Ergotherapie en valpreventie Samen sterk

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ergotherapie en valpreventie Samen sterk"

Transcriptie

1 Ergotherapie en valpreventie Samen sterk Leen Bouckaert Leen De Coninck 1 Introductie Ergotherapeutische aanpak Therapietrouw implementatie nieuwe kennis Kernreferenties 2 Introductie 3 1

2 Introductie Doelgroep Oudere personen met een verhoogd valrisico 4 Betrokken partijen valpreventie Kerngroep professionele zorgverleners: Huisartsen/geriaters verpleegkundigen kinesitherapeuten Ergotherapeuten Andere professionele zorgverleners Artsen specialisten, maatschappelijk werkers, zorgkundigen, ondersteunend personeel,... Intermediaire organisaties Logo s, SEL s,

3 Enkele cijfers: gevolgen 7 Enkele cijfers: gevolgen Gezondheidskosten tgv heupfractuur: euro à heupfracturen/jaar 8 Enkele cijfers: gevolgen 9 3

4 Enkele cijfers: gevolgen Tgv valangst: 38% vermijd activiteiten 17 tot 26% minder sociale interactie 40% afname zelfvertrouwen 10 Klinische richtlijnen 3 klinische richtlijnen: thuiszorg, ziekenhuis, WZC

5 13 14 Ergotherapeutische aanpak 15 5

6 Ergotherapeutische aanpak screening op verhoogd valrisico evaluatie interventies follow-up trouw aan hun behandelplan 16 Leerstoel ergotherapie MULTIFACTORIELE EVALUATIE 18 6

7 MULTIFACTORIELE INTERVENTIES 19 FOLLOW-UP 20 Risicofactoren 21 7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 49 50 Wetenschappelijk onderzoek geeft aan: - Assessment en advies woningaanpassing uitgevoerd door ergotherapeut in vergelijking met getrainde sociaal werker: meer adviezen, meer therapietrouw en significant minder valpartijen indien uitgevoerd door ergotherapeut (Pighills et al., 2011) - Geen effect: Medische interventie en woningassessment uitgevoerd door ergotherapeut + geschreven adviezen (Hendriks et al., 2008) Woningaanpassing niet uitgevoerd door ergotherapeut (Tinetti et al., 1999, Van Haastregt et al., 2000, Poulstrup et al., 2000 & Huang et al., 2004) 51 17

18 Uitgebreide woningaanpassing includeert: - Assessment van de mogelijkheden van de persoon - Assessment van de woonomgeving - Verhogen gezondheidsgeletterdheid - Opstellen interventieplan dat de obstakels wegneemt - Ondersteuning om het plan te implementeren - Training van de oudere persoon of zijn mantelzorger bij het uitvoeren van de adl gebruikmakend van de omgevingsaanpassingen

19

20 Therapietrouw 58 Therapietrouw

21 Aandachtspunten perceptie determinanten eigen functioneren nagaan copingstrategieën nagaan Informeren/educeren klemtoon leggen op gezondheidsvoordelen en onafhankelijkheid cliëntgericht werken rekening houden met totale context graderen en doseren bij adviesverlening herhalen motiveren implementatie nieuwe kennis 63 21

22 Basis: knowledge to action plan (Straus, Tetroe, Graham, Zwarenstein, & Bhattacharyya, 2009) 64 Stap 1: Identificeer het probleem en selecteer de te implementeren adviezen Stap 2: Evalueer de context en de bereidwilligheid van de omgeving Stap 3: Bekijk de facilitatoren en barrières Stap 4: Selecteer en implementeer de op maat gekozen interventies en strategieën Stap 5: Monitor en evalueer Stap 6: Behoud de kennisimplementatie: duurzaamheid 65 Stap 1: Identificeer het probleem en selecteer de te implementeren aanbevelingen selectief koppelen aanbevelingen aan beroepsgroepen reeds geïmplementeerd-nog te implementeren prioriteren 66 22

23 Stap 2: Evalueer de context en de bereidwilligheid van de omgeving 67 Stap 3: Bekijk de facilitatoren en barrières Mogelijke facilitatoren: Mondige stakeholders Positieve groepsinteractie/teamwerking Positieve attitude en geloof van het personeel Steun van de leidinggevende Flexibele interorganisationele samenwerking Incentives Mogelijke barrières: Negatieve attitude en ongeloof van het personeel Moeilijke integratie van de richtlijn in de structuren en de processen van de organisatie Stroef organisatorische niveau met betrekking tot veranderingen Stap 4: Selecteer en implementeer de op maat gekozen interventies en strategieën Educatie Reminders Patiënt interventie Opinion leaders/champions Audit en feedback Knowledge brokers 69 23

24 Stap 5: Monitor en evalueer Effectindicatoren (vb aantal valpartijen) Structuur indicatoren (vb aanwezigheid registratiesysteem) Proces indicatoren (vb effectief registreren van valpartijen) 70 Stap 6: Behoud de kennisimplementatie: duurzaamheid Duurzaamheid is gerelateerd aan: weloverwogen besluitvorming door het gezondheidszorgteam aangaande verderzetting van de strategie; ondersteunend leiderschap, faciliterende human resources; permanente educatie en professionele ontwikkeling; adaptatie en integratie van nieuwe kennis in steeds wisselende en evoluerende praktijkomgevingen 71 Kernreferenties 72 24

25 Kernreferentie Milisen K., Leysens G., Vanaken D., Poels J., Vlaeyen E., Janssens E., Dejaeger E., Gielen E., Bautmans I., Balligand E., Adriaenssens J., Cambier D., Goemaere S., De Coninck L., Vandierendonck S., De Meester F., Van Acker R., Hamblok T., & Couneson B. (2017) Vlaamse richtlijn Valpreventie bij thuiswonende ouderen. Leuven & Antwerpen

Implementatie van klinische richtlijnen

Implementatie van klinische richtlijnen Implementatie van klinische richtlijnen Leen Bouckaert en Leen De Coninck Inleiding Theoretisch kader Praktijkvoorbeeld Toepassing in de klinische praktijk Referenties Implementatie van klinische richtlijnen

Nadere informatie

Vlaamse richtlijn: Valpreventie bij thuiswonende ouderen. Prof. Dr. Koen Milisen

Vlaamse richtlijn: Valpreventie bij thuiswonende ouderen. Prof. Dr. Koen Milisen Vlaamse richtlijn: Valpreventie bij thuiswonende ouderen Prof. Dr. Koen Milisen www.valpreventie.be expertisecentrum@valpreventie.be 1 Vlaamse richtlijn: Valpreventie bij thuiswonende ouderen Milisen et

Nadere informatie

Implementatie van klinische richtlijnen

Implementatie van klinische richtlijnen Implementatie van klinische richtlijnen Leen De Coninck en Sarah Vanderstraeten Inleiding Theoretisch kader Toepassing in de klinische praktijk Referenties Implementatie van klinische richtlijnen Inleiding

Nadere informatie

Ellen Vlaeyen. Studiedag Themareeks inzoomen op ziektebeelden: Ergotherapie bij valrisico 16/10/2014

Ellen Vlaeyen. Studiedag Themareeks inzoomen op ziektebeelden: Ergotherapie bij valrisico 16/10/2014 Ellen Vlaeyen Studiedag Themareeks inzoomen op ziektebeelden: Ergotherapie bij valrisico 16/10/2014 Inhoud workshop Deel 1: Inleiding: Valproblematiek & voorstelling EVV Deel 2: Valpreventie: Praktijkrichtlijnen

Nadere informatie

Valpreventie in woonzorgcentra

Valpreventie in woonzorgcentra Valpreventie in woonzorgcentra Stand van zaken met betrekking tot de effectiviteit van valpreventiemaatregelen Wintermeeting, 27 februari 2015 Ellen Vlaeyen, RN, MSN & Koen Milisen RN, PhD Expertisecentrum

Nadere informatie

9/03/16. VAL-net: de ergotherapeut binnen transmurale samenwerking bij ouderen met verhoogd valrisico. Valnet-project. Initatiefnemers en partners

9/03/16. VAL-net: de ergotherapeut binnen transmurale samenwerking bij ouderen met verhoogd valrisico. Valnet-project. Initatiefnemers en partners VAL-net: de ergotherapeut binnen transmurale samenwerking bij ouderen met verhoogd valrisico Julie Creyf & Evelyn Van Cleynenbreugel Valnet-project Initatiefnemers en partners Dept. Maatschappelijke Gezondheidszorg

Nadere informatie

Valkliniek: hoe complexe valproblemen multidisciplinair behandelen? Evelyn Van Cleynenbreugel

Valkliniek: hoe complexe valproblemen multidisciplinair behandelen? Evelyn Van Cleynenbreugel Valkliniek: hoe complexe valproblemen multidisciplinair behandelen? Evelyn Van Cleynenbreugel Voor wie? 65- plusser: die zich aanbiedt na een acuut valincident OF die gang- en/of evenwichtsproblemen heeft

Nadere informatie

Valpreventie in VPH Update richtlijn valpreventie

Valpreventie in VPH Update richtlijn valpreventie Voorkomen van toekomstig letsel Wat werkt in valpreventie? Valpreventie in VPH Update richtlijn valpreventie Dr. Nathalie van der Velde Internist-Geriatrician Academisch Medisch Centrum, Amsterdam www.menti.com

Nadere informatie

IS IMPLEMENTATIE VAN VAL- EN FRACTUURPREVENTIE ÜBERHAUPT MOGELIJK? BELEMMERENDE EN BEVORDERENDE FACTOREN. Prof. dr. Koen Milisen

IS IMPLEMENTATIE VAN VAL- EN FRACTUURPREVENTIE ÜBERHAUPT MOGELIJK? BELEMMERENDE EN BEVORDERENDE FACTOREN. Prof. dr. Koen Milisen IS IMPLEMENTATIE VAN VAL- EN FRACTUURPREVENTIE ÜBERHAUPT MOGELIJK? BELEMMERENDE EN BEVORDERENDE FACTOREN Prof. dr. Koen Milisen Inhoud DEEL 1 Survey gebruik van valpreventiemaatregelen bij ouderen in de

Nadere informatie

Valpreventie in woonzorgcentra Stand van zaken met betrekking tot de effectiviteit van valpreventiemaatregelen

Valpreventie in woonzorgcentra Stand van zaken met betrekking tot de effectiviteit van valpreventiemaatregelen Valpreventie in woonzorgcentra Stand van zaken met betrekking tot de effectiviteit van valpreventiemaatregelen Koen Milisen RN, PhD & Ellen Vlaeyen, RN, MSN Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen

Nadere informatie

LEEN DE CONINCK ARTEVELDEHOGESCHOOL GENT ACHG KULEUVEN PROJECT VALNET UZLEUVEN

LEEN DE CONINCK ARTEVELDEHOGESCHOOL GENT ACHG KULEUVEN PROJECT VALNET UZLEUVEN LEEN DE CONINCK ARTEVELDEHOGESCHOOL GENT ACHG KULEUVEN PROJECT VALNET UZLEUVEN Introductie Begripsomschrijving Componenten van een casemanagement programma Voordelen van casemanagement Voorwaarden voor

Nadere informatie

Themareeks inzoomen op ziektebeelden

Themareeks inzoomen op ziektebeelden Themareeks inzoomen op ziektebeelden 1. Ergotherapie bij valrisico 2. Ergotherapie bij de ziekte van Parkinson Donderdag 16 oktober 2014 Als ergotherapeuten die met ouderen werken, worden we vaak geconfronteerd

Nadere informatie

Ergotherapierichtlijn Valpreventie de highlights. Ingrid Sturkenboom, PhD, Radboudumc, afdeling Revalidatie

Ergotherapierichtlijn Valpreventie de highlights. Ingrid Sturkenboom, PhD, Radboudumc, afdeling Revalidatie Ergotherapierichtlijn Valpreventie de highlights Ingrid Sturkenboom, PhD, Radboudumc, afdeling Revalidatie Een val Gewoon samen genieten! Overzicht aanbevelingen 1. Inleiding 2. Vraaginventarisatie, analyse

Nadere informatie

VAL-net. Evelyn Van Cleynenbreugel

VAL-net. Evelyn Van Cleynenbreugel VAL-net Ontwikkeling van een prototype begeleidingsnetwerk voor verbetering van therapietrouw voor valpreventie bij thuiswonende ouderen met verhoogd valrisico. Evelyn Van Cleynenbreugel P r o b l e e

Nadere informatie

Meetinstrument valpreventie

Meetinstrument valpreventie Vink steeds het voor jou meest passende antwoord aan. Slechts één antwoord is mogelijk. Indien meerdere antwoorden mogelijk zijn, wordt dit met * aangegeven. Indien stippellijnen, hierop invullen a.u.b.

Nadere informatie

De multifactoriële aanpak van valproblematiek bij hoogrisicopersonen verloopt in drie fasen: A Case finding B Multifactoriële C Multifactoriële

De multifactoriële aanpak van valproblematiek bij hoogrisicopersonen verloopt in drie fasen: A Case finding B Multifactoriële C Multifactoriële Inleiding Valproblematiek is een multifactorieel probleem en vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Valpreventie is daarenboven het meest effectief wanneer het zich richt op oudere personen met een verhoogd

Nadere informatie

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en

Nadere informatie

EDOMAH staat voor: Ergotherapie bij Dementerende Ouderen en hun Mantelzorgers Aan Huis.

EDOMAH staat voor: Ergotherapie bij Dementerende Ouderen en hun Mantelzorgers Aan Huis. EDOMAH EDOMAH staat voor: Ergotherapie bij Dementerende Ouderen en hun Mantelzorgers Aan Huis Inhoud presentatie Doelgroep Doel EDOMAH Uitleg EDOMAH Voorbeelden Vergoeding Signalering Vragen Evidence Doelgroep

Nadere informatie

Inleiding. A Case finding B Multifactoriële C Multifactoriële. Transfer van informatie bij ontslag

Inleiding. A Case finding B Multifactoriële C Multifactoriële. Transfer van informatie bij ontslag Inleiding Het College van Geneesheren voor de dienst Geriatrie heeft in het kader van kwaliteitsverbeterende initiatieven de laatste jaren gewerkt rond het gebruik van assessment instrumenten. Aan de hand

Nadere informatie

Is gangrevalidatie, stappen in de gang? Studiedag Kronkels: Geronto Ortho 19/11/2015

Is gangrevalidatie, stappen in de gang? Studiedag Kronkels: Geronto Ortho 19/11/2015 Is gangrevalidatie, stappen in de gang? Studiedag Kronkels: Geronto Ortho 19/11/2015 Opdracht 1: ergotherapeutische adviezen na THP Ga de verschillende te voorkomen bewegingen na bij de verschillende benaderingswegen

Nadere informatie

EEN E-LEARNING PROGRAMMA VOOR

EEN E-LEARNING PROGRAMMA VOOR Departement Gezondheidszorg EEN E-LEARNING PROGRAMMA VOOR DELIRIUM Detroyer Elke Netwerksessie 4 december 2012 INLEIDING PROBLEEM DELIRIUM DELIRIUM: Bewustzijnstoornis met gedaalde aandacht, verandering

Nadere informatie

Valpreventie bij thuiswonende ouderen Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen

Valpreventie bij thuiswonende ouderen Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen Valpreventie bij thuiswonende ouderen Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen Milisen, K., Coussement, J., Vlaeyen, E., Bautmans, I., Bertrand, I., Boonen, S., Cambier, D., De Coninck, L., De Cuyper, M., Delbaere,

Nadere informatie

Valpreventie en fixatiearme zorg in WZC: wat zegt de evidentie?

Valpreventie en fixatiearme zorg in WZC: wat zegt de evidentie? Valpreventie en fixatiearme zorg in WZC: wat zegt de evidentie? Prof. dr. Koen Milisen Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen Departement Maatschappelijke Gezondheidszorg en Eerstelijnszorg,

Nadere informatie

Monitoren in de thuissituatie na een heup fractuur, ervaringen met de SO-HIP studie

Monitoren in de thuissituatie na een heup fractuur, ervaringen met de SO-HIP studie Monitoren in de thuissituatie na een heup fractuur, ervaringen met de SO-HIP studie Margriet Pol MSc Docent/onderzoeker Ergotherapie Hogeschool van Amsterdam Kenniscentrum ACHIEVE 1 TRENDS IN SENSOR TECHNOLOGIE

Nadere informatie

Kennis en attitude van verpleegkundigen ten aanzien van decubitus

Kennis en attitude van verpleegkundigen ten aanzien van decubitus Kennis en attitude van verpleegkundigen ten aanzien van decubitus Dr. Dimitri Beeckman Florence Nightingale School of Nursing & Midwifery, King s College London Arteveldehogeschool Gent Plaats hierover

Nadere informatie

Vlaamse richtlijn Valpreventie bij thuiswonende ouderen In opdracht van de Werkgroep Richtlijnen Eerste Lijn van EBMPracticenet

Vlaamse richtlijn Valpreventie bij thuiswonende ouderen In opdracht van de Werkgroep Richtlijnen Eerste Lijn van EBMPracticenet Vlaamse richtlijn Valpreventie bij thuiswonende ouderen In opdracht van de Werkgroep Richtlijnen Eerste Lijn van EBMPracticenet Auteurs: Milisen K. RN, PhD a,b,c, Leysens G. RN, MSc a,b, Vanaken D. RN,

Nadere informatie

Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen

Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen Melissa Horlait, PhD CHI-Congres 11 december 2017 Mechelen Palliatieve zorg Palliatieve zorg Vroege palliatieve zorg Overlijden Model

Nadere informatie

Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief?

Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief? Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief? Ingrid Sturkenboom, ergotherapeut-onderzoeker Radboudumc, Nijmegen Begeleiding vanuit Radboudumc: Promotoren: Ria Nijhuis- van der Sanden, Bas Bloem Co-promotoren:

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE VAN VZP IN WOONZORGCENTRA

IMPLEMENTATIE VAN VZP IN WOONZORGCENTRA IMPLEMENTATIE VAN VZP IN WOONZORGCENTRA 91% van ouderen staat open voor een gesprek over levenseinde en de dood 1,018,261 views & beschikbaar in 26 talen 2014 - heden HOE VER STAAN WE AL? N 345 WZCs 100

Nadere informatie

STAPPENPLAN PREVENTIE VAN VALLEN IN DE EERSTE LIJN

STAPPENPLAN PREVENTIE VAN VALLEN IN DE EERSTE LIJN STAPPENPLAN PREVENTIE VAN VALLEN IN DE EERSTE LIJN Preventie van nieuwe valincidenten en letsel bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op valrisico in de eerste lijn. 1. Bent u de afgelopen

Nadere informatie

Samenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 hoofdstuk 3

Samenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 Vallen komt in alle leeftijdsgroepen voor, maar vormt vooral bij ouderen een groot gezondheidsprobleem. Onder een val wordt verstaan een gebeurtenis waarbij de betrokkene onbedoeld op de grond of een lager

Nadere informatie

EBP: het nemen van beslissingen

EBP: het nemen van beslissingen EBP: het nemen van beslissingen EBP platform werkgroep Erica Baarends, Ergotherapie Ingrid Driessen en Xandra Gielen, Creatieve Therapie Saskia Duymelinck, Vepleegkunde Jacques Geraets, Fysiotherapie Michelle

Nadere informatie

Vragen en antwoorden Valquiz Thuiswon en d e ou der en

Vragen en antwoorden Valquiz Thuiswon en d e ou der en 1 Vragen en antwoorden Valquiz Thuiswon en d e ou der en Deel I: Feit of fabel 1. Vallen hoort bij het ouder worden, je kan hier niets aan doen. FOUT Er kunnen verschillende maatregelen ondernomen worden

Nadere informatie

Reflecties over de stand van zaken over case management thuis in België Jean Macq Thérèse Van Durme

Reflecties over de stand van zaken over case management thuis in België Jean Macq Thérèse Van Durme Reflecties over de stand van zaken over case management thuis in België Jean Macq Thérèse Van Durme Context Definitie van case management vanuit een benadering Top-down: bijv. zorgcoördinatie in het Waalse

Nadere informatie

Samenwerking huisarts en kinesitherapeut

Samenwerking huisarts en kinesitherapeut Samenwerking huisarts en kinesitherapeut Lode Verreyen voorzitter WVVK UGent vakgroep huisartsgeneeskunde Inhoud v.d. workshop 1. Het voorschrift 2. Soorten voorschrift en aantal behandelingen 3. Het consultatief

Nadere informatie

GEÏNTEGREERDE THUISZORG

GEÏNTEGREERDE THUISZORG GEÏNTEGREERDE THUISZORG GEÏNTEGREERDE THUISZORG Instituut voor Zorgprofessionals biedt de cursus Geïntegreerde Thuiszorg aan. In de cursus staat het opzetten en onderhouden van een samenwerking tussen

Nadere informatie

30 maart 2017 Lancering Vlaamse richtlijn Detectie en Behandeling van Suïcidaal gedrag. #SP_reflex

30 maart 2017 Lancering Vlaamse richtlijn Detectie en Behandeling van Suïcidaal gedrag. #SP_reflex 30 maart 2017 Lancering Vlaamse richtlijn Detectie en Behandeling van Suïcidaal gedrag #SP_reflex Lancering Vlaamse richtlijn Detectie en Behandeling van Suïcidaal gedrag Basisprincipes in de zorg voor

Nadere informatie

Perspectief vanuit de arts. Marielle Emmelot Klinisch geriater UMC Utrecht

Perspectief vanuit de arts. Marielle Emmelot Klinisch geriater UMC Utrecht Perspectief vanuit de arts Marielle Emmelot Klinisch geriater UMC Utrecht De 4 stappen in valpreventie 1. Valrisicoschatting 2. Multifactoriële valrisicobeoordeling 3. Behandelplan (verlaging valrisico)

Nadere informatie

Transmurale zorgbrug

Transmurale zorgbrug Transmurale zorgbrug 13 februari 2014 Geriatriedagen 2014 Renate Agterhof, verpleegkundig specialist Spaarne Ziekenhuis Marina Tol, onderzoekscoördinator AMC Programma Aanleiding, ontwikkeling en stand

Nadere informatie

Zorgcreatie SERR MLS. 16 november 2011

Zorgcreatie SERR MLS. 16 november 2011 Zorgcreatie SERR MLS 16 november 2011 De zorgvernieuwingsprojecten in Oost-Vlaanderen 4 projecten in Oost-Vlaanderen: - ADD (Aalter / Deinze / Drongen) - Brugzorg (Meetjesland) - Langer thuis met extra

Nadere informatie

Gang- en valkliniek geriatrie Valpreventie

Gang- en valkliniek geriatrie Valpreventie Gang- en valkliniek geriatrie Valpreventie Eén derde van de 75-plussers valt in de thuissituatie tijdens het uitvoeren van dagelijkse activiteiten. Mogelijke gevolgen lichamelijk: fracturen, snijwonden,

Nadere informatie

MEDIATION IN DE GEZONDHEIDSZORG. Verdiepingstraining

MEDIATION IN DE GEZONDHEIDSZORG. Verdiepingstraining MEDIATION IN DE GEZONDHEIDSZORG Verdiepingstraining Mediation in de gezondheidszorg Introductie De gezondheidszorg is met 1.2 miljoen werkenden de grootste beroepsgroep van Nederland en is volop in beweging.

Nadere informatie

ADD. Brugzorg. Zuid-Oost Vlaanderen. Zorgvernieuwing SOM+ inhoudelijk toegelicht. Dinsdag 4 oktober 2016

ADD. Brugzorg. Zuid-Oost Vlaanderen. Zorgvernieuwing SOM+ inhoudelijk toegelicht. Dinsdag 4 oktober 2016 Zuid-Oost Vlaanderen SOM+ ADD Zorgvernieuwing Brugzorg Zorgvernieuwing inhoudelijk toegelicht Dinsdag 4 oktober 2016 Agenda Voorstelling Inleiding Projectstructuur Hoe onze cliënten ondersteunen? Hoe onze

Nadere informatie

De valpreventiecoördinator moet voldoen aan een duidelijk competentieprofiel.

De valpreventiecoördinator moet voldoen aan een duidelijk competentieprofiel. Voor het welslagen van de implementatie van de praktijkrichtlijn en omwille van het belang van de samenwerking tussen de verschillende disciplines wordt best een valpreventiecoördinator aangesteld. Per

Nadere informatie

Chapter 11. Nederlandse samenvatting

Chapter 11. Nederlandse samenvatting Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,

Nadere informatie

Implementatie van de PIL

Implementatie van de PIL Implementatie van de PIL Dr. Elvira M.E. den Breejen, senior adviseur, teamleider Utrecht, 24 Januari2019 No interests to declare Implementatie Een reeks geplande en bewuste activiteiten die gericht zijn

Nadere informatie

Informatiebrochure Geriatrisch dagziekenhuis De valkliniek

Informatiebrochure Geriatrisch dagziekenhuis De valkliniek Informatiebrochure Geriatrisch dagziekenhuis De valkliniek 1 Inleiding Naarmate je ouder wordt verandert je lichamelijke conditie: bewegingen en reacties worden trager. Vallen is een vaak voorkomend probleem

Nadere informatie

Inhoud. Therapie(on)trouw bij het uitvoeren van ergotherapeutische adviezen 25/04/17. Julie Koklenberg

Inhoud. Therapie(on)trouw bij het uitvoeren van ergotherapeutische adviezen 25/04/17. Julie Koklenberg Therapie(on)trouw bij het uitvoeren van ergotherapeutische adviezen Julie Koklenberg Inhoud 1. Therapietrouw 2. Tendens van valproblematiek bij ouderen 3. Onderzoek 1. Methode 2. Resultaten 4. Praktijk

Nadere informatie

VOTO-score. Valrisico s Opsporen in de Thuissituatie van Ouderen. Juni 2009 C. Verstraete, G. Braeckman G. en L. De Coninck

VOTO-score. Valrisico s Opsporen in de Thuissituatie van Ouderen. Juni 2009 C. Verstraete, G. Braeckman G. en L. De Coninck VOTO-score Valrisico s Opsporen in de Thuissituatie van Ouderen Juni 2009 C. Verstraete, G. Braeckman G. en L. De Coninck De VOTO-score werd ontwikkeld in het kader van een bachelorproef aan de opleiding

Nadere informatie

Implementatie omkaderd. Joris Van Damme

Implementatie omkaderd. Joris Van Damme Implementatie omkaderd Joris Van Damme Onderzoeksplatform 2017 IMPLEMENTATIE Een effectieve interventie kan pas impact hebben als het zijn doelgroep bereikt DISSEMINATIEPLAN Dit plan bevat de details

Nadere informatie

ZORGPROGRAMMA VALPREVENTIE. Versie augustus 2013

ZORGPROGRAMMA VALPREVENTIE. Versie augustus 2013 ContactpersoonA.J.Biewenga,voorzitterenhuisarts Raadhuislaan4 7981EMDiever 0521 592575 biewenga@huisartsdiever.nl InschrijfnummerKamervanKoophandel: 55332544 AGBcoderechtspersoon: 53 530470 Bankrekeningnummer:

Nadere informatie

SAMENVATTING Het ontwikkelen van een solide studie design met bijbehorende instrumenten om een CRM training te evalueren

SAMENVATTING Het ontwikkelen van een solide studie design met bijbehorende instrumenten om een CRM training te evalueren SAMENVATTING Op de Intensive Care (IC) worden fouten gemaakt, sommige met ernstige gevolgen voor de patiënt. Er is steeds meer bewijs dat deze fouten kunnen worden vermeden, of de gevolgen er van af te

Nadere informatie

W O R K S H O P Z O R G M E T T O E G E V O E G D E WA A R D E

W O R K S H O P Z O R G M E T T O E G E V O E G D E WA A R D E W O R K S H O P Z O R G M E T T O E G E V O E G D E WA A R D E 1 INTRODUCTIE VIA DE WOORDWOLK APP: 1.WAT IS DE B ETEKENIS VAN VBHC VOOR U? (VALUE BASED HEALTHCARE) vb 1. vb 2. 2 LEERDOELEN DEELNEMER WEET

Nadere informatie

Management van risico s in de zorgprocessen

Management van risico s in de zorgprocessen Management van risico s in de zorgprocessen Pol Vanhee Stafmedewerker patiëntenzorg Brussel, 31 maart 2015 1 Management van risico s in de zorgprocessen 2 Management van risico s in de zorgprocessen Management

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum Paramedische zorg per definitie multiprofessioneel maar hoe? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Dr. Margreet Oerlemans Dr. Ria Nijhuis-van der Sanden UITGANGSPUNTEN Leerstoel Paramedische Wetenschappen 2000

Nadere informatie

Het belang van valpreventie Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen Vallen

Het belang van valpreventie Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen Vallen Het belang van valpreventie Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen Marsham Cindy referentiepersoon valpreventie Vallen Een onverwachte gebeurtenis waarbij de persoon op de grond, vloer of een lager gelegen

Nadere informatie

Vragen & antwoorden Veiligheidsbingo Thuiswon en d e ou der en

Vragen & antwoorden Veiligheidsbingo Thuiswon en d e ou der en 1 Vragen & antwoorden Veiligheidsbingo Thuiswon en d e ou der en Deel I: Juist/fout-ronde 1. Mannen vallen meer dan vrouwen. FOUT. Vrouwen vallen vaker dan mannen. Dit verschil neemt wel af met de leeftijd.

Nadere informatie

Call to Action. voor de gezondheid van pasgeborenen in Europa. Powered by

Call to Action. voor de gezondheid van pasgeborenen in Europa. Powered by Call to Action voor de gezondheid van pasgeborenen in Europa Powered by Het VN verdrag voor de rechten van het kind is door 196 landen geratificeerd en stelt vast dat het kind, wegens zijn lichamelijke

Nadere informatie

Valpolikliniek na een botbreuk

Valpolikliniek na een botbreuk Valpolikliniek na een botbreuk Orthopedie Locatie Hoorn/Enkhuizen Valpolikliniek voor patiënten na een botbreuk Welke omvang heeft het probleem vallen? Vallen heeft bij ouderen vaak meerdere oorzaken.

Nadere informatie

Chapter 9 Samenvatting CHAPTER 9. Samenvatting

Chapter 9 Samenvatting CHAPTER 9. Samenvatting Chapter 9 Samenvatting CHAPTER 9 Samenvatting 155 Chapter 9 Samenvatting SAMENVATTING Richtlijnen en protocollen worden ontwikkeld om de variatie van professioneel handelen te reduceren, om kwaliteit van

Nadere informatie

Preffi 2.0: Preventie Effectmanagement Instrument. Ontwikkeling,validiteit, betrouwbaarheid en bruikbaarheid

Preffi 2.0: Preventie Effectmanagement Instrument. Ontwikkeling,validiteit, betrouwbaarheid en bruikbaarheid Preffi 2.0: Preventie Effectmanagement Instrument Ontwikkeling,validiteit, betrouwbaarheid en bruikbaarheid De gebruikers 1200 gezondheidsbevorderaars, voorlichters en preventiewerkers, werkzaam bij: GGD

Nadere informatie

Beoordeling van design** 1 (RCT) + Kwalitatieve analyse met behulp van een van te voren opgestelde codinglijst (inductive reasoning).

Beoordeling van design** 1 (RCT) + Kwalitatieve analyse met behulp van een van te voren opgestelde codinglijst (inductive reasoning). Zorg uit Voorzorg Proactieve zorg op maat voor ouderen in een kwetsbare positie Wetenschappelijke beschrijving De onderzoeksprojecten binnen het NPO zijn ook langs de wetenschappelijke meetlat gehouden,

Nadere informatie

GENERAL INTRODUCTION 185 SAMENVATTING SUMMARY IN DUTCH

GENERAL INTRODUCTION 185 SAMENVATTING SUMMARY IN DUTCH 184 CHAPTER 1 GENERAL INTRODUCTION 185 1 SAMENVATTING SUMMARY IN DUTCH 186 SAMENVATTING Het eerste hoofdstuk omvat de algemene introductie van dit proefschrift. In dit hoofdstuk wordt een beschrijving

Nadere informatie

MEDIATION IN DE GEZONDHEIDSZORG. Verdiepingstraining

MEDIATION IN DE GEZONDHEIDSZORG. Verdiepingstraining MEDIATION IN DE GEZONDHEIDSZORG Verdiepingstraining Mediation in de gezondheidszorg Introductie De gezondheidszorg is met 1.2 miljoen werkenden de grootste beroepsgroep van Nederland en is volop in beweging.

Nadere informatie

Zorgzaam Leuven iedereen in beweging!

Zorgzaam Leuven iedereen in beweging! Zorgzaam Leuven iedereen in beweging! Mijn arts en alle hulp die ik krijg thuis Ik was heel tevreden van mijn verblijf in het ziekenhuis Mijn dochter komt dagelijks langs en doet boodschappen Ik zie mijn

Nadere informatie

WHITE PAPER STAKEHOLDERMANAGEMENT

WHITE PAPER STAKEHOLDERMANAGEMENT WHITE PAPER STAKEHOLDERMANAGEMENT Van strategie naar implementatie in 4 stappen. 2018 leansixsigmatools.nl versie 3.00-2019-2020 Dit werk is gelicenseerd onder een Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen

Nadere informatie

Samenvatting SAMENVATTING

Samenvatting SAMENVATTING Samenvatting 147 Samenvatting Bezorgdheid om te vallen is een algemeen probleem onder zelfstandig wonende ouderen en vormt een bedreiging voor hun zelfredzaamheid. Deze bezorgdheid is geassocieerd met

Nadere informatie

Prof. Koen Milisen. Centrum voor Ziekenhuis- en verplegingswetenschap, K.U.Leuven en Dienst Geriatrie, UZ Leuven

Prof. Koen Milisen. Centrum voor Ziekenhuis- en verplegingswetenschap, K.U.Leuven en Dienst Geriatrie, UZ Leuven Workshop: Hoe omgaan met vrijheidsbeperkende maatregelen? Prof. Koen Milisen Centrum voor Ziekenhuis- en verplegingswetenschap, K.U.Leuven en Dienst Geriatrie, UZ Leuven Reduceren van fysieke fixatie (eender

Nadere informatie

Multidisciplinaire aanpak van valpreventie in de thuiszorg Rapport studieavond op 4 september 2009 SIT regio Mortsel

Multidisciplinaire aanpak van valpreventie in de thuiszorg Rapport studieavond op 4 september 2009 SIT regio Mortsel ThuisGezondheidsZorg - Regio Mortsel Multidisciplinaire aanpak van valpreventie in de thuiszorg Rapport studieavond op 4 september 2009 SIT regio Mortsel Auteurs: De Coninck Leen De Lepeleire Jan Dieleman

Nadere informatie

DOP DIGITAAL ONCO PLATFORM

DOP DIGITAAL ONCO PLATFORM DOP DIGITAAL ONCO PLATFORM Samenwerking tussen Universitair Ziekenhuis Gent VZW CoZo Vlaanderen Universitair Centrum voor Verpleegkunde en Vroedkunde Aanleiding ehealth in de oncologie Belang van patiëntenparticipatie

Nadere informatie

AP6 Delen om samen te werken

AP6 Delen om samen te werken AP6 Delen om samen te werken AP6 Partager afin de Collaborer Basisinformatie + hoe ze te bewaren/toegankelijk te maken 1. Een EPD voor alle zorgberoepen Om gegevens te kunnen delen dient elk zorgberoep

Nadere informatie

Beheersen van stoffenrisico's

Beheersen van stoffenrisico's Beheersen van stoffenrisico's Focus op multidimensionale beheersstrategieën 2 Inhoud van deze presentatie Waarom onderzoek naar beheersstrategieën bij TNO Welke kennisontwikkeling vindt plaats Human factor,

Nadere informatie

Ik zorg dus ik Phamous. Meten en verbeteren. Achtergronden: Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie 2012 (1)

Ik zorg dus ik Phamous. Meten en verbeteren. Achtergronden: Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie 2012 (1) Implementatie van shared decision making in het behandelproces door invoering van FUR (Follow Up Rom) gesprekken 31 januari 2013 Marga van Leersum Verpleegkundig Specialist (MANP) UMCG, UCP Ik zorg dus

Nadere informatie

Voorbereiding op een verbeterplan schrijven voor een praktijk of afdeling of verloskundige samenwerkingsverband t.a.v. kwaliteit van zorg

Voorbereiding op een verbeterplan schrijven voor een praktijk of afdeling of verloskundige samenwerkingsverband t.a.v. kwaliteit van zorg Deeltaak KET 13 (Stageopdracht 3.2): Een verbeterplan schrijven voor een verloskundige praktijk, een afdeling verloskunde in het ziekenhuis of VSV t.a.v. kwaliteit van zorg (micro of mesoniveau) (2 EC)

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38701 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Visschedijk, Johannes Hermanus Maria (Jan) Title: Fear of falling in older patients

Nadere informatie

Afstudeerrichting Geriatrische Revalidatie

Afstudeerrichting Geriatrische Revalidatie Prof. dr. Ivan BAUTMANS Afstudeerrichting Geriatrische Revalidatie I Bautmans http://www.who.int/ageing VERGRIJZING Levensverwachting in jaren op verschillende leeftijden, Vlaams Gewest, 2003. Mannen Vrouwen

Nadere informatie

EEN VIRTUELE LEERMODULE TER

EEN VIRTUELE LEERMODULE TER EEN VIRTUELE LEERMODULE TER VERBETERING VAN DE KENNIS EN VROEGTIJDIGE DETECTIE VAN DELIRIUM DOOR VERPLEEGKUNDIGEN Detroyer Elke 1 e Vlaamse Onderzoeksdag 1 april 2011 Week van verpleegkundigen en vroedvrouwen

Nadere informatie

Richtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2

Richtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2 Richtlijn alcohol screening door en voor arbeidsgeneesheren Lode Godderis 1,3 Marie-Claire Lambrechts 1,2 1 KU Leuven, Centrum Omgeving en Gezondheid; 2 Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs

Nadere informatie

Uitnodiging voor huisartspraktijken voor deelname aan onderzoek Valpreventie in de eerstelijnszorg

Uitnodiging voor huisartspraktijken voor deelname aan onderzoek Valpreventie in de eerstelijnszorg Uitnodiging voor huisartspraktijken voor deelname aan onderzoek Valpreventie in de eerstelijnszorg Geachte huisarts, Zorggroep RCH Midden-Brabant heef het initiatief genomen om valpreventie te implementeren

Nadere informatie

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN Ouderen in het ziekenhuis: wat weten we? Marieke J. Schuurmans Hoogleraar Verplegingswetenschap UMC Utrecht Lector Ouderenzorg Hogeschool Utrecht HOEVEEL MENSEN BREKEN ER PER

Nadere informatie

De patiënt nu en in de toekomst verwachtingen van patiënten tav verpleegkundigen

De patiënt nu en in de toekomst verwachtingen van patiënten tav verpleegkundigen De patiënt nu en in de toekomst verwachtingen van patiënten tav verpleegkundigen Vlaams Patiëntenplatform vzw Symposium NVKVV 20 maart 2012 1 Inhoud 1. Wat is het Vlaams Patiëntenplatform vzw? 2. Een paar

Nadere informatie

De specifieke doelen van dit proefschrift waren het vergaren van kennis en inzicht in:

De specifieke doelen van dit proefschrift waren het vergaren van kennis en inzicht in: ACHTERGROND EN DOELEN Zorgverleners werken in een complexe hoog-risico omgeving waarin incidenten ernstige gevolgen kunnen hebben voor patiënten. Hoewel de zorgverlening in Nederland van hoge kwaliteit

Nadere informatie

Valkliniek. informatie voor patiënten

Valkliniek. informatie voor patiënten Valkliniek informatie voor patiënten INLEIDING 3 WAT GEBEURT ER IN DE VALKLINIEK? 3 HOE VERLOOPT EEN DAG IN DE VALKLINIEK? 4 CONTACTGEGEVENS 7 2 U bent onlangs gevallen of u loopt gevaar om te vallen.

Nadere informatie

Valpreventie bij thuiswonende ouderen Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen

Valpreventie bij thuiswonende ouderen Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen Valpreventie bij thuiswonende ouderen Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen Milisen, K., Coussement, J., Vlaeyen, E., Bautmans, I., Bertrand, I., Boonen, S., Cambier, D., De Coninck, L., De Cuyper, M., Delbaere,

Nadere informatie

Dossieronderzoek volgens de EMGO+/NIVEL methode

Dossieronderzoek volgens de EMGO+/NIVEL methode Dossieronderzoek volgens de EMGO+/NIVEL methode M. Langelaan Voor een goed begrip Uitkomstmaten in dossieronderzoek Zorggerelateerde schade Let op: vermijdbaar verwijtbaar Niet vermijdbare schade Vermijdbare

Nadere informatie

Opbouw. Multidisciplinaire samenwerking NAH in de eerste lijn. Aanleiding. Geschiedenis. Visie: Missie: 18-6-2015

Opbouw. Multidisciplinaire samenwerking NAH in de eerste lijn. Aanleiding. Geschiedenis. Visie: Missie: 18-6-2015 Opbouw Multidisciplinaire samenwerking NAH in de eerste lijn Jetty van Lieshout ergotherapie CPCRT Mariolein Boerrigter, ergotherapie CPCRT Aanleiding samenwerkingsverband Geschiedenis EENW Casuïstiek

Nadere informatie

Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis

Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk

Nadere informatie

Ondersteuningsgroep valpreventie

Ondersteuningsgroep valpreventie Ondersteuningsgroep valpreventie Leen Bouckaert, Sara Bombeke, Katelijne Daelman, Els Herpels, Elien Saey-Van Peteghem, Chantal Schuerbeke Inleiding Ondersteuningsgroep valpreventie Valproblematiek Presentatie

Nadere informatie

Patiëntenparticipatiecultuur in ziekenhuizen Implementatietrajecten 2015

Patiëntenparticipatiecultuur in ziekenhuizen Implementatietrajecten 2015 Patiëntenparticipatiecultuur in ziekenhuizen Implementatietrajecten 2015 Ondersteuningsplan Meerjarenplan 2013 2017 Prof. dr. Ann Van Hecke Prof. dr. Kristof Eeckloo Simon Malfait Doel van de begeleidingssessies

Nadere informatie

Valpreventie bij ouderen met cognitieve problemen

Valpreventie bij ouderen met cognitieve problemen Valpreventie bij ouderen met cognitieve problemen Sirpa Hartikainen, MD, Professor of Geriatric Pharmacotherapy School of Pharmacy University of Eastern Finland, Kuopio, FINLAND Het risico op vallen en

Nadere informatie

HET OTAGO-PROGRAMMA. Lenore Dedeyne. Otago hoofddocent Doctoraatsstudent CHROMETA

HET OTAGO-PROGRAMMA. Lenore Dedeyne. Otago hoofddocent Doctoraatsstudent CHROMETA HET OTAGO-PROGRAMMA Lenore Dedeyne Otago hoofddocent Doctoraatsstudent CHROMETA DE VALPROBLEMATIEK Fatal falls rate per 100,000 habitants 160 140 120 100 80 60 40 20 0 5 11 10 16 19 34 41 64 106 65-69

Nadere informatie

Een verbeterplan schrijven voor een praktijk of afdeling of verloskundige samenwerkingsverband t.a.v. kwaliteit van zorg

Een verbeterplan schrijven voor een praktijk of afdeling of verloskundige samenwerkingsverband t.a.v. kwaliteit van zorg KET 13 (Stageopdracht 3.2): Een verbeterplan schrijven voor een verloskundige praktijk, een afdeling verloskunde in het ziekenhuis of VSV t.a.v. kwaliteit van zorg (micro of mesoniveau) (2 EC) Leerdoelen:

Nadere informatie

Stage Stage in interdisciplinaire setting 7 portfolio kijkstage integratie

Stage Stage in interdisciplinaire setting 7 portfolio kijkstage integratie module voortgezette neurologische zorg datum Inhoud uren evaluatie vorm vak Lesdag 1 15/01/2019 Brein en handelen: een holistische benadering op basis van het biopsychosociaal model 7 examen les herstelgerichte

Nadere informatie

Vallen?! Voorkomen bevalt beter! VAN ZUILICHEM Gespecialiseerde Therapeuten

Vallen?! Voorkomen bevalt beter! VAN ZUILICHEM Gespecialiseerde Therapeuten Ergotherapie Vallen?! Voorkomen bevalt beter! Ergotherapie Ergotherapie biedt de cliënt mogelijkheden een optimale wijze van uitvoeren van dagelijkse activiteiten te bereiken in de eigen omgeving. Zelfredzaamheid

Nadere informatie

BelRAI in praktijk VRIJDAG 12 MEI Implementatie in het zorgproces BART ONSELAERE DIRECTEUR KWALITEIT-INNOVATIE ZORGNETWERK TRENTO.

BelRAI in praktijk VRIJDAG 12 MEI Implementatie in het zorgproces BART ONSELAERE DIRECTEUR KWALITEIT-INNOVATIE ZORGNETWERK TRENTO. Haalbaarheid Bruikbaarheid BelRAI in praktijk Implementatie in het zorgproces BART ONSELAERE DIRECTEUR KWALITEIT-INNOVATIE ZORGNETWERK TRENTO VRIJDAG 12 MEI 2017 102 bedden vastverblijf 125 medewerkers

Nadere informatie

De mogelijkheden en grenzen van empowerment in de Nederlandse preventie en gezondheidsbevordering

De mogelijkheden en grenzen van empowerment in de Nederlandse preventie en gezondheidsbevordering De mogelijkheden en grenzen van empowerment in de Nederlandse preventie en gezondheidsbevordering Dr. Gerard Molleman NIGZ-Centrum Kennis & Kwaliteit 9 november 2007 Wilma Rouwenhorst (1915-2000) Pionier

Nadere informatie

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Care and Public Health Research Institute

Nadere informatie