Een man met een zeldzame tumor op de neus: een eccrien carcinoom
|
|
- Nelly van Doorn
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Een man met een zeldzame tumor op de neus: een eccrien carcinoom S.F. Post, H.A. Rakhorst, E.R.M. de Haas, I.M.J. Mathijssen Eccrien carcinomen (EC s) behoren tot een zeldzame groep maligniteiten die ontstaan vanuit de zweetklieren en omvatten minder dan 0,01% van alle cutane tumoren. [1] De termen die gebruikt worden om EC s te beschrijven zijn divers, verwarrend, inconsequent en lijken de voorkeur van individuele auteurs weer te geven. [2-4] Tot op heden is er geen universele terminologie geaccepteerd voor classificatie van deze tumoren, waardoor verwarring ontstaat tussen clinici, chirurgen en pathologen over de diagnostiek, classificatie en behandeling van EC s. [5] Histologische diagnostiek van de verschillende subtypes van het EC is bovendien complex, door het brede histologische spectrum van deze tumoren. [4,6 8] Er werden slechts ongeveer 220 casus van EC s beschreven gedurende een periode van 30 jaar van 1967 tot [9-11] Het klinische beloop van EC s is agressief en wordt gekenmerkt door multipele lokale recidieven, perineurale invasie, en zowel lokale metastases als metastases op afstand. [1,12,13] Er is een hoge kans op lokaal recidief (10%-70%) [2] en meta stasering (tot 60%) [14] na conventionele chirurgische excisie. [5] Mohs micrografische chirurgie (MMC) heeft over het algemeen de eerste keus bij behandeling van EC s [15-17], hoewel de voordelen van MMC nog onvoldoende zijn aangetoond. MMC kan vooral overwogen worden in gebieden waar te ruime excisie aanzienlijke gevolgen heeft voor functie en esthetiek, zoals het gelaat. Casus Een 76-jarige man werd gezien met een sinds zes maanden bestaande progressieve huidafwijking op de rechterneusflank (figuur 1). Pathologisch anatomisch (PA)-onderzoek van een eerdere biopsie elders liet een plaveiselcelcarcinoom (PCC) zien. De dermatolo-oncologische voorgeschiedenis vermeldt multipele basaalcelcarcinomen (BCC s) van het gelaat, de romp en extremiteiten, waarvoor behandeling door middel van MMC en conventionele excisies is uitgevoerd. De patiënt had in het verleden beroepsmatig overmatige zon expositie. Bij lichamelijk onderzoek was aan de laterale zijde van de rechterneusrug een crusteuze, verheven, slecht afgrensbare S.F. Post, arts, afdeling Plastische en Reconstructieve Chirurgie, Erasmus MC, Rotterdam; afdeling Plastische Chirurgie, Universitair Medisch Centrum Groningen H.A. Rakhorst, plastisch chirurg, afdeling Plastische en Reconstructieve Chirurgie, Erasmus MC, Rotterdam E.R.M. de Haas, dermatoloog, afdeling Dermatologie. Erasmus MC, Rotterdam I.M.J. Mathijssen, plastisch chirurg, afdeling Plastische en Reconstructieve Chirurgie, Erasmus MC, Rotterdam Figuur 1. De laesie op de rechterneusflank. laesie. Onder de laesie was een ronde induratie palpabel met een diameter van circa 1,5 cm. Oriënterend lichamelijk onderzoek liet geen aanwijzingen zien voor lymfadenopathie van de hals. Aanvullende stadiëring met echografie toonde geen pathologische lymfeklieren. Bij revisie van PA-onderzoek van elders werden in de diepe dermis en subcutis veldjes en nestjes van atypische cellen gezien, met af en toe opvallend grote kernen met prominente nucleoli. De hoeveelheid cytoplasma was matig ruim en rond deze nesten was een desmoplastische stromareactie zichtbaar. Er werd gesproken van een sprieterig groeiend carcinoom, atypisch voor een PCC en passend bij een eccrien ductaal carcinoom. De patiënt werd behandeld door middel van MMC, waarbij meerdere uitgebreide MMC-sessies nodig waren in verband met persisterende irradicaliteit. Na de zesde ronde MMC was een groot deel van de neus verwijderd (figuur 2) en bleef er sprake van irradicaliteit ter hoogte van het os nasale. Verdere excisie was niet mogelijk onder lokale anesthesie en de patiënt werd voor verdere resectie en reconstructie onder algehele anesthesie naar de plastisch chirurg verwezen. Totale excisie van de os nasale en overliggende weke delen werd uitgevoerd in combinatie met een eerste tempo van reconstructie. De indicatie voor een directe reconstructie vóór definitieve PA-uitslag berustte op de lange bewerkingstijd voor PA-onderzoek van bot (veertien dagen om bot te ontkalken). Het resultaat van de resectie was een complex 45
2 A B Figuur 2. Het defect op de neus na tumorexcisie door middel van zes sessies MMC: anterieur (A) en links lateraal (B). defect van de neus, van zowel inner lining, kraakbeen en outer lining. Een groot deel van het septum was tevens verwijderd, waardoor reconstructie van het dragende deel van de neus ook noodzakelijk was. Voor inner lining werd lokaal weefsel gebruikt. Ribkraakbeen is gebruikt als dorsal strut ter reconstructie van het dorsum en de projectie van de neus. Hier overheen werd als outer lining een voorhoofdslap (VHL) geplaatst. In eerste instantie was er een radicale PA-uitslag. Echter, uit revisie van de laatste MMC-sessie werd na herbeoordeling door de patholoog (volgend op de initiële beoordeling door de dermatoloog) toch een irradicale weefselrand gezien rechts lateraal, op een andere plaats dan de eerst gemelde lokalisatie op het dorsum van de neus bij het os nasale. Na gezamenlijke beoordeling van de coupes met de patholoog voor adequate plaatsbepaling van het achtergebleven weefsel werd overgegaan tot reresectie van de laterale snijrand in combinatie met de rand van de VHL. Opnieuw werden ruime marges van 1 cm aangehouden. Dit leidde ertoe dat de mediale ooghoek en rechterwang, inclusief het traandrainagesysteem, het mediale deel van de beide oogleden en de nervus infraorbitalis verwijderd werden (figuur 3). Deze keer liet de PA-onderzoek radicaliteit zien. Vervolgens werd de tweede etappe van de reconstructie uitgevoerd (uitdunnen VHL met plaatsen conchagrafts) in combinatie met een cheek advancement -lap met laterale canthotomie voor wang- en ooglidreconstructie. Hierna volgde de laatste etappe waarbij de steel van de VHL gekliefd werd en het reconstructieve traject voltooid werd. Ruim drie maanden na de laatste ingreep waren er klinisch geen aanwijzingen voor recidief of metastasering. Aanvullende beeldvormende diagnostiek (CT-thorax en CT-hals) liet evenmin aanwijzing voor metastasering zien. Later werd nog een ptosiscorrectie gedaan van het rechteroog, ter verbetering van het reconstructieve resultaat (figuur 4). Beschouwing Deze casus illustreert de lastige diagnostiek en complexe therapeutische overwegingen bij een EC in het gelaat. EC s zijn zeldzaam, waardoor eenduidige protocollen ontbreken. PA-onderzoek kan ingewikkeld zijn, waarbij een dermatopatholoog soms een andere diagnose stelt dan de initiële diagnose. De PA-preparaten in deze casus werden initieel afgegeven als een PCC in plaats van een EC. Squameuze differentiatie in maligne eccriene laesies is eerder beschreven in de literatuur. [1,18] In een studie van Khoda et al. werd in zowel benigne als maligne eccriene neoplasmata (46% van 24 casus) squameuze differentiatie gevonden. [19] Prominente squameuze differentiatie veroorzaakt lastige diagnostiek en kan er toe leiden dat preparaten foutief worden afgegeven als PCC s. [3] EC s metastaseren in tot ongeveer 50% van de gevallen, terwijl dit bij PCC s 0,5% is. [1,13,14] Onderscheid tussen de twee neoplasmata is daarom geen kwestie van semantiek, maar cruciaal voor de prognose en het beleid van de patiënt. [3] 46
3 In het verleden was conventionele ruime excisie de standaardbehandeling voor EC s. [20-22] Inmiddels heeft MMC de eerste keus en kan MMC vooral overwogen worden bij locaties waar te ruime excisie het functionele en reconstructieve resultaat zou beperken. Er is bewijs voor een lage incidentie van lokale recidieven en metastasen na MMC. [23-27] Er zijn echter geen prospectieve gerandomiseerde studies waarin de uitkomsten van conventionele of ruime chirurgische excisie en MMC bij EC s worden vergeleken. Er zijn daarom geen data om definitieve uitspraken te doen over de mogelijke voordelen van MMC. [28] Tijdens MMC worden systematische horizontale coupes verkregen, in tegenstelling tot de verticale snijrichting die tijdens conventionele lokale excisie wordt gehanteerd. De laatste methode analyseert < 1% van de totale tumormarge, terwijl de gehele MMC-coupe wordt geëvalueerd waarbij 100% van de marges wordt geanalyseerd. [29] Deze nauwkeurige analyse van snijvlakken zou mogelijk een grotere zekerheid geven van radicaliteit. Figuur 3. Het defect na re-excisie van het irradicale snijvlak, waarbij het traanapparaat, mediale deel van de beide oogleden en de nervus infraorbitalis werden verwijderd. EC s hebben een tendens tot lokale infiltratie en perineurale groei, waardoor MMC met brede marges wordt aangeraden. [3] In een recente studie van Wildemore et al. werd bij zeven patiënten met EC s die behandeld werden met MMC met bredere marges (4-5 mm) dan die gehanteerd worden bij PCC s en BCC s, geen recidief gezien bij een follow-up van 32,3 maanden. [5] In deze casus onderging de patiënt onverwacht uitgebreide excisie, omdat de grootte van deze laesies wordt onderschat op basis van klinische presenta- A B Figuur 4. Het uiteindelijke resultaat na radicale excisie en reconstructie: anterieur (A) en links lateraal (B). 47
4 tie. Dit wordt het tip of the iceberg -fenomeen genoemd en wordt vooral gezien op specifieke anatomische gebieden, zoals waar de huid kraakbeen en bot bedekt. [30] Vooral bij de neus kan de tumor onverwacht diep doorgroeien langs de kraakbeenschotten. [31] Dit fenomeen zou MMC met brede marges verder ondersteunen. Aan de andere kant is het belangrijk dat van tevoren een inschatting wordt gemaakt voor de haalbaarheid van MMC onder lokale anesthesie. Het zou besproken moeten worden met patiënten dat MMC soms niet volbracht kan worden door beperkingen van lokale anesthesie. MMC kan ook onder algehele anesthesie worden uitgevoerd, hoewel dit verschilt per ziekenhuis. MMC kent andere belangrijke nadelen. Er is aanzienlijke training en een gespecialiseerd team nodig voor MMC. De leercurve is steil en de procedure is arbeidsintensief, waarbij interpretatie van vele histologische preparaten vereist is. Voor veel patiënten betekent dit een langdurige behandeling, verspreid over meerdere uren op verscheidene dagen. [29] In de literatuur worden tevens vals-negatieve uitslagen bij MMC beschreven. [32,33] Vals-negatieve uitslagen kunnen grote consequenties hebben voor het oncologische en reconstructieve traject, aangezien reconstructies vaak plaatsvinden direct aansluitend aan MMC. Het zou daarom voordelig kunnen zijn om bij dergelijke agressieve tumoren te wachten (indien mogelijk) met reconstructie tot de definitieve PA-uitslag bekend is. Verder wordt de grootte van verwijderbare tumoren beperkt doordat vaak gekozen wordt voor MMC onder lokale anesthesie. Uiteindelijk was conventionele excisie in deze casus bijvoorbeeld nodig om de tumor in toto te kunnen verwijderen. Er zijn echter wel weefsels gespaard door de initiële MMC-resecties, doordat niet alle snijranden verdere resectie nodig hadden. De discussie over de beste therapeutische aanpak voor EC s blijft bestaan door een gebrek aan prospectieve gerandomiseerde studies die de verschillende behandelingsmethodes vergelijken. Multicenter studies zouden mogelijk uitgebreidere EC-aantallen verzamelen om met gestandaardiseerde protocollen de verschillende chirurgische behandelingen te vergelijken. Literatuur 1. Wick MR, Swanson PE. Cutaneous Adnexal Tumors: A Guide to Pathologic Diagnosis. Chicago IL: American Society of Clinical Pathologists; Cooper PH. Carcinomas of sweat glands. Pathol Annu 1987;(22Pt1): Chhibber V, Lyle S, Mahalingam M. Ductal eccrine carcinoma with squamous differentiation: apropos a case. J Cutan Pathol 2007;34(6): Obaidat NA, Alsaad KO, Ghazarian D. Skin adnexal neoplasms--part 2: an approach to tumours of cutaneous sweat glands. J Clin Pathol 2007;60(2): Wildemore JK, Lee JB, Humphreys TR. Mohs surgery for malignant eccrine neoplasms. Dermatol Surg 2004;30 (12Pt2): Sidiropoulos M, Sade S, Al-Habeeb A, Ghazarian D. Syringoid eccrine carcinoma: a clinicopathological and immuno histochemical study of four cases. J Clin Pathol 2011;64(9): Crowson AN, Magro CM, Mihm MC. Malignant adnexal neoplasms. Mod Pathol 2006;19 Suppl 2:S93-S Kavand S, Cassarino DS. Squamoid eccrine ductal carcinoma : an unusual low-grade case with follicular differentiation. Are these tumors squamoid variants of microcystic adnexal carcinoma? Am J Dermatopathol 2009;31(8): Yugueros P, Kane WJ, Goellner JR. Sweat gland carcinoma: a clinicopathologic analysis of an expanded series in a single institution. Plast Reconstr Surg 1998;102(3): Voutsadakis IA, Bruckner HW. Eccrine sweat gland carcinoma: a case report and review of diagnosis and treatment. Conn Med 2000;64(5): Chang AS, Busam K, Kraus DH. Applicability of lymphoscintigraphy with sentinel node biopsy to eccrine carcinoma of the head and neck. Head Neck 2003;25(10): Terushkin E, Leffell DJ, Futoryan T, Cowper S, Lazova R. Squamoid eccrine ductal carcinoma: a case report and review of the literature. Am J Dermatopathol 2010;32(3): Wong TY, Suster S, Mihm MC. Squamoid eccrine ductal carcinoma. Histopathology 1997;30(3): Ashley I, Smith-Reed M, Chernys A. Sweat gland carcinoma. Case report and review of the literature. Dermatol Surg 1997;23(2): Nishizawa A, Nakanishi Y, Sasajima Y, Yamazaki N, Yamamoto A. Syringoid eccrine carcinoma with apparently aggressive transformation: case report and review of the literature. Int J Dermatol 2006;45(10): Moy RL, Rivkin JE, Lee H, Brooks WS, Zitelli JA. Syringoid eccrine carcinoma. J Am Acad Dermatol 1991;24 (5Pt2): Gregurek-Novak T, Talan-Hranilovic J, Troskot N, Vucic M, Kruslin B. Syringoid eccrine carcinoma. J Eur Acad Dermatol Venereol 2001;15(2): Urso C, Bondi R, Paglierani M, Salvadori A, Anichini C, Giannini A. Carcinomas of sweat glands: report of 60 cases. Arch Pathol Lab Med 2001;125(4): Kohda M, Manabe T, Ueki H. Squamous islands in eccrine neoplasms. Am J Dermatopathol 1990;12(4): Mehregan AH, Hashimoto K, Rahbari H. Eccrine adenocarcinoma. A clinicopathologic study of 35 cases. Arch Dermatol 1983;119(2): Domeiri AA el, Brasfield RD, Huvos AG, Strong EW. Sweat gland carcinoma: a clinico-pathologic study of 83 patients. Ann Surg 1971;173(2): Mitts DL, Smith MT, Russell L, Bannayan GA, Cruz AB, Jr. Sweat gland carcinoma: a clinico-pathological reappraisal. J Surg Oncol 1976;8(1): Lawrence CM, Dahl MG, Dickinson AJ, Turner RJ. Mohs micrographic surgery for cutaneous squamous cell carcinoma: practical considerations. Br J Dermatol 2001;144(1): Leibovitch I, Huilgol SC, Selva D, Hill D, Richards S, Paver R. Cutaneous squamous cell carcinoma treated with Mohs micrographic surgery in Australia I. Experience over 10 years. J Am Acad Dermatol 2005;53(2):
5 25. Turner RJ, Leonard N, Malcolm AJ, Lawrence CM, Dahl MG. A retrospective study of outcome of Mohs micrographic surgery for cutaneous squamous cell carcinoma using formalin fixed sections. Br J Dermatol 2000;142(4): Holzschuh J, Breuninger H. A histological technique for processing excised skin tumors for continuous tumor margin control. Pathologe 1996;17(2): Veness MJ, Palme CE, Morgan GJ. High-risk cutaneous squamous cell carcinoma of the head and neck: results from 266 treated patients with metastatic lymph node disease. Cancer 2006;106(11): Thomas CJ, Wood GC, Marks VJ. Mohs micrographic surgery in the treatment of rare aggressive cutaneous tumors: the Geisinger experience. Dermatol Surg 2007;33(3): Paradisi A, Abeni D, Rusciani A, Cigna E, Wolter M, Scuderi N, et al. Dermatofibrosarcoma protuberans: wide local excision vs. Mohs micrographic surgery. Cancer Treat Rev 2008;34(8): Shriner DL, McCoy DK, Goldberg DJ, Wagner RF,Jr. Mohs micrographic surgery. J Am Acad Dermatol 1998;39(1): Lang PG,Jr, Osguthorpe JD. Indications and limitations of Mohs micrographic surgery. Dermatol Clin 1989;7(4): Dzubow LM. False-negative tumor-free margins following Mohs surgery. J Dermatol Surg Oncol 1988;14(6): Mordick TG, Hamilton R, Dzubow LM. Delayed reconstruction following Mohs chemosurgery for skin cancers of the head and neck. Am J Surg 1990;160(4): Samenvatting Eccrien carcinomen (EC s) behoren tot een groep zeldzame maligne tumoren die ontstaan vanuit de zweetklieren. Het klinische beloop van een EC is agressief en wordt gekenmerkt door multipele lokale recidieven, perineurale invasie, en zowel lokale metastases als metastases op afstand. Nauwkeurige diagnostiek en adequate resectie zijn daarom van groot belang. Mohs micrografische chirurgie (MMC) heeft over het algemeen de voorkeur bij behandeling van deze tumoren. Er is bewijs dat de incidentie van lokale recidieven en metastasen na MMC laag is, hoewel de voordelen van MMC nog onvoldoende zijn aangetoond. MMC kan vooral overwogen worden in gebieden waar te ruime excisie aanzienlijke gevolgen voor functie en esthetiek heeft, zoals het gelaat. Er wordt een casus besproken van een 76-jarige man met een verdachte laesie rechts lateraal op de neus. In eerste instantie werd na histologisch onderzoek aan een plaveiselcelcarcinoom gedacht. Na revisie van pathologisch anatomisch onderzoek werd echter de diagnose eccrien ductaal carcinoom gesteld. De patiënt werd door middel van MMC behandeld. Door onvoldoende mogelijkheden binnen lokale anesthesie kon na meerdere MMC-sessies geen radicaliteit bewerkstelligd worden. Uiteindelijk is met conventionele excisie radicale resectie verricht, waarna reconstructie plaats kon vinden. Er is slechts een beperkt aantal casus van EC s beschreven in de literatuur. Door beperkte informatie over deze tumoren ontbreken eenduidige diagnostische en therapeutische richtlijnen. Het beloop van deze casus illustreert het belang van nauwkeurige diagnostiek bij EC s en laat ook zien dat MMC onder lokale anesthesie beperkingen kent in de resectie van huidkanker. Trefwoorden eccrien carcinoom, laesie, mohschirurgie Gemelde (financiële) belangenverstrengeling Geen Correspondentieadres Prof. dr. Irene M.J. Mathijssen Erasmus MC Afdeling Plastische en Reconstructieve Chirurgie s-gravendijkwal CE Rotterdam Telefoon: i.mathijssen@erasmusmc.nl 49
mohschirurgie en bassaalcelcarcinoom
mohschirurgie en bassaalcelcarcinoom Jaap Leeman dermatoloog Disclosure Geen sponsering of betaald onderzoek Mohschirurgie en basaalcelcarcinoom Mohschirurgie: Excisietechniek met maximale radicaliteit
Nadere informatieEchogeleide chirurgie voor mammacarcinoom
Echogeleide chirurgie voor mammacarcinoom Een prospectief gerandomiseerd onderzoek N.M.A. Krekel M.H. Haloua M.P. van den Tol S. Meijer Chirurgische oncologie VU Universitair Medisch Centrum Incidentie
Nadere informatieBiopteren in de eerste lijn. Christiane Hebeda mmv Enny Beverdam dermatologen, locatie Hengelo en Almelo
Biopteren in de eerste lijn. Christiane Hebeda mmv Enny Beverdam dermatologen, locatie Hengelo en Almelo Wat gaan we doen? -techniek van het biopteren -plaats van het biopt in het stappenplan werkwijze
Nadere informatie10 e NKI AvL Mammasymposium
10 e NKI AvL Mammasymposium Een decennium lokalisatie van het niet palpabele mammacarcinoom M.T.F.D. Vrancken Peeters, Chirurg Netherlands Cancer Institute Antoni van Leeuwenhoek Hospital Amsterdam, The
Nadere informatiePlaveiselcelcarcinoom
Plaveiselcelcarcinoom 19 197 Plaveiselcelcarcinoom Dr. G.A.M. Krekels, drs. R.J. Borgonjen De richtlijn dateert uit 2010. De tekst van de samenvatting is niet gewijzigd. Wel is een nieuwe flowchart toegevoegd.
Nadere informatieHuidkanker. Melanoom. Plaveiselcelcarcinoom Basaalcelcarcinoom. Diagnostiek en behandeling
Huidkanker Melanoom Plaveiselcelcarcinoom Basaalcelcarcinoom Diagnostiek en behandeling Is het huidkanker? Welke huidkanker? Hoe wordt de diagnose gesteld? Verhaal Hoe lang bestaat de afwijking? Verandering?
Nadere informatieVerdwijnt de reconstructie na huidkanker uit het palet van de plastisch chirurg?
Verdwijnt de reconstructie na huidkanker uit het palet van de plastisch chirurg? Resultaten van een vragenlijst naar het gebruik en voorkomen van Mohs en reconstructies N. Noordzij, I. Westra, T.G. Guitton,
Nadere informatieEchogeleide chirurgie. Palpatiegeleide chirurgie
Echogeleide chirurgie Palpatiegeleide chirurgie 3% van de patiënten had een irradicale resectie 17% van de patiënten had een irradicale resectie CRR=1 de ideale hoeveelheid gezond borstweefsel werd verwijderd
Nadere informatie18. Huidkanker (maligne dermatosen)
18. Huidkanker (maligne dermatosen) dermatologie 10 DBC code Omschrijving diagnose Omschrijving behandeling Geprognost. aantal 2008 ZN zorgprofiel 10 11 14 11 maligne dermatosen poliklinisch 12542 poliklinisch
Nadere informatieHet effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie
Het effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie verpleegkundige Disclosure belangen spreker Geen(potentiële)
Nadere informatieMicrografische chirurgie van Mohs voor het basaalcelcarcinoom in het gelaat: een gerandomiseerde, gecontroleerde trial*
Micrografische chirurgie van Mohs voor het basaalcelcarcinoom in het gelaat: een gerandomiseerde, gecontroleerde trial* Klara Mosterd, Gertruud A.M. Krekels, Fred H.M. Nieman, Judith U. Ostertag, Brigitte
Nadere informatieRadicale behandeling van basaalcelcarcinoom
Radicale behandeling van basaalcelcarcinoom Kosteneffectiviteit van mohsoperatie versus conventionele excisie J. Marcus Muche, Annik van Rengen en Klara Mosterd Doel Opzet Methode Resultaten Conclusie
Nadere informatieHuidkanker, een gezamenlijke strijd voor een behandeling op maat. Dr. X. Keuter Plastisch Chirurg
Huidkanker, een gezamenlijke strijd voor een behandeling op maat Dr. X. Keuter Plastisch Chirurg Plastische Chirurgie Reconstructieve chirurgie Hand chirurgie Esthetische chirurgie Brandwond chirurgie
Nadere informatieDe patholoog en de marges
De patholoog en de marges Guiding the surgeon s hand Jelle Wesseling, patholoog j.wesseling@nki.nl Rode draad Kennis Kunde Correlatie Communicatie De hamvragen Wat zijn de risico s op terugkerende of
Nadere informatieLaarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen KNO. Lip en mondholte
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen KNO Lip en mondholte V2.2011 Lip en mondholtecarcinoom ICD- O C00, C02-C06 Volgende regio s en subregio s worden beschreven: 1. De lip (C00):
Nadere informatieMaligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie
Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie Annemie Rutten Medische Oncologie AZ St. Augustinus Maligne melanoma 10% van alle huidkankers, maar meest agressieve. Incidentie van maligne melanoma neemt
Nadere informatieCribriform goed gedifferentieerd DCIS: laat maar zitten!
Cribriform goed gedifferentieerd DCIS: laat maar zitten! Ja Nee Geen van beide Jelle Wesseling Patholoog j.wesseling@nki.nl Indeling Atypische Ductale Hyperplasie Ductaal carcinoom in situ graad I Risicoanalyse
Nadere informatieMaligne neoplasmata van de huid
Maligne neoplasmata van de huid Dermato-oncologie Prof. Dr. Neumann Normale residentcellen in de huid Keratinocyten (90%) Epitheelcellen in adnexen Melanocyten Langerhanscellen Merkelcellen Indeling neoplasmata
Nadere informatieNABON Breast Cancer Audit (NBCA)
NABON Breast Cancer Audit (NBCA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA. De ontsluiting
Nadere informatieRichtlijn voor diagnostiek en behandeling van premaligne afwijkingen van de bovenste adem- en voedingsweg
V Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van premaligne afwijkingen van de bovenste adem- en voedingsweg naar Algemeen 526 Epidemiologie 527 1. Screening 527 2. Diagnostiek 527 2.1 Anamnese 527 2.2
Nadere informatieMammacarcinoom en zwangerschap. PJ Westenend Laboratorium voor Pathologie Dordrecht
Mammacarcinoom en zwangerschap PJ Westenend Laboratorium voor Pathologie Dordrecht Relatie met zwangerschap Zwangerschap en risico later mammacarcinoom te krijgen Mammacarcinoom tijdens de zwangerschap
Nadere informatieHuidkanker Het basalioom of het basaalcelcarcinoom
Huidkanker Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht over de meest frequent voorkomende kwaadaardige huidafwijkingen. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan
Nadere informatieMelanoom Niet één diagnose, niet één standaardbehandeling
Melanoom Niet één diagnose, niet één standaardbehandeling Wolter J. Mooi VU medisch centrum Amsterdam Melanoomclassificatie Superficieel spreidend melanoom Nodulair melanoom Acrolentigineus melanoom Lentigo
Nadere informatieKwaadaardige huidafwijkingen
Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht over de meest frequent voorkomende kwaadaardige huidafwijkingen. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de
Nadere informatieDe waarde van MRI bij DCIS
De waarde van MRI bij DCIS Invasion or no invasion, that s the question E.E. Deurloo 1,2, J.D. Sriram 3, H.J. Teertstra 1, C.E. Loo 1, J. Wesseling 4, E.J.Th. Rutgers 3, K.G.A. Gilhuijs 1 Afdelingen radiologie
Nadere informatieFactsheet NABON Breast Cancer Audit (NBCA)
Factsheet NABON Breast Cancer Audit () [1.0.; 15-09-] Registratie gestart: 2011 Als algemene voorwaarde voor het meenemen van een patiënt in de berekening van de kwaliteitsindicatoren is gesteld dat ten
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse Samenvatting 195 NEDERLANDSE SAMENVATTING DEEL I Evaluatie van de huidige literatuur De stijgende incidentie van slokdarmkanker zal naar verwachting continueren in
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016 Registratie gestart: 2009 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Primaire mammacarcinomen waarbij de volgende tumorsoorten geïncludeerd worden: Alle tumorstadia,
Nadere informatieSamenvatting CHAPTER 8
Samenvatting CHAPTER 8 SAMENVATTING De hypothese van sequentiële tumor verspreiding lijkt aannemelijk volgens meerdere studies over de schildwachtklierbiopsie (Sentinel Lymph Node Biopsy; SLNB) met aanvullende
Nadere informatieMRI: more is less? Emiel Rutgers
Het 9e NKI-AVL mammacarcinoom symposium Less is more? Minder overbehandeling voor meer borstkankerpatiënten MRI: more is less? Emiel Rutgers Indicaties MRI mammae Opsporen van onbekende primaire bij patiënten
Nadere informatieMohs micrografische chirurgie als behandeling voor het dermatofibrosarcoma protuberans
NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR DERMATOLOGIE EN VENEREOLOGIE VOLUME 23 NUMMER 11 december 2013 645 Mohs micrografische chirurgie als behandeling voor het dermatofibrosarcoma protuberans I.E. Deckers 1*, C.B.
Nadere informatieTumoren van het anaal kanaal
7.1.8. Tumoren van het anaal kanaal 1. Inleiding 1.1. Incidentie Aparte entiteit! Incidentie uitzonderlijk (2% van de digestieve tumoren) Incidentie 3v - 2m Gem. 65 jaar 2. Klinische presentatie De meeste
Nadere informatiePlaveiselcelcarcinoom
134 13 Plaveiselcelcarcinoom Dr. G.A.M. Krekels, drs. R.J. Borgonjen De richtlijn dateert uit 2010. Inleiding De multidisciplinaire richtlijn plaveiselcelcarcinoom van de huid is tot stand gekomen in 2010.
Nadere informatieFrequentie van melanoommetastase zonder primaire lokalisatie
Overzichtsartikelen 4 Frequentie van melanoommetastase zonder primaire lokalisatie Frequency of melanoma metastases without primary localization P.J. van Diest, P.A.J. Buis en M.R. van Dijk Samenvatting
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 23-10-2017 2017.1 Vrijwillig/ verplicht toegevoegd DICA 27-11-2017 2017.2 Schrappen van indicatoren
Nadere informatieSneldiagnostiek bij verdenking op kanker: de nieuwe norm?
Sneldiagnostiek bij verdenking op kanker: de nieuwe norm? Prof. dr. Paul J van Diest Hoofd afdeling Pathologie, UMC Utrecht p.j.vandiest@umcutrecht.nl De diagnostische keten in de oncologie Anamnese/lichamelijk
Nadere informatieDisseminatiediagnostiek bij locoregionaal recidief van mammacarcinoom: klinische praktijk en perspectief voor PET
Disseminatiediagnostiek bij locoregionaal recidief van mammacarcinoom: klinische praktijk en perspectief voor PET F.J. van Oost 1, J.J.M. van der Hoeven 2,3, O.S. Hoekstra 3, A.C. Voogd 1,4, J.W.W. Coebergh
Nadere informatieKwaadaardige Huidafwijking
Chirurgie Kwaadaardige Huidafwijking operatieve behandeling Inleiding U heeft met uw behandelend specialist afgesproken dat u een behandeling krijgt voor een kwaadaardige huidafwijking. Uw arts heeft u
Nadere informatieEen melanoom, wat nu?
Een melanoom, wat nu? Aanvullende diagnostiek Is er op gericht om aan te tonen dat er sprake is van gelokaliseerde ziekte Gelokaliseerde ziekte = een primair melanoom met ten hoogste satelliet-, intransit-
Nadere informatieOligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut
Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom M. van der Sangen, radiotherapeut Borstkanker in perspectief Borstkanker in Nederland Nieuwe borstkankers per jaar: 15.000 Metastasen bij diagnose: 750 (5%)
Nadere informatieMeer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell
Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell Techniek tot nu toe Conventionele simulatie Virtuele simulatie Techniek voor okselbestraling Klier levels I III Plexus brachialis
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.2 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen
Nadere informatieLocally advanced rectum carcinoom: wat gaat er veranderen na de RAPIDO studie? Dr B. van Etten, Oncologisch GE-Chirurg
Locally advanced rectum carcinoom: wat gaat er veranderen na de RAPIDO studie? Dr B. van Etten, Oncologisch GE-Chirurg Geen Disclosures Locally advanced rectum carcinoom Definitie o.b.v. MRI ct3 MRF+ ct4a/b
Nadere informatieIk zie, ik zie wat jij nog (niet) ziet
Ik zie, ik zie wat jij nog (niet) ziet Maartje Spit, 29 mei 2019 Even voorstellen Inhoud Dermatoscopie Casus Man, 76 jaar VG blanco Even aanstippen? Evolutie onbekend Macroscopie versus dermatoscopie
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Registratie gestart: 2009 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Primaire mammacarcinomen waarbij de volgende tumorsoorten geïncludeerd worden: Alle tumorstadia,
Nadere informatieBehandeling van huidkanker in de huisartsenpraktijk. Maartje Spit, verpleegkundig specialist
Behandeling van huidkanker in de huisartsenpraktijk Maartje Spit, verpleegkundig specialist Inhoud NHG Standaard verdachte huidafwijkingen Behandelopties huidkanker 1 e lijn Verrichten van een stansbiopt
Nadere informatieBasaalcelcarcinoom. Behandeling van huidkanker door de plastische chirurg
Basaalcelcarcinoom Behandeling van huidkanker door de plastische chirurg Het basaalcelcarcinoom (of basalioom of basocellulair carcinoom ) is de meest voorkomende vorm van (huid)kanker. De kwaadaardige
Nadere informatieBASAALCELCARCINOOM 303
BASAALCELCARCINOOM 303 Inleiding De dermatoloog heeft bij u een basaalcelcarcinoom (basalioom) geconstateerd. In deze folder staat meer informatie over een basaalcelcarcinoom en de behandelmogelijkheden.
Nadere informatiePatiënteninformatie. Huidkanker ExpertiseCentrum
Patiënteninformatie Huidkanker ExpertiseCentrum Inhoudsopgave Pagina Huidkanker: Onze zorg 4 Huidkanker komt veel voor 4 Topteam Dermatologie Tergooi 4 UV-licht en huidkanker 5 Wat is huidkanker? 5 Actinische
Nadere informatieHoofdstuk 8. Orale leukoplakie een klinische, histopathologische en moleculaire studie. Samenvatting, conclusies en aanbevelingen
Hoofdstuk 8 Orale leukoplakie een klinische, histopathologische en moleculaire studie Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Samenvatting, conclusies en aanbevelingen
Nadere informatieTo MOHS or not to MOHS, that s the question
To MOHS or not to MOHS, that s the question Systematic review van de literatuur J.A. Strooker, M.E.L. Schouten, J. Hop, C.M. Mouës-Vink Achtergrond Het basaalcelcarcinoom (BCC) is de meest voorkomende
Nadere informatieJ. Mamma aandoeningen. Inhoudsopgave 01 J 02 J 03 J 04 J 05 J 06 J 07 J 08 J 09 J 10 J 11 J 12 J 13 J 14 J 15 J 16 J 17 J 18 J 19 J
J. Mamma aandoeningen nhoudsopgave 1 J 2 J 3 J 4 J 5 J 6 J 7 J 8 J 9 J 1 J 11 J 12 J 13 J 14 J 15 J 16 J 17 J 18 J 19 J Screening: vrouwen jonger dan 4 jaar zonder genetisch risico... 1 Screening: vrouwen
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 147 148 Maligne lymfomen zijn kwaadaardige woekeringen van verschillende typen witte bloedcellen. Deze aandoeningen ontstaan meestal in lymfklieren, maar in ongeveer 40% van de
Nadere informatieBEHANDELING VAN HUIDKANKER DOOR MIDDEL VAN MOHS CHIRURGIE FRANCISCUS GASTHUIS
BEHANDELING VAN HUIDKANKER DOOR MIDDEL VAN MOHS CHIRURGIE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding U bent door uw dermatoloog verwezen voor een behandeling van huidkanker door middel van Mohs micrografische chirurgie.
Nadere informatiePlaveiselcelcarcinoom. Behandeling huidkanker door de plastisch chirurg
Plaveiselcelcarcinoom Behandeling huidkanker door de plastisch chirurg Plaveiselcelcarcinoom is een kwaadaardige woekering van de hoornvormende cellen in de huid (keratocyten) en deze tumor wordt dan ook
Nadere informatiechirurgische behandeling van kanker
chirurgische behandeling van kanker p1 chirurgische behandeling van kanker p2 geen how I do it p3 wet van de afnemende meeropbrengst 2009 p4 chirurgische oncologie trends laatste 100 jaar meer is beter
Nadere informatieLandelijk Contactdag 2017
Landelijk Contactdag 2017 Radiotherapie voor Blaaskanker Bradley Pieters Academisch Medisch Centrum/ Universiteit van Amsterdam 2 Typen Blaaskanker Niet-spierinvasief Spierinvasief Behandelingen Verwijderen
Nadere informatieKlinische Dag. 3 oktober 2013 Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling
Klinische Dag 3 oktober 2013 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Papiloedeem als eerste presentatie van het POEMS syndroom Dieneke Breukink, ANIOS Interne Geneeskunde R.
Nadere informatieCasus Keuzes in de behandeling van slokdarmkanker
Casus Keuzes in de behandeling van slokdarmkanker Prof. dr. Mark van Berge Henegouwen, chirurg Dr. W.J. Eshuis, chirurg L. Noteboom, verpleegkundig specialist Amsterdam UMC, locatie AMC 8 e Inhoud Presentatie
Nadere informatieLANDELIJK REGISTRATIEFORMULIER MAMMATUMOREN. Zkh reg.nr: SIG code zkh: pagina 1 van 5. Datum:. Paraaf:.
Zkh reg.nr: SIG code zkh: pagina 1 van 5 IDENTIFICATIE 1. Geboortenaam: Voorvoegsels: 2. Naam partner: Voorvoegsels: 3. Voorletters: 4. Geslacht (1=man, 2=vrouw, 3=overig) 5. Geboortedatum: 6. Geboorteplaats
Nadere informatieNABON Breast Cancer Audit. Pathologie
NABON Breast Cancer Audit Pathologie Dr. P.J. Westenend, patholoog, pathologisch laboratorium Dordrecht Drs. A.C.M. van Bommel, arts-onderzoeker, DICA DICA Congres 25 juni 2013 Pathologie Volledige verslaglegging
Nadere informatieCasus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG
Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG no disclosures Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG Pancreascarcinoom Slechte
Nadere informatieSamenvatting 1. Chapter Samenvatting. Samenvatting. Charlotte M.C. Oude Ophuis. Charlotte M.C.
Samenvatting 1 http://hdl.handle.net/1765/100861 Chapter 12 Samenvatting Samenvatting Charlotte M.C. Oude Ophuis Charlotte M.C. Oude Ophuis 2 Erasmus Medical Center Rotterdam Samenvatting 3 Samenvatting
Nadere informatie- incidentele bevinding zonder klachten - weigering van chirurgische behandeling - slechte algehele conditie waardoor chirurgie niet verantwoord is
Auteur Soort studie Aantal patiënten Lee 2013 Qurashi Systematic review 1999-2011 Systematic review 1999-2011 Radiotherapie / Chirurgie (meestal gevolgd door ) 377 Conservatief waaronder Inclusiecriteria
Nadere informatieSpinocellulaire carcinomen van de huid: beleidslijnen
Spinocellulaire carcinomen van de huid: beleidslijnen 1. Voorkomen Spinocellulair carcinoom (SCC): - tweede meest frequente huidtumor na basocellulair carcinoom - risicofactoren: o blootstelling aan zon
Nadere informatieH Melanoom
H.40073.0318 Melanoom Inleiding U heeft van uw arts gehoord dat u een melanoom heeft. Uw arts heeft met u de behandelmogelijkheden besproken. Gedurende de behandeling krijgt u veel informatie. Deze folder
Nadere informatieVan Poliep naar colorectaal carcinoom. P. Didden Maag-Darm-Leverarts UMC Utrecht
Van Poliep naar colorectaal carcinoom P. Didden Maag-Darm-Leverarts UMC Utrecht Anatomie van de dikke darm APC mutation drives adenoma formation Poliep in het rectum 85% of the CRC develop through the
Nadere informatieDe richtlijn dateert uit 2008 en is gedeeltelijk herzien in 2014.
33 Basaalcelcarcinoom Dr. N.W.J. Kelleners-Smeets, drs. R.A. Kuin De richtlijn dateert uit 2008 en is gedeeltelijk herzien in 2014. In 2002 bracht de NVDV de richtlijn Behandeling van het basaalcelcarcinoom
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) NBCA 2015 [2015.3.ZIN besluit verwerkt; 05-11- 2015]
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit () 2015 [2015.3.ZIN besluit verwerkt; 05112015] Inclusiecriteria Nabon Breast Cancer Audit Inclusie Alle primaire invasieve mammacarcinomen volgens de WHO classificatie
Nadere informatieIntroductie in de Dermatoscopie. 30 mei Maartje Spit
Introductie in de Dermatoscopie 30 mei 2018 Maartje Spit EVEN VOORSTELLEN. INHOUD Na afloop Weet je waarom dermatoscopie zinvol kan zijn en wanneer je het kunt inzetten tijdens je spreekuur Heb je een
Nadere informatie1. Inleiding: De nieuwe TNM classifikatie stadiering. - onvolledigheden / aanvullingen. 3. De N factor: hoe in kaart brengen.
Mediastinum 1. Inleiding: De nieuwe TNM classifikatie stadiering 2. De N factor: impact op prognose: -vlgtnm - onvolledigheden / aanvullingen 3. De N factor: hoe in kaart brengen. 4. De N factor: impact
Nadere informatieBEHANDELING VAN HUIDKANKER DOOR MIDDEL VAN MOHS CHIRURGIE IN FRANCISCUS GASTHUIS
BEHANDELING VAN HUIDKANKER DOOR MIDDEL VAN MOHS CHIRURGIE IN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding U bent door uw dermatoloog verwezen voor een behandeling van huidkanker door middel van Mohs micrografische chirurgie.
Nadere informatieSnelle mutatiescreening bij borstkanker. Dr. Margreet Ausems Afdeling Medische Genetica UMC Utrecht
Snelle mutatiescreening bij borstkanker Dr. Margreet Ausems Afdeling Medische Genetica UMC Utrecht Erfelijke borstkanker Tenminste 5% van de patiënten met mammacarcinoom Dominante overerving Oorzaak:
Nadere informatieSAMEN VATTING. Ontwikkelingen binnen de borstkanker chirurgie: De cruciale rol van per-operatieve echografie
Samenvatting SAMEN VATTING Ontwikkelingen binnen de borstkanker chirurgie: De cruciale rol van per-operatieve echografie Borstkanker wordt de laatste decennia steeds vaker in een vroeg stadium opgespoord,
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 101 Chapter 7 SAMENVATTING Maligne tumoren van de larynx en hypopharynx ( keelkanker ) zijn de zesde meest voorkomende type kankers van het hele lichaam, en de meest voorkomende
Nadere informatiePatiënteninformatie. Mohs operatie
Patiënteninformatie Mohs operatie Inhoudsopgave Pagina Mohs -chirurgie 4 Welk type huidkanker komt in aanmerking voor een Mohs -behandeling in Tergooi? 5 Voorbereidingen 5 De Mohs operatie 6 Vervolg van
Nadere informatieDe indicatoren omtrent borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn :
Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009
Nadere informatieEline Deurloo Correlation of diagnostic breast imaging data and pathology: application to diagnosis and treatment
[Proefschriften] Eline Deurloo Correlation of diagnostic breast imaging data and pathology: application to diagnosis and treatment Mammacarcinoom is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen in
Nadere informatieRichtlijn voor diagnostiek en behandeling van het plaveiselcelcarcinoom van de hypopharynx
IX Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van het plaveiselcelcarcinoom van de hypopharynx naar Algemeen 552 Epidemiologie 552 1. Screening 552 2. Diagnostiek 552 2.1 Anamnese 552 2.2 Fysische diagnostiek
Nadere informatieHelp, een UBO. L.E. Elshof Student Geneeskunde EUR Keuzeonderzoek NKI-AVL
Help, een UBO L.E. Elshof Student Geneeskunde EUR Keuzeonderzoek NKI-AVL Photo: Purported 1952 shot of UFO, Passoria, New Jersey. Credit: Public Domain/CIA MRI-gebruik bij mammacarcinoom MRI-gebruik bij
Nadere informatieWORKSHOP. Naevi & Traumatische wonden
EduStitch 2015 Gelicenseerd aan Huisartsenpraktijk Mangard WORKSHOP 2 februari 2015 Naevi & Traumatische wonden Annette Mangard Inhoud ACHTERGROND INFO KLINISCHE SITUATIES INSTRUCTIEVIDEO S Naevus ANAMNESE/LICHAMELIJK
Nadere informatieBEHANDELING VAN HUIDKANKER DOOR MIDDEL VAN MOHS CHIRURGIE MET INTAKEGESPREK FRANCISCUS GASTHUIS
BEHANDELING VAN HUIDKANKER DOOR MIDDEL VAN MOHS CHIRURGIE MET INTAKEGESPREK FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding U bent door uw dermatoloog verwezen voor een behandeling van uw huidkanker door middel van Mohs
Nadere informatieSpeekselklier carcinoom
7.5.6. Speekselklier carcinoom 1. Algemeen Work up Standaard klinisch onderzoek Volledige ziektegeschiedenis Gewicht en gewichtsverlies > 10 % Halsonderzoek Controle van craniale zenuwen n. V2, n. V3,
Nadere informatieHet lokaliseren en verwijderen van niet-palpabele mamma-maligniteiten met behulp van een radioactief 125 I zaadje
Het lokaliseren en verwijderen van niet-palpabele mamma-maligniteiten met behulp van een radioactief 125 I zaadje Algemene resultaten 125 I procedure 2003-2009 554 invasief 472 DCIS 82 mean min-max leeftijd
Nadere informatieCover Page. Author: Wiltink, Lisette Title: Long-term effects and quality of life after treatment for rectal cancer Issue Date:
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/46445 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Wiltink, Lisette Title: Long-term effects and quality of life after treatment for
Nadere informatieMelanoom: Risicofactoren en vroegtijdige opsporing
Melanoom: Risicofactoren en vroegtijdige opsporing NA Kukutsch dermatoloog LUMC WIN-O symposium melanoom 03-11-2011 Overzicht Inleiding Risicofactoren genetische factoren omgevingsfactoren Vroegtijdige
Nadere informatieNieuwe ontwikkelingen in de mammadiagnostiek
Nieuwe ontwikkelingen in de mammadiagnostiek mw. drs. S.B. van der Meulen Radioloog UMCG mw. dr. M.D. Dorrius Arts-assistent in opleiding tot radioloog UMCG Disclosure belangen spreker Geen potentiële
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33063 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Tan, Melanie Title: Clinical aspects of recurrent venous thromboembolism Issue
Nadere informatieKlinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen S. Boerman. Geen (potentiële) belangenverstrengeling
Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen S. Boerman Geen (potentiële) belangenverstrengeling Hemofagocytair syndroom klinische presentatie, behandeling en complicaties S. Boerman, AIOS St
Nadere informatieHeeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker?
Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker? Wouter Everaerts Dienst urologie, Uzleuven @EveraertsW 16 september 2017 Natuurlijke evolutie van prostaatkanker PIN Gelokaliseerd
Nadere informatieCHAPTER XII. Nederlandse Samenvatting
CHAPTER XII Nederlandse Samenvatting Dit proefschrift behelst een aantal klinische en translationele studies met betrekking tot de behandeling van het primair operabel mammacarcinoom. Zowel aspecten van
Nadere informatiePeniscarcinoom. Regionale richtlijn IKMN, Versie: 1.1
Peniscarcinoom Regionale richtlijn IKMN, Versie: 1.1 Laatst gewijzigd : 02-05-2003 Methodiek: Consensus based Verantwoording: Reg. WG urologische tumoren Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2 Medisch
Nadere informatieMogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam
Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,
Nadere informatieSamenvatting en conclusies
Samenvatting en conclusies Chapter IX De schildwachtklier is de eerste lymfklier waarop een kwaadaardige tumor draineert. Deze lymfklier zal als eerste zijn aangedaan, wanneer de tumor via de lymfbanen
Nadere informatieAanvraag gegevens ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek
Aanvraag gegevens ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek Registratie waarvan gegevens worden opgevraagd: DSCA Contactpersoon: Naam: Mw. Drs. J. t Lam - Boer Centrum/ziekenhuis: Radboud umc Adres: Postbus
Nadere informatieMinder chirurgie na neo adjuvante chemotherapie?
Minder chirurgie na neo adjuvante chemotherapie? Frederieke van Duijnhoven, chirurg-oncoloog Marie-Jeanne Vrancken Peeters, principal investigator MICRA studie 1 GEEN DISCLOSURES 2 NEOADJUVANTE SYSTEMISCHE
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.3 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen
Nadere informatiePlaveiselcelcarcinoom
Plaveiselcelcarcinoom Ervaren dermatologen. Zeer persoonlijke zorg. Korte wachttijden. Mohs Klinieken. Uw zorg in ervaren handen. Plaveiselcelcarcinoom Wat is een plaveiselcelcarcinoom? Plaveiselcelcarcinoom
Nadere informatie