Bedrijfsopvolging via bv-structuur met cumulatief preferente aandelen

Transcriptie

1 Bedrijfsopvolging via bv-structuur met cumulatief preferente aandelen Mr. Geert de Jong 1 In de fiscale praktijk wordt in het kader van bedrijfsopvolging regelmatig gewerkt met cumulatief preferente aandelen (hierna cumprefs). In dit artikel behandel ik een aantal aspecten die met cumprefs verband houden. Ik neem nadrukkelijk een holdingstructuur als uitgangspunt; cumprefs in de aanmerkelijkbelangsfeer blijven buiten beschouwing. Ook de gevolgen voor de diverse bedrijfsopvolgingsregelingen in de Wet IB 2001 en de Successiewet vallen buiten deze bijdrage. Hierna zal eerst het opzetten van een structuur met cumprefs via een bedrijfsfusie van art. 14 Wet Vpb 1969 worden behandeld, inclusief enkele van de hierbij geldende specifieke voorwaarden. Vervolgens besteed ik aandacht aan enkele aspecten van de flex-bv-wetgeving, meer in het bijzonder het nut van het stemrechtloze aandeel in bedrijfsopvolgingssituaties. Ten slotte ga ik kort in op de vraag of een stichting administratiekantoor na het invoeren van de flex-bv-wetgeving nog een functie kan vervullen. 1. Bedrijfsfusie 1.1. Algemeen Zoals gezegd, nemen we de in de fiscale praktijk gebruikelijke holdingstructuur ( plus werkbv) als uitgangspunt: 2 dga Eén van de wijzen waarop in het kader van bedrijfsopvolging een structuur met cumprefs kan worden gecreëerd, is via een bedrijfsfusie ex art. 14 Wet Vpb De beoogde structuur ziet er als volgt uit: cumprefs overdrager bedrijfsopvolger gewone aandelen Van een bedrijfsfusie is sprake als een vennootschap een (zelfstandig onderdeel van een) onderneming overdraagt aan een andere (al dan niet daartoe opgerichte) vennootschap tegen uitreiking van aandelen. 3 Dit kan in principe zonder afstemming met de fiscus, tenzij sprake is van een aantal specifiek genoemde omstandigheden, zoals: - de overnemende vennootschap maakt aanspraak op voorwaarts verrekenbare verliezen; - de overnemende vennootschap maakt aanspraak op vermindering ter voorkoming van dubbele belasting; - bij het bepalen van de winst van de overdrager en de overnemer zijn niet dezelfde fiscale bepalingen van toepassing. Wanneer voldaan wordt aan het geschetste wettelijke kader, dan is bij de overdrager ter zake van de bedrijfsfusie op basis van de wettekst geen vennootschapsbelasting verschuldigd. Wordt er niet aan voldaan, dan is een vrijgestelde bedrijfsfusie slechts mogelijk na akkoord van de fiscus. Hierbij zal de fiscus nadere voorwaarden stellen. Laten we eerst eens kijken hoe die voorwaarden er op het punt van de bedrijfsopvolging met cumprefs uitzien. 1 Werkzaam bij Grant Thornton, vestiging Alphen aan den Rijn. 2 In de praktijk wordt er vaak voor gekozen met een vastgoed- of tussenholding ter verdere optimalisatie van de concernstructuur te werken. Omdat zulks geen invloed heeft op de nu te behandelen materie, beperk ik mij in dit stuk op de meest eenvoudige variant. 3 Art. 14 Wet Vpb

2 1.2. Voorwaarden in besluit De zojuist bedoelde nadere voorwaarden zijn opgenomen in het besluit van de staatssecretaris van Financiën van 29 september In het besluit is door de Staatssecretaris verwoord dat de systematiek van art. 14 Wet Vpb 1969 met zich meebrengt dat de overdrager in ruil voor de overgedragen onderneming een adequate tegenprestatie ontvangt, in de vorm van aandelen. Vervolgens beschrijft de Staatssecretaris enkele aspecten met betrekking tot dit begrip. 5 Hij besteedt daarbij specifiek aandacht aan de bedrijfsopvolgingsvariant waarbij tegelijk aan een bedrijfsopvolger aandelen worden uitgereikt. De bedrijfsfusie kan dan naar de mening van de Staatssecretaris alleen vrijgesteld plaatsvinden, indien: a. de overdrager cumprefs verkrijgt; b. het nominale bedrag van de cumprefs vermeerderd met agio in overleg met de inspecteur wordt bepaald, zodanig dat de waarde van de uitgereikte aandelen gelijk is aan de waarde van de overgedragen onderneming; c. aan deze aandelen een dividendpercentage is verbonden dat op zakelijke wijze is bepaald; d. er daadwerkelijk dividend wordt uitgekeerd. toekomende dividend op redelijke/acceptabele hoogte te krijgen. 1. Je zou kunnen betogen dat het cumulatieve karakter van de cumprefs een neerwaarts effect moet hebben op het af te stemmen dividendpercentage. Als je de cumpref-aandeelhouder als verschaffer van eigen vermogen aanmerkt is het wel zo fair ook de kwade kansen van het ondernemerschap mee te wegen. 2. Gelijkstelling van het cumpref-dividendpercentage aan de winst van het laatste jaar voorafgaand aan de totstandkoming van de cumprefs, kan gedurende een aantal jaren wellicht gerechtvaardigd worden, maar op de middellange/lange termijn lijkt dit minder logisch. Winst kan worden gezien als een beloning die mede gerelateerd is aan de extra inspanningen en het extra risico van de ondernemer. Nu na de totstandkoming van de cumpref-structuur de extra (ondernemers)inspanningen van de overdrager geëindigd zijn, is het wellicht redelijk het cumprefdividendpercentage neerwaarts te corrigeren; temeer nu na verloop van een aantal jaren de (meer)waarde van de onderneming verband houdt met de inspanningen van de bedrijfsopvolger Discussie fiscus Met name ten aanzien van de onder b en c genoemde voorwaarden kruisen belastingadviseur en fiscus de degens. Dit is begrijpelijk, gezien het belang dat een overdrager kan hebben (namelijk vermogensoverheveling naar de volgende generatie) bij een zo laag mogelijke vastgestelde waarde en/of een zo laag mogelijk dividendpercentage op de cumprefs. Hoe lager deze grootheden zijn, hoe minder dividend er ten behoeve van de cumprefs van de winst van de bv wordt afgeroomd of, anders gezegd, hoe meer winst er overblijft voor de bedrijfsopvolgers. In de discussie met de fiscus wordt veelal (in ieder geval door de fiscus) als uitgangspunt genomen dat het dividendpercentage op de cumprefs zodanig wordt vastgesteld dat het dividend gelijk is aan de winst in het belastingjaar voorafgaand aan de herstructurering en dat de bedrijfsopvolger pas gerechtigd wordt in de exceswinst. Soms wordt een meer realistischer benadering gekozen, waarbij naar meerdere jaren wordt gekeken en ook prognoses van volgende jaren erbij worden betrokken. Zonder er verder op in te gaan, noem ik een aantal aspecten die in de discussie met de fiscus een rol kunnen spelen om het aan de cumprefs 3. Het is niet onlogisch de verhouding tussen vreemd vermogen en eigen vermogen te bekijken en bij een minder evenwichtige verhouding (lees: in geval van een voornamelijk met eigen vermogen gefinancierde onderneming) een normalisatie toe te passen met rente op vreemd vermogen. 4. neem bij de vaststelling van het rendement op de cumprefs een commercieel genormaliseerd resultaat tot uitgangspunt. Op die manier kan bijvoorbeeld rekening worden gehouden met een onderdekking op de pensioenvoorziening. 5. Cumprefs zijn in economische zin beter te vergelijken met een achterstelde geldlening zonder zekerheid c.q. vreemd vermogen dan met eigen vermogen. De vergoeding op vreemd vermogen wordt verondersteld lager te zijn dan op eigen vermogen. 6. In recente discussies werd door de belastinginspecteurs weliswaar ingestemd met een dividendpercentage gebaseerd op een genormaliseerd resultaat, maar werd wel een opslag verlangd in verband met 4 Besluit van 29 september 2008, nr. CPP2008/1008M, V-N 2001/8.7, BNB 2009/10. 5 T.a.p., onderdeel 3.4 e.v. 2

3 de mogelijke stijging van het resultaat in de toekomst. De belastinginspecteur vond dat in dat geval toch sprake zou zijn van een vermogensverschuiving. 7. recentelijk begreep ik dat sommige inspecties het standpunt hanteren dat een cumpref-dividendpercentage ten minste dient te zijn. Dit is gebaseerd op een optelsom van risicovrij schatkistpapier, marktrisicopremie, kleinschaligheidsrisico en specifiek brancherisico. Een dergelijk dividendpercentage is (extreme uitzonderingen daargelaten) in de praktijk volstrekt niet vergelijkbaar met het rendement dat vóór de overdracht door de onderneming werd gemaakt. 8. Het vereiste cumpref-dividend wordt uitgedrukt als percentage van het saldo nominaal plus agio, terwijl een rentabiliteitspercentage waar de belastinginspecteur veelal van pleegt uit te gaan gerelateerd is aan het eigen vermogen/boekwaarde Bedrijfsfusie ex art. 14 lid 1 Wet Vpb 1969 / toch besluit van toepassing? In de paragrafen hiervoor is ingegaan op de specifiek door de Staatssecretaris in het kader van art. 14 lid 2 Wet Vpb 1969 gestelde voorwaarden. Voldoet de overdracht wel aan de in art. 14 lid 1 Wet Vpb 1969 genoemde omstandigheden (zelfde winstbepalingsregels, geen compensabele verliezen, etc.), dan is in principe de bedrijfsfusie rechtstreeks op basis van de wettekst vrijgesteld. Betekent dit dan dat de in het genoemde besluit gestelde voorwaarden kunnen worden genegeerd? Het antwoord luidt ontkennend. De Staatssecretaris behandelt in het besluit aspecten die van belang kunnen zijn bij de vaststelling of een bedrijfsfusie zakelijk is. Zie bijvoorbeeld onderdeel 3.4 van het besluit, waarin de Staatssecretaris expliciet benadrukt dat de overdrager voor de overgedragen onderneming een adequate tegenprestatie (in de vorm van aandelen in de overnemer) dient te ontvangen. Als onderdeel van de adequate tegenprestatie behandelt de Staatssecretaris onder andere de bedrijfsopvolging met cumprefs. De fiscus beschouwt de voorwaarden in het besluit als een kader voor de bepaling van de zakelijkheid van een bedrijfsfusie met cumprefs, zowel voor een bedrijfsfusie op basis van art. 14 lid 1 Wet Vpb 1969 als een bedrijfsfusie ex art. 14 lid 2 Wet Vpb Overigens ben ik van mening dat de voorwaarden van de Staatssecretaris in het besluit door de fiscus te strikt worden gehanteerd. Het is toch prima denkbaar dat een zakelijke bedrijfsopvolging kan worden vormgegeven met niet-cumulatieve prefs? Of met cumprefs waarop (al dan niet incidenteel) niet daadwerkelijk dividend wordt uitgekeerd. Dit klemt temeer in de situatie van een bedrijfsfusie in de zin van art. 14 lid 1 Wet Vpb 1969 nu strikt bezien de voorwaarden uit het besluit niet één op één van toepassing zijn, doch slechts het fiscale basisprincipe van zakelijkheid dient te gelden. 7 Hoe dit ook zij, in de fiscale praktijk zal de zakelijkheid van een bedrijfsopvolging via een bedrijfsfusie met cumprefs steeds met de fiscus worden afgestemd Helpt tijdig voorsorteren? In de paragrafen hiervoor is uitgegaan van het tegelijk (of in directe samenhang) met de bedrijfsfusie uitreiken van aandelen aan de bedrijfsopvolger. De vraag kan gesteld worden in hoeverre de beschreven gevolgen anders zullen zijn in geval de bedrijfsopvolger pas op een later moment in beeld komt. Denk aan een situatie waarbij (ruim) voorafgaand aan de effectuering van de bedrijfsopvolging met cumprefs een bedrijfsfusie wordt doorgevoerd met het oog op het tijdig optimaliseren van de concernstructuur. overdrager overdrager overdrager bedrijfsopvolger 6 Zie Heithuis, Het nieuwe ab-besluit: gemiste kansen, WFR 2012/1590. stap 1 bedrijfsfusie stap 2 na 2 jaar cumprefs gewone aandelen 7 Ik laat overigens in deze bijdrage onbehandeld dat de in het besluit genoemde voorwaarde van de adequate tegenprestatie c.q. de aandelenuitreikingseis ter zake van een bedrijfsfusie mogelijk in strijd is met de fusierichtlijn EG (richtlijn 2009/133/EG). Zie hierover Van de Streek, De nog steeds starre fiscale aspecten van de flexibele bv (deel I), WFR 2011/819. 3

4 Ik denk dat deze marsroute de door de fiscus in te nemen positie over de introductie van cumprefs ten tijde van de toetreding van de bedrijfsopvolger niet verandert ten opzichte van de eerder in dit artikel behandelde situatie. 8 Wel komt in dit scenario een in dit artikel nog niet eerder belicht aspect om de hoek kijken, namelijk de antimisbruikbepaling van art. 14 lid 4 Wet Vpb Na de bedrijfsfusie van stap 1 vindt binnen drie jaar een herstructurering plaats, bestaande uit een omvorming van de gewone aandelen van de bedrijfsopvolger in cumprefs en de uitreiking van gewone aandelen aan de bedrijfsopvolger. Is dit een in het slot van art. 14 lid 4 Wet Vpb 1969 bedoelde vervreemding? Ik meen van niet, mits aan de transactie voldoende zakelijke overwegingen ten grondslag liggen Flex-bv Sinds 1 oktober 2012 is het wettelijke kader met betrekking tot aan aandelen verbonden stemrecht en ingrijpend gewijzigd. De huidige in de wet opgenomen regeling biedt een grote mate van flexibiliteit op het punt van variatie in stemrecht. Ook is nu mogelijk aandelen geheel te ontdoen van stemrecht of. 10 De vraag rijst of de wijzigingen van de nieuwe regelgeving op het punt van winst- en stemrecht mogelijkheden biedt op het punt van bedrijfsopvolging in de bv-sfeer Flexibilisering stemrecht op aandelen Op basis van de huidige wet is het mogelijk de stemrechten van aandelen los te koppelen van de verhouding tot het aandelenkapitaal. Er kan op basis van het nieuwe art. 2:228 lid 4 BW aan een soort aandelen meer stemrecht worden toegekend of, omgekeerd, juist minder. Ook is het mogelijk statutair te bepalen het stemrecht niet te koppelen aan de kapitaaldeelname maar aan een andere parameter, bijvoorbeeld de inspanningen die een aandeelhouder verricht binnen de onderneming. Hoewel de nieuwe regeling veel flexibiliteit biedt, moet wel worden bedacht dat de aangepaste stemverhouding ziet op alle besluiten van de algemene vergadering van aandeelhouders. Met andere woorden: het is niet mogelijk binnen de vergadering van aandeelhouders de stemrechten per besluit te variëren. Deze beperking kan echter langs een omweg worden opgelost. Het is namelijk mogelijk om statutair te bepalen dat de algemene vergadering van aandeelhouders ten aanzien van specifieke besluiten goedkeuring nodig heeft van de vergadering van houders van een specifieke soort, of dat bepaalde besluiten niet op het niveau van de algemene vergadering van aandeelhouders liggen doch op het niveau van de vergadering van houders van een bepaalde soort Stemrechtloze aandelen Art. 2:228 lid 5 BW biedt sinds de invoering van de flex-bv-wetgeving de mogelijkheid aandelen geheel te ontdoen van stemrecht. De term stemrechtloos is wel een beetje verwarrend. Het gaat hier namelijk uitsluitend om het stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders. In de vergadering van de houders van een bepaalde soort heeft de houder van een stemrechtloos aandeel wél stemrecht. Verder is het zo dat houders van stemrechtloze aandelen wel moeten worden opgeroepen voor de algemene vergadering van aandeelhouders en dat zij daarin het woord mogen voeren. Zoals gezegd dient een aandeel ten minste ofwel stemrecht ofwel te bezitten. Stemrechtloze aandelen kennen dus altijd een mate van winstgerechtigdheid; wegnemen van de winstgerechtigdheid kan dus niet, maar beperken wel Winstrechtloze aandelen Sinds de invoering van de flex-bv-wetgeving is het mogelijk te variëren in de winstgerechtigdheid van aandelen en kunnen aandelen zelfs geheel van hun winstgerechtigdheid worden ontdaan. Dit kan nuttig zijn in situaties waarin een overdrager van een onderneming wel zeggenschap wil houden, doch geen of niet langer prijs stelt op een aandeel in de winst Mogelijke scenario s bij bedrijfsopvolging in de bv-sfeer De flex-bv-regeling biedt de mogelijkheid op het niveau van de zeggenschap van de aandelen direct een scheiding aan te brengen tussen enerzijds winstgerechtigdheid en anderzijds stemgerechtigdheid. Dit kan nuttig zijn bij bedrijfsopvolging. In de volgende voorbeelden is een aantal denkbare varianten beschreven. Voorbeeld 1 Vader werkt eigenlijk nauwelijks meer in de onderneming. De kinderen gaan de onderneming leiden. Op basis van de flex-bv-regelgeving kan er nu desgewenst voor worden gekozen de aandelen van vader 8 Hierbij merk ik op dat dit niet anders zal zijn als niet wordt gekozen voor een bedrijfsfusie maar voor een juridische (af)splitsing ex art. 14a Wet Vpb Of, anders gezegd, op basis van de interpretatie van de fusierichtlijn EG (richtlijn 2009/133/ EG) heeft de herstructurering niet als hoofddoel of één van de hoofddoelen belastingfraude of belastingontwijking. 10 Het is niet mogelijk om aandelen te hebben waaraan noch stemrecht noch zeggenschap is gekoppeld. Zie art. 2:190 BW. 11 Overige aspecten van de flex-bvwetgeving (zoals de mogelijkheid tot het afschaffen van aanbiedingsplicht of het invoeren van een lock-up-periode) laat ik in dit artikel buiten beschouwing. 4

5 om te zetten in stemrechtloze aandelen. Deze kunnen, of moeten net als in de eerder in dit artikel geschetste scenario s cumulatief preferent van aard zijn. Vader bezit geen stemrecht meer in de algemene vergadering van aandeelhouders. Hij verliest evenwel niet zijn betrokkenheid nu hij wel vergaderrecht heeft en het woord mag voeren. In de praktijk zal deze variant niet zo vaak voorkomen. Vader zal niet zo snel geneigd zijn de zeggenschap uit handen te geven zolang al zijn geld nog in de onderneming zit. Voorbeeld 3 Vader heeft zijn aandelen in verkocht aan de persoonlijke s van zijn kinderen. De kinderen zijn relatief onervaren en vader wil gedurende zekere tijd nog een oogje in het zeil houden. Hij heeft geen behoefte meer aan een aanspraak op een aandeel in de winst. De vader heeft dan ook een hoeveelheid loze aandelen behouden waaraan de helft van de zeggenschap is gekoppeld. Vader Kinderen Vader Kinderen loos stemrechtloze aandelen stemrecht Voorbeeld 2 Zie voorbeeld 1, maar nu zijn de door vader te verwerven aandelen niet stemrechtloos, maar verminderd stemgerechtigd, bijvoorbeeld zodanig dat vader nog de helft van de zeggenschap heeft. In vergelijking met het vorige voorbeeld, is dit een meer realistisch scenario Totstandkoming structuren / goedkeuring bedrijfsfusie Mijns inziens kan in zijn algemeenheid ter zake van de fiscale gevolgen van de totstandkoming van structuren met stemrecht- en/of loze aandelen verwezen worden naar de voorgaande paragrafen. Voor zover sprake is van een omzetting van een belang van de overdrager in een ander soort aandeel, zal de fiscus het afwegingskader ten aanzien van de cumprefsparagraaf in het bedrijfsfusiebesluit als uitgangspunt nemen. Vader Kinderen Het is goed één aspect uit het bedrijfsfusiebesluit nog even nader te bezien. Facilieert het bedrijfsfusiebesluit 12 een bedrijfsfusie waarbij wordt gekozen om in plaats van cumprefs oude stijl bijvoorbeeld stemrechtloze aandelen uit te reiken aan de overdrager (zie voorbeeld 1 in paragraaf 2.4)? In paragraaf 1.2 hiervoor maakte ik al melding van de in het besluit opgenomen eis van adequate tegenprestatie. De Staatssecretaris merkt hierover onder andere op: Bij de beoordeling van de vraag of sprake is van een adequate tegenprestatie spelen ook begrippen als winstgerechtigdheid en zeggenschap een rol. Zo is er bijvoorbeeld 12 Zie noot 4. 5

6 geen sprake van een adequate tegenprestatie als de overdrager van de onderneming niet evenredig aan zijn inbreng gerechtigd wordt tot de winst van de overnemer [...], tenzij dit bezien vanuit de overdrager op zakelijke grondslag berust. 13 Ik kan mij voorstellen dat in de situatie waarin bij een bedrijfsfusie stemrechtloze aandelen worden geplaatst bij de overdrager, met de fiscus discussie kan ontstaan over het antwoord op de vraag wat onder zakelijke grondslag wordt verstaan. Is sprake van een voldoende zakelijke grondslag als de overdrager genoegen neemt met een stemrechtloos aandeel in plaats van een regulier aandeel waaraan zowel winst- als stemrechten gekoppeld zijn? De Staatssecretaris lijkt hier minder moeite mee te hebben. In de parlementaire behandeling bij de Invoeringswet vereenvoudiging en flexibilisering bv-recht merkte hij nog het volgende op: Naar de mening van het kabinet biedt de eis van een adequate tegenprestatie, zoals uitgewerkt in de standaardvoorwaarden, voldoende flexibiliteit om met de nieuwe mogelijkheden inzake de inrichting van bv s, zoals de uitgifte van loze en stemrechtloze aandelen, om te gaan. 14 Voorbeeld 4 Broers A en B hebben ieder 50% van het aandelenbelang in bv X. Tussen de echtgenotes van de beide broers botert het niet. Hoe wordt bereikt dat de besluitvorming bij overlijden van bijvoorbeeld broer B zonder problemen blijft verlopen? Een STAK geniet in deze casus de voorkeur boven het uitgeven van stemrechtloze aandelen. Door aan de certificaathouders vergaderrecht te ontzeggen, kan worden voorkomen dat er na het overlijden van één van de broers een situatie ontstaat waarin de echtgenotes/erfgenamen in de vergadering van aandeelhouders aanwezig zijn en daarin proberen zich met zaken te bemoeien (c.q. besluitvorming te bemoeilijken). Broer A STAK Erfgenamen broer B Met de introductie van de nieuwe soorten aandelen is zo schat ik in de discussie met de fiscus over het begrip adequate tegenprestatie er niet eenvoudiger op geworden. Het zou een goede zaak zijn als de Staatssecretaris op dit punt een verduidelijking geeft Stemrechtloze aandelen of stichting administratiekantoor? Om een splitsing te maken tussen zeggenschap en winstgerechtigdheid werd in de Nederlandse rechtspraktijk tot aan de invoering van de flex-bv-wetgeving gewerkt met certificering. Hierbij worden aandelen ingebracht in een stichting administratiekantoor (STAK) in ruil voor certificaten. Aan de certificaten kleeft de winstgerechtigdheid, de zeggenschap is dan in handen van de STAK. De splitsing tussen winstgerechtigdheid en zeggenschap kan met de invoering van de flex-bvwetgeving nu ook worden bereikt via de uitgifte van stemrechtloze aandelen. Betekent dit dat de STAK zijn langste tijd heeft gehad? Het antwoord luidt ontkennend. Sterker, ik denk dat het werken met een STAK een paar grote voordelen heeft ten opzichte van stemrechtloze aandelen. Ik licht dit toe aan de hand van twee voorbeelden. 6 Voorbeeld 5 Vader A wil zijn bedrijf overdragen aan zijn twee kinderen. Vader wil echter voorlopig nog de scepter zwaaien. Hij maakt zich zorgen over wat er gebeurt als hij onverhoopt komt weg te vallen. Eén ding weet hij zeker: gedurende de eerstvolgende jaren zijn de kinderen nog niet voldoende ervaren/bekwaam om de zaak te besturen; hij wil dan ook dat gedurende die jaren een derde het bestuur voert. Een STAK kan hier nuttig zijn. In de statuten van de STAK kan op voorhand al worden bepaald wie bij het wegvallen van vader het bestuur van de vennootschap dient te voeren, bijvoorbeeld tot de kinderen een bepaalde leeftijd hebben bereikt. Bij stemrechtloze aandelen kan dit niet. 13 Zie onderdeel van het bedoelde besluit. In het vervangen besluit van 19 december 2000, nr. CPP2000/3041, V-N 2001/8.7 werd ook nog expliciet opgemerkt dat geen sprake was van een adequate tegenprestatie als de overdrager een geringere zeggenschap in de overnemer verkrijgt dan gerelateerd aan de inbrengverhouding. Qua strekking is evenwel geen wijziging beoogd. 14 MvT, Kamerstukken II 2009/10, , nr. 3, p. 10.

7 Vader A Kind 1 Kind 2 STAK 3. Conclusie In deze bijdrage ben ik ingegaan op de gangbare structuren met cumprefs. Met name heb ik hierbij aandacht besteed aan de voorwaarden die bij een bedrijfsopvolging via een bedrijfsfusie worden gesteld. Vervolgens heb ik aandacht besteed aan de flex-bv-regelgeving, meer in het bijzonder aan de vraag of stemrecht- en loze aandelen mogelijkheden bieden bij bedrijfsopvolging. Ik concludeer dat de stemrecht- en loze aandelen niet zonder meer zijn in te passen in de geldende voorwaarden die in de fiscale begeleiding van een bedrijfsfusie ten aanzien van een bedrijfsopvolging worden gesteld. De discussies met de fiscus over het begrip adequate tegenprestatie zullen er niet eenvoudiger op worden. Afsluitend heb ik kort aandacht besteed aan de vraag of de STAK zijn langste tijd heeft gehad. Ik concludeer dat dit niet het geval is en dat een STAK een aantal duidelijke voordelen biedt ten opzichte van de splitsing van zeggenschap en winstgerechtigdheid via stemrecht- en loze aandelen. 7