TRANSMURAAL PROTOCOL MICTIEKLACHTEN BIJ MANNEN Werkafspraken

Transcriptie

1 TRANSMURAAL PROTOCOL MICTIEKLACHTEN BIJ MANNEN Werkafspraken Huisarts Inleiding Mictieklachten bij mannen komen frequent voor. Zeker met het toenemen van de gemiddelde levensverwachting zal het aantal mannen, dat zich presenteert met dergelijke klachten, toenemen. De klachten worden vaak maar niet niet altijd veroorzaakt door afwijkingen in de prostaat. De oorzaak kan ook gelegen zijn in de blaas (bijv. onderactieve blaasspier, blaastumor, infectie). Samenvattend hanteren we daarvoor de term "LUTS" (lower urinary tract symptoms). Er is internationale consensus omtrent het onderwerp mictieklachten bij de man. Hieruit komt naar voren dat het onderzoek vrij gestandaardiseerd gedaan kan worden. Op basis hiervan is een protocol afgesproken voor de volgende gevallen: 1. U verwijst de patiënt bij problemen met uw behandeling van zijn mictieklachten. 2. U vindt aanwijzingen, welke verdacht zijn voor een prostaatcarcinoom. 3. U wilt nader onderzoek ter uitsluiting van andere pathologie. Het is dus de bedoeling dat iedere patiënt eerst een aantal gestandaardiseerde onderzoeken ondergaat en aansluitend gezien wordt door de uroloog. Dit zal de snelheid van diagnostiek verbeteren. Tevens krijgt de patiënt een aantal afspraken plus informatie omtrent eventuele aanvullende onderzoeken, waardoor in de meeste gevallen tijdens één consult de diagnose kan worden gesteld en een advies voor behandeling kan worden gegeven. Uitvoering Afspraak De patiënt kan met voorrang (Code A =1-2 weken) gezien worden bij: - LUTS met macrohaematurie - retentie (inmiddels is een catheter ingebracht) Afspraak binnen 2-4 weken (Code B) - verhoogd PSA - LUTS + infecties Overige: LUTS (code C) Bij Code A en B maakt U(w assistente) een afspraak op de polikliniek Urologie (tel ). Daarbij wordt aangegeven, dat het om een LUTS-onderzoek gaat uit een van de bovenstaande categorieën. Indien er geen spoedindicatie bestaat, kan de patiënt zelf een afspraak maken op tel Ook dan moet duidelijk aangegeven worden, dat het om een LUTS-onderzoek gaat (Code C). Nadat voor de patiënt een afspraak is gemaakt, ontvangt de patiënt per post van het AMC - Bevestiging van de afspraak - de mictielijst, - de IPSS-score-lijst - Patiënteninformatiefolders -Uroflowmetrie -echografische residubepaling -transrectaal echo onderzoek November 2008 Voor inlichtingen: hagdesk@amc.uva.nl Copyright: HAG-desk AMC

2 U vraagt de patiënt, om gedurende bij voorkeur 2x 24 uur de mictielijst en de IPSS-score-lijst die hij zal ontvangen in te vullen. Daarnaast informeert u de patiënt, dat hij mogelijk de hierboven genoemde onderzoeken zal ondergaan en dat het dus verstandig is om de informatiefolders, die hij per post ontvangt, goed door te nemen. Op de LUTS-poli zullen in principe alle onderzoeken in één consult worden gedaan. IPSS score Tijdens het eerste polikliniekbezoek zal de IPSS-score worden bepaald. Hiermee kan een indruk verkregen worden of er sprake is van irritatieve (vullings-) klachten of van obstructieve klachten. Tevens wordt aangegeven, hoeveel hinder de patiënt van de klachten ervaart. De ingevulde lijst neemt hij mee naar de uroloog. Mictielijst Gedurende bij voorkeur 2 dagen noteert de patiënt op welk tijdstip hij plast en meet tevens in een maatbeker de hoeveelheid urine, welke hij per keer loost. Aan de hand van deze mictielijst kan ook een indruk verkregen worden omtrent de oorzaak van de klachten. Ook deze lijst neemt patiënt mee naar de uroloog. Verwijsbrief (N.B. een voorbeeld is te vinden en evt. te downloaden op de besloten website) U geeft aan de patiënt de verwijsbrief mee. Van belang in de verwijsbrief zijn: Urologische voorgeschiedenis Vermelden welke medicamenteuze/operatieve behandelingen patiënt reeds heeft ondergaan. Medicatie Hierbij alle medicatie vermelden. Lichamelijk onderzoek Hier noteert u uw bevindingen van het rectaal toucher: grootte van de prostaat en consistentie. Laboratorium onderzoek Urine-onderzoek (nitriettest, zonodig sediment) dient in ieder geval te worden gedaan. Als u resultaten heeft van PSA en Creatinine, dan kunt u deze hier noteren. Vraagstelling huisarts Hierbij kunt u de reden voor verwijzing aangeven: - therapie - uitsluiten of aantonen van prostaatcarcinoom - onzekerheid diagnose. Bevindingen uroloog De uitslag van het urologisch onderzoek, met daaraan gekoppeld het behandelingsadvies van de uroloog, wordt u zo spoedig mogelijk (< 2 weken) toegestuurd of aan de patiënt meegegeven (behalve als er een biopt is gedaan). Indien operatieve behandeling wordt geadviseerd, kan de uroloog dit hier aangeven. Indien medicamenteuze behandeling, kan in overleg met de huisarts patiënt hiervoor worden terugverwezen. Indien een biopt werd genomen, dan wordt patiënt bij de uroloog teruggezien. November 2008 Voor inlichtingen: hagdesk@amc.uva.nl Copyright: HAG-desk AMC

3 TRANSMURAAL PROTOCOL MICTIEKLACHTEN BIJ MANNEN Verwijsbrief Geachte collega, Bovengenoemde patiënt wordt naar u verwezen i.v.m. LUTS-klachten met de volgende gegevens: Urologische voorgeschiedenis: Klachten en beloop Eerdere behandelingen (medicamenteus, evt. ingrepen): Huidige Medicatie: Lichamelijk onderzoek: Gericht onderzoek: RT (grootte/consistentie): Laboratorium onderzoek: Nitriettest: Evt. sediment: Evt. PSA, Kreatinine: Vraagstelling: Therapie Uitsluiten resp. aantonen maligniteit Onzekerheid diagnose Anders: Met collegiale groet,

4 Patiënten instructiebrief bij het Transmuraal protocol Mictieklachten bij mannen Geachte heer, Dit is een instructiebrief om uw bezoek aan de uroloog zo goed mogelijk te laten verlopen. U wordt 1 uur voor de afgesproken tijd (in plaats van 15 minuten op de afspraakbevestiging) op de polikliniek Urologie in het AMC verwacht. Wij verzoeken u de volgende 4 punten aandachtig te lezen en stapsgewijs uit te voeren. 1. Verwijsbrief huisarts. Wij verzoeken u de verwijsbrief bij het bezoek aan de uroloog mee te brengen. 2. Mictielijst. Op het formulier staat precies hoe u de mictielijst gedurende 2 dagen kunt invullen. Wij verzoeken u deze ingevulde lijst bij het bezoek aan de uroloog mee te nemen. 3. Internationale Prostaatsymptoomscore (IPSS-lijst). Dit formulier dient u vooraf in te vullen en mee te nemen. 4. Folders Uroflowmetrie (en eventuele echo blaas) en Echografie van de prostaat. Wij verzoeken u deze folders zorgvuldig te lezen. Tevens dient u 1 uur voor de afspraak met de uroloog met een volle blaas aanwezig te zijn. Een urologie verpleegkundige zal dit onderzoek verrichten op de polikliniek Urologie. Mochten er nog vragen zijn over deze instructiebrief, dan kunt u contact opnemen met één van onze urologie verpleegkundigen op werkdagen tussen en uur op telefoonnummer: of Hoogachtend, Polikliniek Urologie Uitgekomen september 2000

5 Uroflowmetrie folder behorende bij het Transmuraal protocol Mictieklachten bij mannen straalkrachtmeter Geachte heer, U bent in onderzoek bij de afdeling Urologie in verband met plasproblemen. Eén van de onderzoeken, welke hierbij noodzakelijk is, is een zogenaamde Uroflowmetrie. Bij dit onderzoek kan de kracht van de urinestraal worden gemeten. Het is echter van groot belang om hierbij onderstaande 5 punten op te volgen, aangezien anders geen uitspraak gedaan kan worden omtrent de uitkomst van dit onderzoek. 1. Het is noodzakelijk dat u een volle blaas heeft alvorens dit onderzoek plaats kan vinden. U dient hier dus rekening mee te houden bij het maken van een afspraak en uw reistijd naar de polikliniek Urologie. 2. Wanneer u zich op de polikliniek Urologie bij de verpleegkundige meldt, dan wordt u naar een speciaal ingericht toilet gebracht waar de flowmeter is geplaatst. 3. U dient in één keer goed uit te plassen!! 4. Nadat u uitgeplast bent meldt u zich weer bij de verpleegkundige die vervolgens de registratie van de plas aan de uroloog zal geven. De uroloog zal vervolgens de resultaten met u bespreken. 5. In de meeste gevallen zal na afloop van dit onderzoek ook nog een geluidsonderzoek (echografie) van de blaas worden gemaakt om te bepalen of er nog rest-urine in de blaas aanwezig is. Wij verzoeken u bovenstaande 5 punten nauwkeurig op te volgen, aangezien er anders geen betrouwbare resultaten worden verkregen. Mochten er nog vragen zijn over deze instructiebrief, dan kunt u contact opnemen met één van onze urologie verpleegkundigen op werkdagen tussen en uur. Wij zijn bereikbaar op telefoonnummer: of Hoogachtend, Polikliniek Urologie Uitgekomen september 2000