Urodynamicadag Workshop tracés ontleden en beknopte verslaggeving. Dr Anne-Françoise Spinoit & Mevr Inge Ragolle

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Urodynamicadag Workshop tracés ontleden en beknopte verslaggeving. Dr Anne-Françoise Spinoit & Mevr Inge Ragolle"

Transcriptie

1 Urodynamicadag 2016 Workshop tracés ontleden en beknopte verslaggeving Dr Anne-Françoise Spinoit & Mevr Inge Ragolle

2 st art stop First sensation Pves k urge Full bladder Pv es Normal filling Pabd = Pa bd Pura hi k Pura Pdet k = Pves Pabd Pdet no flow Flow 2

3 st art stop Detrusor overactivity Pv es Overactive bladder Pura h = holding Pa bd Pura Pdet > Pura Detrusor overactivity Pdet Incontinence Flow 3

4 st art Stop filling 4 Pv es Normal emptying No k Pabd Pa bd Pura first Pura Pdet Then contraction normal flow Flow 4

5 st art stop Pv es Dysfunctional voiding No straining Pa bd sphincter does not relax Pura Interrupted contraction Pdet Interrupted flow Flow 5

6 Casus 1 Meisje 5 jaar Klacht Incontinentie diurna Kleine, frequente en dringende micties Bijna dagelijks nat Pamperbroekje om naar school te gaan Mictonorm en Tens gehad 6

7 1 Vullingsfase: 70 ml Compliance: 9,8 ml/cmh 2 O bij 70 ml Detrusor: instabiel met mictie Sfincter: hoge drukken Lediging: geen sfincterrelaxatie 7

8 Spinning top urethra 8

9 Therapie Kiné Oxybutinine ipv mictonorm 9

10 Casus 2 Jongen 13 jaar Voorgeschiedenis Klacht Cerebraal lijden Giggle incontinentie 1 a 2 keer daags natte broek Mictiedagboek mictievolumes ml 10

11 2 Vullingsfase: 220 ml Compliance: 10,1 ml/cmh 2 O bij volume 150 ml Detrusor: instabiel vanaf 25 ml met verlies, daarna bijgevuld tot 200 ml Sfincter: hoge drukken, 2016 hyperreflex Universitair Ziekenhuis Gent Lediging: mictie op instabiliteit, liggend geplast 11

12 Klein divertikel 12

13 Therapie Starten lage dosis anticholinergica Afspraak voor kontrole flow en residu 13

14 Casus 3 Mevrouw van 69 jaar Klacht heel veel verlies, s nachts luiers Eerdere behandeling Urogym, geen resultaat Niet correct uitgevoerd Anticholinergica = gestopt Te duur nevenwerkingen 14

15 14 Vullingsfase: 320 ml Compliance: 476 ml/cm H 2 O bij volume 300 ml Detrusor: kleine instabiliteit :100 ml zonder verlies Sfincter: 25 cm H 2 O Stresstesten: straal verlies 2016 Universitair bij hoesten Ziekenhuis : 80 Gent ml Lediging: buikpers, weinig detrusorcontractie 15

16 Tweede vulling Rechtstaand gevuld Opsporen instabiliteiten Geen instabiliteiten Stresstesten: verlies bij 40 ml vulling Cystografie Normaal 16

17 Therapie TVT Eventueel zelfsondage 17

18 Casus 4 Man van 68 jaar Klacht gevoel niet leeg te plassen moeilijke mictie 18

19 15 Vullingsfase: 260 ml Compliance: 7,6 ml/cm H 2 O bij volume 200 ml Detrusor: stabiel, einde vulling drukstijging Sfincter: niet gemeten 2016 Universitair prostaat Ziekenhuis Gent Lediging: hoge detrusorcontractie, zwakke flow 19

20 Reflux links, divertikels 20

21 Therapie Uitwerking prostaat voorzien In afwachting suprapubische sonde 21

22 Casus 5 Meisje 7 jaar Klacht: recidiverende UWI druppelverlies en 4/week alles nat Mictiedagboek mictievolumes: ml 22

23 3 Vullingsfase: 90 ml Compliance: 4,94 ml/cm H 2 O bij volume 50 ml Detrusor: instabiel, hoge drukken Sfincter: 60 cm H 2 O Lediging: mictie op instabiliteit, hoge drukken, geen sfincterrelaxatie 23

24 Vaginale mictie 24

25 Therapie Bekkenbodemrelaxatie Drinkschema Zo nodig anticholinergica 25

26 Casus 6 Meisje 10 jaar, Spina bifida Klacht geen problemen kontrole na aanleggen appendico-vesicostomie Sondeert 4/dag 26

27 4 Vullingsfase: 100 ml Compliance: 3,75 ml/cm H 2 O bij volume 100 ml Detrusor: stabiel, geleidelijk aan drukstijging Sfincter: geen meting 2016 Universitair appendico-vesico Ziekenhuis Gent stomie Lediging: sondage 27

28 Beeldvorming normaal Therapie botox 28

29 Casus 7 Vrouw van 42 jaar Klacht Urineverlies na bevalling Gevoel niet leeg te plassen Bekkenbodemkine helpt niet 29

30 9 Vullingsfase: 400 ml ( staand) Compliance: 49,9 ml/cm H 2 O bij volume 400 ml Detrusor: stabiel Stresstesten: verlies vanaf 100 ml bij hoesten Sfincter: 50 cm H 2 O, 2016 hyperreflex Universitair Ziekenhuis Gent Lediging: weinig detrusorcontractie, puur buikpers 30

31 Uitleg staande vulling Voorafgaand zittende vulling stressincontinentie geen instabiliteiten Tweede vulling staand uitlokken instabiliteiten 31

32 Valsalva 32

33 Therapie vaginale sling kans op zelfsondage 33

34 Casus 8 Jongen van 7 jaar gekend met aandachtsproblematiek Klacht elke dag ongelukjes pamperbroek om naar school te gaan ook soms stoelgang ongelukje Mictiedagboek mictievolumes 40 ml-120 ml Bekkenbodemrelaxatie gehad Mictonorm gestopt toestand slechter 34

35 5 Vullingsfase: 70 ml Compliance: 12,07 ml/cm H 2 O bij volume 40 ml Detrusor: instabiel met heel hoge drukken, verlies Sfincter: 110 cm H 2 O, hyperreflex Lediging: liggende mictie, dyssenerg 35

36 Cystografie normaal Therapie NMR ruggemerg starten mictonorm Urogym 36

37 37

38 38

Gevoel in de lagere urinewegen

Gevoel in de lagere urinewegen Gevoel in de lagere urinewegen Van Meel Tom David MPhty PhD Najaarscongres Pelvired 1 december 2012 Parnasse-Deux Alice Gevoelssensatie in de lagere urinewegen Sensatie van Blaasvulling Sensatie van niet

Nadere informatie

Is er meerwaarde van urodynamica? (U d )

Is er meerwaarde van urodynamica? (U d ) Is er meerwaarde van urodynamica? (U d ) Workshop bijscholingsdag urotherapie 23 maart 2018 Aart Klijn, kinderuroloog Voor wie zou U d meerwaarde hebben? Kinderen die bij een urotherapeut komen: Kinderen

Nadere informatie

Curves en cijfers in de diagnose van incontinentie. Frank Van der Aa Functionele en Reconstructieve Urologie Neuro-urologie

Curves en cijfers in de diagnose van incontinentie. Frank Van der Aa Functionele en Reconstructieve Urologie Neuro-urologie Curves en cijfers in de diagnose van incontinentie Frank Van der Aa Functionele en Reconstructieve Urologie Neuro-urologie Fysiologie en bezenuwing normale mictie - incontinentie ACHTERGROND Normale mictie

Nadere informatie

Urineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan. Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek

Urineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan. Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek Urineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek Wanneer urine incontinentie? Als de druk in de blaas hoger is dan de druk in de urethra!

Nadere informatie

Dr. E. Verlinden Marjan Claes

Dr. E. Verlinden Marjan Claes Dr. E. Verlinden Marjan Claes Urineverlies gedurende de dag bij een kind oud genoeg om blaascontrole te hebben Primair : blijvende natte broeken na potjestraining (3-4 jaar) Secundair : herval van natte

Nadere informatie

Workshop/QUIZ richtlijnen

Workshop/QUIZ richtlijnen Workshop/QUIZ richtlijnen Saskia Bruijn urotherapeut AMC/EKZ Lottie Peerdeman urotherapeut WKZ Keetje de Mooij kinderuroloog WKZ Edith Dekker urotherapeut WKZ Vraag 1 Welke terminologie wordt gebruikt

Nadere informatie

Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak. AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels

Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak. AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels Bedplassen 6 mythes 1. Bedplassen is een gedragsprobleem 2. Bedplassen is iemands schuld (ouders, kind, leerkrachten,

Nadere informatie

Incontinentie bij kinderen

Incontinentie bij kinderen Incontinentie bij kinderen Deel 1 N.J. Langendoen, Kinderarts Sept 2016 urethra 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 1 Lower urinary tract function International children s continence society (ICCS) Dagfrequentie (betrouwbaar

Nadere informatie

BBD: Bowel Bladder Dysfunction

BBD: Bowel Bladder Dysfunction BBD: Bowel Bladder Dysfunction Bladder Dysfunction Dr. Leen Geyskens Kinderarts, interesse in bedplassen en continentieproblematiek Symposium 5 jaar kindergeneeskunde 20/9/2014 Blaasdysfunctie: moeilijkheden

Nadere informatie

Het mictiedagboek. Meten van het drink- en plaspatroon van uw kind

Het mictiedagboek. Meten van het drink- en plaspatroon van uw kind Het mictiedagboek Meten van het drink- en plaspatroon van uw kind Dit mictiedagboek is bedoeld om inzicht te krijgen in het drink- en plaspatroon van uw kind. Om eventueel urineverlies en/of andere klachten

Nadere informatie

Dienst Gynaecologie Verloskunde. Geachte mevrouw, U raadpleegde uw arts in verband met een bekkenbodemprobleem.

Dienst Gynaecologie Verloskunde. Geachte mevrouw, U raadpleegde uw arts in verband met een bekkenbodemprobleem. Dienst Gynaecologie Verloskunde Informatie voor de patiënt Bekkenbodem Vragenlijst voor de patiënte Geachte mevrouw, U raadpleegde uw arts in verband met een bekkenbodemprobleem. Ter verdere oppuntstelling

Nadere informatie

Goedaardige Prostaatvergroting

Goedaardige Prostaatvergroting Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 In het kader van de Europese week van de Urologie informeert de dienst Urologie van Az Damiaan over prostaataandoeningen.

Nadere informatie

Behandelopties voor incontinentie na een prostaatkankeroperatie. K.C. van Dalen, uroloog 6 oktober 2015

Behandelopties voor incontinentie na een prostaatkankeroperatie. K.C. van Dalen, uroloog 6 oktober 2015 Behandelopties voor incontinentie na een prostaatkankeroperatie K.C. van Dalen, uroloog 6 oktober 2015 Incontinentie = ongewenst urineverlies Soorten incontinentie Stressincontinentie (SUI) Urineverlies

Nadere informatie

Radicale Prostatectomie. Incontinentie. na een. AZ Damiaan Oostende. Dr. Jochen Darras Dienst Urologie

Radicale Prostatectomie. Incontinentie. na een. AZ Damiaan Oostende. Dr. Jochen Darras Dienst Urologie Incontinentie na een Radicale Prostatectomie Dr. Jochen Darras Dienst Urologie AZ Damiaan Oostende Prostaatkanker Frequentst ontdekte kanker bij de man Tweede doodsoorzaak door kanker (na longkanker) Breed

Nadere informatie

Bijscholingsdag urotherapie Aart Klijn Edith Dekker

Bijscholingsdag urotherapie Aart Klijn Edith Dekker Bijscholingsdag urotherapie 2015 Aart Klijn Edith Dekker Workshop casuïstiek Doel: van elkaar leren Opzet: casus, diagnose, discussie, verloop, urologische beeld, valkuilen. Casus 1: Maud Leeftijd: 12

Nadere informatie

Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen

Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Marion Salwegter, huisarts en kaderhuisarts urogynaecologie Edwin Knots, kinderarts CZE Bas Zegers, kinderarts-sociale pediatrie MMC Maar 80 minuten

Nadere informatie

27/04/2011. Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine. Revalidatie. Controle vanuit de hersenen. Externe sfincter relaxeert

27/04/2011. Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine. Revalidatie. Controle vanuit de hersenen. Externe sfincter relaxeert Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine Revalidatie Ronny Pieters Voorzitter vzw Urobel 1. Urine wordt aangemaakt in de nieren 2. Urine wordt opgeslagen in de blaas 3. De sfincter

Nadere informatie

Agenda: Gebruiksaanwijzing. Patiënten

Agenda: Gebruiksaanwijzing. Patiënten UROX Introductie Een nieuw urine opvangsysteem gemaakt voor actieve en extroverte mannen die last hebben van vaak (ongewild) moeten plassen of incontinent zijn. Het systeem zorgt ervoor dat gebruikers

Nadere informatie

Blaasvolume trainen, hoe doe je dat?

Blaasvolume trainen, hoe doe je dat? Blaasvolume trainen, hoe doe je dat? Luitzen-Albert GROEN, kinderuroloog UZ Gent 2008 Universitair Ziekenhuis Gent 1 Wat is een normale blaascapaciteit Roberto Martınez-GarcıaNeurourology and Urodynamics

Nadere informatie

Multiple sclerose en blaasklachten

Multiple sclerose en blaasklachten Multiple sclerose en blaasklachten Zaterdag 8 februari 2014 Dr. Evert Koldewijn uroloog Catharina Ziekenhuis Eindhoven Vanuit dit gebied wordt de blaas en de plasbuis bestuurd f-mri beelden 4 Urine opslag

Nadere informatie

VOORSTE COMPARTIMENT: CYSTOCOELE EN URETHROCOELE

VOORSTE COMPARTIMENT: CYSTOCOELE EN URETHROCOELE VOORSTE COMPARTIMENT: CYSTOCOELE EN URETHROCOELE Dr. Philippe MAST - UROLOGIE Panel dr. Mast (urologie) dr. Schoofs (gynaeco) dr.quanten (alg.heelk.) dr. Theuniers (fys.rev.) dr. Van Dongen (gastro-entero)

Nadere informatie

Reparatie van de vaginale prolaps. Dr Jochen Darras Uroloog AZ Damiaan

Reparatie van de vaginale prolaps. Dr Jochen Darras Uroloog AZ Damiaan Reparatie van de vaginale prolaps Dr Jochen Darras Uroloog AZ Damiaan Anatomie van het vrouwelijk bekken Wat is vaginale prolaps? verzakking van de blaas, baarmoeder en/of darm Types prolaps Voorste vaginaal

Nadere informatie

De Kindercarrousel voor huisartsen en kinderartsen

De Kindercarrousel voor huisartsen en kinderartsen De Kindercarrousel voor huisartsen en kinderartsen 15-05-2013 Workshop Urineweginfecties bij kinderen Mijke Breukels, kinderarts Nicolien de Bie, huisarts Leerdoelen ס Definities (recidiverende UWI s,

Nadere informatie

Incontinentie Praktische aanpak

Incontinentie Praktische aanpak Incontinentie Praktische aanpak Vragen Vooraf? JJ Wyndaele 1 2 Incontinentie is de toestand waarbij ongewild urineverlies optreedt Normale toestand = geen urineverlies 3 4 Continentie: anatomofysiologisch

Nadere informatie

urologische vragenlijst vrouw

urologische vragenlijst vrouw urologische vragenlijst vrouw VIGNET Mantelzorg: Beroep: Hobby s: Naam en adres van huisarts: Telefoon: Mutualiteit: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? diabetes - AHT - hartfalen - Gewicht: kg

Nadere informatie

Urologische verpleging in de thuiszorg. R. Pieters Verpleegkundig specialist urologie UZ Gent Voorzitter vzw Urobel

Urologische verpleging in de thuiszorg. R. Pieters Verpleegkundig specialist urologie UZ Gent Voorzitter vzw Urobel Urologische verpleging in de thuiszorg R. Pieters Verpleegkundig specialist urologie UZ Gent Voorzitter vzw Urobel Inhoud Urinaire katheters De verblijfskatheter De suprapubische katheter Intermittente

Nadere informatie

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Maria. Angèle UITDAGINGEN BIJ DE OUDERE: CONTINENTIEZORG

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Maria. Angèle UITDAGINGEN BIJ DE OUDERE: CONTINENTIEZORG Dia 1 UITDAGINGEN BIJ DE OUDERE: CONTINENTIEZORG Dia 2 Maria Sinds 2 jaar in een woon-zorgcentrum 78 jaar Een beetje overgewicht Reuma Overdag s Nachts Figuren uit Cottenden, A., Bliss, D., Fader, M.,

Nadere informatie

urologische vragenlijst man

urologische vragenlijst man urologische vragenlijst man VIGNET Mantelzorg: Beroep: Hobby s: Naam en adres van huisarts: Telefoon: Mutualiteit: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? diabetes - AHT - hartfalen - Gewicht: kg

Nadere informatie

Sacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi

Sacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi Sacrale neurostimulatie voor incontinentie Week van de urologie Dr. M. Abasbassi 26-09-2018 SNS voor incontinentie Enkele feiten Diagnostiek Alternatieven Sacrale neurostimulatie Conclusie SNS voor incontinentie

Nadere informatie

Urologische vragenlijst

Urologische vragenlijst Urologische vragenlijst www.urologischcentrum.be Urologische vragenlijst Naam: Leeftijd: Geslacht: Datum: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? Gewicht: BMI: Bladderscan: Neurologische en mentale

Nadere informatie

PowerPoint presentatie

PowerPoint presentatie PowerPoint presentatie Urine-incontinentie bij ouderen Doreth Teunissen huisarts/onderzoeker 2 december 2010, RAI Amsterdam Opzet - (patho)fysiologie continentie - prevalentie - wie zoekt hulp - behandelingsmogelijkheden

Nadere informatie

kinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie en plasgedrag Els De Deckere AZ Sint-Jan AV campus Brugge Blaastraining

kinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie en plasgedrag Els De Deckere AZ Sint-Jan AV campus Brugge Blaastraining Blaastraining en plasgedrag Els De Deckere kinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie AZ Sint-Jan AV campus Brugge De bekkenbodem 5 belangrijke functies van de bekkenbodemspieren Belang van

Nadere informatie

Inhoud. Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus

Inhoud. Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? Bertil Blok, uroloog Inhoud 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus 1. Definitie blaasproblemen bij ernstige MS De ernstige MS patient

Nadere informatie

Chapter 10. Nederlandse samenvatting

Chapter 10. Nederlandse samenvatting Chapter 10 Nederlandse samenvatting Incontinentie urinae, het ongewild verlies van urine, is een frequent voorkomend probleem bij vrouwen. De prevalentie (het vóórkomen) hiervan wordt geschat tussen de

Nadere informatie

PATIENTENBROCHURE Urodynamisch Onderzoek (UDO)

PATIENTENBROCHURE Urodynamisch Onderzoek (UDO) PATIENTENBROCHURE Urodynamisch Onderzoek (UDO) J.B. Stessensstraat 2, 2440 Geel www.ziekenhuisgeel.be - 1 - Inhoudstafel Algemeen 3 Soorten blaaslijden 3 Voorbereiding thuis 3 Voorbereiding in het ziekenhuis

Nadere informatie

Acute aanpak en diagnostiek van urine retentie. Frank Van der Aa Functionele en reconstructieve Urologie Neuro-urologie

Acute aanpak en diagnostiek van urine retentie. Frank Van der Aa Functionele en reconstructieve Urologie Neuro-urologie Acute aanpak en diagnostiek van urine retentie Frank Van der Aa Functionele en reconstructieve Urologie Neuro-urologie Anamnese Symptomen van blaasledigingstoornis? Recidiverende UTI? Incontinentie? Urgency?

Nadere informatie

TVT-O OPERATIE VOOR URINEVERLIES

TVT-O OPERATIE VOOR URINEVERLIES TVT-O OPERATIE VOOR URINEVERLIES BEHANDELING VOOR INSPANNINGSINCONTINENTIE - Patiëntinformatie - Deze tekst geeft informatie over de behandeling van stressincontinentie door het aanbrengen van een bandje

Nadere informatie

Praktische urologie in de huisartspraktijk

Praktische urologie in de huisartspraktijk Inhoud Praktische urologie in de huisartspraktijk Ronny Pieters Verpleegkundig specialist urologie UZ Gent Voorzitter vzw Urobel (met dank aan Prof. Everaert, Urologie, UZ Gent) Urinaire katheters Intermittente

Nadere informatie

Multiple Sclerose en urologie

Multiple Sclerose en urologie Multiple Sclerose en urologie Bertil Blok, uroloog Blaasfunctiestoornissen vaak bij MS Meer dan 80% van de MS patienten heeft urologische symptomen 96% van de MS patienten met meer dan 10 jaar MS krijgen

Nadere informatie

Baas over je blaas Stressincontinentie bij vrouwen

Baas over je blaas Stressincontinentie bij vrouwen Baas over je blaas Stressincontinentie bij vrouwen Huisartsenclinic 2017 Henriëtte Engel, huisarts, kaderarts urogynaecologie Maaike Gerritse, urogynaecoloog Inhoud Stressincontinentie; wat is het probleem

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie. multidisciplinair samenwerken

Bekkenfysiotherapie. multidisciplinair samenwerken Bekkenfysiotherapie multidisciplinair samenwerken MSc Bekkenfysiotherapie: Lieke Wiggers (Fysiotherapie Noordman) Margo Versteeg (Fysiotherapie de Werfheegde) 3 november 2016, EZH-conferentie Inhoud Bekkenbodem

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek urologie

Urodynamisch onderzoek urologie Urodynamisch onderzoek urologie 2 Binnenkort krijgt u een urodynamisch onderzoek (blaasdruk meting) op de polikliniek urologie. Met dit onderzoek wil de arts inzicht krijgen in uw plasklachten. Urodynamisch

Nadere informatie

Natte ongelukjes bij kinderen

Natte ongelukjes bij kinderen Sanne Steffens, Doreth Teunissen, Toine Lagro-Janssen Klinische les Natte ongelukjes bij kinderen Inleiding U herkent het vast wel: ouders die bezorgd op uw spreekuur komen en melden dat hun kroost met

Nadere informatie

OAB, urodynamica en behandelingsmogelijkheden. De blaas de baas. Pieter M. Groenendijk Uroloog MC Haaglanden, Den Haag/Leidschendam

OAB, urodynamica en behandelingsmogelijkheden. De blaas de baas. Pieter M. Groenendijk Uroloog MC Haaglanden, Den Haag/Leidschendam OAB, urodynamica en behandelingsmogelijkheden De blaas de baas Pieter M. Groenendijk Uroloog MC Haaglanden, Den Haag/Leidschendam Iets over mijzelf Uroloog in het MCH sinds 2011, hiervoor 8 jaar in RdGG

Nadere informatie

Biedt zelfsondage een oplossing? 1 december Ameye Martien Prostaat- en continentieverpleegkundige AZ Sint-Lucas Assebroek - Brugge

Biedt zelfsondage een oplossing? 1 december Ameye Martien Prostaat- en continentieverpleegkundige AZ Sint-Lucas Assebroek - Brugge Biedt zelfsondage een oplossing? 1 december 2009 Ameye Martien Prostaat- en continentieverpleegkundige AZ Sint-Lucas Assebroek - Brugge Het normale plasgebeuren Biedt zelfsondage een oplossing? 1 december

Nadere informatie

www.azstlucas.be > TOT TVT bij stressincontinentie Dienst urologie, andrologie en steenkliniek

www.azstlucas.be > TOT TVT bij stressincontinentie Dienst urologie, andrologie en steenkliniek www.azstlucas.be > Dienst urologie, andrologie en steenkliniek Inleiding 2 blaas urethra schaambeen In overleg met uw arts is besloten bij u een operatie te verrichten voor de behandeling van uw stressincontinentie.

Nadere informatie

INTERMITTENT SONDEREN

INTERMITTENT SONDEREN INTERMITTENT SONDEREN 1 Wat is intermittent sonderen? Bij intermittente sondage wordt de blaas geledigd door het kort inbrengen van een sonde in de blaas. Wanneer de blaas leeg is wordt deze sonde onmiddellijk

Nadere informatie

Wanneer zijn de kinderen klaar voor een zindelijkheidstraining? Kinderen zijn mogelijk klaar voor een zindelijkheidstraining wanneer ze:

Wanneer zijn de kinderen klaar voor een zindelijkheidstraining? Kinderen zijn mogelijk klaar voor een zindelijkheidstraining wanneer ze: Zindelijkheidstraining Net als de meeste ouders kijkt u misschien uit naar de dag dat uw kind geen luiers meer nodig heeft. Uw kind zindelijk maken kan een enorme opgave lijken, vooral wanneer familie,

Nadere informatie

INFO VOOR PATIËNTEN BLAASFUNCTIE- ONDERZOEK

INFO VOOR PATIËNTEN BLAASFUNCTIE- ONDERZOEK INFO VOOR PATIËNTEN BLAASFUNCTIE- ONDERZOEK INHOUD 01 Blaasfunctieonderzoek 4 02 Voorbereiding 4 03 Onderzoek 5 04 Nazorg 6 05 Bijwerkingen 6 06 Praktisch 7 07 Samenvatting 7 4 / 01 BLAASFUNCTIEONDERZOEK

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek urologie

Urodynamisch onderzoek urologie Urodynamisch onderzoek urologie Binnenkort krijgt u een urodynamisch onderzoek (blaasdruk meting) op de polikliniek urologie. Met dit onderzoek wil de arts inzicht krijgen in uw plasklachten. Urodynamisch

Nadere informatie

Symbolen. De plas- en drankkalender: overdag ongelukje ongelukje opgestaan s nachts plassen overdag s nachts om te plassen. droog.

Symbolen. De plas- en drankkalender: overdag ongelukje ongelukje opgestaan s nachts plassen overdag s nachts om te plassen. droog. De plas- en drankkalender: In de vorige bladzijden probeerden we duidelijk te maken dat bedplassen verschillende oorzaken kan hebben. Een van de meest frequente objectieve stoornissen is dat de nachtelijke

Nadere informatie

VROUWENZAKEN VERZAKKING EN INCONTINENTIE

VROUWENZAKEN VERZAKKING EN INCONTINENTIE VROUWENZAKEN VERZAKKING EN INCONTINENTIE Klaartje Manders, Gynaecoloog Elkerliek Bianca Versteijnen, Huisarts t Gasthuis Gemert Jeanne Strijbosch, Bekkenbodemfysiotherapeut Fysio & Zo VERZAKKING EN INCONTINENTIE

Nadere informatie

Anatomie van de bekkenbodem. Dr. Carine Petré, medische beeldvorming

Anatomie van de bekkenbodem. Dr. Carine Petré, medische beeldvorming Anatomie van de bekkenbodem Dr. Carine Petré, medische beeldvorming BEKKENBODEM complexe multifunctionele eenheid : - actieve en passieve steun van viscerale organen - regelt continentie - coördineert

Nadere informatie

Wilt u dit formulier zorgvuldig invullen en meenemen naar uw eerste polikliniekbezoek? Geboortedatum:. 01. Hoe lang verliest u al urine? Sinds...

Wilt u dit formulier zorgvuldig invullen en meenemen naar uw eerste polikliniekbezoek? Geboortedatum:. 01. Hoe lang verliest u al urine? Sinds... Wilt u dit formulier zorgvuldig invullen en meenemen naar uw eerste polikliniekbezoek? Datum van invullen:... Naam:... Geboortedatum:. Adres:. Telefoonnummer:. Lengte:... Gewicht:.. Huidig beroep of werkzaamheden....

Nadere informatie

informatiebrochure TVT-O procedure ziekenhuis maas en kempen Dienst Gynaecologie

informatiebrochure TVT-O procedure ziekenhuis maas en kempen Dienst Gynaecologie informatiebrochure TVT-O procedure ziekenhuis maas en kempen Dienst Gynaecologie Inleiding U heeft last van ongewenst urineverlies (incontinentie) en wenst hier iets aan te laten doen. Soorten incontinentie

Nadere informatie

TVT operatie bij stressincontinentie. Urologie

TVT operatie bij stressincontinentie. Urologie TVT operatie bij stressincontinentie Urologie 1. Wat is stress-incontinentie Stress incontinentie is een vorm van urineverlies welke optreedt bij lichamelijke inspanning. Met stress wordt hier bedoeld

Nadere informatie

Incontinentie na radicale prostatectomie

Incontinentie na radicale prostatectomie Incontinentie na radicale prostatectomie Kinesitherapeutische bijdrage. Geuns Annemie 1 I. Inleiding Radicale prostatectomie is in de laatste jaren een veel voorkomende ingreep geworden. In vele gevallen

Nadere informatie

Prostaatoperatie. Informatiebrochure

Prostaatoperatie. Informatiebrochure Prostaatoperatie Informatiebrochure 2 Mijn prostaat moet weggenomen worden Een aantal mannen komt bij hun arts terecht wegens moeilijk wateren. Daar hoeft men helemaal niet oud voor te zijn, want de prostaat

Nadere informatie

bekkenfysiotherapeut Lichen Sclerosus

bekkenfysiotherapeut Lichen Sclerosus De rol van de bekkenfysiotherapeut in de behandeling van Lichen Sclerosus Vragen 03-11-2018 Tine van den Bos Bekkenfysiotherapeut MSPT Inhoud Anatomie Symptomen Beantwoorden van vragen Vragen Wat is er

Nadere informatie

TOT TVT bij stressincontinentie

TOT TVT bij stressincontinentie RZ Heilig Hart Leuven Naamsestraat 105 3000 Leuven Dienst Urologie Informatie voor patiënten TOT TVT bij stressincontinentie Inleiding UROLOGIE Operatieve ingreep bij stressincontinentie In overleg met

Nadere informatie

Kinderen met blaasproblemen

Kinderen met blaasproblemen Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Kinderen met blaasproblemen z Kinderen met blaasproblemen 1 Zindelijk worden is een leerproces dat normaal gesproken grotendeels

Nadere informatie

Plasproblemen. Urologie. bij kinderen. Inleiding. Hoe werkt de blaas normaal?

Plasproblemen. Urologie. bij kinderen. Inleiding. Hoe werkt de blaas normaal? Urologie Plasproblemen bij kinderen Inleiding Zindelijk worden is een leerproces dat normaal gesproken grotendeels vanzelf gaat. Als een kind van vijf jaar of ouder nog regelmatig nat is, blaasontstekingen

Nadere informatie

INFORMATIE- EN TOESTEMMINGSFORMULIER. botox -inspuiting in de blaas

INFORMATIE- EN TOESTEMMINGSFORMULIER. botox -inspuiting in de blaas INFORMATIE- EN TOESTEMMINGSFORMULIER botox -inspuiting in de blaas De BAU geeft de toestemming aan urologen om het onderstaand informatie- en toestemmingsformulier te gebruiken voor hun praktijk. Het is

Nadere informatie

Urologische wondzorg. Urologische wondzorg. Afleidingen van urine. Nefrostomiecatheter. Verzorging nefrostomiecatheter.

Urologische wondzorg. Urologische wondzorg. Afleidingen van urine. Nefrostomiecatheter. Verzorging nefrostomiecatheter. Urologische wondzorg Urologische wondzorg Cel Vandewinkel ZNA Jan Palfijn Urobel Urogenitaal Afleiding van urine: tijdelijk of definitief Incontinentie en impotentie : taboe Endoscopisch, percutaan, open

Nadere informatie

Incontinentie vragenlijst en 24-uurs mictiedagboek

Incontinentie vragenlijst en 24-uurs mictiedagboek Incontinentie vragenlijst en 24-uurs mictiedagboek Inleiding U treft hierbij de vragenlijst aan die u heeft ontvangen van uw behandelend gynaecoloog. Wij verzoeken u deze lijst ingevuld mee te nemen naar

Nadere informatie

Bekkenbodemproblematiek CASUSSCHETSEN

Bekkenbodemproblematiek CASUSSCHETSEN INTERLINE Bekkenbodemproblematiek Concept dd 27 maart 2007 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Mw Adams, 46 jaar, komt op het spreekuur voor een uitstrijkje. Voor het inbrengen van het speculum vraagt u haar wat

Nadere informatie

Ongewild urineverlies of plasproblemen?

Ongewild urineverlies of plasproblemen? Ongewild urineverlies of plasproblemen? Negeer je klachten niet. Bereid je met een plaskalender voor op een gesprek met je arts. Ongewild urineverlies of plasproblemen? Negeer je klachten niet. Bereid

Nadere informatie

Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS

Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS Frank Van der Aa, MD, PhD Functionele en Reconstructieve Urologie Neurourologie Departement Urologie, UZ Leuven Nationaal MS centrum Melsbroek hersenen blaas T10-L2

Nadere informatie

info voor patiënten Blaasfunctieonderzoek

info voor patiënten Blaasfunctieonderzoek info voor patiënten Blaasfunctieonderzoek Inhoud 01 Het blaasfunctieonderzoek... 04 02 Bijwerkingen... 06 03 Praktisch... 07 04 Kort samengevat... 07 05 Contactgegevens... 08 01. Blaasfunctieonderzoek

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek Urodynamisch onderzoek Binnenkort wordt bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Het doel van dit onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten. Urodynamisch onderzoek wordt vaak verricht

Nadere informatie

UROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

UROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN 1 april 2003 herzien maart 2004 UROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Casusschets 1 Zie Werkafspraak Pijnloze Hematurie onder Microscopische hematurie Antwoord:

Nadere informatie

man, vrouw en kind info voor patiënten Zelfsondage bij de man

man, vrouw en kind info voor patiënten Zelfsondage bij de man man, vrouw en kind info voor patiënten Zelfsondage bij de man Inhoud 01 Inleiding... 04 02 De urinewegen... 05 03 Waarom moet u zichzelf intermittent sonderen?... 06 04 Hoe vaak moet u sonderen?... 06

Nadere informatie

Urologie. Urodynamisch onderzoek

Urologie. Urodynamisch onderzoek Urologie Urodynamisch onderzoek Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten. Urodynamisch

Nadere informatie

GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING suburethrale sling

GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING suburethrale sling 1/5 GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING suburethrale sling Geachte patiënt, Deze informatiebrochure werd geschreven door de Belgische Associatie van Urologie (BAU) en dankzij het Verbond der Belgische Beroepsvereniging

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek Urodynamisch onderzoek Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht om de oorzaak van uw plasklachten te achterhalen. Een urodynamisch onderzoek wordt verricht indien u klachten

Nadere informatie

geen Openbaarmaking Omvallen of flauwvallen? Bloeddruk nodig voor perfusie Hersenen 20% van alle stroom Telefonische controle vrouw MSA-patiënt

geen Openbaarmaking Omvallen of flauwvallen? Bloeddruk nodig voor perfusie Hersenen 20% van alle stroom Telefonische controle vrouw MSA-patiënt Omvallen of flauwvallen? Openbaarmaking Mogelijke belangenverstrengeling: Orthostatische hypotensie bij de ziekte van Parkinson en MSA prof dr J.G. van Dijk, neuroloog Leids Universitair Medisch Centrum

Nadere informatie

De suprapubische katheter

De suprapubische katheter Polikliniek urologie 015/50.51.00 De suprapubische katheter Inleiding: Uw uroloog heeft samen met u de noodzaak van een suprapubische katheter besproken. In deze folder kan u alles rustig nalezen. Heeft

Nadere informatie

Geachte ouders/verzorgers,

Geachte ouders/verzorgers, Geachte ouders/verzorgers, Binnenkort bezoekt u met uw kind polikliniek Kindergeneeskunde van Isala Vrouw-kindcentrum, omdat uw kind plasproblemen heeft. Het kan zijn dat uw kind blaasontstekingen heeft,

Nadere informatie

TVT operatie bij Stressincontinentie. Urologie

TVT operatie bij Stressincontinentie. Urologie TVT operatie bij Stressincontinentie Urologie 1. Wat is stress-incontinentie Stress incontinentie is een vorm van urineverlies welke optreedt bij lichamelijke inspanning. Met stress wordt hier bedoeld

Nadere informatie

FYSIOTHERAPIE. Urine-incontinentie

FYSIOTHERAPIE. Urine-incontinentie FYSIOTHERAPIE Urine-incontinentie Urine-incontinentie Urine-incontinentie is het ongewild verlies van urine. De hoeveelheid urineverlies kan verschillen: een druppeltje, een scheut, een straal of zelfs

Nadere informatie

TVT/TVT-O procedure (stress-incontinentie behandeling) Maatschap Urologie

TVT/TVT-O procedure (stress-incontinentie behandeling) Maatschap Urologie (stress-incontinentie behandeling) Maatschap Urologie Datum en tijd U wordt (dag), (datum) om uur verwacht. Plaats U meldt zich op de afgesproken tijd bij de receptie van de hoofdingang van het Diaconessenhuis.

Nadere informatie

Interuniversitaire cursus: Bijzondere bekwaamheid in de pelvische reëducatie en perinatale kinesitherapie. Thesis: Mictie problemen

Interuniversitaire cursus: Bijzondere bekwaamheid in de pelvische reëducatie en perinatale kinesitherapie. Thesis: Mictie problemen Interuniversitaire cursus: Bijzondere bekwaamheid in de pelvische reëducatie en perinatale kinesitherapie. Thesis: Mictie problemen Guffens Katrien Jonniaux Marieke Mertens Elien Weynants Marlies Wynants

Nadere informatie

Verdiepingsmodule. Urineweginfecties: controleren of verwijzen? Urineweginfecties: controleren of verwijzen? 1. Toelichting

Verdiepingsmodule. Urineweginfecties: controleren of verwijzen? Urineweginfecties: controleren of verwijzen? 1. Toelichting Urineweginfecties: controleren of verwijzen? 1. Toelichting Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard van juli 2005 Een patiënt met een urineweginfectie krijgt vaak alleen een recept mee, ziet soms

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie. bij bekkenbodemklachten. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Bekkenfysiotherapie. bij bekkenbodemklachten. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Bekkenfysiotherapie bij bekkenbodemklachten Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Problemen met de bekkenbodem beginnen vaak met kleine klachten. Licht urineverlies

Nadere informatie

Wat u eraan kunt doen...

Wat u eraan kunt doen... Stress-incontinentie bij vrouwen endog-05-0010-fb Voor meer informatie Surf naar: www.stressincontinentie.nl Praat erover met uw arts: Deze brochure werd gepubliceerd dankzij de medewerking van Wat u eraan

Nadere informatie

AMS 800. www.urologischcentrum.be

AMS 800. www.urologischcentrum.be AMS 800 www.urologischcentrum.be Geachte mevrouw, geachte heer, In overleg met uw uroloog werd gekozen voor een artificiële sfincter als behandeling van uw incontinentie. Deze brochure is bestemd om de

Nadere informatie

VRAGENLIJST BEKKENBODEMKLACHTEN (urineverlies en verzakking)

VRAGENLIJST BEKKENBODEMKLACHTEN (urineverlies en verzakking) VRAGENLIJST BEKKENBODEMKLACHTEN (urineverlies en verzakking) Geachte mevrouw, Voor u ligt de vragenlijst die u hebt ontvangen van uw behandelende gynaecoloog. De vragenlijst is bedoeld om meer inzicht

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek Urodynamisch onderzoek Urologie Beter voor elkaar 2 Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten.

Nadere informatie

Urineweginfecties bij kinderen : Medische interventie

Urineweginfecties bij kinderen : Medische interventie Urineweginfecties bij kinderen : Medische interventie Dr. Anne-Françoise Spinoit Prof. Dr. Erik Van Laecke Urologie UZ Gent 1 UWI bij kinderen Inleiding Diagnose Behandeling: Medicatie Chirurgie 2 1 1.

Nadere informatie

De artificiële urinaire sfincter AMS 800

De artificiële urinaire sfincter AMS 800 Incontinentiekliniek Informatie voor patiënten De artificiële urinaire sfincter AMS 800 DIENST UROLOGIE De artificiële urinaire sfincter AMS 800 Geachte mevrouw, geachte heer, In overleg met uw uroloog

Nadere informatie

Kinderen met blaasproblemen

Kinderen met blaasproblemen Kinderen met blaasproblemen Inleiding Zindelijk worden is een leerproces dat normaal gesproken grotendeels vanzelf gaat. Als een kind van vijf jaar of ouder nog regelmatig nat is, vaak blaasontstekingen

Nadere informatie

Incontinentie voor plas bij kinderen Achtergrond informatie over blaasproblemen voor ouders en kind.

Incontinentie voor plas bij kinderen Achtergrond informatie over blaasproblemen voor ouders en kind. Incontinentie voor plas bij kinderen Achtergrond informatie over blaasproblemen voor ouders en kind. Inleiding Uw kind komt op de Plas&PoepPoli van Meander Medisch Centrum omdat het incontinent is voor

Nadere informatie

Kwaliteitsbevordering in de huisartspraktijk, toegepast op de aanpak van urineweginfecties. Handleiding voor LOK-groepen WVVH

Kwaliteitsbevordering in de huisartspraktijk, toegepast op de aanpak van urineweginfecties. Handleiding voor LOK-groepen WVVH Kwaliteitsbevordering in de huisartspraktijk, toegepast op de aanpak van urineweginfecties. Handleiding voor LOK-groepen WVVH - 2005 Programma! Bespreking resultaten registratie! Casuïstiek in groepjes!

Nadere informatie

Behandeling van een overactieve blaas met Botox

Behandeling van een overactieve blaas met Botox Behandeling van een overactieve blaas met Botox 2 Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw uroloog met u besproken dat er een overactiviteit van uw blaas is vastgesteld. Er is gesproken over

Nadere informatie

Blaas- en bekkenbodemstoornissen bij kinderen

Blaas- en bekkenbodemstoornissen bij kinderen Blaas- en bekkenbodemstoornissen bij kinderen Dr. An Bael Kindernefrologie Plascentrum ZNA PAOLA Kinderziekenhuis Antwerpen Blaas- en bekkenbodemstoornissen bij kinderen klinische problemen: Incontinentie

Nadere informatie

Interstitial cystitis Bade, Jurjen Jacob

Interstitial cystitis Bade, Jurjen Jacob Interstitial cystitis Bade, Jurjen Jacob IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek De incontinentiekliniek Informatie voor patiënten Urodynamisch onderzoek DIENST UROLOGIE Urodynamisch onderzoek Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch

Nadere informatie

Dr. A-S. Goessaert SACRALE NEUROMODULATIE, RESULTATEN BIJ URINAIRE INCONTINENTIE

Dr. A-S. Goessaert SACRALE NEUROMODULATIE, RESULTATEN BIJ URINAIRE INCONTINENTIE Dr. A-S. Goessaert SACRALE NEUROMODULATIE, RESULTATEN BIJ URINAIRE INCONTINENTIE SNM In 1979 ontdekt In 1997 goedgekeurd door FDA voor urgeincontinentie Sindsdien steeds meer indicaties: Dysfunctionele

Nadere informatie

Nieuwe Nederlandse richtlijn urine-incontinentie (2013) Samenvatting voor patiënten

Nieuwe Nederlandse richtlijn urine-incontinentie (2013) Samenvatting voor patiënten Nieuwe Nederlandse richtlijn urine-incontinentie (2013) Samenvatting voor patiënten In deze folder staat informatie over onderzoeken en behandelingen bij mensen met urine-incontinentie (urineverlies).

Nadere informatie