Hoe beleeft Nederland de verkeersveiligheid? Flitspeiling rapportage 2018

Transcriptie

1 Hoe beleeft Nederland de verkeersveiligheid? Flitspeiling rapportage 2018

2 Inleiding Verkeersveiligheidsbeleving in Nederland Aanleiding Iedereen heeft belang bij veilig verkeer. Veilig Verkeer Nederland wil daarom graag in kaart brengen wat Nederland bezighoudt als het gaat om verkeersveiligheid. Het veiligheidsgevoel in het verkeer is al eerder onderzocht in Het huidige onderzoek is een herhaalonderzoek om te kijken hoe het er anno 2018 voor staat met het veiligheidsgevoel in Nederland en om dit te vergelijken met de situatie in VVN gebruikt de resultaten van dit onderzoek bij het bepalen van haar prioriteiten. In dit rapport worden de resultaten van een enquête onder een representatieve groep Nederlanders weergegeven (zie onderzoeksverantwoording). In 2016 is er bewust gekozen om een persoonlijk gevoel van onveiligheid uit te vragen. In andere onderzoeken werden namelijk vaak ergernissen uitgevraagd, maar wat je ergert hoeft niet onveilig te voelen. Dezelfde enquête is gebruikt in het huidige onderzoek. 2

3 Onderzoeksvraag Ontdekken waar de knelpunten zitten Welke situaties of gedrag in het verkeer geven je een onveilig gevoel? Deelonderwerpen Vervoersmiddelen Veiligheidsbeleving Smartphonegebruik Verkeer in de buurt 3

4 Nederlanders voelen zich over het algemeen veilig in het verkeer. Anno 2018 krijgt men vaker een onveilig gevoel van automobilisten die WhatsAppen dan in

5 Conclusie 75% van de Nederlanders voelt zich veilig in het verkeer (in 2016 was dit 73%) Net als in 2016 kreeg het veiligheidsgevoel in 2018 een voorzichtige 5 v/d 7 Vervoersmiddelen Hoe verplaatst Nederland zich? Frequentie gebruik vervoersmiddel Veiligheidsbeleving De meest gebruikte vervoersmiddelen zijn de auto, fiets, lopend en het OV. Waar krijgt men een onveilig gevoel van? Nederland krijgt voornamelijk een onveilig gevoel van: Fietsers zonder licht Bumperkleven Automobilisten die WhatsAppen Automobilisten die bellen Automobilisten die WhatsAppen wordt veel vaker genoemd anno Omrijden 45% van de Nederlanders neemt zelfs wel eens een andere route vanwege veiligheid. Het openbaar vervoer wordt minder dagen in de week gebruikt dan de auto, de (elektrische) fiets of dan dat er gewandeld wordt. Hoe onveilig? Onveilig gedrag van automobilisten zorgt voor een hoge mate van beleefde onveiligheid, dit was in 2016 ook zo. Vooral automobilisten die whatsappen en automobilisten die door rood rijden worden als heel erg onveilig beleefd. Hierop volgend zijn dit automobilisten die geen voorrang geven en automobilisten die bellen. 5

6 Conclusie Toename in smartphone gebruik op de fiets grootste verschil met 2016 Smartphonegebruik Smartphone in de auto Smartphone op de fiets 25% van de automobilisten gebruikt wel eens een smartphone in de auto (in 2016 was dit 26%). De meest genoemde redenen voor het gebruik zijn: Navigatie Handsfree bellen Muziek luisteren Verkeer in de buurt Veilig verkeer in de buurt 70% vindt het verkeer veilig in hun eigen buurt (in 2016 was dit 69%). Een onveilig gevoel in het verkeer in de buurt komt voornamelijk door: Te hard rijdende auto s / scooters Onveilige/ onoverzichtelijke oversteekplaatsen of kruispunten 30% van de fietsers gebruikt wel eens een smartphone op de fiets (in 2016 was dit nog 23%). De meest genoemde redenen voor het gebruik zijn: Muziek luisteren Navigatie Berichtjes lezen Bellen met de telefoon in de hand Veilig verkeer voor kinderen 46% van de ouders vond het verkeer voor hun kind veilig. 24% vindt het zelfs onveilig, in 2016 was dit 27%. Bij ouders met kinderen op de basisschool is dit zelfs 32%, in 2016 was dit 37%. 6

7 Resultaten Flitspeiling

8 VERVOERSMIDDELEN Meeste Nederlanders verplaatsen zich met de auto of de fiets. 8

9 Hoe verplaatst Nederland zich? Auto, fiets, wandelen en het OV worden het meest genoemd De meeste Nederlanders verplaatsen zich met de auto, fiets, lopend, met het openbaar vervoer of de elektrische fiets. Auto Fiets 63% 81% Mannen gebruiken vaker de auto dan vrouwen (84% vs. 79%). Lopend 49% 55 plussers gaan minder vaak met de fiets, maar kiezen vaker voor de elektrische fiets dan 18 tot 54 jarigen. De scooter of brommer wordt dan weer vaker gekozen door 18 tot 54 jarigen dan 55 plussers. Trein Bus/tram/metro Elektrische fiets 15% 24% 24% Van de OV-gebruikers gaat de jongste groep (18 t/m 34 jaar) het vaakst met de trein (31%), bus, tram of metro (29%). Scooter/brommer Motor 6% 4% Racefiets 3% Snorscooter/snorbrommer/snorfiets 3% Anders, namelijk: 1% Scootmobiel 1% Brommobiel (bv. Canta, Ligier) 1% Hoe verplaats je je meestal? n=1041 9

10 Hoe verplaatst Nederland zich? Het openbaar vervoer wordt minder dagen in de week gebruikt dan de auto, de (elektrische) fiets of dan dat er gewandeld wordt Elke dag 5-6 dagen per week 3-4 dagen per week 1-2 dagen per week Minder dan 1 dag per week 23% 25% 26% 20% 5% 29% 21% 25% 18% 7% 65% 13% 14% 7% 1% 3% 9% 21% 17% 50% 4% 11% 20% 27% 37% 29% 19% 26% 19% 7% Hoogste percentage Hoe vaak gebruik je de auto? n=848 - Hoe vaak gebruik je de fiets? n=655 - Hoe vaak loop je buiten? n=510 - Hoe vaak ga je met de trein? n=254 Hoe vaak ga je met de bus/tram/metro? n=250 Hoe vaak gebruik je de elektrische fiets? n=156 10

11 VEILIGHEIDSBELEVING Fietsers zonder licht wordt het meest genoemd als gedrag dat een onveilig gevoel geeft. Onveilig gedrag van automobilisten zorgt voor een hoge mate van beleefde onveiligheid. 11

12 Veiligheidsbeleving in het verkeer Nederlanders voelen zich over het algemeen veilig in het verkeer 75% van de Nederlanders voelt zich veilig in het verkeer, tegenover slechts 7% die zich onveilig voelt. Gemiddeld geven Nederlanders hun veiligheidsgevoel in het verkeer een 5 van de 7. In 2016 was dit gemiddelde ook een voorzichtige 5. Toen voelde 73% zich veilig, en 9% zich onveilig in het verkeer. Mensen die regelmatig met de auto gaan voelen zich over het algemeen veiliger in het verkeer dan mensen die dat niet doen. Veiligheidsbeleving 7% 75% Totaal 1% 1% 5% 17% 41% 29% 5% 1 - Heel onveilig Heel veilig Hoe veilig of onveilig voel je je meestal in het verkeer? n=

13 Veiligheidsbeleving in het verkeer Waar krijgt men een onveilig gevoel van? Fietsers zonder licht Bumperkleven 37% 38% 47% 50% Fietsers zonder licht geeft Nederlanders het meest onveilige gevoel. Dit was ook zo in Opvallend is dat automobilisten die whatsappen in 2018 een stuk vaker als gedrag wordt genoemd dat een onveilig gevoel geeft dan in 2016 (36% vs. 24%). Vrouwen noemen dit vaker dan mannen (41% vs. 33%). Fietsers die whatsappen wordt iets meer genoemd in 2018 dan in Vooral Nederlanders in de leeftijdscategorie 35 t/m 54 jaar en 55 plus geeft dit een onveilig gevoel (26% en 29% noemt dit). De groep 18 tot 34 jarigen benoemen dit veel minder vaak als onveilig gedrag (18%). De top 10 zelf is dus bijna hetzelfde als in Alleen de volgorde is in 2018 anders, met als grootste verschil dat automobilisten die whatsappen nu op de 3 e plek staat en voorheen op de 6 e plek. Automobilisten die Whatsappen Automobilisten die bellen Auto s die (te) hard rijden Fietsers die Whatsappen Auto s met te felle lampen Automobilisten die door rood rijden 36% 24% 35% 35% 27% 30% 25% 22% 25% 20% 24% 25% Fietsers die geen richting aangeven 20% 21% Welke situaties of gedrag in het verkeer geven je een onveilig gevoel? n=1024 Automobilisten die geen voorrang geven % 20% 13

14 Veiligheidsbeleving in het verkeer 45% van de Nederlanders neemt wel eens een andere route vanwege veiligheid In 2016 nam ook 45% wel eens een andere route vanwege de veiligheid. Bij mensen die meestal met de auto gaan ligt dit percentage iets lager, namelijk 42%. 5% Onder mensen die meestal met de scootmobiel gaan ligt dit percentage veel hoger. 91% van de mensen die meestal de scootmobiel gebruiken als vervoersmiddel neemt soms of vaak een andere route dan zij eigenlijk zouden willen nemen vanwege de veiligheid. 55% 45% 40% Ja, heel vaak Ja, soms Nee Neem je vanwege de veiligheid weleens een andere route dan je eigenlijk zou willen nemen? n=

15 Veiligheidsgevoel in het verkeer Onveilig gedrag van automobilisten zorgt voor een hoge mate van beleefde onveiligheid, net als in 2016 Wanneer deelnemers aangaven ergens een onveilig gevoel van te krijgen in het verkeer, werd ook gevraagd hoe onveilig zij zich dan daarbij voelden. Opvallend is dat de situaties of gedrag die het vaakst genoemd worden bij zorgen voor een onveilig gevoel, niet per se de zaken zijn die als het meest onveilig worden ervaren. Zo worden vooral automobilisten die whatsappen en automobilisten die door rood rijden als heel erg onveilig ervaren terwijl deze gedragingen op de 3 e en zelfs 8 e plek staan als het gaat om hoe vaak ze genoemd worden als gedrag waar men een onveilig gevoel van krijgt. Ook automobilisten die geen voorrang geven en automobilisten die bellen worden als heel erg onveilig gedrag beleefd. Overall zorgt onveilig gedrag van automobilisten dus voor een hoge mate van beleefde onveiligheid. Automobilisten die Whatsappen Automobilisten die door rood rijden Automobilisten die geen voorrang geven Automobilisten die bellen Fietsers die Whatsappen Auto s die (te) hard rijden Bumperkleven Scooters/brommers die (te) hard rijden Fietsers/wielrenners die (te) hard rijden 67% 67% 64% 61% 58% 56% 56% 80% 80% Op de volgende pagina is een weergave te zien van het percentage genoemd als heel erg onveilig, tegenover het Fietsers die muziek luisteren 56% percentage genoemd als situatie/gedrag dat een onveilig gevoel geeft. Fietsers die bellen 56% Je gaf aan dat je je onveilig voelt door onderstaand gedrag of situaties. Hoe onveilig precies? Van boven naar beneden: n=374, n=246, n=191, n=365, n=258, n=274, n=379, n=99, n=66, n=135, n=135 15

16 % Genoemd als heel erg onveilig Heel erg onveilig Veiligheidsgevoel in het verkeer Automobilisten die door rood rijden en die whatsapppen worden als meest onveilig ervaren. Dit wordt ook vaak als gedrag genoemd waar men een onveilig gevoel van krijgt, maar staat hier niet bovenaan. 80% Automobilisten die door rood rijden Automobilisten die Whatsappen 70% 60% 50% 40% Scooters/brommers die (te) hard rijden Fietsers die bellen Fietsers die muziek luisteren Fietsers die door rood rijden Fietsers/wielrenners die (te) hard rijden Automobilisten die geen voorrang geven Voetgangers die door rood lopen Fietsers die tegen het verkeer in rijden Niet alles kunnen zien (door donker, regen, obstakels) Slecht verlichte wegen Fietsers op de stoep Drukte bij scholen (bij halen en brengen) Fietsers die Whatsappen Auto s die (te) hard rijden Automobilisten die bellen Bumperkleven Fietsers zonder licht 30% 20% Fietsers die geen Fietsers die geen voorrang geven richting aangeven Zebrapaden / oversteekplaatsen Te langzaam rijden (auto s) Auto s die onnodig links rijden Auto s met te felle lampen Oprijden snelweg Drukke kruispunten Een vrachtwagen passeren Inhalen op snelweg Drukke fietspaden 10% Rotondes Een beetje onveilig 0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% % Genoemd als gedrag / situatie waar men een onveilig gevoel van krijgt 16

17 Waar denkt Nederland aan bij veiligheid in het verkeer? Vooral je aan de regels houden en alles wat daarbij hoort wordt vaak genoemd Het handhaven van verkeersregels. Rekening houden met anderen. Goed opletten. Kruispunten, haaientanden, Drempels. Telefoon weg. Juiste snelheid aanhouden. Je aan de verkeersregels houden. Goed zichtbaar zijn. Zebrapaden, verkeerslichten, verlichting op de weg. Waar denk je aan bij veiligheid in het verkeer? n=1041 Autogordels om. Geen ongelukken. Geen alcohol. 17

18 SMARTPHONEGEBRUIK 25% van de automobilisten en 30% van de fietsers gebruikt wel eens een smartphone in het verkeer. Met name om te navigeren of om muziek te luisteren. 18

19 Smartphone in de auto Navigeren is de meest genoemde reden voor smartphonegebruik in de auto Ondanks dat automobilisten die een telefoon gebruiken in de auto als onveilig worden ervaren, geeft 25% van de automobilisten aan wel eens een smartphone in de auto te gebruiken. In 2016 was dit 26%. De smartphone wordt met name gebruikt voor navigatie of handsfree bellen. Ook muziek luisteren wordt vaak genoemd. De groep 18 t/m 54 jarigen en met name de groep 18 t/m 34 jarigen gebruikt veel vaker een smartphone in de auto (44%) dan de groep 55 plussers (10%). Navigatie Bellen (handsfree) Muziek luisteren 30% 60% 78% Vrouwen gebruiken vaker de smartphone in de auto voor navigatie dan mannen (84% vs. 72%). Mannen bellen vaker in de auto (met de telefoon in de hand) dan vrouwen (12% vs. 2%). Berichtjes lezen (bv. Whatsapp, SMS, Facebook, Twitter etc.) Berichtjes schrijven (bv. Whatsapp, SMS, Facebook, Twitter etc.) 9% 19% Bellen (telefoon in de hand) 8% Iets anders, namelijk: 1% Waarvoor gebruik je dan de smartphone in de auto? n=223 19

20 Smartphone op de fiets Muziek luisteren is de meest genoemde reden voor smartphonegebruik op de fiets Ook fietsers die whatsappen wordt vaak genoemd als gedrag waardoor het verkeer onveilig aanvoelt. Dit wordt ook vaak als heel erg onveilig gedrag benoemd. 30% van de fietsers gebruikt toch wel eens een smartphone op de fiets in Dit was in 2016 nog 23%, dit is dus toegenomen. Muziek luisteren 51% Muziek luisteren is de meest genoemde reden. Daarna volgen navigeren, berichtjes lezen of bellen met de telefoon in de hand. Ook hier is het de groep 18 t/m 54 jarigen en met name de groep 18 t/m 34 jarigen (61%) die de smartphone veel vaker gebruiken op de fiets dan 55 plussers (4%). Mannen schrijven vaker berichtjes op de fiets dan vrouwen (29% vs. 13%). Het is de jongere groep (18 t/m 34 jaar) die veel muziek luistert op de fiets (62% vs. 30% en 29% in de leeftijdscategorie 35 t/m 54 jaar en 55 plus). Navigatie Berichtjes lezen (bv. Whatsapp, SMS, Facebook, Twitter etc.) Bellen (telefoon in de hand) Bellen (handsfree) Berichtjes schrijven (bv. Whatsapp, SMS, Facebook, Twitter etc.) 24% 22% 37% 35% 49% Iets anders, namelijk: 5% Waarvoor gebruik je dan de smartphone op de fiets? n=195 20

21 Wat doe je zelf om verkeer veiliger te maken? Vooral ik hou mij aan de verkeersregels en ik gebruik mijn telefoon niet worden vaak genoemd Ik gebruik mijn telefoon niet. Ik zorg dat ik zichtbaar ben. Ik ben actief in de buurt WhatsApp. Ik haast me niet en rij zonder stress, dan ben ik maar iets later. Ik let goed op. Ik hou mij aan de verkeersregels. Ik attendeer er soms mensen op als ze iets fout doen. Ik probeer zo sociaal mogelijk te zijn op de weg. Ik draag verlichting tijdens het hardlopen. Het verkeer maken we met zijn allen. Wat doe je zelf om het verkeer veiliger te maken? n=

22 VEILIGHEID IN DE BUURT 70% vind het verkeer veilig in eigen buurt. Vooral te hard rijdende auto s of scooters geven een onveilig gevoel in de buurt. 22

23 Veilig verkeer in de buurt In eigen buurt wordt de veiligheid in het verkeer goed beoordeeld 70% vind het verkeer veilig in hun eigen buurt, gemiddeld wordt er een 5 van de 7 gescoord. In 2016 was dit 69%, dat is dus redelijk stabiel gebleven. 11% 70% 2%2% 7% 20% 33% 31% 6% 1 - Heel onveilig Heel veilig Hoe veilig of onveilig vind je het verkeer in de buurt waar je woont? n= % vind het verkeer in eigen buurt onveilig. 22% van de Nederlanders heeft wel al eens iets geprobeerd te doen om de veiligheid in de buurt te verbeteren. Contact gezocht met de gemeente 63% De meest genoemde actie hierbij is contact opnemen met de gemeente. Ook spraken ze de veroorzakers regelmatig aan op hun gedrag. Een kwart van de Nederlanders die actie onderneemt, zoekt contact met de politie. In een vergadering gemeld aan het dorpsbelang. Contact opgenomen met de school. Voor de gemeente een formulier ingevuld over wonen en verkeer. De veroorzakers aangesproken op hun gedrag Contact gezocht met de politie Iets anders, namelijk: Contact gezocht met de media (bv. lokale krant) 9% 8% 26% 32% Wat heb je dan gedaan om de verkeersveiligheid in je buurt te verbeteren? n=225 Een melding gedaan op het VVN Participatiepunt 4% 23

24 Veilig verkeer in de buurt Vooral te hard rijdende auto s en scooters geven een onveilig gevoel Ook onveilige oversteekplaatsen of onoverzichtelijke kruispunten worden vaak genoemd als onveilige situaties in de buurt. Opvallend is dat te hard rijdende scooters veel meer wordt genoemd in 2018 dan in Te hard rijdende auto s is iets minder vaak genoemd in Drukte rond school wordt ook flink minder genoemd in 2018 dan in Auto s rijden te hard Scooters rijden te hard Onveilige oversteekplaats Onoverzichtelijk kruispunt 5% 30% 29% 30% 31% 41% 63% 76% Drukte door vrachtwagens en/of busjes 25% 22% Drukte rond de supermarkt 15% 19% Drukte rond school 12% 22% Waardoor is volgens jou het verkeer in de buurt niet veilig? n=

25 Veilig verkeer in de buurt Verkeer rond de school Gebruikt geen auto* 16% Er is wel wat verschil te zien ook in hoe vaak ouders hun kind(eren) naar school brengen met de auto in 2018 en in (Bijna) nooit 41% 44% Ouders geven vaker aan minder dan één keer per week hun kind(eren) met de auto naar school te brengen dan in Verder is het wegbreng patroon vergeleken met 2016 redelijk hetzelfde gebleven. Minder dan 1 keer per week 9% 15% 1-2 keer per week 13% 16% 3-4 keer per week 12% 10% (Bijna) altijd (5 keer per week) 13% 12% Hoe vaak breng je je kind (of kinderen) met de auto naar de basisschool? n= *Niet uitgevraagd in 2018

26 Veilig verkeer voor kinderen Het verkeer voor kinderen wordt minder goed beoordeeld We voelen onszelf over het algemeen veilig in het verkeer, dit is echter niet het geval wanneer we over onze kinderen in het verkeer nadenken. Maar 46% van de ouders bestempelde het verkeer voor hun kinderen als veilig. 24% noemt het verkeer voor hun kinderen zelfs onveilig, dit was in %. Bij ouders met kinderen op de basisschool is dit zelfs 32%, in 2016 was dit 37%. 24% 29% 46% Onveilig Neutraal Veilig Hoe veilig of onveilig vind je het verkeer voor je kinderen? n=607 26

27 Bijlagen 27

28 Onderzoeksverantwoording Methode Doelgroep & steekproef Veldwerk CAWI-online onderzoek aantal vragen : 40 Invulduur: 6 minuten Doelgroep: Nederland representatief, 18+ netto n=1.041 Steekproefbron: Panelclix Geen weging Van tot

29 Tot ziens bij MWM2 Auteurs: Nina Witvliet & Suzanne Hinke Datum: