Evaluatie dorpen-, stads- en wijkenbeleid. Periode 1 januari 2013 heden.

Transcriptie

1 Evaluatie dorpen-, stads- en wijkenbeleid. Periode 1 januari 2013 heden. Januari, 2016

2 1.Inleiding Leeswijzer Voor u ligt de evaluatie van het dorpen-, stads- en wijkenbeleid. Deze evaluatie bestaat uit vijf hoofdstukken. In de inleiding beschrijven wij waarom en hoe wij deze evaluatie uitvoeren. Vervolgens blikken wij kort terug op de beleidsuitgangspunten, -doelen en instrumenten. In hoofdstuk 2 evalueren wij de rol en taken van de dorpencoördinatoren en de wethouders. Hoofdstuk 3 gaat over de tevredenheid over de uitvoering van het dorpenbeleid. De onderwerpen die daar aan de orde komen zijn: de gebiedsindeling, de interactieve beleidsvorming, de toegankelijkheid, de bereikbaarheid, de klantgerichtheid, de inzet van vrijwilligers, procedures en regelgeving en de bijdrage van inwoners en dorpencoördinator aan leefbaarheid. In hoofdstuk 4 beschrijven wij de tevredenheid over de buurtmeter, het kernenbudget, de digitale nieuwsbrief en de facebookpagina. Ook is er aandacht voor georganiseerde inwoners-bijeenkomsten en de kruisbestuiving met het sociaal domein. Hoofdstuk 5 bevat een samenvatting van de resultaten en verbeter- en aandachtspunten. Dit naar aanleiding van de volgende vier vragen: - Is de afstand tussen de inwoners en ons verkleind? - Is er ingespeeld op de veranderende rolverdeling tussen de inwoners en ons? - Is er duidelijkheid ontstaan over verwachtingen van inwoners en van ons zelf. - Is de inzet van financiële middelen onderbouwd? De evaluatie wordt afgesloten met een slotbeschouwing. Waarom deze evaluatie? Beleid is onlosmakelijk verbonden met beleidsuitvoering. En wanneer blijkt dat bij uitvoering activiteiten niet goed uitgevoerd worden of niet de goede activiteiten worden gedaan is bijstelling van beleid en beleidsuitvoering noodzakelijk. Evaluatie is een geschikt instrument voor verantwoording en voor eventuele bijstelling van de beleidsuitvoering. Met de aanstelling van dorpencoördinatoren per 1 januari 2013 hebben wij de eerste stappen gezet in het uitvoeren van dorpen-, stads- en wijkenbeleid. De dorpencoördinatoren zijn werkende weg aan de slag gegaan. Op 19 februari 2014 heeft de raad ingestemd met de notitie Dorpen-, stads- en wijkenbeleid Mééér dan stenen!. De beleidsuitvoering naar aanleiding van deze notitie vindt nu (bijna) 2 jaar plaats. Daarmee is een geschikt moment aangebroken om de periode 1 januari 2013 tot en met heden te evalueren. Hoe hebben wij de informatie verzameld? Om te evalueren is goede informatie nodig. Deze informatie hebben wij op drie manieren verzameld. 1. Enquêteren 2. Interviewen 3. Bureauonderzoek Ad 1) Enquêteren Met de gemeenteraad is afgesproken dat ook Plaatselijke Belangen en dorpshuisbesturen worden betrokken bij de evaluatie. Door middel van een telefonische enquête zijn de besturen van Plaatselijke Belangen en dorpshuizen bevraagd. De enquêtes zijn uitgevoerd door Breuker TeleMarketing & Meer. De enquêtes zijn ruim voorafgaande aan de belronde opgestuurd om de organisaties in de gelegenheid te stellen de telefonische enquête voor te bereiden. Het resultaat was als volgt: Besturen dorpshuizen. Besturen Plaatselijk Belang. Aantal aangeleverde organisaties. Enquête vooraf besproken in het bestuur. Aantal belpogingen Aantal telefonisch afgenomen enquêtes. 2

3 Ad 2) Interviewen Door middel van interviews zijn de vier wethouders, de vier dorpencoördinatoren en negen ambtenaren van diverse afdelingen bevraagd. De interviews zijn gehouden door het bedrijf Kennispraktijk, onderzoek advies en training. Ad 3) Bureauonderzoek Beschikbare gegevens en documenten zijn onderzocht vanachter het bureau. Wat willen wij met ons dorpen-, stads- en wijkenbeleid? In de notitie Dorpen-, stads- en wijkenbeleid, Mééér dan stenen! staat het thema leefbaarheid centraal. Leefbaarheid kent vele definities. Iedereen ervaart leefbaarheid in zijn dorp, stad of wijk als persoonlijk. Onze visie op leefbaarheid is de volgende: Het wonen in een prettige en veilige omgeving met de mogelijkheid om (thuis of in de buurt) gebruik te kunnen maken van (eenvoudige) zorg-, welzijns- en gemaksdiensten. Dit is een redenering vanuit de individuele behoeften van inwoners en combineert de aanwezigheid van voorzieningen met de vraag hoe inwoners hun leefomgeving ervaren. Bij leefbaarheid onderscheiden wij fysieke, sociale en economische aspecten: 1) Fysieke aspecten: hierbij gaat het om een ontmoetingsplek (plein, de school, het dorpshuis, de sportkantine), de toegankelijkheid van het buitengebied voor wandelaars en fietsers, de verkeersveiligheid en het straatbeeld. 2) Sociale aspecten: hierbij gaat het om het verenigingsleven met haar vele vrijwilligers en vormen van burenhulp. 3) Economische aspecten: hiermee bedoelen wij het voorzieningenniveau zoals de middenstand, MKB, het bedrijfsleven, de werkgelegenheid en de bereikbaarheid. Uit deze visie vloeit onze doelstelling voort van het dorpen-, stads- en wijkenbeleid: Met ons dorpen-, stads- en wijkenbeleid willen wij samen met de inwoners de fysieke, de sociale en de economische leefbaarheid in stand houden en daar waar nodig verbeteren. Welke beleidsuitgangspunten, -doelen en instrumenten evalueren wij? In Mééér dan stenen! staan de volgende beleidsuitgangspunten, beleidsdoelen en beleidsinstrumenten vermeld. 1) Verkleinen van de afstand tussen de inwoners en ons. Door de uitgestrektheid van ons grondgebied kan er een absoluut maar ook gevoelsmatig, grotere afstand tussen de inwoners en ons worden ervaren. Door de wederzijdse betrokkenheid van inwoners en ons te vergroten, kan de gevoelsmatige afstand worden verkleind. Beleidsdoelen Door de inzet van contactwethouders, dorpencoördinatoren en dorps-, stads- en wijkbelangorganisaties ontstaan korte en bestendige lijnen in de relatie tussen ons en de inwoners. Door meer dorps-, stads- en wijkbelangorganisaties ontstaat in de gehele gemeente een een gelijkmatige en gelijkwaardige structuur van belangen vertegenwoordiging. De contactwethouder en de dorpencoördinator zijn namens ons de contactpersonen voor de dorpshuisbesturen; hierbij wordt dezelfde gebiedsindeling gehanteerd als bij de dorps-, stads- en wijkbelangorganisaties. 3

4 Communicatie en overleg krijgen voorrang op de besluitvorming en de uitvoering van zaken die betrekking hebben op de dorpen, de stad en de wijken. Beleidsinstrumenten Een digitale nieuwsbrief. Facebookpagina. 2) Inspelen op de veranderende rolverdeling tussen de inwoners en ons. In de troonrede van 17 september 2013 werd gesteld dat de klassieke verzorgingsstaat langzaam maar zeker verandert in een participatiesamenleving. Ook in onze gemeente zijn er al talrijke initiatieven van inwoners en organisaties die bijdragen aan de samenleving. Dit vraagt om een veranderende rol van ons. Beleidsdoelen Creëren van een nieuw samenspel tussen ons en de inwoners waarbij meer en meer niet de inwoners participeren in onze initiatieven maar wij participeren in initiatieven van inwoners. De dorpencoördinator is de verbindende schakel om samen met de dorps-, stads- en wijkbelangorganisaties en de inwoners de fysieke, sociale en economische leefbaarheid in stand te houden en zo nodig te verbeteren. Diverse organisaties slaan de handen ineen om uitvoering te geven aan initiatieven en projecten die de leefbaarheid in de dorpen, de stad en de wijken ten goede komen. Burgerkracht wordt gestimuleerd en onderhouden door het onder de aandacht te brengen en bewezen effectieve interventies toe te passen. Beleidsinstrumenten Een leefbaarheidsmeter. Methode(s) die de betrokkenheid en inbreng van inwoners op de fysieke, sociale en economische aspecten van leefbaarheid in hun directe leefomgeving vergroot. 3) Duidelijkheid scheppen over verwachtingen van inwoners en van ons zelf. Bij het dorpen-, stads- en wijkenbeleid gaat het om veel aspecten. Met ons beleid willen wij deze aspecten niet alleen benoemen maar ook de verwachtingen van betrokkenen beschrijven. Beleidsdoelen Door afspraken over de rol en verantwoordelijkheden van het college, de dorpencoördinatoren en de dorps-, stads- en wijkbelangorganisaties ontstaat duidelijkheid over wie, wat, waar en wanneer doet. Bij de harmonisatie van het dorpshuizenbeleid biedt het dorpen-, stads- en wijkenbeleid een belangrijk kader. Beleidsinstrumenten Eenvoudige procedure afspraken. Een handleiding ten behoeve van het opstellen van een dorpsvisie. Een ontwerp voorzieningenniveau. 4) Onze inzet van financiële middelen onderbouwen Met het beleid zijn de bestaande financiële ondersteuningsmiddelen (laaghangend fruit) samengevoegd en nieuwe middelen toegevoegd. Het geheel vormt het kernenbudget. Beleidsdoelen Met ons beleid onderbouwen wij de inzet van financiële middelen uit het kernenbudget. Beleidsinstrument Een methode/regeling voor het omgaan met het kernenbudget. 4

5 2. Dorpenbeleid en de rol en taken van wethouders en dorpencoördinatoren Inleiding In ons dorpen, stads- en wijkenbeleid spelen de dorpencoördinatoren en de wethouders een belangrijke rol. Hun rol en werkzaamheden beschrijven wij in dit hoofdstuk vanuit de beelden die de geïnterviewde wethouders en ambtenaren en de telefonisch geënquêteerde besturen van Plaatselijk Belang en dorpshuizen hebben gegeven. Zijn dorpencoördinatoren binnen het dorpenbeleid de oren en ogen van de gemeente? De grootste meerwaarde van de dorpencoördinatoren ten opzichte van de situatie dat ze er nog niet waren is, volgens veel geïnterviewden, dat informatie nu veel beter gestroomlijnd wordt. Er is één aanspreekpunt per gebied voor zowel de interne organisatie als de Plaatselijke Belangen en dat wordt als een groot voordeel gezien. De binnenkomende informatie wordt door dorpencoördinatoren gefilterd op relevantie en vervolgens uitgezet. Door de aanwezigheid van de dorpencoördinatoren wordt de afstand tussen gemeente en dorpen kleiner. De lijnen worden korter en er is een bekend gezicht waar ze terecht kunnen. Dit wordt als een grote meerwaarde ervaren. Eén van de geïnterviewden zegt daarover het volgende: Ik denk dat ze vanuit het dorpen bekeken een duidelijke meerwaarde hebben, omdat ze een concreet aanspreekpunt binnen de gemeente hebben. De gemeente is namelijk toch een stuk groter geworden. Ze hebben concreet iemand waarmee ze regelmatig om tafel zitten, die ook binnen de gemeentelijke organisatie met al haar afdelingen de weg weet. Ook informatie vanuit de gemeente naar buiten toe wordt nu beter gestroomlijnd en ook dat wordt als een grote meerwaarde gezien. Een dorpencoördinator kan dan namelijk aangeven waar binnen het betreffende dorp rekening mee moet worden gehouden, omdat bepaalde zaken misschien gevoelig liggen in het dorp. De dorpencoördinatoren zijn de ogen en oren van de gemeente, maar tegelijkertijd van het dorp. Ze vormen dé schakel tussen gemeente en dorp. Een veelgebruikte term in de interviews is smeerolie. Zij zorgen ervoor dat ideeën en plannen vanuit de dorpen bij de verantwoordelijk beleidsadviseurs terecht komen en andersom zorgen zij ervoor dat gemeentelijk beleid ingebed raakt in de dorpen. Ze dienen daarmee als het ware twee belangen. In dit spanningsveld zijn zij werkzaam. Voor op 1 na alle dorpshuisbesturen zijn de dorpencoördinatoren het 1 e aanspeekpunt bij de gemeente. Met de dorpshuizen is contact geweest over de para-commerciële verordening en over energiebesparende maatregelen. Daarnaast is er een kennismakingsronde geweest met de (nieuwe) portefeuillehouder en de beleidsmedewerkster dorpshuizen. Alle plaatselijke belangen zien de dorpencoördinator als het 1 e aanspreekpunt en als vraagbaak bij de gemeente. In de enquête zijn besturen van Plaatselijke Belangen en dorpshuisbesturen gevraagd hoe vaak zij contact opnemen met de dorpencoördinator. Hieronder volgen de resultaten. Initiatienemer incidenteel wekelijks maandelijks 2 x per 1 x per 2 1 x per 3 anders maand maanden maanden Dorpshuisbestuur Bestuur Plaatselijk Belang

6 In de enquête zijn besturen ook gevraagd hoe vaak de dorpencoördinator met hen contact opneemt. Initiatiefnemer dorpencoördinator. Met dorpshuisbestuur. Met bestuur Plaatselijk Belang. incidenteel wekelijks maandelijks 2 x per maand 1 x per 2 maanden halfjaarlijks anders Op de vraag hoe de contacten met de dorpencoördinator, ongeacht wie het contact initieert, worden ervaren is vooral positief gereageerd. Anders Weet ik niet Neutraal Positief Plaatselijk belang Dorpshuis Zijn besturen van Plaatselijke Belangen en dorpshuisbesturen tevreden over de informatiedeling? Om de informatiedeling te evalueren zijn stellingen voorgelegd aan de dorpshuisbesturen en besturen voor Plaatselijk Belang. Hieronder leest u de resultaten. De dorpencoördinator informeert u over gemeentelijke ontwikkelingen, beleid en projecten. Dorpshuisbestuur Bestuur Plaatselijk Belang Eens Oneens 0 Geen mening 2 2 De dorpencoördinator kan door u worden geraadpleegd over gemeentelijke ontwikkelingen, beleid en projecten. Eens Oneens 0 0 Geen mening 1 0 De dorpencoördinator coördineert binnen de gemeentelijke organisatie uw initiatieven. Eens Oneens 5 1 Geen mening 4 2 De dorpencoördinator faciliteert u bij realisatie van uw initiatieven. Eens Oneens 3 1 Geen mening 4 4 De dorpencoördinator informeert u over initiatieven in andere dorpen en wijken. Eens X 22 Oneens X 4 Geen mening X 2 De dorpencoördinator kan door u worden geraadpleegd over initiatieven in andere dorpen en wijken. Eens X 25 Oneens X 0 Geen mening X 3 6

7 Zijn besturen van Plaatselijke Belangen en dorpshuisbesturen tevreden over de beantwoording van vragen? Alle besturen van Plaatselijk Belang zijn het er over eens dat de dorpencoördinator functioneert als vraagbaak voor de dorpen en wijken. Over het krijgen van een antwoord en de snelheid waarmee dat gebeurt zijn twee stellingen voorgelegd aan de besturen van Plaatselijke Belang en dorpshuisbesturen. Hieronder het resultaat. Wij krijgen antwoord op de gestelde vragen aan de dorpen coördinator of wethouder. Dorpshuisbestuur Bestuur Plaatselijk Belang Eens Oneens 1 4 Geen mening 0 0 De snelheid waarmee wij dit antwoord krijgen is naar tevredenheid. Eens Oneens 1 6 Geen mening 1 0 Eén van de dorphuisbesturen laat weten: sinds dorpencoördinator contact beter. Eén van de besturen Plaatselijk Belang laat weten Contact is zeer direct en plezierig. Verlopen de contacten met de contactwethouders naar tevredenheid? Onze bestuurlijke rol bij aandacht voor de dorpen, stad en wijken kenmerkt zich doordat iedere wethouder zijn/haar eigen gebied als contactwethouder heeft en er een 1 e en 2 e portefeuillehouder dorpenbeleid is aangewezen. Hierover zijn een aantal vragen gesteld. Hieronder leest u de resultaten. Hoe vaak is er contact tussen u en de contactwethouder? Dorpshuisbestuur Bestuur Plaatselijk Belang Incidenteel 11 9 Wekelijks 0 0 Maandelijks x per twee maanden x per drie maanden 0 2 Halfjaarlijks 1 10 Anders 8 6 De contactwethouder wordt door u als bereikbaar ervaren. Eens X 17 Oneens X 2 Geen mening X 9 De contactwethouder is minimaal 1 keer per jaar aanwezig bij bestuurlijk overleg/algemene ledenvergadering. Eens X 24 Oneens X 2 Geen mening X 2 Eén keer per jaar is voldoende. Eens X 20 Oneens X 4 Geen mening X 4 7

8 Op de vraag hoe de contacten, ongeacht wie het contact initieert, worden ervaren is verschillend gereageerd. Anders Negatief Neutraal Positief Bestuur plaatselijk belang Dorpshuisbestuur Eén bestuur plaatselijk belang licht haar antwoord als volgt toe: Interactieve contact is prima, de resultaten zijn niet altijd positief. Zijn er initiatieven geweest om dorps, stads en wijkbelangorganisaties van de grond te tillen daar waar ze er nog niet zijn? Met de bestaande wijkverenigingen in Joure onderhouden de dorpencoördinatoren wel contacten. Deze verenigingen doen in veel mindere mate aan belangenvertegenwoordiging dan de Plaatselijke Belangen in de dorpen. Reden hiervoor is dat de inwoners de noodzaak daartoe niet voelen, omdat het voorzieningenniveau in Joure relatief hoog is. Voor een paar wijken en buurten in Joure zijn verschillende pogingen geweest om deze te verenigen tot een wijk- of buurtorganisatie. Dit in samenwerking met MIKS welzijn en de woningbouwvereniging Accolade. Helaas zijn de pogingen op niets uitgelopen. De inwoners van die buurten zijn nog niet zover om zich te verenigen. Ze zien het nut en de toegevoegde waarde er nog niet van in. In Lemmer zijn Plaatselijk Belang De Brekkenpolder en wijkvereniging De Steiger al betrokken bij het dorpenbeleid. Voor heel Lemmer zijn we samen met Lyaemer Wonen bezig om een overlegplatform op te zetten met de buurtverenigingen, het dienstencentrum senioren, de huurdersvereniging van Lyaemer wonen, en een aantal organisaties vanuit de sport, duurzaamheid, cultuur en cultuurhistorie. 8

9 3.Tevredenheid dorpenbeleid Inleiding In dit hoofdstuk komen de volgende onderwerpen aan bod: gebiedsindeling, interactieve beleidsvorming, onze toegankelijkheid, bereikbaarheid en klantgerichtheid, de inzet van vrijwilligers, procedures en regelgeving en de bijdrage van de inwoners en dorpencoördinatoren aan leefbaarheid. In dit hoofdstuk wordt onderscheid gemaakt tussen de resultaten van de geïnterviewde wethouders en ambtenaren en de resultaten van de telefonisch geënquêteerde besturen van Plaatselijk Belang en dorpshuizen. Zijn de vier gebieden bekend en hoe worden ze ervaren? Voor de werkzaamheden van de dorpencoördinator hebben wij de gemeente opgedeeld in vier gebieden die ieder afzonderlijk door een dorpencoördinator bediend worden. Het aantal inwoners en het aantal Plaatselijke Belangen is daarbij toegesneden op het aantal fte s. De meeste geïnterviewden vinden de nieuwe indeling in dorpen en kernen een logisch indeling. Het feit dat de oude gemeentegrenzen zijn aangehouden werkt volgens alle betrokkenen prettig. Ook de toedeling van dorpen aan de dorpencoördinatoren vinden de meeste geïnterviewden logisch. Dat de dorpencoördinatoren afkomstig zijn uit de betreffende gebieden werkt volgens hen prettig. Een belangrijk voordeel is bijvoorbeeld dat de meesten al een groot netwerk hadden. Daardoor is het voor zowel de dorpencoördinatoren als de Plaatselijke Belangen makkelijk om contact te maken. Ook weten de dorpencoördinatoren hierdoor vaak wat er op de achtergrond speelt en waar rekening mee moet worden gehouden bij de ontwikkeling van beleid. Een nadeel kan zijn dat de dorpencoördinator teveel betrokken is bij het dorp omdat hij/zij daaruit afkomstig is en teveel banden heeft. In het volgende citaat wordt dit verwoord: Dan kun je beter iets meer afstand hebben volgens mij. Afstand in de zin dat mensen je wel kunnen bereiken, maar niet dat je al die geschiedenis van de oude gemeentes mee trekt. Je bent immers onderdeel van de gemeente en dan wordt je daarop aangesproken op feestjes en partijen. Door één van de geïnterviewden wordt aangegeven dat het erg jammer is dat er verschillende indelingen zijn binnen de gemeente. Aangegeven wordt dat de wethouders weer een andere verdeling hebben. Daarnaast werken de sociale wijkteams gedeeltelijk ook met andere gebieden. Dit kan nog weleens verwarrend zijn. Aangegeven wordt dat het wellicht tijd wordt om over die grenzen heen te stappen en eens te kijken naar de logische verbanden. Deze visie hangt samen met de visie van een andere geïnterviewde. Deze geeft aan dat inwoners door deze indeling nog steeds de neiging hebben om in de oude structuren te denken. Gaasterlân-Sleat wordt door de inwoners bijvoorbeeld nog steeds Gaasterlân-Sleat genoemd, terwijl het Balk en omgeving is. Een gevolg is daardoor ook dat men nog regelmatig hoort dat ze het in een bepaalde gemeente zo gewend waren. De verwachting van deze geïnterviewde is dat er nog wel een generatie overheen gaat voordat mensen in deze nieuwe structuur gaan denken en handelen, maar dat de gemeente op de goede weg zit. De toedeling aan de wethouders is wat dat betreft al meer vanuit deze visie ingevuld. Afgesproken is dat de bestaande gemeenten werden opgeknipt, waarbij het zo is dat de wethouder die uit de oude gemeente komt, ongeveer de helft van de dorpen houdt en de andere helft vanuit de andere gemeente gaat bedienen. De betrokken wethouders zijn hier tevreden over. De dorpshuisbesturen zijn in meerderheid op de hoogte van de gebiedsindeling en daarover tevreden. 7 zijn niet op de hoogte of weten niet hoe de gebiedsindeling eruit ziet. Ook de besturen van Plaatselijke Belangen kennen in meerderheid de gebiedsindeling en zijn daarover tevreden. 9

10 Krijgt interactieve beleidsvorming vorm? Een belangrijk doel van het dorpen, stads- en wijkenbeleid is om inwoners steeds meer te betrekken bij de totstandkoming van beleid (interactieve beleidsvorming). De wijze waarop daar in de praktijk vorm en inhoud aan wordt gegeven, verschilt per beleidsterrein. Er wordt door bijna alle geïnterviewden aangegeven dat het beleid over het algemeen (zeer) interactief tot stand komt. De vraag wordt wel gesteld of dit per se interactiever is dan vóór het nieuwe dorpen, stads- en wijkenbeleid, maar de rol van de dorpencoördinator zorgt wel voor kortere lijnen, dus meer interactie. Hieronder worden enkele voorbeelden gegeven: - Als het gaat om beleid op verkeersgebied dan zijn er voor het vaststellen van het beleid inspraakmogelijkheden. Alle Plaatselijke Belangen kunnen daarop reageren. Die reacties worden meegenomen bij de verdere besluitvorming. - Op het gebied van communicatie is gestart met een burgerpanel met ruim 1400 inwoners die één keer in de zo veel tijd vragen voorgelegd krijgen om de mening van de burger te peilen. - Bij het inrichten van het sociaal domein hebben wij met verschillende ketenpartners meerdere dialoogavonden gehad, waarbij ook vrijwilligers en inwoners zijn betrokken. - Bij de ontwikkeling van het dorpshuizenbeleid zijn dorpshuisbestuurders betrokken geweest. - Om tot een ontwerp voorzieningenniveau te komen is het project Samenwerken aan leefbaarheid en kansen voor iedereen gestart. Dit project kent een aantal fasen waarbij telkens met inwoners en maatschappelijke organisaties is gesproken over functies van voorzieningen. De opbrengst van deze gesprekken is een gereedschapskist met instrumenten die de inwoners en ons kunnen helpen om het toekomstige voorzieningenniveau te bepalen. Door één van de geïnterviewden wordt opgemerkt dat niet iedereen zal herkennen dat ze hebben meegedacht over de ontwikkeling van nieuw beleid en hebben bijgedragen aan het schrijven van het beleid. Ze associëren op dat moment de betreffende avond niet met het ontwikkelen van nieuw beleid. Hier wordt de parallel getrokken met de ondersteuning vanuit het sociaal wijkteam. Ook dat wordt niet altijd direct herkend als een onderdeel van onze organisatie. Dit blijkt dan vaak uit een evaluatie: en wat vond u van het sociaal wijkteam? Dat ze dan zeggen; sociaal wijkteam? Hoezo? Heb ik daar mee te maken dan? Ja die twee dames die bij u op bezoek zijn geweest en besproken welke hulp u nodig heeft ed. O? Was dat van het sociaal wijkteam? Zijn wij toegankelijker, bereikbaarder en klantgerichter dan voor de herindeling? De grote angst was dat de afstand van de burgers en ondernemers naar ons groter zou worden door de fusie. Dat is ook deels het geval, zo wordt aangegeven door de geïnterviewden, omdat de fysieke afstand voor een aantal dorpen gewoonweg groter is geworden. Echter, de dorpencoördinatoren zorgen ervoor dat de afstand tot ons wordt verkleind. Zij zijn makkelijk benaderbaar en eigenlijk onze vooruitgeschoven posten. Dat is volgens veel geïnterviewden ook meteen een belangrijke succesfactor. De dorpencoördinatoren moeten mensen zijn die makkelijk contact leggen en goed te vinden zijn, maar toch ons dienen. Dat is wel eens een lastige positie, zo wordt meerdere malen aangegeven. 23 van de besturen van Plaatselijk Belang zijn het eens met de stelling dat de dorpencoördinator de belangen signaleert van gemeente, dorpen en wijken. Verschil in betrokkenheid tussen de dorpen Door verschillende geïnterviewden wordt aangegeven dat de mate van betrokkenheid vanuit de dorpen sterk verschilt en dat dit invloed heeft op de aard en mate waarin beleid interactief tot stand 10

11 komt. Aangegeven wordt dat naarmate de dorpen kleiner worden, de betrokkenheid van de mensen groter is. Als je bijvoorbeeld Oudehaske hebt, als daar een plaatselijk belang vergadering is, 20/30 mensen, en er wonen Maar het dorp waar ik woon, daar wonen 350 mensen en daar zijn er 70 bij de vergadering. Als er iets bijzonders is zitten er ook wel eens 90. Opgemerkt wordt verder dat het niveau van betrokkenheid wel sterk verschilt. De opkomst bij sessies en bijeenkomsten kan dan hoog zijn, maar als het enkel goedwillende vrijwilligers zijn, dan is het de vraag in hoeverre zij een wezenlijke bijdrage kunnen leveren aan nieuw beleid en wat er van uitvoering terecht zal komen. Volgens een andere geïnterviewde is het verder van belang dat wij goed inschatten hoe belangrijk bepaalde initiatieven en signalen zijn. Burgers zijn een stuk mondiger geworden en dat heeft onder andere te maken met het gebruik van sociale media. Hierdoor is het soms lastig om te bepalen op welke initiateven en signalen gereageerd moet worden. Om een beeld te krijgen hoe de besturen van dorpshuizen en plaatselijke belangen na de herindeling de afstand tot ons ervaren zijn vragen gesteld over de toegankelijkheid, de bereikbaarheid en de klantgerichtheid. Hieronder treft u de antwoorden samengevat aan. Is de gemeente nu toegankelijker dan voor de herindeling? Dorpshuisbestuur Bestuur Plaatselijk Belang Eens 6 6 Oneens 6 13 Geen mening 8 9 Is de gemeente nu bereikbaarder dan voor de herindeling?. Eens 7 7 Oneens 7 11 Geen mening 6 10 Is de gemeente nu klantgerichter dan voor de herindeling? Eens 6 6 Oneens 6 12 Geen mening 8 10 Voor wat deze aspecten betreft wordt toegelicht: De gemeente gaat wel voor de goedkoopste oplossing. Omdat het dezelfde dorpencoördinator is, is er niet zoveel verschil. De gemeente is een afstandelijk orgaan geworden, vroeger was er meer betrokkenheid. Hoe wordt de werkbelasting, ondersteuning en waardering van vrijwilligers ervaren? Over de inzet van vrijwilligers kan veel worden gezegd, zo blijkt uit de interviews. Zo geeft één van de geïnterviewden een beschouwing op vrijwilligers en het spanningsveld waarin wij acteren. Men is volgens deze persoon dertig jaar lang opgevoed in een omgeving waarin wij alles regelden. Dat moet nu worden losgelaten en dat kost tijd en moeite. Zeker ook als wordt gekeken naar het besturingssysteem dat in Nederland wordt toegepast en de controlerende taak van de gemeenteraad. De raad heeft (nog steeds) een controlerende taak en zit veel op detailzaken waar ze, wat deze geïnterviewde betreft, vanaf moeten blijven. Als wordt gezegd dat zaken moeten worden losgelaten, dan moet dat ook worden gedaan. Als dat niet wordt gedaan, kunnen wij aan de éne kant nog zoveel meer willen overlaten aan de inwoners, maar als aan de andere kant door de 11

12 gemeenteraad de teugels worden aangetrokken heeft dat een averechts effect. De geïnterviewde zegt verder: Aan de andere kant wordt aangegeven dat er een zwaardere belasting komt op de vrijwilligers die er zijn. Dat komt ook deels doordat Eén wij andere nog niet geïnterviewde voldoende losgelaten zegt over hebben. de inzet Er zouden van vrijwilligers naar mijn idee het nog volgende: meer beslissingsbevoegdheden bij de dorpen mogen komen. Maar dat hebben wij nog niet voldoende gedaan en daar loop je het risico dat je de Plaatselijke Belangen, de vrijwilligers, aan de éne kant van de gemeente voelen dat ze gewoon moeten uitvoeren, maar aan de andere kant niet zelf mogen beslissen, waarmee ze ook in een spagaat komen te zitten. Een andere geïnterviewde zegt over de inzet van vrijwilligers het volgende: Ieder dorp heeft dat op zijn eigen manier ingericht. Er zijn Plaatselijke Belangen die echt alles zelf doen, dus het bestuur Plaatselijk Belang doet het ook echt gewoon. Er zijn ook plaatselijke belangen die hebben werkgroepen geformeerd. Er zijn ook Plaatselijke Belangen die zich als een soort gemeenteraad opstellen. Die een wat meer politieke kant pakken. Dus dat is heel erg verschillend. Een volgend aspect dat wordt aangekaart is het gevoel van veel mensen dat ze er steeds meer bijkrijgen. Belangrijk daarbij is, zo wordt aangegeven, dat men zich moet realiseren wat nu allemaal al wordt gedaan. Daaruit zal blijken dat er helemaal niet zo veel hoeft te veranderen, alleen dat soms een aantal verbindingen gelegd moeten worden. Bij de telefonische enquêtes zijn drie vragen gesteld over de werkbelasting, de ondersteuning en de waardering als het gaat om vrijwilligers. Hieronder leest u de resultaten. In hoeverre bent u tevreden over de werkbelasting als het gaat om de inzet van vrijwilligers? Dorpshuisbestuur Bestuur Plaatselijk Belang Positief 7 7 Neutraal 8 8 Negatief 3 7 Geen mening 2 6 In hoeverre bent u tevreden over de ondersteuning als het gaat om de inzet van vrijwilligers? Positief 6 12 Neutraal 9 9 Negatief 1 4 Geen mening 4 3 In hoeverre bent u tevreden over de waardering als het gaat om de inzet van vrijwilligers? Positief Neutraal 7 6 Negatief 1 6 Geen mening 2 3 Zijn er bijeenkomsten geweest voor vrijwilligers om hen te bedanken voor hun inzet? Behalve de feestelijke avond ter gelegenheid van de ondertekening van het WMO convenant zijn er geen bijeenkomsten geweest. Is inzet gepleegd op het vereenvoudigen van de administratieve regels en procedures? Binnen het dorpenbeleid kennen wij de inwonersbijdrage en het projectengeld. Voor de inwonersbijdrage hoeft geen aanvraag gedaan te worden. Het bedrag wordt gewoon overgemaakt. Verder is sprake van een simpele verantwoording. 12

13 Voor een projectbijdrage hoeft geen formulier ingevuld te worden. Een bevestiging dat de aanvraag gehonoreerd is, wordt afgegeven in de vorm van een mail. Na afronding van een project wordt schriftelijk verantwoording afgelegd door het betreffende Plaatselijk Belang of dorpshuis. Binnen het zelfbeheer op openbaar groen was eerst sprake van een contract en met veel regels en voorwaarden. We spreken nu van een overeenkomst met afspraken. Er is zoveel mogelijk getracht zo weinig mogelijk voorwaarden op te nemen. Positief is ook dat de APV aangepast is en heel veel overbodige regels verdwenen zijn. Is gebleken dat Plaatselijke Belangen behoefte hebben aan eenvoudige procedure afspraken op papier? De meeste besturen zitten niet te wachten op procedures en afspraken op papier. Een belangrijke eigenschap van vrijwilligers is dat het mensen zijn met een praktische instelling. Is gewerkt aan een handleiding voor het opstellen van een dorpsvisie? Deze handleiding is er en is verspreid onder de dorpen die nog geen dorpsvisie hebben en aan dorpen die hun bestaande dorpsvisie willen herschrijven. Dragen de inwoners en de dorpencoördinator bij aan leefbaarheid? Een belangrijk ander speerpunt in het dorpen, stads- en wijkenbeleid is de actieve bijdrage van mensen aan het bevorderen van de leefbaarheid in de gemeente. Door geïnterviewden wordt aangegeven dat men het gevoel heeft dat er veel gebeurt in en rond de dorpen. Dit verschilt overigens sterk per dorp en dat heeft dan vooral met het karakter van het betreffende dorp te maken. Twee dorpen van gelijke omvang, die op twee kilometer afstand liggen, kunnen bijvoorbeeld sterk verschillen in de mate waarin inwoners initiatieven nemen om de leefbaarheid te vergroten. Het gaat dan volgens veel geïnterviewden vooral om initiatieven die ten goede komen aan de fysieke leefbaarheid van het dorp. Er zijn redelijk veel initiatieven om bijvoorbeeld speeltuintjes, bankjes en klimrekken neer te zetten. Objecten die zichtbaar zijn in de openbare ruimte en waar mensen dus gebruik van kunnen maken. Op sociaal gebied ontstaan ook initiatieven, maar dat is minimaal. Aangegeven wordt dat het goed zou zijn als er een verschuiving komt naar het meer sociale deel. Belangrijk is daarbij ook dat de inwoners zich ervan bewust moeten zijn dat zij onbewust al vaak een belangrijke bijdrage leveren aan de leefbaarheid in de dorpen. Het is aan ons om dit zichtbaar te maken en niet om inwoners er continu op te wijzen dat men een bijdrage moet leveren. Aandachtspunt hierbij is volgens één van de geïnterviewden wel dat bij het overlaten van veel zaken aan de inwoners, de vraag bovenkomt wat er moet gebeuren als ze hun afspraken niet nakomen en bijvoorbeeld het onderhoud aan plantsoenen niet plegen, terwijl ze dat wel als initiatief hadden genomen. Op de stelling dat de dorpencoördinator bijdraagt aan de leefbaarheid is door besturen van Plaatselijk Belang als volgt gereageerd. Geen mening Oneens Eens

14 4.Tevredenheid over producten en diensten Inleiding Vanuit het dorpen, stads- en wijkenbeleid zijn verschillende producten en diensten geïntroduceerd. In dit hoofdstuk worden de buurtmeter, het kernenbudget, de digitale nieuwsbrief, de facebook pagina en inwonersbijeenkomsten geëvalueerd. Tenslotte komt ook de kruisbestuiving met het sociaal domein hier aan de orde. In dit hoofdstuk wordt onderscheid gemaakt tussen de resultaten van de geïnterviewde wethouders en ambtenaren en de resultaten van de telefonisch geënquêteerde besturen van Plaatselijk Belang en dorpshuizen. Zijn de ervaringen met de buurtmeter positief? Tot nog toe zijn 16 buurtmeters afgenomen. De dorpencoördinatoren vinden de buurtmeter een mooi instrument waarmee op een hele praktische manier de stand van zaken in een dorp kan worden vastgesteld op verschillende aspecten die te maken hebben met leefbaarheid. Met name de diversiteit aan mensen dat deelneemt aan de buurtmeter wordt als zeer positief ervaren. Op één avond worden zo verschillende onderwerpen vanuit verschillende perspectieven behandeld. De bekendheid met de buurtmeter is onder de overige geïnterviewden niet heel groot. De meeste collega s hebben er weleens van gehoord, maar weten niet precies wat het inhoudt. Er zijn bij hun weten geen concrete vragen uit de buurtmeter naar voren gekomen waar zij vervolgens mee aan de slag zijn gegaan. Bij de Plaatselijke Belangen is gevraagd naar de bekendheid met de buurtmeter en de opgedane ervaringen. Hieronder het resultaat. Weet ik niet Negatief Neutraal Positief Bij de toelichting worden verschillende opmerkingen geplaatst. Prima instrument, maar moeilijk om mensen te mobiliseren die daarover in gesprek willen. Te grootschalig is dit opgezet. Zonde van de tijd. Uiteindelijk moet plaatselijk belang het toch zelf doen. Zijn de ervaringen met het kernenbudget positief? Dit kernenbudget bestaat uit de inwonersbijdragen en projectengeld. Ieder Plaatselijk Belang ontvangt aan het begin van het jaar een inwonersbijdrage, gebaseerd op het aantal inwoners van het dorp. Een Plaatselijke Belang kan deze inwonersbijdrage naar eigen inzicht besteden in het belang van de leefbaarheid van het dorp. Daarnaast is er het projectengeld. Hiervoor kunnen Plaatselijke Belangen en dorpshuizen een aanvraag indienen. Zowel de dorpencoördinatoren als de wethouders vinden het een mooi middel om de zelfwerkzaamheid van de dorpen en haar inwoners te stimuleren. Ze hebben ook allemaal het gevoel 14

15 dat het ten goede komt aan zaken die te maken hebben met de leefbaarheid in het dorp. Wel is het zo dat veel geld wordt aangevraagd om iets te doen aan de fysieke leefbaarheid van het dorp. Er wordt in de dorpen minder geïnvesteerd in de sociale leefbaarheid van het dorp. Inwonersbijdrage Eén van de wethouders geeft aan dat men in het begin wel moest wennen aan het feit dat er zomaar geld werd verstrekt zonder dat wij hoefden te weten wat ermee gedaan werd. Het loslaten daarvan gaat steeds beter. Deze wethouder zou ook graag het kernenbudget behoorlijk verhoogd willen hebben, zodat dorpen maximaal zelfwerkzaam worden. Op 1 na alle Plaatselijke Belangen kennen de inwonersbijdrage en zijn hierover positief. Bij de toelichting worden verschillende opmerkingen geplaatst. Het helpt wel. Is echt wel nodig. Ter ondersteuning van noodzakelijke activiteiten in het dorp, het is leefbaarheidsverhogend. Dat we hier zaken van kunnen betalen die voor het gehele dorp gelden zoals de AED. De gemeente dient zeer zorgvuldig om te gaan met belastinggeld. En daarom is deze bijdrage niet vanzelfsprekend. Projectengeld Een andere financieringsbron is het projectengeld. Dorpen kunnen een projectplan indienen dat aan een beoordelingscommissie wordt voorgelegd ter besluitvorming. Het plan wordt vooraf met de dorpencoördinatoren besproken. Projectgelden kunnen worden gebruikt om bijvoorbeeld een fietsof voetpad aan te leggen, maar ook om activiteiten te organiseren. Ook het projectengeld wordt veelal ingezet om de fysieke leefbaarheid te vergroten en minder of niet ten behoeve van de sociale leefbaarheid. De ervaringen van dorpshuisbesturen en besturen van Plaatselijk Belang leest u hieronder. Heeft u gebruik gemaakt van het projectengeld? Dorpshuisbestuur Bestuur Plaatselijk Belang Ja 7 19 Nee 10 8 Weet ik niet 3 1 Was de aanvraagprocedure duidelijk? Ja 7 17 Nee 0 0 Weet ik niet 0 2 De aanvraag voor projectengeld wordt duidelijk en helder afgewerkt. Eens 6 16 Oneens 0 0 Geen mening 1 3 De snelheid waarmee dit wordt afgehandeld is naar tevredenheid. Eens 4 15 Oneens 2 0 Geen mening 1 4 Reactie beoordelingscommissie projectengeld In de beoordelingscommissie projectengeld zitten vier vertegenwoordigers van Plaatselijk Belangen en de vier dorpencoördinatoren, onder voorzitterschap van de portefeuillehouder dorpenbeleid. Deze commissie heeft op verzoek van de dorpencoördinatoren de werkwijze geëvalueerd. 15

16 De werkwijze is goed bevallen. Het is goed dat er mensen van buiten meedenken en positief kritisch meekijken. Het was een leerzame ervaring. De wijze van werken, weinig regels en maatwerk is heel positief. Graag doorgaan met deze manier van werken. De begeleiding van Plaatselijk Belang door de dorpencoördinatoren om een aanvraag tot een ingediend project bij de beoordelingscommissie te krijgen werkt goed. De regels voor het kernenbudget zijn minimaal. Dat heeft nadelen maar die wegen niet op tegen de voordelen. Wellicht toch meer uniforme regels stellen en die naar de Plaatselijke Belangen communiceren? Bijvoorbeeld de 1/3, 1/3, 1/3 richtlijn. Niet alle projecten lenen zich daarvoor. Er moet voldoende flexibiliteit blijven. Teveel regels slaat initiatieven dood. Graag met de huidige regeling doorgaan. Stapeling van bijdragen uit verschillende subsidies binnen de gemeente per situatie bekijken. Het is mooi dat we met deze regeling maatwerk kunnen leveren. De frequentie van overleg is prima, 4 x per jaar deadline voor projecten, 4 x per jaar beoordelingscommissie. Voor de komende 2 jaar, worden de plaatsvervangers commissielid, de huidige leden blijven beschikbaar als vervanger, maar als er andere belangstellenden zijn kunnen zij plaatsvervanger worden. Dit wordt met de Plaatselijke Belangen gecommuniceerd. Wordt er gebruik gemaakt van het Iepen Mienskips Fûns (IMF)? Deze IMF aanvragen van de provincie onder de worden verzorgd door de gemeente. Het betreft een simpel formulier en waarvoor geen verantwoording nodig. Wel is sprake van mogelijke steekproeven door de Provincie. Deel van de afhandeling is een simpele beschikkingsbrief met een paar voorwaarden. Voor 2015 zijn er 16 IMF project aanvragen gehonoreerd. Eventuele aanvragen kunnen worden gecombineerd met een bijdrage uit projectengeld. Die combi vergroot de kans op realisering van projecten. Zijn de ervaringen met de digitale nieuwsbrief positief? De dorpencoördinatoren gebruiken de digitale nieuwsbrief om de Plaatselijke Belangen te informeren over de laatste beleidsontwikkelingen. Dit is efficiënter dan het regelmatig mailen van bestuurders over allerlei zaken en nieuwe ontwikkelingen. Dit ontlast bovendien vrijwilligers. Volgens de dorpencoördinatoren wordt de nieuwsbrief goed gewaardeerd door de dorpen. Ook de geïnterviewden geven aan de digitale nieuwsbrief een goed communicatiemiddel te vinden. Zijn de ervaringen met de Facebookpagina positief? De Facebookpagina van de dorpencoördinatoren is vooral bedoeld om leuke nieuwtjes, die als stimulans voor leefbaarheidsinitiatieven kunnen dienen, te delen. Op de vragen of de Facebookpagina en nieuwsbrief voorzien in een behoefte is door de Plaatselijke Belangen als volgt geantwoord. Geen mening Oneens Eens Facebookpagina Nieuwsbrief Zijn er initiatieven geweest voor bijeenkomsten om inwoners en organisaties bij elkaar te brengen? In Lemmer is een eerste bijeenkomst geweest met vrijwilligersorganisaties (buurtverenigingen, Stichting Oud lemmer, Stichting Dorpsbehoud, Stichting Cultuurbevordering, Lyaemer wonen, Stichting Eetbaar Lemmer) om de behoefte aan een platform, dat 1 a 2 keer per jaar bij elkaar komt, te peilen. Daar was belangstelling voor. Deze bijeenkomst krijgt binnenkort een vervolg. Daarvoor 16

17 worden ook nog andere partijen gevraagd mee te doen. Doel van het platform is informatie uitwisseling tussen gemeente en organisaties en organisaties onderling. Ook kunnen er concrete vraagstukken worden besproken, waarbij de deelnemers gevraagd wordt mee te denken over mogelijke oplossingen. Daarnaast zijn er bijeenkomsten geweest waar een thema centraal stond: Tuk Wenjen, glasvezel, para commerciële verordening en WMO convenanten. Zo nodig wordt ook kennis van buitenaf ingevlogen, bijvoorbeeld Plaatselijk Belang Nieuw Balinge, in verband met haar ervaringen van een energie coöperatie. Waaruit blijkt de kruisbestuiving tussen enerzijds de uitvoering van dorpenbeleid en anderzijds de hulp en ondersteuningsstructuur die hoort bij de 3D s? Er zijn vier netwerkbijeenkomsten geweest die samen met de sociale wijkteams zijn georganiseerd. Bij deze bijeenkomsten waren Plaatselijke Belangen, dorpshuizen en andere maatschappelijke organisaties zoals kerken, thuiszorg, woningbouw etc. ook uitgenodigd. De Sociaal Wijk Teams konden zich voorstellen en er werd een casus ingebracht. Aan de hand van die casus werd duidelijk gemaakt wat de bijdrage van die organisatie kan zijn om het geschetste probleem op te lossen. In Echtenerbrug is een bijeenkomst belegd met Plaatselijk Belang, de kerken, de zonnebloem, dorpshuis, Vrouwen van nu, om deze organisaties met de biner en het sociaal wijkteam in contact te brengen. Hier was aandacht voor eenzaamheid, sociaal isolement. 17

18 5.Samenvatting van de resultaten, verbeter- en aandachtspunten Inleiding In de inleiding van deze evaluatie hebben wij onze beleidsuitgangspunten, beleidsdoelen en beleidsinstrumenten samengevat. De vier beleidsuitgangspunten zijn in dit hoofdstuk omgevormd tot vier vragen. Deze vragen beantwoorden wij na een samenvatting van de resultaten uit de hoofdstukken 2 tot en met 4 en met verbeter- en aandachtspunten. 5.1)Is de afstand tussen de inwoners en ons verkleind? Samenvatting resultaten De dorpencoördinatoren zijn de ogen en oren van de gemeente, maar tegelijkertijd van het dorp. Ze vormen dé schakel tussen gemeente en dorp. Het dorp is dan met name vertegenwoordigd in het bestuur van Plaatselijk Belang en/of het dorpshuis. Wijkbelangen blijven daarin nog wat achter. Tussen de dorpencoördinatoren en deze organisaties vindt wekelijks dan wel maandelijks contact plaats. De contacten met de dorpencoördinatoren, ongeacht wie het contact initieert, worden vooral als positief gewaardeerd. Ook worden vragen snel beantwoord. De wethouders zijn volgens de bevraagde organisaties bereikbaar. Op de vraag hoe de contacten met de wethouders, ongeacht wie het contact initieert, worden ervaren, is verschillend gereageerd. Het lijkt erop dat de uitkomst van de contacten hierbij ook een rol speelt. Informatie van en voor het dorp wordt met de inzet van dorpencoördinatoren gefilterd en gestroomlijnd. De informatiedeling door de dorpencoördinatoren over gemeentelijke ontwikkelingen, beleid en projecten verloopt naar tevredenheid. Ook over het faciliteren en informeren van en over dorpsinitiatieven zijn de besturen van dorpshuizen en Plaatselijke Belangen tevreden. De binnen het dorpenbeleid gebruikte gebiedsindeling wijkt voor een deel af van andere gemeentelijke indelingen. Er is geen aanleiding om daarin veranderingen aan te brengen. De reacties op de stellingen over onze toegankelijkheid, bereikbaarheid en klantgerichtheid na de herindeling roepen een beeld op dat het beter kan. De toelichting die Plaatselijke Belangen en dorphuisbesturen geven laten zien dat de locatie van het gemeentehuis hierbij een belangrijke rol speelt. Bij de voormalige gemeenten liep men zo het gemeentehuis binnen en nu moet men naar Joure als de servicepunten in Balk en Lemmer niet voorzien in producten. De digitale nieuwsbrief heeft haar toegevoegde waarde laten zien. Dat geldt in mindere mate voor de facebookpagina. Antwoord op de vraag Met de beleidsuitvoering is er gemeentebreed contact ontstaan met de plaatselijke belangen, wijkbelangen en dorpshuisbesturen. Daardoor is onze relatie met deze organisaties versterkt en is verwachte afstand voorkomen. Verbeter- en aandachtspunten - Blijvend aandacht besteden aan (nieuwe) wijk- en buurtbelangorganisaties. - De (on)mogelijkheden van een dorpsdossier ten behoeve van de informatiedeling gemeentedorp visa versa in beeld brengen. - Het burgerpanel inzetten om een verdiepingsslag te maken voor wat betreft de aspecten toegankelijkheid, bereikbaarheid en klantgerichtheid. 5.2)Is er ingespeeld op de veranderende rolverdeling tussen de inwoners en ons? Samenvatting resultaten Een belangrijk doel van het dorpen, stads- en wijkenbeleid is om inwoners steeds meer te betrekken bij de totstandkoming van beleid (interactieve beleidsvorming). Dat betekent niet dat inwoners per definitie hun zin krijgen. Wel is er betrokkenheid. De wijze waarop daar in de praktijk al vorm en inhoud aan wordt gegeven verschilt per beleidsterrein. Door de inzet van de dorpen coördinatoren 18

19 zijn de lijnen naar de inwoners korter en ontstaan er kansen. Het burgerpanel, de ontwikkeling van het dorpshuizen- en verkeersbeleid, het inrichten van het sociaal domein en een gereedschapkist met instrumenten voor voorzieningen vormen een positieve ontwikkeling. Bij een veranderende rolverdeling is het zaak ook oog te hebben voor de vrijwilligers. De meningen over de werkbelasting, de ondersteuning en de waardering als het gaat om de inzet van vrijwilligers verschillen. Niet iedereen is hierover even positief. Er gebeurt veel in en rond de dorpen. Het gaat dan vooral om initiatieven die ten goede komen aan de fysieke leefbaarheid van het dorp. Op sociaal gebied ontstaan in de dorpen ook initiatieven, echter minder in omvang. Met netwerkbijeenkomsten worden de eerste stappen gezet voor een kruisbestuiving tussen enerzijds de uitvoering van dorpenbeleid en anderzijds de hulp en ondersteuningsstructuur die hoort bij de 3D s. De scope van de dorpencoördinatoren richt zich nu vooral op besturen van Plaatselijke Belangen en dorpshuisbesturen. In de lijn dorpencoördinator niet dorpsbelang/dorpshuis gebonden initiatiefnemers, individuen of clubs zijn weliswaar de eerste stappen gezet maar is eigenlijk nog sprake van een onontgonnen terrein. Als beleidsinstrumenten is de leefbaarheidsmeter genoemd. De leefbaarheidsmeter is uitgezet in de vorm van een buurtmeter. De ervaringen hiermee zijn wisselend. Antwoord op de vraag Met de beleidsuitvoering is er een begin gemaakt met het inspelen op een veranderende rolverdeling tussen ons en de inwoners. Verbeter- en aandachtspunten - Interactieve beleidsvorming doorontwikkelen evenals de betekenis daarvan voor de rol van de gemeenteraad. - Samen met Punt Twa acties ontwikkelen die ten goede komen aan de werkbelasting, ondersteuning en waardering van vrijwilligers. - Acties ontwikkelen die zijn gericht op sociale leefbaarheid en de koppeling naar het sociaal domein. - De scope van de dorpencoördinatoren verdiepen en verbreden naar andere organisaties die in dorpen en wijken een belangrijke rol spelen. - De buurtmeter en het vervolg doorontwikkelen samen met de initiatiefnemer Partoer. 5.3)Is er duidelijkheid ontstaan over verwachtingen van inwoners en van ons zelf. Samenvatting resultaten Bij de verwachtingen behoren, behalve datgene dat bij 5.1 en 5.2 al beschreven is, ook de regels en procedures. Procedures en regels geven aanleiding tot ergernis bij de geënquêteerden. Teveel regels slaan initiatieven dood. Dit is een algemene constatering omdat er niet geënquêteerd is op welke regels en procedures deze opmerkingen betrekking hebben. Daar waar het kan hebben wij, bijvoorbeeld bij de besteding van het kernenbudget en het zelfbeheer groen, goede stappen gezet om de regels en procedures te vereenvoudigen. Bij het beschrijven van dorpshuizenbeleid vormde het dorpenbeleid één van de basisstukken. De inzet van de dorpencoördinatoren is in de afgelopen periode verbreed naar de besturen van dorpshuizen. De ervaringen hiermee zijn positief. Voor de Plaatselijke Belangen die nog geen dorpsvisie hebben of de bestaande visie willen upgraden, is een handleiding beschikbaar. Tenslotte is een grote meerderheid van de Plaatselijke Belangen het eens met de stelling dat de dorpen coördinatoren bijdragen aan leefbaarheid. Antwoord op de vraag Met de beleidsuitvoering is er in de basis duidelijkheid ontstaan over wie, wat, waar en wanneer doet. 19

20 Verbeter- en aandachtspunten - Blijvend aandacht besteden aan het vereenvoudigen van regels en procedures. - De inzet van de dorpencoördinatoren naar dorpshuisbesturen continueren. 5.4)Is de inzet van financiële middelen onderbouwd? Samenvatting resultaten Er is een regeling gemaakt over de besteding van het kernenbudget. Het kernenbudget kent een inwonersbijdrage en een projectenbijdrage. Vanuit de provincie is het Iepen Mienskip Fûns geïnitieerd. Beide regelingen kunnen gecombineerd worden ingezet. Kenmerkend voor de regelingen is: duidelijke procedure, duidelijke en heldere afwerking, korte lijnen, snelle afhandeling. Een ander kenmerk is dat de besteding vaker ten goede komt aan de fysieke dan aan de sociale leefbaarheid. Plaatselijke belangen, dorpshuisbesturen en de beoordelingscommissie laten weten dat de ervaringen met de uitvoering van deze regeling en de besteding van middelen positief zijn en ongewijzigd voortgezet zouden moeten worden. Antwoord op de vraag Met de beleidsuitvoering is de inzet van financiële middelen onderbouwd. Verbeter- en aandachtspunten - De regeling kernenbudget qua inhoud en uitvoering ongewijzigd voortzetten. - Acties ontwikkelen die erop zijn gericht om de besteding voor sociale leefbaarheid te vergroten. 20