Inschatting van het risico op uitzaaiingen van prostaatkanker
|
|
- Anna van Wijk
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Inschatting van het risico op uitzaaiingen van prostaatkanker
2 2
3 Uw uroloog heeft met u besproken dat de resultaten van de onderzoeken helaas bevestigen dat u prostaatkanker heeft. Ook is besproken of er nader onderzoek nodig is naar eventuele uitzaaiingen. Bij prostaatkanker is het niet altijd nodig om onderzoek naar uitzaaiingen (metastasen) te verrichten. Hoe de uroloog tot de beslissing komt om wel of geen onderzoek naar uitzaaiingen bij prostaatkanker te doen, wordt in deze folder uitgelegd. U kunt alles thuis nog eens rustig doorlezen. Het is niet de bedoeling dat deze folder de persoonlijke gesprekken met uw uroloog vervangt. Met problemen of vragen, ook naar aanleiding van deze folder, kunt u bij hem of bij een van de verpleegkundigen van de polikliniek urologie terecht. Prostaatkanker Bij prostaatkanker is er sprake van een ongeremde groei van de cellen van de klierbuisjes in de prostaat (medische term; adenocarcinoom). Verhoogde waarden van het prostaat specifiek antigen (PSA) in het bloed kunnen wijzen op de aanwezigheid van prostaatkanker. Soms kan de uroloog bij het inwendig onderzoek via de anus (rectaal toucher) de tumor voelen. Zekerheid over de diagnose prostaatkanker kan echter alleen worden gegeven na het nemen van stukjes weefsel (puncties) uit de prostaat. 3
4 Als er stukjes weefsel van de prostaat worden afgenomen wordt dit begeleid door echografisch onderzoek via de endeldarm. Deze prostaatstukjes worden door de patholoog-anatoom onderzocht (zie folder Echografie van de prostaat met puncties ). De patholooganatoom beoordeeld niet alleen de aan- of afwezigheid van prostaatkanker, maar kijkt ook naar de agressiviteit van de eventueel aanwezige tumor. De patholoog-anatoom beoordeeld deze agressiviteit door te kijken naar de twee meest voorkomende tumorveldjes in de afgenomen weefsels. De mate van agressie in het weefsel patroon van de tumor wordt uitgedrukt in een getal van 1 t/m 5, waarbij 1 en 2 nauwelijks kwaadaardig te noemen zijn, 3 een matig agressieve tumor is en 4 en 5 agressief en snelgroeiend zijn. Deze indeling wordt ook wel de Gleasonscore genoemd. De optelsom van de twee onderzochte tumorveldjes wordt aangegeven in de Gleasonscore (Bijvoorbeeld 3+3 geeft een Gleasonscore van 6). De hoogte van de Gleasonscore, de bloedwaarden van het prostaat specifiek antigen (PSA) en de aan- of afwezigheid van een voelbare tumor bepalen grotendeels de kans op uitzaaiingen (metastasen). Vaststellen van de uitgebreidheid van prostaatkanker Met de echografie van de prostaat is niet altijd de uitgebreidheid van de tumor even duidelijk. Met een speciaal MRI-onderzoek kan de tumoruitbreiding veel duidelijker zichtbaar worden gemaakt. Zo wordt met dit MRI-onderzoek bekeken of een prostaattumor is ingekapseld en hoe de tumor zich verhoudt tot bijvoorbeeld de erectie-zenuwen. De uroloog weet dan of er veilig een eventueel zenuwsparende operatie kan worden uitgevoerd. Klachten van prostaatkanker? In een vroeg ziektestadium geeft prostaatkanker doorgaans geen klachten. Klachten van bijvoorbeeld een verminderde urinestraal, frequent plassen met kleine hoeveelheden, frequent s nachts opstaan om te plassen zijn geen typische symptomen bij prostaatkanker. 4
5 Zelfs bloed bij de urine of het sperma zijn niet zonder meer uitingen van prostaatkanker. Pas wanneer prostaatkanker in een vergevorderd stadium is, kunnen er klachten ontstaan zoal frequente drang om te plassen, pijn in de onderbuik, moeheid, gewichtsverlies en pijnlijke botten. De verspreiding van prostaatkankercellen (uitzaaiingen) Prostaatkankercellen kunnen zich via de lymfe- en bloedvaten verspreiden. Er kunnen dan uitzaaiingen in de lymfeklieren in het bekken ontstaan. Via een operatie kunnen deze lymfeklieren worden weggenomen voor onderzoek (meer informatie hierover vin u in de folder operatief verwijderen van lymfeklieren ). Wanneer de prostaatkankercellen zich via het bloed verspreiden, ontstaan vaak uitzaaiingen inde botten. Dit kan worden vastgesteld met een botscan ofwel skeletscintigrafie. Daarbij wordt een radioactieve stof in de ader van een arm ingespoten. Deze stof wordt opgenomen door het skelet en zichtbaar gemaakt op een foto. Uitzaaiingen worden op de foto zichtbaar als zwarte vlekken. Beeldvormend onderzoek naar uitzaaiingen in lymfeklieren is op dit moment nog onbetrouwbaar. Zowel CT-onderzoek, MRI-onderzoek en PET_scan geven onvoldoende zekerheid over de aan- of afwezigheid van lymfeklieruitzaaiingen bij prostaatkanker. Er zijn 4 redenen om bot- en lymfeklieronderzoek te doen naar eventuele uitzaaiingen. Wanneer de tumor duidelijk te voelen is bij een anaal onderzoek of bij MRI-onderzoek is gebleken dat de tumor door het kapsel is gegroeid. Wanneer het weefselonderzoek van de prostaatpuncties een agressieve tumor aan het licht heeft gebracht. Wanneer het prostaat specifieke antigen gehalte in het bloed hoger is dan 20 nanogram/milliliter. Wanneer er klachten zijn die het gevolg van uitzaaiingen zouden kunnen zijn. 5
6 Wat is het belang van prostaat specifiek antigen onderzoek (PSA-onderzoek) Het PSA is een stofje dat uitsluitend in de prostaat voorkomt. PSA is niet prostaatkanker specifiek. Wel is het zo dat het PSA meestal verhoogd is bij prostaatkanker, maar dat hoeft niet. Een hoge PSAwaarde kan zich ook voordoen bij een vergrote prostaat of bij een ontsteking van de prostaat. Toch is PSA-onderzoek belangrijk. PSA is momenteel de belangrijkste substantie in het bloed om de aanwezigheid van prostaatkanker en eventuele uitzaaiingen te vermoeden. In het algemeen kan gesteld worden dat er bij hogere PSA waarden er een groter risico is op uitzaaiingen. Er bestaan overigens ook bepaalde soorten agressieve prostaatkanker waarbij de PSA-waarde niet of nauwelijks verhoogd is. Desalniettemin is ook bij deze vormen van prostaatkanker de PSA-waade een maat voor de voortgang van de ziekte en voor het succes van een behandeling. Groeit de tumor, dan neemt het PSA-waarde in het bloed toe, slinkt de tumor, dan neemt de PSA-waarde in het bloed af. Hoe wordt het risico op uitzaaiingen bepaald? Een betrouwbare risico-inschatting over de kans op uitzaaiingen kan worden gemaakt door de volgende zaken: Op basis van de grootte en uitgebreidheid van de tumor in de prostaat (tumorstadium) De hoogte van de PSA-waarde in het bloed De agressiviteit van het tumorweefsel (Gleason score) Deze risico-inschatting wordt gemaakt op basis van tabellen (nomogrammen) 6
7 De uroloog kan in deze tabellen aflezen wat het risico is op groei van de tumor buiten het prostaatkapsel en het risico op uitzaaiingen. Aan de hand van diti risicoprofiel neemt de uroloog de beslissing om wel of geen nader onderzoek naar uitzaaiingen in de lymfeklieren te doen. Heel algemeen kan worden gesteld dat, wanneer de PSA-waarde in het bloed lager is dan 20 nanogram per milliliter en Gleason-score niet hoger is dan 3, het risico op uitzaaiingen in de lymfeklieren erg klein is. In dat geval wordt afgezien van verder onderzoek naar uitzaaiingen. Vragen Uw uroloog bespreekt met u de verdere gang van zaken ten aanzien van de behandeling. Een behandeling in verband met prostaatkanker is een ingrijpende gebeurtenis voor u en uw naasten. Het is dan ook vanzelfsprekend dat u vragen heeft over de operatie/behandeling en de gevolgen ervan. Bespreek dit samen met uw partner/directe naasten en met uw behandelend specialist of uw verpleegkundige. Bericht van verhindering Bent u op het afgesproken tijdstip verhinderd, bel dan zo spoedig mogelijk de polikliniek urologie om u af te melden. Er kan dan nog een andere patiënt in uw plaats komen. 7
8 Adres en telefoonnummer Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos SZ Nijmegen Afdeling polikliniek urologie (B28) (op werkdagen van 08:30 tot 16:30) Telefoon: (024) Verpleegafdeling urologie (B44) Telefoon: (024) Website: 8 G538-M / 06-14
Hormonale behandeling van prostaatkanker
Hormonale behandeling van prostaatkanker Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw behandelend uroloog met u besproken dat de resultaten van de onderzoeken definitief bevestigen dat u prostaatkanker
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) Prostaatkanker. onderdeel ZIEKTEBEELD. PROSTAATKANKER Ziektebeeld
Patiënteninformatiedossier (PID) Prostaatkanker onderdeel ZIEKTEBEELD PROSTAATKANKER 2 Inhoud Prostaatkanker... 4 De prostaat... 4 Hoe werkt de prostaat?... 5 Wat is kanker?... 7 Onderzoeken... 7 Bloedonderzoek...
Nadere informatieEchografie van de prostaat
Echografie van de prostaat Inhoudsopgave Inleiding... 1 Voorbereiding... 1 Uitvoering van het onderzoek... 2 Prostaatbiopten... 2 Na het onderzoek... 3 Uitslag... 3 Wat te doen in geval van ziekte of verhindering...
Nadere informatieEchoscopische biopsie van de prostaat. Weefselonderzoek van de prostaat
Echoscopische biopsie van de prostaat Weefselonderzoek van de prostaat 2 U heeft een afspraak op de polikliniek urologie voor een prostaatbiopsie. Met dit weefselonderzoek wil de (assisitent) uroloog de
Nadere informatieVerhoogd PSA. Albert Schweitzer ziekenhuis september 2013 pavo 0932
Verhoogd PSA Albert Schweitzer ziekenhuis september 2013 pavo 0932 Inleiding U bent verwezen naar de uroloog omdat uit onderzoek is gebleken dat u een verhoogd PSA gehalte in uw bloed heeft. Om erachter
Nadere informatieHormonale behandeling van prostaatkanker
Hormonale behandeling van prostaatkanker 2 Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw behandelend uroloog met u besproken dat de resultaten van de onderzoeken definitief bevestigen dat u in
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Echografie van de prostaat. rkz.nl
Patiënteninformatie Echografie van de prostaat rkz.nl Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendig onderzoek via de anus kan de prostaat en de
Nadere informatieEchografie van de prostaat en prostaatbiopsie
Echografie van de prostaat en prostaatbiopsie Inleiding In overleg met uw uroloog heeft u een echografie van de prostaat of een prostaatbiopsie afgesproken. Deze folder geeft u informatie hierover. De
Nadere informatieOnderzoek naar oorzaken hoge bloeddruk
Onderzoek naar oorzaken hoge bloeddruk 2 U bent verwezen naar de afdeling interne geneeskunde/nierziekten. Om te onderzoeken wat uw hoge bloeddruk kan veroorzaken. In deze folder leest u wat u van dit
Nadere informatieBlaasspoeling met cytostatica tijdens de opname na een blaasoperatie
Blaasspoeling met cytostatica tijdens de opname na een blaasoperatie Informatie voor patiënten over een blaasspoeling met epirubicine en mitomycine na een blaasoperatie op de verpleegafdeling urologie.
Nadere informatieechografie prostaat en prostaatbiopsie
patiënteninformatie echografie prostaat en prostaatbiopsie U heeft in overleg met uw arts besloten één of meerdere prostaatonderzoeken uit te laten voeren. Met behulp van deze onderzoeken kan de arts de
Nadere informatieMRI spoort prostaatkanker nauwkeurig op
MRI spoort prostaatkanker nauwkeurig op Prostaatkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker bij mannen. Een op de zes mannen krijgt er last van. Maar het is ook een erg lastig op te sporen
Nadere informatieUrologisch onderzoek bij mannen
Urologisch onderzoek bij mannen Binnenkort worden bij u een aantal onderzoeken gedaan. Deze onderzoeken vinden plaats op de polikliniek Urologie. In deze folder kunt u meer lezen over deze onderzoeken,
Nadere informatieop: dag om uur. Dit onderzoek duurt ongeveer tien tot vijftien minuten en vindt plaats op de polikliniek Urologie van:
Prostaatbiopsie Inleiding U heeft een afspraak voor een prostaatbiopsie op: dag om uur. Dit onderzoek duurt ongeveer tien tot vijftien minuten en vindt plaats op de polikliniek Urologie van: Locatie Dordwijk
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE. VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT Laparoscopische prostatectomie met behulp van robotchirurgie
PATIËNTENINFORMATIE VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT Laparoscopische prostatectomie met behulp van robotchirurgie 2 VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT Laparoscopische prostatectomie met behulp van robotchirurgie Door
Nadere informatieechografie prostaat en prostaatbiopsie
patiënteninformatie echografie prostaat en prostaatbiopsie U heeft een afspraak voor een prostaatonderzoek. Met dit onderzoek kan de arts de grootte van de prostaat bepalen en zien of er afwijkingen zijn
Nadere informatieVerhoogd PSA. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Verhoogd PSA Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent verwezen naar de uroloog omdat uit onderzoek is gebleken dat u een verhoogd PSA gehalte in uw bloed heeft.
Nadere informatieEchografie van de prostaat met het afnemen van biopten Informatie voor patiënten over een weefselonderzoek van de prostaat
Echografie van de prostaat met het afnemen van biopten Informatie voor patiënten over een weefselonderzoek van de prostaat U heeft een afspraak bij het Radboudumc te Nijmegen voor prostaatbiopten. Door
Nadere informatieUrologie. Richard van der Linden Thijn de Vocht
Urologie Richard van der Linden Thijn de Vocht Qais Niemer Laurens Donkers Richard van der Linden Thijn de Vocht 2 John Verhulst Urologie? Urologie is het vakgebied dat zich bezighoudt met ziekten in de
Nadere informatieProstaatecho of prostaatbiopsie
Prostaatecho of prostaatbiopsie Uw behandelend arts heeft voorgesteld om bij u een prostaatecho of prostaatbiopsie te laten doen. In deze folder kunt u nalezen wat het onderzoek inhoud. Wij adviseren u
Nadere informatieMethotrexaat bij de ziekte van Crohn
Methotrexaat bij de ziekte van Crohn 2 Uw maag-, darm- en leverarts (MDL-arts) heeft u Methotrexaat voorgeschreven voor de behandeling van de ziekte van Crohn. Om dit medicijn goed te kunnen gebruiken
Nadere informatieI N F O R M A T I E. o v e r echo prostaat
I N F O R M A T I E o v e r echo prostaat Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendig (via de anus) onderzoek kan de prostaat en de omgeving
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek urologie
Urodynamisch onderzoek urologie 2 Binnenkort krijgt u een urodynamisch onderzoek (blaasdruk meting) op de polikliniek urologie. Met dit onderzoek wil de arts inzicht krijgen in uw plasklachten. Urodynamisch
Nadere informatieEchografie van de prostaat en/of prostaatpunctie. Urologie
Echografie van de prostaat en/of prostaatpunctie Urologie Inleiding Binnenkort zal uw uroloog een echografie van uw prostaat maken. Met behulp van dit inwendig onderzoek (via de anus) kan de prostaat en
Nadere informatieEcho prostaat / biopsie
Echo prostaat / biopsie Polikliniek Urologie Beter voor elkaar 2 Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendige onderzoek kan via de
Nadere informatieAfdeling: polikliniek Urologie. Onderwerp: Echo prostaat / biopsie
Afdeling: polikliniek Urologie Onderwerp: Echo prostaat / biopsie Echo prostaat / biopsie Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendige
Nadere informatieEchografie van de prostaat
Echografie van de prostaat Urologie alle aandacht Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Door middel van dit inwendige (via de anus) onderzoek kan de prostaat
Nadere informatieVerwijderen van de lymfeklieren in het kleine bekken
Patiënteninformatie Verwijderen van de lymfeklieren in het kleine bekken (Pelviene lymfeklierdissectie) Verwijderen van de lymfeklieren van de prostaat 1 Verwijderen van de lymfeklieren in het kleine
Nadere informatieVerwijderen van de lymfeklieren van de prostaat Pelviene lymfeklierdissectie
De uroloog heeft met u besproken dat de lymfeklieren verwijderd moeten worden Deze operatie wordt pelviene lymfeklierdissectie genoemd. U kunt deze folder ter voorbereiding op de operatie lezen. Als u
Nadere informatieEchografie van de prostaat en/of prostaatpunctie. Urologie
Echografie van de prostaat en/of prostaatpunctie Urologie Inleiding Binnenkort zal uw uroloog een echografie van uw prostaat maken. Met behulp van dit inwendig onderzoek (via de anus) kan de prostaat en
Nadere informatieProstaatkanker: verwijdering van de lymfeklieren in het bekken
Prostaatkanker: verwijdering van de lymfeklieren in het bekken In overleg met uw behandelend uroloog heeft u besloten de lymfeklieren uit het bekken te laten verwijderen (pelviene lymfeklierdissectie).
Nadere informatieSKELETSCINTIGRAFIE (BOTSCAN)
SKELETSCINTIGRAFIE (BOTSCAN) 708 Nucleaire Geneeskunde Totale botscintigrafie van het lichaam Drie fasen botscintigrafie Detail opnamen Afspraak afdeling Nucleaire Geneeskunde Mevrouw/Meneer Dag Datum
Nadere informatieProstaatkanker. 07 september 2011. De Prostaat
Prostaatkanker 07 september 2011 De Prostaat Prostaat Veranderingen aan de prostaat Prostaat wordt groter Soms plasklachten. Goedaardige of kwaadaardig veranderingen. Prostaatvergroting Prostaatkanker
Nadere informatieOnderzoek naar de functie van de lever en galblaas. Galwegscintigrafie
Onderzoek naar de functie van de lever en galblaas Galwegscintigrafie 2 Afspraak Uw afspraaktijd op de afdeling nucleaire geneeskunde (B48) is:....dag....om.. uur. Wilt u alstublieft deze afspraak bevestigen
Nadere informatieborstbesparende operatie
patiënteninformatie borstbesparende operatie U wordt opgenomen in het ziekenhuis voor een borstbesparende operatie in verband met borstkanker. Hieronder leest u meer informatie over de operatie. Dit is
Nadere informatiePROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATBIOPSIE
PROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATBIOPSIE 251 Inleiding U heeft zojuist een afspraak gemaakt om een prostaatechografie eventueel met een prostaatbiopsie te laten verrichten. Uw arts heeft u al verteld wat
Nadere informatieBlaasspoeling (met Mitomycine)
Blaasspoeling (met Mitomycine) 2 Inleiding De uroloog heeft u uitgelegd dat in uw blaas tumoren zijn aangetroffen. Hoewel deze poliepen meestal kwaadaardig zijn, groeien ze oppervlakkig en blijven ze beperkt
Nadere informatieWat is zenuwstimulatie PTNS? PTNS staat voor: Percutaneous : door de huid heen
PTNS behandeling 2 Inleiding In deze folder vindt u informatie over PTNS (Percutaneous Tibial Nerve Stimulation). Dit is een behandeling waarbij een onderbeenzenuw wordt gestimuleerd via kleine elektrische
Nadere informatieBRACHYTHERAPIE Jodiumimplantatie bij de behandeling van prostaatkanker
BRACHYTHERAPIE Jodiumimplantatie bij de behandeling van prostaatkanker INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD Inleiding...4 Prostaatkanker...5 De prostaat...5 Doel van de behandeling...6 Het vaststellen
Nadere informatieOpsporen en verwijderen van de schildwachtklier
Opsporen en verwijderen van de schildwachtklier Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U ondergaat binnenkort een borstoperatie. Tijdens deze operatie vindt er onderzoek
Nadere informatieEchografie van de prostaat
Urologie Echografie van de prostaat www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl URO015 / Echografie van de prostaat / 22-05-2015 2 Echografie van de
Nadere informatieBlaasspoeling met cytostatica tijdens de opname na een blaasoperatie
Blaasspoeling met cytostatica tijdens de opname na een blaasoperatie U wordt opgenomen om een blaasoperatie te ondergaan. Tijdens deze operatie worden blaaspoliepen verwijderd. Hoewel deze poliepen kwaadaardig
Nadere informatieKwaadaardige prostaatgezwellen
Kwaadaardige prostaatgezwellen 1 Wanneer aan denken? Vanaf 50 jaar Vanaf 40 jaar als er familie is met prostaatkanker 2 Wat moet ik doen? Ga jaarlijks op raadpleging wij uw huisarts. Deze zal een prostaatonderzoek
Nadere informatiePersoonlijk Informatie Dossier. Prostaatkanker: behandelingen
Persoonlijk Informatie Dossier Prostaatkanker: behandelingen 17358 (2 januari 2016 5. Uw behandeling Actief volgen bij prostaatkanker Operatief verwijderen van de prostaat met behulp van Da Vincirobot
Nadere informatiePunctie in de buik met behulp van echografie
Punctie in de buik met behulp van echografie 2 In overleg met uw behandelend arts is er voor u een punctie in de buik afgesproken (van de lever, nier of een massa in de buik). Dit onderzoek met behulp
Nadere informatieEchografie en biopsie van de prostaat
Echografie en biopsie van de prostaat Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendig onderzoek dat via de anus gaat, kunnen de prostaat
Nadere informatieOnderzoek diverse ziekteprocessen. ontstekingen en bepaalde tumoren opgespoord worden. Galliumscintigrafie
Onderzoek diverse ziekteprocessen in lichaam waarmee ontstekingen en bepaalde tumoren opgespoord worden Galliumscintigrafie 2 Wanneer moet u komen voor het onderzoek? U krijgt het onderzoek op:.dag...,
Nadere informatiePunctie in de buik met behulp van echografie
Punctie in de buik met behulp van echografie In overleg met uw behandelend arts is er voor u een punctie in de buik afgesproken (van de lever, nier of een massa in de buik). Dit onderzoek met behulp van
Nadere informatieDe poortwachtersklierprocedure
De poortwachtersklierprocedure Inleiding Bij een operatie wegens borstkanker werden tot voor kort ook de lymfeklieren uit de oksel aan de geopereerde zijde weggehaald. Men noemt dit een okselkliertoilet.
Nadere informatieVoorbereiding Wij vragen u de aanwijzingen goed op te volgen omdat anders de uitslag van de test onbetrouwbaar kan zijn.
H2-ademtest 2 In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten een H2-ademtest te laten doen. Dit onderzoek vindt plaats op de polikliniek interne geneeskunde / Maag Darm Leverziekten of afdeling de
Nadere informatieProstaatecho met punctie
Prostaatecho met punctie 2 Prostaatecho met punctie Afdeling: Polikliniek Urologie (route D, locatie D.01) Telefoon: 088 066 1000 Datum: Tijd:.. U kunt na het aanmelden bij de zuil, plaatsnemen in de wachtruimte.
Nadere informatieVerwijderen van de prostaat volgens ETAP endoscopische transvesicale adenomectomie van de prostaat
Verwijderen van de prostaat volgens ETAP endoscopische transvesicale adenomectomie van de prostaat Afdeling urologie Bij u werd onlangs een vergroting van de prostaat geconstateerd. Uw uroloog heeft met
Nadere informatieOncologie Wegname van teelballen ivm prostaatkanker / subcapsulaire orchiectomie
Oncologie Wegname van teelballen ivm prostaatkanker / subcapsulaire orchiectomie Inleiding Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft de uroloog met u besproken dat u een operatie aan de teelballen
Nadere informatieProstaatkanker U kreeg van uw uroloog de diagnose van prostaatkanker. De informatie die de arts u mondeling gegeven heeft, wordt in deze brochure herhaald en aangevuld. U vindt hier meer informatie over
Nadere informatieVier onderzoeken van de blaas en prostaat
Vier onderzoeken van de blaas en prostaat Urinestraalmeting, blaasonderzoek, prostaatecho en een prostaatbiopsie Binnenkort vinden er bij u vier onderzoeken plaats aan de blaas en de prostaat. In deze
Nadere informatiePatiënteninformatie. Verwijdering schildwachtklier bij een melanoom. ildwachtklier bij een melanoom
Patiënteninformatie Patiënteninformatie Verwijdering schildwachtklier bij een melanoom Verwijdering schildwachtklier ildwachtklier bij een melanoom 1 Verwijdering schildwachtklier bij een melanoom Polikliniek
Nadere informatieProstaatecho met punctie
Prostaatecho met punctie Prostaatecho met punctie Afdeling: Polikliniek Urologie (route D, locatie D.01) Telefoon: 0596-644 574 Datum: Tijd:.. U hoeft zich niet te melden, u kunt plaatsnemen in de wachtruimte.
Nadere informatieEchografie van de prostaat met een punctie
Echografie van de prostaat met een punctie Informatie voor patiënten F0938-3415 november 2010 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260
Nadere informatieBESTRALING PROSTAATKANKER
BESTRALING PROSTAATKANKER 1064 Inleiding Zoals u van uw uroloog heeft vernomen, is bij u prostaatkanker ontdekt. Het voornemen bestaat om uw prostaatkanker te behandelen met een inwendige of uitwendige
Nadere informatieProstaatkanker: algemene info
Prostaatkanker: algemene info Vernemen van de diagnose Op het moment dat u deze informatie in handen krijgt heeft je arts je de vermoedelijke diagnose van kanker of een kwaadaardig proces in de prostaat
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Verwijderen van niertumoren
PATIËNTEN INFORMATIE Verwijderen van niertumoren 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over de behandeling van niertumoren. Wij adviseren
Nadere informatieProstaatkanker: verwijdering van de teelballen (subcapsulaire orchidectomie)
Prostaatkanker: verwijdering van de teelballen (subcapsulaire orchidectomie) In overleg met uw behandelend uroloog heeft u besloten een gedeelte van de zaadballen te laten verwijderen (subcapsulaire orchidectomie).
Nadere informatieOnderzoek opsporen ontstekingsprocessen. Leukocyten-scintigrafie
Onderzoek opsporen ontstekingsprocessen Leukocyten-scintigrafie 2 Wanneer moet u komen voor het onderzoek? U krijgt het onderzoek op:.dag..., om.uur. Wilt u alstublieft deze afspraak bevestigen tussen
Nadere informatiePROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATBIOPSIE
PROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATBIOPSIE 251 Inleiding U heeft zojuist een afspraak gemaakt om een prostaatechografie eventueel met een prostaatbiopsie te laten verrichten. Uw arts heeft u al verteld
Nadere informatieEchografie en biopsie van de prostaat
Urologie Echografie en biopsie van de prostaat i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen De uroloog verricht binnenkort bij u een echografisch onderzoek en biopsie van de prostaat. Bij dit inwendig
Nadere informatiePROSTAATKANKER PROSTAATKANKER WELKE BEHANDELING PAST HET BEST BIJ U?
WELKE BEHANDELING PAST HET BEST BIJ U? INHOUDSOPGAVE WAAROM DIT BOEKJE? Waarom dit boekje? 2 1. Wat is lokaal beperkte prostaatkanker? 4 2. Welke behandelopties zijn er? 5 3. Bijwerkingen en risico s 10
Nadere informatieDrie onderzoeken van de blaas en prostaat
Drie onderzoeken van de blaas en prostaat Urinestraalmeting, blaasonderzoek en een prostaatecho. Binnenkort vinden er bij u drie onderzoeken plaats aan de blaas en de prostaat. In deze folder leest u om
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek urologie
Urodynamisch onderzoek urologie Binnenkort krijgt u een urodynamisch onderzoek (blaasdruk meting) op de polikliniek urologie. Met dit onderzoek wil de arts inzicht krijgen in uw plasklachten. Urodynamisch
Nadere informatieOnderzoek naar afwijkingen van de nieren bij kinderen. Nierscintigrafie (DMSA) bij kinderen
Onderzoek naar afwijkingen van de nieren bij kinderen Nierscintigrafie (DMSA) bij kinderen 2 Wanneer moet uw kind komen voor het onderzoek? Uw kind heeft een afspraak op de kinderafdeling (A24) op:...dag...om...
Nadere informatiePROSTAATKANKER. Welke behandeling past het best bij u?
PROSTAATKANKER Welke behandeling past het best bij u? Inhoud Waarom dit boekje?... 2 1. Wat is lokaal beperkte prostaatkanker?... 3 2. Welke behandelopties zijn er?... 4-8 3. Bijwerkingen en risico s...
Nadere informatieLaserbehandeling. bij vergrote prostaat. Poli Urologie
00 Laserbehandeling bij vergrote prostaat Poli Urologie Wat is de prostaat? De prostaat is een klein orgaantje met de vorm en afmeting van een tamme kastanje, die vlak onder de blaas ligt en waar de plasbuis
Nadere informatieProstaatoperatie. Bijnier. Nierbekken. Nier. Zaadleider. Urineleider Endeldarm Blaas Zaadblaasje Prostaat. Zaadbal
Prostaatoperatie Inleiding Een aantal mannen krijgt op latere leeftijd klachten van de prostaat. De prostaat is een klier die zich onder de blaas bevindt, rondom het begin van de plasbuis. Deze klier heeft
Nadere informatieNiet ingedaalde zaadbal (testikel) bij kinderen
Niet ingedaalde zaadbal (testikel) bij kinderen Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw uroloog met u gesproken over de wenselijkheid of noodzaak van een operatie bij uw zoon vanwege een
Nadere informatieEchografie en biopsie van de prostaat
Echografie en biopsie van de prostaat Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendig onderzoek dat via de anus gaat, kunnen de prostaat en de omgeving
Nadere informatieRUCO Prostaat Centrum
RUCO Prostaat Centrum Uw specialist of huisarts heeft een afspraak gemaakt bij het RUCO Prostaat Centrum. Dit kan zijn omdat bij u een prostaataandoening of prostaatkanker is geconstateerd. In deze folder
Nadere informatieOPERATIE AAN TEELBALLEN VOOR DE BEHANDELING VAN PROSTAATKANKER ORCHIDECTOMIE
OPERATIE AAN TEELBALLEN VOOR DE BEHANDELING VAN PROSTAATKANKER ORCHIDECTOMIE 362 Inleiding Binnenkort ondergaat u een operatie aan de teelballen voor het behandelen van prostaatkanker. Deze ingreep wordt
Nadere informatieVerwijderen van een zaadbal via de lies. Inguinale orchidectomie
Verwijderen van een zaadbal via de lies Inguinale orchidectomie Inhoudsopgave Inleiding... 1 De operatie... 1 Na de operatie... 2 Bloedverdunners... 2 Ontslag... 3 Tot slot... 4 Ruimte voor vragen... 5
Nadere informatieVerwijderen van een nier via een kijkoperatie. Laparoscopische nefrectomie
Verwijderen van een nier via een kijkoperatie Laparoscopische nefrectomie 2 Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw behandeld uroloog met u gesproken over de noodzaak om bij u een nier te
Nadere informatieEchografie van de prostaat
Echografie van de prostaat Urologie alle aandacht Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendige onderzoek (via de anus) kan de prostaat
Nadere informatieOnderzoek naar de nierfunctie bij een hoge bloeddruk. Renografie met Capoten
Onderzoek naar de nierfunctie bij een hoge bloeddruk Renografie met Capoten 2 Wanneer moet u komen voor het onderzoek? U krijgt het onderzoek op... dag om uur. Wilt u alstublieft deze afspraak bevestigen
Nadere informatievoor verwijzing naar het UMCG te Groningen, de afdeling Urologie Cryotherapie als behandeling van prostaatkanker
voor verwijzing naar het UMCG te Groningen, de afdeling Urologie Cryotherapie als behandeling van prostaatkanker Inleiding U heeft prostaatkanker en bent onder behandeling van de afdeling Urologie van
Nadere informatieAnale endo-echografie EUS
Anale endo-echografie EUS Afdeling maag-, darm-, leverziekten 1 Op... dag,... om.... uur verwachten wij u voor een anale endo-echografie bij het endoscopie behandelcentrum van Máxima Medisch Centrum, locatie
Nadere informatieOpheffen van een vernauwing in de plasbuis. Urethrotomie volgens Sachse of Otis
Opheffen van een vernauwing in de plasbuis Urethrotomie volgens Sachse of Otis 2 Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw behandelend (assistent) uroloog met u besproken dat er een vernauwing
Nadere informatieHet opsporen van prostaatkanker
Het opsporen van prostaatkanker Welke informatie moet men de patiënt verschaffen alvorens een PSA-bepaling of een rectaal toucher uit te voeren? Prostaatkanker : natuurlijke evolutie kanker. Enkel een
Nadere informatieInleiding... 1. De operatie... 1. Voorbereiding... 1. De operatie... 2. Na de operatie... 3. Bloedverdunners... 4
TURP Inhoudsopgave Inleiding... 1 De operatie... 1 Voorbereiding... 1 De operatie... 2 Na de operatie... 3 Bloedverdunners... 4 Mogelijke bijwerkingen van de operatie... 4 Ontslag... 5 Tot slot... 6 Inleiding
Nadere informatieOnderzoek naar de nierfunctie bij volwassenen. Renografie bij volwassenen
Onderzoek naar de nierfunctie bij volwassenen Renografie bij volwassenen 2 Wanneer moet u komen voor het onderzoek? U krijgt het onderzoek op... dag om uur. Wilt u alstublieft deze afspraak bevestigen
Nadere informatieZelfinjectie bij impotentie
Zelfinjectie bij impotentie 2 Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw uroloog met u gesproken over de wenselijkheid van zelfinjectie therapie bij impotentie. In deze informatiefolder kunt
Nadere informatieHet radicaal verwijderen van de prostaat
Afdeling Urologie, locatie AZU Het radicaal verwijderen van de prostaat Robot Geassisteerde Laparoscopische Radicale Prostatectomie Onlangs werd bij u de diagnose gesteld van een kwaadaardig gezwel van
Nadere informatieKijkoperatie voor verwijdering van de lymfeklieren bij prostaatkanker
Urologie Kijkoperatie voor verwijdering van de lymfeklieren bij prostaatkanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud De lymfeklieren in het bekken... 3 Voorbereiding op de operatie... 4 Intakegesprek oncologieverpleegkundige...
Nadere informatieBlaasspoeling (met BCG)
Blaasspoeling (met BCG) Inleiding De uroloog heeft u uitgelegd dat in uw blaas een tumor is aangetroffen. Hoewel deze tumor meestal kwaadaardig is, groeit het oppervlakkig en blijft het beperkt tot het
Nadere informatiePROSTAATKANKER.... Hoe nu verder? Alvast wat eerste antwoorden op uw talrijke vragen
PROSTAATKANKER... Hoe nu verder? Alvast wat eerste antwoorden op uw talrijke vragen PROSTAATKANKER Hoe nu verder? Een korte uitleg voor mannen die te horen hebben gekregen dat ze mogelijk prostaatkanker
Nadere informatieZaadbalkanker. Urologie
Zaadbalkanker Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Risicofactoren...6 4. Misverstanden...7 5. Stellen van de diagnose...9 6. Operatie... 10 7. Verder onderzoek... 12 9. Verloop
Nadere informatieWat is zenuwstimulatie PTNS? Wanneer PTNS? U komt niet in aanmerking voor PTNS als u: Voorbereiding
PTNS behandeling In deze folder vindt u informatie over PTNS (Percutaneous Tibial Nerve Stimulation). Dit is een behandeling waarbij een onderbeenzenuw wordt gestimuleerd via kleine elektrische prikkelingen.
Nadere informatieEenmalige bestraling bij borstkanker
Deze folder geeft u informatie over Eenmalige bestraling bij borstkanker patiënteninformatie Intra-Operatieve Radiotherapie Inleiding Deze folder gaat over eenmalige inwendige bestraling tijdens een borstsparende
Nadere informatieVernauwing van de plasbuis Sachse of Otis operatie
Vernauwing van de plasbuis Sachse of Otis operatie Binnenkort vindt bij u een operatie aan de plasbuis plaats. In deze folder krijgt u informatie over deze ingreep. Wat is een vernauwde plasbuis en/of
Nadere informatieVerwijderen van lymfelieren in het bekken bij prostaat- kanker
Verwijderen van lymfelieren in het bekken bij prostaat- kanker In overleg met de uroloog heeft u besloten operatief de lymfeklieren in het bekken te laten verwijderen. In medische termen wordt dit ook
Nadere informatiePROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATPUNCTIE FRANCISCUS GASTHUIS
PROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATPUNCTIE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding U heeft zojuist een afspraak gemaakt om een prostaatechografie eventueel met een prostaatbiopsie te laten verrichten. Uw arts heeft
Nadere informatieoorspronkelijk chirurgisch vakgebied M. Lieburg: steensnijders mei 1552 protospecialist
340 BC Herophilus : naam prostaat beschreven. Urologie: oorspronkelijk chirurgisch vakgebied M. Lieburg: steensnijders mei 1552 protospecialist 1840 J. Civiale : catheteraanwending i.g.v. pisopstopping
Nadere informatieOnderzoeken van de prostaat
Onderzoeken van de prostaat UOGG Beste mijnheer, U consulteert uw uroloog omdat u uw prostaat wil laten onderzoeken of omdat uw huisarts u doorverwezen heeft met een afwijkende bloedwaarde. Met deze brochure
Nadere informatieBehandeling met Strontium-89-chloride of Samarium-153-lexidronam
NUCLEAIRE GENEESKUNDE Behandeling met Strontium-89-chloride of Samarium-153-lexidronam BEHANDELING U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden
Nadere informatie