- 1 - PROCESDOEL 1: VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN. Bijzonder procesdoel 1: groei naar volwassenheid
|
|
|
- Hans van Doorn
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 - 1-3 de leerjaar PROCESDOEL 1: VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN. Bijzonder procesdoel 1: groei naar volwassenheid 1.1 Wie ben ik? Mijn persoonlijkheid. Filosofische benadering: - welk mensbeeld vinden we terug bij een aantal grote filosofen (zowel voorbeelden uit de Oudheid als actuele) 1.2 Wat wil ik? Verantwoord omgaan met seksualiteit: permissiviteit staat niet noodzakelijk gelijk aan openheid, verdraagzaamheid, progressiviteit Bijzonder procesdoel 2: zelfstandig denken 2.1 Verruiming waarnemingsveld: Ik en de invloed van groepen: werking van politieke partijen, vakbonden, drukkingsgroepen Ik en de invloed van andere culturen: andere aanpak op de werkvloer 2.2 Invullen van het verruimingsplan: strategie Leren redeneren: denkmethodes vanuit wetenschappen en wetenschappelijke paradigma's Vrij onderzoek - kritische benadering: - wetenschapsfilosofie van geocentrisme naar heliocentrisme - de mens als maat van aile dingen (antropocentrisme)
2 - 2 - Bijzonder procesdoel 3: zelfstandig handelen 3.1 Het kiezen: de mens staat elke dag voor keuzes gaande van verder studeren of gaan werken, tot zich inzetten voor de rest van de wereld 3.2 Gedrag Welke motieven beïinvloeden ons gedrag? Handelen op grond van - Informatie: media: nieuwsverstrekkers of sensatie? - Overtuiging: gevaar voor dogmatisme overleg/compromis: onderhandelen - belangen: eigenbelang t.o. groepsbelang (staking) - gevoelens: uit liefde of vriendschap ervaringen: bij sollicitatie - omgangsvormen/tradities: huwen of samenwonen - waarden: openheid naar benaderen vs zich afsluiten - tegencultuur: reactie tegen de heersende orde Welke verantwoordelijkheid dragen we daar zelf in? Bijzonder procesdoel 4: postconventionele instelling 4.1 Authenticiteit: de schijnbare tegenstelling tussen de eigen culturele identiteit bewaren en leven in de multiculturele samenleving. 4.2 Creativiteit: hoe kunnen we onze vrijzinnig humanistische waarden in de praktijk omzetten? - Beroepsethiek - Maatschappelijk engagement
3 - 3 - PROCESDOEL 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID PRO DE BETROKKENHEID Bijzonder procesdoel 1: exploreren en verkennen van waarden 1.1 Waarden herkennen en verkennen: opzoeken in officiële teksten (c.a.o's, arbeidsreglementen...) 1.2 Omgaan met waarden: waardeconflicten: loyauteit naar de collega's of misbruiken aanklagen bij de baas? Bijzonder procesdoel 2: ontdekken van morele problemen 2.1 Morele problemen herkennen en verkennen: wetenschap in dienst van de industrie (bijv. GGO) 2.2 Omgaan met morele problemen: vooral vanuit de toekomstige beroepspraktijk van de leerlingen Bijzonder procesdoel 3: ontwikkelen van morele beleving en inleving 3.1 Herkennen en verkennen van morele houdingen en levensbeschouwingen: Toetsen van de eigen morele houdingen van de leerlingen aan de grote theorieën en levensbeschouwingen als waardetheorieën: belang van het zoeken naar een coherente opvatting aan de hand van vragen over al dan niet conseguent gedrag.
4 - 4 - PROCESDOEL 3: HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN Bijzonder procesdoel 1: herkennen, verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens 1.1 Herkennen en verkennen van de mogelijkheden van de mens - Wat is aangeboren? Wat aangeleerd? - Wetenschappelijke ontwikkeling - Technologische ontwikkeling 1.2 Ethisch omgaan met de mogelijkheden van de mens - Taal en communicatie: - mogelijkheden en grenzen van de menselijke taal, historische benadering. - Esperanto als wereldtaal: utopie of de oplossing voor heel wat problemen? - Kunst en creativiteit: - wat is kunst? Onderscheid tussen kunst, kunde en techniek - kunst als bron van zingeving - kunst om de kunst - geëngageerde kunst - kunst als vlucht - kunst als maatschappijkritiek Religie: de mens als religieus wezen, ook atheïstische religiositeit, immanente/trans-cendente waarden... Bijzonder procesdoel 2: herkennen, verkennen en integreren van de grenzen van de mens 2.1 Herkennen en verkennen van de grenzen van de mens: De mens gesitueerd in de kosmos: de theorieën van Einstein en Hawkings 2.2 Ethisch omgaan met de grenzen van de mens: Inlevingsvermogen: existentiële angsten, palliatieve zorgen
5 - 5 - Bijzonder procesdoel 3: ontdekken van mensenrechten 3.1 Herkennen en verkennen van principes en structuren: - Lezen van de Verklaring van de Rechten van de Mens: kritieken zoeken vanuit nietwesterse culturen. - Reflecteren over de universele waarde van de Verklaring Bijzonder procesdoel 4: beleven van de democratie 4.1 Herkennen en verkennen van democratische waarden: Kritisch onderzoek van een aantal - ideologieën - samenlevingsvormen - praktische verwezenlijkingen van democra-tische waarden 4.2 Beleven van democratische vaardigheden: Overleggen: CAO's, bedrijfsraden, vakbonden... Relativeren van gesloten compromis: partijtrouw/partijtucht Bijzonder procesdoel 5: Oefenen in sociale vaardigheden Creatief omgaan met integriteit. rechtvaardigheid. verantwoordelijkheid... De mens als cultureel wezen in zijn omgang met anderen: - in humanitaire organisaties: artsen zonder grenzen, Rode Kruis,... - integriteit nastreven: strijd tegen misbruiken in veeteelt, industrie... - principes volgen
6 - 6 - PROCESDOEL 4: VERANTWOORDELlJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES Bijzonder procesdoel 1: verantwoordelijkheid tegenover zichzelf 1.1. Herkennen en verkennen van eigenwaarde en levensplan: Waarde van mijn lichaam: Waarde van mijn identiteit: - is zelfbeschikkingsrecht prioritair? - Aanvaarden van lichamelijke tekortkomingen - Integriteit van mijn lichaam - de maakbare mens of aangeboren (determinisme) en aangeleerd (opvoeding) 1.3 Omgaan met eigenwaarde en levensplan: Vaardigheden ontwikkelen: leren denken aan anderen, doelgerichte zelfdiscipline Doelen kunnen realiseren: verantwoordelijkheid en de arbeidsmarkt: arbeidsherverdeling, permanente bijscholing... Verantwoordelijkheid opnemen in relaties tot partner, al/niet hebben van kinderen, problemen rond adoptie... Bijzonder procesdoel 2: eerbied voor de anderen 2.1 Herkennen en verkennen van de waarde van anderen: Problematiek van de multiculturele samenleving, de open samenleving en het bewaren van de eigenheid: - Is integratie/assimilatie/inburgering nodig? - Volstaat actieve tolerantie? 2.2 Omgaan met anderen: Gelijkheid in verscheidenheid
7 - 7 - Bijzonder procesdoel 3: zorg voor anderen 3.1 Herkennen en verkennen van de zorg en de inzet voor de anderen Engagement omwille van - eigenbelang: bijv politiek dienstbetoon - solidariteit: sociale zekerheid - rechtvaardigheidsgevoel: elke zieke heeft recht op verzorging - Plichtsgevoel: deontologie van beroepsgroepen (bijv. verpleging) 3.2 Omgaan met de zorg en de inzet voor de anderen: Hoe gaat men om met de zorg voor kwetsbare groepen en individuen? Bijzonder procesdoel 4: eerbied voor de natuur 4.1 Herkennen en verkennen van de waarde van de natuur Uitwerken antropocentrisme tegenover ecocentrisme 4.2 Omgaan met de waarde van de natuur Teksten lezen vanuit verschillende culturen (natuurvolkeren, industriale samenleving... ) Bijzonder procesdoel 5: zorg voor de natuur 5. Herkennen en verkennen van de zorg voor de natuur: - De grote milieuconferenties versus de realiteit - Politieke partijen en natuurbehoud: analyse van het programma
8 - 8 - Bijzonder procesdoel 6: inzichtelijke omgang met wetenschap en techniek Omgaan met wetenschap en techniek Begrenzing van het wetenschappelijk onderzoek: kan men hieraan ethische grenzen stellen? Bijv experimenten met foetussen, terminale zieken, gevangenen,... Begrenzing van de technologische ontwikkeling: kan men hieraan ethische grenzen stellen? Bijv wapenwedloop, kunstmatig in leven houden van mensen, klonen... Bijzonder procesdoel 7: inzichtelijke omgang met de media 7.1 Herkennen en verkennen van de media Welke belangen primeren? - economische? politieke? 7.2 Kritisch en creatief omgaan met de media De confrontatie met jezelf aangaan - welke kranten/tijdschriften lees je? - wat zijn je lievelingsprogramma s op televisie...
9 - 9 - PROCESDOEL 5: OEFENING IN ZINGEVING Bijzonder procesdoel 1: erkenning van de mens als zingever 1.1 De mens als zingever: vekennen en herkennen van de andere(n). het andere: Enkele grote zingevers praktisch introduceren, ook actuele zingevers uit de leefwereld van de leerlingen (film, muziek...) 1.2 Integreren van zingeving in je eigen bestaan: - Zin geven aan je eigen leven: levenskwaliteit, idealen,... - Ik en mijn omgeving: belang van waardevolle en zinvolle arbeid Bijzonder procesdoel 2: erkennen dat de mens niet de enige zindrager is 2.1 Herkennen en verkennen van de beperkingen van de mens Natuurlijke grenzen van de mens: - onderzoek naar de beperkingen van de mens - beperkingen van het brein Biologische grenzen van de mens: Ethische grenzen van de mens: - erfelijkheid - kloof tussen ethische principes en het handelen in de praktijk 2.2 Het overstijgen van de beperkingen: integreren van oplossingsmethoden Vormen van samenleven: - commune - krakers - instellingen - begeleid zelfstandig wonen - wooncollectief psychiatrische patiënten
10 Bijzonder procesdoel 3: herkennen, verkennen en integreren van de betekening van de wereld, de mens, de anderen, de natuurwetenschap, literatuur, kunsten, religies 3.1 Herkennen en verkennen van de wetenschappelijke methode: - principes van de wetenschappelijke methode: verificatie en experiment, vrij onderzoek, falsificatie Herkennen en verkennen van de betekening door de kunst onderzoek van de visie op de wereld aan de hand van grote kunstwerken, zeker ook afleiden uit passende literatuurfragmenten, ook uit derde wereldliteratuur Bijzonder procesdoel 4: herkennen, verkennen en integreren van de zingeving van de wereld, de mens, de anderen, de natuurwetenschap, literatuur, kunsten, religies 4.1 Oefening in het stellen van metafysische vragen: zin van het leven? Toeval of doelgericht Oefening in het filosoferen: rond items uit de leefwereld van de leerlingen: geluk, verantwoordelijkheid... Bijzonder procesdoel 5: herkennen, verkennen en integreren van de existentiele dimensies 5.1 Herkennen en verkennen van grenservaringen - existentiële eenzaamheid - fatalisme - broederlijkheid/verbondenheid 5.2 Omgaan met grenservaringen: inlevingsoefeningen: Oefening in het ontdekken van verbondenheid: - groepscohesie in de klas - groepsdynamiek in bedrijfsleven Oefening in het doorbreken van uitzichtloosheid: therapieën, leren relativeren, durven/willen hulp zoeken
11 Bijzonder procesdoel 6: herkennen, verkennen en integreren van schoonheid en waarheid: esthetisch gevoel, distinctie 6.1 Herkennen en verkennen van vormen van schoonheid: - Bestaan er universele criteria? - Culturele diversiteit - Leren (h)erkennen van schoonheid 6.2 Creatieve projecten: - Kritisch omgaan met schoonheid - Westers schoonheidsideaal tegenover andere culturen - De tirannie van het schoonheidsideaal Bijzonder procesdoel 7: herkennen, verkennen en integreren van het geluk in het bestaan Herkennen en verkennen van filosofieën op basis van geluk: - hedonisme, epicurisme... - de zoektocht naar geluk in de "ernstige" literatuur tegenover de "populaire" lectuur Bijzonder procesdoel 8: herkennen, verkennen en integreren van het wereldburgerschap 8.1 Herkennen en verkennen van wereldburgerschap: Verbondenheid van alle mensen en alle werelddelen: - We lijden alien onder de vervuiling - De bewapeningswedloop bedreigt de hele wereld - We zijn alien migranten (migratie in tijd en ruimte) 8.2 Omgaan met wereldburgerschap: Genieten van de diversiteit: het maakt ons leven boeiend, interessant Genieten van de overeenkomsten: ondanks bijv andere cultuur, andere leefwereld
PROCESDOEL 5 OEFENING IN ZINGEVEN
PROCESDOEL 5 OEFENING IN ZINGEVEN Bijzondere procesdoelen: 5.1 Erkenning van de mens als zingever 5.2 Erkennen dat de mens niet de enige zindrager is 5.3 Exploratie, verkenning en integratie van de betekening
PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN
PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN 3.1 Exploreren, verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens 3.2 Exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens 3.3 Ontdekken
PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES
PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES Bijzondere procesdoelen 4.1 Verantwoordelijkheid tegenover zichzelf 4.2 Eerbied voor de anderen 4.3 Zorg voor de anderen 4.4 Eerbied
PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN
PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN Bijzondere procesdoelen 1.1. Groei naar volwassenheid 1.2. Zelfstandig denken 1.3. Zelfstandig handelen 1.4. Postconventionele instelling 1.1 Groei
Bijzonder procesdoel 4: beleven van de democratie
Bijzonder procesdoel 4: beleven van de democratie Eerste leerjaar B 4.1. Herkennen en verkennen Mijn gedrag - hoe gedraag ik mij en waarom? - mijn waarden: - aan welke waarde(n) hecht ik belang? - thuis
2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden
2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden Opmerking:dit procesdoel zal normaal gezien bij elke les terugkomen. Het belang ervan is dat leerlingen beseffen dat heel veel keuzes in het leven waardegeladen
PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID
PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID Bijzondere procesdoelen 2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden 2.2 Ontdekken van morele problemen 2.3 Ontwikkelen van
Bijzonder procesdoel 5: Exploreren, verkennen en integreren van de existentiële dimensies
Bijzonder procesdoel 5: Exploreren, verkennen en integreren van de existentiële dimensies Eerste leerjaar B 5.1. Herkennen en verkennen van (grens)ervaringen Wat het betekent voor mij - verdriet - pijn
Inhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Bijzonder procesdoel7: Exploreren, verkennen en integreren van het geluk in het bestaan
Bijzonder procesdoel7: Exploreren, verkennen en integreren van het geluk in het bestaan Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 7.1. Herkennen en verkennen Wat ik versta onder geluk Ik ben gelukkig
PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN
PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN Bijzondere procesdoelen 1.1. Groei naar volwassenheid 1.2. Zelfstandig denken 1.3. Zelfstandig handelen 1.4. Postconventionele instelling 1 1.1
1. Algemene situering van de cursus NCZ leraar secundair onderwijs-groep 1 2. Doel van de cursus NCZ
1. Algemene situering van de cursus NCZ leraar secundair onderwijs-groep 1 De cursus niet-confessionele zedenleer (NCZ) in de opleiding leraar secundair onderwijsgroep 1 (LSO-1) sluit aan bij de algemene
2.2 Ontdekken van morele problemen
2.2 Ontdekken van morele problemen 1 ste leerjaar 2 de leerjaar als we kiezen tussen - goed of slecht - rechtvaardig of onrechtvaardig - eerlijk of oneerlijk - solidair of niet solidair als waarden een
Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving
Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 3.1. Herkennen en verkennen van mijn morele houding * Een na te strev: - de waarden van het vrijzinnig humanisme
Bijzonder procesdoel 8: Exploreren, verkennen en integreren van het wereldburgerschap
Bijzonder procesdoel 8: Exploreren, verkennen en integreren van het wereldburgerschap Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 8.1. Herkennen en verkennen van wereldburgerschap Wereldburgerschap
Procesdoel 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID. Bijzonder procesdoel 1: waarden herkennen, verkennen en integreren
Procesdoel 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID Bijzonder procesdoel 1: waarden herkennen, verkennen en integreren 1ste leerjaar 2de graad 1.1. Waarden herkennen en verkennen
Bijzonder procesdoel 3: zorg voor de anderen
Bijzonder procesdoel 3: zorg voor de anderen Eerste leerjaar B 3.1. Herkennen en verkennen van de zorg en de inzet voor anderen De zorg en de inzet op zich * Als individu in een groep: - gezin, familie,
Bijzonder procesdoel 3: ontdekken van mensenrechten
Bijzonder procesdoel 3: ontdekken van mensenrechten Eerste leerjaar B 3.1. Mijn rechten Beroepsvoorbereidend leerjaar 3.1. Mijn rechten Wie ben ik? * De leerlingen ontdekken wie ze zelf zijn - de mogelijkheden
4.1. Bestaansvragen stellen Bestaansvragen stellen
Bijzonder procesdoel 4: Exploreren, verkennen en integreren van de zingeving van de wereld, de mens, de anderen, de natuur (wetenschap, literatuur, kunsten, religies) Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend
Doelen relationele vorming
Doelen relationele vorming RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf RV 1.1. Ontdekken dat ieder uniek is. RV 1.2. Zich bewust worden van hun eigen kwetsbaarheid en ermee kunnen omgaan. RV 1.3. Eigen
Eindexamen filosofie vwo 2009 - I
Beoordelingsmodel Opgave 1 Religieuze ervaring 1 maximumscore 5 een bruikbare definitie van religie 1 drie problemen die zich kunnen voordoen bij het definiëren van religie 3 meerdere religieuze tradities;
Aantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen
Aantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen Aantekening door C. 814 woorden 16 januari 2014 5,6 52 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Standpunt Waarden, normen en moraal Waarde:
Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving
Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving 1ste leerjaar 2de graad 3.1. Herkennen en verkennen van morele houdingen en Morele houdingen: welke belangrijke verschillen en/of gelijkenissen zijn er tussen
RECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN
Wim Weymans RECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN Filosofische perspectieven Recht en samenleving anders bekeken Filosofische perspectieven Wim Weymans Acco Leuven / Den Haag Verantwoording 13 Inleiding 17
Bijzonder procesdoel 2: exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens
Bijzonder procesdoel 2: exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens Eerste leerjaar B 2.1. Grenzen herkennen en verkennen * Erfelijke kenmerken: - op wie gelijk ik? - fysieke overeenkomsten
I N F O R M A T I E B R O C H U R E
I N F O R M A T I E B R O C H U R E BESTE OUDERS Het is de droom van ieder van ons dat onze kinderen en jongeren zich ontplooien tot fijne mensen die in staat zijn later hun eigen weg te gaan. Daarbij
Inhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Denken Kunnen dieren denken? 10. Les 2. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Denken Kunnen dieren denken? 10 Les 2. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn? 15 Les 3. Oneindigheid Hoeveel is oneindig + 1? 19 Les 4. Democratie
WAARDEGOED. betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten
WAARDEGOED betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten 1 HET DOEL VAN ONDERWIJS Jongeren kennis en vaardigheden aanreiken
Competentieprofiel. kaderlid LGB Beroepsinhoud Zorg
Competentieprofiel kaderlid LGB Beroepsinhoud Zorg Generieke Competenties... 2 Affiniteit met kaderlidmaatschap... 2 Sociale vaardigheden... 2 Communicatie... 2 Lerend vermogen... 3 Initiatiefrijk... 3
Bijzonder procesdoel 6: Exploreren, verkennen en integreren van de schoonheid en de waarheid: esthetisch gevoel, distinctie
Bijzonder procesdoel 6: Exploreren, verkennen en integreren van de en de waarheid: esthetisch gevoel, distinctie Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 6.1. Herkennen en verkennen van vormen van
SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Algemene vorming op het einde van de derde graad secundair onderwijs Voor de sociale
Inhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Gelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017
Gelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017 11/6/2017 2 1. Cultuur 2. Cultuuronderwijs 3. Gelijke kansen 4. Doorlopende leerlijn 6-11-2017
Bijzonder procesdoel 1: exploreren verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens
Bijzonder procesdoel 1: exploreren verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 1.1. Herkennen en verkennen van mijn mogelijkheden * Zelfidentiteit:
BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN
BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING In deze bijlage maken we de vergelijking tussen de Ontwikkelingsdoelen uit het Ontwikkelingsplan van de katholieke kleuterschool en de doelen
Bijzonder procesdoel 2: ontdekken van morele problemen
Bijzonder procesdoel 2: ontdekken van morele problemen Eerste leerjaar B 2.1. Morele problemen herkennen en verkennen - waartussen kan ik kiezen? - wie kan mij daarbij helpen? - welke waarden zijn belangrijk?
Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen
Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf. RV1.1 RV1.2 RV1.3 RV1.4 Ontdekken dat iedereen uniek is. Ik heb door dat iedereen
Vorm en inhoud geven aan burgerschap. MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013
Vorm en inhoud geven aan burgerschap MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013 Inhoud Inleiding Bespiegelingen burgerschap Praktische middelen: - Kijk in mijn wijk - Geen grapjes
ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE
Heutink ICT ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE op de C.B.S. De Bruinhorst 22-5-2012 Inhoudsopgave Inleiding 3 Pagina 1. Burgerschap op de Bruinhorstschool 3 2. Kerndoelen 3 3. Visie 4 4. Hoofddoelen
Bijzonder procesdoel 1: erkenning van de mens als zingever
Procesdoel 5: OEFENING IN ZINGEVING Bijzonder procesdoel 1: erkenning van de mens als zingever 1ste leerjaar 2de graad 1.1. De mens als zingever: verkennen en herkennen van de andere(n), het andere De
2 de GRAAD T.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen
- 1-2 de GRAAD T.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen 2 de Procesdoel : Moreel denken tegen de onverschilligheid, voor de betrokkenheid 3 de Procesdoel : Humaniseren van
LANDSEXAMEN VWO
LANDSEXAMEN VWO 2018-2019 Examenprogramma I&S/MAATSCHAPPIJLEER V.W.O. 1 Het eindexamen Het vak Individu en Samenleving/maatschappijleer (I&S/maatschappijleer) kent slechts het commissie-examen. Er is voor
1 ste GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen
1 ste GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen 2 de Procesdoel : Moreel denken tegen de onverschilligheid, voor betrokkenheid 3 de Procesdoel : Humaniseren van het samenleven
Werkgevers Ondernemers. In gesprek over de inhoud van het onderwijs
Werkgevers Ondernemers In gesprek over de inhoud van het onderwijs 1 Algemeen Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst. Deel gedachten,
DOELSTELLINGEN LESPAKKET OVERAL DNA
DOELSTELLINGEN LESPAKKET OVERAL DNA HOE TE GEBRUIKEN Als leerkracht kun je kiezen hoe je dit lespakket gebruikt in de klas. Je kunt de verschillende delen los van elkaar gebruiken, afhankelijk van de beschikbare
Bijzonder procesdoel 1: groei naar volwassenheid
Bijzonder procesdoel 1: groei naar volwassenheid Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar Onthaalperiode Betekenis en waarde van het klaslokaal voor nietconfessionele zedenleer De sociale omgang:
Jaarplan Jaarplan PAV 5dejaar
Schooljaar 2011-2012 Leerkracht(en): Vak: Klassen: Ann Debecker, Sonia Mannaerts, Carine Peeters, Ivo Thyssen, Jo Vonckx Jaarplan PAV 5dejaar 5GK, 5RK1, 5RK2 Schooljaar: 2011-2012 Algemene gegevens Leerjaar
Overtuigend (om)praten VVJ Jan De Boeck
Overtuigend (om)praten Jan De Boeck Jan De Boeck Overtuigend en constructief gesprekken voeren. De carrière van een doorsnee jeugddienstmedewerker is doorspekt met professionele gesprekken. Met je secretaris,
Handleiding bij Wondere wetenschap
18 Handleiding bij Wondere wetenschap Handleiding bij Wondere wetenschap les 1 De kracht en de grenzen van het wetenschappelijk denken 1 De leerlingen kunnen in hun eigen woorden de betekenis uitleggen
Bijzonder procesdoel 1: verantwoordelijkheid tegenover zichzelf
Bijzonder procesdoel 1: verantwoordelijkheid tegenover zichzelf Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 1.1.1. Herkennen en verkennen van eigenwaarde - aanvaard ik mezelf zoals ik eruit zie? -
Identiteit. Roelofsbrink CK Den Ham (0546)
Identiteit Roelofsbrink 6 7683 CK Den Ham (0546) 672542 juni 2017 Voor u ligt het identiteitsdocument van GBS Domino in Den Ham. In dit document beschrijven we aan de hand van vier bouwstenen wie we zijn
Hoe hieraan exact wordt vormgegeven binnen onze school, wordt duidelijk in dit document.
SOCIALE COHESIE EN BURGERSCHAP Inleiding Een school maakt deel uit van de maatschappij en bouwt mee aan de vorming van jonge burgers. Een groot deel van de dag, brengen jongeren door op school. Zij krijgen
In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst
In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst Leraar Schoolleider Bestuurder Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst.
Inhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Weten het niet-weten
Weten het niet-weten Over natuurwetenschap en levensbeschouwing Ger Vertogen DAMON Vertogen, Weten.indd 3 10-8-10 9:55 Inhoudsopgave Voorwoord 7 1. Inleiding 9 2. Aard van de natuurwetenschap 13 3. Klassieke
Counseling opleiding, lesmaand 6
Counseling opleiding, lesmaand 6 Inhoudsopgave Les 6a Doordringen tot de kern Socrates Les 6b Functioneren Functioneringsschema De filosoof De machine als metafoor In beweging zijn Het bewuste functioneren
obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl
obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl 1 Actief burgerschap en sociale integratie: Door de toenemende individualisering in onze samenleving is goed
Zingeving, spiritualiteit en verpleegkundige zorg
Zingeving, spiritualiteit en verpleegkundige zorg Annemieke Kuin humanistisch geestelijk verzorger Westfriesgasthuis, Hoorn Spiritualiteit / Zingeving Aandacht voor eigen spiritualiteit In gesprek gaan
We willen kansen scheppen om uw kind evenwichtig te laten ontplooien. We houden rekening en hebben respect voor de eigen mogelijkheden van elk kind.
1. VERWELKOMING. NAAR DE OUDERS TOE Van harte welkom in onze school. Wij danken u voor het vertrouwen dat u in onze school stelt. Het verheugt ons dat u voor het onderwijs en de opvoeding van uw kind een
Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015
Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015 Dit document is bedoeld als verantwoording voor wat wij op dit moment doen aan actief burgerschap en sociale integratie en welke ambities
Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel Mei 2014.
Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel Mei 2014. Dit document is bedoeld als verantwoording voor wat wij op dit moment doen aan actief burgerschap en sociale integratie en welke ambities
WORKSHOP HET AFRIKAANSE SCHOONHEIDSIDEAAL
WORKSHOP HET AFRIKAANSE SCHOONHEIDSIDEAAL NAAM ORGANISATIE : AFRIKA AT HOME vzw TITEL WORKSHOP: HET AFRIKAANSE SCHOONHEIDSIDEAAL. Beleef de schoonheid in Afrika DOELGROEP : Kleuter / Lager Onderwijs 3
Levensbeschouwing hoofdstuk 2.
Levensbeschouwing hoofdstuk 2. Boek Menswaardigheid In deze module ging het om de vraag hoe je kunt bepalen waardoor/waarom bepaalde levenshoudingen niet deugen. We hebben ontdekt dat het begrip menswaardigheid
Loopbaan & Burgerschap VERANTWOORDINGSDOCUMENT
Loopbaan & Burgerschap VERANTWOORDINGSDOCUMENT Methode Schokland 3.0 van Deviant. De methode is ontwikkeld conform het vernieuwde brondocument 'Loopbaan en burgerschap in het mbo'. 2013-2014 team Horeca
1 ste GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen
1 ste GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen 2 de Procesdoel : Moreel denken tegen de onverschilligheid, voor betrokkenheid 3 de Procesdoel : Humaniseren van het samenleven
Leerplan VVKBaO. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen
2014 2015 Leerplan VVKBaO Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...
Promotie Cultuur en Maatschappij werkboek Waar woon je? (methode Cultuur & Maatschappij)
Basis Groep: AGL fase 1 Leerjaar 1 Vak: Mens & Maatschappij 2x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen Promotie Cultuur en Maatschappij werkboek Waar woon je? (methode Cultuur & Maatschappij) Promotie
Eindexamen filosofie vwo 2011 - I
Opgave 3 Vreemder dan alles wat vreemd is 12 maximumscore 3 de twee manieren waarop je vanuit zingevingsvragen religies kunt analyseren: als waarden en als ervaring 2 een uitleg van de analyse van religie
STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING
STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO3 AO AV 008 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte beschrijving... 5 1.1.1 Inhoud... 5 1.1.2 Modules...
Edukans Dik Verboom Sen. Program Advisor
Edukans Dik Verboom Sen. Program Advisor Religieuze Waarden, Onderwijs en Doel van deze workshop 1. 2. 3. Inzicht krijgen in religie als drijfveer voor sociaalmaatschappelijk handelen; Verkennen van morele
LEERPLAN NIET-CONFESSIONELE ZEDENLEER. 1 ste graad A Stroom
LEERPLAN NIET-CONFESSIONELE ZEDENLEER I Inleiding leerplan niet-confessionele zedenleer 1. Niet-confessionele zedenleer als levensbeschouwelijk vak Het doel van niet-confessionele zedenleer is de leerlingen
Cultuur in de Spiegel
Cultuur in de Spiegel Naar een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media 14 september 2011 Aanleiding Vragen vanuit het werkveld over: Inhoud cultuureducatie
Procesdoel 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID. Bijzonder procesdoel 1: waarden: exploreren, verkennen en integreren
Procesdoel 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID Bijzonder procesdoel 1: waarden: exploreren, verkennen en integreren Eerste leerjaar B 1.1. Waarden en normen herkennen en verkennen
Ontmoeting met (heftige) emoties een handreiking vanuit de levenskunst
Ontmoeting met (heftige) emoties een handreiking vanuit de levenskunst Palliatieve Zorg symposium Ontmoeten is Leren Kasteel Maurick Vught 2 oktober 2012 Dick Kleinlugtenbelt Agenda Emoties zijn waardevolle
Erfgoedonderwijs. 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren. 4. Erfgoed in de klas voorbeelden
Erfgoedonderwijs 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren 4. Erfgoed in de klas voorbeelden ERFGOED DOEN! Wat is erfgoed? Wat is erfgoed? Definitie Materiële
Ethische optiek = hoe is de benadering dat mensen het uiteindelijk goede behoren te doen.
Samenvatting door A. 1576 woorden 4 december 2014 1,3 2 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Paragraaf 2 De ethische optiek 1 inleiding Ethiek gaat over goed en kwaad in het menselijk handelen. Onderscheid
GODSDIENSTWETENSCHAPPEN
GODSDIENSTWETENSCHAPPEN Het programma Godsdienstwetenschappen omvat drie onderdelen en is als volgt verdeeld over de jaren 1 en 2: Jaar1: - Nieuwe spiritualiteit grensverkeer tussen Oosterse en Westerse
Bijzonder procesdoel 1: Groei naar volwassenheid
Bijzonder procesdoel 1: Groei naar volwassenheid 1ste leerjaar 2de graad 2 de leerjaar 2de graad Mijn Lichaam: Gezondheid: - Gezonde voeding - Roken (en drugs) - Gezonde geest, gezond lichaam - (top)sport
Lokaliseren situeren van plaatsen op een landkaart (in een beperkt of ruim kader).
De volgende vakken komen aan bod Aardrijkskunde Maatschappelijke vorming (MAVO) Nederlands Godsdienst Niet-conventionele zedenleer LEERDOELSTELLINGEN LESFICHE C Door aan de slag te gaan met lesfiche C
Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.
Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid
Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie
& Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie E HO DIT T RK AL E W ITA? G I D IER H CA mens & maatschappij specifieke visie van leerlijn naar methodiek van methodiek naar leerlijn
Filosofie. Op het VWO. Filosofie juist op Lyceum Oudehoven!
Filosofie Op het VWO Wat is Filosofie? Wetenschappen beantwoorden vragen: Over een eigen onderwerp (object van studie) Op een eigen manier (methode van bestuderen) Filosofie beantwoordt vragen die niet
Leermiddelenanalyse Burgerschapsvorming. Analyse-instrument PO SLO. Juli 2013
Leermiddelenanalyse Burgerschapsvorming Analyse-instrument PO Deel I: Achtergrondgegevens Deel II: Inhoudelijke aspecten Deel III: Didactische aspecten SLO Juli 2013 DEEL I: ACHTERGRONDGEGEVENS Titel Auteurs
Visie obs Dik Trom
Visie obs Dik Trom 2014-2018 1: Kernwaarden Leven en werken vanuit een moreel doel betekent handelen met de intentie het positieve verschil uit te maken in het leven van individuen (collega s, kinderen,
Annette Koops: Een dialoog in de klas
Annette Koops: Een dialoog in de klas Als ondersteuning bij het houden van een dialoog vindt u hier een compilatie aan van Spreken is zilver, luisteren is goud : een handleiding voor het houden van een
Inhoudsopgave Pedagogisch project
Inhoudsopgave ogisch project 1.1.1. Visie... 2 A. Pijlers... 2 B. Algemene doelen en waarden die de school wil realiseren... 2 C. Ligging... 3 1.1.2. Levensbeschouwing... 3 A. Karakter van de school...
J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -
Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert
Transactionele Analyse. Begrijpen en beïnvloeden. Nederlandse Vereniging voor Transactionele Analyse
Nederlandse Vereniging voor Transactionele Analyse Transactionele Analyse Begrijpen en beïnvloeden De Transactionele Analyse biedt een praktische, heldere theorie die door iedereen te begrijpen is. Het
Wacht maar tot ik groot ben!
www.geerttaghon.be Wacht maar tot ik groot ben! Omgaan met agressie bij kleine kinderen Geert Taghon 2013 Ontwikkeling kleine kind De wereld leren kennen en zich hieraan aanpassen (adaptatie) Processen
Opdracht behorende bij de Atlas of European Values
Leertekst: materialisme en postmaterialisme, modernisme en postmodernisme Geert Hofstede laat zien hoe culturen dus op die 5 dimensies van elkaar verschillen en/of overeenkomen. Er zijn natuurlijk ook
Teamtrainingen & ouderavond
Teamtrainingen & ouderavond Een teamtraining is een bijeenkomst van 1,5 tot 2 uur voor een heel schoolteam. Op actieve en enthousiasmerende wijze verdiep je je samen in een onderwerp. Er zijn verschillende
MAATSCHAPPIJLEER II VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
MAATSCHAPPIJLEER II VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens. Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname
16/12/2014 VORMING VOOR DE TOEKOMST VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS
VORMING VOOR DE TOEKOMST VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS 1 TRAJECT VORMING 8 mei 12 september 14 december 14 Toekomst SO inkleuren Visietekst subgroepen Synthesetekst Inkleuring en concretisering - Terugkoppeling
Workshop levensverhalen van Duitse soldaten infobrochure voor leraren
Workshop levensverhalen van Duitse soldaten infobrochure voor leraren Deze infobrochure bevat een inhoudelijke beschrijving van de workshop en zijn doelstellingen. Ten tweede vinden begeleidende leraren
Project Dimensie Kerndoelen Competenties
Overzicht per project: dimensies, kerndoelen en competenties Project Dimensie Kerndoelen Competenties Afspraak is afspraak Bepaal jij wat goed voor me is? het vermogen om een bijdrage te leveren aan het
Het goede GOED doen. Gerda van Brummelen - adviseur vereniging. 3 juli 2014 Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland
Het goede GOED doen Gerda van Brummelen - adviseur vereniging inhoud Professionele standaard Individuele professionaliteit Niet pluis gevoel Pak je invloed Professionele standaard Professionele standaard
Relationele en seksuele vorming voor de bovenbouw van de basisschool
Zo zit dat dus met 10+ Relationele en seksuele vorming voor de bovenbouw van de basisschool Werken met vormingsthema s Zo zit dat dus met 10+ Relationele en seksuele vorming voor de bovenbouw van de basisschool
Bijzonder procesdoel 5: oefenen in sociale verantwoordelijkheid
Bijzonder procesdoel 5: oefenen in sociale verantwoordelijkheid Eerste leerjaar B Omgaan met mijn zelfstandigheid * Opkomen voor mezelf: mijn rechten: - eerlijke behandeling - ik word gepest: maatregelen
Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf
Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Je behaalde het getuigschrift van het basisonderwijs. Je behaalde een attest van het basisonderwijs. 1A 1A verdieping 1B Je wil je vooral focussen op de basisleerstof.