Enuresis. Terminologie ICCS international child continence society. Terminologie ICCS. Terminologie ICCS international child continence society
|
|
- Elias de Winter
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Enuresis international child continence society Enuresis: intermittent incontinence of urine while sleeping, synonymous with (intermittent) nocturnal incontinence. The term is used regardless of whether daytime incontinence or other lower urinary tract symptoms is also present. Nocturnal may be added for extra clarity. international child continence society Enuresis: intermitterend urineverlies tijdens de slaap: synoniem nachtelijk urineverlies en bedplassen. De term wordt gebruikt, ongeacht of overdag incontinentie of andere lagere urineweg symptomen aanwezig zijn. Term nocturna mag worden toegevoegd voor extra duidelijkheid. Enuresis, primary: Enuresis in a child who has previously been dry for less than 6 months. eerder minder dan 6 maanden droog Enuresis, secondary: Enuresis in a child who has previously been dry for at least 6 months. eerder tenminste 6 maanden droog Enuresis monosymptomatic: Enuresis in a child without any (other) lower urinary tract symptoms. Enuresis nonmonosymptomatic: Enuresis in a child with (other) lower urinary tract symptoms, such as: daytime incontinence and urgency Enuresis monosymptomatisch: Enuresis zonder enige (andere) lage urineweg symptomen. Enuresis nonmonosymptomatisch: Enuresis met (andere) lage urineweg symptomen, zoals urineverlies overdag, urge incontinentie 1
2 Nachtelijke incontinentie Therapeutisch model blaascapaciteit Op 5-6 jarige leeftijd is enuresis indien het kind 2 x per WEEK in bed plast. Vanaf 7 jaar of ouder (volwassenen dus ook) is enuresis indien men tenminste 1 x per MAAND in bed plast. Jonge GA; Hirasing RA et al.;verhulst FC Nachtelijke urine productie Cognitieve rijping Blaascontrole Frequentie van enuresis 80% spontaan droog s nachts voor de leeftijd van 5 jaar. Nog eens 10% wordt droog voor 6 e jaar. 4-7 jaar: 12% jongens 8% meisjes jaar: 1%-2% Volwassenen: 0,5% van J.W Capelle R.Sukhai A.Bael; Frequentie van enuresis Volwassenen tussen de jaar 0,5%. Primaire enuresis bij 50% van de mannen 19% van de vrouwen (dus nooit langer dan 6 maanden droog geweest) 12% van de mannen hadden naast enuresis ook incontinentie overdag 29% van de vrouwen hadden naast enuresis ook incontinentie overdag Van Leerdam Child Behavour Check List Kinderen met een klinische score op de syndroomschaal aandachtsproblemen: 12,1% enuresis: 12,2 % jongens 12.0 % meisjes Van Leerdam 2
3 Enuresis en gedragsproblemen Enuresis is van invloed op de psychosociale ontwikkeling van het kind Enuresis is van invloed op het zelfbeeld en zelfvertrouwen van het kind. Incontinentie en nadelige gevolgen op school Onderzoek bij 99 kinderen: 57 kinderen ervaren geen nadelige gevolgen 18 kinderen ervaren soms last 14 kinderen ervaren enigszins last 10 kinderen ervaren heel erg veel last Geerdes en Langedoen Van Leerdam; Yeung Huidige visie Actieve behandeling zodra een kind 6 jaar of ouder is en zelf aangeeft dat het droog wil blijven. Enuresis oorzaken Te grote nachtelijke urineproductie Overactieve blaas Verminderde blaascapaciteit Hoge wekdrempel Erfelijkheid Overdag ophouden van mictie Yeung.E, De resultaten suggereren dat bedplassers een mindere slaapkwaliteit hebben vergeleken met niet-bedplassers. Diepe slaap kwam aanzienlijk minder voor en lichte slaap kwam meer bij hen voor. Kinderen met enuresis worden gewekt door frequente blaasactiviteit en hebben daardoor last van een verstoorde en lichte slaap, slaapfragmentatie en slaapdeprivatie. Paradoxaal genoeg hebben zij een hoge wekdrempel, waardoor het voor hen moeilijker is wakker te worden. Tevens was hun nachtelijke blaascapaciteit aanmerkelijk verminderd tot 44% van de verwachte capaciteit voor hun leeftijd.. presentatie J.W.van Capelle presentatie J.W.van Capelle
4 Indeling enuresis Nijman kinderuroloog Type 1 nachtelijke polyurie met normale blaascapaciteit en normale blaasfunctie Type 2 Kleine blaascapaciteit, ook overdag klachten (urgency en/of incontinentie, vaak infecties en obstipatie (= incontinentie dag en dus ook nacht) Indeling enuresis Nijman kinderuroloog Type 3 Psychologische problematiek, ADHD, gedragsstoornis, ook overdag urineproblemen (= incontinentie dag en nacht) Type 4 Echte enuresis, normale blaascapaciteit en functie, normale nachtelijke urineproductie Verwijzingen 80 % blaasfunctiestoornissen 10 % echte monosymptomatische enuresis 7 % nachtelijke polyurie 3 % psychologisch probleem Verwijzing Schoolarts Huisarts Kinderarts Kinderuroloog Mond tot mond reclame Hulpvraag Ouders of het kind? Wat is de hulpvraag Uitleg behandelplan: beginnen met de dagproblematiek om goede voorwaarden te creëren voor de behandeling enuresis Voor de behandeling van enuresis hoeft het kind overdag niet helemaal droog te zijn. Anamnese en onderzoek Mictie en defecatie anamnese Mictielijsten van 2 dagen en de nachten. Mictiefrequentie en mictie volume Defecatielijst (14 dagen) Obstipatie Rome III criteria Meten van 3 x nachtelijke urineproductie (gewicht van de luier en de 1 e ochtendplas) 4
5 Na anamnese en onderzoek Bepalen of het een monosymptomatische enuresis is of nonmonosymptomatisch. Is het een primaire of secundaire enuresis. Normaliseren Normaliseren van de mictiefrequentie, zowel een te lage als een te hoge frequentie Normaliseren van de mictie, bij afwijkend mictiepatroon. (anamnestisch, uroflowmetrie) Normaliseren van het mictievolume.aanpak anders.????? Normaliseren Verminderen van de urgency dmv oefentherapie, vaak in combinatie met medicatie (oxybutinine) De blaas-brain-dialoog Normaliseren van de defecatie, vaak in combinatie met medicatie (laxantia) De blaas-brain-dialoog Het CSZ speelt bij Enuresis een belangrijke rol. In de hersenstam worden blaasremmende signalen onvoldoende snel naar de blaas gestuurd Er is bewijs dat er een rijpingsstoornis van het CZS is 5
6 De blaas-brain-dialoog Microstructurele afwijkingen zijn gevonden in de centra die betrokken zijn bij het mictie controle netwerk. Dit betekent dat een vertraagde rijping van deze gebieden mogelijk de oorzaak is van enuresis De blaas-brain-dialoog Functionele ontregeling van de mictie centra in de hersenstam, kunnen ontstaan door blaas dysfunctie. In reactie op de blaas dysfunctie ontstaat deactivering van het PAG gebied tijdens blaas uitzetting. De blaas-brain-dialoog Door verstoring van de afferente synapsen van de vasopressine neuronen, verdwijnt hun effect tijdens de late slaap en geeft dan diurese toename. Conclusie Door studies blijkt dat er een blaas-hersendialoog bestaat waarin de blaasstoornis kan leiden tot Slaapstoornissen Verstoring van CZS functies Enuresis presentatie.w. van Capelle, 2013 Behandelmogelijkheden Enuresis stappenplan Plaswekker Desmopressine = minrin: tablet ipv neusspray Enuresis stappenplan 1. Defecatie op orde 2. Mictie overdag op orde 3. Voldoende drinken verspreid over de dag 4. Start enuresis stappenplan als alles overdag vanzelf goed gaat 6
7 Enuresis stappenplan Plassen voor bedtijd Half uur lezen ontspannen Plassen en licht uit Na 1,5 uur WAKKER opnemen met wachtwoord Enuresis stappenplan Vooraf luiers wegen Luiers aan tot droge nachten Onderbroek aan onder luier Geen straf Beloning indien haalbaar Enuresis tips & trucs Flesje naast en in bed Luiers en plasticzak in slaapzak 2-3 dezelfde pyjama's meenemen Enuresis stappenplan Wekker zetten bij oudere kids Hoogslapers en zolderkamers In emmer op kamer indien veraf van toilet Minrin voor feestjes en logeren Motivatie kind: kort snel effect Wekken door vader of moeder Enuresis en plaswekkertraining 241 kinderen met enuresis 85,5% onmiddellijk na behandeling droog 70% van deze kinderen waren na 2 jaar nog steeds droog Inclusief de kinderen die niet succesvol waren direct na de plaswekkertraining, was na 2 jaar 76,7% droog Van Leerdam Plaswekker Uitleg plaswekker Na 2 tot 4 weken onvoldoende resultaat dan medicamenteuze ondersteuning. (desmopressine) Behandeltijd plaswekker: 3 maanden Binnen 2 weken moet enig resultaat zichtbaar zijn. 7
8 Websites Presentatie plaswekker Uitleg aan het kind Kind de handelingen laten verrichten Matrasbeschermer 2 tot 3 weken na de start met de plaswekker een controleafspraak maken Puntenlijst bekijken Nogmaals de afspraken doornemen 8
Workshop/QUIZ richtlijnen
Workshop/QUIZ richtlijnen Saskia Bruijn urotherapeut AMC/EKZ Lottie Peerdeman urotherapeut WKZ Keetje de Mooij kinderuroloog WKZ Edith Dekker urotherapeut WKZ Vraag 1 Welke terminologie wordt gebruikt
Nadere informatieSymbolen. De plas- en drankkalender: overdag ongelukje ongelukje opgestaan s nachts plassen overdag s nachts om te plassen. droog.
De plas- en drankkalender: In de vorige bladzijden probeerden we duidelijk te maken dat bedplassen verschillende oorzaken kan hebben. Een van de meest frequente objectieve stoornissen is dat de nachtelijke
Nadere informatieVragenlijst nachtelijke incontinentie
kindergeskunde Vragenlijst nachtelijke incontinentie De kinderarts of uroloog heeft uw kind doorverwezen naar de continentiepoli, omdat uw kind regelmatig s nachts nat is. Om een goed beeld te krijgen
Nadere informatiePLASPROBLEMEN BIJ KINDEREN
PLASPROBLEMEN BIJ KINDEREN A1008 Wat is het probleem? Wanneer uw kind last heeft van natte (onder)broeken overdag, terugkerende blaasontstekingen of bedplassen is er mogelijk sprake van een verkeerd aangeleerd
Nadere informatieVragenlijst nachtelijke incontinentie
Vragenlijst nachtelijke incontinentie Uw kind is doorverwezen naar de continentiepolikliniek, omdat uw kind regelmatig 's nachts nat is. Om een goed beeld te krijgen van de problematiek, vragen wij u deze
Nadere informatieInformatie voor Ouders
Bedplassen Informatie voor Ouders Een kind dat overdag zindelijk is zal meestal wat later ook s nachts droog blijven. Sommige kinderen moeten nog een tijdje s nachts uit bed genomen worden om hen een plas
Nadere informatieBedplassen bij kinderen: Praktische aanpak. AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels
Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels Bedplassen 6 mythes 1. Bedplassen is een gedragsprobleem 2. Bedplassen is iemands schuld (ouders, kind, leerkrachten,
Nadere informatieJGZ. Incontinentie bij kinderen. T. van den Brand, arts JGZ Volksgezondheid gemeente Utrecht
JGZ Incontinentie bij kinderen T. van den Brand, arts JGZ Volksgezondheid gemeente Utrecht Komende 25 minuten. De rol van de JGZ Hoe werkt de JGZ Zindelijkheid /incontinentie Urine Zindelijkheid/incontinentie
Nadere informatieRichtlijn Zindelijkheid van urine en feces (2011)
Richtlijn Zindelijkheid van urine en feces (2011) Begeleiding en behandeling door de JGZ Te vroeg actief en tegen de zin in van het kind begeleiden/behandelen van onzindelijkheid is in het algemeen niet
Nadere informatieBoxmeer Kinder Incontinentie Team: Bo-KIT
Boxmeer Kinder Incontinentie Team: Bo-KIT Uw huisarts of een andere specialist heeft uw kind verwezen naar het kinderincontinentiespreekuur van het Maasziekenhuis Pantein. Incontinentieproblemen zijn vaak
Nadere informatieBijlage 6 Begeleiding incontinentie en enuresis Regionale transmurale afspraak Zuidoost Brabant
Bijlage 6 Begeleiding incontinentie en enuresis Regionale transmurale afspraak Zuidoost Brabant Overdag nat Vóór 3 jaar: Uitleg, wegnemen druk/straf, positieve aandacht. Leg uit dat overdag nog niet zindelijk
Nadere informatieBedplassen. Tot slot. Bedplassen komt vaak voor. Bedplassen is lastig. Wat is de oorzaak van het bedplassen?
Tot slot Op internet is ook veel informatie te vinden over bedplassen en de behandeling van bedplassen. De GGD verwijst voor bedplassen naar: www.bedplassen.org Informatie over plaswekkers is te vinden
Nadere informatieZindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen
Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Marion Salwegter, huisarts en kaderhuisarts urogynaecologie Edwin Knots, kinderarts CZE Bas Zegers, kinderarts-sociale pediatrie MMC Maar 80 minuten
Nadere informatieNieuwsbrief maart Agenda Maandag 29 maart bezoek Opzij. In deze nieuwsbrief: Vrije dagen / vakantie Sociocratie op school Yogales
Nieuwsbrief 15 25 maart 2010 Agenda Maandag 29 maart bezoek Opzij. In deze nieuwsbrief: Vrije dagen / vakantie Sociocratie op school Yogales Vrije dagen De lente is begonnen en daarmee ook het seizoen
Nadere informatieSuccessen & failures in de urotherapie. E.C van der Kuur, kinderarts P. Schutte, bekkenfysiotherapeut
Successen & failures in de urotherapie E.C van der Kuur, kinderarts P. Schutte, bekkenfysiotherapeut - Casus 1 - Discussie second opinion - Casus 2 - Discussie management van verwachtingen casus 1-2016:
Nadere informatieBoxmeer Kinder Incontinentie Team: Bo-KIT
Boxmeer Kinder Incontinentie Team: Bo-KIT Uw huisarts of een andere specialist heeft uw kind verwezen naar het kinderincontinentiespreekuur van het Maasziekenhuis Pantein. Incontinentieproblemen zijn vaak
Nadere informatieIncontinentie bij kinderen
Incontinentie bij kinderen Deel 1 N.J. Langendoen, Kinderarts Sept 2016 urethra 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 1 Lower urinary tract function International children s continence society (ICCS) Dagfrequentie (betrouwbaar
Nadere informatieBedplassen Informatie voor (ouders van) kinderen en jongeren
Bedplassen Informatie voor (ouders van) kinderen en jongeren Bedplassen kan heel vervelend zijn Zowel voor ouders als kinderen kan bedplassen heel vervelend zijn. Kinderen schamen zich er vaak voor, zeker
Nadere informatiePer jaar gaat bij één op de zeven kinderen het bedplassen vanzelf over
Bedplassen Er zijn veel kinderen die s nachts in hun bed plassen. Op zesjarige leeftijd is zeker één op de tien kinderen nog niet droog. Zowel ouders als kinderen kunnen dit zogenaamde bedplassen erg lastig
Nadere informatieWakker worden! Het droge-bed werkboek. zgt.nl
Wakker worden! Het droge-bed werkboek zgt.nl 1 Dit boek is van: De afdeling Je gaat nu op de kinderafdeling van het ziekenhuis logeren. Op de afdeling liggen nog veel meer kinderen. Kleine baby s en grote
Nadere informatieMOET U S NACHTS OOK OPSTAAN?
MOET U S NACHTS OOK OPSTAAN? Spreek erover met uw arts! Informatiebrochure opgesteld door: MOET U S NACHTS OOK OPSTAAN? Spreek erover met uw arts! Wanneer kan u best een arts raadplegen? Als u s nachts
Nadere informatiePlaspoli, kind (2) Kindergeneeskunde
Plaspoli, kind (2) Kindergeneeskunde Inleiding Uw kind is aangemeld voor de plaspoli van MST in verband met plasproblemen. Deze folder geeft algemene informatie over wat u van een bezoek aan de plaspoli
Nadere informatieBedplassen. PIPO-poli voor kinderen met plas- en poepproblemen Vrouw Moeder Kind-centrum
Bedplassen PIPO-poli voor kinderen met plas- en poepproblemen Vrouw Moeder Kind-centrum Inleiding 's Nachts of 's ochtends een nat bed, niet durven logeren bij vriendjes, een schoolkamp of vakantie die
Nadere informatieDroogbedtraining. Kinder Incontinentie Training Sophia (KITS) Sophia Kinderziekenhuis. Mogelijke oorzaken van bedplassen.
Sophia Kinderziekenhuis De kinderuroloog heeft uw kind doorverwezen naar de Kinder Incontinentie Training Sophia (KITS). Dit is een multidisciplinair spreekuur van de afdeling Kinderurologie. Uw kind is
Nadere informatieRichtlijn Zindelijkheid van urine en feces (2011)
Richtlijn Zindelijkheid van urine en feces (2011) 2. Activiteiten rondom zindelijkheid voor urine door de JGZ Uitgangsvragen Welke maatregelen zijn er te nemen door de JGZ bij onzindelijkheid overdag/
Nadere informatieInformatie voor kinderen. Bedplassen
Informatie voor kinderen Bedplassen Bedplassen Informatie voor kinderen Plaspoli, Polikliniek Kindergeneeskunde, route 2.2 Telefoon (050) 524 6900 Inleiding Bedplassen komt vaker voor dan je misschien
Nadere informatieALLES OVER HET POTJE. Marjan Claes Kinesitherapeute. ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Antwerpen, Plascentrum GZA Sint-Augustinus Wilrijk
Marjan Claes Kinesitherapeute ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Antwerpen, Plascentrum GZA Sint-Augustinus Wilrijk www.marjanclaes.be marjan.claes@gza.be 03/443.38.67 Inhoud 1. Wat is zindelijk zijn
Nadere informatieTIKA, Team Incontinentie Kinderen Arnhem en omgeving. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
TIKA, Team Incontinentie Kinderen Arnhem en omgeving Uw kind heeft een afspraak op de polikliniek Kindergeneeskunde van Rijnstate voor poep- en/of plasproblemen. In deze folder leest u wat u van dit bezoek
Nadere informatieGeboren met extra kleppen!
Geboren met extra kleppen! Stida Vreede-ten Brink Verpleegkundig consulent kindernefrologie Gespecialiseerd in stoma,continentie en huidverzorging UMCG Beatrixkinderziekenhuis Groningen Functioneren
Nadere informatieHet droogbed boek Werkboek bij de droogbedtraining in het ziekenhuis.
Het droogbed boek Werkboek bij de droogbedtraining in het ziekenhuis. Dit werkboek is bedoeld als ondersteuning bij het trainingsprogramma. De droogbedtraining is speciaal ontwikkeld voor kinderen en jongeren
Nadere informatieGeachte ouders/verzorgers,
Geachte ouders/verzorgers, Binnenkort bezoekt u met uw kind polikliniek Kindergeneeskunde van Isala Vrouw-kindcentrum, omdat uw kind plasproblemen heeft. Het kan zijn dat uw kind blaasontstekingen heeft,
Nadere informatieblaastraining voor kinderen droogblijven s nachts
Dit boekje is van Naam... Ik ben een jongen / een meisje (zet een cirkel om het juiste antwoord) Adres... Postcode... Woonplaats... Telefoonnummer... Ik ben geboren op... Het ziekenhuis waar ik kom heet
Nadere informatiePlaspoli, kind. Kindergeneeskunde
Plaspoli, kind Kindergeneeskunde Inleiding Uw kind is aangemeld voor de plaspoli van MST in verband met plasproblemen. Deze folder geeft algemene informatie over wat u van een bezoek aan de plaspoli kunt
Nadere informatieVragenlijst voor kinderen met plas- en/of poepproblemen
Vragenlijst voor kinderen met plas- en/of poepproblemen U kunt deze lijst voor het polikliniekbezoek invullen. De arts zal deze lijst met u doornemen tijdens het bezoek. Bij sommige vragen zijn meerdere
Nadere informatieBekkenfysiotherapie. multidisciplinair samenwerken
Bekkenfysiotherapie multidisciplinair samenwerken MSc Bekkenfysiotherapie: Lieke Wiggers (Fysiotherapie Noordman) Margo Versteeg (Fysiotherapie de Werfheegde) 3 november 2016, EZH-conferentie Inhoud Bekkenbodem
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Kinderen, jongeren en incontinentieproblemen
Kinderen, jongeren en incontinentieproblemen KINDEREN, JONGEREN EN INCONTINENTIEPROBLEMEN INLEIDING Mijn kind incontinent? Nee, het plast gewoon in bed of in zijn broek! Ouders vinden de term incontinent
Nadere informatieUrge-incontinentie Marina Hovius, uroloog
Urge-incontinentie Marina Hovius, uroloog Anatomie Terminologie Prevalentie Onderzoek Co-morbiditeit Conservatieve maatregelen Medicamenteuze therapie Operatieve therapie Anatomie Terminologie: richtlijn
Nadere informatieUitwerking Richtsnoer Enuresis nocturna voor kinderen met hardnekkige klachten
6 Richtlijn 88/388/EEG van de Europese Raad van 22 juni 1988 Lidstaten inzake aroma s voor gebruik in levensmiddelen en de uitgangsmaterialen voor de bereiding van die aroma s. Publicatieblad van de Europese
Nadere informatieDROOGBEDTRAINING FRANCISCUS VLIETLAND
DROOGBEDTRAINING FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Op de polikliniek heeft de kinderarts besloten om een droogbedtraining te starten. Voor deze droogbedtraining wordt uw kind opgenomen op de afdeling Kindergeneeskunde.
Nadere informatieNHG-Standaard Enuresis nocturna
M59 NHG-Standaard Enuresis nocturna Eerste herziening Boomsma LJ,Van Dijk PA,Dijkstra RH,Van der Laan JR,Van der Meulen P,Ubbink JTh, Veraart- Schelfhout LM,Verduijn MM Huisarts Wet 2006;49(13):663-71.
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) Poep- en plaspoli. onderdeel PLASPOLI. Informatie voor ouders. POEP- EN PLASPOLI Plaspoli, info ouders
Patiënteninformatiedossier (PID) Poep- en plaspoli onderdeel PLASPOLI Informatie voor ouders POEP- EN PLASPOLI 2 Inhoud Plaspoli, informatie voor ouders/verzorgers...4 Wat is incontinentie?...4 Behandeling
Nadere informatieGoedaardige Prostaatvergroting
Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 In het kader van de Europese week van de Urologie informeert de dienst Urologie van Az Damiaan over prostaataandoeningen.
Nadere informatieDe Plasklas noodzaak tot consensus over wat het is en hoe het kan
De Plasklas noodzaak tot consensus over wat het is en hoe het kan Vereniging voor Urotherapie J uni 2015 A. Bartels 1, R. Dellink - Vlietstra, K. Bakker, L. Tornabene - Poesse Inhoud Inhoud 1 Inleiding...
Nadere informatieUroflowmeting bij kinderen/jongeren
Uroflowmeting bij kinderen/jongeren Ziekenhuis Gelderse Vallei U bent door uw kinderarts of huisarts verwezen voor uroflowmetingen. Met de uroflowmetingen wordt het blaasprobleem van uw kind beter in kaart
Nadere informatiewelkom in de Pipostraat
welkom in de Pipostraat www.mca.nl/kids www.mca.nl/kids welkom in de Pipostraat Hulp bij plasproblemen Binnenkort verwachten we u samen met uw zoon of dochter in de Pipostraat van de polikliniek kindergeneeskunde.
Nadere informatieWelkom in de Pipostraat Kindergeneeskunde, locatie Alkmaar.
Welkom in de Pipostraat Kindergeneeskunde, locatie Alkmaar www.nwz.nl Binnenkort verwachten we u samen met uw zoon of dochter in de Pipostraat van de polikliniek kindergeneeskunde van locatie Alkmaar.
Nadere informatieDroogbedtraining thuis
Droogbedtraining thuis Uw kind gaat een bedplastraining volgen. In deze folder leest u wat deze training inhoudt en wat van u en uw kind wordt verwacht. Ook vindt u informatie over de oorzaken van bedplassen
Nadere informatieEnuresis Een protocol opgesteld door een werkgroep van leden van de NIP-sectie "Psychologen Algemene Ziekenhuizen".
Enuresis Een protocol opgesteld door een werkgroep van leden van de NIP-sectie "Psychologen Algemene Ziekenhuizen". I. INLEIDING Het Bestuur van de NIP-sectie "Psychologen in Algemene Ziekenhuizen" heeft
Nadere informatieBedwateren PATIËNTENBROCHURE
PATIËNTENBROCHURE Bedwateren Inhoudstafel Wat is bedplassen? 3 Zindelijkheid 3 Oorzaken 3 Wanneer naar de uroloog? 4 Onderzoeken 4 Wat kunt u er zelf aan doen? 5 Behandeling 7 Uw persoonlijke aantekeningen
Nadere informatieNaam Adres. Geb.datum Postcode... Woonplaats... Telefoon... Tweede telefoon (mob.)... Naam huisarts... Naam verwijzend arts...
De PIPO poli van het LangeLand Ziekenhuis Vragenlijst kinderincontinentie (4-12 jaar) Naam Adres. Geb.datum..-..-. Postcode... Woonplaats... Telefoon... Tweede telefoon (mob.)... Naam huisarts... Naam
Nadere informatieVragenlijst continentiepoli
Vragenlijst continentiepoli Inleiding De kinderarts of uroloog heeft uw kind doorverwezen naar de continentiepoli. Om een goed beeld te krijgen van de problematiek van uw kind vragen wij u de lijst, voor
Nadere informatieWelkom in de Pipostraat
Welkom in de Pipostraat Kindergeneeskunde mca.nl Inhoudsopgave Hulp bij plasproblemen 3 Oorzaken van plasproblemen 4 Uitleg, onderzoek en training in de Pipostraat 5 Uw vragen 7 Colofon Redactie: polikliniek
Nadere informatieDe plaswekker. Ploeppoli. poli Kindergeneeskunde Route 49
00 De plaswekker Ploeppoli poli Kindergeneeskunde Route 49 1 De plaswekker Over bedplassen wordt weinig gepraat. Dat komt doordat veel kinderen en hun ouders er zich voor schamen. Toch komt het heel vaak
Nadere informatieZINDELIJKHEIDSTRAINING
ZINDELIJKHEIDSTRAINING Dr. N. De Ronne, pediater, centraal adviserend arts Kind en Gezin DEFINITIE ZINDELIJKHEID Een kind is zindelijk wanneer het zijn urine en zijn stoelgang kan ophouden en wacht met
Nadere informatiePLASSEN EN POEPEN. Vocht, Eten, Toiletgedrag, MOEILIJK!!
Werkwijze lesprogramma Stap 1 Benader een basisschool in de buurt. Maak hierbij eventueel gebruik van de briefopzet in de bijlage van dit document. Gespreksonderwerp is: Is er behoefte aan informatie en
Nadere informatieBedplassen op de basisschool
Bedplassen op de basisschool Informatie over bedplassen voor leraren Inleiding Als u met uw klas op schoolkamp gaat, kijken de meeste leerlingen daar het hele jaar naar uit. Er zijn echter altijd kinderen
Nadere informatieBedplassen. Ewart de Visser en Marijn Zijp 22 februari 2002
Bedplassen Ewart de Visser en Marijn Zijp 22 februari 2002 1 Inleiding Op een goede dag werd ik s morgens wakker en ik vond het knap dat ik niet in mijn bed had geplast. De avond ervoor moest ik namelijk
Nadere informatiePowerPoint presentatie
PowerPoint presentatie Urine-incontinentie bij ouderen Doreth Teunissen huisarts/onderzoeker 2 december 2010, RAI Amsterdam Opzet - (patho)fysiologie continentie - prevalentie - wie zoekt hulp - behandelingsmogelijkheden
Nadere informatieBBD: Bowel Bladder Dysfunction
BBD: Bowel Bladder Dysfunction Bladder Dysfunction Dr. Leen Geyskens Kinderarts, interesse in bedplassen en continentieproblematiek Symposium 5 jaar kindergeneeskunde 20/9/2014 Blaasdysfunctie: moeilijkheden
Nadere informatieZindelijkheid: op het potje! Thuis maar ook op school!
Zindelijkheid: op het potje! Thuis maar ook op school! Juf Sahinde Schooljaar 2011-2012 2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 3 Waarom hebben de juffen graag zindelijke kleuters op school?... 4 Wanneer starten
Nadere informatieBijscholingsdag urotherapie Janita Ekelmans, Saskia de Bruijn, Edith Dekker
Bijscholingsdag urotherapie 2016 Janita Ekelmans, Saskia de Bruijn, Edith Dekker Pro en Contradebat casuïstiek urotherapie Doel: van elkaar leren! Opzet: door middel van een kijkje in de spreekkamer van
Nadere informatieJaargang 1, Nummer 9, juni 2010. Zindelijkheid
Jaargang 1, Nummer 9, juni 2010 Zindelijkheid Jaargang 1, Nummer 9, juni 2010 Zindelijkheid Inhoud Wanneer wordt mijn kind zindelijk? Voorwaarden om te starten met zindelijkheidstraining Hoe maak je een
Nadere informatieLeren beheersen van je slaapprobleem. Bart De Saeger" 19/03/2012
Leren beheersen van je slaapprobleem Bart De Saeger" 19/03/2012 Bart De Saeger" Klinisch psycholoog - Gedragstherapeut Theorie + Technieken Inzicht krijgen" Leren hoe je het probleem stap voor stap kan
Nadere informatieNatte ongelukjes bij kinderen
Sanne Steffens, Doreth Teunissen, Toine Lagro-Janssen Klinische les Natte ongelukjes bij kinderen Inleiding U herkent het vast wel: ouders die bezorgd op uw spreekuur komen en melden dat hun kroost met
Nadere informatieKinder Incontinentie Centrum. Kinder Incontinentie Multidisciplinair Spreekuur (KIMS-spreekuur) Sophia Kinderziekenhuis
Sophia Kinderziekenhuis U en uw kind hebben een afpraak op het Kinder Incontinentie Multidisciplinair Spreekuur (KIMS-spreekuur). Dit spreekuur vindt plaats in het Kinder Incontinentie Centrum van de afdeling
Nadere informatieLeer nu poepen en plassen zoals het moet, dan gaat het de rest van je leven goed
Leer nu poepen en plassen zoals het moet, dan gaat het de rest van je leven goed Gebruiksaanwijzing bij het plaswerkboek (print deze gebruiksaanwijzing uit en leg hem in je werkboek) Goed plassen en poepen
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Hoofdbonken.
Hoofdbonken Wat is hoofdbonken? Hoofdbonken is een bewegingsstoornis tijdens de slaap waarbij voornamelijk kinderen tijdens het inslapen of midden in de nacht met hun hoofd tegen de bedrand aanbonken.
Nadere informatieIn deze folder geven we u informatie over het gebruik van de plaswekker bij uw kind.
De Plaswekker In deze folder geven we u informatie over het gebruik van de plaswekker bij uw kind. De eerste 2 nachten: de intensieve nachten. 1. In de loop van de avond (rond 18:00 uur) Klaarleggen van
Nadere informatieRichtlijn JGZ-richtlijn Zindelijkheid van urine en feces
Richtlijn JGZ-richtlijn Zindelijkheid van urine en feces 1. Inleiding zindelijkheid urine - achtergrond informatie Uitgangsvragen Definitie Wat is de definitie van onzindelijkheid voor urine? Welke terminologie
Nadere informatieKinder Incontinentie Training Sophia (KITS) Sophia Kinderziekenhuis. Mogelijke oorzaken van blaasproblemen. Multidisciplinair team
Sophia Kinderziekenhuis De kinderuroloog heeft uw kind doorverwezen naar de Kinder Incontinentie Training Sophia (KITS). Dit is een multidisciplinair spreekuur van de afdeling Kinderurologie. Uw kind is
Nadere informatiePoep/plasproblemen bij kinderen
Poep/plasproblemen bij kinderen Inleiding Binnenkort verwachten we u samen met uw zoon of dochter op de poep & plas poli van de polikliniek Kindergeneeskunde. De kinderarts heeft uw kind aangemeld in verband
Nadere informatieEEN EXPLORATIEF ONDERZOEK NAAR PLASPROBLEMEN BIJ 6- TOT 7-JARIGEN EN NAAR HET SANITAIR EN DE DRANKVOORZIENINGEN OP DE BASISSCHOOL
UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT GENEESKUNDE Medische Sociale Wetenschappen Academiejaar 1999-2000 EEN EXPLORATIEF ONDERZOEK NAAR PLASPROBLEMEN BIJ 6- TOT 7-JARIGEN EN NAAR HET SANITAIR EN DE DRANKVOORZIENINGEN
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL MICTIEKLACHTEN BIJ MANNEN
TRANSMURAAL PROTOCOL Inleiding Mictieklachten bij mannen komen frequent voor. Zeker met het toenemen van de gemiddelde levensverwachting zal het aantal mannen, dat zich presenteert met dergelijke klachten,
Nadere informatieOm onzindelijkheid te voorkomen is het belangrijk de zindelijkheidstraining op het juiste moment en op de juiste manier te starten.
Zindelijkheid Informatie voor ouders Deze flyer gaat over zindelijkheid van kinderen tussen 1,5 en 5 jaar. We geven informatie over de basis zindelijkheidstraining en een korte uitleg over de aanpak van
Nadere informatieTrainingsmap Kinder Incontinentie Poli
Trainingsmap Kinder Incontinentie Poli 1 van 17 Colofon Deze trainingsmap is een uitgaven van het Zaans Medisch Centrum met dank aan de kinderincontinentieteams van de alysis zorggroep Arnhem/Zevnaar en
Nadere informatie(Copyright Marieke van Engelenburg, Universiteit van Maastricht)
Vragenlijst KIP poli (Copyright Marieke van Engelenburg, Universiteit van Maastricht) Naam Jongen O Meisje O Geboortedatum School of dagverblijf Groep/klas O Overdag thuis O Kinderdagverblijf of creche
Nadere informatieRichtlijn JGZ-richtlijn Zindelijkheid van urine en feces
Richtlijn JGZ-richtlijn Zindelijkheid van urine en feces Inleiding Probleemstelling Problemen met zindelijkheid voor urine en/of ontlasting komen veel voor op de kinderleeftijd en kunnen een grote impact
Nadere informatieIncontinentie voor plas bij kinderen Achtergrond informatie over blaasproblemen voor ouders en kind.
Incontinentie voor plas bij kinderen Achtergrond informatie over blaasproblemen voor ouders en kind. Inleiding Uw kind komt op de Plas&PoepPoli van Meander Medisch Centrum omdat het incontinent is voor
Nadere informatieInformatie over zindelijkheid
Informatie over zindelijkheid voor ouders, kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en scholen JGZ Richtlijn Zindelijkheid urine en feces Informatie voor ouders, kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en scholen
Nadere informatieUrologische screening kinderen met MS
Sophia Kinderziekenhuis De kinderneuroloog heeft uw kind doorverwezen naar de afdeling Kinderurologie voor een urologische screening. Hoeveel kinderen met MS ook blaas- en darmfunctiestoornissen hebben
Nadere informatieVERBAND TUSSEN SLAAPPATROON EN DAG- NACHTRITME VAN NIERFUNCTIE BIJ KINDEREN MET THERAPIERESISTENTE ENURESIS
FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2009-2010 VERBAND TUSSEN SLAAPPATROON EN DAG- NACHTRITME VAN NIERFUNCTIE BIJ KINDEREN MET THERAPIERESISTENTE ENURESIS Nele HERTEGONNE Promotor:
Nadere informatieZindelijkheid Vlot op de pot? Christel Daenen pedagoge Opvoedingsconsulente K&G
Zindelijkheid Vlot op de pot? Christel Daenen pedagoge Opvoedingsconsulente K&G Op het programma: Aantal stellingen Daaraan gekoppeld- achtergrond: Wanneer en hoe wordt een kindje zindelijk? Wanneer moet
Nadere informatieOp het potje. over opvoeden gesproken - Tips voor ouders
Op het potje over opvoeden gesproken - Tips voor ouders Op het potje Wat is zindelijkheid? Je kind is zindelijk als het niet meer in zijn broek plast, overdag droog is en zelf op het potje of het toilet
Nadere informatieRichtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017)
Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) 2. Introductie slaapproblemen Deze introductie beschrijft de definitie van slaapproblemen en slaapstoornissen, de prevalentie en de gevolgen
Nadere informatieWanneer zijn de kinderen klaar voor een zindelijkheidstraining? Kinderen zijn mogelijk klaar voor een zindelijkheidstraining wanneer ze:
Zindelijkheidstraining Net als de meeste ouders kijkt u misschien uit naar de dag dat uw kind geen luiers meer nodig heeft. Uw kind zindelijk maken kan een enorme opgave lijken, vooral wanneer familie,
Nadere informatieDE ZORG VOOR DE URINEWEGEN HOUDT NIET OP NA HET VERDWIJNEN VAN DE SYMPTOMEN SPECIAAL ONTWIKKELDE VOEDINGEN TER ONDERSTEUNING VAN DE URINEWEGEN
U I T Z O N D E R L I J K I N E L K D E T A I L DE ZORG VOOR DE URINEWEGEN HOUDT NIET OP NA HET VERDWIJNEN VAN DE SYMPTOMEN SPECIAAL ONTWIKKELDE VOEDINGEN TER ONDERSTEUNING VAN DE URINEWEGEN LUTD: ÉÉN
Nadere informatieSamenvatting JGZ richtlijnen Urine en Feces Deze samenvatting is een uitreksel van de uitgebreidere JGZ richtlijn Zindelijkheid URINE en FECES
Samenvatting JGZ richtlijnen Urine en Feces Deze samenvatting is een uitreksel van de uitgebreidere JGZ richtlijn Zindelijkheid URINE en FECES Concept versie 25 jan 2010, definitief voor proefimplementatie
Nadere informatieDe bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug
De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug folder voor verwijzers Bekkenfysiotherapie Als huisarts of specialist ziet
Nadere informatieC. U heeft de tijd voor deze fase en bent gemotiveerd.
ZINDELIJKHEID In deze brochure wordt het zindelijkheidsproces beschreven van plassen en poepen. Daarnaast worden problemen met zindelijkheid benoemd en worden algemene adviezen aangeboden. Zindelijkheidstraining:
Nadere informatieIs er meerwaarde van urodynamica? (U d )
Is er meerwaarde van urodynamica? (U d ) Workshop bijscholingsdag urotherapie 23 maart 2018 Aart Klijn, kinderuroloog Voor wie zou U d meerwaarde hebben? Kinderen die bij een urotherapeut komen: Kinderen
Nadere informatieHet mictiedagboek. Meten van het drink- en plaspatroon van uw kind
Het mictiedagboek Meten van het drink- en plaspatroon van uw kind Dit mictiedagboek is bedoeld om inzicht te krijgen in het drink- en plaspatroon van uw kind. Om eventueel urineverlies en/of andere klachten
Nadere informatieOp het programma: Vraag 1. Wat betekent voor jou zindelijk zijn? Opwarmertje Iinfo: In groepjes van 3 à 4
Op het programma: Christel Daenen pedagoge opvoedingsconsulente Opwarmertje Iinfo: Wanneer en hoe wordt een kindje zindelijk? Wanneer moet ik me ongerust maken? Culturele en maatschappelijke invloeden
Nadere informatieBaas over je blaas Stressincontinentie bij vrouwen
Baas over je blaas Stressincontinentie bij vrouwen Huisartsenclinic 2017 Henriëtte Engel, huisarts, kaderarts urogynaecologie Maaike Gerritse, urogynaecoloog Inhoud Stressincontinentie; wat is het probleem
Nadere informatieBlaastraining Handleiding voor vrouwen
Blaastraining Handleiding voor vrouwen Afdeling gynaecologie en verloskunde Veel vrouwen krijgen in hun leven te maken met blaasproblemen. De drie meest voorkomende problemen zijn: frequent plassen, aandrang
Nadere informatiekinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie en plasgedrag Els De Deckere AZ Sint-Jan AV campus Brugge Blaastraining
Blaastraining en plasgedrag Els De Deckere kinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie AZ Sint-Jan AV campus Brugge De bekkenbodem 5 belangrijke functies van de bekkenbodemspieren Belang van
Nadere informatieMichel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht. Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019
Michel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019 OPSLAG EVACUATIE *Embryologie *Anatomie *Innervatie *Fysiologie Laterza R., et al. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol, 2011 MainLineHealth.org
Nadere informatieHoofdstuk 1 Hoofdstuk 2
179 In dit proefschrift werden de resultaten beschreven van studies die zijn verricht bij volwassen vrouwen met symptomen van bekkenbodem dysfunctie. Deze symptomen komen frequent voor en kunnen de kwaliteit
Nadere informatieSlaap en de ziekte van Parkinson vijanden èn bondgenoten
Slaap en de ziekte van Parkinson vijanden èn bondgenoten Dr. Sebastiaan Overeem, arts-somnoloog Afd. Neurologie, Donders Instituut, UMC St Radboud, Nijmegen Centrum voor Slaapgeneeskunde Kempenhaeghe,
Nadere informatieKinderincontinentie spreekuur
Kinderincontinentie spreekuur Inleiding Uw kind is door de huisarts of specialist verwezen naar het Kinderincontinentie Spreekuur. Dit spreekuur wordt gehouden bij het Regionaal Bekkenbodem Centrum van
Nadere informatieIn deze folder wordt beschreven hoe het zindelijk worden voor plassen en poepen bij kinderen werkt.
Zindelijkheid In deze folder wordt beschreven hoe het zindelijk worden voor plassen en poepen bij kinderen werkt. Zindelijkheidstraining: wanneer? Om onzindelijkheid te voorkomen is het belangrijk de zindelijkheidstraining
Nadere informatie