Weg ermee? Landelijke Practitionersdag

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Weg ermee? Landelijke Practitionersdag"

Transcriptie

1 op de IC. Weg ermee? Landelijke Practitionersdag Andréke Wagena, Ventilation Practitioner Martini Ziekenhuis Groningen Willemien de Klein, Ventilation Practitioner Nij Smellinghe Drachten 1

2 Inhoud Vraagstelling Achtergrond o CO₂ o Long protectief beademen Hypercapnie: Permissive Therapeutisch Schadelijk Conclusie/ take home message Literatuur Vragen? 2

3 Vraagstelling: Is hypercapnie: permissive therapeutisch of schadelijk? 3

4 CO₂ Fysiologie Wanneer en wanneer? Relatie ph/ acidose (buffering) Oorzaken hypercapnie Respiratoire depressie Luchtweg obstructie Vergroting van de dode ruimte Verhoogd metabolisme Citraat anticoagulantia Mechanische beademing *J. Marhong, E. Fan, Carbon Dioxide in the Critically ill: too much or too little of a good thing, Respiratory Care,

5 Long protectief beademen bij ARDS Plateau pressure <30 cm H₂O; driving pressure <15 cm H₂O Voldoende PEEP FiO₂ zo laag mogelijk 6 ml/kg PBW (of lager) Gevolg is vaak hypercapnie *The Acute Respiratory Distress Syndrome Network, (2000) The Ventilation with Lower Tidal Volumes as Compared with Traditional Tidal Volumes for Acute Lung Injury and the Acute Respiratory Distress Syndrome. NEJM 2000;342(18) *Petrucci N. et al., (2013) Lung protective ventilation strategy for the acute respiratory distress sydrome (review) The Cochrane Collaberation *Armato M. et al., (2015) Driving Pressure and Survival in the Acute Respiratory Distress Syndrome. NEJM 2015;372(8) 5

6 Hypercapnie: Permissive Complicatie van long protectief beademen Geaccepteerde bijwerking Weinig zichtbare/merkbare schade Met de rug tegen de muur Extracorporal live support 6

7 Hypercapnie: Therapeutisch Verbetering van de weefseloxygenatie Verbetering van de longcompliantie Vasodilatatie, verhoogde bloedflow Vermindering van VILI Beschermt tegen vrije radicalen schade Vermindert ischemische long beschadiging *Ijland M. et al., (2010) Bench to Bedside review: Hypercapnic Acidosis in Lunginjury from Permissive to Therapeutic. Crit. Care, 2010;35(7) 7

8 Hypercapnie: Schadelijk Vasodilatie, verhoogde bloedflow (cerebraal?) Vertraging van het herstel van pulmonale epitheelschade Vermindering van de neuromusculaire functie van het diafragma Vermindering van de cardiale contractiliteit Verergering van VILI *O Croinin D. et al., (2008) Sustained Hypercapnic Acidosis during Pulmonary infection increases Bacterial load and worsens Lung injury. Crit. Care, 2008;36(7) *Ijland M. et al., (2010) Bench to Bedside review: Hypercapnic Acidosis in Lunginjury from Permissive to Therapeutic. Crit. Care, 2010;35(7) 8

9 In vivo studie: (ratten, geïnfecteerd met E-coli, >48 uur) Statische compliantie was significant lager Meer alveolaire schade met oedeem Verminderde functie van neutrofielen Verhoogd bacteriële groei bij pulmonaal infect Longfunctie *O Croinin D. et al., (2008) Sustained Hypercapnic Acidosis during Pulmonary infection increases Bacterial load and worsens Lung injury. Crit. Care, 2008;36(7) 9

10 Conclusie/Take home Hypercapnische acidose: Van complicatie naar permissive naar therapeutisch, maar.. Voorzichtigheid geboden bij: pulmonale infecties verminderde RV functie pulmonale hypertensie Welke waarden en tijdsduur? PaCO₂ < 8.9 kpa, Ph >7.2; Zo kort mogelijk Streven naar balans Meer onderzoek noodzakelijk! 10

11 Vragen? 11

12 Literatuur O Croinin D. et al., (2005) Bench to bedside review: Permissive Hypercapnia. Crit. Care 2005;9(1) Ijland M. et al., (2010) Bench to Bedside review: Hypercapnic Acidosis in Lunginjury from Permissive to Therapeutic. Crit. Care, 2010;35(7) Marhong J. et al., (2014) Carbon Dioxide in the Critally ill: Too much or too little of a good thing. Resp. Care, 2014;59(10) O Croinin D. et al., (2008) Sustained Hypercapnic Acidosis during Pulmonary infection increases Bacterial load and worsens Lung injury. Crit. Care, 2008;36(7) The Acute Respiratory Distress Syndrome Network, (2000) The Ventilation with Lower Tidal Volumes as Compared with Traditional Tidal Volumes for Acute Lung Injury and the Acute Respiratory Distress Syndrome. NEJM 2000;342(18) Petrucci N. et al., (2013) Lung protective ventilation strategy for the acute respiratory distress sydrome (review) The Cochrane Collaberation Armato M. et al., (2015) Driving Pressure and Survival in the Acute Respiratory Distress Syndrome. NEJM 2015;372(8) 12

Beademen Met de juiste drukken moet het lukken?! Lennart Immerzeel Ventilation Practitioner Reinier de Graaf, Delft

Beademen Met de juiste drukken moet het lukken?! Lennart Immerzeel Ventilation Practitioner Reinier de Graaf, Delft Beademen Met de juiste drukken moet het lukken! Lennart Immerzeel Ventilation Practitioner Reinier de Graaf, Delft Beademingsdrukken plateau CO2 inspiratoir PEEPe alveolair abdominaal max oesophagus peak

Nadere informatie

Ernstige pneumococcen pneumonie. MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven

Ernstige pneumococcen pneumonie. MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven Ernstige pneumococcen pneumonie MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven Case record Man, 69 Blanco voorgeschiedenis Griepachtige symptomen gedurende 8-10 D Opgenomen EH ziekenhuis elders - ernstige pneumococcen

Nadere informatie

Teugvolume op de IC. PC vs. PRVC. Ingrid van der Meulen Ventilation Practitioner i.o. 15 december 2017

Teugvolume op de IC. PC vs. PRVC. Ingrid van der Meulen Ventilation Practitioner i.o. 15 december 2017 Teugvolume op de IC PC vs. PRVC Ingrid van der Meulen Ventilation Practitioner i.o. 15 december 2017 1 Inhoud Inleiding Aanleiding Probleem-, doel- en vraagstelling Methode en resultaten Discussie, conclusie

Nadere informatie

Perioperative ventilation in health and disease. Patrick Prud homme

Perioperative ventilation in health and disease. Patrick Prud homme Perioperative ventilation in health and disease Patrick Prud homme Inhoud Inleiding Wat is het probleem bij ventilatie? Perioperatieve ventilatie Gerichte aanpak voor bepaalde groepen Conclusie Literatuurlijst

Nadere informatie

Beademing in de praktijk!

Beademing in de praktijk! Beademing in de praktijk! Marieke Vostermans-Breuer IC-verpleegkundige &! Ventilation Practitioner 10 Februari 2017 "Back to Basics" 1 Inleiding Afgelopen decennia Evidence Based Mechanische beademing

Nadere informatie

Alveolar Recruitment Strategies

Alveolar Recruitment Strategies Alveolar Recruitment Strategies Marc Coolen & Paul Theunissen Ventilation Practitioners Roermond 15 januari 2008 RM s RM s (Recruitment Maneuvers) Recruteren Recruteren RESULTAAT (maximaal 20 woorden)

Nadere informatie

Long protectief beademen (samenvatting van het onderzoek)

Long protectief beademen (samenvatting van het onderzoek) Pagina 8 Long protectief beademen (samenvatting van het onderzoek) Onderzoeksvraag Wordt er binnen de IC van het St. Antonius Ziekenhuis protectief beademd volgens de geldende evidenced based richtlijnen?

Nadere informatie

Longrecruitment met behulp van de P/V Tool

Longrecruitment met behulp van de P/V Tool 14 december 2017 Longrecruitment met behulp van de Recruteren en instellen van de optimale PEEP op de Intensive Care van Ziekenhuis Amstelland Mark van den Brink, Ventilation Practitioner Afbeelding: Hamilton

Nadere informatie

Kinetische Therapie: leuk voor ons of goed voor de patiënt?? Refereeravond UMC Nijmegen st. Radboud 18 februari 2004

Kinetische Therapie: leuk voor ons of goed voor de patiënt?? Refereeravond UMC Nijmegen st. Radboud 18 februari 2004 Kinetische Therapie: leuk voor ons of goed voor de patiënt?? Refereeravond UMC Nijmegen st. Radboud 18 februari 2004 Beademing in Buikligging en / of Open the Lung Concept. Fleur Nooteboom, internist Intensivist

Nadere informatie

Teugvolumina op de IC: Pressure Control versus Pressure Regulated Volume Control Onderzoek ter afronding van de opleiding tot Ventilation Practitioner

Teugvolumina op de IC: Pressure Control versus Pressure Regulated Volume Control Onderzoek ter afronding van de opleiding tot Ventilation Practitioner Teugvolumina op de IC: Pressure Control versus Pressure Regulated Volume Control Onderzoek ter afronding van de opleiding tot Ventilation Practitioner I. van der Meulen Ventilation Practitioner i.o., P.H.M.

Nadere informatie

NIV bij exacerbatie COPD

NIV bij exacerbatie COPD NIV bij exacerbatie COPD Petra Vos, longarts Guido Reijnen, longarts i.o. Rijnstate Ziekenhuis Arnhem Doelen Voor welke patient is NIV op afdeling geindiceerd? Voor welke patient NIV op IC? Wie krijgt

Nadere informatie

OPTIFLOW IN EEN ALGEMEEN ZIEKENHUIS, JA OF NEE GIJS VOS, PEDIATRISCHE INTENSIVE CARE MUMC+

OPTIFLOW IN EEN ALGEMEEN ZIEKENHUIS, JA OF NEE GIJS VOS, PEDIATRISCHE INTENSIVE CARE MUMC+ GIJS VOS, PEDIATRISCHE INTENSIVE CARE MUMC+ GIJS VOS, PEDIATRISCHE INTENSIVE CARE MUMC+ Wie gebruikt op dit moment Optiflow? Wie overweegt om te gaan starten met Optiflow? GIJS VOS, PEDIATRISCHE INTENSIVE

Nadere informatie

Beademing van patiënten met ARDS. MMM Beademing 2018 J.G. van der Hoeven

Beademing van patiënten met ARDS. MMM Beademing 2018 J.G. van der Hoeven Beademing van patiënten met ARDS MMM Beademing 2018 J.G. van der Hoeven Inhomogene long Buik Hyperinflatie Normale gas/weefsel ratio Afgenomen gas/weefsel ratio Geen gas = volledige collaps of volledig

Nadere informatie

Anatomie en Fysiologie

Anatomie en Fysiologie Anatomie en Fysiologie Dolf Weller - Ventilation Practitioner Maasstad Ziekenhuis 10 februari 2017 B2B, Anatomie en Fysiologie, Dolf Weller, Ventilation Practitioner 1 Inhoud Regulatie ademhaling Anatomie

Nadere informatie

Inhoud. 3 Respiratoire insufficiëntie Klinische symptomen Hypoxemie en hypoxie...42

Inhoud. 3 Respiratoire insufficiëntie Klinische symptomen Hypoxemie en hypoxie...42 Inhoud 1 Geschiedenis van mechanische beademing.... 1 1.1 Evolutie van de apparatuur.... 2 1.1.1 Negatieve drukbeademing... 2 1.1.2 Positieve drukbeademing.... 2 1.2 Evolutie van de behandeling.... 3 2

Nadere informatie

ILA-active trial Extracorporele CO2 Removal. Serge J.C. Verbrugge Afdeling Intensive Care-Anesthesiologie Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam

ILA-active trial Extracorporele CO2 Removal. Serge J.C. Verbrugge Afdeling Intensive Care-Anesthesiologie Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam ILA-active trial Extracorporele CO2 Removal Serge J.C. Verbrugge Afdeling Intensive Care-Anesthesiologie Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam COPD op de IC COPD GOLD IV patienten 50% 2x/jaar acute exacerbatie

Nadere informatie

Waar chronisch acuut ontmoet; De CTB patiënt in de acute zorg. Annique Bahnmüller Witzenburg Ventilation Practitioner CTB Rotterdam

Waar chronisch acuut ontmoet; De CTB patiënt in de acute zorg. Annique Bahnmüller Witzenburg Ventilation Practitioner CTB Rotterdam Waar chronisch acuut ontmoet; De CTB patiënt in de acute zorg Annique Bahnmüller Witzenburg Ventilation Practitioner CTB Rotterdam Inhoud Centrum voor thuisbeademing Doel diagnoses Symptomen van hypercapnie

Nadere informatie

Resultaten van Manoeuvres

Resultaten van Manoeuvres Resultaten van Manoeuvres Rita Grob VP i.o. Algemene IC Medisch Spectrum Twente Enschede 12 oktober 2011 1 Inhoud Inleiding Medisch Spectrum Twente Rekruteren van Alveoli Praktijkonderzoek Resultaten Uitslagen

Nadere informatie

Non-invasieve ondersteuning bij neonatal respiratoir falen

Non-invasieve ondersteuning bij neonatal respiratoir falen Non-invasieve ondersteuning bij neonatal respiratoir falen Hoe ver moeten we gaan? Anton van Kaam Emma Children s Hospital Amsterdam University Medical Centers Amsterdam, The Netherlands Casus 1998 Moeder

Nadere informatie

Abstract: Teugvolume bij druk gecontroleerde beademing.wat is veilig? Zoektocht naar het juist teugvolume.

Abstract: Teugvolume bij druk gecontroleerde beademing.wat is veilig? Zoektocht naar het juist teugvolume. 0 Abstract: Teugvolume bij druk gecontroleerde beademing.wat is veilig? Zoektocht naar het juist teugvolume. Harmen Middelkamp Ventilation Practitioner i.o. Intensive Care MCL Leeuwarden H.J. Middelkamp

Nadere informatie

Lung-protective ventilation

Lung-protective ventilation Lung-protective ventilation Analyse van beademing met kleine teugvolumes tijdens standaardbehandeling op de intensive care van Gelre Apeldoorn Marleen Flim Ventilation Practitioner in opleiding Gelre Apeldoorn

Nadere informatie

PHYSIOLOGY, CONSIDERATIONS AND ANESTHESIA CLINICAL PRACTICE APPLICATION OF PULSE PRESSURE VARIATION IN M A X I M T I M M E R S

PHYSIOLOGY, CONSIDERATIONS AND ANESTHESIA CLINICAL PRACTICE APPLICATION OF PULSE PRESSURE VARIATION IN M A X I M T I M M E R S PHYSIOLOGY, CONSIDERATIONS AND APPLICATION OF PULSE PRESSURE VARIATION IN ANESTHESIA CLINICAL PRACTICE M A X I M T I M M E R S D R. B A S K U I J P E R S VOCHTRESPONSIVITEIT? Statisch Dynamisch CVD, PAOP,

Nadere informatie

ECLS: Goede en minder goede indicaties. Diederik van Dijk

ECLS: Goede en minder goede indicaties. Diederik van Dijk ECLS: Goede en minder goede indicaties Diederik van Dijk Extra Corporeal Life Support Bloedsomloop en ademhaling uit de muur Extra Corporeal Life Support De ultieme vorm van life support Maar ken uw beperkingen!

Nadere informatie

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS Invasieve beademing bij longfibrose Liselotte Boerman, ANIOS Casus Man, 82 jaar, Opname ivm respiratoire insufficiëntie, DD: 1. Acute exacerbatie Idiopathische Pulmonale Fibrose (IPF) 2. overvulling cardiaal

Nadere informatie

Wanneer is een leven redden te duur? vv-ecmo on trial. dr Erwin J.O. Kompanje. Department of Intensive Care

Wanneer is een leven redden te duur? vv-ecmo on trial. dr Erwin J.O. Kompanje. Department of Intensive Care Wanneer is een leven redden te duur? vv-ecmo on trial dr Erwin J.O. Kompanje Department of Intensive Care Vergoeding van behandelingen, pakketprincipes CVZ 1 Noodzaak * 2 Effectiviteit 3 Kosteneffectiviteit

Nadere informatie

Koffie Nog maar 1u 25 min.

Koffie Nog maar 1u 25 min. Koffie Nog maar 1u 25 min. 1 Anatomie en Fysiologie Dolf Weller - Ventilation Practitioner Maasstad Ziekenhuis Back 2 Basic 2018 2 Inhoud Regulatie ademhaling Anatomie luchtwegen/longen Diffusie/perfusie

Nadere informatie

Intelligente beademing: klaar voor de toekomst? Toepasbaarheid van INTELLiVENT ASV op de Intensive Care van Ziekenhuis Amstelland

Intelligente beademing: klaar voor de toekomst? Toepasbaarheid van INTELLiVENT ASV op de Intensive Care van Ziekenhuis Amstelland Intelligente beademing: klaar voor de toekomst? Toepasbaarheid van INTELLiVENT ASV op de Intensive Care van Ziekenhuis Amstelland Mark van den Brink, Ventilation Practitioner i.o. Afbeelding: Hamilton

Nadere informatie

Patiënten Dit protocol is van toepassing op alle volwassen patiënten die langer dan 48 uur beademd worden.

Patiënten Dit protocol is van toepassing op alle volwassen patiënten die langer dan 48 uur beademd worden. Ontwenning van de beademing Datum vaststelling: Datum revisie: Verantwoording: Doelgroep: Bron: Februari 2014 Februari 2016 Protocollencommissie IC Artsen IC Literatuurstudie Inleiding Dit protocol beschrijft

Nadere informatie

Obesitas op de IC: Hoe te beademen?

Obesitas op de IC: Hoe te beademen? Obesitas Body Mass Index Obesitas op de IC: Hoe te beademen? Body Mass Index (BMI) = gewicht / (lengte) 2 = kg/m 2 Toename overgewicht = toename gezondheidsrisico! WHO indeling: Jasper van Bommel Intensive

Nadere informatie

Ynlieding fan ien beademings protokol bekoartje de beademings lingte

Ynlieding fan ien beademings protokol bekoartje de beademings lingte Ynlieding fan ien beademings protokol bekoartje de beademings lingte Ben de Boer Ventilation Practitioner i.o. Mw. Y van Zwol,verpleegkundig manager Dhr. R.M. Determann en Mw A. Tacx, medisch begeleider

Nadere informatie

Lange termijn complicaties bij ARDS

Lange termijn complicaties bij ARDS Lange termijn complicaties bij ARDS 2 maanden later 13 juni 2016 Loes Hoogveld, MC Acute fase Casus Vrouw, 72 jaar VG/ Blanco HET fiets vs auto: Ribfracturen re 1-12 en li 1-8, hematopneumothorax li en

Nadere informatie

Meer of minder zuurstof?

Meer of minder zuurstof? Meer of minder zuurstof? Streefwaarden en toxiciteit Hendrik JF Helmerhorst Arts-onderzoeker Intensive Care AIOS Anesthesiologie Is a breath of fresh air worth it? 2 Achtergrond Geschiedenis Priestley,

Nadere informatie

Invoering van een beademingsprotocol verkort de beademingsduur

Invoering van een beademingsprotocol verkort de beademingsduur Invoering van een beademingsprotocol verkort de beademingsduur Ben de Boer Ventilation Practitioner i.o. Mw. Y van Zwol,verpleegkundig manager Dhr. R.M. Determann en Mw A. Tacx, medisch begeleider Westfriesgasthuis

Nadere informatie

Pulmonalecomplicaties van malaria

Pulmonalecomplicaties van malaria Pulmonalecomplicaties van malaria Arjan van Laarhoven IC Radboud umc 5 juni 2018 Mosquito stage Inoculation B Sporozoites Salivary gland sporozoites Liver stage 5 10 4 Hepatocyte invasion Midgut sporozoites

Nadere informatie

Teugvolume bij druk gecontroleerde beademing.wat is veilig? Harmen Middelkamp Ventilation Practitioner i.o. Intensive Care MCL Leeuwarden

Teugvolume bij druk gecontroleerde beademing.wat is veilig? Harmen Middelkamp Ventilation Practitioner i.o. Intensive Care MCL Leeuwarden Teugvolume bij druk gecontroleerde beademing.wat is veilig? Ventilation Practitioner i.o. Intensive Care MCL Leeuwarden Inhoud Presentatie Voorstellen aanleiding Doel en realisatie Conclusie en aanbevelingen

Nadere informatie

Alcohol misbruik Consequenties voor IC. Roger van Groenendael

Alcohol misbruik Consequenties voor IC. Roger van Groenendael Alcohol misbruik Consequenties voor IC Roger van Groenendael à Meerdere MC/IC patiënten met alcohol abusus in VG à Belang voor IC opname? Omvang Meest gebruikte en misbruikte drug wereldwijd NL getallen:

Nadere informatie

De hematologie patiënt op de IC. Mirelle Koeman, internist-intensivist

De hematologie patiënt op de IC. Mirelle Koeman, internist-intensivist De hematologie patiënt op de IC. Mirelle Koeman, internist-intensivist 3 juli 2013 Inhoud. Hoe het was. En nu? Complicaties Klinisch vraagstuk Wat gebeurt er? Rol van vroege NIV Hoe doen wij het? Conclusie

Nadere informatie

De juiste teugvolumina; haalbaar of Haagsche bluf?

De juiste teugvolumina; haalbaar of Haagsche bluf? De juiste teugvolumina; haalbaar of Haagsche bluf? Opleiding Ventilation Practitioner Robert Ooijen Ventilation Practitioner i.o. Mathilde Slabbekoorn Intensivist Daniela Vostriz & Petra Zoer Zorgmanagers

Nadere informatie

Thorax trauma. Casus GM. Demeyer I. OLV Ziekenhuis Aalst. 8 dec 2012 Met eigen middelen naar spoedgevallen > uren: stamp van paard op de borst

Thorax trauma. Casus GM. Demeyer I. OLV Ziekenhuis Aalst. 8 dec 2012 Met eigen middelen naar spoedgevallen > uren: stamp van paard op de borst 1 Thorax trauma Demeyer I. OLV Ziekenhuis Aalst Casus GM 8 dec 2012 Met eigen middelen naar spoedgevallen > uren: stamp van paard op de borst Blanco voorgeschiedenis 1 GM, man, 3/5/1951 Observatie: Zweet

Nadere informatie

Beademen. Sandra de Boer van Kammen Ventilation Practitioner a.vankammen@erasmusmc.nl Refereeravond HAGA 17-06-2014

Beademen. Sandra de Boer van Kammen Ventilation Practitioner a.vankammen@erasmusmc.nl Refereeravond HAGA 17-06-2014 Beademen Sandra de Boer van Kammen Ventilation Practitioner a.vankammen@erasmusmc.nl Refereeravond HAGA 17-06-2014 Programma VILI Resultaten onderzoeken VP ers Erasmus MC Hoe goed te beademen Curves NAVA

Nadere informatie

Non-Invasieve Beademing

Non-Invasieve Beademing Non-Invasieve Beademing cursus Pulmonologie Hans Verberne Teamleider Intensive care Non - invasieve Beademing Wat is het? Wanneer? Waarom? Hoe? Waar? Beademing Mechanische Ventilatie Beademingsindicaties

Nadere informatie

De uitdaging: De moeilijk te ontwennen patiënt. Ventilation Practitioners Intensive Care Centrum - MST

De uitdaging: De moeilijk te ontwennen patiënt. Ventilation Practitioners Intensive Care Centrum - MST De uitdaging: De moeilijk te ontwennen patiënt Ventilation Practitioners Intensive Care Centrum - MST Vrouw 79 jaar 156 cm 79 kilo HET: multiple rib#, Long contusie bdz. Cor contusie 3x drainage bij pleuravocht

Nadere informatie

PaO 2 / FiO 2 ratio Het effect bij gebruik van de Open Long Tool

PaO 2 / FiO 2 ratio Het effect bij gebruik van de Open Long Tool PaO 2 / FiO 2 ratio Het effect bij gebruik van de Open Long Tool Moniek Heuts Ventilation Practitioner i.o. Afdeling: Medisch begeleider: Afdelingsmanager: Intensive Care F. Nooteboom, A. Wetzels M. van

Nadere informatie

ONTWENNEN MET DE SNELHEID VAN EEN RAKET

ONTWENNEN MET DE SNELHEID VAN EEN RAKET ONTWENNEN MET DE SNELHEID VAN EEN RAKET 7 DECEMBER 2016, TOPICS IN IC ANDRÉKE WAGENA, IC-VERPLEEGKUNDIGE, VENTILATION PRACTITIONER MARTINI ZIEKENHUIS GRONINGEN INHOUD 2 Welke factoren beïnvloeden het ontwenproces?

Nadere informatie

Reanimatie bij Fontan. Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017

Reanimatie bij Fontan. Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017 Reanimatie bij Fontan Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017 Inhoud Casus Fysiologie van reanimeren Fontancirculatie Reanimatie bij Fontan Vervolg casus Casus Vrouw, 29 jaar RVO/ OHCA bij

Nadere informatie

Zuurbase evenwicht. dr Bart Bohy http://www.medics4medics.com

Zuurbase evenwicht. dr Bart Bohy http://www.medics4medics.com Zuurbase evenwicht 1 Zuren 2 Base 3 4 5 6 7 oxygenatie / ventilatie 8 9 Arteriële bloedgaswaarden Oxygenatie PaO2: 80-100mmH2O SaO2: 95-100% Ventilatie: PaCO2: 35-45mmHg Zuur-base status ph: 7.35-7.45

Nadere informatie

Non-invasieve beademing op MC MC Congres 2018

Non-invasieve beademing op MC MC Congres 2018 Non-invasieve beademing op MC MC Congres 2018 Ton Haans Verpleegkundig Specialist IC Ria Hanenberg MC Verpleegkundige Ton.Haans@radboudumc.nl Ria.Hanenberg@radboudumc.nl Inhoud workshop Inleiding Respiratie

Nadere informatie

Morbide obesitas. BMI= body mass index kg / m 2 Normaal te zwaar > 30 obesitas > 40 morbide obesitas

Morbide obesitas. BMI= body mass index kg / m 2 Normaal te zwaar > 30 obesitas > 40 morbide obesitas Morbide obesitas BMI= body mass index kg / m 2 Normaal 18-25 25-30 te zwaar > 30 obesitas > 40 morbide obesitas Relatief risico voor overlijden als functie van BMI=body mass index Eigen schuld? Schuld?

Nadere informatie

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist PiCCO Volumetrische Parameters Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist Oxygen delivery Global oxygenation ScvO 2 Oxygen consumption Cardiac output Arterial oxygen content Stroke volume Heart rate Oxygenation

Nadere informatie

Re-expansie oedeem MDO Linsie Stuart

Re-expansie oedeem MDO Linsie Stuart Re-expansie oedeem MDO 11-02-2019 Linsie Stuart Pleuravocht Normaal 0,3 ml/kg aanwezig in pleuraholte Balans van microvasculaire filtratie (productie) en pleuravocht klaring (lymfatische drainage pariëtale

Nadere informatie

Mechanische beademing bij ARDS Het belang van recruteer manoeuvres. Fellowonderwijs Intensive Care UMC St Radboud

Mechanische beademing bij ARDS Het belang van recruteer manoeuvres. Fellowonderwijs Intensive Care UMC St Radboud Mechanische beademing bij ARDS Het belang van recruteer manoeuvres Fellowonderwijs Intensive Care UMC St Radboud Beademing geassocieerde schade Schade aan surfactant producerende Type-II alveolaire cellen

Nadere informatie

Intra-abdominale hypertensie & Abdominaal compartiment syndroom. Niels van Geldorp ANIOS IC

Intra-abdominale hypertensie & Abdominaal compartiment syndroom. Niels van Geldorp ANIOS IC Intra-abdominale hypertensie & Abdominaal compartiment syndroom Niels van Geldorp ANIOS IC Definitie Abdominal compartment syndrome (ACS) is the end point of a process whereby massive interstitial swelling

Nadere informatie

Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten

Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten 1. is alleen effectief als er sprake is van hypercapnie 2. is alleen effectief als door de NIV de CO 2 daalt 3. als aan beide (1 en 2) wordt voldaan 4. is nooit

Nadere informatie

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden Teske Schoffelen, arts-assistent IC 28-02-2019 Casus Vrouw, 67 jaar Presentatie Koorts, niet-productieve hoest, dyspnoe Acuut hypoxisch

Nadere informatie

Zuurstof, alleen de hoeveelheid maakt het vergif. Paracelsus ( )

Zuurstof, alleen de hoeveelheid maakt het vergif. Paracelsus ( ) Zuurstof, alleen de hoeveelheid maakt het vergif. Paracelsus (1493-1541) Melanie Acampo-de Jong, Ventilation Practitioner i.o. Serge Heines, Ventilation Practitioner Rob Driessen, intensivist-cardioloog

Nadere informatie

Nonivasieve Beademingsvormen. Marcel Tinnevelt Ventilation Practitioner

Nonivasieve Beademingsvormen. Marcel Tinnevelt Ventilation Practitioner Nonivasieve Beademingsvormen Marcel Tinnevelt Ventilation Practitioner 19 - Herberg Tubepleisters Non invasieve beademing Canule zorg Om de non invasieve beademingsvormen te begrijpen eerst basis beademingsvormen

Nadere informatie

Hoe voorkom ik vv-ecmo en bij wie is het dan wel geïndiceerd? J.G. van der Hoeven

Hoe voorkom ik vv-ecmo en bij wie is het dan wel geïndiceerd? J.G. van der Hoeven Hoe voorkom ik vv-ecmo en bij wie is het dan wel geïndiceerd? J.G. van der Hoeven H1N1 griep Waarom vv-ecmo? Er is onomstotelijk aangetoond dat vv-ecmo beter is dan conservatieve behandeling - NEE Risico

Nadere informatie

Bloedgassen. Homeostase. Ronald Broek

Bloedgassen. Homeostase. Ronald Broek Bloedgassen Homeostase Ronald Broek Verstoring Homeostase Ziekte/Trauma/vergiftiging. Geeft zuur-base en bloedgasstoornissen. Oorzaken zuur-base verschuiving Longemfyseem. Nierinsufficientie Grote chirurgische

Nadere informatie

Mechanical ventilation. Intensive Care Training Program Radboud University Medical Centre Nijmegen

Mechanical ventilation. Intensive Care Training Program Radboud University Medical Centre Nijmegen Mechanical ventilation Intensive Care Training Program Radboud University Medical Centre Nijmegen What is optimal PSV? Optimal PS level Optimal cycle-off criterium Optimal pressurization Minimal trigger

Nadere informatie

DE NIET TE VENTILEREN PATIENT: EN WAT DAN?

DE NIET TE VENTILEREN PATIENT: EN WAT DAN? Jaarboek voor de Intensievezorgenverpleegkundige 2011 DE NIET TE VENTILEREN PATIENT: EN WAT DAN? Carl Roosens, Universitair Ziekenhuis Gent, Gent Inleiding Patiënten met refractaire hypoxemie en/of hypercapnie

Nadere informatie

Respiratoire complicaties bij thoraxchirurgie. Bart van Silfhout Ventilation Practitioner

Respiratoire complicaties bij thoraxchirurgie. Bart van Silfhout Ventilation Practitioner Respiratoire complicaties bij thoraxchirurgie Bart van Silfhout Ventilation Practitioner Doel & inhoud Het uitwisselen van ideeën, kennis en gedachten en vooral een leuke voordracht!!! Gasuitwisseling

Nadere informatie

MECHANICAL VENTILATION. A. Neyrinck, MD Department of Anesthesiology University Hospitals Leuven

MECHANICAL VENTILATION. A. Neyrinck, MD Department of Anesthesiology University Hospitals Leuven MECHANICAL VENTILATION A. Neyrinck, MD Department of Anesthesiology University Hospitals Leuven arne.neyrinck@uzleuven.be INDICATIE FUNCTIE VAN HET RESPIRATOIR STELSEL het doel van het respiratoir stelsel

Nadere informatie

Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst

Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst Intensivist/cardioloog @iccvanderhorst Conflict of interest Perner A, Laake J, van der Horst ICC. Innovation and safety in critical care: should

Nadere informatie

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist PiCCO Volumetrische Parameters Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist Global oxygenation Oxygen delivery Oxygen consumption Cardiac output Arterial oxygen content Stroke volume Heart rate Oxygenation

Nadere informatie

Back to basics. Recruteren. 10 februari Lann Jacobs 1

Back to basics. Recruteren. 10 februari Lann Jacobs 1 Back to basics Recruteren 10 februari 20117 Lann Jacobs 1 Recruteren?? Werven, halen, aantrekken In dienst roepen 10 februari 2017 Lann Jacobs 2 Alveoli Geschat aantal op 300-500 miljoen Geschat oppervlakte

Nadere informatie

Mythe: Zuurstof is gevaarlijk bij COPD

Mythe: Zuurstof is gevaarlijk bij COPD Mythe: Zuurstof is gevaarlijk bij COPD Dr Leo Heunks longarts-intensivist afd intensive care April, 211 Programma Regulatie van de ademhaling Effect O2 tijdens AE-COPD Oorzaken hypercapnie tijdens AE-COPD

Nadere informatie

[EIT DE INDIVIDUELE PULMONALE VENTILATIE OBSERVATIE MONITOR.]

[EIT DE INDIVIDUELE PULMONALE VENTILATIE OBSERVATIE MONITOR.] 2015 Zuyderland MC Joost Wullems Ventilation Practitioner i.o. 14-10-2015 [EIT DE INDIVIDUELE PULMONALE VENTILATIE OBSERVATIE MONITOR.] - 1 - Inhoud: Inhoudopgave 2 Samenvatting 3 Introductie 3 Materiaal

Nadere informatie

Obesitas op de recovery

Obesitas op de recovery Obesitas op de recovery Marlous Huijzer AIOS anesthesiologie UMC Utrecht Inzichten Toegenomen arbeid hart en longen Verhoogde kans metabool syndroom Verhoogde kans op DVT of longembolie Obesitas hypoventilatie

Nadere informatie

Bomen over COPD NIV. Hanneke Kievit, AIOS Michiel Eijsvogel, longarts Medisch Spectrum Twente

Bomen over COPD NIV. Hanneke Kievit, AIOS Michiel Eijsvogel, longarts Medisch Spectrum Twente Bomen over COPD NIV Hanneke Kievit, AIOS Michiel Eijsvogel, longarts Medisch Spectrum Twente Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Medische protocollencommissie Intensive

Medische protocollencommissie Intensive Titel Beademing van volwassen IC-patiënten Datum vaststelling: 11-18 Datum revisie: 11-1 Verantwoording: Bron document: Doelgroep: Medische protocollencommissie Intensive Literatuurstudie Artsen Intensive

Nadere informatie

Dosering van antibiotica tijdens dialyse. Anke Reuser AIOS Anesthesiologie

Dosering van antibiotica tijdens dialyse. Anke Reuser AIOS Anesthesiologie Dosering van antibiotica tijdens dialyse Anke Reuser AIOS Anesthesiologie 01-08-2017 AKI 60% mortaliteit Meeste mortaliteit agv sepsis (50%) Juiste dosering en spiegels van antibiotica cruciaal Onderdosering

Nadere informatie

De juiste teugvolumina; haalbaar of Haagsche bluf?

De juiste teugvolumina; haalbaar of Haagsche bluf? De juiste teugvolumina; haalbaar of Haagsche bluf? Ooijen, R., Klooster, P., van der Linden, M.C., Vostriz, D., Zoer, P., Slabbekoorn, M. Invasief beademen is risicovol. Longschade kan ontstaan door het

Nadere informatie

Een ernstige metformine intoxicatie

Een ernstige metformine intoxicatie 1 Een ernstige metformine intoxicatie M. Olde Bekkink & A. Esselink AIOS Interne geneeskunde 12 april 2013 2 Casus 43 jarige patiënte RvO/ Metformine intoxicatie Voorgeschiedenis Diabetes mellitus type

Nadere informatie

Fysiotherapie & Longfibrose. Bert Strookappe MSc Fysiotherapeut Ziekenhuis Gelderse Vallei, Ede 19 november 2014

Fysiotherapie & Longfibrose. Bert Strookappe MSc Fysiotherapeut Ziekenhuis Gelderse Vallei, Ede 19 november 2014 Fysiotherapie & Longfibrose Bert Strookappe MSc Fysiotherapeut Ziekenhuis Gelderse Vallei, Ede 19 november 2014 Inhoud presentatie Belang van bewegen (algemeen) Bewegen bij acute en chronische ziekte Literatuur

Nadere informatie

CVVH & Antistolling Directe trombine remmers. Ashley De Bie Dekker 31 januari 2019

CVVH & Antistolling Directe trombine remmers. Ashley De Bie Dekker 31 januari 2019 CVVH & Antistolling Directe trombine remmers Ashley De Bie Dekker 31 januari 2019 Casus; 74-jarige man Overname: Second opinion tav weaning difficulty na gecompliceerd beloop AVR mechano Voorgeschiedenis:

Nadere informatie

College. Beademing 1. Opleiding Intensive Care Fontys Hogescholen. Hans Verberne Teamleider Intensive care Docent respiratie/beademing

College. Beademing 1. Opleiding Intensive Care Fontys Hogescholen. Hans Verberne Teamleider Intensive care Docent respiratie/beademing College Beademing 1 Opleiding Intensive Care Fontys Hogescholen Hans Verberne Teamleider Intensive care Docent respiratie/beademing Beademing Kunst of Kunde? Respiratie Functie van de ademhaling en longen

Nadere informatie

Casus: als de patient niet meer te beademen is Diederik Gommers

Casus: als de patient niet meer te beademen is Diederik Gommers Casus: als de patient niet meer te beademen is Diederik Gommers OLC heeft niets te maken met ventilatie modus (PC of VC) en/of ventilatie frequentie Casus: man 32 jr VG: HT 21/3 t/m 28/3 opname IC RvO:

Nadere informatie

Casus Status Astmaticus

Casus Status Astmaticus Casus Status Astmaticus Gered door venoveneuze ECMO Anita Duyndam Ventilation practitioner IC Kinderen José Groenewold ECMO coördinator IC Kinderen Indeling lezing Casus bespreking Pathofysiologie Kliniek

Nadere informatie

Workshop beademing astma/copd. J.G. van der Hoeven NVIC Mechanische Beademingsdagen 2010

Workshop beademing astma/copd. J.G. van der Hoeven NVIC Mechanische Beademingsdagen 2010 Workshop beademing astma/copd J.G. van der Hoeven NVIC Mechanische Beademingsdagen 2010 1 Patiënt (1) Man, 24 jaar Intrinsiek asthma Onregelmatig gebruik van medicatie Reeds eenmaal eerder beademd Zeer

Nadere informatie

Dokter, ik heb het spaans benauwd

Dokter, ik heb het spaans benauwd Dokter, ik heb het spaans benauwd S.Gadgil, anios intensive care, Radboudumc, Nijmegen 5-3- 2015 Inhoudsopgave Introduc@e Hoe zat het ook alweer? Voor de prak@jk Take home message Introduc7e Calcium antagonisten

Nadere informatie

Surviving Sepsis Campaign

Surviving Sepsis Campaign Surviving Sepsis Campaign Dr. M.S. Arbous, anesthesioloog-intensivist 15 nov 2010 Sepsis Diagnose vaak lastig Korte termijn uitkomst : SLECHT! Lange termijn resultaten/ quality of life : matig! Waaraan

Nadere informatie

Citation for published version (APA): van Asperen, R. M. (2011). The role of the renin-angiotensin system in acute lung injury

Citation for published version (APA): van Asperen, R. M. (2011). The role of the renin-angiotensin system in acute lung injury UvA-DARE (Digital Academic Repository) The role of the renin-angiotensin system in acute lung injury van Asperen, R.M. Link to publication Citation for published version (APA): van Asperen, R. M. (2011).

Nadere informatie

Een recruitment manoeuvre, vrijblijvend?!

Een recruitment manoeuvre, vrijblijvend?! Esther van Pijkeren - de Jong Ventilation Practitioner i.o. September 2017 Intensive Care, St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein Een recruitment manoeuvre, vrijblijvend?! Of een risicovolle handeling Samenvatting

Nadere informatie

Luchtwegen: luchtpijp. luchtwegen spirometrie. Longblaasjes: Alveolen longvolumes diffusie

Luchtwegen: luchtpijp. luchtwegen spirometrie. Longblaasjes: Alveolen longvolumes diffusie Interstitiële longziekten Prof. Dr. Guy Brusselle Dienst Longziekten UZ GENT BVP, 23/11/2013 Interstitiële longziekten (ILZ): Inleiding Kenmerken overzicht ILZ met gekende oorzaken ILZ met ongekende oorzaken:

Nadere informatie

Non-invasieve Positive Pressure Ventilation NPPV. Paul Theunissen VP. Marc Coolen VPIO.

Non-invasieve Positive Pressure Ventilation NPPV. Paul Theunissen VP. Marc Coolen VPIO. Non-invasieve Positive Pressure Ventilation NPPV Paul Theunissen VP. Marc Coolen VPIO. Evolution of Respiration Because this is where the action is going to be baby! Programma NPPV in het algemeen. Praktijk

Nadere informatie

Keep the filters running

Keep the filters running Keep the filters running Minke van Dijk, IC/CC verpleegkundige, Renal Practitioner i.o. Medisch begeleider: R.S. van Eps Afdelingshoofd: J. Terpstra 18 oktober 2017 1 Inhoud Introductie Aanleiding Probleem-,

Nadere informatie

Hersenbeschadiging na sepsis en delier op de IC

Hersenbeschadiging na sepsis en delier op de IC Hersenbeschadiging na sepsis en delier op de IC Lange termijn gevolgen van IC behandeling! Mathieu van der Jagt Intensive Care Volwassenen, Erasmus MC Rotterdam m.vanderjagt@erasmusmc.nl Er is meer dan

Nadere informatie

Teugvolumina op de NICU: Longprotectief? Susan Jonker-Kuijpers Ventilation practitioner i.o. NICU Amsterdam UMC locatie VUmc 31 oktober 2018

Teugvolumina op de NICU: Longprotectief? Susan Jonker-Kuijpers Ventilation practitioner i.o. NICU Amsterdam UMC locatie VUmc 31 oktober 2018 Teugvolumina op de NICU: Longprotectief? Susan Jonker-Kuijpers Ventilation practitioner i.o. NICU Amsterdam UMC locatie VUmc 31 oktober 2018 Inhoud Amsterdam UMC Onderzoek - Introductie, huidige situatie

Nadere informatie

SAMENVATTING ONDERWIJSDAG PRESHOPITALE ZORG 2-4-2015

SAMENVATTING ONDERWIJSDAG PRESHOPITALE ZORG 2-4-2015 SAMENVATTING ONDERWIJSDAG PRESHOPITALE ZORG 2-4-2015 ZIROP SBAR I-GEL CPAP- FLOWSAFE T-POD VACUUM MATRAS LUNGULTRASOUND (CAT) TOURNIQUETTE (CAT) ZiROP Afspraken (convenant) tussen OLVG (en andere ketenpartners)

Nadere informatie

Transfusie indicatie op de intensive care

Transfusie indicatie op de intensive care Transfusie indicatie op de intensive care Floris Kranenburg MD/PhD-student Sanquin Research, Centrum voor Klinisch Transfusiegeneeskundig Onderzoek, Leiden Leids Universitair Medisch Centrum, Klinische

Nadere informatie

Dode ruimte ventilatie. Lisanne Roesthuis Technisch Geneeskundige Intensive Care oktober 2018

Dode ruimte ventilatie. Lisanne Roesthuis Technisch Geneeskundige Intensive Care oktober 2018 Dode ruimte ventilatie Lisanne Roesthuis Technisch Geneeskundige Intensive Care oktober 2018 Rationale meten dode ruimte Ernst ARDS Prognose Respons op behandeling longaandoeningen Instellen PEEP Riley

Nadere informatie

Nationale Intensive Care Evaluatie,

Nationale Intensive Care Evaluatie, Nationale Intensive Care Evaluatie, Dave A. Dongelmans Voorzitter Stichting NICE Bestuurslid NVIC Anesthesioloog-Intensivist AMC Adviseur stichting 113-online suïcide preventie Wat doet NICE Start 1996

Nadere informatie

Unilaterale diafragma hoogstand. MR Ghamati

Unilaterale diafragma hoogstand. MR Ghamati Unilaterale diafragma hoogstand. MR Ghamati Inleiding Etiologie Risicofactoren en oorzaken Diagnostisering Kliniek Diafragma plicatie Review Conclusie Etiologie Oorzaken van een hoogstand van hemidiafragma

Nadere informatie

Medische protocollencommissie Intensive Care

Medische protocollencommissie Intensive Care Titel Beademing van volwassen IC-patiënten Datum vaststelling: 09-2007 Datum revisie: 09-2009 Verantwoording: Brondocument: Medische protocollencommissie Intensive Care Richtlijn Weaning van de beademing

Nadere informatie

Buikverpleging. Informatie voor bezoek

Buikverpleging. Informatie voor bezoek Buikverpleging Informatie voor bezoek Inleiding Het is nodig uw familielid of naaste op de buik te leggen. We noemen dat buikverpleging. In deze folder staat wat buikverpleging is, waarom we dit doen

Nadere informatie

Buikverpleging. Informatie voor bezoek. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Buikverpleging. Informatie voor bezoek. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Buikverpleging Informatie voor bezoek Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Het is nodig uw familielid of naaste op de buik te leggen. We noemen dat buikverpleging.

Nadere informatie

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Behandeling van atrium fibrilleren op de IC Mirjam Wikkerink, ANIOS IC AF op IC 15% van de patiënten, meestal in de eerste 72 uur na ontstaan van sepsis Verminderde atriale contractie, hoge ventriculaire

Nadere informatie

Cees Roelofs Photography. BPD na de IC. behandeling volgens de nieuwe richtlijn. Eerste post IC/ HC symposium Dordrecht, dd 31 mei 2013 A.C.M.

Cees Roelofs Photography. BPD na de IC. behandeling volgens de nieuwe richtlijn. Eerste post IC/ HC symposium Dordrecht, dd 31 mei 2013 A.C.M. Cees Roelofs Photography BPD na de IC behandeling volgens de nieuwe richtlijn Eerste post IC/ HC symposium Dordrecht, dd 31 mei 2013 A.C.M.Dassel Beleid na overplaatsing van de NICU Wijze toedienen druk/

Nadere informatie

Erytrocytentransfusie: van literatuur naar praktijk.

Erytrocytentransfusie: van literatuur naar praktijk. Erytrocytentransfusie: van literatuur naar praktijk. Amerik de Mol Kinderarts-neonatoloog Albert Schweitzer ziekenhuis 1 e Symposium Regionale Neonatologie Inhoud Cochrane review Eén review, één richtlijn?

Nadere informatie

Nol Sturmans Ventilation Practitioner i.o. 15-10-2014 Nieuwerkerk aan den IJssel. Maximale Edi-piek: Meten is weten!

Nol Sturmans Ventilation Practitioner i.o. 15-10-2014 Nieuwerkerk aan den IJssel. Maximale Edi-piek: Meten is weten! Nol Sturmans Ventilation Practitioner i.o. 15-10-2014 Nieuwerkerk aan den IJssel Maimale Edi-piek: Meten is weten! Inhoud Introductie Elektrische activiteit diafragma NAVA (Neurally Adjusted Ventilatory

Nadere informatie