Opstel Filosofie Marx
|
|
- Sterre de Wit
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Opstel Filosofie Marx Opstel door een scholier 3710 woorden 27 januari ,5 14 keer beoordeeld Vak Filosofie Marx en de nieuwe mens Tim van de Vendel & Marc Vollebregt Marx en de nieuwe mens. Hoofdvraag Op welke fundamenten baseerde Marx zijn Communisme? Deelvragen: 1. Op welk mensbeeld baseerde Marx zijn communisme? 2. Wat was het idee van de heilstaat? 3. Wat voor kritiek had Marx op het mensbeeld van Hegel en anderen? 4. Wat voor kritiek had Marx op de maatschappij? 5. Wat is de aard van de samenleving? 6. Hoe was Marx zijn materialistische visie? Marx FASE 2 De vorm van Marx zijn materialisme heet het historisch dialectisch materialisme. Het materialisme van Marx wordt historisch genoemd, omdat Marx arbeid als de drijfkracht van de geschiedenis ziet. Arbeid is een proces, waardoor de mens zichzelf en de samenleving verandert. Het materialisme van Marx wordt dialectisch genoemd omdat de sociaal economische geschiedenis er een is van tegenstellingen. De hele geschiedenis bestaat uit tegenstellingen. De geschiedenis van klassenstrijd bijvoorbeeld. Marx dacht dat de mens van nature producten wil voortbrengen. De mens brengt dingen voor uit noodzaak, dacht hij. Hierom noemde Marx de mens ook liever Homo Faber (de makende mens) in plaats van Homo Sapiens (de denkende mens). Dit was omdat Marx dacht dat ons denken afhankelijk was van wat wij doen. Marx zei dat wat we zijn is wat we maken. Wij scheppen onze producten en de producten herscheppen ons. Maar wat nou als in de samenleving waarin Marx leefde niemand meer aan huisnijverheid doet. Als niemand meer een kleed in zijn eentje maakt maar alleen de garen recht zet met behulp van een machine. En dit doet hij in een grote fabriek samen met 200 andere mensen? Dan is vervreemdende arbeid het gevolg. Dit kan op een paar manieren gebeuren. Als mensen hun werk doen uit economische oorzaken, of uit hebzucht. Als de winst voor een ander is. Of als een onbruikbare vreemde kracht terugkeert naar hemzelf (bijvoorbeeld als een man zijn hele leven lang wodka maakt, en door die wodka krijgt hij een Pagina 1 van 8
2 alcohol vergiftiging). Hoe kon men dan zijn eigen kwijtgeraakte wezen als Homo Faber weer terug vinden? Marx zei dat dit door middel van het communistische systeem kon. Dit was Marx zijn heilstaat. De samenleving zou zo gemaakt moeten worden dat elke vervreemding overwonnen kon worden. Die heilstaat zou een klassenloze maatschappij worden. In die heilstaat zou privé-bezit niet meer bestaan. De arbeid zou verdeeld worden (niet dat iemand zijn hele leven kunstenaar is, maar dat iedereen kunstenaar is, en iedereen leraar is). Marx had als kritieken op de mens dat te veel dingen in die tijd kapitalistisch waren (in die tijd bestonden het communisme en het socialisme nog niet). Er waren constant tegenstellingen tussen de proletariaat en de bourgeoisie. En Marx zei dat kapitalisme de krachtigst vervreemdende vorm van arbeid voortbrengt. En vervreemdende arbeid brengt natuurlijk weer vervreemding voort. En dan blijf je het probleem houden van de vervreemding van de mens. Marx had ook vooral veel kritiek op de bourgeoisie omdat zei de proletariaat heel erg uitbuitten. De enige manier om die vervreemding dan weer te laten stoppen was het invoeren van het communistische systeem in een staat. Planning Week 5 les 1 Nadenken over onderwerp. Wij samen gaan denken welk onderwerp we nou interessant vinden. Als we een onderwerp hebben kijken wij of wij er goede vragen bij kunnen maken. Zo niet? Dan proberen wij een ander onderwerp te zoeken. Les 2 Nadenken over onderwerp. Wij samen gaan denken welk onderwerp we nou interessant vinden. Als we een onderwerp hebben kijken wij of wij er goede vragen bij kunnen maken. Zo niet? Dan proberen wij een ander onderwerp te zoeken. Proberen om het onderwerp in deze les te bepalen. Week 6 les 1 Bij het onderwerp een tekst zoeken en daarna hoofd en deelvragen maken. En laten controleren. Les 2 Bij het onderwerp een tekst zoeken en daarna hoofd en deelvragen maken. Deze laten controleren. Week 7 les 1 Inleveren tussenproduct 1. Proberen om deze week 2 uur aan lezen te besteden. Les 2 Als wij nog geen tekst hebben dan zoeken voor een tekst. Dit doen wij via de KB, de bibliotheek op school en internet. Proberen om deze week 2 uur aan lezen te besteden. Week 8 les 1 Werken aan vragen. Proberen om deze week 2 uur aan lezen te besteden. Week 9 les 1 Werken aan vragen. Proberen om deze week 2 uur aan lezen te besteden. Week 10 les 1 Inleveren tussenproduct 2. Week 11 les 1 PO afronden. Dit doen wij door alles nog te controleren. Dingen waar wij nog vragen over hebben zullen wij vragen. Les 2 PO afronden. Dit doen wij door alles nog te controleren. Dingen waar wij nog vragen over hebben zullen wij vragen. Week 12 les 1 Dinsdag 18 maart Inleveren eindproduct Op welke fundamenten baseerde Marx zijn communisme? Pagina 2 van 8
3 De filosofen hebben de wereld slechts verschillend geïnterpreteerd; het komt er op aan haar te veranderen. Dit is een heel bekend citaat van Marx. En laat deze PO nou over Karl Marx gaan. Marx was iemand die heel erg beïnvloed was door Feuerbach. Men kan geen filosofie bedrijven zonder door een beek van vuur te gaan. zei Marx als student. Feuerbach is Duits voor vuurbeek. Hiermee zie je al goed dat Marx dus goed beïnvloed was door Feuerbach. Maar op latere leeftijd raakte hij een beetje teleurgesteld in Feuerbach, en schreef hierdoor de Stellingen over Feuerbach waarin hij kritiek geeft op Feuerbach. (Wat hebben filosofen met hun vroegere leraren? Ze worden er altijd door teleurgesteld en schrijven er dan een boek over). Marx creëerde uiteindelijk zijn eigen speciale vorm van het materialisme, het historisch dialectisch materialisme. Wij kijken wat dit inhield. Door deze materialistische bril kijkt Marx dan naar de wereld. En ziet hij dingen die hem niet bevallen. Hierop heeft Marx uiteindelijk zijn communisme gebaseerd. Maar op welke fundamenten is dit communisme gebaseerd? Dat is wij gaan uitleggen in deze uiteenzetting. Waarom is dit onderwerp filosofisch? Dit is omdat het onderwerp van deze PO, de nieuwe mens is. Marx creëert door zijn communisme eigenlijk een nieuw soort mens. Hoe was Marx zijn materialistische visie? Het materialisme van Marx wordt het historisch dialectisch materialisme genoemd. Dit materialisme is een reactie op het idealisme van Hegel. Marx streeft niet naar een ideeënconstructie waarin allerlei tegenstellingen begrippelijk worden overbrugd. Marx zegt dan er inde werkelijkheid onverzoende tegenstellingen zijn en sociale problemen zijn, die het gevolg van heersende economische verhoudingen zijn. Hierom wil Marx in de werkelijkheid de idee zoeken. Feuerbach zegt dat de mens zijn godsbeeld schept als projectie van eigen verlangens. Maar Marx brengt deze projectie in verband met de maatschappelijke ellende van de mens en wordt versterkt in zijn opvatting dat de werkelijkheid de idee bepaalt. En dus niet dat de idee de werkelijkheid bepaalt (zoals Hegel dat zei). De religieuze, politieke en sociale vervreemding van de mens vindt haar oorsprong in de economische tegenstellingen binnen de samenleving. Deze wordt gedreven door arbeidsproces. De basis van elke samenleving wordt gevormd door een specifieke productiewijze. Het materialisme van Marx is economisch materialisme, dat wil zeggen een leer die de maatschappelijke instellingen en de heersende denkbeelden bepaald acht door de economische onderbouw van de samenleving. Het materialisme van Marx wordt historisch genoemd, omdat Marx arbeid als de drijfkracht van de geschiedenis ziet. Arbeid is een proces, waardoor de mens zichzelf en de samenleving verandert. Deze opvatting leidt bij Marx tot de gedachte van stadia in de ontwikkeling van arbeid en productie (Het communistisch manifest, met de stappen). De verschillende historische perioden laten elk een bepaalde productiewijze zien en daar mee corresponderende maatschappelijke verhoudingen. Zo krijgt de tegenstelling tussen arbeidsplanning en uitvoerende arbeid uiteindelijk vorm in de tegengestelde maatschappelijke positie van meesters en knechten, bezitters en niet bezitters. Oftewel de Bourgeoisie en de proletariaat. Door de arbeidsverdeling raakt de samenleving in deze twee klassen verdeelt. Het materialisme van Marx wordt dialectisch genoemd omdat de sociaal economische geschiedenis er een is van tegenstellingen. De hele geschiedenis bestaat uit tegenstellingen. Bijvoorbeeld de geschiedenis van de klassenstrijd. Maar in de burgerlijke samenleving heeft deze tegenstelling een trap bereikt, waarop de Pagina 3 van 8
4 uitgebuite en onderdrukte klasse van arbeiders zich niet meer van haar uitbuitende klasse bevrijden kan. Dit kan op één manier wel. Door de hele maatschappij voor altijd van elke onderdrukking te bevrijden (Communisme). De geschiedenis wordt vooruit gedreven door een onstuitbare logica en zal onvermijdelijk eindigen in een klassenloze maatschappij (de Heilstaat) waarin alle tegenstellingen zullen zijn opgeheven en de mens weer zichzelf kan zijn. Wat voor kritiek had Marx op het mensbeeld van Hegel? De filosofen hebben de wereld slechts verschillend geïnterpreteerd; het komt er op aan haar te veranderen. Hiermee zegt Marx al dat hij diegene is die de wereld gaat veranderen. Waarom zei Marx dit? Laten wij eerst kijken naar Hegel, en dan overgaan tot Marx. Allereerst, Hegel zei over de mens dat het doen afhankelijk is van wat we denken. Bewustzijn bepaalt het zijn Marx vond dit geen goed mensbeeld. Want Marx zei dat het denken wordt beïnvloedt door wat wij doen. Het mensbeeld van Marx was dan dus ook het omgedraaide mensbeeld van dat van Hegel. Het zijn bepaalt het bewustzijn Het denken wordt dus beïnvloedt Marx zet Hegel op zijn kop. door factoren als de productie, wat je maakt, hoeveel je ergens van maakt. Als ik een rijke man ben (Bourgeoisie). En ik ben de baas van een textielfabriek. Dan denk ik heel anders dan als ik een arme man ben (Proletariaat). Als arme man doe ik iedere dag hetzelfde op mijn werk. Iedere dag doe ik weer dezelfde bewegingen, zie ik telkens weer eenzelfde stuk textiel dat ik moet bewerken. Net zoals de vorige dag. Wat voor kritiek had Marx op de maatschappij? Marx zag in de maatschappij dat er constant tegenstellingen waren. De hele maatschappij bestond uit tegenstellingen. De spanning van tegengestelden. Zoals Marx het ook wel zei. Marx zag dat er in de loop van de geschiedenis constant een heersende klasse (Bourgeoisie) en een nietheersende klasse (Proletariaat) was. De Bourgeoisie had alle macht. En de Proletariaat had helemaal geen macht. De Proletariaat werd de Proletariaat genoemd omdat het enige wat de mensen hadden, hun eigen kinderen waren. De heersende klasse buitte de niet-heersende klasse uit. En hier had Marx veel kritiek op. De maatschappij was ook gebaseerd op een kapitalistisch idee. En juist door dit kapitalisme kwam er een dialect (verschil) tussen rijk en arm. Tussen heerser en onderdaan. Tussen Bourgeoisie en Proletariaat. De aard van de samenleving. Volgens Marx was de aard van de samenleving, van de werkelijkheid, de economie. De economie was fundament van de samenleving, de natuurlijke hulpbronnen, de productiemiddelen en de distributiemiddelen zijn de fundamenten van de samenleving. Anders gezegd: het produceren van de mens is de aard van de samenleving. Bovenop deze fundamenten komen de wetten en de politiek, dat zijn de sociale verbanden en daarboven komen dan weer de hogere cultuur zoals kunst, religie, moraal en filosofie. Marx schreef hierover: Tijdens hun sociale leven gaan mensen deel uitmaken van bepaalde productieverbanden die onmisbaar en onafhankelijk zijn van hun wil. Deze productie verbanden komen overeen met een bepaalde fase in de ontwikkeling van hun materiële productieve krachten. Al deze productieverbanden bij elkaar vormen de economische structuur van een samenleving (dus de aard van de samenleving). Ze vormen het echte Pagina 4 van 8
5 fundament dat op zijn beurt een wettelijke en politieke superstructuur in het leven roept. Ook komt het overeen met een bepaalde vorm van sociaal bewustzijn. De productiewijze van een materieel leven stelt het sociale, politieke en intellectuele leven in het algemeen vast. Het is niet het bewustzijn dat het sociale bestaan van mensen bepaalt, maar het is hun sociale bestaan dat hun bewustzijn bepaalt. De aard van de samenleving. Hiermee beschreef Marx de verbanden tussen het fundament en de supercultuur, dat de aard van de samenleving dus in de productiewijze van het materieel leven ligt. Het fundament is wel het belangrijkste, want de ideële kanten van samenleving blijven een ideologie. Een ideologie een begrip dat Marx veel gebruikt, het is een aanduiding van de toestand van de culturele gebeurtenissen (de dingen in de supercultuur) Deze dingen steunen de socio-economische systemen van de heersende klasse. Volgens Marx is de supercultuur propaganda voor de heersende klasse. De heersende ideeën zijn tot nu toe altijd de ideeën geweest van de heersende klasse. De aard van de samenleving ligt dus bij de heersende mensen die de fundamenten in handen hebben. Zij die de productiemiddelen de grondstoffen enz in handen hebben. Volgends Marx was de hele geschiedenis een strijd geweest tussen de heersende mensen de zogenaamde haves de mensen die allen materiële welvaart bezitten en de have-nots die door de heersende klasse woord overheerst. Deze twee klassen zijn altijd met elkaar in conflict geweest en Marx geloofde dat dat conflict in zijn tijd opgelost zou worden met zijn communisme in de door hem bedachte heilstaat. De heilstaat. De heilstaat was de ideale staat, de ideale samenleving volgens Marx. In de heilstaat was alles goed geregeld en iedereen gelukkig, de tegenstellingen waren verdwenen. Het grote punt van de heilstaat was volgens Marx dat er geen vervreemding meer zou zijn. Over die vervreemding zal ik wat meer uitleggen. Vervreemding. De fundamentele levensvoorwaarde voor de mens is de noodzaak om de ruwe grondstof van de natuur om te zetten die nodig zijn om te overleven. Volgens Marx was de mens een homo faber, een makende mens, de mens is wat hij maakt en hij maakt die dingen uit noodzaak. De primaire bepalende factor van het menselijke leven is volgens Marx productie, en wel productie van de dingen die jij wilt produceren omdat ze nodig zijn voor jou overleven. In de kapitalistische Je bent wat je maakt. samenleving is volgens Marx de mens, na slavernij, het verst verwijderd van dat principe en dus in de grootste mate vervreemd van zijn werk. Dat komt doordat de mens volgens Marx is wat hij maakt, dus zoals Marx zei: Als we stukjes en beetjes van versplinterde brokjes produceren worden we zelf stukjes en beetjes van versplinterde brokjes. De mens is dan dus in grote mate vervreemd van zijn werk. Hij maakt geen dingen die voldoen aan zijn eigen behoeften tot scheppen, hij maakt dingen waar hij zich niet mee kan identificeren. Deze dingen zijn bijvoorbeeld de dingen waarvan hij maar een klein stukje maakt van het uiteindelijke product, bijvoorbeeld het lopende band werk. Pagina 5 van 8
6 De vervreemding wordt nog groter als je een product maakt dat voor de winst van een ander is, dan voel je compleet natuurlijk geen nut meer van de productie van dat goed, het komt niet voort uit je natuurlijke behoefte en het is niet direct om je behoeften weer mee te bevredigen. De vervreemding van arbeid heeft een paar nare gevolgen. Ik zal ze hier proberen uit te leggen. Doordat de mens vervreemd is van zijn product is hij tegelijkertijd ook als het waren vervreemd van zichzelf, dat komt omdat Het zijn bepaalt het bewustzijn. Hij produceert iets waarvan hij vervreemd is en hij is dus daardoor vervreemd van zichzelf, hierdoor ziet diegene zich als een vreemdeling en als een vreemdeling van de maatschappij, hij heeft dus een grote identiteitscrises. Een mens met zo n De arbeider is vervreemd. identiteitscrises zit spreekt het voor zich dat de mens natuurlijk niet gelukkig is en zich er tegen zal gaan verzetten. Als er maar genoeg mensen genoeg vervreemd zijn van hun arbeid en er maar genoeg onvrede is onder de arbeiders, oftewel het proletariaat, dan zal er volgens Marx vanzelf een revolutie uitbreken en er zal een dictatuur van het proletariaat gevestigd worden, oftewel de communistische heilstaat. In deze helistaat heeft de arbeidersklasse de absolute macht, dat duurt slechts een korte tijd want de macht zal steeds meer worden afgezwakt. Volgens Marx is elke staat per definitie een werktuig voor de onderwerping van de ene klasse door de andere, en de dictatuur van het proletariaat is dus in eerste instantie het werktuig van het proletariaat ter onderwerping van de burgerij. Doel van deze onderwerping is het opheffen van de klassenverschillen, door ieder te laten produceren naar vermogen en consumeren naar behoefte. De technische middelen zouden overvloedig kunnen produceren, verwachtte Marx, en de arbeidersstaat zou deze overvloed slechts hoeven te verdelen. Door de herverdeling van inkomen en goederen worden de klassenverschillen opgeheven. Hiermee wordt ook de staat opgeheven, tenminste de staat is niet meer politiek, alleen nog maar een administratie van de economie dus is het eigenlijk geen staat meer. Deze staat, voor het gemak noemen we het toch nog een staat, wordt de communistische heilstaat genoemd. In deze staat kan iedereen in principe doen wat die wil, hij produceert naar vermogen en consumeert naar behoeften. Er was geen privé-bezit en geen arbeidsverdeling, deze 2 dingen waren essentieel begrippen in de communistische heilstaat. Doordat er geen privé-bezit was, was er ook geen materiele ongelijkheid tussen de mensen en de klassen. Ook is er als je geen privé-bezit hebt, geen druk om bepaalde dingen te produceren, je moet niet produceren zoals in het kapitalisme, maar je moet produceren naar vermogen. Daardoor gaat diegene natuurlijk nog wel dingen produceren want dat ligt nou eenmaal in de aard van de mens. hij is herder,visser, jager of kritische criticus en moet dit blijven als hij zijn middelen van bestaan niet wil kwijtraken. Je hoeft dus niet bang te zijn dat er niet meer geproduceerd wordt er zal juist precies genoeg geproduceerd worden. Misschien een klein beetje teveel doordat de technieken zo goed ontwikkeld zijn, maar niet door de druk van buitenaf zoals in het kapitalisme. In het kapitalisme was het een groot probleem dat er geproduceerd moest worden en dat er daardoor ook meer geproduceerd werd dan eigenlijk nodig zou zijn, daardoor ontstonden veel problemen. Pagina 6 van 8
7 Onder andere dat er daardoor ook teveel geconsumeerd moest worden, want er was nou eenmaal teveel geproduceerd en dat moest allemaal ergens heen, dus werden er landen gekoloniseerd om maar afzet terrein te hebben. Ook moesten er steeds nieuwe goedkope arbeidskrachten gerekruteerd worden en grondstoffen gehaald worden. Daardoor ontstonden weer oorlogen tussen kapitalistische landen. Maar nu weer terug naar de heilstaat voordat ik teveel afdrijf. In de communistische heilstaat komt deze arbeidsdeling dus niet meer voor, er is dus geen specialisatie meer in één beroep, je hoeft dus niet meer je hele leven lang slechts één beroep uit te oefenen. Terwijl in de communistische maatschappij, waar niemand een exclusieve sfeer van werkzaamheid heeft, maar iedereen zich in welke richting hij maar wil kan bekwamen, de maatschappij de algemeen productie regelt en mij juist de mogelijkheid geeft, vandaag dit en morgen dat te doen, s morgens te jagen, s middags te vissen, s avonds veeteelt te bedrijven en na het eten de kritiek te beoefenen, al naar gelang ik verkies zonder ooit jager, visser, herder of criticus te worden. Als je wil mag je s morgens jager zijn en fijn jagen, s middags visser en lekker vissen en dan s avonds filosoof en lekker filosoferen, maar als je dat op een ander tijdstip wil doen, of in zijn geheel wat anders wil doen kan dat. Je hoeft dus nooit of jager of visser of filosoof te worden maar kan altijd alles of niks blijven net zoals je het zelf wil noemen. Je kan dus altijd doen waar je zin in hebt, wat je op dat moment vanuit je natuurlijke behoeften zou willen en niet wat iemand anders je oplegt. Er zijn helaas wel wat kanttekeningen te plaatsen bij dit proces. Eén daarvan, en dat is eigenlijk ook meteen de belangrijkste, is dat niks ons zegt dat de als er eenmaal een revolutie van het proletariaat is geweest dat die dan niet in de dictatuur blijft steken. Een ander probleem is dat de mens van nature toch tamelijke lui is (een perfect voorbeeld hiervan is onze eigen Tim). Als iedereen even veel verdient in een communistische staat. Dan kan je net zo goed uit je neus gaan zitten eten, in plaats van heel hard werken. Want je krijgt dan alsnog even veel betaald. Als een hardwerkende arts evenveel betaald krijgt als iemand die helemaal niets doet. Dan gaat de arts ook niet meer hard werken, omdat hij toch wel betaald krijgt. Maar het grootste probleem is toch dat de mens niet zonder leiders kan, het mond dan zeer waarschijnlijk toch uit in een grote puinhoop end an zullen er toch weer leiders opstaan die de macht grijpen en blijven er dus klasse verschillen. Marx zelf was er heilig van overtuigd dat al deze dingen niet zouden gebeuren, maar er is nog nooit een land geweest waar een echte communistische heilstaat is geweest, en dat komt niet doordat niemand het wilde. De oorzaak was dat het altijd fout ging bij één van de bovenstaande dingen. De ideale heilstaat? Conclusie Kort samengevat baseerde Marx zijn communisme op de volgende fundamenten. Het belangrijkste was dat het in de natuur van de mens ligt om te produceren, het is zijn eerste natuurlijke levensbehoefte. Op dit punt kan hij dan zijn communisme verder uitbouwen, doordat de mens wil produceren kan hij vrijgelaten worden wat hij doet, hij produceert toch wel want dat is wat hij graag wil doen. Je moet die persoon wel vrijlaten in wat hij doet want de mens is wat hij maakt dus moet hij wel iets maken waar hij zich goed bij voelt anders krijgt hij een slecht beeld van zichzelf want hij vervreemd van zichzelf. Vervreemding is als je niet produceert wat je zelf wil, in het kapitalisme is deze vervreemding het sterkst en Pagina 7 van 8
8 in het communisme is deze vervreemding helemaal weg omdat men mag doen wat hij zelf graag wil. Of het communisme echt werkt, dat weten we nog niet, aangezien het altijd ergens in de voorfase is fout gegaan en er nog nooit echt een ware communistische staat geweest is zoals Marx die voor ogen had. Pagina 8 van 8
Tijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie.
Onderzoeksvraag: Waardoor ontstonden het liberalisme en het socialisme, en hoe dachten liberalen en socialisten over de sociale kwestie? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 2, wie is de mens
Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 2, wie is de mens Samenvatting door een scholier 1380 woorden 30 november 2011 5,4 20 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Zin in zin Samenvatting Levensbeschouwing
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 1 t/m 9
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 1 t/m 9 Samenvatting door een scholier 3000 woorden 6 oktober 2009 6 2 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. Voor industrie was nodig: energiebronnen. grondstoffen.
Nadere informatie7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie
Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april 2017 7,5 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Russische Revolutie Meeste mensen zijn boeren/boerinnen in Rusland Ze waren straatarm, ze wisten niks en ze gingen
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Mens en Maatschappij
Samenvatting Levensbeschouwing Mens en Ma Samenvatting door Sophie 1047 woorden 6 februari 2017 8,8 3 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing Mens & Ma Mensbeeld hoe je jezelf ziet, de
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 en 2
Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door A. 1081 woorden 7 februari 2017 0 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing Hst. 1 paragraaf 7 Vier factoren bij de mens
Nadere informatieKarl Marx en vervreemding. Geschreven door Erdi Aksoy dinsdag 02 november 2010
Karl Marx, de filosoof uit Trier. De man die als filosoof immense invloed uitgeoefend heeft op de huidige politiek. Een persoon die geassocieerd kan worden met het socialisme en communisme, een van de
Nadere informatieP. AARTSZ DE ARBEIDERSRADEN. I. DE TAAK 11. DE STRIJD 111. DE GEDACHTE IV. DE VIJAND V. Naschrift DE OORLOG
DE ARBEIDERSRADEN P. AARTSZ DE ARBEIDERSRADEN I. DE TAAK 11. DE STRIJD 111. DE GEDACHTE IV. DE VIJAND V. Naschrift DE OORLOG 1946 VOORWOORD. Dit boek is geschreven in de eerste oorlogsjaren 1941-'42. De
Nadere informatieSamenvatting Economie H 6
Samenvatting Economie H 6 Samenvatting door een scholier 977 woorden 10 mei 2002 5,8 40 keer beoordeeld Vak Economie Hfst. 6 6.1 - Ideaaltypische omschrijving: omschrijving van het volmaakte model * Vrije
Nadere informatieINLEIDING TOT DE MARXISTISCHE ECONOMIE. Nick Deschacht
INLEIDING TOT DE MARXISTISCHE ECONOMIE Nick Deschacht Inleiding Prof. dr. Ernest Mandel (1923-1995) Overzicht van de cursus 28/3: Basisbegrippen van de marxistische economie 18/4: De ontwikkeling van de
Nadere informatie4. De politieke en sociale ontvoogding. marxisme, socialisme, arbeidersbeweging en christendemocratie Pionier 5 p p.111
4. De politieke en sociale ontvoogding marxisme, socialisme, arbeidersbeweging en christendemocratie Pionier 5 p. 98-107 + p.111 Instap kijkfragment: De Anjerrevolutie in Portugal in 1974 en een nieuwe
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Communistisch Rusland
Werkstuk Geschiedenis Communistisch Rusland Werkstuk door een scholier 2369 woorden 11 oktober 2001 6,2 229 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. In dit verslag gaan we het hebben over het communisme
Nadere informatieCPN. Manifest der Communistische Partij
CPN Manifest der Communistische Partij Een spook waart door Nederland het spook van het communisme. Alle machten van het oude Nederland hebben zich tot een heilige drijfjacht tegen dit spook verbonden,
Nadere informatie5,7. Opdracht door een scholier 1331 woorden 3 december keer beoordeeld. Geschiedenis. Wat staat er in dit werkstuk?
Opdracht door een scholier 1331 woorden 3 december 2001 5,7 56 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Wat staat er in dit werkstuk? Dit werkstuk gaat over de Spaanse Burgeroorlog (1936 1940) en dan voornamelijk
Nadere informatieMarx, Engels en de Industriële Revolutie
Marx, Engels en de Industriële Revolutie Docent: Jelle de Bont F. de Kloe 444049 Postvak 54 Onderwijsgroep 3 13 maart 2008 Blok BA CW 1D, opdracht 6A Aantal woorden 2122 De Industriële Revolutie bracht
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: "Wie is de mens?"
Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: "Wie is de mens?" Samenvatting door A. 1479 woorden 4 december 2014 6,7 87 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Zin in zin Paragraaf 2 Mensbeeld = een
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door Edo 2719 woorden 30 juni 2014 4,1 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Par. 1 Pas de laatste 200 jaar maken we gebruik van
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijwetenschappen Politieke Filosofie
Samenvatting Maatschappijwetenschappen Politieke Filosofie Samenvatting door N. 1226 woorden 19 januari 2017 4,5 4 keer beoordeeld Vak Maatschappijwetenschappen Samenvatting MW politieke filosofie, 4V
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5, par. 2 t/m 9
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5, par. 2 t/m 9 Samenvatting door een scholier 2091 woorden 24 april 2006 6,9 3 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 2. Kenmerken van de industriële
Nadere informatie2 keer beoordeeld 22 maart Sociale filosofie gaat over de maatschappij, het gaat over hoe je een goede samenleving kan hebben.
7,8 Aantekening door Sara 1516 woorden 2 keer beoordeeld 22 maart 2017 Vak Filosofie Methode Durf te denken Hoofdstuk 7 Sociale filosofie. Sociale filosofie gaat over de maatschappij, het gaat over hoe
Nadere informatieDe homo economicus bestaat niet
De homo economicus bestaat niet Economie De wereld gaat aan vlijt ten onder, dat is de boodschap van het nieuwe boek van VU filosoof Govert Buijs. We moeten echt anders gaan denken over arbeid en winst.
Nadere informatieParagraaf 2 De hedendaagse arbeids samenleving 2.1 wat is een arbeids samenleving?
Antwoorden door een scholier 1490 woorden 7 april 2006 4,6 15 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Paragraaf 2 De hedendaagse arbeids samenleving 2.1 wat is een arbeids samenleving? In 1948
Nadere informatieAristoteles: Oh ja? Maar ik heb ook wel eens gehoord van utilitarisme, wat is dat dan?
Praktische-opdracht door een scholier 2095 woorden 29 mei 2013 3,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Symposium Nienke Raaijmakers H4A Vrijdagmiddag vijf uur. Ik ben net thuis van school, en
Nadere informatieSO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen.
SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013 Staat en Natie Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. In de 17 e en de 18 e eeuw ontstond er in Europa een politieke en filosofische stroming,
Nadere informatieOpdracht Maatschappijleer Integratie en immigratie
Opdracht Maatschappijleer Integ en immig Opdracht door een scholier 1899 woorden 21 januari 2004 6,6 90 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Integ en immig 1. Wat is het probleem? -Historische schets Tussen
Nadere informatieENIGE SLEUTELBEGRIPPEN NADER VERKLAARD: BOURGEOISIE PROLETARIAAT KLEINE BURGERIJ
Teksten voor kaderscholing ENIGE SLEUTELBEGRIPPEN NADER VERKLAARD: BOURGEOISIE PROLETARIAAT KLEINE BURGERIJ De walserij, Adolf von Menzel (1815-1905). Menzel was een van de eerste schilders die de industriële
Nadere informatieVrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander
Vrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander Amsterdam, juni 2017 Beste Axel Honneth, Iedere keer als ik in Duitsland ben zoek ik een Duits boek op. Ik ben opgegroeid met de Duitse cultuur en
Nadere informatieZondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst. Voorganger: ds. Bert de Wit
Preek Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst Thema: @Home Voorganger: ds. Bert de Wit Schriftlezing: Lucas 15:11-32 Een vader had twee zonen zo begint het verhaal. Met de beschrijving van een gezin.
Nadere informatieBetoog Nederlands Het weren van kansarmen in Rotterdam
Betoog Nederlands Het weren van kansarmen in Rotterdam Betoog door een scholier 2499 woorden 19 januari 2004 8,1 29 keer beoordeeld Vak Nederlands Het weren van kansarmen in Rotterdam Stellingen: -Rotterdam
Nadere informatieMARX VOOR BEGINNERS EEN INLEIDING TOT HET MARXISME INSTITUUT MARXISTISCHE STUDIES FRANS DE MAEGD LEUVEN, APRIL 2011
MARX VOOR BEGINNERS EEN INLEIDING TOT HET MARXISME INSTITUUT MARXISTISCHE STUDIES FRANS DE MAEGD LEUVEN, APRIL 2011 Kleine leesopdracht Noem de belangrijkste bijdragen van Marx aan de hand van de toespraak
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines Samenvatting door Larissa 665 woorden 18 januari 2016 5,4 5 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Hoofdstuk 8: Tijd van
Nadere informatieWat is realiteit? (interactie: vraagstelling wie er niet gelooft en wie wel)
Wat is realiteit? De realiteit is de wereld waarin we verblijven met alles wat er is. Deze realiteit is perfect. Iedere mogelijkheid die we als mens hebben wordt door de realiteit bepaald. Is het er, dan
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,
Nadere informatieOns economische zelf. Over leven in een verdeelde wereld en hoe we samen ongedwongen naar huis kunnen gaan
Ons economische zelf Over leven in een verdeelde wereld en hoe we samen ongedwongen naar huis kunnen gaan Plaatjes invoegen Contrast tussen overvloed en gebrek Contrast tussen genieten van materie en uitbuiten
Nadere informatieСоюз СоветскихСоциалистических Республик
Союз СоветскихСоциалистических Республик SojoezSovjetskichSotsialistitsjeskichRespoeblik http://www.youtube.com/watch?v=hle4inigsee&feature=related De Romanovs De Romanov familie komt in 16313 aan de macht
Nadere informatieNaam:.. Fotokopie begrippen
Tl3_begrippen.doc Naam:.. Fotokopie begrippen 1. Het communisme + vragen 2. Rusland rond 1917 + vragen 3. Stalin 4. West-Europa in de tijd van de Industriële Revolutie + vragen 5. De sociale kwestie en
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5 Samenvatting door Sven 1427 woorden 12 april 2018 7,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Paragraaf 3.1 In de wereld van
Nadere informatiePaperopdracht, Architectuurtheorie, deel 2 Tendensen en vertogen
16 mei 2016 Paperopdracht, Architectuurtheorie, deel 2 Tendensen en vertogen 1965-2000 Vraag 19: Bespreek de kritische stemmen die niet akkoord gaan met de visie dat de architectuur van de Moderne Beweging
Nadere informatie2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw
2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw 1830 1870: Javaanse boer werkt voor Nederlandse staat: - cultuurstelsel - Herendiensten van verliespost naar wingewest Vanaf 1870: modern imperialisme particuliere bedrijven
Nadere informatiePaper Architectuurtheorie deel II Kunst: een doel of een middel?
Paper Architectuurtheorie deel II Kunst: een doel of een middel? Pieter-Jan Vandenwijngaert 2BIRA 2015-2016 Prof. Hilde Heynen Een vergelijking van de utopische opvattingen van Piet Mondriaan en Kazimir
Nadere informatie2 a) Geld. Dat is waarschijnlijk het belangrijkste omdat je voorwerpen en diensten wilt gebruiken en die nou eenmaal geld kosten.
Antwoorden door een scholier 1480 woorden 14 november 2003 4,6 59 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer hoofdstuk 3 1 a) Als iemand ouder wordt nemen ze vaker een vast baan.
Nadere informatieWerkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme
Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk door een scholier 1997 woorden 8 april 2001 5,1 112 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 1) Geef een korte omschrijving wat het boeddhisme volgens jou voor
Nadere informatieHannah Arendt. Wereldvervreemding. Wat is het probleem? De menselijke conditie. Arbeid, werk en handelen
Hannah Arendt zomercursus blok 1 Joodse filosofe 1906-1976 Schrijft vanuit Amerika waar ze heen is gevlucht vanuit Duitsland. Onderzoek naar totalitarisme geeft haar inspiratie om te onderzoeken wat mensen
Nadere informatieGESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB
Examen VMBO-KB 2005 tijdvak 1 woensdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 35 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2, Een trage revolutie
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2, Een trage revolutie Samenvatting door een scholier 935 woorden 23 november 2003 6,8 32 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sfinx HOOFDSTUK 2 EEN TRAGE REVOLUTIE
Nadere informatieStap 7 Nabespreking met het slachtoffer en nabespreking met de steungroepleden (apart)
Handleiding No Blame Stappenplan No Blame Stap 1 Gesprek met het slachtoffer Stap 2 Organiseer een bijeenkomst met de steungroep Stap 3 Uitleg probleem Stap 4 Deel de verantwoordelijkheid Stap 5 Ideeën
Nadere informatieAntwoorden Economie H1; Productie en Productiefactoren (Present)
Antwoorden Economie H1; Productie en Productiefactoren (Present) Antwoorden door een scholier 1164 woorden 25 maart 2004 5,1 76 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1: productie en productiefactoren
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict
Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk door een scholier 1470 woorden 25 oktober 2003 6,8 41 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Memo-dossier Vlaams nationalisme. Hoofdvraag: Hoe ontwikkelde
Nadere informatieHistorische context. Verlich/ngsideeën en de democra/sche revolu/es
Historische context Verlich/ngsideeën en de democra/sche revolu/es 1650 1848 Kenmerkende aspecten 23. Het streven van vorsten naar absolute macht 26. Wetenschappelijke revolu/e 27. Ra/oneel op/misme en
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2
Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 1042 woorden 14 jaar geleden 5 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Hoofdstuk 1: Productie en productiefactoren 1.1 Waarom
Nadere informatieWerkstuk Filosofie Wat is geluk?
Werkstuk Filosofie Wat is geluk? Werkstuk door A. 2487 woorden 10 september 2012 5,3 88 keer beoordeeld Vak Filosofie Inleiding In dit werkstuk wil ik het hebben over geluk, de hoofdvraag die ik heb voor
Nadere informatieTijdvak van burgers en stoommachines (1800 1900) / 19 e eeuw
Tijdvakken Tijdvak van burgers en stoommachines (1800 1900) / 19 e eeuw K.A. * De Industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving * De moderne vorm van imperialisme
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatieHoe mooi kan het zijn
Hoe mooi kan het zijn Weet je hoe mooi het eigenlijk is om alles te kunnen doen, jezelf te zijn en dit ook te blijven. Je zegt gewoon wat je wel en niet leuk vindt, graag doet, zonder dit te overdrijven.
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, De lezingen van deze zondag voeren ons linea recta naar een van de belangrijkste kernverhalen van de Bijbel: de Exodus. Het volk Israël bevindt zich
Nadere informatie2. Wat is de hoofdvraag? Hoe zijn de arbeidsomstandigheden in de kleding- en schoenenindustrie in landen die aan Nederland leveren?
Werkstuk door een scholier 1455 woorden 24 januari 2005 5,9 376 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1. Wat is je onderzoeksterrein? schone kleren 2. Wat is de hoofdvraag? Hoe zijn de arbeidsomstandigheden
Nadere informatieDarling Dong :49 Formatted: Position:Horizontal: Right, Relative to: Margin, Vertical: 0 cm, Relative to: Paragraph, Wrap Around
1 2 3 4 5 6 7 8 9 * De opbouw en het onderwerp 3x * Dat ik nu meer over iets totaal onbekends weet 2x * Samenwerken (5x) * een nieuwe religie leren kennen * Yoga onderzoeken, dieper erop ingaan en meditatieles
Nadere informatieDe Verlichting. De Verlichting
De Verlichting =18 de eeuwse filosofische stroming die de nadruk legt op rationaliteit (zelf nadenken), vrijheid en gelijkheid en dit toepast in alle maatschappelijke velden (politiek, economie, religie
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Domein politiek ruimte
Samenvatting Aardrijkskunde Domein politiek r Samenvatting door een scholier 1261 woorden 14 jaar geleden 5,1 33 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra Hoofdstuk 1: Conflicten om rlijke indeling
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Mensbeelden
Samenvatting Filosofie Mensbeelden Samenvatting door Sophie 819 woorden 27 oktober 2015 8,9 4 keer beoordeeld Vak Filosofie Plato (427 347 v.chr.) Als we ons op individuele katten richten, komen we nooit
Nadere informatieWIE NEEMT DE BESLISSINGEN?
WIE NEEMT DE BESLISSINGEN? 1 WIE NEEMT DE BESLISSINGEN? Je moet proberen te overleven op het eiland. Er moeten veel beslissingen worden genomen. Waar slaapt iedereen: op het zachte zand of in het hoger
Nadere informatieProef Geschiedenis Hoofdstuk 5
Proef Geschiedenis Hoofdstuk 5 Proef door een scholier 1758 woorden 13 juni 2018 5,5 3 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks SAMENVATTING HOOFDSTUK 5: Samenvatting De Industriële Revolutie Vanaf
Nadere informatieTaakkaart 3 De ontdekking van de stoommachine: de industriële revolutie
Taakkaart 3 De ontdekking van de stoommachine: de industriële revolutie Rond het jaar 1750 begon het.. de industriële resolutie. Laten we eerst eens deze twee woorden uitleggen: Industrie = spullen die
Nadere informatieDe antwoorden van het antiglobalisme
Dirk Barrez A 350862 De antwoorden van het antiglobalisme Van Seattle tot Porto Alegre GLOBE II.II.II METS & SCHILT INHOUD Voorwoord - Anders en beter 13 Inleiding - Porto Alegre, een haven van blijheid
Nadere informatieKarma, Voortzetting en het Edele Achtvoudige Pad
Karma, Voortzetting en het Edele Achtvoudige Pad Augustus 2005, Plum Village Vandaag wil ik graag spreken over reïncarnatie, wedergeboorte en voortzetting. Als we een sinaasappelboom bekijken, dan kunnen
Nadere informatieHoofdstuk 6: waarden, normen en. instituties
Hoofdstuk 6: waarden, normen en Begrippen hoofdstuk 6: Normen Sancties Socialisatie Waarden Belangen Instituties Anticiperen Internalisatie Vertraging instituties vervolg Taboe Folkways en mores Universals
Nadere informatieFilosofie VWO 4 periode 1 Dikgedrukt: betekent dat dit woord in de woordenlijst staat
Filosofie VWO 4 periode 1 Dikgedrukt: betekent dat dit woord in de woordenlijst staat Het begin van de natuurfilosofie Filosofen beginnen zich dingen af te vragen, waar je gewoonlijk niet zo over na zou
Nadere informatieFernando Halman CommunicateTour
FERNANDO HALMAN Rotterdam RAH! We nodig je uit voor de unieke seminar van Fernando Halman waarbij hij zijn krachtige boodschap levert aan hogescholen en universiteiten. Colourful Business presents Fernando
Nadere informatieEen product begint als grondstof en daarna word het verwerkt tot een eindproduct.
Samenvatting door G. 1151 woorden 21 januari 2015 7,2 5 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie voor jou Paragraaf 3: 3.1: Produceren: is het maken van goederen of het leveren van diensten. Een product
Nadere informatieOpmerkzaam zijn. Sterrelaansessies - januari inleiding
Sterrelaansessies - januari 1990 Opmerkzaam zijn inleiding De vorige keer is de kwestie van de waarnemer in jezelf uitvoerig aan de orde gesteld. Ik was op het moment zelf niet alert genoeg om op te merken
Nadere informatieLes1, Beperkende overtuigingen
Les1, Beperkende overtuigingen Welkom! Bedankt voor het aanvragen van deze mini-cursus. Blijkbaar ben jij op zoek naar een manier om goed voor jezelf te zorgen, om het roer om te gooien. Deze cursus heb
Nadere informatie6,3. Werkstuk door een scholier 2593 woorden 31 oktober keer beoordeeld. Geschiedenis
Werkstuk door een scholier 2593 woorden 31 oktober 2002 6,3 175 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding In de politiek heb je links en rechts. Het is een gemakkelijke manier om de verschillende opvattingen
Nadere informatieExamenopgaven VMBO-KB 2004
Examenopgaven VMBO-KB 2004 tijdvak 1 dinsdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit
Nadere informatieHoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie
Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie Geschiedenis VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Nieuwe ontwikkelingen na de Tweede Wereldoorlog Nieuwe machtsverhoudingen: Verenigde Staten en de Sovjet-Unie nieuwe supermachten
Nadere informatiePraktische opdracht Geschiedenis Afrika
Praktische opdracht Geschiedenis Afrika Praktische-opdracht door een scholier 2206 woorden 11 januari 2007 6,3 74 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo HOOFDVRAAG Wat is mythe en wat is werkelijkheid
Nadere informatiePraktische opdracht Economie Prijsveranderingen door de Euro
Praktische opdracht Economie Prijsveranderingen door de Euro Praktische-opdracht door een scholier 2050 woorden 10 jaar geleden 7,6 15 keer beoordeeld Vak Economie Voorwoord Het onderwerp dat we hebben
Nadere informatieModule 4: Basisovertuiging 1 & 2 (Verdieping)
Module 4: Basisovertuiging 1 & 2 (Verdieping) Basisovertuiging 1 & 2 (Verdieping) Geluk is een gevoel! Jij bent de enige persoon op de wereld die jou gelukkig kan maken! Het is erg belangrijk dat je alle
Nadere informatieKIJKWIJZER FDN MUSEUM
KIJKWIJZER FDN MUSEUM Welkom in Heerenveen Museum. Hier ontdek je het verhaal van Heerenveen. Je gaat straks kijken naar het Ferdinand Domela Nieuwenhuis Museum. Domela had een duidelijke mening over drank
Nadere informatiePiketty: opmerkingen bij een nieuw icoon. Floris Heukelom
Piketty: opmerkingen bij een nieuw icoon Floris Heukelom f.heukelom@fm.ru.nl Inhoud presentatie Wat zegt Piketty precies? Vanwaar de snelle en enorme impact? Kritiek op Piketty Wat moeten we er van vinden?
Nadere informatieDe Sovjet-Unie (9.3) Tijd van wereldoorlogen De Sovjet Unie.
De Sovjet-Unie (9.3) Onderzoeksvraag: Kenmerkende aspecten: Waardoor kreeg Rusland een communistische regering en hoe werd het land een totalitaire staat. Het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën
Nadere informatiePraktische opdracht Maatschappijleer Lerarentekort
Praktische opdracht Maatschappijleer Lerarent Praktische-opdracht door een scholier 2390 woorden 12 november 2003 6,5 56 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Het probleem 1.Wat is het probleem? Mijn Po
Nadere informatie7,1. Samenvatting door een scholier 818 woorden 19 september keer beoordeeld. MODULE 1: HOOFDSTUK 1 Waarover gaat economie?
Samenvatting door een scholier 818 woorden 19 september 2004 7,1 10 keer beoordeeld Vak Economie MODULE 1: HOOFDSTUK 1 Waarover gaat economie? Economie gaat over de behoeften (de wensen) van mensen. Behoeften
Nadere informatieEindexamen filosofie havo 2007-I
Opgave 2 Sociale utopieën tussen fantasie en werkelijkheid 8 maximumscore 3 het noemen en uitleggen van het principe van Bloch: hoop 1 een toepassing van het principe hoop op het ontstaan van utopische
Nadere informatieINLEIDING TOT DE MARXISTISCHE ECONOMIE
INLEIDING TOT DE MARXISTISCHE ECONOMIE 2. Bewegingswetten van het kapitalisme Nick Deschacht Wat is het kapitalisme? Het korte antwoord was: Het kapitalisme is een productiewijze gekenmerkt door veralgemeende
Nadere informatieBij produceren gaat echt om alle activiteiten die gericht zijn op het maken van producten of het verrichten van diensten.
Verslag door F. 1863 woorden 23 juni 2012 8,8 5 keer beoordeeld Vak Economie 7.1 productie en behoeften Bij produceren gaat echt om alle activiteiten die gericht zijn op het maken van producten of het
Nadere informatie6.8. Praktische-opdracht door een scholier 2283 woorden 8 april keer beoordeeld. Geschiedenis
Praktische-opdracht door een scholier 2283 woorden 8 april 2001 6.8 51 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Onderzoeksvraag: Wat is de rol van propaganda in het totalitaire systeem. Ik ben van plan om deze
Nadere informatiePraktische opdracht Geschiedenis Rolverdeling in het gezin
Praktische opdracht Geschiedenis Rolverdeling in het gezin Praktische-opdracht door een scholier 2111 woorden 7 februari 2003 7,7 39 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding: Dit hoofdstuk gaat over
Nadere informatieZorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn.
Werkstukwijzer Deze werkstukwijzer helpt je om een werkstuk in elkaar te zetten. Je vult eerst een formulier in. Op dit formulier komt te staan waar je werkstuk over gaat en hoe je het aanpakt. Met behulp
Nadere informatieWie de zon in het water ziet schijnen Boek 4_Layout :54 Pagina 1. Wie de zon in het water ziet schijnen, heeft de hemel onder zich
Wie de zon in het water ziet schijnen Boek 4_Layout 2 23-08-11 12:54 Pagina 1 Wie de zon in het water ziet schijnen, heeft de hemel onder zich Wie de zon in het water ziet schijnen Boek 4_Layout 2 23-08-11
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 4
Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting door D. 1323 woorden 7 februari 2016 1 1 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Hoofdstuk 4; Aan 't werk Boek: 200% Economie 4 mavo/tl Paragraaf 1; productie
Nadere informatieDe wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het
De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het Maar het duurt maar heel even dat op de kop staan De wereld
Nadere informatieRene Descartes. René Descartes, een interview door Roshano Dewnarain
Rene Descartes René Descartes, een interview door Roshano Dewnarain Cogito ergo sum, ik denk dus ik ben. Een uitspraak van René Descartes. Een belangrijk wiskundige en filosoof in de geschiedenis. Volgens
Nadere informatieEén Korea, twee landen
1 Doelgroep De lesbrief is bedoeld voor leerlingen in de onderbouw vmbo, havo en vwo. Het uitwerken van de opdrachten kost de leerling ongeveer een tot anderhalf lesuur (van 50 minuten). De onderzoeksvragen
Nadere informatieMarxisme en Anarchisme
Marxisme en Anarchisme Workers Solidarity Movement Het Marxisme en Anarchisme zijn de twee belangrijkste revolutionaire socialistische theorieën geweest sinds het midden van de vorige eeuw. Maar sindsdien
Nadere informatieDAMstenen voor het dagelijks LEVEN
Voorwoord Verschijnt september 2013 DAMstenen voor het dagelijks LEVEN Allerdaagse overdenkingen voor het dagelijks leven Daar ligt het dan. Een boekje met dagelijkse overdenkingen. Noem het maar tegeltjeswijsheden.
Nadere informatieDit verslag is van Ylaine en Ryanne Mulder 29-10-'03. Verslag van het oude Egypte Ylaine en Ryanne Mulder 29-10- 03
Dit verslag is van Ylaine en Ryanne Mulder 29-10-'03 blz.0 Inhoudsopgave Inleiding blz. 2 De Egyptenaren jagen en oogsten blz. 3 De Farao blz. 4 Doden blz. 5 Arm of welvarend blz. 6 Ik ben de Farao blz.
Nadere informatieModule 7. Oefening 22
Module 7 Volgende sleutels uit deel II van het boek Dit ben je écht! staan hiermee in verbinding: Sleutel 9: Jij bent machtig. Blz. 64 Sleutel 10: Je bent hier en nu aanwezig Blz. 68 Sleutel 11, B: Wat
Nadere informatiePreek De vrouw die Jezus beslissing veranderde. Lieve gemeente,
Lieve gemeente, We zien het niet vaak in de Bijbel, maar in het verhaal dat we vandaag gelezen hebben is Jezus toch ronduit bot te noemen en buitengewoon onvriendelijk op het onbeschofte af, tegen een
Nadere informatieThema: Elke golf is de zee. Lezingen: Citaat van Willigis Jäger (zie orde van dienst) Johannes 14: 6-11a
PREEK 22 APRIL 2012 PGN NUENEN Thema: Elke golf is de zee Lezingen: Citaat van Willigis Jäger (zie orde van dienst) Johannes 14: 6-11a Preek Hoe kunnen we het besef ontwikkelen, of weer wakker roepen,
Nadere informatieIn Nederland zijn het klimaat en het landschap zeer geschikt voor veeteelt. Logisch dat we veel koeien houden en melkproducten maken.
DE ZUIVELSECTOR > Inleiding In Nederland zijn het klimaat en het landschap zeer geschikt voor veeteelt. Logisch dat we veel koeien houden en melkproducten maken. De zuivelsector is belangrijk voor de Nederlandse
Nadere informatie