Onderwijsprofiel

Transcriptie

1 Onderwijsprofiel

2 Colofon Het onderwijsprofiel van De Meiboom is opgesteld door: - Rob van Tricht (directeur) - Miranda van Luling (intern begeleider) Met dank aan: - Marijke van Agteren (Samenwerkingsverband Passend onderwijs Haarlemmermeer) april 2014

3 Inleiding De Meiboom is een kleinschalige basisschool waar een kind nog kind mag zijn. Kinderen voelen zich er veilig en gaan met vertrouwen de toekomst tegemoet. De Meiboom is een vrijeschool, geïnspireerd door en gebaseerd op de visie van Rudolf Steiner. De school staat open voor een breed publiek. De Meiboom stelt zich ten doel rijk en goed onderwijs te verzorgen. Het spel is er nog een opvoedkundig doel en toetsen zijn er niet het enige uitgangspunt voor het bepalen van de inhoud van de lessen. De school voldoet aan alle door de onderwijsinspectie gestelde eisen en maakt daarnaast tijd en ruimte voor bijvoorbeeld euritmie, vertelstof, toneel, muziek, vormtekenen, plantkunde, dierkunde en mineralogie. Kunstzinnige vorming is verweven door de vakken en daarbij is er veel aandacht voor het leren waarnemen. Op de Meiboom staat de verbinding tussen het denken, voelen en willen centraal. In en buiten de klas is er daarnaast veel aandacht voor het leven met de natuur. Dat komt tot uiting in de lessen, de schooltuin en bijvoorbeeld ook in de jaarfeesten die als een herkenbare en herleidbare rode draad de school verbinden met de cyclus van de natuur. De Meiboom heeft 65 leerlingen en streeft ernaar geleidelijk te groeien naar 100 leerlingen verspreid over 4 klassen. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 2

4 Het onderwijsprofiel Passend onderwijs Haarlemmermeer Een onderwijsprofiel van iedere school bestaat uit een basiszorg, een breedtezorg en een dieptezorg (zie landelijk referentiekader). In het Samenwerkingsverband Haarlemmermeer spreken we van een basisaanbod, een breedteaanbod en een diepteaanbod en formuleren scholen een plusaanbod. De onderwijsprofielen van de PO, SBO en SO scholen gezamenlijk leveren een onderwijscontinuüm op, waarmee wij alle leerlingen een passend onderwijsaanbod kunnen geven. Het breedte en het diepteaanbod op onze scholen is een intensivering van de onderwijsaanpak zoals de school het biedt in het basisaanbod. Dit geldt voor alle vormen van onderwijs. De onderwijsprofielen geven zicht op het onderwijsaanbod voor alle leerlingen in een school. Het onderwijsprofiel moet een zichtbare kwaliteit van onderwijs waarborgen. Een goed gedifferentieerd onderwijsaanbod op de basisschool zorgt ervoor dat veel leerlingen thuisnabij onderwijs kunnen volgen en slechts een beperkt aantal leerlingen een beroep hoeft te doen op het diepteaanbod. Het onderwijsprofiel is een instrument in handen van de schooldirecteur om het onderwijsaanbod gericht te verbeteren. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn: Planmatig werken - p.4-7 De leerresultaten - p.8 Een helder geformuleerd onderwijsaanbod en effectieve methodieken p.9- De bewaking van de leertijd. De instructievaardigheden Het (pedagogisch) klimaat Het klassenmanagement We sluiten aan bij de begrippen in het waarderingskader van de inspectie en bij de vele kwaliteitsinstrumenten. Het zijn die elementen uit het primair proces die direct invloed hebben op de leerresultaten van de leerlingen. Het onderwijsprofiel hangt op deze wijze sterk samen met het onderwijskundig deel van het schoolplan en de onderdelen uit het kwaliteitssysteem van de school. Op iedere school is in het onderwijsprofiel beschreven hoe de school deze onderwijskwaliteit definieert en monitort. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn voor al onze scholen gelijk. De onderdelen moeten beschreven worden in concreet waarneembaar gedrag. Het gedrag is meetbaar en beschreven in termen van wat zie ik. We vinden dat iedere school of ieder schoolbestuur zelf de elementen uit het onderwijsprofiel inhoudelijk vorm moet geven en eventueel een eigen ambitieniveau moet formuleren. Het betekent dat de onderwijsprofielen qua vorm vergelijkbaar zijn, maar qua inhoud per school en per bestuur moeten verschillen om te komen tot een dekkend netwerk. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 3

5 Inzicht verkrijgen in ontwikkeling! Zorg voor leerlingen begint bij het verkrijgen van inzicht in de ontwikkeling die de leerlingen op school doormaken. Op De Meiboom volgen we de ontwikkeling van leerlingen nauwlettend aan de hand van zowel kwantitatieve instrumenten als aan de hand van kwalitatieve instrumenten. Kwantitatieve instrumenten De evaluatie en analyse van de (vaardigheids)scores voortkomend uit toetsen zijn voor de leerkracht het uitgangspunt voor de leerstof die de leerling krijgt aangeboden en de doelen die de leerkracht voor deze leerling stelt. De toetsresultaten, het geplande aanbod en de gestelde doelen per leerling beschrijft de leerkracht in het groepsoverzicht en het groepsplan. Cito De toetsen van Cito volgen de leerling in de ontwikkeling op het gebied van technisch lezen, begrijpend lezen en en rekenen. De resultaten voortkomend uit de Cito-toetsen worden verwerkt in het digitale leerlingvolgsysteem ParnasSys. ParnasSys stelt de leerkracht in staat zowel per groep als per leerling ontwikkelingen in beeld te brengen en uitschieters naar boven en naar beneden in kaart te brengen. ParnasSys is op De Meiboom in schooljaar geïntroduceerd als vervanging voor Esis. Daarmee werken alle scholen onder de Ithaka vlag op dezelfde wijze. Naast het Cito-LVS gebruiken we op De Meiboom de Cito eindtoets in klas 6. Deze is mede bepalend voor advies aangaande de schoolkeuze voor het VO. In hetzelfde jaar wordt naast de Cito eindtoets de NIO toets afgenomen. In tegenstelling tot de Cito eindtoets is de NIO is een capaciteitenonderzoek en resulteert in een IQ-score. Zie bijlage II voor de toetskalender. Methodes Vakgebied Methode/methodiek Toetsing Betreft klas Technisch lezen ZLKLS leerkracht klas 1 t/m 6 Spelling ZLKLS leerkracht klas 1 t/m 6 Taal op maat (sp./ taal) meth. geb. klas 1 t/m 6 Begrijpend lezen Nieuwsbegrip meth. geb. klas 3 t/m 6 Rekenen Alles Telt meth. geb. klas 1 t/m 6 Slagwerk geen klas 2 t/m 6 Soc.-emotioneel Het huis met de Axen leerkracht klas 1 t/m 6 Van de methodes waarin toetsen beschikbaar zijn (Taal op maat, Nieuwsbegrip en Alles Telt) worden de toetsen ook afgenomen. De resultaten daarvan worden geadministreerd op de daarvoor beschikbare formulieren. Resultaten behaald op de methode-gebonden toetsen worden verwerkt in het groepsplan. De vorderingen de bereikt worden met de methodiek ZLKLS voor lezen en spellen wordt getoetst door het Pi-dictee en de methode-gebonden toetsen van Taal Op Maat-spelling. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 5

6 Het Huis met de Axen wordt eveneens mondeling getoetst. Er is geen groepsplan Sociaal-emotionele vaardigheden. Wel worden de ontwikkelingen van de leerlingen op dit vlak gevolgd door middel van een volglijst van de Begeleidingsdienst van Vrijescholen(BVS). Kwalitatieve instrumenten Kleutervolgsysteem Vanaf 5 jaar wordt de lijst kleuterontwikkeling gebruikt, die halfjaarlijks ingevuld wordt. Gekozen is voor de invalshoek van de ontwikkeling van de drie zielekwaliteiten (denken, voelen, willen), zoals deze zichtbaar worden in respectievelijk het gebruik maken van begrippen en mogelijkheid tot ordening (1), sociaal-emotionele aspecten (2) en bewegen en handelen (3). De indeling is zo gemaakt dat het de verschillende ontwikkelingsstadia van het kind met peilmomenten aangeeft door middel van enkele voorbeelden. Deze zijn zo geselecteerd uit de dagelijkse praktijk van de kleuterklas omdat ze representatief worden geacht voor de ontwikkeling van het kind. Biografievragenlijst Als kinderen in de kleuterklas zijn geplaatst wordt ouders gevraagd een biografievragenlijst in te vullen. Hierin wordt informatie gevraagd omtrent o.a. de samenstelling van het gezin, bijzonderheden bij zwangerschap of geboorte, de motorische ontwikkeling, de taalontwikkeling, de sociaal-emotionele ontwikkeling, gezondheid, bijzondere gebeurtenissen. Periodeverslagen In de vrijeschool wordt gewerkt met periode-onderwijs en vaklessen. In een periode deze duurt drie tot vier weken; er zijn ongeveer 10 periodes per jaar wordt een bepaald vak iedere dag de eerste twee uur gegeven. In het getuigschrift wordt aangegeven wat er in die periode behandeld is. Leerstofdoelstellingen zijn afgeleid uit de kerndoelen. In de periodeverslagen worden leerstofdoelstellingen zo concreet mogelijk geformuleerd. Sociaal-emotionele ontwikkeling Het vrijeschoolonderwijs werkt vanuit de antroposofische menskunde. Naast de ontwikkeling van schoolse vaardigheden wordt een harmonische ontwikkeling van denken, voelen en willen nagestreefd. In de rapportage over leerlingen en de gesprekken met ouders neemt een en ander dan ook een belangrijke plaats in. De leerkracht beschrijft de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerling in het getuigschrift. In klas 6 wordt bij alle leerlingen de SVL afgenomen. Dat is een vragenlijst die inzicht heeft in het gevoel van sociale veiligheid bij de leerlingen. De school hanteert daarnaast vragenlijsten via het pakket Werken Met Kwaliteit. Deze gestandaardiseerde vragenlijsten worden door alle Ithaka scholen gehanteerd. De enquêtes worden eens in de vier jaar afgenomen bij zowel ouders als leerkrachten en leerlingen. Genoemde groepen hebben najaar 2013 vragenlijsten ingevuld in het kader van zowel een tevredenheidsonderzoek als een onderzoek naar de sociale veiligheidsbeleving op school. De resultaten daarvan worden gepubliceerd in het schoolplan en vormen waar nodig uitgangspunt voor aanscherping van het beleid. Signaallijst De signaallijst toont allerlei vormen van ongewenst gedrag van leerlingen of gebeurtenissen (gevallen, afkoelen, enz) die er die dag hebben plaatsgevonden. In iedere klas liggen signaallijsten die worden meegegeven aan de leerling, wanneer bovenstaand heeft plaatsgevonden. De lijst gaat mee naar huis en dient ondertekend weer mee naar school te komen. De signaallijsten worden wekelijks op vrijdag samen met de ziekte-gegevens verzameld en digitaal verwerkt. Op basis van de jaarcijfers maakt de directeur een overzicht van het type incidenten op school. Desgewenst kan het beleid daarop worden bijgesteld. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 6

7 Onderwijs dat aansluit bij ontwikkeling De resultaten verkregen uit de diverse toetsen vormen samen met de kwalitatieve analyse van de leerkracht de basis voor het onderwijsaanbod aan de leerlingen. Het onderwijsaanbod wordt zorgvuldig per klas gepland aan de hand van het groepsoverzicht, het groepsplan, de periodeplanning en eventueel een of meer handelingsplannen en waar nodig een ontwikkelingsperspectief (OPP). In het geval een leerling onvoldoende aansluiting vindt bij de stof die in de klas wordt aangeboden, wordt voor hem of haar een ontwikkelingsperspectief (OPP) beschreven. Deze wordt elk schooljaar opnieuw opgeschreven en elk halfjaar ge valueerd. Onderdeel van het OPP is een verwacht uitstroomniveau bij het eind van de basisschool. In het geval er sprake is van een OPP worden de ouders na iedere wijziging in het perspectief daarvan op de hoogte gebracht. Ten behoeve van het overzicht is er een stroomdiagram gemaakt van de globale werkwijze: Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 8

8 Hierop aansluitend is er eveneens een stroomdiagram waarin de manier staat uitgewerkt waarop de analyse en evaluatie van toetsgegevens haar beslag krijgt en leidt tot een bepaalde onderwijsaanpak. Het betreffende stroomdiagram staat op pagina 12. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 9

9 Planning onderwijsaanbod Het leerstofaanbod op De Meiboom wordt zorgvuldig gepland. Het vrijeschoolse periodeonderwijs bestaat uit 10 periodes per jaar. Het vak rekenen wordt in 6 periodes gepland en de vakken spelling en lezen worden gepland in 4 periodes in het schooljaar. Na de toets afname maken de leerkracht didactische overzichten, waarin de resultaten per leerling vermeld worden. De leerkracht heeft hierover een gesprek met de IB er, waarna doelen gesteld worden voor in de klas of buitenschool. Deze gesprekken vinden tweemaal per jaar plaats. Het totale aanbod staat afgebeeld in onderstaande afbeelding: In het groepsoverzicht staan de resultaten en vorderingen van alle leerlingen in de klas en worden de onderwijsbehoeften van de leerlingen beschreven. Het groepsoverzicht is vakoverstijgend, alle resultaten van 1 leerling staan samengevat bij elkaar. Het gebruikte format en de afspraken over hoe een en ander wordt ingevuld staan beschreven in het Schoolafspraken document. Voor de vakken Lezen, begrijpend lezen, spelling en rekenen maakt de leerkracht een groepsplan. Een groepsplan beschrijft het onderwijsaanbod voor dat vak. Het groepsplan beslaat voor rekenen een periode van circa 7 weken (blok uit de methode) en voor de andere vakken een periode van 10 weken. Het periode-onderwijs wordt gepland in periodes van ieder Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 10

10 2 tot 4 weken. In de grafische weergave hierboven staan de groepsoverzichten en de plannen voor lezen en spellen in de rode cirkel, daarbuiten de 6 groepsplannen voor rekenen. In de gele cirkel de planning voor het periode-onderwijs. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 11

11 Streefdoelen, analyse en evaluatie In ieder groepsplan worden streefdoelen vermeld in de vorm van te behalen vaardigheidsscores aan het eind van de planperiode. De streefdoelen zijn per definitie hoger dan of gelijk aan de door de inspectie gestelde norm. De Meiboom stelt haar streefdoelen voor alle groepsplannen in het schooljaar % boven de door de inspectie gestelde norm voor de vaardigheidsscore. In bijlage.. staan de schoolbreed behaalde scores met daarbij de normscores en de streefdoelen van de school. Leerkrachten stellen aan het eind van elke periode zelf een toets samen om na te gaan of de vooraf gestelde doelen zijn behaald. De jaarplanning voor de periodes is te vinden in de Klassenmap. Analyse en evaluatie van de resultaten gebeurt tijdens de wekelijkse IB-gesprekken. De belangrijkste toetsen, de Cito toetsen halverwege het schooljaar en aan het eind van het schooljaar, worden volgens het stroomschema op de volgende bladzijde geanalyseerd. Daarin wordt op basis van de resultaten en helder geformuleerde normen bepaald welke onderwijsaanpak voor de betreffende leerlijn het beste aansluit bij de onderwijsbehoeften. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 12

12 Vrijeschool De Meiboom is een vrijeschool. Dat betekent dat de didactiek wezenlijk verschilt van die van een reguliere basisschool. Onderscheidende elementen zijn bijvoorbeeld de vakken euritmie, vertelstof, toneel, muziek, vormtekenen, plantkunde, dierkunde en mineralogie. Kunstzinnige vorming is verweven door de vakken en daarbij is er veel aandacht voor het leren waarnemen. Voor euritmie komt er ieder jaar een vakleerkracht naar school. De overige vakken worden gegeven door de klasseleerkrachten. Van hen wordt verwacht zich deze vakken eigen te maken middels zelfstudie en scholing. Jaarfeesten geven eveneens een belangrijke structuur aan het schooljaar op de vrijeschool. Leerkrachten sturen deze feesten aan en worden daarbij gesteund door klassenouders. Zie de bijlage Jaarfeesten. Rond de Meiboom is een tuin aangelegd door het team en de leerlingen, daarin worden bloemen en groenten gekweekt. De tuin doet dienst als verlengd klaslokaal en wordt wekelijks verkent en seizoensgebonden bewerkt. Er zijn jaarlijks diverse cursussen die aan leerkrachten worden aangeboden. Toestemming loopt via de directeur en gaat in goed overleg. De kosten zijn over het algemeen voor rekening van de school. Het is van belang dat iedere leerkracht zelf aangeeft waar zijn of haar interessen en behoeften liggen, zodat de scholing zo goed mogelijk daarbij aansluit. Gehanteerde methode / methodiek ZLKLS De methodiek Zo Leren Kinderen Lezen en Spellen is een zeer gestructureerde methodiek om het lezen en spellen aan te leren. Aanvullend op deze methodiek wordt gebruik gemaakt van de leesbladen van Luuk de Koning. Het lezen en spellen wordt ondersteund door klankgebaren. Taal op maat Taal op maat is de taalmethode die als leidraad wordt gebruikt voor het taalonderwijs op De Meiboom. Nieuwsbegrip De methode Nieuwsbegrip (begrijpend lezen) is op school geïntroduceerd in schooljaar en bevat steeds actuele teksten met bijbehorende vragen die van een website kunnen worden gedownload. Daaraan gekoppeld eveneens toetsen volgens een zelfde format. Alles telt Alles telt wordt op De Meiboom als leidraad voor het rekenen gebruikt. In dit geval wordt de volledige methode doorlopen, waardoor er gegarandeerd aanbod is van alle benodigde kerndoelen. Slagwerk Slagwerk is een rekenmethode die ingezet wordt als extra werk of als huiswerk in de hogere klassen. Er worden geen schriftelijke toetsen van afgenomen. Het huis met de axen Het huis met de axen is een methode aan de hand waarvan sociale vaardigheden worden aangeleerd. De methode is geïntroduceerd in schooljaar Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 13

13 Leerresultaten Onderwijsprofiel In onderstaande tabel zijn de ondergrens en bovengrens opgenomen die horen bij de groep. Eerst in termen van vaardigheidscore en daaronder in termen van OC-waarde. Onder de landelijke norm is er ruimte voor de school om haar schoolnorm in te vullen, zowel de huidige, als de norm die de school over een. jaar wil behalen. Rekenen M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B8 E8 Landelijke norm D waarde Huidige schoolnorm (0.30) D waarde Schoolnorm over jaar

14 DMT M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 M8 E8 Landelijke norm D waarde Huidige schoolnorm D waarde Schoolnorm over jaar Begrijpend lezen M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B8 E8 Landelijke norm D waarde Huidige schoolnorm D waarde Schoolnorm over jaar

15 Leerstofaanbod Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. In het breedte en diepteaanbod staat hoe de school intensiveert voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Het aanbod wordt beschreven voor technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen & sociale competentie. Taal 1 2 Plus Verhalen en prentenboeken. Versjes, liedjes met gebaar. Taal-bewegingsspel naar thema ( seizoen, jaarfeesten) Kringgesprek. Rollenspel. Tafel-poppenspel. - Vertelbeurten via vertelkabouter. - Oefeningen voor fonemisch bewustzijn: Zo leer je kinderen lezen en spellen : J.Schraven. - Concrete materialen bij de klankoefeningen, uitbreiden woordenschat Technisch lezen Plus Vrij lezen - Zo leer je kinderen lezen en schrijven -José Schraven - Bladen uit de map: Speciale leesbegeleiding van Luc Koning. - -Estafette - Zo leer je kinderen lezen en schrijven José Schraven - Leesboeken op AVI-niveau - informatieboekjes - Estafette Diepte - RT - Flitsen van klanken en woorden - Leesinterventieprogram-ma - Zuid Vallei (specificeren welke categorieën) - tutorlezen - Samenleesboekjes - Leesinterventieprogramma - Zuid Vallei (specificeren welke categorieën) - tutorlezen - duo lezen -Ontwikkelingsperspectief Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 15

16 Rekenen Plus - Rekenen binnen huishoudelijke activiteiten; zoals tafeldekken, brood bakken. - Rekenen bij de dagelijkse activiteiten zoals opruimen; sorteren,rubriceren,t ellen. - Materiaal gericht op ruimtelijk inzicht,begrippen ruimte en tijd, schatten, meten en wegen, zoals zandtafel, vouwbladen, materiaal uit de natuur. - Tijdens rekenperiode opdrachten die zich onderscheiden van het basisaanbod in werk: hoeveelheid en niveau - In de methode (Alles telt) hoofdstuk Plus voor uitdagende rekenopdrachten. - Rekentijgers Elftal Rekenperiode - Alles telt (editie 2011) leerling-boeken, werkboeken en kopieermap. In de methode hoofdstuk Verder voor snelle rekenaars. - Zo leer je kinderen rekenen - Rekenhulpmiddelen om bewerkingen inzichtelijk te maken. - extra herhaling van de leerstof. - Met sprongen vooruit Maatschrift, dat is een onderdeel van Alles telt - Remelka - hulpkaarten Diepte Voorwaarden training - MRT - Ergotherapie - Ontwikkelingsperspectief Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 16

17 Begrijpend lezen Plus Nieuwsbegrip niveau hoger - Tekenen over verhalen - Verhalen naspelen, uitbeelden - Verhalen navertellen - Tekenen of schrijven over verhalen Nieuwsbegrip Diepte Woorden schat Plus - Verhalen - Onderdeel van ZLKLS - Spelletjes en activiteiten aan uit de praktijk waarbij leerlingen met woorden aan de gang gaan (Kwaliteitskaarten woordenschat voor onder-midden en bovenbouw) Diepte Spelling Plus - Schrijf- en stel opdrachten - Zo leer je kinderen lezen en spellen José Schraven - Spelling in de lift (plus) - Zuid-Vallei (spellingcategorieën) Werkwoordspelling in de lift (plus) - Bloon - WRTS -Blokjesmethode Diepte - Logopedie - Ontwikkelingsperspectief - Logopedie Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 17

18 Leertijd (per vakgebied) De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week. De leertijd wordt verder verfijnd in gerealiseerde en effectieve leertijd in termen van percentages van de gestelde leertijd. De gerealiseerde leertijd is het percentage van de roostertijd dat daadwerkelijk aan het vak besteed wordt. De effectieve leertijd is een percentage van de gerealiseerde leertijd waarop de leerlingen daadwerkelijk met de les bezig zijn. Technisch lezen 1* 2* Plus 4 ½ uur 4 ½ uur 4 ½ uur 4 uur 2 uur Diepte + 5 x 12 minuten + 2 x ½ uur (* betreft hier Taal voor kleuters) Begrijpend lezen Plus uur methode + 1 uur verrijking Diepte 1 uur en 15 minuten 3 uur 5 x 12 minuten + 2 x ½ uur Spelling Plus Diepte 1 uur en 15 minuten -3 uur methode + 3 uur verrijking 4 uur 5 x 12 minuten +2 x ½ uur Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 19

19 Rekenen Plus Diepte 3 uur en 45 minuten -1 uur methode +uur verrijking 6 uur 5 x 12 minuten +2 x ½ uur Didactisch handelen We sluiten aan bij de opvattingen van de Inspectie die het als volgt omschrijft: Het didactisch handelen van de leerkracht is gericht op het ontlokken en bevorderen van leerprocessen waarbij de leerkracht sturing geeft aan het leerproces en de eigen keuzes van leerlingen. Zo vraagt de leerkracht zich voortdurend af welke hulp, opdracht of aanwijzing gegeven kan worden om leerlingen te helpen tot leren te komen. Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met een instructiemodel. Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen. Instructiemodel: - De school werkt met het direct instructie model - De school heeft bepaald welke elementen ze per les-fase terug wil zien in de les. Deze staan in het volgende schema: Plus Introductie: - Als basis Instructie: - Leerkracht geeft uitleg over inhoud van de compacte opgaven. Geleide instructie: - Leerling gaat zelfstandig aan het werk met compacte opdrachten en verrijkingsstof. Evaluatie: - Leerling rapporteert aan de leerkracht over het gemaakte werk; hij geeft aan wat hij geleerd heeft en hoe het werken ging Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 20

20 - Introductie: - Leerkracht geeft de start van de les duidelijk aan - Leerkracht haalt voorkennis op - Leerkracht vertelt het doel van de les - Leerkracht vertelt wat de leerlingen deze les gaan doen (lesopbouw) Instructie: - Leerkracht laat de leerlingen nadenken over oplossingen/strategieën - Leerkracht geeft uitleg over inhoud van de opgaven Geleide instructie: - Leerkracht maakt samen met de leerlingen een opgave - Leerkracht controleert of de meeste kinderen (80%) de opdracht begrijpen - Leerkracht controleert/geeft aan wie verlengde instructie krijgt Individueel oefenen: - Leerkracht heeft op het bord geschreven wat de leerlingen moeten doen en licht deze toe - Leerkracht maakt duidelijke afspraken over wanneer en hoe de leerling om hulp mag vragen. - Er zijn verwerkingsopdrachten die passen bij de instructie. - De leerkracht controleert tijdens één of meerdere rondes of de leerstof is begrepen. - Leerkracht zorgt voor regelmatige feedback Toepassen: - Leerkracht geeft kinderen de kans om de verworven vaardigheid toe te passen in de context van de dagelijkse werkelijkheid. Evaluatie: - Leerkracht houdt de nabespreking direct na de inoefening/verwerking - Leerkracht vat de les en het lesdoel samen (met de leerlingen) - Leerkracht complimenteert de leerlingen met wat ze geleerd hebben Introductie/ Instructie/geleide instructie: - Als basis Verlengde instructie: - Leerkracht doet de opgave minimaal twee keer goed voor - De leerkracht oefent met leerlingen die de opdrachten onvoldoende begrijpen aan de instructietafel. - Leerkracht oefent samen met de leerling een aantal opdrachten totdat ook zij het zelfstandig kunnen. Individueel oefenen: - Leerling gaat de vaardigheid inoefenen. Evaluatie: - Als basis. - Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 21

21 Pedagogisch handelen (algemeen) Schoolregels Wij verwachten dat alle kinderen en volwassenen zich houden aan de onderstaande algemeen geldende leefregels. Je gedraagt je respectvol in taal en houding naar leerlingen, leerkrachten en andere volwassenen. Je zorgt ervoor dat het werk wat opgegeven wordt af is en er netjes en verzorgd uit ziet. Je zorgt ervoor dat je bijdraagt aan een prettige werksfeer in de klas. Je gaat zorgvuldig om met de materialen die je gebruikt. Concrete afspraken De kinderen van klas 1 t/m 6 worden buiten, om 8:25 uur, door de leerkrachten naar binnen gehaald. Ouders gaan niet mee naar binnen. Wie te laat is (na 8:30 uur) wacht voor de klassendeur. Ook wie later komt, komt zelf naar binnen (dus zonder ouder). Tijdens de eetmomenten op school wordt er geen koek of snoep of gezoete drinken genuttigd. Traktaties worden hier zoveel mogelijk op afgestemd. De school zelf maakt gebruik van biologische producten, zonder geraffineerde suikers. Kleuters zijn om uiterlijk 8:30 uur met hun ouders in de klas. Om 12:55 uur en 14:55 uur kunnen de ouders de school binnenkomen om hun kinderen op te halen. In de gang en aula wordt rustig gelopen en gesproken. Tijdens de lessen is het in de school rustig zodat de rust in de klassen niet wordt verstoord. We spelen niet op het podium. Alle leerlingen maken gebruik van de hoofdingang op het plein aan de Hammarskjöldstraat. Fietsen worden tegen of tussen de daarvoor bestemde rekken geplaatst. Alleen in speciale gevallen en met toestemming kunnen s nachts fietsen binnen gezet worden. Wie met de auto naar school komt, parkeert op één van de daarvoor bestemde parkeerplaatsen. Zet de auto niet (half) op de stoep, er zijn altijd voldoende vrije plaatsen op één van de vier rondjes. Houdt rekening met het feit dat de kiss and ride parkeerplaatsen maximaal 10 minuten parkeren toestaan. Roken doen we buiten het terrein van de school. Leerlingen leveren s ochtends mobiele telefoons in bij de leraar. Deze bewaart de telefoons bij de administratie tot het eind van de schooldag. Met toestemming van een leraar kan er getelefoneerd worden. Dit kost 0,20 naar een gewoon nummer en 0,50 naar een mobiel nummer, behalve in geval van nood. Het kopieerapparaat is alleen bestemd voor schoolgebruik. Honden zijn niet toegestaan in de school. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 22

22 Gedrag Rondom het omgaan met (on)gewenst gedrag zijn afspraken op een rij gezet. Deze afspraken worden nageleefd door alle leerkrachten en hebben betrekking op alle leerlingen. 00: Omgaan met gedrag Afspra ken, van toe passing op alle leer lingen - De leerkracht beloont gewenst gedrag, door het geven van een compliment (verbaal, non-verbaal) - De leerkracht benoemt ongewenst gedrag en probeert dat om te buigen. - De leerkracht negeert ongewenst gedrag. - De leerkracht handelt volgens een opbouw in het sturen van gedrag als negeren niet helpt: hij maakt gebruik van gebaren om stilte hij bespreekt de gedragsregel hij wijst op de timetimer, de afsprakenlijst etc. hij beloont het gewenste gedrag zowel groepsgericht als individueel hij sanctioneert ongewenst gedrag met een passende straf - De leerkracht geeft positieve feedback op het gedrag van de leerlingen: hij geeft ten minste twee complimenten ten opzichte van een correctie. - De leerkracht probeert vanuit menskundig inzicht een manier te vinden om het kind te begeleiden vanuit denken-voelen-willen. - De leerkracht betrekt ouders in het begeleiden van hun kind. 01: Pedagogisch handelen gericht op de relatie - De leerkracht ontvangt en begroet de leerlingen bij het begin van de dag en geeft alle kinderen een hand. - De leerkracht kijkt de leerlingen aan als hij met hen spreekt en de leerling de leraar. - De leerkracht maakt beredeneerde keuzes bij het samenstellen van groepjes leerlingen om het samenwerken te bevorderen. - De leerkracht benoemt de afgesproken gedragseisen aan het begin van elk dagdeel en houdt de leerlingen en zichzelf daar consequent aan. - De leerkracht hanteert consequent het pestprotocol. - Indien nodig maakt de leraar gebruik van de Regenboogkaarten. - De leerkracht praat alleen met betrokkenen over de leerlingen en hun thuissituatie, de gegeven informatie is vertrouwelijk. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 24

23 - De leerkracht spreekt de leerling aan over hun welbevinden. - De leerkracht signaleert onzekerheid bij de leerlingen in leer- en gedragssituaties en ondersteunt de leerlingen in hun behoefte aan veiligheid en acceptatie door dingen samen en/of voor te doen/te bespreken met de leerlingen of de ouder. - De leerkracht koppelt een tweetal leerlingen aan elkaar die elkaar ondersteunen in het werk. Bijvoorbeeld: beide leerlingen stimuleren elkaar, bij lezen krijgt een dyslectische leerling een goede lezer als ondersteuner naast zich (maatje, tutor). 02: Pedagogisch handelen gericht op de competentie - De leerkracht spreekt zijn vertrouwen uit in de leerlingen in het omgaan met elkaar. Hij gaat hierbij uit van hoge, maar realistische verwachtingen. Hij verzorgt het sociale klimaat, een veilige klassensfeer. - De leerkracht laat zien, dat hij het gewenste gedrag heeft opgemerkt in woord en/of gebaar. - De leerkracht sluit de dag/les af met positieve feedback op het gewenst gedrag, gericht op het werk dat de leerlingen hebben gedaan (product gericht). - De leerkracht sluit elk dagdeel af met positieve feedback op de inzet van de leerlingen en op het sociaal-emotioneel functioneren (proces gericht). - De leerkracht spreekt met de leerlingen over hun kwaliteiten om hen bewust te maken van hun mogelijkheden. - De leerkracht bespreekt met een leerling zijn gedragsmogelijkheden en ondersteunt hem door vertrouwen uit te spreken in zijn capaciteiten. - De leerkracht schrijft het bereiken van gewenst gedrag toe aan de inzet van de leerling zelf. - De leerkracht vergelijkt de leerling met zichzelf en leert de leerling reflecteren op zijn gedrag. Indien nodig worden ouders hierbij betrokken. - De leerkracht zet trainingen in, die de weerbaarheid van de leerling versterken en verwijst ouders zo nodig naar deskundigen zoals een kindercoach, kunstzinnige therapie. Ook bestaat de mogelijkheid No Blame op school in te zetten. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 25

24 03: Pedagogisch handelen gericht op de autonomie - De leerkracht daagt alle leerlingen uit om zichzelf kenbaar te maken en geeft de leerlingen de ruimte om hun gedachten en gevoelens onder woorden te brengen. - De leerkracht stelt de gedragsregels in de groep en kan ze ook met de leerlingen opstellen. - De leerkracht herinnert de leerlingen via complimenten aan de opgestelde gedragsregels. - De leerkracht leert de leerlingen hoe om te gaan met de ruimte, het klaslokaal, de verzorging van materiaal en gereedschap. - De leerkracht laat de leerlingen meedenken over bijvoorbeeld jaarfeesten, spelen, inrichting plein, klassenregels, omgang met elkaar. - De leerkracht creëert onderwijsleersituaties, bijvoorbeeld een kringgesprek, waarin leerlingen elkaar de ruimte geven voor een eigen inbreng, en waardeert die positief. - De leerkracht zorgt voor verschillende werkvormen, die ervoor zorgen dat de leerlingen mede vorm kunnen geven aan hun eigen keuzes. Bijvoorbeeld het maken van een bouwwerk, werkstuk, toneelstuk, het schrijven van een verhaal, etc. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij om kunnen gaan met leerlingen in de groep die extra onderwijsbehoeften hebben en maakt hierover afspraken. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen het verantwoordelijk zijn voor elkaar en het met respect omgaan met elkaar. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij zelfstandig hun problemen kunnen oplossen. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij omgaan met verschillen tussen leerlingen wat betreft zelfstandigheid en het dragen van verantwoordelijkheid. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 26

25 Klassenmanagement De leerkracht is zelf verantwoordelijk voor het klassenmanagement, maar hanteert in ieder geval vaste afspraken omtrent de plaats waar het dagprogramma staat, waar de methodeboekjes en schriftjes liggen en wie ze in de klas verdeelt, op welk moment er gelegenheid is om vragen te stellen en wanneer de leerlingen zelfstandig moeten werken aan de hand van het stoplicht. 01: Ruimte - De klassenregels hangen zichtbaar in de school. - De tafels en stoelen zijn zo georganiseerd dat er duidelijke looproutes zijn in de klas. - De klok hangt zichtbaar in de klas. - De dagindeling wordt zichtbaar gemaakt. - De leerkracht wisselt regelmatig de plekken in de klas en de opstelling van de tafels. - Er zijn kleine timetimers beschikbaar voor op de tafel van de leerling ( bijzondere leerling met speciale onderwijsbehoefte). - Op de gang zijn mobiele werkplekken, waar een leerling in stilte aan zijn opdracht kan werken. - De leerling houdt indien nodig een vaste plaats in de klas. - Er is ruimte beschikbaar waar de leerling in stilte kan werken. 02: Tijd Plus - De leerkracht leert de oudere leerling zelf een planning te maken. - De leerkracht leert de oudere leerling om te gaan met huiswerk en agenda gebruik. - De leerkracht gebruikt een rooster waarin alle hij alle lessen plant. - De leerkracht houdt zich aan de roostertijden. - De leerkracht vertelt bij aanvang van de dag wat de dagindeling zal zijn. De leerkracht van de kleuters laat de leerling kennis maken met verschillende werkvormen zoals: zelfstandig werken (minstens 5 keer per week) instructiemomenten (minstens 7 keer per week) samenwerken (minstens 7 keer per week) - De leerkracht maakt voor de leerling individueel een planning die visueel zichtbaar wordt. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 27

26 03: Activiteit - De leerkracht legt de materialen voor de les zo klaar dat de leerlingen ze zelf kunnen pakken. Het is duidelijk waar papier ligt, de puntenslijper, de schriften en de boeken en ander werkmateriaal. - De leerkracht vertelt voor de les of er sprake is van: individueel werken, waarbij geen hulp gevraagd mag worden individueel werken waarbij hulp gevraagd mag worden als iets niet lukt samenwerkend leren Dit gebeurd middels een visueel beeld. (rood of groen bord) - De leerkracht geeft op een klok de tijdsplanning aan. - De leerkracht vertelt wanneer de les eindigt. De leerlingen krijgen dan nog een paar minuten de tijd om het werk af te ronden. De leerkracht vertelt: wat hij zelf gaat doen tijdens het zelfstandig werken wanneer hij niet beschikbaar is voor alle leerlingen en hoe lang dat duurt dat de leerling zelf voor een oplossing moet zorgen wanneer hij weer beschikbaar is - De leerkracht legt de materialen voor de leerlingen klaar op een vaste plek. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 28

27 Toetskalender 2014 / 2015 Oktober Novem-ber December klas Augustus September Oudeste Groepsbespreking kleuters 1 Groepsbespreking 2 Groepsbespreking Struiksm: -Audant -Audisynt -CITO grafementoets Zorg: AVI <E3ins DMT A Leerling bespre-king Leerling bespre-king Leerling bespre-king 3 Groepsbespreking Zorg: AVI <E4ins DMT C Leerling bespre-king 4 Groepsbespreking Zorg: AVI <E5ins DMT B Leerling bespre-king 5 Groepsbespreking Zorg: AVI <E6ins DMT A Leerling bespre-king 6 Groepsbespreking Leerlingbe spre-king Zorg: AVI <E7ins Drempel NIO SVL Januari / februari Februari Maart April Mei Juni Juli CITO Rekenen M3 Ttr +, - CITO spelling M3 Grafementoets CITO DMT A1+A2 CITO Ltt M3 (AVI <start) CITO Rek M4 Ttr totaal CITO spelling M4 CITO DMT C CITO Ltt M4 (AVI <E3) CITO Bl M5 CITO Rek M5 Ttr totaal PI tot blok 25 CITO DMT B CITO Ltt M5 (AVI <E4) CITO BL M6 CITO Rek M6 Ttr totaal PI tot blok 40 CITO DMT A CITO Ltt M6 (AVI <E5) CITO BL M7 CITO Rek M7 Ttr totaal PI tot blok 50 CITO DMT C CITO Ltt M7 (AVI <E6) CITO BL M8 CITO Rek M8 Ttr totaal PI tot blok 60 CITO DMT C CITO Ltt M7 Leerlingbespreking Groepsbespreking Groepsbespreking Groepsbespreking Groepsbespreking Groepsbespreking Groepsbespreking Groepsbespreking Leerling bespreking Zorg: AVI <M3ins DMT C Leerling bespreking Zorg: AVI <M4ins DMT B Leerling bespreking Zorg: AVI <M5ins DMT A Leerling bespreking Zorg: AVI <M6ins DMT C Leerling bespreking Zorg: AVI <M7ins DMT B Leerling bespreking Leerling bespreking Overdracht CITO Rek E3 Ttr +, - CITO spelling E3 CITO DMT B CITO Ltt E3 (AVI <M3) Overdracht CITO Rek E4 Ttr totaal CITO spelling E4 CITO DMT A CITO Ltt E4 (AVI <M4) Overdracht CITO Rek E5 Ttr totaal PI tot blok 30 CITO DMT C CITO Ltt E5 (AVI <M5) Overdracht CITO Rek E6 Ttr totaal PI tot blok 40 CITO DMT B CITO Ltt E6 (AVI <M6) Overdracht CITO Rek E7 Ttr totaal PI tot blok 50 CITO DMT A CITO Ltt E7 (AVI <M7) Overdracht Uitgave: