Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak. AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels
|
|
- Suzanna Wouters
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels
2
3 Bedplassen 6 mythes 1. Bedplassen is een gedragsprobleem 2. Bedplassen is iemands schuld (ouders, kind, leerkrachten, ) 3. Pampers dragen vertraagt het droog worden 4. Kinderen die bedplassen moeten minder drinken 5. Een kind dat in bed plast op een vast tijdstip oproepen en op toilet zetten helpt het sneller droog worden 6. Er bestaat een snelle oplossing om droog te worden
4 Plasproblemen 1. Terminologie en definities 2. Oorzaken van enuresis 3. Systematische aanpak: Diagnose + Therapie Eerste consultatie Anamnese Klinisch onderzoek Echografie van nieren en blaas Urinestaal Huiswerk Tweede consultatie NMEN ID: Uroflow Bespreken dagboekregistraties Opstart therapie: Conservatieve urotherapie en blaasvolumetraining Medicamenteus Plaswekker TENS Opvolging Kinesitherapie
5 Terminologie - definities Enuresis nocturna = Bedplassen > 5-7 jaar Incontinentia diurna = Natte broeken overdag > 4 jaar Primair VS Secundair Monosymptomatisch (MEN) VS Niet- monosymptomatisch (NMEN) - Lower urinary tract symptomen (LUTS) - Bowel dysfunction
6 Plasproblemen 1. Terminologie en definities 2. Oorzaken van enuresis 3. Systematische aanpak: Diagnose + Therapie Eerste consultatie Anamnese Klinisch onderzoek Echografie van nieren en blaas Urinestaal Huiswerk Tweede consultatie NMEN ID: Uroflow Bespreken dagboekregistraties Opstart therapie: Conservatieve urotherapie en blaasvolumetraining Medicamenteus Plaswekker TENS Opvolging Kinesitherapie
7 Oorzaken enuresis Te hoge urineproductie tijdens de slaap Overactiviteit van de blaas Bedplassen Capaciteit om te ontwaken
8 Plasproblemen 1. Terminologie en definities 2. Oorzaken van enuresis 3. Systematische aanpak: Diagnose + Therapie Eerste consultatie Anamnese Klinisch onderzoek Echografie van nieren en blaas Urinestaal Huiswerk Tweede consultatie NMEN ID: Uroflow Bespreken dagboekregistraties Opstart therapie: Conservatieve urotherapie en blaasvolumetraining Medicamenteus Plaswekker TENS Opvolging Kinesitherapie
9 Eerste consultatie GESTRUCTUREERDE AANPAK Anamnese Klinisch onderzoek Echografie van nieren en blaas Urinestaal Huiswerk - dagboekregistraties = 30 Minuten
10 Eerste consultatie ANAMNESE: GESTRUCTUREERDE AANPAK Bedplassen/incontinentie Frequentie? Startleeftijd? Anamnese Indien secundair: Klinisch onderzoek leeftijd droog geworden? Nycturie Echografie van nieren en blaas Urinestaal Huiswerk - dagboekregistraties = 30 Minuten Alarmsymptomen (NMEN) Blaassymptomen (LUTS): Ongelukjes overdag (druppelverlies, lekjes in de broek, natte broek) Vroeger ongelukjes overdag tot na de leeftijd van 5 jaar? Plasfrequentie > 8x/dag Plasfrequentie < 3x/dag Acute aandrang? Persen bij plassen? Plas in meerdere tijden? Voorgeschiedenis van uropathie? Ooit urine-infecties gehad? Ophoudgedrag? Stoelgang (Bowel dysfunction) Constipatie? Vegen of hopen in de broek? Drinkgedrag (cave nevenwerkingen) Drinkt veel s nachts? Vochtintake overdag? Welk soort drank? Psychologie Bekende gedrags- of andere psychologische problematiek? (vb ADHD) Slaapproblemen Snurken Slaapwandelen Restless legs
11 Eerste consultatie INFORMEREN - Mogelijke oorzaken van het probleem - Anatomie tekening - Schuldgevoel - Gevoel alleen te zijn - Aanpak peilen naar motivatie
12 Eerste consultatie GESTRUCTUREERDE AANPAK Anamnese Klinisch onderzoek Echografie van nieren en blaas Urinestaal Huiswerk - dagboekregistraties = 30 Minuten Klinisch onderzoek - Biometrie (wegen, meten) - Bloeddruk - Algemeen pediatrisch onderzoek - Genitaal - Meataal vlies - Fimosis, hypospadie - Perineum - Anus - Neurologisch (tethered chord/neurogene blaas)
13 Eerste consultatie GESTRUCTUREERDE AANPAK Anamnese Klinisch onderzoek Echografie van nieren en blaas Urinestaal Huiswerk - dagboekregistraties Niet strikt noodzakelijk ICCS Doch indien ervaring: nuttige informatie Dynamisch onderzoek op raadpleging Weinig invasief = 30 Minuten
14 Eerste consultatie Echografie van de blaas - Vulling tov mictieaandrang (ev volume meten) - Blaaswanddikte - Rectum achter blaas - Dilatatie ureters
15 Eerste consultatie Echografie van de nieren - Grootte - Vorm - Architectuur - Hydronefrose - Cystische afwijkingen - Dilatatie ureters -
16 Eerste consultatie GESTRUCTUREERDE AANPAK Anamnese Klinisch onderzoek Echografie van nieren en blaas Urinestaal Huiswerk - dagboekregistraties Urinestaal - Infectie? - Glucosurie? Diabetes? - Proteinurie? Nieraandoening? - Hypercalciurie? Polyurie = 30 Minuten
17 Eerste consultatie GESTRUCTUREERDE AANPAK Anamnese Klinisch onderzoek Echografie van nieren en blaas Urinestaal Huiswerk - dagboekregistraties = 30 Minuten Huiswerk dagboekregistraties - Informatie verzamelen over: - Frequentie van mictie overdag en s nachts - Volume van mictie, overdag en s nachts - Diurese overdag en s nachts - Urineverlies tussendoor - Vochtinname - Stoelgangspatroon - 4 a 6 weken de tijd
18 Plasproblemen 1. Terminologie en definities 2. Oorzaken van enuresis 3. Systematische aanpak: Diagnose + Therapie Eerste consultatie Anamnese Klinisch onderzoek Echografie van nieren en blaas Urinestaal Huiswerk Tweede consultatie NMEN ID: Uroflow Bespreken dagboekregistraties Opstart therapie: Conservatieve urotherapie en blaasvolumetraining Medicamenteus Plaswekker TENS Opvolging Kinesitherapie
19 Tweede consultatie NMEN en ID: Uroflow + bespreken resultaten Bespreking resultaten dagboekregistraties Opstart therapie Conservatieve urotherapie Medicamenteus Plaswekker TENS Kinesitherapie
20 Tweede consultatie - uroflow Meten van de mictie Snelheid Volume Tijd Patroon Postmictioneel residu in de blaas
21 Tweede consultatie - uroflow Uroflow: Interpretatie 1. Parameters 2. Patronen 3. Postmictioneel residu
22 Tweede consultatie NMEN en ID: Uroflow + bespreken resultaten Bespreking resultaten dagboekregistraties Opstart therapie Conservatieve urotherapie Medicamenteus Plaswekker TENS Kinesitherapie
23 Tweede consultatie -mictiedagboeken NACHTKALENDER Slaaptijden Nycturie Stoelgangspatroon Te hoge urineproductie tijdens de slaap Overactiviteit van de blaas Nachtelijke urineproductie Bedplassen Nachtelijke polyurie = 130% EBC EBC= (lft+1) x 30ml Capaciteit om te ontwaken
24 Tweede consultatie -mictiedagboeken Dagkalender Mictievolumes Mictiefrequentie Urge ID frequentie Overactieve blaas: Vochtintake Soort drank - Mictie nooit > EBC - Micties < 60% EBC Stoelgangspatroon - Frequency - Urge - ID - Constipatie Te hoge urineproductie tijdens de slaap Overactiviteit van de blaas Bedplassen Capaciteit om te ontwaken
25 Tweede consultatie NMEN en ID: Uroflow + bespreken resultaten Bespreking resultaten dagboekregistraties Opstart therapie Conservatieve urotherapie Medicamenteus Plaswekker TENS Kinesitherapie
26 Tweede consultatie opstart therapie Conservatieve urotherapie - blaasvolumetraining Vochtintake volgens drinkschema Regelmatig plaspatroon Kleine mictievolumes: + Superplassen Constipatie/soiling/encopresis (vegen of hopen in de broek): + Stoelgangskalender + Dieet + Movicol indien nodig
27 Tweede consultatie opstart therapie NMEN en ID: Uroflow + bespreken resultaten Bespreking resultaten dagboekregistraties Opstart therapie Conservatieve urotherapie Medicamenteus Plaswekker Neuromodulatie (TENS) Kinesitherapie
28 Tweede consultatie opstart therapie MONOSYMPTOMATISCHE enuresis nocturna Ja Nachtelijke polyurie? Neen Desmopressine - Vermindert de urineproductie - Innemen 1 uur voor slapengaan - Geen vochtintake/eten vanaf 1 uur voor inname - Terugbetaald vanaf 7 jaar - Start 0,2mg, ev ophogen tot 0,4mg Plaswekker - Broekje met sensor + alarm bij druppelverlies - Opstart met 2 intensieve nachten - Leren doorslapen - Geen effect indien meerdere malen per nacht alarm
29 Tweede consultatie opstart therapie NIET MONOSYMPTOMATISCHE enuresis nocturna INCONTINENTIA DIURNA Kinesitherapie Ja - Bekkenbodemrelaxatie met biofeedback - Mictie reëducatie - Urotherapie Dysfunctional voiding? Postmictioneel residu? Neen Anticholinergica Of TENS (transcutane elektroneuromodulatie) - Oxybutinine (Mictonorm, Vesicare: off label) CAVE: ADHD, constipatie, accomodatiestoornissen, residu - TENS: 3 maanden voor effect
30 Tweede consultatie opstart therapie TENS - Zelfde effect als anti-cholinergica op blaas - 2 uur per dag kleefpleisters thv onderrug - Voelbare niet pijnlijke stimulatie van de sacrale zenuwen - Effect te beoordelen na 3 maanden (vs anticholinergica)
31 Tweede consultatie opstart therapie NMEN en ID: Uroflow + bespreken resultaten Bespreking resultaten dagboekregistraties Opstart therapie Conservatieve urotherapie Medicamenteus Plaswekker TENS Kinesitherapie
32 Plasproblemen 1. Terminologie en definities 2. Oorzaken van enuresis 3. Systematische aanpak: Diagnose + Therapie Eerste consultatie Anamnese Klinisch onderzoek Echografie van nieren en blaas Urinestaal Huiswerk Tweede consultatie NMEN ID: Uroflow Bespreken dagboekregistraties Opstart therapie: Conservatieve urotherapie en blaasvolumetraining Medicamenteus Plaswekker TENS Opvolging Kinesitherapie
33 Opvolging Opvolging: Opvolgen, bijsturen, motiveren, ondersteunen Informeren, ook over kans op recidief Stap voor stap, combinatietherapie Wat als resistent aan huidige behandeling, trage vooruitgang of recidief? Compliance, motivatie bevragen Psychologische begeleiding indien nodig Pauze indien nodig Combinatietherapie, veranderen van strategie Cystomanometrie Andere medicatie zoals blaashalsontspanners of tricyclische antidepressiva
34 Plasproblemen 1. Terminologie en definities 2. Oorzaken van enuresis 3. Systematische aanpak: Diagnose + Therapie Eerste consultatie Anamnese Klinisch onderzoek Echografie van nieren en blaas Urinestaal Huiswerk Tweede consultatie NMEN ID: Uroflow Bespreken dagboekregistraties Opstart therapie: Conservatieve urotherapie en blaasvolumetraining Medicamenteus Plaswekker TENS Opvolging Kinesitherapie
35 TAKE HOME MESSAGES BEDPLASSEN 1. Is een aandoening die een correcte behandeling verdient omwille van de belangrijke impact, fysiek en mentaal, vanaf de leeftijd van 5-7 jaar. 2. Een onderscheid in de verschillende oorzaken van bedplassen kan worden gemaakt op basis van anamnese, klinisch onderzoek, thuisregistraties en eventueel urinestaal, echografie en uroflow. 3. Deze onderliggende oorzaken zijn: nachtelijke polyurie, overactieve blaas en/of onvoldoende capaciteit om te ontwaken. 4. Op basis van deze onderzoeken worden eveneens comorbiditeiten en zeldzame aandoeningen die gepaard gaan met bedplassen zoals diabetes, hypercalciurie, ectopische ureters, polycystische nieren, vastgesteld. 5. De aanpak van bedplassen vraagt een systematische benadering en wordt geïndividualiseerd op basis van de onderliggende etiologie, en bestaat uit conservatieve urotherapie, kinesitherapie, medicamenteuze behandeling, neuromodulatie en/of de plaswekker. 6. Bij therapieresistente casussen dient behandeling bij een specialist te worden overwogen, waarbij combinatietherapie, aanvullende diagnostiek onder andere door middel van cystomanometrie en aanvullende therapie kan worden toegepast.
36 Vragen?
37 Dank voor uw aandacht 16/05/2019
Symbolen. De plas- en drankkalender: overdag ongelukje ongelukje opgestaan s nachts plassen overdag s nachts om te plassen. droog.
De plas- en drankkalender: In de vorige bladzijden probeerden we duidelijk te maken dat bedplassen verschillende oorzaken kan hebben. Een van de meest frequente objectieve stoornissen is dat de nachtelijke
Nadere informatieWorkshop/QUIZ richtlijnen
Workshop/QUIZ richtlijnen Saskia Bruijn urotherapeut AMC/EKZ Lottie Peerdeman urotherapeut WKZ Keetje de Mooij kinderuroloog WKZ Edith Dekker urotherapeut WKZ Vraag 1 Welke terminologie wordt gebruikt
Nadere informatieBBD: Bowel Bladder Dysfunction
BBD: Bowel Bladder Dysfunction Bladder Dysfunction Dr. Leen Geyskens Kinderarts, interesse in bedplassen en continentieproblematiek Symposium 5 jaar kindergeneeskunde 20/9/2014 Blaasdysfunctie: moeilijkheden
Nadere informatieDr. E. Verlinden Marjan Claes
Dr. E. Verlinden Marjan Claes Urineverlies gedurende de dag bij een kind oud genoeg om blaascontrole te hebben Primair : blijvende natte broeken na potjestraining (3-4 jaar) Secundair : herval van natte
Nadere informatieZindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen
Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Marion Salwegter, huisarts en kaderhuisarts urogynaecologie Edwin Knots, kinderarts CZE Bas Zegers, kinderarts-sociale pediatrie MMC Maar 80 minuten
Nadere informatieMOET U S NACHTS OOK OPSTAAN?
MOET U S NACHTS OOK OPSTAAN? Spreek erover met uw arts! Informatiebrochure opgesteld door: MOET U S NACHTS OOK OPSTAAN? Spreek erover met uw arts! Wanneer kan u best een arts raadplegen? Als u s nachts
Nadere informatiePLASPROBLEMEN BIJ KINDEREN
PLASPROBLEMEN BIJ KINDEREN A1008 Wat is het probleem? Wanneer uw kind last heeft van natte (onder)broeken overdag, terugkerende blaasontstekingen of bedplassen is er mogelijk sprake van een verkeerd aangeleerd
Nadere informatieUrodynamicadag Workshop tracés ontleden en beknopte verslaggeving. Dr Anne-Françoise Spinoit & Mevr Inge Ragolle
Urodynamicadag 2016 Workshop tracés ontleden en beknopte verslaggeving Dr Anne-Françoise Spinoit & Mevr Inge Ragolle st art stop First sensation Pves k urge Full bladder Pv es Normal filling Pabd = Pa
Nadere informatieEnuresis. Terminologie ICCS international child continence society. Terminologie ICCS. Terminologie ICCS international child continence society
Enuresis international child continence society Enuresis: intermittent incontinence of urine while sleeping, synonymous with (intermittent) nocturnal incontinence. The term is used regardless of whether
Nadere informatieIncontinentie bij kinderen
Incontinentie bij kinderen Deel 1 N.J. Langendoen, Kinderarts Sept 2016 urethra 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 1 Lower urinary tract function International children s continence society (ICCS) Dagfrequentie (betrouwbaar
Nadere informatieVragenlijst voor kinderen met plas- en/of poepproblemen
Vragenlijst voor kinderen met plas- en/of poepproblemen U kunt deze lijst voor het polikliniekbezoek invullen. De arts zal deze lijst met u doornemen tijdens het bezoek. Bij sommige vragen zijn meerdere
Nadere informatieBijscholingsdag urotherapie Aart Klijn Edith Dekker
Bijscholingsdag urotherapie 2015 Aart Klijn Edith Dekker Workshop casuïstiek Doel: van elkaar leren Opzet: casus, diagnose, discussie, verloop, urologische beeld, valkuilen. Casus 1: Maud Leeftijd: 12
Nadere informatieALLES OVER HET POTJE. Marjan Claes Kinesitherapeute. ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Antwerpen, Plascentrum GZA Sint-Augustinus Wilrijk
Marjan Claes Kinesitherapeute ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Antwerpen, Plascentrum GZA Sint-Augustinus Wilrijk www.marjanclaes.be marjan.claes@gza.be 03/443.38.67 Inhoud 1. Wat is zindelijk zijn
Nadere informatiePlaspoli, kind (2) Kindergeneeskunde
Plaspoli, kind (2) Kindergeneeskunde Inleiding Uw kind is aangemeld voor de plaspoli van MST in verband met plasproblemen. Deze folder geeft algemene informatie over wat u van een bezoek aan de plaspoli
Nadere informatieGoedaardige Prostaatvergroting
Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 In het kader van de Europese week van de Urologie informeert de dienst Urologie van Az Damiaan over prostaataandoeningen.
Nadere informatiePlaspoli, kind. Kindergeneeskunde
Plaspoli, kind Kindergeneeskunde Inleiding Uw kind is aangemeld voor de plaspoli van MST in verband met plasproblemen. Deze folder geeft algemene informatie over wat u van een bezoek aan de plaspoli kunt
Nadere informatiekinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie en plasgedrag Els De Deckere AZ Sint-Jan AV campus Brugge Blaastraining
Blaastraining en plasgedrag Els De Deckere kinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie AZ Sint-Jan AV campus Brugge De bekkenbodem 5 belangrijke functies van de bekkenbodemspieren Belang van
Nadere informatieGeachte ouders/verzorgers,
Geachte ouders/verzorgers, Binnenkort bezoekt u met uw kind polikliniek Kindergeneeskunde van Isala Vrouw-kindcentrum, omdat uw kind plasproblemen heeft. Het kan zijn dat uw kind blaasontstekingen heeft,
Nadere informatieBedwateren PATIËNTENBROCHURE
PATIËNTENBROCHURE Bedwateren Inhoudstafel Wat is bedplassen? 3 Zindelijkheid 3 Oorzaken 3 Wanneer naar de uroloog? 4 Onderzoeken 4 Wat kunt u er zelf aan doen? 5 Behandeling 7 Uw persoonlijke aantekeningen
Nadere informatieBijlage 6 Begeleiding incontinentie en enuresis Regionale transmurale afspraak Zuidoost Brabant
Bijlage 6 Begeleiding incontinentie en enuresis Regionale transmurale afspraak Zuidoost Brabant Overdag nat Vóór 3 jaar: Uitleg, wegnemen druk/straf, positieve aandacht. Leg uit dat overdag nog niet zindelijk
Nadere informatieUrge-incontinentie Marina Hovius, uroloog
Urge-incontinentie Marina Hovius, uroloog Anatomie Terminologie Prevalentie Onderzoek Co-morbiditeit Conservatieve maatregelen Medicamenteuze therapie Operatieve therapie Anatomie Terminologie: richtlijn
Nadere informatieIs er meerwaarde van urodynamica? (U d )
Is er meerwaarde van urodynamica? (U d ) Workshop bijscholingsdag urotherapie 23 maart 2018 Aart Klijn, kinderuroloog Voor wie zou U d meerwaarde hebben? Kinderen die bij een urotherapeut komen: Kinderen
Nadere informatieProgramma. Ketenzorg Arnhem
Programma 17.30 Incontinentie/ Valpreventie 18.30 Bijdrage ergotherapeut 19.00 Pauze 19.10 Pitch Verbeterplan 20.30 Pauze 20.45 Waarom ouderenzorg, Take home Message 21.00 Afsluiting Incontinentie: Mictie
Nadere informatieWaarom de plasschool?
kinderplasschool Inleiding Nog te vaak rust er een groot taboe op plas- en stoelgangproblemen en bedplassen in het bijzonder. Niemand durft erover praten, waardoor een kind denkt dat het alleen staat met
Nadere informatieEnuresis update Is Tens zinvol? Ann Raes Kindernefrologie, UZ Gent
Enuresis update Is Tens zinvol? Ann Raes Kindernefrologie, UZ Gent Prevalentie NE Prevalentie (%) 25 20 15 10 5 Man (n=7455) Vrouw (n=9057) Allen (n=16512) 0 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Leeftijd
Nadere informatieBijscholingsdag urotherapie Janita Ekelmans, Saskia de Bruijn, Edith Dekker
Bijscholingsdag urotherapie 2016 Janita Ekelmans, Saskia de Bruijn, Edith Dekker Pro en Contradebat casuïstiek urotherapie Doel: van elkaar leren! Opzet: door middel van een kijkje in de spreekkamer van
Nadere informatieIn deze folder geven we u informatie over het gebruik van de plaswekker bij uw kind.
De Plaswekker In deze folder geven we u informatie over het gebruik van de plaswekker bij uw kind. De eerste 2 nachten: de intensieve nachten. 1. In de loop van de avond (rond 18:00 uur) Klaarleggen van
Nadere informatieTIKA, Team Incontinentie Kinderen Arnhem en omgeving. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
TIKA, Team Incontinentie Kinderen Arnhem en omgeving Uw kind heeft een afspraak op de polikliniek Kindergeneeskunde van Rijnstate voor poep- en/of plasproblemen. In deze folder leest u wat u van dit bezoek
Nadere informatieUDO. Urodynamisch Onderzoek. Urologie
Urodynamisch Onderzoek Binnenkort zal u een urologisch onderzoek ondergaan. Dit onderzoek noemen we een Uro Dynamisch Onderzoek. Wij stelden deze brochure voor u samen als informatie naast de uitleg die
Nadere informatieUrineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan. Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek
Urineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek Wanneer urine incontinentie? Als de druk in de blaas hoger is dan de druk in de urethra!
Nadere informatieRichtlijn Zindelijkheid van urine en feces (2011)
Richtlijn Zindelijkheid van urine en feces (2011) 2. Activiteiten rondom zindelijkheid voor urine door de JGZ Uitgangsvragen Welke maatregelen zijn er te nemen door de JGZ bij onzindelijkheid overdag/
Nadere informatieGeboren met extra kleppen!
Geboren met extra kleppen! Stida Vreede-ten Brink Verpleegkundig consulent kindernefrologie Gespecialiseerd in stoma,continentie en huidverzorging UMCG Beatrixkinderziekenhuis Groningen Functioneren
Nadere informatieJGZ. Incontinentie bij kinderen. T. van den Brand, arts JGZ Volksgezondheid gemeente Utrecht
JGZ Incontinentie bij kinderen T. van den Brand, arts JGZ Volksgezondheid gemeente Utrecht Komende 25 minuten. De rol van de JGZ Hoe werkt de JGZ Zindelijkheid /incontinentie Urine Zindelijkheid/incontinentie
Nadere informatieWanneer zijn de kinderen klaar voor een zindelijkheidstraining? Kinderen zijn mogelijk klaar voor een zindelijkheidstraining wanneer ze:
Zindelijkheidstraining Net als de meeste ouders kijkt u misschien uit naar de dag dat uw kind geen luiers meer nodig heeft. Uw kind zindelijk maken kan een enorme opgave lijken, vooral wanneer familie,
Nadere informatiePlasproblemen. Urologie. bij kinderen. Inleiding. Hoe werkt de blaas normaal?
Urologie Plasproblemen bij kinderen Inleiding Zindelijk worden is een leerproces dat normaal gesproken grotendeels vanzelf gaat. Als een kind van vijf jaar of ouder nog regelmatig nat is, blaasontstekingen
Nadere informatieurologische vragenlijst man
urologische vragenlijst man VIGNET Mantelzorg: Beroep: Hobby s: Naam en adres van huisarts: Telefoon: Mutualiteit: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? diabetes - AHT - hartfalen - Gewicht: kg
Nadere informatieHet mictiedagboek. Meten van het drink- en plaspatroon van uw kind
Het mictiedagboek Meten van het drink- en plaspatroon van uw kind Dit mictiedagboek is bedoeld om inzicht te krijgen in het drink- en plaspatroon van uw kind. Om eventueel urineverlies en/of andere klachten
Nadere informatieNatte ongelukjes bij kinderen
Sanne Steffens, Doreth Teunissen, Toine Lagro-Janssen Klinische les Natte ongelukjes bij kinderen Inleiding U herkent het vast wel: ouders die bezorgd op uw spreekuur komen en melden dat hun kroost met
Nadere informatieplasbuis ontspannen zich.
Hoe werkt het plassen normaal? De blaas lijkt op een ballon, die groter en kleiner kan worden afhankelijk van de hoeveelheid vocht die erin zit. Aan het uiteinde van de blaas zitten de sluitspieren (kinderen
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL MICTIEKLACHTEN BIJ MANNEN
TRANSMURAAL PROTOCOL Inleiding Mictieklachten bij mannen komen frequent voor. Zeker met het toenemen van de gemiddelde levensverwachting zal het aantal mannen, dat zich presenteert met dergelijke klachten,
Nadere informatieIncontinentie voor plas bij kinderen Achtergrond informatie over blaasproblemen voor ouders en kind.
Incontinentie voor plas bij kinderen Achtergrond informatie over blaasproblemen voor ouders en kind. Inleiding Uw kind komt op de Plas&PoepPoli van Meander Medisch Centrum omdat het incontinent is voor
Nadere informatieRichtlijn Zindelijkheid van urine en feces (2011)
Richtlijn Zindelijkheid van urine en feces (2011) Begeleiding en behandeling door de JGZ Te vroeg actief en tegen de zin in van het kind begeleiden/behandelen van onzindelijkheid is in het algemeen niet
Nadere informatieSuccessen & failures in de urotherapie. E.C van der Kuur, kinderarts P. Schutte, bekkenfysiotherapeut
Successen & failures in de urotherapie E.C van der Kuur, kinderarts P. Schutte, bekkenfysiotherapeut - Casus 1 - Discussie second opinion - Casus 2 - Discussie management van verwachtingen casus 1-2016:
Nadere informatieOngewild plassen. Pediatrisch Uro-Nefrologisch Centrum
Ongewild plassen Erik Van Laecke Kinderuroloog UZ Gent Dr. Erik Van Laecke Pediatrisch Uro-Nefrologisch Centrum Kinderurologen - kindernefrologen Kinderbekkenbodemkinesisten Kinderpsychologen Pediatrische
Nadere informatieinfo voor patiënten Blaasfunctieonderzoek
info voor patiënten Blaasfunctieonderzoek Inhoud 01 Het blaasfunctieonderzoek... 04 02 Bijwerkingen... 06 03 Praktisch... 07 04 Kort samengevat... 07 05 Contactgegevens... 08 01. Blaasfunctieonderzoek
Nadere informatieNieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie
Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie Dr. S. Vande Velde Dienst kindergastro-enterologie UZ Gent Prof Dr Van Winckel Prof Dr Van Biervliet Dr De Bruyne 1 Meisje 8 jaar oud Op spoed met mama, al 2 maand
Nadere informatieman, vrouw en kind info voor ouders Plaswekker
man, vrouw en kind info voor ouders Plaswekker Inhoud 01 Intensieve nachten thuis... 04 02 De vervolgtraining thuis... 06 03 Medicatie... 07 04 Vochtinname en blaasvolume... 07 05 Controles en follow-up...
Nadere informatieInformatie voor Ouders
Bedplassen Informatie voor Ouders Een kind dat overdag zindelijk is zal meestal wat later ook s nachts droog blijven. Sommige kinderen moeten nog een tijdje s nachts uit bed genomen worden om hen een plas
Nadere informatieRadicale Prostatectomie. Incontinentie. na een. AZ Damiaan Oostende. Dr. Jochen Darras Dienst Urologie
Incontinentie na een Radicale Prostatectomie Dr. Jochen Darras Dienst Urologie AZ Damiaan Oostende Prostaatkanker Frequentst ontdekte kanker bij de man Tweede doodsoorzaak door kanker (na longkanker) Breed
Nadere informatieAcademiejaar
FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2013-2014 IS ER PLAATS VOOR DE PLASWEKKER IN DE BEHANDELING VAN KINDEREN MET ENURESIS NOCTURNA? ONDERZOEK NAAR HET EFFECT BIJ MONOSYMPTOMATISCHE
Nadere informatieVragenlijst nachtelijke incontinentie
kindergeskunde Vragenlijst nachtelijke incontinentie De kinderarts of uroloog heeft uw kind doorverwezen naar de continentiepoli, omdat uw kind regelmatig s nachts nat is. Om een goed beeld te krijgen
Nadere informatieMultiple Sclerose en urologie
Multiple Sclerose en urologie Bertil Blok, uroloog Blaasfunctiestoornissen vaak bij MS Meer dan 80% van de MS patienten heeft urologische symptomen 96% van de MS patienten met meer dan 10 jaar MS krijgen
Nadere informatieKinderen met blaasproblemen
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Kinderen met blaasproblemen z Kinderen met blaasproblemen 1 Zindelijk worden is een leerproces dat normaal gesproken grotendeels
Nadere informatieAcademiejaar 2013-2014
Academiejaar 2013-2014 Is er een plaats voor de plaswekker in de behandeling van kinderen met enuresis nocturna? Onderzoek naar het effect in de leeftijdscategorie jonger dan negen jaar in vergelijking
Nadere informatieUrologische vragenlijst
Urologische vragenlijst www.urologischcentrum.be Urologische vragenlijst Naam: Leeftijd: Geslacht: Datum: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? Gewicht: BMI: Bladderscan: Neurologische en mentale
Nadere informatieVragenlijst nachtelijke incontinentie
Vragenlijst nachtelijke incontinentie Uw kind is doorverwezen naar de continentiepolikliniek, omdat uw kind regelmatig 's nachts nat is. Om een goed beeld te krijgen van de problematiek, vragen wij u deze
Nadere informatieBoxmeer Kinder Incontinentie Team: Bo-KIT
Boxmeer Kinder Incontinentie Team: Bo-KIT Uw huisarts of een andere specialist heeft uw kind verwezen naar het kinderincontinentiespreekuur van het Maasziekenhuis Pantein. Incontinentieproblemen zijn vaak
Nadere informatieVragenlijst voor kinderen met plasproblemen
Vragenlijst voor kinderen met plasproblemen Kindergeneeskunde/ urologie A Personalia Naam: Adres: Postcode en woonplaats: Geboorte datum: A Invuldatum: B Ongelukjes met het plassen overdag B1 Heeft uw
Nadere informatieIs er plaats voor de plaswekker in de behandeling van kinderen met enuresis nocturna? Onderzoek naar het effect bij nietmonosymptomatische
FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2013-2014 Is er plaats voor de plaswekker in de behandeling van kinderen met enuresis nocturna? Onderzoek naar het effect bij nietmonosymptomatische
Nadere informatieDisclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling. Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante Bedrijfsnamen relaties met bedrijven Sponsoring Sanofi Takeda Nederland BV Teva Nederland
Nadere informatieBoxmeer Kinder Incontinentie Team: Bo-KIT
Boxmeer Kinder Incontinentie Team: Bo-KIT Uw huisarts of een andere specialist heeft uw kind verwezen naar het kinderincontinentiespreekuur van het Maasziekenhuis Pantein. Incontinentieproblemen zijn vaak
Nadere informatieVragenlijst continentiepoli
Vragenlijst continentiepoli Inleiding De kinderarts of uroloog heeft uw kind doorverwezen naar de continentiepoli. Om een goed beeld te krijgen van de problematiek van uw kind vragen wij u de lijst, voor
Nadere informatieObstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven
Obstipatie bij kinderen Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Normaal stoelgangspatroon postnataal: 99% defaecatie binnen 48 uren borstvoeding volwassenen: 3x/dag tot 3x/week
Nadere informatieurologische vragenlijst vrouw
urologische vragenlijst vrouw VIGNET Mantelzorg: Beroep: Hobby s: Naam en adres van huisarts: Telefoon: Mutualiteit: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? diabetes - AHT - hartfalen - Gewicht: kg
Nadere informatieDroogbedtraining thuis
Droogbedtraining thuis Uw kind gaat een bedplastraining volgen. In deze folder leest u wat deze training inhoudt en wat van u en uw kind wordt verwacht. Ook vindt u informatie over de oorzaken van bedplassen
Nadere informatieVragenlijst bekkenbodemurinewegproblemen
Vragenlijst bekkenbodemurinewegproblemen Instructie Voor u ligt de vragenlijst die u heeft ontvangen in verband met bekkenbodemurinewegproblemen. De vragenlijst is bedoeld om meer inzicht te krijgen in
Nadere informatieDroogbedtraining. Kinder Incontinentie Training Sophia (KITS) Sophia Kinderziekenhuis. Mogelijke oorzaken van bedplassen.
Sophia Kinderziekenhuis De kinderuroloog heeft uw kind doorverwezen naar de Kinder Incontinentie Training Sophia (KITS). Dit is een multidisciplinair spreekuur van de afdeling Kinderurologie. Uw kind is
Nadere informatieBehandeling van een overactieve blaas met botox
Behandeling van een overactieve blaas met botox Afdeling urologie Inleiding Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw uroloog met u besproken dat er een overactiviteit van uw blaas is vastgesteld.
Nadere informatieBehandeling van overactieve blaas met botox
Behandeling van overactieve blaas met botox Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw uroloog met u besproken dat er een overactiviteit van uw blaas is vastgesteld. Ook heeft hij de mogelijkheden
Nadere informatieUrine incontinentie bij vrouwen
Urine incontinentie bij vrouwen Ellen van der Linden, uroloog Mesos Annemiek ter Horst, bekkenfysiotherapeut stelling Uitgaand van een standaardpraktijk van 2350 patiënten, verwacht je ongeveer 30 vrouwen
Nadere informatieMultiple sclerose en blaasklachten
Multiple sclerose en blaasklachten Zaterdag 8 februari 2014 Dr. Evert Koldewijn uroloog Catharina Ziekenhuis Eindhoven Vanuit dit gebied wordt de blaas en de plasbuis bestuurd f-mri beelden 4 Urine opslag
Nadere informatieJolien Laridaen Medische Psychologie Kinderen en Jongeren. Zindelijk worden. Alles over het potje
Jolien Laridaen Medische Psychologie Kinderen en Jongeren Zindelijk worden Alles over het potje Inhoudstafel Probleemstelling Normale ontwikkeling Potjestraining Vragen aan ouders Standaardvragen Doorvragen
Nadere informatieDe Plasklas noodzaak tot consensus over wat het is en hoe het kan
De Plasklas noodzaak tot consensus over wat het is en hoe het kan Vereniging voor Urotherapie J uni 2015 A. Bartels 1, R. Dellink - Vlietstra, K. Bakker, L. Tornabene - Poesse Inhoud Inhoud 1 Inleiding...
Nadere informatieTrainingsmap Kinder Incontinentie Poli
Trainingsmap Kinder Incontinentie Poli 1 van 17 Colofon Deze trainingsmap is een uitgaven van het Zaans Medisch Centrum met dank aan de kinderincontinentieteams van de alysis zorggroep Arnhem/Zevnaar en
Nadere informatieUrineweginfecties en antibiotica
Urologie Urineweginfecties en antibiotica www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Algemene oorzaken urineweginfecties... 3 Blaasontsteking... 4 Verschijnselen kunnen zijn:... 4 Diagnose... 4 Behandeling... 5
Nadere informatieAcademiejaar
Academiejaar 2013-2014 Is er plaats voor de plaswekker in de behandeling van kinderen met enuresis nocturna? Onderzoek naar het effect van de plaswekker bij nachtelijke polyurie. Julie IMSCHOOT Promotor:
Nadere informatieInhoud. Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus
Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? Bertil Blok, uroloog Inhoud 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus 1. Definitie blaasproblemen bij ernstige MS De ernstige MS patient
Nadere informatieINFO VOOR PATIËNTEN BLAASFUNCTIE- ONDERZOEK
INFO VOOR PATIËNTEN BLAASFUNCTIE- ONDERZOEK INHOUD 01 Blaasfunctieonderzoek 4 02 Voorbereiding 4 03 Onderzoek 5 04 Nazorg 6 05 Bijwerkingen 6 06 Praktisch 7 07 Samenvatting 7 4 / 01 BLAASFUNCTIEONDERZOEK
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL MICTIEKLACHTEN BIJ MANNEN Werkafspraken
TRANSMURAAL PROTOCOL MICTIEKLACHTEN BIJ MANNEN Werkafspraken Huisarts Inleiding Mictieklachten bij mannen komen frequent voor. Zeker met het toenemen van de gemiddelde levensverwachting zal het aantal
Nadere informatieSacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi
Sacrale neurostimulatie voor incontinentie Week van de urologie Dr. M. Abasbassi 26-09-2018 SNS voor incontinentie Enkele feiten Diagnostiek Alternatieven Sacrale neurostimulatie Conclusie SNS voor incontinentie
Nadere informatieStappenplan urine-incontinentie in de eerste lijn
Stappenplan urine-incontinentie in de eerste lijn Preventie van urine-incontinentie en complicaties bij zelfstandig wonende ouderen Stap 1: Screenen op urine-incontinentie in de eerste lijn Verliest u
Nadere informatieBehandeling van overactieve blaas met botox
Behandeling van overactieve blaas met botox Inleiding Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw uroloog met u besproken dat er een overactiviteit van uw blaas is vastgesteld. Ook heeft hij
Nadere informatiePATIENTENBROCHURE Urodynamisch Onderzoek (UDO)
PATIENTENBROCHURE Urodynamisch Onderzoek (UDO) J.B. Stessensstraat 2, 2440 Geel www.ziekenhuisgeel.be - 1 - Inhoudstafel Algemeen 3 Soorten blaaslijden 3 Voorbereiding thuis 3 Voorbereiding in het ziekenhuis
Nadere informatieDe Kindercarrousel voor huisartsen en kinderartsen
De Kindercarrousel voor huisartsen en kinderartsen 15-05-2013 Workshop Urineweginfecties bij kinderen Mijke Breukels, kinderarts Nicolien de Bie, huisarts Leerdoelen ס Definities (recidiverende UWI s,
Nadere informatieKinderen met blaasproblemen
Kinderen met blaasproblemen Inleiding Zindelijk worden is een leerproces dat normaal gesproken grotendeels vanzelf gaat. Als een kind van vijf jaar of ouder nog regelmatig nat is, vaak blaasontstekingen
Nadere informatieIncontinentie vragenlijst en 24-uurs mictiedagboek
Incontinentie vragenlijst en 24-uurs mictiedagboek Inleiding U treft hierbij de vragenlijst aan die u heeft ontvangen van uw behandelend gynaecoloog. Wij verzoeken u deze lijst ingevuld mee te nemen naar
Nadere informatieAcute aanpak en diagnostiek van urine retentie. Frank Van der Aa Functionele en reconstructieve Urologie Neuro-urologie
Acute aanpak en diagnostiek van urine retentie Frank Van der Aa Functionele en reconstructieve Urologie Neuro-urologie Anamnese Symptomen van blaasledigingstoornis? Recidiverende UTI? Incontinentie? Urgency?
Nadere informatieDE ZORG VOOR DE URINEWEGEN HOUDT NIET OP NA HET VERDWIJNEN VAN DE SYMPTOMEN SPECIAAL ONTWIKKELDE VOEDINGEN TER ONDERSTEUNING VAN DE URINEWEGEN
U I T Z O N D E R L I J K I N E L K D E T A I L DE ZORG VOOR DE URINEWEGEN HOUDT NIET OP NA HET VERDWIJNEN VAN DE SYMPTOMEN SPECIAAL ONTWIKKELDE VOEDINGEN TER ONDERSTEUNING VAN DE URINEWEGEN LUTD: ÉÉN
Nadere informatieSamenvatting JGZ richtlijnen Urine en Feces Deze samenvatting is een uitreksel van de uitgebreidere JGZ richtlijn Zindelijkheid URINE en FECES
Samenvatting JGZ richtlijnen Urine en Feces Deze samenvatting is een uitreksel van de uitgebreidere JGZ richtlijn Zindelijkheid URINE en FECES Concept versie 25 jan 2010, definitief voor proefimplementatie
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Behandeling van overactieve blaas met botox
PATIËNTEN INFORMATIE Behandeling van overactieve blaas met botox 2 PATIËNTENINFORMATIE Algemeen Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over de behandeling van een
Nadere informatiekindergeneeskunde informatiebrochure Nierontsteking (pyelonefritis)
kindergeneeskunde informatiebrochure Nierontsteking (pyelonefritis) Inhoudstafel 1. Hoe ontstaat een nierontsteking? 4 2. Symptomen 4 3. Diagnose 5 4. Behandeling 5 5. Weer thuis 6 6. Contactgegevens
Nadere informatieKinderen met blaas en/of ontlastingsproblemen. Uitleg voor ouder en kind
Kinderen met blaas en/of ontlastingsproblemen Uitleg voor ouder en kind 1. Inleiding Zindelijk worden is een leerproces dat meestal vanzelf gaat. Als een kind van vijf jaar of ouder nog regelmatig nat
Nadere informatieInformatiefolder voor ouders
Informatiefolder voor ouders Plasproblemen van uw kind Gezondheidscentrum de Volgerlanden Afdeling Fysiotherapie: contactpersoon: Elize de Snoo Druivengaarde 15 3344 PK Hendrik Ido Ambacht Website: www.gc-devolgerlanden.nl
Nadere informatieIncontinentie bij kwetsbare ouderen. Zorg voor normale toiletgang WWW.ZORGVOORBETER.NL
Incontinentie bij kwetsbare ouderen Zorg voor normale toiletgang WWW.ZORGVOORBETER.NL Dr P van Houten specialist ouderengeneeskunde 2015 Waarom aandacht voor normale toiletgang en incontinentie Eigenwaarde
Nadere informatieZindelijkheid. Start tussen 2 en 3 jaar. Verplicht je kind niet. Kijk naar de lichaamstaal van je kind
Zindelijkheid Start tussen 2 en 3 jaar Verplicht je kind niet Bereid je kind goed voor Oefen genoeg Kijk naar de lichaamstaal van je kind Beloon je kind Blijf kalm bij ongelukjes Doe je kind geen pamper
Nadere informatie(Copyright Marieke van Engelenburg, Universiteit van Maastricht)
Vragenlijst KIP poli (Copyright Marieke van Engelenburg, Universiteit van Maastricht) Naam Jongen O Meisje O Geboortedatum School of dagverblijf Groep/klas O Overdag thuis O Kinderdagverblijf of creche
Nadere informatiePer jaar gaat bij één op de zeven kinderen het bedplassen vanzelf over
Bedplassen Er zijn veel kinderen die s nachts in hun bed plassen. Op zesjarige leeftijd is zeker één op de tien kinderen nog niet droog. Zowel ouders als kinderen kunnen dit zogenaamde bedplassen erg lastig
Nadere informatiewelkom in de Pipostraat
welkom in de Pipostraat www.mca.nl/kids www.mca.nl/kids welkom in de Pipostraat Hulp bij plasproblemen Binnenkort verwachten we u samen met uw zoon of dochter in de Pipostraat van de polikliniek kindergeneeskunde.
Nadere informatie