Portfolio collectiviteiten voor de Omgevingswet Q DSO-CG, project Collectiviteit, 19 maart 2018

Transcriptie

1 Portfolio collectiviteiten voor de Omgevingswet Q1 018 DSO-CG, project Collectiviteit, 19 maart 018 Inhoudsopgave Inleiding 1 Collectiviteiten, leveranciersonafhankelijkheid en Common Ground 1 Portfolio IV-collectiviteiten en stand van zaken 5 Vraagstukken en oplossingen buiten scope 18 Inleiding Dit document beschrijft het portfolio van mogelijke gemeentelijke collectiviteiten voor de Omgevingswet voor het aspect informatievoorziening. Deze versie geeft de stand van zaken weer in het eerste kwartaal van 018. Het portfolio verandert continu als gevolg van nieuwe inzichten. Diverse type acties zijn in gang gezet, de aard verschilt echter: 1. Uitwerken van een collectiviteit in een aparte activiteit door bijvoorbeeld samen met gemeenten de mogelijke invulling te bepalen en/of een businesscase op te stellen.. Meenemen van het aspect collectiviteit in lopende activiteiten zodat daar duidelijkheid ontstaat of een gemeentelijke collectiviteit kansrijk is en welke vorm de collectiviteit moet krijgen. 3. Volgen van ontwikkelingen elders om te bepalen of daar behoeften aan gemeentelijke collectiviteiten naar boven komen. De tabel hieronder geeft een overzicht van alle collectiviteiten die momenteel in het portfolio zijn opgenomen en een samenvatting van de stand van zaken. In de kolom Stand van zaken is steeds de aard van de acties weergegeven zoals hierboven opgesomd. Verderop in het document is het portfolio en de stand van zaken uitvoeriger beschreven. Collectiviteiten, leveranciersonafhankelijkheid en Common Ground Een aantal mogelijke collectiviteiten kan een bijdrage leveren aan het vergroten van de leveranciersonafhankelijkheid en de transparantie van de markt. Een aantal collectiviteiten biedt ook mogelijkheden om een invulling te geven aan Common Ground. Zo maken gezamenlijke marktuitvragen voor IV-functionaliteiten de markt transparant en bieden ze mogelijkheden om de ideeën van Common Ground (met name de scheiding van proces en gegevens) in gang te zetten. 1

2 Vraagstukken Mogelijke oplossingen Stand van zaken Volgende mijlpaal THEMA A. Omgaan met regels en begrippen A.1. Kunnen werken met regels en begrippen A.. Zorgen voor een bruikbare en beheersbare verzameling van regels, begrippen en vragenbomen in het DSO THEMA B. Samenwerken in de Omgevingswet B.1. Digitaal ondersteunen van de samenwerking B.. Zaakgerichte samenwerking in ketens THEMA C. Vernieuwing van IV-functionaliteit C.1. Verwerving van omgevingsdocumenten-functionaliteit C.. Verwerving van toepasbare regels functionaliteit C.3. Vernieuwing van VTHfunctionaliteit A.1.a. Organiseren dat gemeenten kunnen beschikken over expertise en deze expertise zelf kunnen ontwikkelen A..a. Standaardiseren van de meest voorkomende begrippen, regels en vragenbomen B.1.a. Aanvullingen op de DSO Samenwerkingsruimte B..a. Producten- en dienstencatalogus en zaaktypecatalogus (PDC en ZTC) C.1.a. Gezamenlijke marktuitvraag omgevingsdocumenten-functionaliteit C.1.b. Centrale omgevingsdocumentenfunctionaliteit C..a. Gezamenlijke marktuitvraag toepasbare regels functionaliteit C..b. Centrale toepasbareregelfunctionaliteit C.3.a. Gezamenlijke marktuitvraag VTHfunctionaliteit Meenemen () in activiteiten rond regels en begrippen zodat daar duidelijk wordt aan welke collectieve oplossingen er behoefte is. De verwachting is dat in Q de eerste collectieve oplossingen duidelijk worden. Meenemen () Zie A.1. hierboven Volgen (3) welke omvang en diepgang de Samenwerkingsruimte DSO-LV krijgt om vast te stellen welke aanvullingen oplossingen nodig zijn. Duidelijkheid te verwachten in Q. Vervolgens verkennen welke collectieve oplossingen dan nodig zijn. Volgen (3) wat het vervolg op UIVO-I, i.c. de doorstartsituatie voor PDC en ZTC wordt. Duidelijkheid te verwachten begin Q. Vervolgens verkennen welke collectieve oplossingen dan nodig zijn. Uitwerken (1) met gemeenten hoe groot de behoefte aan een gezamenlijke aanpak voor het vernieuwen van IV-functionaliteit is. Eind Q moet duidelijk zijn hoe groot die behoefte is. Uitwerken (1) Zie C.1.a. hierboven. Uitwerken (1) Zie C.1.a. hierboven. Uitwerken (1) Zie C.1.a. hierboven. Uitwerken (1) Zie C.1.a. hierboven. Q 018 Zie A.1. Q 018 Begin Q 018 Q 018 Zie C.1.a. Zie C.1.a. Zie C.1.a. Zie C.1.a. C.3.b. Centrale VTH-functionaliteit Uitwerken (1) Zie C.1.a. hierboven. Zie C.1.a.

3 Vraagstukken Mogelijke oplossingen Stand van zaken Volgende mijlpaal C.4. Vernieuwing van zaakregistratiefunctionaliteit THEMA D. Verbinden met het DSO D.1. Verbinden van gemeenten met het DSO THEMA E. Betere en snellere vergunningverlening E.1. Eenvoudige aanvragen snel afhandelen C.4.a. Gezamenlijke marktuitvraag zaakregistratiefunctionaliteit Uitwerken (1) Zie C.1.a. hierboven. Zie C.1.a. C.4.b. Centrale zaakregistratiefunctionaliteit Uitwerken (1) Zie C.1.a. hierboven. Zie C.1.a. D.1.a. DSO Stelselknooppunt (geen gemeentelijke collectiviteit) E.1.a. Snelserviceformule Volgen (3) van de ontwikkelingen bij GGI en het DSO Stelselknooppunt Meenemen () in de verkenning naar de Snelserviceformule en bulkproducten zodat daar duidelijk wordt wat de mogelijke scenario s zijn en wat de collectieve onderdelen daarin zijn. De verkenning loopt tot eind 018. Gedurende het traject zal meer duidelijk worden. E.. Vergunningverlening in acht weken E..a. Nog geen oplossingen in beeld Uitwerken (1) door onderzoeken van gemeentelijke veranderopgave en vraagstuk en lopende ontwikkelingen. Verkenningsnotitie in Q. THEMA F. Archivering in de ketens van de Omgevingswet F.1. Implementatie van archivering by design F.. Garanderen van duurzame toegankelijkheid in ketens THEMA G. Gegevenskwaliteit G.1.Borging van gegevenskwaliteit met gemeentelijk gegevensmanagement G.. Kwaliteit van brongegevens voor informatieproducten F.1.a. Verschillende oplossingen: kennisplatform, regionale samenwerking of multidisciplinaire aanpak F..a. Verschillende oplossingen: PDC, ZTC, zorgplichtraamwerk, kwaliteitseisen, informatiemodel, centrale zoekfunctie G.1.a. Nog geen oplossingen in beeld G..a. Nog geen oplossingen in beeld Meenemen () in activiteiten rond archivering en zaakgericht werken en archivering by design daar een plaats in geven. Eind Q1 moet duidelijk zijn of dat mogelijk is en in welke vorm. Volgen (3) wat het vervolg op UIVO-I, i.c. op archivering in de keten wordt. Duidelijkheid hierover wordt verwacht begin Q. Vervolgens verkennen welke collectieve oplossingen dan nodig zijn. Meenemen () in activiteiten rond gegevensmanagement. Eind Q1 moet duidelijk zijn of dat mogelijk is en in welke vorm. Volgen (3) van de ontwikkelingen bij informatieproducten. Daar moet duidelijkheid ontstaan over welke brongegevens relevant zijn en wat de kwaliteitseisen zijn. Begin Q verwachten we meer duidelijkheid. Ntb Uiterlijk Q4 018 Q 018 Q1 018 Begin Q 018 Q1 018 Begin Q 018 3

4 Vraagstukken Mogelijke oplossingen Stand van zaken Volgende mijlpaal THEMA H. Publiekrechtelijke beperkingen H.1. Publiceren van publiekrechtelijke beperkingen H.1.a. Voorziening voor het publiceren van publiekrechtelijke beperkingen Volgen (3) van de ontwikkelingen bij Beter Kenbaar en de LVBB. De huidige inzichten zijn dat de LVBB er voor zal zorgen dat publiekrechtelijke beperkingen in de juiste registratie (BRK of ROD) worden vastgelegd. Er is in dat geval geen noodzaak voor een gemeentelijke collectiviteit. We volgen of dit zo blijft. Nvt THEMA I. Ondersteuning tijdens overgangsfase I.1. Wijzigen van bestaande ruimtelijke plannen I.1.a. Dienst(en) voor het wijzigen van bestaande ruimtelijke plannen Uitwerken (1) door middel van een onderzoek naar nut en noodzaak omdat het vraagstuk door slechts een beperkt aantal gemeenten naar voren is gebracht en de omgeving (overgangsrecht, DSO-LV) nog in beweging is. In Q zijn nut en noodzaak bekend. Q 018 THEMA J. Delen van gegevens J.1. Beschikbaar maken van objecten- en activiteitengegevens J.1.a. Regionale Registers Objecten en Activiteiten (ROA) Uitwerken (1) Uitwerken () welke regio s de behoefte aan een ROA onderschrijven en het concept willen beproeven. In Q moet helder zijn welke regio s het concept onderschrijven en willen beproeven Q 018 Sinds de vorige versie van dit portfolio is een aantal nieuwe mogelijke collectiviteiten in beeld gekomen. Deze zullen we nader verkennen in de komende periode. In Q zal duidelijk zijn wat het vervolg voor deze nieuwe collectiviteiten is: - Vertalen tussen DSO-standaarden en gemeentelijke standaarden. - Monitoring van doelstellingen uit de omgevingsvisie en het omgevingsplan. - 3D-functionaliteit voor het kunnen berekenen en analyseren van scenario s. - Tijdreizen. - Toezicht en handhaving en bezwaar en beroep. - Dynamische rekenmodellen. 4

5 Portfolio IV-collectiviteiten en stand van zaken In de tabel op de volgende pagina s zijn de collectiviteiten en de stand van zaken uitgebreider beschreven. De collectiviteiten zijn ingedeeld naar thema. In de eerste kolom zijn per thema de vraagstukken beschreven waarvoor mogelijk collectieve oplossingen getroffen moeten of kunnen worden. De oplossingen voor die vraagstukken die op dit moment in beeld zijn, zijn beschreven in de tweede kolom. De derde kolom beschrijft voor iedere collectiviteit wat de stand van zaken is. In de laatste kolom is aangegeven in welke box een collectiviteit is ingedeeld. De betekenis van deze boxen is uitvoerig beschreven in de visie op collectiviteit. In het kort: Box 1: Noodzakelijke collectiviteit. Een collectiviteit is noodzakelijk als alleen door het samen te doen gemeenten in staat zullen zijn om de wet uit te voeren Box 3: Transformerende collectiviteit. Een collectiviteit is transformerend als de collectiviteit één van de gezamenlijk te nemen stappen is die nodig is om een lange-termijn doelen in de brede gemeentelijke informatievoorziening te bereiken. De afzonderlijke collectiviteit levert mogelijk geen direct voordeel op, maar in samenhang met andere (toekomstige) stappen wel. De box-benadering is nadrukkelijk niet bedoeld om de boxen onderling te prioriteren. Beoordeling en prioritering vindt op het niveau van de collectiviteit plaats en niet op het niveau van de boxen. Uiteraard moeten noodzakelijke collectiviteiten (nadat de noodzakelijkheid is aangetoond) per definitie op een bepaald moment nu of in de toekomst worden gerealiseerd. Voor de collectiviteiten in de andere boxen geldt dit niet. Box : Voordelige collectiviteit. Een collectieve oplossing is voordelig als deze financiële en/of maatschappelijke baten oplevert door het samen te doen. 5

6 A. Omgaan met regels en begrippen - De regels en begrippen in het DSO vormen een belangrijke basis voor alle betrokkenen bij de uitvoering van de Omgevingswet. Zijn gemeenten in staat om goed met begrippen en regels om te gaan? A.1. Kunnen werken met regels en begrippen Gemeenten gebruiken de regels en begrippen in het DSO en voegen hun eigen regels en begrippen toe. Hoe kunnen gemeenten de benodigde expertise verkrijgen om (juridische, toepasbare een uitvoerbare) regels en begrippen te maken en gebruiken. A.1.a Organiseren dat gemeenten kunnen beschikken over expertise en deze zelf kunnen ontwikkelen Gemeenten willen de benodigde deskundigheid zelf ontwikkelen. In het begin moeten ze daarbij geholpen worden. Een mogelijke oplossing is te organiseren dat deze hulp beschikbaar komt en dat gemeenten mogelijkheden hebben om te experimenteren en te leren. Hiervoor zijn verschillende varianten mogelijk, zoals zorgen dat gemeenten over elkaars expertise kunnen beschikken, het creëren van een expertisecentrum of zorgen dat de markt de benodigde expertise levert.. Meenemen UIVO-I beveelt aan om de diensten voor regelbeheer uit te werken, te werken aan bewustwording, pilots uit te voeren en toepasbare regels voor veel voorkomende gevallen te ontwikkelen. Er zijn verschillende pilots en proeven en andere ontwikkelingen op het vlak van regels en begrippen. Hierin nemen we de behoefte aan gezamenlijke oplossingen mee. We zorgen dat duidelijk wordt waar behoefte aan gezamenlijke oplossingen bestaat en in welke vorm. Daarnaast volgen we de ontwikkelingen van het vervolg op UIVO-I rond het onderwerp regelbeheer. De verwachting is dat begin Q hierover meer duidelijkheid ontstaat. In Q1 bepalen we hoe collectiviteit meegenomen kan worden. In Q verwachten we de eerste duidelijkheid over de noodzaak en vorm van collectieve oplossingen. Deze collectiviteit heeft raakvlakken met de volgende andere collectiviteiten: A.., C. en E.1. Interbestuurlijke betrokkenheid is niet noodzakelijk. A.. Zorgen voor een bruikbare en beheersbare verzameling van regels, begrippen en vragenbomen in het DSO Alle bevoegd gezagen gebruiken de regels en begrippen in het DSO en kunnen eigen regels en begrippen toevoegen. Hoe zorgen we ervoor dat er een bruikbare en beheersbare verzameling van begrippen, regels en vragenbomen in het DSO ontstaat en dat deze ook bruikbaar en beheersbaar blijft? A..a Standaardiseren van de meest voorkomende begrippen, regels en vragenbomen Het standaardiseren van de meest voorkomende begrippen, regels en bijbehorende vragenbomen in het DSO zorgt er ten eerste voor dat deze snel beschikbaar komen voor alle bevoegd gezagen en voorkomt ten tweede dat ieder bevoegd gezag haar eigen variaties op deze begrippen en regels aan het DSO toevoegt. Dat laatste voorkomt dat er een onbeheersbaar grote hoeveelheid van begrippen en regels ontstaat. De oplossing heeft een relatie met de oplossing E.1.a. Meenemen Zie A.1. hierboven. Deze collectiviteit heeft raakvlakken met de volgende andere collectiviteiten: A.1., C. en E.1. Interbestuurlijke betrokkenheid ligt voor de hand. 1 6

7 Thema: B. Samenwerken in de Omgevingswet - Samewerking tussen bevoegd gezagen en uitvoeringspartners onderling en met initiatiefnemers en belanghebbenden is essentieel om de doelstellingen van de Omgevingswet te kunnen realiseren. Wat is nodig om die samenwerking ook digitaal mogelijk te maken? B.1. Digitaal ondersteunen van de samenwerking Digitaal werken is een pijler van de Omgevingswet. Hoe wordt de samenwerking tussen gemeenten, initiatiefnemers, belanghebbenden en ketenpartners en uitvoeringspartners ondersteund? Voor gemeenten is dit een kernvraagstuk (ketensamenwerking) B.1.a. Aanvullingen op de DSO Samenwerkingsruimte De Samenwerkingsruimte van de DSO-LV de gaat de benodigde ondersteuning voor samenwerking bieden. Deze Samenwerkingsruimte is onderdeel van de DSO- LV en geen gemeentelijke collectieve oplossing. Waar de Samenwerkingsruimte DSO niet in voorziet, kunnen aanvullende gezamenlijke oplossingen nodig zijn. Aanvullingen kunnen betrekking hebben op aanvullende functionaliteiten of verrijking ervan. Aanvullende oplossingen kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op functionaliteiten voor samenwerking tussen initiatiefnemers en belanghebbenden. Een ander voorbeeld is het selecteren en geschikt maken van samenwerkingsoplossingen (collaboration services) die beschikbaar zijn in de markt. 3. Volgen De in UIVO-I voorgestelde samenwerkingsfunctionaliteit is overgenomen in het basisniveau DSO-LV, behoudens de ondersteuning van de samenwerking tussen initiatiefnemers en belanghebbenden. Besluitvorming over het basisniveau vindt in maart 018 plaats. Onderzoek is gestart om de reikwijdte, diepgang en de invulling van de samenwerkingsfunctionaliteiten in het DSO-LV vast te stellen. Vanuit DSO- CG wordt gestuurd op voldoende borging van de resultaten van UIVO-I in de Samenwerkingsruimte DSO-LV. Op het moment dat eerste contouren van inhoud en fasering van DSO Samenwerkingsruimte in beeld zijn (in Q), kunnen beelden over mogelijke aanvullende collectieve oplossingen worden verkend. Interbestuurlijke betrokkenheid is noodzakelijk. 1 De samenwerkingsruimte en eventueel aanvullende oplossingen helpen bij het halen van de 8 weken termijn voor afhandeling van de vergunning. Zie de oplossing bij E.. B.. Zaakgerichte samenwerking in ketens De Omgevingswet kent verschillende ketenprocessen waarin partijen zaakgericht samenwerken. Hoe moet deze zaakgerichte ketensamenwerking worden ondersteund? Voor gemeenten is dit een kernvraagstuk (ketensamenwerking) B..a. Producten- en dienstencatalogus en zaaktypecatalogus (PDC en ZTC) Voor de ondersteuning van zaakgerichte ketensamenwerking (inclusief archivering) zijn standaarden nodig voor het maken van samenwerkingsafspraken, voor het overdragen van werk in de ketens, voor het inrichten van de informatievoorziening en voor het uitwisselen van statusinformatie. Interbestuurlijk zijn hiervoor de PDC en ZTC Omgevingswet ontwikkeld (nog niet afgerond). 3. Volgen De PDC en de ZTC zijn work in progress. Voor het gebruik van de PDC en ZTC zijn de volgende stappen nodig (advies UIVO-I): - Verdere ontwikkeling (in het ritme van de ontwikkeling van het DSO en de Omgevingswet) - De PDC en ZTC als standaard vast te stellen - De implementatie in processen en systemen van de bevoegd gezagen en de uitvoeringspartners - Afspraken over en vormgeven van het (tijdelijk) beheer van de PDC en ZTC. Eerst moet er duidelijkheid komen over het vervolg van UIVO-I en daarmee de doorstartsituatie van de PDC en ZTC. Dit betekent het volgen van de 1 7

8 Een PDC definieert de producten en diensten die de verschillende organisaties aan elkaar leveren voor een goed functionerende keten. In een ZTC worden de zaaktypen (procesbeschrijvingen op hoofdlijnen) benoemd en beschreven die overheidsorganisaties uitvoeren om de PDC voort te brengen. De collectiviteit bij de PDC en ZTC kan liggen op collectieve standaard, collectieve ondersteuning bij implementatie en/of collectief (tijdelijk) beheer. bestuurlijke voorstellen en besluitvorming hieromtrent. De verwachting is dat begin Q hierover meer duidelijkheid ontstaat. Bij duidelijkheid is de volgende stap om in beeld te brengen welke collectieve oplossingen nodig zijn bij het implementeren, gebruiken en beheren van een PDC en ZTC door bevoegd gezagen en uitvoeringspartners. Een interbestuurlijk aanpak is noodzakelijk. Ook voor het vraagstuk van archivering bij ketensamenwerking bieden deze producten een belangrijke basis. Zie het thema F. Archivering in de ketens van de Omgevingswet. Deze oplossing heeft een relatie met de oplossing C.3.a Thema: C. Vernieuwing van IV-functionaliteit - Vanwege de invoering van de Omgevingswet hebben gemeenten nieuwe of gewijzigde IV-functionaliteit nodig. Hoe vernieuwen gemeenten hun IV-functionaliteit in het kader van de Omgevingswet? C.1. Verwerving van omgevingsdocumenten-functionaliteit Gemeenten moeten omgevingsdocumenten kunnen opstellen en bewerken en uitwisselen met het DSO volgens afgesproken standaarden. De functionaliteit hiervoor komt naar verwachting in plaats van bestaande functionaliteit voor bestemmingsplannen en ruimtelijke ordening. Hoe kunnen gemeenten deze vernieuwde functionaliteit verwerven? C.1.a. Gezamenlijke marktuitvraag omgevingsdocumenten-functionaliteit De verwerving van omgevingsdocumentenfunctionaliteit kan in de vorm van een gezamenlijke marktuitvraag, vergelijkbaar met wat is gedaan voor o.a. geo-functionaliteit en vaste en mobiele communicatie. Deze gezamenlijke activiteit kan variëren van alleen het gezamenlijk opstellen van een programma van eisen tot het daadwerkelijk gezamenlijk inkopen van deze functionaliteit. 1. Uitwerken Voor heel Thema C is de aanpak als volgt. Voor het vernieuwen van IV-functionaliteit geldt globaal de volgende tijdslijn: 018 Q - Antwoord op de vraag willen gemeenten dit gezamenlijk oppakken? 018 Q4 - Programma van eisen gereed en vervolgscenario gekozen Marktuitvraag en aanbesteding (afhankelijk van gekozen scenario) 00 - Realisatie en implementatie 01 - In gebruik In eerste instantie bepalen wat de behoefte en draagvlak bij gemeenten is voor een gezamenlijke aanpak. Als gemeenten gezamenlijk willen optrekken in de aanbesteding/markuitvraag, hoe dan? Kunnen we collectiviteiten combineren? Welke gemeenten kunnen de inhoudelijke expertise leveren, waar in het land zijn soortgelijke trajecten doorlopen en waar kunnen we van leren of op voortborduren? 8

9 In Q1 bepalen we hoe we gemeenten hierbij kunnen betrekken, bijvoorbeeld door het publiceren ervan op de pilotstarter. Parallel hieraan is er afstemming met Leveranciersmanagement en DSO waar de IV-invulling door gemeenten gerealiseerd moet worden en hoe leveranciers hierbij betrokken worden. De leveranciers uit de markt worden steeds nadrukkelijker betrokken. Interbestuurlijke betrokkenheid is mogelijk. Interbestuurlijke betrokkenheid is, afhankelijk van de IV-functionaliteit, mogelijk. Voor C.1. geldt De inhoudelijk samenhang met toepasbare regels, vragenbomen, stelselcatalogus is groot. Wij volgen dit vanuit collectiviteit. C.. Verwerving van toepasbareregelsfunctionaliteit Gemeenten moeten toepasbare regels kunnen opstellen en bewerken en uitwisselen met het DSO volgens afgesproken standaarden. Dit is nieuwe functionaliteit die zelfstandig of als onderdeel van omgevingsdocumentenfunctionaliteit ingevuld kan worden. Hoe kunnen gemeenten deze nieuwe functionaliteit verwerven? C.1.b. Centrale omgevingsdocumenten-functionaliteit Omgevingsdocumentenfunctionaliteit zou geboden kunnen worden vanuit een centrale voorziening, vergelijkbaar met bijvoorbeeld de landelijke online diensten (LOD) voor de Digitale Aangifte Overlijden en de Verhuisservice. C..a. Gezamenlijke marktuitvraag toepasbareregelsfunctionaliteit De verwerving van toepasbare-regelfunctionaliteit kan in de vorm van een gezamenlijke marktuitvraag, vergelijkbaar met wat is gedaan voor o.a. geofunctionaliteit en vaste en mobiele communicatie. Deze gezamenlijke activiteit kan variëren van alleen het gezamenlijk opstellen van een programma van eisen tot het daadwerkelijk gezamenlijk inkopen van deze functionaliteit. C..b. Centrale toepasbare-regelfunctionaliteit Toepasbare-regelfunctionaliteit zou geboden kunnen worden vanuit een centrale voorziening, vergelijkbaar Zie C.1.a 3 Zie C.1.a Zie C.1.a 3 Een oplossing met centrale toepasbare-regelfunctionaliteit is alleen te 9

10 met bijvoorbeeld de landelijke online diensten (LOD) voor de Digitale Aangifte Overlijden en de Verhuisservice. overwegen als duidelijk is dat zelfstandige toepasbare-regelfunctionaliteit, los van omgevingsdocumentenfunctionaliteit, het beste scenario is. Dat moet uit de verkenning bij C..a. blijken. Daarnaast is er een afhankelijkheid met thema A. Omgaan met regels en begrippen en eventuele collectieve oplossingen daarvoor. C.3. Vernieuwing van VTH-functionaliteit Gemeenten hebben aangepaste functionaliteit nodig voor vergunningaanvragen, toezicht en handhaving. C.3.a. Gezamenlijke marktuitvraag VTH-functionaliteit De verwerving van aangepaste VTH-functionaliteit kan in de vorm van een gezamenlijke marktuitvraag, vergelijkbaar met wat is gedaan voor o.a. geofunctionaliteit en vaste en mobiele communicatie. Zie C.1.a Bij deze functionaliteit speelt mee dat sprake is van aanpassing van bestaande functionaliteit en geen volledig nieuwe functionaliteit. Daardoor is het nut van een gezamenlijke aanpak mogelijk beperkt. Hoe kunnen gemeenten deze aangepaste functionaliteit verwerven? Deze gezamenlijke activiteit kan variëren van alleen het gezamenlijk opstellen van een programma van eisen tot het daadwerkelijk gezamenlijk inkopen van deze functionaliteit. C.3.b. Centrale VTH-functionaliteit VTH-functionaliteit zou geboden kunnen worden vanuit een centrale voorziening, vergelijkbaar met bijvoorbeeld de landelijke online diensten (LOD) voor de Digitale Aangifte Overlijden en de Verhuisservice. Zie C.1.a Er is hier sprake van aanpassing van bestaande functionaliteit en geen verwerving van volledig nieuwe functionaliteit. Een centrale oplossing ligt daarom minder voor de hand maar wordt wel betrokken als onderdeel van de stappen die hierboven zijn beschreven. 3 C.4. Vernieuwing van zaakregistratiefunctionaliteit In samenhang met aanpassingen aan VTHfunctionaliteit zijn ook aanpassingen aan de functionaliteit voor zaakregistratie nodig. Bovendien kan de benodigde aanpassing aan VTH-functionaliteit worden aangegrepen om de ondersteuning voor VTH-processen en voor zaakregistratie te scheiden, conform de ideeën van Common Ground. Hoe kunnen gemeenten deze aanpassing en afscheiding van zaakregistratiefunctionaliteit organiseren? C.4.a. Gezamenlijke marktuitvraag zaakregistratiefunctionaliteit De verwerving van aangepaste en afgescheiden zaakregistratie-functionaliteit kan in de vorm van een gezamenlijke marktuitvraag, vergelijkbaar met wat al is gedaan voor o.a. geo-functionaliteit en vaste en mobiele communicatie. Deze gezamenlijke activiteit kan variëren van alleen het gezamenlijk opstellen van een programma van eisen tot het daadwerkelijk gezamenlijk inkopen van deze functionaliteit. C.4.b. Centrale zaakregistratiefunctionaliteit Afgescheiden zaakregistratiefunctionaliteit kan geboden worden vanuit een centrale voorziening, Zie C.1.a Als afscheiding van zaakregistratiefunctionaliteit een reële mogelijkheid is dan dient vervolgens voor een decentraal of centraal scenario gekozen te worden. Zie C.1.a 3 10

11 vergelijkbaar met bijvoorbeeld de landelijke online diensten (LOD) voor de Digitale Aangifte Overlijden en de Verhuisservice. Thema: D. Verbinden met het DSO - Gemeenten dienen aan te sluiten op het DSO, als afnemer en als leverancier. Wat is daar voor nodig? D.1. Verbinden van gemeenten met het DSO Gemeenten zijn zowel leveranciers van gegevens aan het DSO als afnemers van de gegevens en services van het DSO. Ze leveren onder andere omgevingsdocumenten, begrippen en regels aan het DSO en gebruiken deze ook. Ook ontvangen ze meldingen en aanvragen vanuit het DSO. Hoe realiseren gemeenten de aansluiting op alle onderdelen van het DSO? D.1.a. DSO Stelselknooppunt Het DSO Stelselknooppunt is het aansluitpunt van het DSO waarlangs alle onderdelen van het DSO te bereiken zijn. Gemeenten kunnen daarom volstaan met het aansluiten op het DSO Stelselknooppunt. Dit Stelselknooppunt is onderdeel van het DSO en geen gemeentelijke collectiviteit. Gemeenten kunnen straks gebruik maken van de GGI om met het DSO Stelselknooppunt te verbinden. GGI is een (deels nog in ontwikkeling zijnde) gemeentelijke generieke (domeinoverstijgende) collectiviteit. Op basis van de huidige inzichten is er in het kader van de Omgevingswet geen aanvullende functionaliteit van de GGI nodig. Wel dient GGI gereed te zijn voor verbinding met het DSO. 3. Volgen Volgens de huidige inzichten zijn geen aanvullende oplossingen nodig. De volgende stap is de ontwikkeling van het DSO Stelselknooppunt te blijven volgen. Zodra blijkt dat het Stelselknooppunt onvoldoende biedt om op het DSO aan te sluiten moeten aanvullende oplossingen worden verkend. Interbestuurlijke betrokkenheid is niet nodig. N v t GGI kan mogelijk gebruikt worden om (delen van) collectieve oplossingen te realiseren. Dat zal bij de betreffende collectiviteiten moeten worden bepaald. E. Betere en snellere vergunningverlening - Met de Omgevingswet verandert de vergunningverlening. De beslistermijn wordt korter en de dienstverlening gaat naar een hoger niveau. Wat is daar voor nodig? E.1. Eenvoudige aanvragen snel afhandelen Vergunningverlening kan beter door de bulk van eenvoudige aanvragen snel en volledig digitaal te ondersteunen, vanaf het onderzoeken van de mogelijkheden door de initiatiefnemer tot en met de indiening van de aanvraag en betaling van de leges. E.1.a. Snelserviceformule De Snelserviceformule is gericht op het snel afhandelen van eenvoudige gevallen. Gemeenten hebben aangegeven veel waarde te hechten aan de realisatie hiervan. Dit vraagt zowel om een geïntegreerd loket dat de initiatiefnemer van begin tot eind ondersteunt als om regels en begrippen in het DSO voor de bulk van eenvoudige gevallen.. Meenemen Er lopen twee activiteiten rond het snel afhandelen van eenvoudige aanvragen: het uitwerken en uitdragen van de Snelserviceformule en een verkenning naar scenario s voor realisatie van de Snelserviceformule en naar het modelleren van bulkproducten. In deze verkenning nemen we mee dat duidelijk wordt waar behoefte aan gezamenlijke oplossingen bestaat en in welke vorm. Vanuit collectiviteit bekeken is het nodig dat de scenario s voor realisatie van de 11

12 Hoe kunnen gemeenten dit mogelijk maken? De Snelserviceformule kan op verschillende manieren worden ingevuld, variërend van volledige ondersteuning door het DSO, een centrale oplossing voor alle gemeenten, lokale oplossingen bij gemeenten zelf, tot oplossingen in het private domein. Tussen deze scenario s is nog geen keuze gemaakt. Snelserviceformule uitgewerkt worden zodat vervolgens een scenario is te kiezen. Het gekozen scenario zal bepalen welke collectieve inspanningen nodig zijn om de Snelserviceformule te realiseren. Deze verkenning zal eind 018 afgerond worden. Uiterlijk dan is duidelijk welke collectieve voorzieningen nodig of wenselijk zijn. Interbestuurlijke betrokkenheid is niet nodig. Deze oplossing komt ook terug bij A..a E.. Vergunningverlening in acht weken De beslistermijn voor bepaalde vergunningaanvragen verandert met de komst van de Omgevingswet van 6 in 8 weken, met beperkte mogelijkheden om de termijn te verlengen. Hoe kunnen gemeenten binnen deze verkorte beslistermijn vergunningen tijdig afhandelen en wat is hiervoor collectief voor nodig? Voor gemeenten is dit een kernvraagstuk (dienstverlening en serviceformules) E..a. Voor dit vraagstuk zijn nog geen directe - oplossingen benoemd. Verschillende oplossingen voor andere vraagstukken bieden mogelijk een deeloplossing i.c. kunnen een bijdrage leveren in het sneller be- en afhandelen van vergunningaanvragen: Door invoeren van snelserviceformule kan capaciteit worden vrijgespeeld die kan worden ingezet voor complexe vergunningaanvragen Een goede ondersteuning van samenwerking door de DSO Samenwerkingsruimte (of eventueel aanvullende gemeentelijke collectiviteiten voor samenwerking) kan helpen om het ketenproces voor het afhandelen van vergunningaanvragen te versnellen. Voorwaarde voor een efficiënte ketensamenwerking bij vergunningverlening zijn uniforme producten, diensten en zaaktypen (PDC en ZTC). Het implementeren van vooroverleg conform de ontwerpformule voor complexe aanvragen kan ook een deel van de oplossing zijn. 1. Uitwerken De eerste verdiepingstap geeft antwoord op: - De (omvang) van de veranderopgave voor gemeenten (is groot of beperkt?) - In hoeverre gemeenten de verkorting van de beslistermijn als een probleem ervaren? - Inzicht in welke ontwikkelingen (o.a. pilots/beproevingen, vervolg van ontwerpformule) er rond dit vraagstuk al zijn. - In hoeverre andere (collectieve) oplossingen naast de deeloplossingen nodig en wenselijk zijn? Verkenningsnotitie is gereed in Q. Interbestuurlijke betrokkenheid is noodzakelijk. 1 of Thema: F. Archivering in de ketens van de Omgevingswet - De vergaande digitalisering en de keten-samenwerking maken archivering een uitdaging. Zijn gemeenten in staat om deze uitdaging aan te gaan? F.1. Implementatie van archivering by design F.1.a. Voor de implementatie van archivering by design onderkent UIVO-I een aantal mogelijkheden.. Meenemen UIVO-I beveelt aan om de implementatie van archivering by design verder uit te werken met het DSO, de koepels en de archiefsector. 3 1

13 Archivering kan niet langer als een zelfstandig onderdeel worden beschouwd, maar moet als integraal onderdeel van het proces worden gezien. Dit noemt men wel archivering by design. De invoering van de Omgevingswet biedt de kans om dat vanaf het begin integraal op te pakken, als stap naar archivering by design voor alle gemeentelijke taken. Hoe kunnen gemeenten archivering by design implementeren? Vooralsnog maken collectieve IV-oplossingen daar geen deel van uit. Eén mogelijkheid is het organiseren van expertise en ondersteuning, door bieden van regie en ondersteuning of het ondersteunen van bewustwording en kennisdeling in alle bestuurslagen door middel van een kennisplatform. Een tweede mogelijkheid is regionale samenwerking. Te denken valt aan een strategie waarin regionale samenwerking centraal staat en waarin op die basis alle bestuurslagen en betrokken omgevingsdiensten samenwerken. Een derde mogelijkheid is een multidisciplinaire aanpak. Vakspecialisten dienen bij de ontwikkeling en uitvoering van de archieffuncties in alle fases en in samenwerking met andere vakdisciplines ingezet te worden in alle onderdelen van het stelsel (centraal, regionaal en individueel). We onderzoeken de mogelijkheden om archivering by design op te nemen in de activiteiten rond zaakgericht werken en archivering, zowel bij de projecten voor de Omgevingswet als bij activiteiten daarbuiten bij VNG Realisatie en elders. Begin Q denken we daar duidelijkheid over te hebben. Daarnaast volgen we de ontwikkelingen rond het vervolg op UIVO-I rond het onderwerp archivering. Verwachting is dat begin Q hierover meer duidelijkheid ontstaat. Interbestuurlijke betrokkenheid is niet noodzakelijk. 13

14 F.. Garanderen van duurzame toegankelijkheid in ketens De uitvoering van de Omgevingswet kent veel ketensamenwerking, waarbij de verdeling van verantwoordelijkheden m.b.t. archivering niet altijd duidelijk is en de zorgplicht door verschillende partijen verschillend ingevuld kan worden. Hoe kunnen de zorgdragers, waaronder de gemeenten, duurzame toegankelijkheid van informatie in die ketensamenwerking garanderen? F..a. UIVO-I benoemt een aantal producten die nodig zijn om archivering in ketens mogelijk te maken. Deze zijn hieronder kort beschreven. De uitwerking van de archieffunctie dient op basis van gestandaardiseerde PDC, ZTC en procesmodel te gebeuren. Er moet een zorgplichtraamwerk voor de volledige scope van de procesketens van de Omgevingswet komen, inclusief de delen buiten het DSO. Er moeten kwaliteitseisen voor de volledige scope van de procesketens worden ontwikkeld. Op die manier wordt gewaarborgd dat overal dezelfde regels gelden voor de archieffunctie. 3. Volgen UIVO-I beveelt aan om de genoemde oplossingen verder uit te werken met het DSO, de koepels en de archiefsector. UIVO-I beveelt aan om een DUTOscan uit te (laten) voeren. Eerst moet er duidelijkheid komen over het vervolg van UIVO-I op het vlak van archivering. De acties vanuit Collectiviteiten zijn gericht op het volgen van de bestuurlijke voorstellen en besluitvorming hieromtrent. De verwachting is dat begin Q hierover meer duidelijkheid ontstaat. Bij duidelijkheid is de volgende stap om in beeld te brengen welke collectieve oplossingen nodig zijn voor archivering in de keten. Interbestuurlijke betrokkenheid is noodzakelijk. Er moet een informatiemodel voor het geheel worden ontwikkeld. Op die manier wordt gewaarborgd dat overal dezelfde normen en standaarden gaan gelden voor informatie die duurzaam toegankelijk moet blijven. Mogelijk zal een (deels) gedistribueerde vorm van archivering ontstaan. Het vinden van gearchiveerde informatie is dan lastig. Een centrale zoekfunctie in het DSO kan dit vraagstuk oplossen. Deze oplossing heeft een relatie met oplossing B..a 14

15 Thema: G. Gegevenskwaliteit - Een goede uitvoering van de omgevingswet vraagt om een hoge kwaliteit van gegevens. Zo moeten de informatie-producten straks beschikbaar, bruikbaar en bestendig zijn. Is de kwaliteit van de gegevens van gemeente voldoende? G.1. Borging van gegevenskwaliteit met gemeentelijk gegevensmanagement Kwaliteitsborging van gegevens is een integraal onderdeel van gegevensmanagement. Het inrichten van gegevensmanagement is een lastig vraagstuk. G.1.a. Er zijn nog geen concrete oplossingen in beeld. VNG Architectuur en Standaarden en VIAG Expertgroep Gegevensmanagement hebben handreikingen ontwikkeld voor gemeentelijk gegevensmanagement. Mogelijk kan daar op worden voortgebouwd.. Meenemen We onderzoeken de mogelijkheden om integraal gegevensmanagement op te nemen in lopende activiteiten, zowel bij de projecten voor de Omgevingswet als bij activiteiten daarbuiten bij VNG Realisatie en elders. Begin Q denken we daar duidelijkheid over te hebben. Interbestuurlijke betrokkenheid is niet nodig. 3 De invoering van de Omgevingswet biedt de kans om dat vanaf het begin integraal op te pakken, als stap naar het verbeteren van gegevensmanagement voor alle gemeentelijke taken. Hoe kunnen gemeenten gegevensmanagement voor het omgevingsdomein verbeteren? G.. Kwaliteit van brongegevens voor informatieproducten Gemeenten dienen brongegevens te leveren voor de informatieproducten van het DSO. Hoe zorgen gemeenten dat de kwaliteit van die brongegevens de juiste kwaliteit hebben? G..a. De signalen zijn dat dit een vraagstuk is dat collectieve oplossingen vraagt. Er is onder andere aangegeven dat er grote behoefte is aan hulpmiddelen voor de analyse van gegevenskwaliteit. Wat precies het vraagstuk is en welke oplossingen nodig zijn is echter nog niet duidelijk. De kwaliteit van gegevens die gemeenten bijhouden ten behoeve van de basisregistraties is ook belangrijk. Dat valt echter buiten de scope van dit vraagstuk. Het is niet gerelateerd aan de invoering van de Omgevingswet en bovendien hebben de basisregistraties eigen kwaliteitsmechanismen. 3. Volgen De volgende stap is om nader te verkennen wat nodig is om de kwaliteit van brongegevens voor informatieproducten te borgen en welke instrumenten daarbij kunnen helpen. Er worden (waarschijnlijk) 0 informatieproducten opgeleverd, uitgaand van bestaande voorzieningen. In februari 018 leveren de kwartiermakers hiervoor plannen van aanpak op. Daarin komt ook terug welke rol gemeenten spelen in het aanleveren van gegevens. Maar ook voor welke bronnen de kwaliteit omhoog moet. Zodra er duidelijkheid is over de informatieproducten van het DSO en welke kwaliteitseisen voor brongegevens daaruit volgen kunnen we verkennen welke gezamenlijke aanpak nodig is om de kwaliteit van brongegevens op orde te brengen. Interbestuurlijke betrokkenheid is niet nodig. 15

16 H. Publiekrechtelijke beperkingen - Publiekrechtelijke beperkingen vallen onder verschillende wetten. Wat betekent dat voor de publicatie van deze beperkingen door gemeenten? H.1. Publiceren van publiekrechtelijke beperkingen De Wkpb-besluiten worden straks deels niet en deels wel geregistreerd in het DSO. Gemeenten willen voor alle besluiten dezelfde werkwijze en uitwisselingsstandaarden kunnen hanteren. Hoe kunnen gemeenten hierin ondersteund kunnen worden? H.1.a. Voorziening voor het publiceren van publiekrechtelijke beperkingen Het idee is een voorziening te realiseren waar gemeenten zowel niet-omgevingswet als Omgevingswet-besluiten kunnen aanbieden met gebruik van de standaarden van het DSO. Deze voorziening zorgt er vervolgens voor dat de besluiten aan de juiste registratie worden geleverd. 3. Volgen In de definitiestudie Beter Kenbaar van het Kadaster over de wijziging van de Wkpb is beschreven dat bij invoering van de Omgevingswet publiekrechtelijke beperkingen door bevoegd gezagen aan de LVBB aangeboden moeten worden. De LVBB zorgt er vervolgens voor dat deze beperkingen bij het Kadaster of in het ROD vastgelegd worden. Op basis van de huidige inzichten vervult de LVBB dus de rol van de voorziening die in hier links (onder oplossingen) is beschreven en is er geen noodzaak voor een gemeentelijke collectiviteit. We volgen de ontwikkelingen van Beter Kenbaar en de LVBB om te kijken of de beschreven oplossing inderdaad gerealiseerd gaat worden. Interbestuurlijke betrokkenheid is niet nodig. Thema: I. Ondersteuning tijdens overgangsfase - Na inwerkingtreding van de Omgevingswet volgt een overgangsfase. Zijn voor de overgangsfase (tijdelijke) oplossingen nodig? I.1. Wijzigen van bestaande ruimtelijke plannen Gemeenten moeten bestaande ruimtelijke plannen op ruimtelijkeplannen.nl van voor de invoering van de Omgevingswet kunnen wijzigen als gevolg van rechterlijke uitspraken, ook na invoering van de Omgevingswet. Welke functionaliteiten hebben gemeenten nodig om bestaande plannen op ruimtelijkeplannen.nl te kunnen wijzigen? I.1.a. Voorziening voor het wijzigen van bestaande ruimtelijke plannen Het idee is om voor het wijzigen van bestaande ruimtelijke plannen een collectieve oplossing te treffen zodat niet alle gemeenten hiervoor hun bestaande software nog vier jaar na invoering van de Omgevingswet in stand moeten houden. Er zijn verschillende varianten mogelijk van een voorziening; een landelijke technische voorziening, centrale kennisdienst, een gestandaardiseerde voorziening door de markt. 1. Uitwerken Alvorens wordt ingezoomd op haalbare en gedragen oplossingsvarianten (inclusief businesscase) is een breder onderzoek naar nut en noodzaak vereist omdat het vraagstuk door slechts een beperkt aantal gemeenten naar voren is gebracht en de omgeving (overgangsrecht, DSO-LV) nog in beweging is. Op basis van het onderzoek (in Q) moet worden geconcludeerd of een (gemeentelijke) collectieve oplossing wel of niet nodig is (of dat het vraagstuk niet aan de orde is, of dat in oplossing is voorzien al dan niet door huidige of toekomstige beheerder of markt). Interbestuurlijke betrokkenheid is niet nodig. 16

17 Thema: J. Delen van gegevens - Het DSO maakt veel gegevens die nodig zijn voor de uitvoering van de Omgevingswet beschikbaar, maar niet alle gegevens. Hoe kunnen ook andere gegevens ontsloten worden? J.1. Beschikbaar maken van objecten- en activiteitengegevens Bij het behandelen van meldingen en vergunningaanvragen, toezicht en handhaving en bezwaarprocedures is behoefte aan gegevens over (toezicht)objecten en (daar uitgeoefende) activiteiten. Deze gegevens zijn deels bij andere bevoegd gezagen aanwezig. Hoe kunnen partijen object- en activiteitengegevens voor elkaar beschikbaar maken? J.1.a. Regionale Registers Objecten en Activiteiten (ROA) Er is een inventarisatie uitgevoerd naar deze behoefte en mogelijke invullingen ervan. De conclusie hieruit is dat VNG een faciliterende rol kan vervullen om regionale initiatieven te stimuleren en te adviseren en waar mogelijk en zinvol meer in lijn met elkaar te brengen. Het idee is niet om een nieuw register te ontwikkelen, maar regionale voorzieningen te benutten of te laten realiseren. 1. Uitwerken De volgende stap is om de behoefte aan en het draagvlak voor regionale oplossingen te onderzoeken. In de komende periode stemmen we met Team Analyse af hoe samenwerking in de verdiepingsfase mogelijk is. Parallel hieraan wordt de contourennotitie ROA uitgewerkt. Deze beschrijft de (informatie) architectuur van het register en het vaststellen van de voor het register benodigde functionaliteiten en serviceniveaus. Eind Q1 is duidelijk hoe we bij regio s gaan peilen wat de behoefte aan een ROA is en of ze het concept willen beproeven. Interbestuurlijke betrokkenheid is nodig. of 3 17

18 Vraagstukken en oplossingen buiten scope Onderstaande tabel is een overzicht van collectiviteiten die buiten de scope van collectieve IV-oplossingen vallen. Het zijn vraagstukken waar een collectieve IV-oplossing naar verwachting niet de (beste) oplossing is. Vraagstukken Oplossingen Advies Integrale omgevingsplannen Hoe stemmen gemeenten interne planvorming op elkaar af zodat dit leidt tot een integraal omgevingsplan? Afstemmen over taken Omgevingsdiensten OD s zijn uitvoeringspartner van gemeenten. Uniformiteit in de werkpakketten binnen een OD en op de schaal van Nederland zorgt voor concentratie van deskundigheid en verdere professionalisering. Hoe kunnen gemeenten en OD s ondersteund worden bij het harmoniseren in de verschillende werkpakketten van de OD s? Ondersteuning gemeenten bij opstellen omgevingsvisie Hoe kunnen gemeenten ondersteund worden bij het opstellen van een omgevingsvisie? Uniformering van processen Integrale technische ondersteuning Structureel ondersteunen van de aanpak van de taakverdeling tussen gemeente en OD Gemeenten kunnen met de ondersteuning van bouwstenen en staalkaarten geholpen worden hun omgevingsvisie op te stellen. De IV-element wordt ondervangen in een ander vraagstuk de omgevingsdocument-functionaliteit. Dan blijft de organisatie en cultuurverandering over. Daarmee onderdeel van het werkpakket van invoeringsondersteuning. Op dit moment zijn nauwelijks IV-elementen te vinden en daarmee (nog) geen onderdeel van CG. Eerste stap is verkennen van de verschillen in taakuitvoering en deze te beschouwen en te beoordelen op de gevolgen voor de uitvoering van de omgevingswettaken en de te stellen eisen aan de informatievoorziening. Mogelijk dat hieruit IV-elementen naar voren komen. De uitvoering van de verkenning moet nog worden belegd. Mogelijk onderdeel van invoeringsondersteuning. Hierin zijn nauwelijks IV-elementen te vinden en daarmee geen onderdeel van CG. Wel een belangrijk element voor het werkpakket van invoeringsondersteuning. 18