Vorm en inhoud geven aan burgerschap. MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vorm en inhoud geven aan burgerschap. MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013"

Transcriptie

1 Vorm en inhoud geven aan burgerschap MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013

2 Inhoud Inleiding Bespiegelingen burgerschap Praktische middelen: - Kijk in mijn wijk - Geen grapjes over pesten - Kleur - Nieuw kerndoel: seksuele diversiteit - Edukans - Rondjewereld MaatschapJij

3 MaatschapJij

4 Even voorstellen Kwintessens werkt aan de kern van waaruit je leeft en leert: - sociaal-emotionele ontwikkeling - (wereld)burgerschap - wereldgodsdiensten - Identiteit We bieden een platform en zijn partner voor scholen en organisaties die samen met kinderen en jongeren werken aan hun ontwikkeling tot (wereld)burger. Kwintessens staat hierbij met een open houding midden in de samenleving. MaatschapJij

5 Burgerschap Toezichtskader Onderwijsinspectie over burgerschap De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op de bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving OCW 2006 MaatschapJij

6 Burgerschap Volgens het begrippenkader van SLO Democratie Participatie Identiteit MaatschapJij

7 Burgerschap In de kerndoelen primair onderwijs Oriëntatie op jezelf en de wereld Mens en samenleving Kerndoelen 34 tot en met 39 MaatschapJij

8 Levensvaardigheden Gerichte aandacht voor onderwijs in levensvaardigheden leidt in de kennisvakken tot een verbetering van maar liefst 14% in de uiteindelijke leerresultaten. René Diekstra Op basis van een onderzoek onder 263 scholen MaatschapJij

9 Burgerschap Volgens Kwintessens Goed gedrag in de klas, de school, thuis en in de samenleving kan bevorderd worden door kinderen te laten oefenen in de school. Dit komt ten goede aan effectieve lestijd in de school. Het sociaal competente kind zorgt voor een goed en veilig (leer)klimaat. Bij burgerschapsonderwijs ontwikkelen kinderen levensvaardigheden! MaatschapJij

10 Burgerschap Het zoeken van het evenwicht tussen Eigen belang Algemeen belang en belang van anderen Meedoen Meebepalen Idealen Werkelijkheid MaatschapJij

11 MaatschapJij

12 MaatschapJij

13 MaatschapJij

14 Eigen identiteit Ieder kind heeft recht op de ontwikkeling van een eigen kijk op het leven en het zelf maken van keuzes wat zinvol, mooi en echt is. MaatschapJij

15 MaatschapJij

16 Iedereen geeft betekenis Kinderen ontwikkelen zich niet alleen motorisch, cognitief, sociaal-emotioneel, maar vormen ook hun eigen kijk op de wereld Zij geven voortdurend betekenis, zin aan alles wat ze meemaken Ook als er geen specifiek religieuze context is, ontwikkelt iedereen een levensbeschouwing MaatschapJij

17 Betekenis geven bij Kleur MaatschapJij

18 Wat zijn levensvragen? Vragen naar wat mensen eigenlijk het belangrijkste vinden in hun leven, naar de zin van hun leven. Ieder geeft persoonlijk antwoord, daar kun je over in gesprek, niet in discussie. Ieder antwoord is goed. Gaat om: Wat betekent iets voor jou? Niet feiten/ meningen Universeel karakter MaatschapJij

19 Levensvragen Voorbeelden van levensvragen: Wat betekent vriendschap voor mij? Hoe kun je ooit weten wanneer je echt jezelf bent? Wat gebeurt er met je als je dood gaat? Wie kan ik vertrouwen? Is er iets of iemand dat het leven op aarde heeft bedacht? Bestaat toeval? MaatschapJij

20 Drie pijlers levensbeschouwelijke ontwikkeling samen leren, samen leven verbondenheid met de wereld MaatschapJij

21 Pijler 1: Levensbeschouwing Hou sta je in het leven? Antwoorden zoeken op vragen: MaatschapJij

22 Pijler 2: Samen leren, samen leven School als oefenplaats voor de samenleving Een prettig schoolklimaat MaatschapJij

23 Pijler 3: Verbondenheid met de wereld Levensbeschouwing vanuit culturele diversiteit en verschillende godsdiensten Sociaal-emotionele vorming gebaseerd op verschillende methodes Burgerschap voor wat betreft participatie en identiteit MaatschapJij

24 Kleur is overal te vinden MaatschapJij

25 Hoe tolerant ben jij? MaatschapJij

26 Nieuw kerndoel: diversiteit Kerndoel 38 (PO): De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit. MaatschapJij

27 Edukans Werelddocent Werelddocent is een uitwisselingsprogramma voor onderwijsprofessionals. Zij reizen naar een ontwikkelingsland waar zij zich ter plaatse verdiepen in het onderwijs. Samen met hun lokale collega s werken zij aan ideeën voor verandering en verbetering van het onderwijs daar. MaatschapJij

28 Edukans Werelddocent MaatschapJij

29 Edukans Werelddocent India, Malawi, Oeganda, Ethiopië of Kenia MaatschapJij

30 MaatschapJij

31 Hartelijk dank voor uw aandacht MaatschapJij

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE 1 ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE OP DE VALKENHEUVEL De wetgever schrijft scholen in Nederland voor om zich actief in te spannen om het besef van kinderen

Nadere informatie

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE Heutink ICT ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE op de C.B.S. De Bruinhorst 22-5-2012 Inhoudsopgave Inleiding 3 Pagina 1. Burgerschap op de Bruinhorstschool 3 2. Kerndoelen 3 3. Visie 4 4. Hoofddoelen

Nadere informatie

Aanbod burgerschap en sociale integratie

Aanbod burgerschap en sociale integratie Aanbod burgerschap en sociale integratie 1 Kanjertraing Dronenplein 7 2411 HE Bodegraven www.d4w.nl/prinses-beatrixschool 2 Visie Levensbeschouwelijke visie: Wij zijn een open Protestants Christelijke

Nadere informatie

De maatschappelijke stage als onderdeel van burgerschapsvorming

De maatschappelijke stage als onderdeel van burgerschapsvorming De maatschappelijke stage als onderdeel van burgerschapsvorming Jeroen Bron en Minke Bruning, 27 november 2014 27-11-2014 SLO projectgroep burgerschap; Jeroen Bron CPS Onderwijsontwikkeling en advies;

Nadere informatie

Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels

Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding op school en thuis Naam Christel van Helvoirt GGD Hart voor Brabant Waar denken jullie aan bij seksualiteit? Gevoelens Veiligheid

Nadere informatie

Obs de Bouwsteen. Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN. actief burgerschap en sociale integratie

Obs de Bouwsteen. Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN. actief burgerschap en sociale integratie Obs de Bouwsteen Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN 1. Wat is actief burgerschap? Actief burgerschap is: de bereidheid en het vermogen om deel uit te kunnen maken van een

Nadere informatie

Week van de Lentekriebels

Week van de Lentekriebels Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding, op school en thuis Anja Sijbranda GGD Hart voor Brabant Programma Waarom relationele en seksuele vorming? Wat doet school?

Nadere informatie

Ouderenzorg in 2025?

Ouderenzorg in 2025? Ouderenzorg in 2025? https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=vo9 wlawhe3e Niemand gaat actief de gang naar het verpleeghuis, je wordt opgenomen, ik had geen inspraak 1 IDENTITEIT: wie

Nadere informatie

Leren op een prachtige school

Leren op een prachtige school Meerwerf basisschool Tuindorpschool www.meerwerf.nl Leren op een prachtige school midden in Den Helder R Rust en ruimte In het oude centrum van Den Helder ligt onze prachtige Tuindorpschool. Al generaties

Nadere informatie

Actief burgerschap en sociale integratie van De Wijde Blik

Actief burgerschap en sociale integratie van De Wijde Blik Actief burgerschap en sociale integratie van De Wijde Blik Dit document is bedoeld als verantwoording voor ons aanbod op de Wijde Blik te Kamerik voor actief burgerschap en sociale integratie en welke

Nadere informatie

Burgerschap in de buurtalen. Annette van der Laan & Marjolein Haandrikman - DIA 25 mei 2018

Burgerschap in de buurtalen. Annette van der Laan & Marjolein Haandrikman - DIA 25 mei 2018 Burgerschap in de buurtalen Annette van der Laan & Marjolein Haandrikman - DIA 25 mei 2018 Voorstellen Annette van der Laan (a.vanderlaan@slo.nl) Leerplanontwikkelaar SLO primair/speciaal onderwijs en

Nadere informatie

Visie op burgerschap en sociale integratie

Visie op burgerschap en sociale integratie Visie op burgerschap en sociale integratie CNS De Regenboog Inleiding Tegenwoordig leven we in een multiculturele samenleving. Burgerschap is in toenemende mate belangrijk geworden. Kennis hebben over

Nadere informatie

Wat is de identiteit voor de schoolraad van de PBS?

Wat is de identiteit voor de schoolraad van de PBS? Wat is de identiteit voor de schoolraad van de PBS? 1. Levensbeschouwelijke (religieuze) identiteit : Over het algemeen geldt dat een ieder van het team zich achter de levensbeschouwelijke identiteit die

Nadere informatie

narratieve zorg Elder empowering the elderly

narratieve zorg Elder empowering the elderly narratieve zorg Elder empowering the elderly huisbezoek 1: KENNISMAKING - 2 - KENNISMAKING - huisbezoek 1- a kennismaking huisbezoek 1: KENNISMAKING a vertrouwelijkheid individueel in teamverband naar

Nadere informatie

Analyse-instrument seksuele diversiteit in leermiddelen

Analyse-instrument seksuele diversiteit in leermiddelen Analyse-instrument seksuele diversiteit in leermiddelen Een instrument voor de analyse van hoe seksualiteit en seksuele diversiteit voorkomt in leermiddelen voor leerlingen van 4 tot 15 jaar Inleiding

Nadere informatie

Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015

Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015 Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015 Dit document is bedoeld als verantwoording voor wat wij op dit moment doen aan actief burgerschap en sociale integratie en welke ambities

Nadere informatie

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt

Nadere informatie

Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel Mei 2014.

Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel Mei 2014. Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel Mei 2014. Dit document is bedoeld als verantwoording voor wat wij op dit moment doen aan actief burgerschap en sociale integratie en welke ambities

Nadere informatie

& Sociale Integratie. Beleidsstuk ACTIEF BURGERSCHAP. Actief burgerschap & Sociale integratie. Het Palet MeerderWeert 1

& Sociale Integratie. Beleidsstuk ACTIEF BURGERSCHAP. Actief burgerschap & Sociale integratie. Het Palet MeerderWeert 1 Beleidsstuk ACTIEF BURGERSCHAP & Sociale Integratie Actief burgerschap & Sociale integratie. Het Palet MeerderWeert 1 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1: Visie op actief burgerschap & sociale integratieactie Hoofdstuk

Nadere informatie

Ik geloof, geloof ik. Levensbeschouwelijk dossier Griftland college Bovenbouw. Mijn naam en klas:

Ik geloof, geloof ik. Levensbeschouwelijk dossier Griftland college Bovenbouw. Mijn naam en klas: Ik geloof, geloof ik Levensbeschouwelijk dossier Griftland college Bovenbouw Mijn naam en klas: Bezinningsmomenten In de godsdienstlessen stonden de afgelopen jaren verhalen centraal en de verschillende

Nadere informatie

Anders opvoeden. Opvoeden evolueert. Opvoeden in een multiculturele context.

Anders opvoeden. Opvoeden evolueert. Opvoeden in een multiculturele context. Kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Anders opvoeden. Opvoeden evolueert. Opvoeden in een multiculturele context. Naïma Lafrarchi EXPOO Brussel 10 december 2015 1 OVERZICHT - Inleiding

Nadere informatie

Actief burgerschap en sociale integratie

Actief burgerschap en sociale integratie Actief burgerschap en sociale integratie Mei 2019 1. Inleiding Per 1 februari 2006 is wettelijk vastgelegd dat scholen actief burgerschap en sociale integratie moeten bevorderen. Burgerschap moet herkenbaar

Nadere informatie

Identiteit. Roelofsbrink CK Den Ham (0546)

Identiteit. Roelofsbrink CK Den Ham (0546) Identiteit Roelofsbrink 6 7683 CK Den Ham (0546) 672542 juni 2017 Voor u ligt het identiteitsdocument van GBS Domino in Den Ham. In dit document beschrijven we aan de hand van vier bouwstenen wie we zijn

Nadere informatie

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland Parents` Love

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland Parents` Love Parents` Love Ook ouders houden van hun kinderen: ouderliefde. Naast zorgzaamheid en genegenheid uit zich deze liefde vooral in: opvoeding. 1. Ga naar de site van Sesamstraat: Bekijk en beluister de volgende

Nadere informatie

De Klankhof t Kofschip waar iedereen tot zijn recht komt

De Klankhof t Kofschip waar iedereen tot zijn recht komt Positionering De Klankhof en t Kofschip, Etten-Leur Kernwoorden: Je mag er zijn Vertrouwen Positief kijken naar jezelf en anderen Meervoudige intelligentie Samen de merkbelofte van De Klankhof t Kofschip:

Nadere informatie

Of misschien zoek je een leuke werkplek of dagbesteding voor jezelf of voor een familielid. Of je wilt iets zinnigs doen in je vrije tijd.

Of misschien zoek je een leuke werkplek of dagbesteding voor jezelf of voor een familielid. Of je wilt iets zinnigs doen in je vrije tijd. Welkom bij De Zijlen Wie wil het niet? Wonen in een prettig dorp of in een leuke buurt. Waar je kunt zijn wie je bent en je leven kunt leiden zoals dat bij jou past. Waar je meedoet aan dat wat er om je

Nadere informatie

Presentielijst met e-mail

Presentielijst met e-mail Presentielijst met e-mail Doel traject levo 1. Kennis overdragen over levensbeschouwelijke vorming in het openbaar onderwijs. 2. Komen tot een aanbod levensbeschouwelijke vorming binnen Escalda scholen.

Nadere informatie

In de les praten over relaties en seksualiteit. Hoe maak je het makkelijk en leuk!

In de les praten over relaties en seksualiteit. Hoe maak je het makkelijk en leuk! In de les praten over relaties en seksualiteit Hoe maak je het makkelijk en leuk! Hoe kunt u leerlingen ondersteunen en leert u hen verantwoorde keuzes te maken op het gebied van relaties en seksualiteit?

Nadere informatie

Meerwaarde voor onderwijs. De Pijlers en de Plus van FLOT

Meerwaarde voor onderwijs. De Pijlers en de Plus van FLOT Meerwaarde voor onderwijs De Pijlers en de Plus van FLOT De vijf Pijlers: Cruciale factoren voor goed leraarschap Wat maakt een leraar tot een goede leraar? Het antwoord op deze vraag is niet objectief

Nadere informatie

2013-2017. Actief burgerschap en sociale integratie

2013-2017. Actief burgerschap en sociale integratie 201-2017 Actief burgerschap en sociale integratie Inhoudsopgave: Kwaliteitszorg actief burgerschap en sociale integratie Visie en planmatigheid Visie Doelen Invulling Verantwoording Resultaten Risico s

Nadere informatie

obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl

obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl 1 Actief burgerschap en sociale integratie: Door de toenemende individualisering in onze samenleving is goed

Nadere informatie

Aardrijkskunde inhouden (PO-havo/vwo)

Aardrijkskunde inhouden (PO-havo/vwo) Aardrijkskunde inhouden (PO-havo/vwo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden Kernen 1. Burgerschap 36: hoofdzak de Nederlandse

Nadere informatie

Thema in de kijker : Filosoferen met kinderen

Thema in de kijker : Filosoferen met kinderen Thema in de kijker : Filosoferen met kinderen Wat is filosoferen met kinderen? Samen op een gestructureerde wijze nadenken en praten over filosofische vragen. Zoeken naar antwoorden op vragen die kinderen

Nadere informatie

ACTIEF BURGERSCHAP & SOCIALE INTEGRATIE. Visie. Actief Burgerschap & Sociale Integratie

ACTIEF BURGERSCHAP & SOCIALE INTEGRATIE. Visie. Actief Burgerschap & Sociale Integratie ACTIEF BURGERSCHAP & SOCIALE INTEGRATIE Visie Actief Burgerschap & Sociale Integratie Zuukerschool Epe Januari 2010 Hoofdstuk 1, Kenmerken van de omgeving en de leerlingen De Zuukerschool is een landelijk

Nadere informatie

De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en de ander.

De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en de ander. Burgerschapsvorming en sociale integratie De visie van de school We zijn een openbare basisschool. We werken volgens de richtlijnen en doelstellingen zoals beschreven in de Wet Primair Onderwijs. Het doel

Nadere informatie

Identiteit van de Koos Meindertsschool

Identiteit van de Koos Meindertsschool Identiteit van de Koos Meindertsschool 1. Identiteit - het karakter van de school Wij zijn een open school waarin een ieder gelijkwaardig is. Wij heten elk kind welkom op de Koos Meindertsschool, ongeacht

Nadere informatie

Afstudeeronderzoek levensbeschouwing & identiteit EN-PO-LB3

Afstudeeronderzoek levensbeschouwing & identiteit EN-PO-LB3 Afstudeeronderzoek levensbeschouwing & identiteit EN-PO-LB3 Yannick Kuipers S1051364 Pabo B4A Voltijd regulier Docent: Erik Renkema LWB-er: Michiel Kampman Yannick Kuipers - S1051364 - Vakdossier LB3 1

Nadere informatie

Nieuwsbrief De Vreedzame School

Nieuwsbrief De Vreedzame School Nieuwsbrief De Vreedzame School Blok 1 We horen bij elkaar Algemeen Onze school werkt met het programma van de Vreedzame School. Dit programma wil een bijdrage leveren aan een positief sociaal klimaat

Nadere informatie

Algemene Onderwijsbond

Algemene Onderwijsbond Algemene Onderwijsbond Informatie en Advies Centrum Antwoordnummer 4346 3500 VE Utrecht postzegel niet nodig CVHO : henk.willigenburg@hetenet.nl Algemene Onderwijsbond postbus 2875 3500 GW Utrecht telefoon

Nadere informatie

DAAROM! openbaar onderwijs verbindt. Competenties van leerkrachten. Vereniging Openbaar Onderwijs

DAAROM! openbaar onderwijs verbindt. Competenties van leerkrachten. Vereniging Openbaar Onderwijs DAAROM! openbaar onderwijs verbindt Vereniging Openbaar Onderwijs Competenties van leerkrachten Inhoud Kernwaarden openbaar onderwijs staan voor eigentijds onderwijs 3 Kernwaarden 4 01 - Iedere leerling

Nadere informatie

VERDER IN LEREN STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2011-2015 PUBLIEKSVERSIE

VERDER IN LEREN STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2011-2015 PUBLIEKSVERSIE VERDER IN LEREN STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2011-2015 PUBLIEKSVERSIE INHOUD Missie & visie 4 Het onderwijs voorbij 5 Kwaliteit vanuit identiteit 7 Werken vanuit passie 8 Elke leerling telt 10 Ondernemend en

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,

Nadere informatie

Burgerschap: Aanbod per hoofddoel

Burgerschap: Aanbod per hoofddoel Burgerschap: Aanbod per hoofddoel HOOFDDOEL 1 We voeden onze leerlingen op tot fatsoenlijke evenwichtige mensen die respectvol (vanuit duidelijke waarden en normen omgaan met de medemens.) Trefwoord De

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

Actief burgerschap. Sint Gerardusschool Splitting 145 7826 ET Emmen Tel: 0591-622465 gerardusschool@skod.nl

Actief burgerschap. Sint Gerardusschool Splitting 145 7826 ET Emmen Tel: 0591-622465 gerardusschool@skod.nl 2013 Actief burgerschap 0 Sint Gerardusschool Splitting 145 7826 ET Emmen Tel: 0591-622465 gerardusschool@skod.nl Inhoudsopgave Pagina Inleiding 2 Hoofdstuk 1 : 3 Hoofdstuk 2 : : een doel en een middel

Nadere informatie

Schooluniformen. Ledenpeiling 22 september tot en met 3 oktober

Schooluniformen. Ledenpeiling 22 september tot en met 3 oktober Schooluniformen Ledenpeiling 22 september tot en met 3 oktober Aanleiding Schooluniformen zijn terugkerend onderwerp in het nieuws. Ook recent weer, een particuliere school Almere heeft besloten om schooluniformen

Nadere informatie

Burgerschapsvorming LVGS

Burgerschapsvorming LVGS Burgerschapsvorming LVGS Jacomijn van der Kooij Hoop 2 Een brede blik op burgerschap Mini-college Burgerschapsvorming en goed onderwijs Sinds 2006 verplicht: Wet actief burgerschap en sociale integratie.

Nadere informatie

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden.

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden. VOORBEELD DE KLAS ALS TEAM (LEERLINGENBOEK) INHOUDSOPGAVE Instructie voor leerlingen.. 5 Gebruik van de lesbrieven. 6 Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7 Wat wil je zijn en worden. 11 Wat wil je zijn

Nadere informatie

Colofon: Inge Bramsen, Kees Willemse, Chris Kuiper & Mieke Cardol, Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool Rotterdam, 2015.

Colofon: Inge Bramsen, Kees Willemse, Chris Kuiper & Mieke Cardol, Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool Rotterdam, 2015. Colofon: Mijn Pad is gemaakt door Inge Bramsen, Kees Willemse, Chris Kuiper & Mieke Cardol (2015), Lectoraat Disability Studies; Diversiteit in Participatie, Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool

Nadere informatie

logoocw De heer prof. dr. F. P. van Oostrom 26 mei 2005 ASEA/DIR/2005/23876 Taakopdracht voor de commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon geen

logoocw De heer prof. dr. F. P. van Oostrom 26 mei 2005 ASEA/DIR/2005/23876 Taakopdracht voor de commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon geen logoocw De heer prof. dr. F. P. van Oostrom Den Haag Ons kenmerk 26 mei 2005 ASEA/DIR/2005/23876 Onderwerp Taakopdracht voor de commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon Bijlage(n) geen Geachte heer Van

Nadere informatie

Productcatalogus AIRO Visie

Productcatalogus AIRO Visie Productcatalogus AIRO Visie Onderwijs Agogiek Inspireren Reflecteren Ontwikkelen Meer info? 0642083525 1 www.airovisie.nl Indeling Inleiding..pagina 3 Team training.. pagina 4 Groepsondersteuning...pagina

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Speel met je ruimte, vergroot je impact! Inspiratie en agenda jubileumjaar

Speel met je ruimte, vergroot je impact! Inspiratie en agenda jubileumjaar Speel met je ruimte, vergroot je impact! Inspiratie en agenda jubileumjaar 45 jaar virtuoos in onderwijs Op 21 juni 2017 bestaat Het ABC 45 jaar. Dat gaan we het hele jaar vieren, en we hopen dat jij het

Nadere informatie

Vreedzame VERBETER DE WERELD, BEGIN BIJ DE OPVOEDING... Hart, handen en voeten voor de BSO als democratische oefenplaats

Vreedzame VERBETER DE WERELD, BEGIN BIJ DE OPVOEDING... Hart, handen en voeten voor de BSO als democratische oefenplaats VERBETER DE WERELD, BEGIN BIJ DE OPVOEDING... Hart, handen en voeten voor de als democratische oefenplaats Het beleid van SKH is gebaseerd op de visie van Mischa de Winter, met name wat betreft de opvang

Nadere informatie

Marketing vanuit je hart

Marketing vanuit je hart Waardecreatie en identiteitsmarketing Marketing vanuit je hart Voor zelfstandige ondernemers die hun droom najagen Ingrid Langen INHOUD 1. Inleiding 4 2. Wie moet het lezen 5 3. Het Waarom van dit boek

Nadere informatie

DAAROM! openbaar onderwijs verbindt. Competenties van leerkrachten. Vereniging Openbaar Onderwijs

DAAROM! openbaar onderwijs verbindt. Competenties van leerkrachten. Vereniging Openbaar Onderwijs DAAROM! openbaar onderwijs verbindt Vereniging Openbaar Onderwijs Competenties van leerkrachten Inhoud Kernwaarden openbaar onderwijs staan voor eigentijds onderwijs 3 Kernwaarden 4 01 - Iedere leerling

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

PAGINA BESTEMD VOOR DE INTERVIEWER. Interviewernummer : INTCODE. Module INTIMITEIT. (bij de vragenlijst volwassene lente 2002)

PAGINA BESTEMD VOOR DE INTERVIEWER. Interviewernummer : INTCODE. Module INTIMITEIT. (bij de vragenlijst volwassene lente 2002) PAGINA BESTEMD VOOR DE INTERVIEWER Interviewernummer : INTCODE WZARCH INDID Module INTIMITEIT (bij de vragenlijst volwassene lente 2002) Personen geboren vóór 1986. Betreft persoonnummer : P09PLINE (zie

Nadere informatie

Persoonlijke competenties Sociale competenties Leer (school) competenties

Persoonlijke competenties Sociale competenties Leer (school) competenties Reader TOP-dagen 2014-2015 In het onderwijs is het steeds vanzelfsprekender dat je ieder jaar meer kunt en weet. Je bent druk bezig met het leren van de vakken. Maar je ontwikkelt ook competenties. In

Nadere informatie

Keurmerk: Duurzame school

Keurmerk: Duurzame school Keurmerk: Duurzame school Doorlopende leerlijn voor duurzame ontwikkeling van basisonderwijs (PO) t/m voortgezet onderwijs (VO) PO-1 Kennis en inzicht (weten) Vaardigheden (kunnen) Houding (willen) Begrippen

Nadere informatie

2. Profiel van onze school

2. Profiel van onze school 2. Profiel van onze school Bij ons op school voelen kinderen zich gerespecteerd en gewaardeerd binnen een WARM pedagogisch klimaat, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen op zowel: COGNITIEF, CREATIEF,

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

Afgelopen weken is er goed schoongemaakt door veel ouders/verzorgers. Hartelijk dank voor uw hulp.

Afgelopen weken is er goed schoongemaakt door veel ouders/verzorgers. Hartelijk dank voor uw hulp. PC basisschool Stadskwartier Catharinastraat 9 en 13 7941 JD Meppel 0522 251076 directie@kcstadskwartier.nl www.pcbs-stadskwartier.nl weeknieuws 18 cursus 2012 2013 25 januari 2013 Beste ouders/verzorgers,

Nadere informatie

Burgerschap en integratie op t Heem

Burgerschap en integratie op t Heem Burgerschap en integratie op t Heem Inleiding Je kunt geen krant openslaan, of er staat wel iets over waarden en normen. Vaak wordt er op een negatieve manier over waarden en normen gesproken : normen

Nadere informatie

Doelstellingen van PAD

Doelstellingen van PAD Beste ouders, We kozen er samen voor om voor onze school een aantal afspraken te maken rond weerbaarheid. Aan de hand van 5 pictogrammen willen we de sociaal-emotionele ontwikkeling van onze leerlingen

Nadere informatie

DEELNEMEN AAN DE SAMENLEVING IETS BETEKENEN VOOR EEN ANDER

DEELNEMEN AAN DE SAMENLEVING IETS BETEKENEN VOOR EEN ANDER DEELNEMEN AAN DE SAMENLEVING IETS BETEKENEN VOOR EEN ANDER BETEKENIS BOVEN BEPERKING Ieder mens is uniek en doet mee. We betekenen allemaal iets in het leven van anderen en omgekeerd. We houden van elkaar,

Nadere informatie

Vieren, gedenken en feestdagen. Religie en levensbeschouwing. Eigen levensbeschouwing. AMOS - Inleiding

Vieren, gedenken en feestdagen. Religie en levensbeschouwing. Eigen levensbeschouwing. AMOS - Inleiding Identiteitskapstok AMOS - Inleiding Religie en levensbeschouwing Vieren, gedenken en feestdagen Eigen levensbeschouwing AMOS Amsterdamse oecumenische scholengroep AMOS AMOS is een oecumenische scholengroep

Nadere informatie

2-DAAGSE CURSUS. Anti-pestcoördinator

2-DAAGSE CURSUS. Anti-pestcoördinator 2-DAAGSE CURSUS Anti-pestcoördinator Naar een zo pestvrij mogelijke school! Deze cursus is iets voor uw school als u: Pesten op uw school beter wilt signaleren, voorkomen en oplossen Leerlingen alle kansen

Nadere informatie

PROEFLES. Lesmethode voor relationele en seksuele vorming voor het primair onderwijs GROEP 3/4 GROEP 5/6 GROEP 7/8

PROEFLES. Lesmethode voor relationele en seksuele vorming voor het primair onderwijs GROEP 3/4 GROEP 5/6 GROEP 7/8 PROEFLES Lesmethode voor relationele en seksuele vorming voor het primair onderwijs GROEP 1/2 GROEP 3/4 GROEP 5/6 GROEP 7/8 OVER DE LESMETHODE VEILIGWIJS Bedankt voor het aanvragen van de Veiligwijs proefles.

Nadere informatie

Willem de Zwijgerschool Een wereldplek om te groeien. Strategisch Beleidsplan

Willem de Zwijgerschool Een wereldplek om te groeien. Strategisch Beleidsplan Willem de Zwijgerschool Een wereldplek om te groeien Strategisch Beleidsplan 2015-2019 Missie Midden in de wijk biedt de school een uitdagende omgeving voor kinderen om uit te groeien tot verantwoorde

Nadere informatie

2-DAAGSE CURSUS. Anti-pestcoördinator

2-DAAGSE CURSUS. Anti-pestcoördinator 2-DAAGSE CURSUS Anti-pestcoördinator Naar een zo pestvrij mogelijke school! Deze cursus is iets voor uw school als u: Pesten op uw school beter wilt signaleren, voorkomen en oplossen Leerlingen alle kansen

Nadere informatie

Wiekslag Speciaal. Vanuit het kamertje

Wiekslag Speciaal. Vanuit het kamertje Wiekslag Speciaal Vanuit het kamertje Uw dochter van vijf vraagt hoe baby's in een buik komen. Uw zoontje van vier laat trots zijn stijve piemeltje zien. Uw 9-jarige moet er ineens niet meer aan denken

Nadere informatie

Toezicht op Burgerschap en Integratie

Toezicht op Burgerschap en Integratie Toezicht op Burgerschap en Integratie Inhoudsopgave Voorwoord 2 1. Inleiding 3 2. Wat is burgerschap 4 3. Toezicht op burgerschap en integratie 6 4. Meer informatie over burgerschap en integratie 12 Bijlage

Nadere informatie

Een Positief. leer en leefklimaat. op uw school

Een Positief. leer en leefklimaat. op uw school Een Positief leer en leefklimaat op uw school met TOPs! positief positief denken en doen Leerlingen op uw school ontwikkelen zich het beste in een positief leer- en leefklimaat; een klimaat waarin ze zich

Nadere informatie

;k;lk. ALGEMENE HANDLEIDING NieuwsMakers lespakket (beknopte versie) 1. INLEIDING

;k;lk. ALGEMENE HANDLEIDING NieuwsMakers lespakket (beknopte versie) 1. INLEIDING ALGEMENE HANDLEIDING NieuwsMakers lespakket (beknopte versie) 1. INLEIDING NieuwsMakers NieuwsMakers is een lespakket voor de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs. Met behulp van het lespakket zullen

Nadere informatie

Meerwerf basisschool Prinses Margriet. www.meerwerf.nl. Leren voor het leven

Meerwerf basisschool Prinses Margriet. www.meerwerf.nl. Leren voor het leven Meerwerf basisschool Prinses Margriet www.meerwerf.nl Leren voor het leven B Baken in het dorp De Prinses Margrietschool is voor vele generaties een bekende plek. Vanouds hebben we aandacht voor een ieder:

Nadere informatie

2-DAAGSE CURSUS. Anti-pestcoördinator

2-DAAGSE CURSUS. Anti-pestcoördinator 2-DAAGSE CURSUS Anti-pestcoördinator Naar een zo pestvrij mogelijke school! Deze cursus is iets voor uw school als u: Pesten op uw school beter wilt signaleren, voorkomen en oplossen Leerlingen alle kansen

Nadere informatie

Schoolveiligheidsplan Versie 1.0

Schoolveiligheidsplan Versie 1.0 Schoolveiligheidsplan Versie 1.0 1. Inleiding In dit schoolveiligheidsplan wordt aan de hand van de visie van Educatis op het gebied van sociale veiligheid gestalte gegeven aan het veiligheidsbeleid op

Nadere informatie

Intercultureel leren. Workshop. Studievoormiddag 6 juni 2014

Intercultureel leren. Workshop. Studievoormiddag 6 juni 2014 Intercultureel leren Workshop Studievoormiddag 6 juni 2014 Aan de slag Hoeveel procent van mijn vrije tijd breng ik door met mensen van mijn eigen culturele achtergrond versus mensen met een andere culturele

Nadere informatie

Morele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012

Morele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012 Morele Ontwikkeling van Jongeren Hanze Jeugdlezing 2012 Wiel Veugelers Universiteit voor Humanistiek Universiteit van Amsterdam Opbouw verhaal Wat is morele ontwikkeling? Wat leert onderzoek over morele

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Bij u schuil ik, u bent mijn schild,

Bij u schuil ik, u bent mijn schild, Bij u schuil ik, u bent mijn schild, in uw woord stel ik mijn hoop. Psalm 119:114 inleiding Laten we eerlijk zijn: het is niet zo eenvoudig om regelmatig uit de Bijbel te lezen en te bidden. Onze volle

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?

Inhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken? >> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?

Nadere informatie

Werkconferentie Transities en Toegankelijkheid

Werkconferentie Transities en Toegankelijkheid Werkconferentie Transities en Toegankelijkheid Workshop Ronde 1 Passend Onderwijs met vertrouwen tegemoet Huub Hamers directeur Nicolaasschool Oss 9 oktober 2014 Eindhoven Agenda Welkom en opening Even

Nadere informatie

SestraSelectie verzorgt de komende maanden weer een aantal workshops en trainingen:

SestraSelectie verzorgt de komende maanden weer een aantal workshops en trainingen: SestraSelectie verzorgt de komende maanden weer een aantal workshops en trainingen: 1. Workshop: Ontdek jouw communicatietalent! Data: woensdag 10 september, woensdag 24 september, woensdag 29 oktober,

Nadere informatie

GROTE OPDRACHTEN (CONCEPT)

GROTE OPDRACHTEN (CONCEPT) Dit is het tweede tussenproduct van het ontwikkelteam Burgerschap. Het voorliggende tussenproduct bestaat uit drie onderdelen: Grote opdrachten in concept Toelichting op het proces tijdens de ontwikkelsessie

Nadere informatie

Actief Burgerschap op Eijkhagen 2013-2014

Actief Burgerschap op Eijkhagen 2013-2014 Actief Burgerschap op Eijkhagen 2013-2014 In de samenleving ontstaan nieuwe opvattingen over de manier waarop individuele burgers in de maatschappij behoren te staan: meer betrokken, meer gericht op het

Nadere informatie

Jenaplanbasisschool De Oostpoort Burgerschapsvorming en sociale integratie

Jenaplanbasisschool De Oostpoort Burgerschapsvorming en sociale integratie Jenaplanbasisschool De Oostpoort Burgerschapsvorming en sociale integratie 1 1. Inhoudsopgave: pagina 2. Visie op burgerschapsvorming en sociale integratie 3 3. Populatie van de Oostpoort 5 4. Beleid 5

Nadere informatie

Voorbeeldig onderwijs

Voorbeeldig onderwijs m a r i a va n de r hoe v e n Voorbeeldig onderwijs In de politieke arena wordt gedebatteerd over de vraag of het goed gaat met het Nederlandse onderwijs. Getuige het recente Oesorapport zijn we op onderdelen

Nadere informatie

Waarde-volle zorg is ook nog JONG!

Waarde-volle zorg is ook nog JONG! Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal

Nadere informatie

Competent talent in de praktijk

Competent talent in de praktijk Competent talent in de praktijk Competent talent in DE PRAKTIJK CURSISTENBOEK Talent ontdekken, ontwikkelen & inzetten Competent talent in de praktijk Cursistenboek Talent ontdekken, ontwikkelen & inzetten

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Wonen & Samenleven

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Wonen & Samenleven MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Wonen & Samenleven Als mijn zoon begeleid zelfstandig gaat wonen, staat er dan altijd iemand voor hem klaar? Ik wil graag een traplift. Bij wie vraag ik die

Nadere informatie

Soorten gezinnen. 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst. Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6

Soorten gezinnen. 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst. Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6 Soorten gezinnen 1. Thema: Diversiteit 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst 3. Doelgroep Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6 4. Duur: 50 min. 5. Doelen Eindtermen Wereldoriëntatie:

Nadere informatie

Gaat 'gezond bewegen' het verschil maken?

Gaat 'gezond bewegen' het verschil maken? Gaat 'gezond bewegen' het verschil maken? SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling VO Studiedag 20-01-2016 Berend Brouwer (b.brouwer@slo.nl) Agenda Warming-up Het leerplankader SBGL Thema 'bewegen

Nadere informatie

Opdracht behorende bij de Atlas of European Values

Opdracht behorende bij de Atlas of European Values Vrijwilligerswerk 1. Beantwoord de volgende vragen voor jezelf: - Doe jij vrijwilligerswerk? Zo ja, wat doe je en waarom? Zo niet, waarom doe je het niet en wat zou je eventueel wel willen doen? - Ken

Nadere informatie

Bijlage 1: Stappenplan hoe werknemers te

Bijlage 1: Stappenplan hoe werknemers te Bijlage 1: Stappenplan hoe werknemers te bewegen tot scholing en opleiding Doel van dit stappenplan is aan te geven hoe P&O leidinggevenden kan helpen bij het selecteren van de doelgroep, het voeren van

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie