Bijzonder procesdoel 2: ontdekken van morele problemen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bijzonder procesdoel 2: ontdekken van morele problemen"

Transcriptie

1 Bijzonder procesdoel 2: ontdekken van morele problemen Eerste leerjaar B 2.1. Morele problemen herkennen en verkennen - waartussen kan ik kiezen? - wie kan mij daarbij helpen? - welke waarden zijn belangrijk? - het belang van een gezond (leef)milieu: - dierenorganisaties - het belang van dieren voor de mens - afval - mijn huisdier - dieren in het algemeen Beroepsvoorbereidend leerjaar 2.1. Morele problemen herkennen en verkennen (Het)intensieverkiezen * De maatschappelijke omstandigheden waarin ik leef: - moet ik kiezen? - waarom moet ik kiezen? - waartussen kan ik kiezen? - welke waarden zijn belangrijk? - het belang van een gezond (leef)milieu: - in onze woonomgeving: - lawaai - vervuiling - milieuvandalisme - betrokkenheid - solidariteit * Vriendschap: - een echte vriend is iemand - afscheid nemen * Sociale betrokkenheid: - mijn grenzen: hoever wil ik, kan ik, mag ik gaan? - mijn omgeving: - mijn familie - de buurt - de klas Leren intensiever bepreekbaar maken van morele problemen - verliefdheid: - bepalende waarden: - jaloezie - verbondenheid - sociale betrokkenheid: - wederzijdse behoeften - vertrouwensrelatie: - zwijgplicht / zwijgrecht? - openheid Eerbiedvoor anderen - begrip opbrengen voor een andere mening

2 Zorg voor de natuur * Het belang van een gezond (leef)milieu: - milieubewust gedrag: zoeken naar alternatieven: - verkwisting van water - huisdieren: - verzorging Zorg voor anderen * Solidariteit met de zwakkere(n): - een gehandicapt kind (in de klas) - een kind met taalachterstand (in de klas) - een achtergesteld kind (in de klas) - we zijn het niet altijd eens - oplossingen zoeken in de verscheidenheid Zorg voor de natuur - milieu: - verantwoordelijkheid: zoeken naar alternatieven: - verkwisting van papier Verantwoordelijkheid tegenover zichzelf - gezondheid: - roken - vandalisme - diefstal 1ste leerjaar 2de graad 2 de leerjaar 2de graad - op wie kunnen we terugvallen om keuzen te maken? - waarop kunnen we terugvallen om keuzen te maken? - hoeveel empathie betonen we? * Eigen waarden - ik ben een meeloper: pestgedrag, vandalisme - op wie kunnen we terugvallen om keuzen te maken? - waarop kunnen we terugvallen om keuzen te maken? - hoeveel empathie betonen we? Waarden en sociale omgang - welke waarden bepalen ons gedrag tegenover de anderen? - welke waarden bepalen onze meningen tegenover anderen? - welke waarden bepalen onze gevoelens tegenover anderen? - welke waarden bepalen onze houding tegenover anderen? * Eigen waarden:

3 - ik hou eraan vast - ik zet ze (even) opzij als het me beter uitkomt * Sociale omgeving: - problemen in het (moderne) gezin - de peer group * Zorg voor de natuur - het belang van een gezond (leef)milieu: milieubewust gedrag - laboratoriumdieren - vivisectie - geneesmiddelen: gebruik en misbruik - voorbehoedmiddelen - armen - (verborgen) verleiders - kinderverwaarlozing en - mishandeling - sleutelkinderen - fysisch en mentaal gehandicapten * Gevoelswereld - verliefdheid - eerlijkheid tegenover jezelf en anderen * Sociale omgeving: - autoriteiten - in mijn buurt wonen er migranten * Zorg voor de natuur - het belang van een gezond (leef)milieu: milieubewust gedrag: - mobiliteit - wij zijn verslaafd aan energie - ontwikkelingslanden: relatie tussen opleiding en gezinsgrootte - afslankers, aandikkers, dikmakers, diëten - cosmetica - armoede - sociale achteropstelling - (over) consumptie - echtscheidingsproblematiek - rolpatronen - regels, reglementen en afspraken * Gevoelswereld - zelfrespect - verantwoordelijkheid tegenover jezelf en anderen

4 - onenigheid in het gezin - vertrouwen - betrokkenheid * Seksualiteit en relaties - een open houding ten opzichte van seksueel handelen - het condoom - andere voorbehoedmiddelen * Seksualiteit en relaties - zelfrespect - intimiteit 1 ste leerjaar 3 de graad 2 de leerjaar 3 de graad 3 de leerjaar 3 de graad 2.1. Morele problemen uitdiepen Morele problemen ontdekken in de onmiddellijke omgeving - in het gezin - op school - jouw waarden tegenover de waarden die tegengesteld zijn - megasteden - armoede - afval (transport en export) Morele problemen ontdekken in de onmiddellijke omgeving - in je leefomgeving (de streek) - jouw belangen tegenover de belangen die tegengesteld zijn - oorlog als catastrofe voor duurzame ontwikkeling - biologische landbouw Waarden en macht - machtsstructuren in het gezin, op school, in de lokale politiek - welke waarden liggen achter de machtsstructuren - vernieling van ecosystemen

5 * Wetenschap - vruchtbaarheidsproblematiek - geboortebeperking - kwakzalvers - economische vluchtelingen - sociale uitsluiting - bijzondere jeugdzorg - sociale klasse en prestige - sleutelkinderen * Wetenschap - de voedselketen - euthanasie en palliatieve zorgen - kunstmatige bevruchting - thuisverzorging - werkloosheid - arbeidsdruk en vrije tijd - begeleid alleen wonen - jongerenorganisaties * Wetenschap - biotechnologie - alternatieve geneeskunde - sociale uitsluiting - de nieuwe economie: e-commerce - het moderne gezin

Procesdoel 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID. Bijzonder procesdoel 1: waarden: exploreren, verkennen en integreren

Procesdoel 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID. Bijzonder procesdoel 1: waarden: exploreren, verkennen en integreren Procesdoel 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID Bijzonder procesdoel 1: waarden: exploreren, verkennen en integreren Eerste leerjaar B 1.1. Waarden en normen herkennen en verkennen

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 5: oefenen in sociale verantwoordelijkheid

Bijzonder procesdoel 5: oefenen in sociale verantwoordelijkheid Bijzonder procesdoel 5: oefenen in sociale verantwoordelijkheid Eerste leerjaar B Omgaan met mijn zelfstandigheid * Opkomen voor mezelf: mijn rechten: - eerlijke behandeling - ik word gepest: maatregelen

Nadere informatie

2.2 Ontdekken van morele problemen

2.2 Ontdekken van morele problemen 2.2 Ontdekken van morele problemen 1 ste leerjaar 2 de leerjaar als we kiezen tussen - goed of slecht - rechtvaardig of onrechtvaardig - eerlijk of oneerlijk - solidair of niet solidair als waarden een

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 3: zorg voor de anderen

Bijzonder procesdoel 3: zorg voor de anderen Bijzonder procesdoel 3: zorg voor de anderen Eerste leerjaar B 3.1. Herkennen en verkennen van de zorg en de inzet voor anderen De zorg en de inzet op zich * Als individu in een groep: - gezin, familie,

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 1: verantwoordelijkheid tegenover zichzelf

Bijzonder procesdoel 1: verantwoordelijkheid tegenover zichzelf Bijzonder procesdoel 1: verantwoordelijkheid tegenover zichzelf Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 1.1.1. Herkennen en verkennen van eigenwaarde - aanvaard ik mezelf zoals ik eruit zie? -

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel7: Exploreren, verkennen en integreren van het geluk in het bestaan

Bijzonder procesdoel7: Exploreren, verkennen en integreren van het geluk in het bestaan Bijzonder procesdoel7: Exploreren, verkennen en integreren van het geluk in het bestaan Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 7.1. Herkennen en verkennen Wat ik versta onder geluk Ik ben gelukkig

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 2: exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens

Bijzonder procesdoel 2: exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens Bijzonder procesdoel 2: exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens Eerste leerjaar B 2.1. Grenzen herkennen en verkennen * Erfelijke kenmerken: - op wie gelijk ik? - fysieke overeenkomsten

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 1: groei naar volwassenheid

Bijzonder procesdoel 1: groei naar volwassenheid Bijzonder procesdoel 1: groei naar volwassenheid Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar Onthaalperiode Betekenis en waarde van het klaslokaal voor nietconfessionele zedenleer De sociale omgang:

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 8: Exploreren, verkennen en integreren van het wereldburgerschap

Bijzonder procesdoel 8: Exploreren, verkennen en integreren van het wereldburgerschap Bijzonder procesdoel 8: Exploreren, verkennen en integreren van het wereldburgerschap Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 8.1. Herkennen en verkennen van wereldburgerschap Wereldburgerschap

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 4: beleven van de democratie

Bijzonder procesdoel 4: beleven van de democratie Bijzonder procesdoel 4: beleven van de democratie Eerste leerjaar B 4.1. Herkennen en verkennen Mijn gedrag - hoe gedraag ik mij en waarom? - mijn waarden: - aan welke waarde(n) hecht ik belang? - thuis

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving

Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 3.1. Herkennen en verkennen van mijn morele houding * Een na te strev: - de waarden van het vrijzinnig humanisme

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 5: Exploreren, verkennen en integreren van de existentiële dimensies

Bijzonder procesdoel 5: Exploreren, verkennen en integreren van de existentiële dimensies Bijzonder procesdoel 5: Exploreren, verkennen en integreren van de existentiële dimensies Eerste leerjaar B 5.1. Herkennen en verkennen van (grens)ervaringen Wat het betekent voor mij - verdriet - pijn

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 3: ontdekken van mensenrechten

Bijzonder procesdoel 3: ontdekken van mensenrechten Bijzonder procesdoel 3: ontdekken van mensenrechten Eerste leerjaar B 3.1. Mijn rechten Beroepsvoorbereidend leerjaar 3.1. Mijn rechten Wie ben ik? * De leerlingen ontdekken wie ze zelf zijn - de mogelijkheden

Nadere informatie

4.1. Bestaansvragen stellen Bestaansvragen stellen

4.1. Bestaansvragen stellen Bestaansvragen stellen Bijzonder procesdoel 4: Exploreren, verkennen en integreren van de zingeving van de wereld, de mens, de anderen, de natuur (wetenschap, literatuur, kunsten, religies) Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend

Nadere informatie

BIJZONDER PROCESDOEL 4: Eerbied voor de natuur

BIJZONDER PROCESDOEL 4: Eerbied voor de natuur BIJZONDER PROCESDOEL 4: Eerbied voor de natuur Eerste leerjaar B Mijn plichtsbesef Beroepsvoorbereidend leerjaar Mijn plichtsbesef * Microniveau: - het huis waarin ik leef is een microbiotoop - de betekenis

Nadere informatie

1 ste GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen

1 ste GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen 1 ste GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen 2 de Procesdoel : Moreel denken tegen de onverschilligheid, voor betrokkenheid 3 de Procesdoel : Humaniseren van het samenleven

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 1: exploreren verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens

Bijzonder procesdoel 1: exploreren verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens Bijzonder procesdoel 1: exploreren verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 1.1. Herkennen en verkennen van mijn mogelijkheden * Zelfidentiteit:

Nadere informatie

PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES

PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES Bijzondere procesdoelen 4.1 Verantwoordelijkheid tegenover zichzelf 4.2 Eerbied voor de anderen 4.3 Zorg voor de anderen 4.4 Eerbied

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL I ONTWIKKELEN: EEN LEVENSLANG PROCES 19. Voorwoord 13. Pictogrammen 14. Doelstellingen 15

INHOUDSTAFEL I ONTWIKKELEN: EEN LEVENSLANG PROCES 19. Voorwoord 13. Pictogrammen 14. Doelstellingen 15 INHOUDSTAFEL Voorwoord 13 Pictogrammen 14 Doelstellingen 15 I ONTWIKKELEN: EEN LEVENSLANG PROCES 19 A Wat is ontwikkeling? 21 1 Definitie en kenmerken 21 1.1 Definitie 21 1.2 Algemene kenmerken van ontwikkeling

Nadere informatie

1 ste GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen

1 ste GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen 1 ste GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen 2 de Procesdoel : Moreel denken tegen de onverschilligheid, voor betrokkenheid 3 de Procesdoel : Humaniseren van het samenleven

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving

Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving 1ste leerjaar 2de graad 3.1. Herkennen en verkennen van morele houdingen en Morele houdingen: welke belangrijke verschillen en/of gelijkenissen zijn er tussen

Nadere informatie

Doelen relationele vorming

Doelen relationele vorming Doelen relationele vorming RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf RV 1.1. Ontdekken dat ieder uniek is. RV 1.2. Zich bewust worden van hun eigen kwetsbaarheid en ermee kunnen omgaan. RV 1.3. Eigen

Nadere informatie

Procesdoel 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID. Bijzonder procesdoel 1: waarden herkennen, verkennen en integreren

Procesdoel 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID. Bijzonder procesdoel 1: waarden herkennen, verkennen en integreren Procesdoel 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID Bijzonder procesdoel 1: waarden herkennen, verkennen en integreren 1ste leerjaar 2de graad 1.1. Waarden herkennen en verkennen

Nadere informatie

2de GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen

2de GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen 2de GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen 2 de Procesdoel : Moreel denken tegen de onverschilligheid, voor betrokkenheid 3 de Procesdoel : Humaniseren van het samenleven

Nadere informatie

Thema's per klas die aangeboden worden in de methode:

Thema's per klas die aangeboden worden in de methode: Thema's per klas die aangeboden worden in de methode: Groep 1-2 Hierbij zijn de kinderen bezig met specifieke lichaamskenmerken van zichzelf en van anderen. Ook gaan ze op zoek naar onderlinge overeenkomsten.

Nadere informatie

Ontwikkelen: een levenslang proces 11

Ontwikkelen: een levenslang proces 11 INHOUDSTAFEL Ontwikkelen: een levenslang proces 11 A Wat is ontwikkeling? 13 Doelstellingen 13 1 Inleiding 14 2 Definitie en kenmerken 15 2.1 Definitie 15 2.2 Algemene kenmerken van ontwikkeling 15 2.3

Nadere informatie

2de GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen

2de GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen 2de GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen 2 de Procesdoel : Moreel denken tegen de onverschilligheid, voor betrokkenheid 3 de Procesdoel : Humaniseren van het samenleven

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 7: Inzichtelijke omgang met media

Bijzonder procesdoel 7: Inzichtelijke omgang met media Bijzonder procesdoel 7: Inzichtelijke omgang met Eerste leerjaar B Zelfstandig denken Zelfstandig handelen * Mijn kijkgedrag: - de programma s die ik bekijk: - zappen of programmeren - de actualiteit:

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 1: Groei naar volwassenheid

Bijzonder procesdoel 1: Groei naar volwassenheid Bijzonder procesdoel 1: Groei naar volwassenheid 1ste leerjaar 2de graad 2 de leerjaar 2de graad Mijn Lichaam: Gezondheid: - Gezonde voeding - Roken (en drugs) - Gezonde geest, gezond lichaam - (top)sport

Nadere informatie

Yvette Dijkxhoorn. Autisme en seksualiteit: ook kdat nog!!

Yvette Dijkxhoorn. Autisme en seksualiteit: ook kdat nog!! Yvette Dijkxhoorn Autisme en seksualiteit: ook kdat nog!! Uitgangspunten - Seksualiteit en intimiteit aspect van het normale leven - Ook bij mensen met beperkingen - Ontwikkeling van ontkenning en straffen

Nadere informatie

2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden

2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden 2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden Opmerking:dit procesdoel zal normaal gezien bij elke les terugkomen. Het belang ervan is dat leerlingen beseffen dat heel veel keuzes in het leven waardegeladen

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 5: Zorg voor de natuur

Bijzonder procesdoel 5: Zorg voor de natuur Bijzonder procesdoel 5: Zorg voor de natuur Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar Omgaan met mensenrechten * De Rechten van het Kind - Recht op: - onderdak - een gezonde omgeving - gezonde voeding

Nadere informatie

PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN

PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN 3.1 Exploreren, verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens 3.2 Exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens 3.3 Ontdekken

Nadere informatie

2de GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen

2de GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen 2de GRAAD B.S.O. 1 ste Procesdoel : Vrij en zelfstandig leren denken en handelen 2 de Procesdoel : Moreel denken tegen de onverschilligheid, voor betrokkenheid 3 de Procesdoel : Humaniseren van het samenleven

Nadere informatie

Procesdoel 4: VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES. Bijzonder procesdoel 1: verantwoordelijkheid tegenover zichzelf

Procesdoel 4: VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES. Bijzonder procesdoel 1: verantwoordelijkheid tegenover zichzelf Procesdoel 4: VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES Bijzonder procesdoel 1: verantwoordelijkheid tegenover zichzelf Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 1.1.1. Herkennen

Nadere informatie

Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen

Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf. RV1.1 RV1.2 RV1.3 RV1.4 Ontdekken dat iedereen uniek is. Ik heb door dat iedereen

Nadere informatie

3.1. Herkennen en verkennen Herkennen en verkennen

3.1. Herkennen en verkennen Herkennen en verkennen Bijzonder procesdoel 3: Exploreren, verkennen en integreren van de betekening van de wereld, de mens, de anderen, de natuur (wetenschap, literatuur, kunsten, religies) Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend

Nadere informatie

PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID

PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID Bijzondere procesdoelen 2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden 2.2 Ontdekken van morele problemen 2.3 Ontwikkelen van

Nadere informatie

Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl

Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl Verbonden in Vrijheid Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 1 IS HET MOGELIJK? 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 2 DE MYTHE 04-11-2009 Leonie

Nadere informatie

Jaarplan Jaarplan PAV 5dejaar

Jaarplan Jaarplan PAV 5dejaar Schooljaar 2011-2012 Leerkracht(en): Vak: Klassen: Ann Debecker, Sonia Mannaerts, Carine Peeters, Ivo Thyssen, Jo Vonckx Jaarplan PAV 5dejaar 5GK, 5RK1, 5RK2 Schooljaar: 2011-2012 Algemene gegevens Leerjaar

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden. En ík dan?!

Mijn ouders zijn gescheiden. En ík dan?! Expertisecentrum Omgaan met Verlies Mijn ouders zijn gescheiden. En ík dan?! 8 november 2016 Petra de Vreede VERLIESERVARING Verlies is een psychische verwonding die kan helen door geleidelijk gevoelens

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 6: Inzichtelijke omgang met wetenschap en techniek

Bijzonder procesdoel 6: Inzichtelijke omgang met wetenschap en techniek Bijzonder procesdoel 6: Inzichtelijke omgang met wetenschap en techniek Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar Verantwoordelijkheid tegenover zichzelf Oefenen in sociale verantwoordelijkheid Eerbied

Nadere informatie

Partner. Werk en opleiding. Ik wil graag: Ik wil graag:

Partner. Werk en opleiding. Ik wil graag: Ik wil graag: Werk en opleiding Partner Werk gaan zoeken Ander werk vinden Een vaste baan vinden Beter op kunnen schieten met mijn collega s Geen ruzie hebben met mijn baas Werkervaring krijgen (Vaker) vrij nemen Leren

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 6: Exploreren, verkennen en integreren van de schoonheid en de waarheid: esthetisch gevoel, distinctie

Bijzonder procesdoel 6: Exploreren, verkennen en integreren van de schoonheid en de waarheid: esthetisch gevoel, distinctie Bijzonder procesdoel 6: Exploreren, verkennen en integreren van de en de waarheid: esthetisch gevoel, distinctie Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 6.1. Herkennen en verkennen van vormen van

Nadere informatie

Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG :

Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG : Bijlage Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG : Interview: vragen gast : Levensgeschiedenis: Zie dossier Hoe vind

Nadere informatie

Betekenisladder. Vind de echte waarde van je product voor klanten

Betekenisladder. Vind de echte waarde van je product voor klanten Betekenisladder Vind de echte waarde van je product voor klanten Willen je klanten een boor of een gat? Vind de echte behoefte van je klanten met behulp van de betekenisladder template! De betekenisladder

Nadere informatie

Studieaanbod 1 ste graad

Studieaanbod 1 ste graad Studieaanbod 1 ste graad A-stroom / optie Latijn / Optie moderne / Optie handel / Optie techniek / B-stroom / 1B / BVL / Verzorging-voeding en mode / Elektriciteit en metaal / aso / tso / bso 02 IKSO voor

Nadere informatie

VERLIEFD WORDEN KAN IEDEREEN, MAAR HOE BLIJF JE VERLIEFD OP ELKAAR

VERLIEFD WORDEN KAN IEDEREEN, MAAR HOE BLIJF JE VERLIEFD OP ELKAAR VERLIEFD WORDEN KAN IEDEREEN, MAAR HOE BLIJF JE VERLIEFD OP ELKAAR Deel 2 Hoe het verliefde gevoel in de relatie vast te houden Iedere behoefte kan voor- en nadelen hebben. Ik ga hier niet focussen op

Nadere informatie

Vragenlijst Voortgezet Onderwijs. Regio Nijmegen

Vragenlijst Voortgezet Onderwijs. Regio Nijmegen Vragenlijst Voortgezet Onderwijs Regio Nijmegen Vul de onderstaande gegevens in: Naam meisje jongen Klas Geboortedatum Vragenlijst Kruis het vakje voor het juiste antwoord aan. Het is belangrijk dat je

Nadere informatie

Keuzedeel mbo. Wijkgericht werken. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0186

Keuzedeel mbo. Wijkgericht werken. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0186 Keuzedeel mbo Wijkgericht werken gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0186 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op: 26-11-2015

Nadere informatie

Welkom & Kennismaking

Welkom & Kennismaking Veiligheid in de residentiële jeugdzorg Congres: Aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling 10 mei 2011 Welkom & Kennismaking Marjan de Lange Marijke Lammers Programma Korte vraag Veiligheid in de residentiële

Nadere informatie

ZOO PLANCKENDAEL VAN A TOT Z

ZOO PLANCKENDAEL VAN A TOT Z ZOO PLANCKENDAEL VAN A TOT Z Handleiding en leerdoelen 2de graad Bekijk met de leerlingen de afbeelding bovenaan op het werkblad. Laat hen hierop reageren. Waarover gaat het? Je vertelt de leerlingen dat

Nadere informatie

Leren Filosoferen. Laatste avond

Leren Filosoferen. Laatste avond Leren Filosoferen Laatste avond Reflectie Meer filosofie in het publieke debat Filosofie: geen meningen, maar vaardigheden Ben je op de eerste plaats filosoof of opiniemaker? Meningen Eerste orde: wat

Nadere informatie

Klimaat: een thema in het Vlaams onderwijs?

Klimaat: een thema in het Vlaams onderwijs? Klimaat: een thema in het Vlaams onderwijs? Willy Sleurs Afdeling Kwalificaties & Curriculum AHOVOKS, Ministerie van Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Eindtermen bepaald door de overheid Leergebied-/vakgebonden

Nadere informatie

inhoud Inhoudsopgave Literatuur Trefwoorden register

inhoud Inhoudsopgave Literatuur Trefwoorden register inhoud Inhoudsopgave 1. Liefde is 2. Gods plan met seksualiteit 3. Seksualiteit verbindt 4. Verschillen jongens en meiden 5. Schat op het spel 6. Je schat beschermen 7. Seks in je eentje 8. Geen slaaf

Nadere informatie

H A P P I L Y E V E R A F T E R..

H A P P I L Y E V E R A F T E R.. H A P P I L Y E V E R A F T E R.. I N 5 S T A P P E N M E E R G E L U K I N J E R E L A T I E A A N D A C H T V E R T R O U W E N Y V O N N E T H U I J S W W W. B R E I N - P O W E R. C O M A C C E P T

Nadere informatie

totaal oordeel relaties binnen het gezin heel veel leerpunten 1...2...3...4...5...6...7...8...9...10 geen leerpunten

totaal oordeel relaties binnen het gezin heel veel leerpunten 1...2...3...4...5...6...7...8...9...10 geen leerpunten COMPETENTIE LIJST 12 tot 21 jaar Deze lijst dient te worden ingevuld door de mentor van een jongere. Voor elke vaardigheid geef je aan in welke mate de jongere een vaardigheid beheerst (0=niet, 1=enigszins,

Nadere informatie

Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland)

Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Programma 1. Seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren 2. Criteria om normaal

Nadere informatie

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN Bijzondere procesdoelen 1.1. Groei naar volwassenheid 1.2. Zelfstandig denken 1.3. Zelfstandig handelen 1.4. Postconventionele instelling 1.1 Groei

Nadere informatie

Workshop Seksuele opvoeding een gave (op) gave

Workshop Seksuele opvoeding een gave (op) gave Workshop Seksuele opvoeding een gave (op) gave Seksuele opvoeding l 18-22 jaar oud Wat is de bagage die uw kind meegekregen moet hebben rond sekuele vorming als hij/zij volwassen is geworden? uw kind als

Nadere informatie

EFT-Nijmegen-Sanitas Emotional Freedom Techniques

EFT-Nijmegen-Sanitas Emotional Freedom Techniques Personalia Naam : Straat : Postcode : Woonplaats : Telefoon : Geb datum : E-mail : 1. Wat is je probleemstelling? Symptomen? Klachten? Plaats klachten in volgorde van belangrijkheid. Belangrijkste boven.

Nadere informatie

Handige Harry s. Handleiding en leerdoelen - 3de graad

Handige Harry s. Handleiding en leerdoelen - 3de graad Handige Harry s Handleiding en leerdoelen - 3de graad Van een aantal dieren kunnen aantonen dat ze aangepast zijn aan hun omgeving. De vaardigheden van dieren in verband brengen met hun levenswijze Voorbeelden

Nadere informatie

Stap 1: Print deze oefening (als het even kan op wat dikker papier) en knip de waardenkaarten uit.

Stap 1: Print deze oefening (als het even kan op wat dikker papier) en knip de waardenkaarten uit. Oefening: Waarden Sorteertaak. Wat zijn waarden eigenlijk? Waarden zijn de dingen die jij als persoon écht belangrijk vindt in het leven. Het is belangrijk ze niet te verwisselen met normen, wat je meer

Nadere informatie

Blijvende Aantrekkingskracht Curriculum

Blijvende Aantrekkingskracht Curriculum Blijvende Aantrekkingskracht Curriculum #1 Hoe aantrekkingskracht voor mannen in relaties werkt De vijf sleutels om met zijn hart in contact te kunnen komen. De redenen waarom een man zich emotioneel van

Nadere informatie

GENDERGELIJKHEID SOLIDARITEIT ACTIE. De werkzaamheden van GUE/NGL in de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid van het Europees Parlement

GENDERGELIJKHEID SOLIDARITEIT ACTIE. De werkzaamheden van GUE/NGL in de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid van het Europees Parlement GENDERGELIJKHEID SOLIDARITEIT ACTIE De werkzaamheden van GUE/NGL in de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid van het Europees Parlement Gendergelijkheid, solidariteit, actie Voor politieke

Nadere informatie

IEMAND VAN JE FAMILIE

IEMAND VAN JE FAMILIE POLITIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE FAMILIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE GEZIN STEUNKAARTJE JE VERKERING STEUNKAARTJE BESTE VRIEND/VRIENDIN STEUNKAARTJE HUISARTS STEUNKAARTJE (LEERLING)BEGELEIDER STEUNKAARTJE

Nadere informatie

Vlaggensysteem RJ Inbedding in de organisatie / dia 2

Vlaggensysteem RJ Inbedding in de organisatie / dia 2 Vlaggensysteem RJ Inbedding in de organisatie 23-2-2015 / dia 2 Welkom en kennismaking 23-2-2015 / dia 3 Enkele stellingen 23-2-2015 / dia 4 Begeleiders moeten verplicht worden met kinderen en jongeren

Nadere informatie

Is een klas een veilige omgeving?

Is een klas een veilige omgeving? Is een klas een veilige omgeving? De klas als een vreemde sociale structuur Binnen de discussie dat een school een sociaal veilige omgeving en klimaat voor leerlingen moet bieden, zouden we eerst de vraag

Nadere informatie

UNITING THE ORGANIC WORLD

UNITING THE ORGANIC WORLD International Federation of Organic Agriculture Movements Principles of Organic Agriculture 1 Beginselen van de Biologische Landbouw De Beginselen vormen de wortels, waaruit de biologische landbouw groeit

Nadere informatie

Creepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 1ste graad

Creepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 1ste graad Creepy Griezelbeesten Handleiding en leerdoelen - 1ste graad pijpenragers elastiek kurkenstop/plasticine/ lijm Neem de elastiek en knip een stuk van 25 cm. Neem de plasticine, klei of kurk als lichaam

Nadere informatie

Attitudes en gedrag i.v.m. de professionele rollen van leraren in opleiding. Opdrachtenbundel

Attitudes en gedrag i.v.m. de professionele rollen van leraren in opleiding. Opdrachtenbundel Attitudes en gedrag i.v.m. de professionele rollen van leraren in opleiding Opdrachtenbundel Oefening 1: Oudercontact 1. Thema van de oefening Ouderavond. 2. Type oefening Individueel werk. 3. Opgave Algemene

Nadere informatie

Keuzedeel mbo. Wijkgericht werken. behorend bij één of meerdere kwalificaties mbo

Keuzedeel mbo. Wijkgericht werken. behorend bij één of meerdere kwalificaties mbo Keuzedeel mbo Wijkgericht werken behorend bij één of meerdere kwalificaties mbo Op dit moment is een wijziging van de WEB in voorbereiding waarmee de positie van keuzedelen in de kwalificatiestructuur

Nadere informatie

VOOR VERANDERING HET EUROPESE PROGRAMMA IN GEMAKKELIJKE TAAL.

VOOR VERANDERING HET EUROPESE PROGRAMMA IN GEMAKKELIJKE TAAL. VOOR VERANDERING HET EUROPESE PROGRAMMA IN GEMAKKELIJKE TAAL. VOOR VERANDERING NEDERLAND WERKT SAMEN MET ANDERE LANDEN DIE IN DE BUURT LIGGEN. DIE LANDEN LIGGEN IN EUROPA. DIE SAMENWERKING NOEMEN WE DE

Nadere informatie

Samen maken wij het verschil!

Samen maken wij het verschil! Samen maken wij het verschil! Biest 43 6001 AP Weert T 0495 456 491 F 0495 456 499 www.landvanhorne.nl WAAR STAAN WE VOOR EN WAAR GAAN WE VOOR? inhoud onze identiteit 4 onze zorgvisie 6 onze kernwaarden

Nadere informatie

VOET EN STUDIEGEBIED PERSONENZORG

VOET EN STUDIEGEBIED PERSONENZORG Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED PERSONENZORG Elementen van de Stam Alle elementen van de stam zijn fundamenteel in de vorming van

Nadere informatie

Cliënt Zelf-Beoordeling gebaseerd op de START. Kwetsbare punten

Cliënt Zelf-Beoordeling gebaseerd op de START. Kwetsbare punten Cliënt Zelf-Beoordeling gebaseerd op de START Cliënt: DEEL 1 Datum: Kwetsbare punten - Kwetsbare punten zijn dingen (in uzelf en in uw leven) die er voor kunnen zorgen dat het niet goed met u gaat, en

Nadere informatie

2. Inhoud (hoofdstukken en/of paragrafen uit methode) Opdr 35 t/m 38 Veiligheid/ veiligheid in het verkeer. Opdr. 39 t/m 42 Veiligheid op school

2. Inhoud (hoofdstukken en/of paragrafen uit methode) Opdr 35 t/m 38 Veiligheid/ veiligheid in het verkeer. Opdr. 39 t/m 42 Veiligheid op school Vak: Persoonlijke Vorming Leerjaar 1 onderdeel 33 34 35 36 37 38 39 40 Kennismaken Boek 1 (1 ste schooldag wo 17 aug) Identiteit GP1/MA CP 1/ KRS Oktober vakantie Biologie/Verzorging voor jou: Introductie

Nadere informatie

Ouderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels

Ouderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels Ouderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding op school en thuis Christel van Helvoirt medewerker Gezondheidsbevordering GGD Hart voor Brabant Bovenbouw:

Nadere informatie

Verdrag over de rechten van het kind

Verdrag over de rechten van het kind Verdrag over de rechten van het kind Een verdrag is een afspraak tussen landen. Op 20 november 1989 is in New York het Verdrag over de Rechten van het Kind gesloten. Dit Verdrag is een afspraak tussen

Nadere informatie

PROCESDOEL 5 OEFENING IN ZINGEVEN

PROCESDOEL 5 OEFENING IN ZINGEVEN PROCESDOEL 5 OEFENING IN ZINGEVEN Bijzondere procesdoelen: 5.1 Erkenning van de mens als zingever 5.2 Erkennen dat de mens niet de enige zindrager is 5.3 Exploratie, verkenning en integratie van de betekening

Nadere informatie

C Relaties. C1 Bij wie hoor ik? 3 C2 Vriendschap 7 C3 Verliefd 12 C4 Verkering 16 C5 Trouwen 22

C Relaties. C1 Bij wie hoor ik? 3 C2 Vriendschap 7 C3 Verliefd 12 C4 Verkering 16 C5 Trouwen 22 C Relaties C1 Bij wie hoor ik? 3 C2 Vriendschap 7 C3 Verliefd 12 C4 Verkering 16 C5 Trouwen 22 C1 Bij wie hoor ik Geeft door middel van ja of nee aan of hij iemand aardig/lief vindt (leerlijn vso 4.1)

Nadere informatie

Ouderavond lijf & relaties

Ouderavond lijf & relaties Ouderavond lijf & relaties Robert van der Gaag info@one2know.nl 0611003414 Voorstellen Ervaring Gezonde school, genotmiddelen, seksualiteit, voeding, bewegen, mondzorg en mediawijsheid Kinderen Wie heeft

Nadere informatie

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Op de polikliniek van het Universitair Kinderziekenhuis St Radboud ziekenhuis willen wij je met deze folder informatie geven over seksualiteit

Nadere informatie

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)?

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)? Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING : ECONOMIE Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept

Nadere informatie

Als Amor de draad kwijt raakt

Als Amor de draad kwijt raakt Als Amor de draad kwijt raakt Nelle Frederix Seks of sex, what s in a name? 1 Seks of sex, what s in a name? WIJ Ouderen Personen met dementie Seks of sex, what s in a name? WIJ Ouderen Personen met dementie

Nadere informatie

Ik heb deze kaarten uitgeprint per onderwerp een kleur gekozen en geseald.

Ik heb deze kaarten uitgeprint per onderwerp een kleur gekozen en geseald. 9 thema s doelkaarten: Werken met doelkaarten (aangepast aan de leeftijd van de klant) Het doel is om met deze kaarten wensen van de klant inzichtelijke te maken. Kaarten met de verschillende levensgebieden,

Nadere informatie

ROB dag: Geef ze de ruimte!

ROB dag: Geef ze de ruimte! ROB dag: Geef ze de ruimte! Workshop Júf, Sophie en Sem zijn in dezelfde wc gaan plassen! Nel Hendriks Uit de actualiteit: de voorbibs. En ook actueel: https://www.123zing.nl/lentekriebels.html Methodes:

Nadere informatie

Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting

Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting Normen en waarden De spelleider wijst iemand aan die een casus voorlegt waarin seksuele voorlichting is gegeven aan een cliënt. Bespreek in tweetallen

Nadere informatie

*Dit is het percentage ten opzichte van het totale aantal dialogen (23.507). Let wel, in één dialoog kunnen meerdere thema's aan bod komen.

*Dit is het percentage ten opzichte van het totale aantal dialogen (23.507). Let wel, in één dialoog kunnen meerdere thema's aan bod komen. THEMA'S TOP 10 TOTAAL thema rangorde aantal % van totaal* relatie tot ouders 1 3401 15% verliefdheid/ aanmaken/afwijzen 2 3380 15% vriendschap/ vrienden helpen/ vrienden maken 3 1936 8% problemen of ruzie

Nadere informatie

ZOO PLANCKENDAEL VAN A TOT Z

ZOO PLANCKENDAEL VAN A TOT Z ZOO PLANCKENDAEL VAN A TOT Z Handleiding en leerdoelen 3de graad Bekijk met de leerlingen de afbeelding bovenaan op het werkblad. Laat hen hierop reageren. Waarover gaat het? Je vertelt de leerlingen dat

Nadere informatie

Gratis online Zelf-liefde test! www.lifestyling.me

Gratis online Zelf-liefde test! www.lifestyling.me Gratis online Zelf-liefde test! www.lifestyling.me De Zelf-liefde test bestaat uit een tiental vragen op een aantal belangrijke thema s in je leven: Zelfbeeld Relaties Werk Het leven Print de Zelf-liefde

Nadere informatie

-1- Mijn geluk wordt niet veroorzaakt door iets van buiten het is mijn staat van Zijn

-1- Mijn geluk wordt niet veroorzaakt door iets van buiten het is mijn staat van Zijn Test geluk en levenskunst Beantwoord elke stelling met ja/eens of nee/oneens -1- Mijn geluk wordt niet veroorzaakt door iets van buiten het is mijn staat van Zijn -2- Ik ben niet zo gevoelig voor lof of

Nadere informatie

Studiedag Duurzame Ontwikkeling

Studiedag Duurzame Ontwikkeling Studiedag Duurzame Ontwikkeling Wanneer je een schip wilt bouwen, breng dan geen mensen bij elkaar om hout aan te slepen, werktekeningen te maken, taken te verdelen en werk te plannen, maar leer de mensen

Nadere informatie

General information of the questionnaire

General information of the questionnaire General information of the questionnaire Name questionnaire: Obsessive Relational Intrusion Original author: Spitzberg & Cupach Translated by: De Smet & Buysse (2008) Date version: 1997 Language: Dutch

Nadere informatie

Seksuele vorming: gave (op-)gave

Seksuele vorming: gave (op-)gave Seksuele vorming: gave (op-)gave De Wegwijzer Oosterwolde, 28 januari 2016 Mieneke Aalberts-Vergunst Programma Introductie Stellingen De wereld om ons heen Onze opvoeding Seksualiteit Het Bijbelse beeld

Nadere informatie

Pedagogisch kader kindercentra 4 13 jaar. Over kinderen en hun seksuele ontwikkeling. Interview met Channah Zwiep

Pedagogisch kader kindercentra 4 13 jaar. Over kinderen en hun seksuele ontwikkeling. Interview met Channah Zwiep Pedagogisch kader kindercentra 4 13 jaar Over kinderen en hun seksuele ontwikkeling Interview met Channah Zwiep 25 november 2009, door Marianne Boogaard Channah Zwiep (1962) is pedagoge. Zij promoveerde

Nadere informatie

Wat voor emoties en vraagstukken komen andere pleegouders tegen?

Wat voor emoties en vraagstukken komen andere pleegouders tegen? Krijg je een (nieuw) pleegkind in huis, of zit je midden in een wenperiode? Dan kan het fijn zijn om inzicht te hebben in hoe het wennen verloopt, want een goed begin is het halve werk. Op deze pagina

Nadere informatie

ZOO PLANCKENDAEL VAN A TOT Z

ZOO PLANCKENDAEL VAN A TOT Z ZOO PLANCKENDAEL VAN A TOT Z Handleiding en leerdoelen 1ste graad Bekijk met de leerlingen de afbeelding bovenaan op het werkblad. Laat hen hierop reageren. Waarover gaat het? Je vertelt de leerlingen

Nadere informatie