RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Meerwegen Scholengroep, vestiging Farel College Amersfoort VWO

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Meerwegen Scholengroep, vestiging Farel College Amersfoort VWO Plaats : Amersfoort BRIN nummer : 14RC C1 BRIN nummer : 14RC 00 VWO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 23 mei 2017 Datum vaststelling : 17 juli 2017

2 Pagina 2 van 12

3 SAMENVATTING Het Farel College afdeling vwo in Amersfoort heeft een aanvraag ingediend voor het traject Ecellente Scholen Om in aanmerking te komen voor deelname aan dit traject dient eerst onderzocht te worden of de school in aanmerking komt voor de waardering Goed. Om deze reden hebben wij dit kwaliteitsonderzoek uitgevoerd. In 2015 is de afdeling havo van het Farel College als ecellent aangemerkt. De afdeling vwo heeft in 2017 een aanvraag voor Ecellente school ingediend. Bij deze aanvraag hebben wij onder andere onderzocht of de afdeling vwo er in slaagt om een belangrijk speerpunt voor de periode te realiseren: 'onderwijs volgt de leerling'. De school wil leerlingen kansen geven waardoor zij hun talenten beter kunnen benutten. Wij komen tot de conclusie dat dit zonder meer het geval is. Vanzelfsprekend houdt de school nauwlettend in de gaten of de onderwijsresultaten op orde zijn en blijven, maar voor het overige wordt door iedereen op school hard gewerkt om het nieuwe onderwijsconcept vorm en inhoud te geven. Zoals een leerling heel mooi aangaf 'blijft het Farel in beweging, het staat nooit stil. Voortdurend wordt de vraag gesteld wat beter kan en hoe we ons kunnen verbeteren'. Die vraag wordt niet alleen door de schoolleiding en docenten gesteld, maar ook leerlingen zijn nauw betrokken bij deze voortdurende zoektocht. Wat gaat goed? Het Farel College in Amersfoort kenmerkt zich door voldoende onderwijsresultaten, een bijzonder prettig schoolklimaat, veel verschillende onderwijsactiviteiten (breed aanbod), tweetalig onderwijs, veel aandacht voor de eacte vakken (Bètaplus-onderwijs) en aandacht voor de leerling. Leerlingen voelen zich gekend en krijgen volop mogelijkheden zich te ontwikkelen. Als ze problemen ondervinden kunnen ze een beroep doen op de goede ondersteuning van de school. In de afgelopen jaren heeft de school het onderwijsconcept 80/20 leren ingevoerd. Hierdoor is ruimte voor leerlingen gecreëerd om binnen die 20 procent van de onderwijstijd een programma samen te stellen. In de onderbouw wordt veel aan projecten gewerkt en in de bovenbouw stellen leerlingen voor een deel hun eigen rooster samen. Op deze manier worden de leerlingen steeds meer verantwoordelijk gemaakt voor hun eigen leerproces. Ook krijgen Pagina 3 van 12

4 ze steeds meer ruimte om te werken aan hun interesses en eigen talenten. Dit verhoogt tevens de motivatie van leerlingen. Het Farel College heeft als uitgangspunt dat zij goed kijkt naar wat leerlingen en docenten nodig hebben. Het onderwijs moet de leerling volgen en docenten moeten hierin gefaciliteerd worden. Uit ons onderzoek blijkt dat de school dit in toenemende mate waarmaakt. Het is een lerende organisatie waar alle geledingen (ouders, leerlingen, docenten, stafmedewerkers, management, eterne organisaties) betrokken worden bij het voortdurend zoeken naar draagvlak en het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs. Wat kan beter? De leerling krijgt steeds meer eigen verantwoordelijkheid om het onderwijsleerproces in te vullen. Wij stellen vast dat niet alle leerlingen in staat zijn hier goed mee om te gaan. Zij moeten daarom goed begeleid worden in het aanleren van vaardigheden als leren plannen. Tijdens de keuze werkgroep-uren (KWG) kan het voorkomen dat een leerling zich niet meer kan inschrijven voor een bepaald vak, omdat dit vak overtekend is. Als het vakuur zelf uitvalt dan bestaat de mogelijkheid dat leerlingen een aantal weken heel weinig vakonderwijs krijgen. De school heeft bovenstaande zelf goed in de gaten en heeft onlangs samen met de leerlingen de voor- en nadelen van de KWG-uren geëvalueerd. Wat moet beter? Wij hebben geen zaken aangetroffen die naar onze mening beter moeten. Pagina 4 van 12

5 1. INLEIDING Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? Het is een voorwaarde voor ecellentie dat een school algemeen goed onderwijs biedt. Voordat een school toegelaten wordt tot het traject Ecellente Scholen onderzoeken wij daarom de onderwijskwaliteit aan de hand van het Onderzoekskader Een aangemelde school krijgt een onderzoek naar Goed wanneer er een objectieve zelfevaluatie beschikbaar is en wanneer de school aan bepaalde criteria voldoet. Deze criteria kunt u vinden op de website Voor meer informatie over het nieuwe toezicht en de opzet van de vernieuwde Kwaliteitsonderzoeken en het nieuwe onderzoekskader, zie de website van de inspectie Werkwijze Tijdens het onderzoek hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse; gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: directie, ondersteuningsfunctionarissen, leraren en leerlingen; observaties van de onderwijspraktijk in een aantal klassen. Aan het eind van de onderzoeksdag hebben we een korte terugkoppeling gegeven aan de schoolleiding. In dit gesprek zijn de bevindingen en oordelen van de inspectie over de beoordeelde standaarden besproken. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie van het onderzoek op het Farel College afdeling vwo in Amersfoort. Hoofdstuk 3 geeft per kwaliteitsgebied de resultaten van het onderzoek. Pagina 5 van 12

6 2. HOOFDCONCLUSIE EN VERVOLG Conclusie De kwaliteit van het onderwijs op het Farel College, afdeling vwo beoordelen wij als goed. Alle onderzochte standaarden zijn voldoende, maar de standaarden aanbod (OP1), zicht op ontwikkeling en begeleiding (OP2), pedagogisch klimaat (SK2) en de kwaliteitscultuur (KA2) beoordelen wij als goed. Gelet op de normering van de kwaliteitsgebieden betekent dit dat het onderwijsproces, het schoolklimaat en de kwaliteitszorg als goed worden gewaardeerd. Het nieuwe onderwijsconcept 80/20-leren heeft een belangrijke impuls gegeven aan de schoolontwikkeling. Leerlingen komen steeds meer in de positie dat zij zelf invulling geven aan het 'onderwijs en leren'. Door de aanwezigheid van tweetalig onderwijs en de Bèta-campus, de Farel Academy, tutorgroepen in de bovenbouw worden leerlingen uitgedaagd om hun talenten te benutten. Er is zonder meer sprake van een prettig en stimulerend schoolklimaat. Er wordt respectvol met elkaar omgegaan en incidenten komen niet of nauwelijks voor. De structuur van de zorg en ondersteuning, met een belangrijke rol voor het mentoraat, is ingericht om leerlingen adequaat te volgen in hun ontwikkeling. Het Farel College is een lerende organisatie met een professionele kwaliteitscultuur waarbij ook de leerlingen nadrukkelijk betrokken worden bij de schoolontwikkeling en het evalueren van de kwaliteit van het onderwijs. Eindoordeel Zeer zwak Onvoldoende Voldoende Goed Eindoordeel Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Oordeel Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed Kwaliteitsgebied Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Schoolklimaat Kwaliteitsgebied Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Onderwijsresultaten Kwaliteitsgebied Onvoldoende Voldoende Goed Pagina 6 van 12

7 Oordeel Kwaliteitszorg en ambitie Pagina 7 van 12

8 3. RESULTATEN ONDERZOEK In dit hoofdstuk geven wij per kwaliteitsgebied de oordelen en resultaten van het onderzoek bij het Farel College, afdeling vwo in Amersfoort. 3.1 Onderwijsproces Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Onderwijsproces OP1 Aanbod OP2 Zicht op ontwikkeling en begeleiding OP3 Didactisch handelen OP4 Etra ondersteuning OP5 Onderwijstijd OP6 Samenwerking OP7 Praktijkvorming/Stage OP8 Toetsing en afsluiting Binnen het kwaliteitsgebied Onderwijsproces beoordelen wij de standaarden aanbod en zicht op ontwikkeling en begeleiding als goed. De andere standaarden zijn als voldoende gewaardeerd. Het Farel College in Amersfoort heeft een breed aanbod dat dekkend is voor de kerndoelen, veel aandacht is voor burgerschap en sociale integratie en waar leerlingen via gerichte activiteiten op het gebied van loopbaanleren (LOB) worden voorbereid op een vervolgstudie. Enkele voorbeelden van burgerschapsvorming zijn: de Communityday, Farel Model United Nations (FAMUN), Europese en internationale oriëntatie (EIO), dag van respect, maatschappelijke stage en studium generale. De invulling van deze activiteiten dragen zonder meer bij aan een goede invulling van het burgerschapsonderwijs op school. Leerlingen geven bovendien aan dat ze dit waardevol vinden. Als het gaat om eigen aspecten van kwaliteit dan zien wij dat naast het tweetalig onderwijs ook versterkt Bètaonderwijs wordt aangeboden. Verder wordt veel ruimte geboden aan talentontwikkeling (Farel-Talent programma). In de zogenaamde keuzewerktijd heeft iedere leerling de mogelijkheid om zich te verdiepen in eigen interesses. Dit kan bijvoorbeeld gaan over het uitdiepen van een onderwerp dat behandeld is bij een vak, maar kan ook betekenen dat een leerling een (online) cursus volgt aan een universiteit (U-Talent programma). Pagina 8 van 12

9 Door de invoering van het 80/20-leren, het 70 minuten lesrooster en de KWGuren creëert de school ruimte (onderwijstijd) om leerlingen in staat te stellen aan hun persoonlijke ontwikkeling en interesses te werken. Een goed voorbeeld hiervan is de Farel Academy, waar leerlingen in de derde klas vwo een dag per week invulling geven aan die 20 procent. Tjdens zo'n dag wordt voornamelijk projectmatig gewerkt en leerlingen mogen hier zelf een plan voor indienen. Een ander voorbeeld betreft de tutor-uren in de bovenbouw; naast het reguliere onderwijs krijgen leerlingen twee uur de tijd om zich te verrijken. Ook de standaard zicht op ontwikkeling en begeleiding beoordelen wij als goed. Leerlingen worden gedurende hun schoollooopbaan systematisch gevolgd in hun ontwikkeling met etern genormeerde toetsen voor de kernvakken. Tijdens het teamoverleg worden leerlingen besproken waarbij de mentor een belangrijke rol heeft. Leerlingen die uitvallen of etra zorg nodig hebben krijgen hulp tijdens de zogenaamde helpdeskuren. Ook kunnen zij zelf etra hulp aanvragen door zich in te tekenen voor een bepaald KWG-uur. Met iedere leerling wordt in principe vier keer per jaar (per rapport) een voortgangsgesprek gehouden. Leerlingen geven echter aan dat dit wel mentorafhankelijk is en dat de focus van de mentor ligt op die leerlingen die leerachterstanden hebben. Het streven van vier keer per jaar een voortgangsgesprek wordt dus niet altijd gehaald. Een sterk punt van de school is dat leerlingen een portfolio bijhouden en dat presenteren en bespreken. Leerlingen moeten hun eigen leerdoelen formuleren en reflecteren op hun vorderingen. Op de TTO-afdeling hebben we een mooi voorbeeld aangetroffen hoe leerlingen in de eerste klas zich voorbereiden op de portfoliopresentatie. Daarbij werden ze begeleid door een leerling uit de bovenbouw. De kwaliteit van het didactisch handelen hebben we als voldoende beoordeeld. Dat wil zeggen dat de lessen voldoen aan de basiskwaliteit. We hebben daarbij in de lessen mooie voorbeelden gezien hoe het Farel College binnen het 70-minutenrooster hun onderwijsvisie realiseert, maar omdat we teveel verschillen in leskwaliteit zagen en een aantal processen nog in ontwikkeling is, hebben we de standaard didactisch handelen niet als goed, maar als voldoende beoordeeld. De overige standaarden van het Onderwijsproces (OP4 t/m OP8) hebben we als voldoende gewaardeerd, op basis van het gegeven dat we geen contra-indicaties hebben aangetroffen die het tegendeel zouden bewijzen. Pagina 9 van 12

10 3.2 Schoolklimaat Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Schoolklimaat SK1 Veiligheid Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Kan beter Voldoende Goed SK2 Pedagogisch klimaat De school geeft uitvoering aan de wet sociale veiligheid die per 1 augustus 2015 in werking is getreden. Uit diverse onderzoeken (Vensters VO) in de afgelopen twee schooljaren blijkt dat leerlingen de vragen die over veiligheid gaan heel positief beoordelen. Niet voor niets staan schoolklimaat en veiligheid hoog op de agenda van het Farel College. Niet alleen is dit zichtbaar in het beleid en de scores van leerlingen, maar ook in gesprekken met leerlingen en docenten blijkt dat er sprake is van een goed pedogogisch klimaat en een goede sfeer op school. Docenten en leerlingen gaan heel respectvol met elkaar om, leerlingen hebben veel inspraak op school en worden betrokken bij de evaluatie van het onderwijsproces (KWG en tutoruren) en het vorm en inhoud geven aan burgerschapsvorming. Door het nieuwe schoolconcept krijgen leerlingen steeds meer eigen verantwoordelijkheid en dat is goed voor hun zelfvertrouwen. Incidenten komen niet of nauwelijks voor en pesten is eigenlijk niet aan de orde. Leerlingen geven verder aan dat docenten hun kennen en dat ze zich geen nummer voelen. Ze worden gezien. 3.3 Onderwijsresultaten Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Oordeel Onderwijsresultaten OR1 Resultaten Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten OR2 Sociale en maatschappelijke competenties OR3 Vervolgsucces Onvoldoende Voldoende Goed N.t.b. Kan beter Voldoende Goed Pagina 10 van 12

11 De onderwijsresultaten zijn voldoende. We hebben geen aanleiding gezien dit verder te onderzoeken. 3.4 Kwaliteitszorg en ambitie Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Oordeel Kwaliteitszorg en ambitie KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur KA3 Verantwoording en dialoog Onvoldoende Voldoende Goed Het Farel College heeft in haar kwaliteitsbeleidsplan beschreven op welke wijze zij haar kwaliteitszorgsysteem heeft ingericht, hoe zij de kwaliteit van de onderwijsresultaten en het onderwijsproces systematisch evalueert, bijstelt en borgt. Hiertoe wordt een kwaliteitskader (toezichtkader Farel College) gehanteerd en is een kwaliteitsjaarplan opgesteld. Jaarlijks verantwoordt de schoolleiding zich aan het bevoegd gezag over de bereikte resultaten en de schoolontwikkeling. De standaarden KA1 en KA3 beoordelen wij als voldoende. KA2 (Kwaliteitscultuur) beoordelen wij als goed. Uit het onderzoek blijkt dat het Farel college zich laat typeren als een lerende organisatie. Door goed te kijken naar de 'leerbehoeften' van leerlingen is niet alleen het onderwijsconcept veranderd, maar is tevens geconstateerd dat er ook andere eisen gesteld moesten worden aan het docententeam. Docenten hadden andere vaardigheden nodig om les te geven in een nieuw onderwijsconcept. Naast vakdocent werden ze veelal coach. Deze cultuuromslag is vanzelfsprekend nog niet afgerond, maar er is zonder meer sprake van een cultuur waarin docenten zich willen blijven (bij)scholen om het omarmde onderwijsconcept verder uit te werken. De schoolleiding faciliteert de teams en individuele docenten en streeft ernaar dat docenten en vakgroepen zelf eigenaar worden van het pedagogisch-didactisch concept. Niet alleen bij het leren, maar ook bij het TTO is die ontwikkeling goed zichtbaar. Het Farel College is verder een opleidingsschool en vanuit de dialoog met andere VO-scholen en de VO-raad worden regelmatig visitaties uitgevoerd en ontvangt de school feedback op haar schoolontwikkeling. Pagina 11 van 12

12 3.6 Overige wettelijke voorschriften De inspectie concludeert dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 12 van 12