Multiple Sclerose en urologie
|
|
- Joris van Veen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Multiple Sclerose en urologie Bertil Blok, uroloog Blaasfunctiestoornissen vaak bij MS Meer dan 80% van de MS patienten heeft urologische symptomen 96% van de MS patienten met meer dan 10 jaar MS krijgen op bepaald moment blaasproblemen Stoornissen terug te leiden naar niveau lesie CZS Kalsi and Fowler, Nature Clin Pract 2005 Waardoor problemen? Overactieve blaas: urge, frequentie en urge incontinentie Gelijktijdig aanspannen blaas en sluitspier (dyssynergie): moeilijk op gang en residuvorming Verblijfscatheter geeft opstijgende infecties, stenen 1
2 Welke delen van belang voor de plasreflex en continentie Suprapontiene lesies Plasreflex intact Verlies van timing (juiste tijd, juiste plek) Verhoogde aandrang en urge incontinentie Infrapontiene lesies Spinale banen beschadigd Detrusor sfincter dyssynergie Hesitatie en residu 2
3 Zowel supra- als infrapontiene lesies Verlies over timing en dyssynergie Zowel urge incontinentie als residuvorming Richtlijnen neurogene blaas Europese urologen Multidisciplinaire richtlijn neurogene blaas NL
4 Diagnostiek Gericht op vinden van residu na mictie, urge, nycturie, stenen, UWI, hoge druk of lage compliantie, dyssynergie Routinematig Sediment en kweek Residu na mictie Mictiedagboek Echo nieren (V)UDO Diagnostiek: UDO detrusor overactiviteit Doel behandeling neurogene blaas bij MS 1. Behoud nierfunctie 2. Lage drukblaas 3. Behoud kwaliteit van leven door A. verminderen complicaties (infectie, stenen) B. verbetering continentie C. uitstel verblijfskatheter 4
5 Behandeling urge en urge incontinentie Gericht op verbetering blaascapaciteit, volledig uitplassen en verlaging blaasdruk Anticholinergica BTX in detrusor (Bekkenfysiotherapie vaak niet succesvol bij MS) CAD/SPC Deviatie vlgns Bricker Behandeling residu Gericht op verbetering blaaslediging CIC (clean intermittent catherisation) Alfa-blockers Verblijfskatheter Onabotulinum toxine A injectie (Botox) Intravesicale instillatie 40 ml 1% lidocaine op poli Cystoscopie en Williams needle (Cook) 20 injecties van 10 E Na 6-10 maanden uitgewerkt 5
6 Botulinum Toxine A: chemische denervatie Presynaptisch Element ACh ACh Muscle ACh Vesicles BT SNAP-25 BT blokkeert Ach release Behandeling chirurgisch: incontinent stoma Urine deviatie vlgs Bricker Colon conduit (transversum) Mobiliteit en blaasfunctie bij MS Lopen aangedaan OAB met urge en frequency Meten residu na mictie Anticholinergica Lopen met hulpmiddel OAB met residuvorming Alpha blockers CIC met anticholinergica of Botox 6
7 Mobiliteit en blaasfunctie bij MS Rolstoelgebonden OAB met residuvorming Anticholinergica of Botox met CIC (indien mogelijk) Bedlegerig OAB met residuvorming Verblijfscatheter of deviatie Follow-up Afhankelijk van onderliggende lesie en mogelijke aanwezigheid van slechte compliantie en residuvorming Laag risico op hoge drukblaas bij MS Take home messages Bijna alle MS patienten krijgen vroeg of laat blaasproblemen De problemen zijn meestal terug te leiden naar de MS, maar soms andere oorzaak (stress incontinentie, BPH) Geen AB bij CAD of SPC zonder koorts Richtlijnen beschikbaar 7
8 Vragen? 8
Inhoud. Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus
Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? Bertil Blok, uroloog Inhoud 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus 1. Definitie blaasproblemen bij ernstige MS De ernstige MS patient
Nadere informatieBlaas disfunctie en behandeling botuline toxine in MS patienten. Dr Bertil Blok, uroloog
Blaas disfunctie en behandeling botuline toxine in MS patienten Dr Bertil Blok, uroloog Disclosures Geen Leerdoelen Basiskennis van reden van blaasdisfunctie bij MS Inzicht in behandeling overactieve blaas
Nadere informatieMultiple Sclerose en de blaas
encathopedia Volume 2 Multiple Sclerose en de blaas Behandeling van blaasproblemen Hoe MS de blaas beïnvloedt CIC kan helpen Multiple Sclerose (MS) MS is een ontstekingsziekte waarbij het centrale zenuwstelsel,
Nadere informatieIs er meerwaarde van urodynamica? (U d )
Is er meerwaarde van urodynamica? (U d ) Workshop bijscholingsdag urotherapie 23 maart 2018 Aart Klijn, kinderuroloog Voor wie zou U d meerwaarde hebben? Kinderen die bij een urotherapeut komen: Kinderen
Nadere informatieOveractieve blaas en bekkenbodem bij MS
Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS Frank Van der Aa, MD, PhD Functionele en Reconstructieve Urologie Neurourologie Departement Urologie, UZ Leuven Nationaal MS centrum Melsbroek hersenen blaas T10-L2
Nadere informatieUrineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan. Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek
Urineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek Wanneer urine incontinentie? Als de druk in de blaas hoger is dan de druk in de urethra!
Nadere informatieBehandeling van een overactieve blaas met Botox
Behandeling van een overactieve blaas met Botox 2 Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw uroloog met u besproken dat er een overactiviteit van uw blaas is vastgesteld. Er is gesproken over
Nadere informatieGoedaardige Prostaatvergroting
Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 In het kader van de Europese week van de Urologie informeert de dienst Urologie van Az Damiaan over prostaataandoeningen.
Nadere informatieUrge-incontinentie Marina Hovius, uroloog
Urge-incontinentie Marina Hovius, uroloog Anatomie Terminologie Prevalentie Onderzoek Co-morbiditeit Conservatieve maatregelen Medicamenteuze therapie Operatieve therapie Anatomie Terminologie: richtlijn
Nadere informatieRadicale Prostatectomie. Incontinentie. na een. AZ Damiaan Oostende. Dr. Jochen Darras Dienst Urologie
Incontinentie na een Radicale Prostatectomie Dr. Jochen Darras Dienst Urologie AZ Damiaan Oostende Prostaatkanker Frequentst ontdekte kanker bij de man Tweede doodsoorzaak door kanker (na longkanker) Breed
Nadere informatie27/04/2011. Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine. Revalidatie. Controle vanuit de hersenen. Externe sfincter relaxeert
Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine Revalidatie Ronny Pieters Voorzitter vzw Urobel 1. Urine wordt aangemaakt in de nieren 2. Urine wordt opgeslagen in de blaas 3. De sfincter
Nadere informatieMultiple sclerose en blaasklachten
Multiple sclerose en blaasklachten Zaterdag 8 februari 2014 Dr. Evert Koldewijn uroloog Catharina Ziekenhuis Eindhoven Vanuit dit gebied wordt de blaas en de plasbuis bestuurd f-mri beelden 4 Urine opslag
Nadere informatieBehandelopties voor incontinentie na een prostaatkankeroperatie. K.C. van Dalen, uroloog 6 oktober 2015
Behandelopties voor incontinentie na een prostaatkankeroperatie K.C. van Dalen, uroloog 6 oktober 2015 Incontinentie = ongewenst urineverlies Soorten incontinentie Stressincontinentie (SUI) Urineverlies
Nadere informatieneurogene blaas Multidisciplinaire richtlijnen INITIËRENDE VERENIGING - Nederlandse Vereniging voor Urologie MANDATERENDE VERENIGINGEN/ORGANISATIES
Multidisciplinaire richtlijnen neurogene blaas INITIËRENDE VERENIGING - Nederlandse Vereniging voor Urologie MANDATERENDE VERENIGINGEN/ORGANISATIES - Nederlandse Vereniging voor Neurologie - Nederlandse
Nadere informatieMultiple sclerosis en incontinentie. Ondersteund door Prinses Beatrix Fonds
1 Multiple sclerosis en incontinentie Dé vereniging voor mensen met MS en hun betrokkenen 3 De blaas De blaas is een spier die zorgt voor: De opslag van urine => 300 tot 500 ml Het lozen van urine man
Nadere informatiekinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie en plasgedrag Els De Deckere AZ Sint-Jan AV campus Brugge Blaastraining
Blaastraining en plasgedrag Els De Deckere kinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie AZ Sint-Jan AV campus Brugge De bekkenbodem 5 belangrijke functies van de bekkenbodemspieren Belang van
Nadere informatieLaatste inzichten over medicatie bij LUTS. Bijscholing Kinderurotherapie 16 maart 2016 Marleen van den Heijkant FEAPU Wenen, Oostenrijk
Laatste inzichten over medicatie bij LUTS Bijscholing Kinderurotherapie 16 maart 2016 Marleen van den Heijkant FEAPU Wenen, Oostenrijk Introductie ICCS Consensus document Daytime Urinary Incontinence (DUI)
Nadere informatieBehandeling met botulinetoxine bij overactieve blaas
Behandeling met botulinetoxine bij overactieve blaas Bij u is de diagnose overactieve blaas gesteld. Dit betekent dat u vaak kleine beetjes moet plassen en moeite heeft om de plas op te houden. Ook kunt
Nadere informatieBehandeling van overactieve blaas met botox
Behandeling van overactieve blaas met botox Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw uroloog met u besproken dat er een overactiviteit van uw blaas is vastgesteld. Ook heeft hij de mogelijkheden
Nadere informatieParkinson Blaas en Darm problemen
Parkinson Blaas en Darm problemen 7 november 2015 JP Kerklaan, Neuroloog Stellingen 1. Obstipatie komt weinig voor bij ziekte van parkinson 2. Vaak s nachts plassen past niet bij parkinson 3. Problemen
Nadere informatiemw. dr. Willemijn Windt
+ Farmacologische beïnvloeding van mictie Gewild of ongewild mw. dr. Willemijn Windt Uroloog io 24 september 2012 + Casus 82 jarige man COPD exacerbatie Al langere tijd gaat plassen moeilijker 1e dag na
Nadere informatieRuggenmergletsels en de blaas
encathopedia Volume 4 Ruggenmergletsels en de blaas Veranderingen in de blaasfunctie Het begrijpen van het letsel CIC kan helpen Dwarslaesies Een dwarlaesie betekent schade of letsel aan het ruggenmerg
Nadere informatieSamenvatting, discussie, conclusies en toekomstperspectieven. (vertaling in het Nederlands)
Samenvatting, discussie, conclusies en toekomstperspectieven (vertaling in het Nederlands) 11 CHAPTER 11 NEDERLANDSE SAMENVATTING 144 Samenvatting Dit proefschrift richt zich op de behandeling van blaassfincter
Nadere informatieOAB, urodynamica en behandelingsmogelijkheden. De blaas de baas. Pieter M. Groenendijk Uroloog MC Haaglanden, Den Haag/Leidschendam
OAB, urodynamica en behandelingsmogelijkheden De blaas de baas Pieter M. Groenendijk Uroloog MC Haaglanden, Den Haag/Leidschendam Iets over mijzelf Uroloog in het MCH sinds 2011, hiervoor 8 jaar in RdGG
Nadere informatieUrologie ZELFKATHETERISATIE
Urologie ZELFKATHETERISATIE Deze folder is bestemd voor mensen die zichzelf gaan katheteriseren. Zelfkatheterisatie is een handeling die in het begin de nodige oefening vereist. Deze handeling is voor
Nadere informatieBehandeling van overactieve blaas met botox
Behandeling van overactieve blaas met botox Inleiding Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw uroloog met u besproken dat er een overactiviteit van uw blaas is vastgesteld. Ook heeft hij
Nadere informatieUw behandelend uroloog heeft u al uitleg gegeven. In deze folder kunt u alles nog eens rustig nalezen.
Urologie Botox injecties In de blaas Inleiding U heeft al enige tijd klachten van uw blaas U heeft van uw behandelend uroloog vernomen dat de mogelijkheid bestaat om deze te behandelen door het toedienen
Nadere informatieUROLOGIE achtergronden casusschetsen
UROLOGIE achtergronden casusschetsen 1 Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd. 1 april 2003 herzien maart 2004 Casusschets 1 UROLOGIE ACHTERGRONDEN
Nadere informatieSacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi
Sacrale neurostimulatie voor incontinentie Week van de urologie Dr. M. Abasbassi 26-09-2018 SNS voor incontinentie Enkele feiten Diagnostiek Alternatieven Sacrale neurostimulatie Conclusie SNS voor incontinentie
Nadere informatieBBD: Bowel Bladder Dysfunction
BBD: Bowel Bladder Dysfunction Bladder Dysfunction Dr. Leen Geyskens Kinderarts, interesse in bedplassen en continentieproblematiek Symposium 5 jaar kindergeneeskunde 20/9/2014 Blaasdysfunctie: moeilijkheden
Nadere informatieHuisartsen Symposium Uro Oncologie Pijnloze Macroscopische Haematurie
Huisartsen Symposium Uro Oncologie Pijnloze Macroscopische Haematurie Casuistiek Hr. B 21/1/77 -Macroscopische hematurie, geen pijnklachten, geen koorts, geen mictieklachten - VG: astma - Med: pulmicort
Nadere informatieGEÏNFORMEERDE TOESTEMMING botox -inspuiting in de blaas
1/5 GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING botox -inspuiting in de blaas Geachte patiënt, Deze informatiebrochure werd geschreven door de Belgische Associatie van Urologie (BAU) en dankzij het Verbond der Belgische
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Behandeling van overactieve blaas met botox
PATIËNTEN INFORMATIE Behandeling van overactieve blaas met botox 2 PATIËNTENINFORMATIE Algemeen Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over de behandeling van een
Nadere informatieWorkshop/QUIZ richtlijnen
Workshop/QUIZ richtlijnen Saskia Bruijn urotherapeut AMC/EKZ Lottie Peerdeman urotherapeut WKZ Keetje de Mooij kinderuroloog WKZ Edith Dekker urotherapeut WKZ Vraag 1 Welke terminologie wordt gebruikt
Nadere informatieZelfcatheterisatie (CIC)
Zelfcatheterisatie (CIC) Via de arts heeft u te horen gekregen dat u in aanmerking komt voor zelfcatherisatie (het zelf regelmatig ledigen van de blaas met behulp van een katheter, een dun plastic slangetje).
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Urine-incontinentie
PATIËNTEN INFORMATIE Urine-incontinentie Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over urine-incontinentie. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen. Urine-incontinentie
Nadere informatieBlaaskatheterisatie. Marga Mulders & Chantal Jorissen. dinsdag 22 april 2014
Blaaskatheterisatie Marga Mulders & Chantal Jorissen Indicaties voor blaaskatheterisatie Afvloedbelemmering 250 ml uroloog
Nadere informatieInformatie. Botoxinjecties bij overactieve blaas
Informatie Botoxinjecties bij overactieve blaas Inleiding Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw uroloog met u besproken dat er een overactiviteit van uw blaas is vastgesteld. U heeft de
Nadere informatieUrologie Een behandeling met Botuline-toxine A
Urologie Een behandeling met Botuline-toxine A Bij een overactieve blaas of bij onvermogen om te plassen. Urologie Inleiding De uroloog heeft u een behandeling met Botuline-toxine A voorgesteld. In deze
Nadere informatieINTERMITTENT SONDEREN
INTERMITTENT SONDEREN 1 Wat is intermittent sonderen? Bij intermittente sondage wordt de blaas geledigd door het kort inbrengen van een sonde in de blaas. Wanneer de blaas leeg is wordt deze sonde onmiddellijk
Nadere informatieZindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen
Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Marion Salwegter, huisarts en kaderhuisarts urogynaecologie Edwin Knots, kinderarts CZE Bas Zegers, kinderarts-sociale pediatrie MMC Maar 80 minuten
Nadere informatieDr. E. Verlinden Marjan Claes
Dr. E. Verlinden Marjan Claes Urineverlies gedurende de dag bij een kind oud genoeg om blaascontrole te hebben Primair : blijvende natte broeken na potjestraining (3-4 jaar) Secundair : herval van natte
Nadere informatieIncontinentie bij kinderen
Incontinentie bij kinderen Deel 1 N.J. Langendoen, Kinderarts Sept 2016 urethra 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 1 Lower urinary tract function International children s continence society (ICCS) Dagfrequentie (betrouwbaar
Nadere informatieDe suprapubische katheter
Polikliniek urologie 015/50.51.00 De suprapubische katheter Inleiding: Uw uroloog heeft samen met u de noodzaak van een suprapubische katheter besproken. In deze folder kan u alles rustig nalezen. Heeft
Nadere informatieUrine incontinentie bij vrouwen
Urine incontinentie bij vrouwen Ellen van der Linden, uroloog Mesos Annemiek ter Horst, bekkenfysiotherapeut stelling Uitgaand van een standaardpraktijk van 2350 patiënten, verwacht je ongeveer 30 vrouwen
Nadere informatieUrineverlies. Incontinentie. Poli Gynaecologie
00 Urineverlies Incontinentie Poli Gynaecologie De inhoud van deze voorlichtingsfolder is mede samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Uw gynaecoloog zal samen
Nadere informatieVSV: Verloskundige kringen van: de Kempen-Eindhoven- Strabrecht Máxima Medisch Centrum
1 VSV: Verloskundige kringen van: de Kempen-Eindhoven- Strabrecht Máxima Medisch Centrum Transmurale richtlijn: 21 Datum invoering: 26 juni 2007 Datum 1 ste revisie: februari 2010 Datum revisie: 2015 Mictie
Nadere informatieCurves en cijfers in de diagnose van incontinentie. Frank Van der Aa Functionele en Reconstructieve Urologie Neuro-urologie
Curves en cijfers in de diagnose van incontinentie Frank Van der Aa Functionele en Reconstructieve Urologie Neuro-urologie Fysiologie en bezenuwing normale mictie - incontinentie ACHTERGROND Normale mictie
Nadere informatieFunctioneringsgericht voorschrijven van hulpmiddelen in de Urologie
Presentatie post-eaun 24 sept. 2018 Functioneringsgericht voorschrijven van hulpmiddelen in de Urologie Komt een bij de continentieverpleegkundige Hanny Cobussen-Boekhorst, dr. MANP continentiezorg Thessa
Nadere informatieUrine incontinentie bij kwetsbare ouderen
Urine incontinentie bij kwetsbare ouderen Anneke Nieuwint MSPT, Marjolein Zuijdweg MSPT, Christa Vorsterman van Oijen MSPT. Toolkit voor bekkenfysiotherapeuten werkzaam met kwetsbare ouderen 15 november
Nadere informatieBijscholingsdag urotherapie Aart Klijn Edith Dekker
Bijscholingsdag urotherapie 2015 Aart Klijn Edith Dekker Workshop casuïstiek Doel: van elkaar leren Opzet: casus, diagnose, discussie, verloop, urologische beeld, valkuilen. Casus 1: Maud Leeftijd: 12
Nadere informatieBaas over je blaas Stressincontinentie bij vrouwen
Baas over je blaas Stressincontinentie bij vrouwen Huisartsenclinic 2017 Henriëtte Engel, huisarts, kaderarts urogynaecologie Maaike Gerritse, urogynaecoloog Inhoud Stressincontinentie; wat is het probleem
Nadere informatiePowerPoint presentatie
PowerPoint presentatie Urine-incontinentie bij ouderen Doreth Teunissen huisarts/onderzoeker 2 december 2010, RAI Amsterdam Opzet - (patho)fysiologie continentie - prevalentie - wie zoekt hulp - behandelingsmogelijkheden
Nadere informatieInterstitial cystitis Bade, Jurjen Jacob
Interstitial cystitis Bade, Jurjen Jacob IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document
Nadere informatieBehandeling van een overactieve blaas met botox
Behandeling van een overactieve blaas met botox Afdeling urologie Inleiding Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw uroloog met u besproken dat er een overactiviteit van uw blaas is vastgesteld.
Nadere informatieZELFKATHETERISATIE BIJ MAN OF VROUW
ZELFKATHETERISATIE BIJ MAN OF VROUW 25739 Inleiding De arts heeft met u besproken om u 'intermitterend zelfkatheterisatie' aan te leren. Dit betekent dat de blaas op gezette tijden met behulp van een katheter
Nadere informatieUrine en ontlastingproblematiek bij mensen met een dwarslaesie
Urine en ontlastingproblematiek bij mensen met een dwarslaesie Urine en ontlastingproblemen spelen vaak een grote rol bij mensen met een dwarslaesie. In deze les wordt ingegaan op de problemen die er (kunnen)
Nadere informatieKomt een man bij de dokter
Komt een man bij de dokter Over PSA en mictieklachten 11 november 2014 Prostaat Specifiek Antigeen eiwit geproduceerd door prostaatepitheel verhoogd bij afwijkingen van de prostaat prostaatontsteking
Nadere informatieOmgaan met blaasproblemen
Deze brochure kwam tot stand met medewerking van Leven met Multipele Sclerose uitgave 6 mevrouw Farida van Rey. Zij was werkzaam als artsonderzoeker in het Universitair Medisch Centrum St. Radboud en heeft
Nadere informatieMichel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht. Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019
Michel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019 OPSLAG EVACUATIE *Embryologie *Anatomie *Innervatie *Fysiologie Laterza R., et al. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol, 2011 MainLineHealth.org
Nadere informatieUROLOGIE casusschetsen
UROLOGIE casusschetsen Interline maart 2004 1 UROLOGIE 1 april 2003 herzien maart 2004 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Heer Plasmans, 38 jr oud. Hij is ongerust omdat bij een keuring "bloed" in de urine is
Nadere informatieDiagnostiek urineweginfecties: do s and dont s
Diagnostiek urineweginfecties: do s and dont s Flore Horuz Kinderarts-nefroloog MUMC met dank aan M. Koppejan-Stapel Kinderarts en voorzitter werkgroep richtlijn UWI in vogelvlucht nieuwe richtlijn urineweginfecties
Nadere informatieBehandeling van een overactieve blaas met Botoxinjecties
Urologie Behandeling van een overactieve blaas met Botoxinjecties www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Informatie over een overactieve blaas... 3 Verschillende behandelingsmogelijkheden... 3 Verdoving...
Nadere informatieVergrote prostaat (BPH) en de blaas
encathopedia Volume 6 Vergrote prostaat (BPH) en de blaas Wat u moet weten Wanneer hulp inroepen CIC kan helpen Vergrote prostaat (benigne prostaat hyperplasie, BPH) De prostaat is een klier bij mannen
Nadere informatieIncontinentie bij mannen
Incontinentie bij mannen INLEIDING Urineverlies (incontinentie) veroorzaakt door een prostaataandoening en/of als gevolg van behandeling en/of verwijdering van de prostaat is voor veel mannen een schrikbeeld.
Nadere informatieBekkenfysiotherapie. multidisciplinair samenwerken
Bekkenfysiotherapie multidisciplinair samenwerken MSc Bekkenfysiotherapie: Lieke Wiggers (Fysiotherapie Noordman) Margo Versteeg (Fysiotherapie de Werfheegde) 3 november 2016, EZH-conferentie Inhoud Bekkenbodem
Nadere informatieToevoegsel inbrengen dubbel J-Stent Urologie
Toevoegsel inbrengen dubbel J-Stent Urologie Inleiding In overleg met uw behandeld uroloog is er besloten tot het plaatsen van een dubbel-j stent. Dit onderzoek voert de uroloog altijd uit door middel
Nadere informatieBehandeling van een overactieve blaas met botoxinjecties (op de operatiekamer)
Urologie Behandeling van een overactieve blaas met botoxinjecties (op de operatiekamer) www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Informatie over een overactieve blaas... 3 Verschillende behandelingsmogelijkheden...
Nadere informatieBOTOXINJECTIES IN DE BLAASWAND
PATIËNTENINFORMATIE SPIJKENISSE Medisch Centrum BOTOXINJECTIES IN DE BLAASWAND In deze folder geeft het SPIJKENISSE Medisch Centrum u algemene informatie over botoxinjecties in de blaaswand. Wij adviseren
Nadere informatiebij de vrouw Urologie
Urologie Operatie voor inspanningsurineverlies (stress- incontinentie) bij de vrouw Deze vorm van urineverlies treedt op bij lichamelij ke inspanning zoals tillen, sporten, springen en is het gevolg van
Nadere informatieBOTOX, BIJ STOMALEKKAGE
BOTOX, BIJ STOMALEKKAGE MASCHA VERHOOG - VAN ROODE SPECIALISTISCH VERPLEEGKUNDIGE WOND EN UCS (UROLOGIE/ CONTINENTIE/ STOMA) AVL SYMPOSIUM 21 JUNI 2018 2 DISCLOSURE BELANGEN SPREKER Geen (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieUrologie Zorgpaden en Samenwerking. Joop Noordzij, uroloog
Urologie 2016 Zorgpaden en Samenwerking Joop Noordzij, uroloog Urologie 2016 Ik zweer bij Apollon de genezer, bij Asclepios, Hygieia en Panacea..... Het snijden van de steen zal ik nalaten, ook als de
Nadere informatieUROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
1 april 2003 herzien maart 2004 UROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Casusschets 1 Zie Werkafspraak Pijnloze Hematurie onder Microscopische hematurie Antwoord:
Nadere informatieGevoel in de lagere urinewegen
Gevoel in de lagere urinewegen Van Meel Tom David MPhty PhD Najaarscongres Pelvired 1 december 2012 Parnasse-Deux Alice Gevoelssensatie in de lagere urinewegen Sensatie van Blaasvulling Sensatie van niet
Nadere informatie3 e Post EAUN Meeting BPS/IC. Anneke Meerkerk, M ANP Beatrixziekenhuis, Gorinchem
3 e Post EAUN Meeting BPS/IC Anneke Meerkerk, M ANP Beatrixziekenhuis, Gorinchem Boventitel wit arial Deze dia kopiëren en plakken dan heb je de goede kleur en logo er altijd in staan. Very difficult
Nadere informatiePATIENTENBROCHURE Urodynamisch Onderzoek (UDO)
PATIENTENBROCHURE Urodynamisch Onderzoek (UDO) J.B. Stessensstraat 2, 2440 Geel www.ziekenhuisgeel.be - 1 - Inhoudstafel Algemeen 3 Soorten blaaslijden 3 Voorbereiding thuis 3 Voorbereiding in het ziekenhuis
Nadere informatieGynaecologie. Zelfkatheterisatie.
Gynaecologie Zelfkatheterisatie www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is zelfkatheterisatie?... 3 Wie moeten zelfkatheteriseren?... 4 Hoe is het om uzelf te katheteriseren?... 4 Redenen waarom zelfkatheterisatie
Nadere informatiePatiënteninformatie. Incontinentiepoli. Incontinentiepoli Incontinentiepoli.indd 1
Patiënteninformatie Incontinentiepoli Incontinentiepoli 1172109 Incontinentiepoli.indd 1 1 08-04-13 10:34 Incontinentiepoli Polikliniek Urologie, route 2.5 Telefoon (050) 524 5840 (Gynaecologie) Algemeen
Nadere informatieDoel Het voorkómen en vroegtijdig opsporen van mictie- en blaasproblemen rond de partus, en deze te behandelen.
Blaas retentie post partum Doel Het voorkómen en vroegtijdig opsporen van mictie- en blaasproblemen rond de partus, en deze te behandelen. Achtergrond informatie Tijdens en na de partus kan de mictie moeizamer
Nadere informatieAcademische bekkenzorg samen met de regio: Toegevoegde waarde
Academische bekkenzorg samen met de regio: Toegevoegde waarde Symposium bekkenzorg in optima forma. Eindhoven 24 November 2017 Gommert van Koeveringe, MD, PhD, Fellow EBU, urologist Professor en afdelingshoofd,
Nadere informatieAcute aanpak en diagnostiek van urine retentie. Frank Van der Aa Functionele en reconstructieve Urologie Neuro-urologie
Acute aanpak en diagnostiek van urine retentie Frank Van der Aa Functionele en reconstructieve Urologie Neuro-urologie Anamnese Symptomen van blaasledigingstoornis? Recidiverende UTI? Incontinentie? Urgency?
Nadere informatieBotox -injecties bij een overactieve blaas
Urologie Botox -injecties bij een overactieve blaas i Patiënteninformatie Behandeling op de polikliniek Urologie Slingeland Ziekenhuis Algemeen De uroloog heeft bij u een overactieve blaas vastgesteld.
Nadere informatieChapter 10. Nederlandse samenvatting
Chapter 10 Nederlandse samenvatting Incontinentie urinae, het ongewild verlies van urine, is een frequent voorkomend probleem bij vrouwen. De prevalentie (het vóórkomen) hiervan wordt geschat tussen de
Nadere informatie4e Post EAUN Meeting. Hydronefrose en obstructie van de hogere urinewegen, Marjo Hupperetz
4e Post EAUN Meeting Hydronefrose en obstructie van de hogere urinewegen, Marjo Hupperetz VS urologie Orbis Medisch Centrum Sittard Inhoud Pathofysiologie en ontwikkelen van hydronefrose Diagnostiek Gevolgen
Nadere informatieTOT-operatie: voor urineverlies bij inspanning
TOT-operatie: voor urineverlies bij inspanning Deze brochure geeft u informatie over de TOT- operatie. TOT is een afkorting van Trans Obturator Tape. Bij de TOT operatie wordt een niet-oplosbaar, kunstof
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Urine-incontinentie
PATIËNTEN INFORMATIE Urine-incontinentie Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over urine-incontinentie. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen. Urine-incontinentie
Nadere informatieIncontinentiepoli voor Vrouwen. Algemene informatie
Incontinentiepoli voor Vrouwen Algemene informatie 1 Incontinentie In deze folder geven wij u in het kort informatie over verschillende vormen van incontinentie. Incontinentie is ongewild urineverlies.
Nadere informatieDe ontlasting is M(i)S. Literatuur. Incidentie 19-2-2014. Joke Beekman. MSMS 2 december 2013
De ontlasting is M(i)S MSMS 2 december 2013 Joke Beekman Verpleegkundig specialist Revalidatiegeneeskunde en Continentie- en retentiezorg Sint Maartenskliniek, Nijmegen Literatuur Incidentie 68% darm problemen
Nadere informatieINCONTINENTIE. Inhoudstafel
INCONTINENTIE Informatie voor patiënten versie: 24 mei 2016 Inhoudstafel 1. Inleiding 2. Hoe werkt een normale blaas? 3. Soorten urineverlies 4. Oorzaken en risicofactoren voor urineverlies 5. Welke onderzoeken
Nadere informatieGreen Light Laserbehandeling voor prostaatklachten
Green Light Laserbehandeling voor prostaatklachten U hebt samen met uw behandelend uroloog besloten tot een operatieve ingreep van de prostaat met behulp van de Green Light Laser techniek, hierna te noemen
Nadere informatieUrologie. Blaasdrukmeting. www.catharinaziekenhuis.nl
Urologie Blaasdrukmeting www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl URO007 / Blaasdrukmeting / 31-03-2015 2 Blaasdrukmeting U heeft een afspraak voor
Nadere informatieIncontinentie Praktische aanpak
Incontinentie Praktische aanpak Vragen Vooraf? JJ Wyndaele 1 2 Incontinentie is de toestand waarbij ongewild urineverlies optreedt Normale toestand = geen urineverlies 3 4 Continentie: anatomofysiologisch
Nadere informatieZelfkatheterisatie Ook voor ouderen en mensen met een lichamelijke beperking
Urologie Zelfkatheterisatie Ook voor ouderen en mensen met een lichamelijke beperking Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Inhoudsopgave Inleiding
Nadere informatieZelf katheteriseren en zelf dilatatie
Zelf katheteriseren en zelf dilatatie Deze folder gaat over zelf katheteriseren en zelf dilatatie. Inhoud Wat is zelf katheteriseren Wat is zelf dilatatie Voor wie is zelf katheteriseren of dilatatie Wanneer
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
Urodynamisch onderzoek Een urodynamisch onderzoek Binnenkort wordt bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Dit onderzoek wordt gedaan op de polikliniek urologie. Doel hiervan is na te gaan wat de oorzaak
Nadere informatieBedplassen bij kinderen: Praktische aanpak. AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels
Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels Bedplassen 6 mythes 1. Bedplassen is een gedragsprobleem 2. Bedplassen is iemands schuld (ouders, kind, leerkrachten,
Nadere informatieINCONTINENTIE. Informatie voor patiënten. Inhoudstafel
INCONTINENTIE Informatie voor patiënten Inhoudstafel 1. Inleiding 2. Hoe werkt een normale blaas? 3. Soorten urineverlies 4. Oorzaken en risicofactoren voor urineverlies 5. Welke onderzoeken kunnen nodig
Nadere informatieNederlandse Vereniging voor Urologie. Datum 2 mei 2016 Betreft Beoordeling oxybutynine blaasvloeistof. Geachte heer/mevrouw,
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Nederlandse Vereniging voor Urologie Zorginstituut Nederland Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl info@zinl.nl
Nadere informatieIncontinentiespreekuur voor vrouwen. Urologie en Gynaecologie
Incontinentiespreekuur voor vrouwen Urologie en Gynaecologie Incontinentiespreekuur U bent door uw huisarts doorverwezen naar het Incontinentiespreekuur voor vrouwen van Zuyderland Medisch Centrum. Dit
Nadere informatie