Kwaliteit inzicht. Samenvatting nieuw Kwaliteitskader. Kwaliteitsinstituut. Mijlpalen bereikt op Kwaliteitsdag. Vragen? Colofon

Transcriptie

1 Kwaliteit inzicht waaier in 2013 niet verplicht. Wel willen zij het gebruik van de instrumenten uit de waaier stimuleren. Dit betekent dat zij hier aandacht voor vragen in de gesprekken met zorgaanbieders. Zorgkantoren kijken wel naar de uitkomsten van de metingen. De VGN is positief over deze duiding. De VGN gaat er dan ook nadrukkelijk vanuit dat inderdaad geen bonus of malus wordt verstrekt naar aanleiding van het wel of niet gebruiken van een cliëntervaringinstrument uit de waaier. De verplichting van het meten van cliëntervaring middels een instrument uit de waaier van pijler 2B geldt immers pas vanaf 2014 (zorginkoop 2015). Ten aanzien van cliëntervaring kunnen vanzelfsprekend wel de volgende zaken worden meegenomen in de inkoopgesprekken: Meten aanbieders cliëntervaring, conform afspraak, tenminste eens per drie jaar (ongeacht middels welk instrument)? Wat zijn de uitkomsten hiervan? Afspraken over de verbeteracties die naar aanleiding hiervan worden ondernomen. De brieven hieromtrent van zowel ZN als de VGN vindt u via op de website van de VGN ( artikel/16289). Kwaliteitsinstituut Medio 2013 wordt het College voor zorgverzekeringen (CVZ) een andere organisatie met een nieuwe naam: Zorginstituut Nederland. Naast de taken die het CVZ nu al uitvoert, wordt ook het stimuleren van permanente verbetering van kwaliteit van zorg aan de hand van professionele standaarden bij Zorginstituut Nederland ondergebracht. Het Kwaliteitsinstituut gaat dan ook deel uitmaken van dit Zorginstituut. Bundeling krachten Het Zorginstituut bundelt de kennis en ervaring van zes organisaties die zich bezighouden met het verbeteren van de kwaliteit van de zorg. Deze organisaties zijn: CVZ, Zichtbare Zorg, kiesbeter, Regieraad Kwaliteit van Zorg, Centrum Klantervaring Zorg en Coördinatieplatform Zorgstandaarden. Kwaliteitskader dé kwaliteitsstandaard? Om het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg vanaf 2014 als dé kwaliteitsstandaard te laten opnemen door het Zorginstituut, vinden nog altijd veel gesprekken plaats met sleutelfiguren binnen het Zorginstituut en diverse acties richting de politiek. De centrale boodschap hierbij is steeds: meer aandacht voor de langdurige zorg in het algemeen en de gehandicaptenzorg in het bijzonder, minder bureaucratie, meer ruimte voor de eigenheid van de sector en meer aansluiting bij het binnen de sector ontwikkelde instrumentarium, waaronder het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. De adviescommissie van het Kwaliteitsinstituut heeft, op verzoek van hun medelid Willem de Gooijer, een aparte bijeenkomst georganiseerd om geïnformeerd te worden over kwaliteit en het Kwaliteitskader in de gehandicaptenzorg. De VGN ervaart nu bij het Kwaliteitsinstituut meer en meer ruimte voor het specifieke karakter van de gehandicap tenzorg en de hierbinnen gehanteerde methodieken voor het meten en verbeteren van kwaliteit. Doorontwikkeling kiesbeter KiesBeter verkeert in een doorontwikkelfase, onder de vlag van het Kwaliteitsinstituut, en publiceert in ieder geval tot 2014 geen nieuwe kwaliteitsgegevens vanuit de gehandicaptensector. Het Kwaliteitsinstituut is met de verschillende stakeholders, waaronder de VGN, in overleg over de wensen en mogelijkheden van het beschikbaar stellen van informatie voor cliënten vanaf Zorgkantoren zullen in de inkoop 2014 publicatie van kwaliteitsgegevens op kiesbeter dan ook niet toetsen. Best Practices in de Langdurige zorg Het Kwaliteitsinstituut voert ook een project uit dat zich richt op Best practices. Hierbij gaat het om interventies die op basis van ervaring en een bepaalde mate van evidentie, kwalitatief goede zorg leveren of een verbetering van de kwaliteit van zorg bewerkstelligen. Doel van het project is instrumenten ontwikkelen voor het vaststellen, toepassen, evalueren en verder verspreiden van deze Best Practices. Via drie sporen wil men hieraan werken: 1. Erkenningtraject effectieve interventies. 2. Onderzoek naar kwaliteit van leven en verhouding tot kwaliteit van zorg. 3. Dialoog met de praktijk, via bijeenkomsten. De eerste bijeenkomst uit het derde spoor was het Symposium Andere kijk op kwaliteit op 7 mei j.l. Hierin werden diverse visies op gezondheid, kwaliteit van zorg, kwaliteit van leven, en standaarden belicht. Onder meer prof. dr. Hans Reinders en prof. Andries Baart behoorden tot de sprekers. Samenvatting nieuw Kwaliteitskader Het meten en verbeteren van kwaliteit vindt in de gehandicaptenzorg sinds 2011 plaats aan de hand van de nieuwe werkwijze Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. Het doel van deze nieuwe werkwijze is te komen tot een zinvolle en bij de sector passende wijze van gegevensverzameling. Dit moet organisaties leer- en verbeterinformatie opleveren, zicht geven op de kwaliteit van zorg en ondersteuning en op de ervaring van cliënten hiermee. Drie pijlers Het vaststellen van kwaliteit gebeurt in de nieuwe werkwijze middels drie pijlers: Pijler 1: kerngegevens kwaliteit op organisatieniveau. Pijler 2: kerngegevens kwaliteit op cliëntniveau (2A) en cliëntervaringsgegevens (2B). Pijler 3: gegevens over de relatie tussen cliënt en professional. Uitgangspunten Alle betrokken partijen (VGN, IGZ, VWS, ZN, cliëntenorganisaties, beroepsorganisaties) zijn het eens over de volgende uitgangspunten en specificaties. Uitgangspunten: Individuele cliënt (zorg- en ondersteuningsplan) Verantwoorden in het verlengde van verbeteren Specificaties: Eenvoud en zo min mogelijk administratieve lasten Zo mogelijk aansluiting bij al ontwikkelde instrumenten Doelgroepspecifiek Aansluiten bij informatiebehoefte in- en externe betrokkenen Vergelijkbaarheid Pijlers Thema s Visiedocument Instrument Frequentie Meting Doel Pijler 1 Belangen Kwaliteit van medewerkers en organisatie Vragenlijst op organisatieniveau, voor alle instellingen gelijk 15 februari Pijler 2A Vragenlijst op cliëntniveau, voor alle cliënten met een ZZP of de extramurale indicatie Behandeling Groep gelijk 31 december Pijler 2B Waaier van instrumenten Minimaal eens per 3 jaar Start heden; verplichte start 2014 Pijler 3 Uiteenlopend Start 2014 Nieuwsbrief over het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg De afgelopen periode zijn weer belangrijke stappen gezet in de ontwikkeling en implementatie van het nieuwe Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg: de kwaliteitsgegevens van de meting van de pijlers 1 en 2A over verslagjaar 2012 zijn beschikbaar, de voorlopige waaier van tien cliëntervaringsinstrumenten is vastgesteld en er zijn good practices van pijler 3. Daarnaast is de uniformering van de zorginkoop op kwaliteit een feit en kijken we terug op een zeer geslaagde Kwaliteitsdag, waar weer enkele belangrijke mijlpalen zijn bereikt. Mijlpalen bereikt op Kwaliteitsdag De VGN organiseerde op 25 april jl. de jaarlijkse Kwaliteitsdag. Op deze drukbezochte dag in Montfoort bereikte het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg enkele belangrijke mijlpalen. Prof. dr. M.G. Boekholdt overhandigde het Visiedocument Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2.0 aan prof. dr. D. Delnoij van het Kwaliteitsinstituut i.o. Daarnaast werden methodieken voor het meten van cliëntervaring (pijler 2B) en de relatie cliënt-professional (pijler 3) gepresenteerd. Op de Kwaliteitsdag overhandigde prof. dr. M.G. Boekholdt, voorzitter van de Stuurgroep Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg, het Visiedocument Gehandicaptenzorg 2.0 ( officieel Vragen? Heeft u vragen over het Kwaliteitskader? Neem dan contact op met de helpdesk Kwaliteitskader: kwaliteitskader@vgn. nl of telefoon Informatie over de laatste stand van zaken en de nieuwste ontwikkelingen staan op onder het thema Kwaliteit-Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg ( Colofon Kwaliteit inzicht is een nieuwsbrief van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland die van het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg de laatste stand van zaken geeft. Deze nieuwsbrief verschijnt eens per kwartaal. prof. dr. M.G. Boekholdt (L) en prof. dr. D. Delnoij (R) Abonneren Wilt u de volgende Kwaliteit inzicht automatisch per ontvangen? Meldt u zich dan aan via Eindredactie: Maartje Blom, René Toonen Vormgeving: LMcc, Lucienne Meijer, Leusden Uitgave: Juni 2013 juni 2013 aan prof. dr. D. Delnoij, inhoudelijk kwartiermaker en programmamanager van het Kwaliteitsinstituut i.o. De heer Boekholdt bracht naar voren hoe het veld de uitdaging had opgepakt om tot een werkbare werkwijze te komen. Hij had daarbij een kanteling van dwang naar drang waargenomen. Zijn hoop is dat het nieuwe Kwaliteitsinstituut zal blijven aansluiten bij waar het veld mee bezig is, dit zal doorontwikkelen en dat daarbij ook de eigenheid van de langdurige zorg zo goed mogelijk zichtbaar zal blijven. Prof. dr. D. Delnoij sprak haar complimenten uit voor de wijze waarop de sector het meten en verbeteren van kwaliteit heeft opgepakt: De gehandicaptenzorg is goed op weg. Daarnaast gaf zij inzicht in waar zij zich hard voor wil maken: onderzoek binnen ZonMw naar kwaliteit van zorg, doorontwikkeling en onderbouwing van de cliëntervaringsinstrumenten, innovatieve methoden (kwalitatief en kwantitatief) om de relatie te meten, het meten van kwaliteit van leven op de brede domeinen van het VN-verdrag, de relatie tussen kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg en een verkenning naar de manier waarop cliënten in de langdurende zorg kiezen. Waaier Een essentieel onderdeel in de nieuwe werkwijze van het Kwaliteitskader 2.0 is het meten van cliëntervaringen. Er kan gekozen worden uit een waaier van instrumenten. Een onafhankelijke commissie bestaande uit prof. dr. P. Meurs (Erasmus universiteit), prof. dr. P. Embregts (Universiteit Tilburg) en prof. H. Nies (Vrije Universiteit) is verantwoordelijk voor de selectie van instrumenten voor de waaier. Henk Nies deelde de ervaringen van deze commissie. Hij gaf een heldere toelichting op de gehanteerde criteria en uitgangspunten voor de selectie en gaf een beschouwing op de tot dusver toegelaten instrumenten. Bij de verdere ontwikkeling is aandacht nodig voor zaken als eigenaarschap, eenheid van taal en het gebruik van de gegevens, aldus de heer Nies.

2 Parade Ook de cliëntervaringsinstrumenten in de waaier zelf werden gepresenteerd. Eerst met een parade van elevator pitches, later op de dag met workshops die op verschillende locaties in Montfoort werden gehouden. De deelnemers kregen aan het einde van de dag een beknopt overzicht van de tot nu toe geselecteerde instrumenten mee in de vorm van een daadwerkelijke waaier. Ontdekkingsreis Drs. R. Hoogma (bestuurder van Siza en VGN-bestuur) gaf een inkijkje in de ontdekkingsreis die de uitwerking van pijler 3 is. Deze is gericht op de relatie tussen cliënt en professional. Het gaat hier om een interne verplichting van gehandicaptenzorginstellingen die kwaliteitsverbetering beoogt. Daarbij valt te denken aan vormen van audits en andere kwalitatieve methodes. De VGN wil good practices op dit terrein verzamelen en verspreiden. Op deze dag werd hiermee gestart met workshops over negen verschillende good practices. Zo n twintig good practices zijn te vinden op de website van de VGN. ( Presentaties Alle plenaire presentaties en de presentaties over de verschillende methodieken van de pijlers 2B en 3 zijn te vinden op de website van de VGN ( artikel/16133). Kwaliteitsgegevens pijler 1 en 2A beschikbaar Binnen pijler 1 worden kwaliteitsgegevens op organisatieniveau verzameld, binnen pijler 2A worden kwaliteitsgegevens op cliëntniveau. Met ingang van verslagjaar 2011 maken deze pijlers deel uit van het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording (JMV). De verzamelde kwaliteitsgegevens over verslagjaar 2012 zijn nu beschikbaar. Verslagjaar 2012 De meting van de pijlers 1 en 2A over verslagjaar 2012 is afgerond. Pijler 1 heeft, evenals vorig jaar, een respons van 100 procent. Alle instellingen in de gehandicaptenzorg die wettelijk verplicht zijn het JMV aan te leveren hebben de ingevulde vragenlijst aangeleverd en geaccordeerd. Pijler 2A is voor in totaal cliënten ingevuld. Per medio juni jl. zijn de kwaliteitsgegevens per instelling te vinden in het JMV 2012 op Een totaaloverzicht van de resultaten van alle instellingen is te vinden in het Openbaar Data Bestand (ODB), door iedereen op te vragen via de VGN. De VGN analyseert de resultaten op sectoraal niveau. Verslagjaar 2013 Januari jl. is tevens de meting van pijler 2A over verslagjaar 2013 gestart. Omdat de meting van pijler 2A gekoppeld is aan de jaarlijkse zorg- en ondersteuningsplanbespreking, loopt deze tot en met 31 december Vragen en antwoorden over deze meting vindt u in de FAQ ( Zit er een vraag niet bij? Neem dan contact op met de helpdesk Kwaliteitskader. De meting van pijler 1 over verslagjaar 2013 vindt plaats tussen 1 januari en 15 februari Pijler 2B: tien instrumenten in voorlopige waaier In pijler 2B staat het meten van cliëntervaring centraal. Om cliëntervaring voor verbeterinformatie te meten kiezen instellingen uit een waaier van cliëntervaringsinstrumenten. Elke organisatie heeft de keuze uit een aantal instrumenten. Daarnaast is onderzocht of het mogelijk is door een ultieme vraag met maximaal vier subvragen verantwoordings- en vergelijkingsinformatie te genereren. De waaier van cliëntervaringsinstrumenten kent een minimale afnamefrequentie van eens per drie jaar. De resultaten van het meten van cliëntervaring met een instrument uit de waaier blijven eigendom van de instelling. Ze worden bijvoorbeeld niet in een landelijke database opgeslagen, verwerkt of doorgeleverd naar bijvoorbeeld het JMV, kiesbeter of zorgkantoren, maar zijn wel opvraagbaar bij de instelling. Voorlopige waaier De eerste, voorlopige waaier is vastgesteld. Conform het advies van de externe commissie, onder voorzitterschap van prof. dr. P.L. (Pauline) Meurs, heeft het

3 bestuur van de VGN besloten de volgende tien instrumenten op te nemen in de voorlopige waaier van cliëntervaringsinstrumenten: POS (Arduin) Quality Qube/OKE-LZ (Buntinx) Toetsing cliëntwaardering (Philadelphia) Dit vind ik ervan! (Siza) Onze cliënten aan het woord (Ipso Facto) Ben ik tevreden? (Dichterbij/Van Biene) Tevredenheidsonderzoek (PSW) C-toets OBC (VOBC/Stichting Alexander) Cliënten over Kwaliteit (LSR) Cliëntervaringsonderzoek (Effectory) Meer informatie over de instrumenten in de voorlopige waaier vindt u op de website van de VGN ( artikel/15601). Van voorlopig naar definitief Er is sprake van een voorlopige waaier, de definitieve waaier wordt in het najaar van 2013 vastgesteld. Voorlopig, omdat de verschillende indieners/ontwikkelaars tot die tijd aan de slag gaan met de door de commissie benoemde verbeteracties. Overigens hebben alle ontwikkelaars/indieners de VGN al laten weten deze verbeteracties op te pakken. In het najaar van 2013 worden alle instrumenten opnieuw bekeken, waarna de commissie een advies opstelt over opname in de definitieve waaier. In 2013 is het nog niet verplicht cliëntervaring met een instrument uit de waaier te meten. Deze verplichting geldt wel vanaf De VGN adviseert dan ook, als dit aan de orde is, reeds in 2013 een cliëntervaringsinstrument uit de waaier te gebruiken. Organisaties kunnen echter in 2013 cliëntervaring nog met een instrument naar keuze meten, bijvoorbeeld als er nog een lopend contract is voor het huidige of eigen instrument. Consumentengids In het najaar van 2013, op het moment dat de waaier definitief is en alle verbeteringen van de instrumenten zijn verwerkt, wordt een consumentengids ontwikkeld. Met vragen over de waaier van cliëntervaringsinstrumenten kunt u terecht bij de helpdesk Kwaliteitskader. Ultieme vraag Naast de waaier van cliëntervaringsinstrumenten voor verbeterinformatie is in 2012 onderzocht of het mogelijk is door een ultieme vraag met maximaal vier subvragen verantwoordings- en vergelijkingsinformatie te genereren. Geconcludeerd is dat het onderzoek naar de ultieme vraag onvoldoende aanknopingspunten biedt deze al in 2013 af te nemen. Met voortzetting van het onderzoek in dezelfde lijn is veel tijd en geld gemoeid. Voor een eventueel vervolg wordt dan ook het advies van de externe commissie van pijler 2B hierover afgewacht. Pijler 3: good practices beschikbaar In de relatie tussen cliënt en professional komt de essentie van kwaliteit van zorg en ondersteuning tot uiting. De hieruit verzamelde kwalitatieve gegevens bieden zowel de instelling als de professional verbeterinformatie. Dit gebeurt binnen pijler 3. Om de kwaliteit van deze relatie te meten gebruiken instellingen in de gehandicaptenzorg verschillende methodieken. De VGN stelt good practices beschikbaar die kunnen worden gebruiken. De gemeten kwaliteit biedt zowel de instelling als de zorgprofessional verbeterinformatie. Centrale vraag pijler 3 Binnen pijler 3 staat de volgende vraag centraal: Op welke manier werkt een organisatie systematisch aan het reflecteren op en optimaliseren van de relatie tussen cliënt en professional zodanig dat: 1) een positieve bijdrage wordt geleverd aan de doelstellingen van cliënt, professional en organisatie, en 2) systematisch aandacht is voor de essentiële elementen van de relatie tussen cliënt en professional (kwaliteit van bestaan en eigen regie) 1. Uitgangspunten pijler 3 Elke aanbieder van gehandicaptenzorg moet jaarlijks (vanaf 2014) kunnen aantonen op welke wijze hij systematisch werkt aan het reflecteren op en optimaliseren van de relatie tussen cliënt en professional, ongeacht de uitkomsten van de pijlers 1, 2A en/of 2B van het Kwaliteitskader. Het idee is dat wanneer de uitkomsten van de pijlers 1, 2A en/of 2B daartoe aanleiding geven een 1 Relatie moet in dit verband worden beschouwd als een breed begrip/domein; het betreft de relatie/interactie/dialoog tussen één of meerdere cliënten en/of de cliëntenpopulatie als geheel met één of meerdere professionals en/of een organisatie als geheel binnen een specifieke context.

4 instrument uit pijler 3 wordt ingezet op een specifiek thema of onderdeel van de organisatie. Er wordt geen vastgestelde, ingekaderde waaier van instrumenten beschikbaar gesteld. Er zijn binnen pijler 3 namelijk meerdere instrumenten/methodieken mogelijk. Dit kan één van de gepresenteerde methodieken zijn, maar ook een eigen of ander instrument. De VGN faciliteert één en ander door het beschikbaar stellen van good practices, ter illustratie én inspiratie. Good practices Inmiddels zijn er verschillende good practices ingediend voor pijler 3. Informatie over deze good practices staan op Het blijft mogelijk good practices in te dienen voor pijler 3. Dus gebruikt of kent u methodieken passend bij pijler 3 en wilt u deze delen met (andere) aanbieders van gehandicaptenzorg? Dien deze dan in met het format in op de VGN-website ( en mail dit aan kwaliteitskader@vgn.nl. Zorginkoop 2014: uniformering op kwaliteit Naar aanleiding van de ervaringen in 2012 en het ledenonderzoek AWBZ zorgcontractering 2013 is de VGN met ZN, VWS en alle zorgkantoren in gesprek gegaan om tot uniformering van de kwaliteitscriteria in de zorginkoop te komen. De inzet van de VGN was hierbij: aansluiting bij het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg, het vervallen van aanvullende kwaliteitseisen, het vervallen van eisen omtrent kiesbeter en het in 2013 nog niet verplicht stellen van het gebruik van een cliënt-ervaringsinstrument uit de waaier. De zorgkantoren delen de lijn te uniformeren op kwaliteit en hebben dit bevestigd. Het Kwaliteitskader is hierbij het uitgangspunt. De VGN is nog met ZN en de zorgkantoren in gesprek over de wijze van uniforme normering (op welke manier worden de resultaten van pijler 1 en 2A gebruikt in de inkoop). Hierover is naar verwachting voor 1 juli a.s. meer duidelijkheid. Helaas verschillen de consequenties die worden verbonden aan positieve of negatieve scores nog altijd per zorgkantoor. Daarom blijft de VGN zich inzetten voor verdergaande uniformering op kwaliteits- en andere inkoopcriteria. Aanvullende kwaliteitscriteria De VGN heeft steeds ingezet op het vervallen van aanvullende kwaliteitseisen die niet ontleend zijn aan het Kwaliteitskader (tientallen in zorginkoop 2013): de kwaliteitseisen dienen te worden beperkt tot dat wat binnen het Kwaliteitskader wordt uitgevraagd om de administratieve lasten voor aanbieders zoveel mogelijk te beperken. Dit is ook in lijn met de door de Stuurgroep vastgestelde samenwerkingsafspraken. ZN heeft inmiddels toegezegd dat het aantal aanvullende kwaliteitseisen weliswaar beperkt blijft tot 2 á 3 per zorgkantoor, maar dat zorgkantoren voor de inkoop 2014 wel enkele aanvullende kwaliteitscriteria willen blijven hanteren. De VGN is met ZN en de zorgkantoren in gesprek om voor de zorginkoop 2015 alle gewenste kwaliteitsinformatie te vervatten in het Kwaliteitskader. Dat zou betekenen dat het Kwaliteitskader wordt aangevuld met bijvoorbeeld twee of drie aanvullende, door alle zorgkantoren gezamenlijk benoemde en identieke, kwaliteitscriteria. Publicatie kwaliteitsgegevens De VGN en ZN hebben een gezamenlijke brief gestuurd aan de NZa met het verzoek geen eisen rondom publicatie op kiesbeter te hanteren voor de zorginkoop Omdat kiesbeter zich in een overgangsfase bevindt, wordt geen kwaliteitsinformatie toegevoegd uit het Kwaliteitskader 2.0 en de bestaande kwaliteitsinformatie wordt verwijderd. De NZa heeft schriftelijk aan ZN en de VGN bevestigd hierop te anticiperen. Inmiddels heeft ook ZN bevestigd dat zorgkantoren plaatsing op kiesbeter niet zullen toetsen. Met ZN is de VGN van mening dat transparantie over kwaliteit van groot belang is. Op dit moment kan de bereidheid tot transparantie van een aanbieder weliswaar niet worden afgelezen aan publicatie van de resultaten op kiesbeter. nl, maar wel in het Openbaar Data Bestand en op www. jaarverslagenzorg.nl. Meting cliëntervaring In de onlangs door ZN gepubliceerde zorginkoopgids AWBZ 2014 is opgenomen dat zorgkantoren het gebruik van cliëntervaringsinstrumenten uit de waaier (pijler 2B) gaan stimuleren. ZN heeft inmiddels schriftelijk bevestigd dat de duiding hiervan als volgt luidt: Zorgkantoren stellen het gebruik van de instrumenten uit de

5 Kwaliteit inzicht waaier in 2013 niet verplicht. Wel willen zij het gebruik van de instrumenten uit de waaier stimuleren. Dit betekent dat zij hier aandacht voor vragen in de gesprekken met zorgaanbieders. Zorgkantoren kijken wel naar de uitkomsten van de metingen. De VGN is positief over deze duiding. De VGN gaat er dan ook nadrukkelijk vanuit dat inderdaad geen bonus of malus wordt verstrekt naar aanleiding van het wel of niet gebruiken van een cliëntervaringinstrument uit de waaier. De verplichting van het meten van cliëntervaring middels een instrument uit de waaier van pijler 2B geldt immers pas vanaf 2014 (zorginkoop 2015). Ten aanzien van cliëntervaring kunnen vanzelfsprekend wel de volgende zaken worden meegenomen in de inkoopgesprekken: Meten aanbieders cliëntervaring, conform afspraak, tenminste eens per drie jaar (ongeacht middels welk instrument)? Wat zijn de uitkomsten hiervan? Afspraken over de verbeteracties die naar aanleiding hiervan worden ondernomen. De brieven hieromtrent van zowel ZN als de VGN vindt u via op de website van de VGN ( artikel/16289). Kwaliteitsinstituut Medio 2013 wordt het College voor zorgverzekeringen (CVZ) een andere organisatie met een nieuwe naam: Zorginstituut Nederland. Naast de taken die het CVZ nu al uitvoert, wordt ook het stimuleren van permanente verbetering van kwaliteit van zorg aan de hand van professionele standaarden bij Zorginstituut Nederland ondergebracht. Het Kwaliteitsinstituut gaat dan ook deel uitmaken van dit Zorginstituut. Bundeling krachten Het Zorginstituut bundelt de kennis en ervaring van zes organisaties die zich bezighouden met het verbeteren van de kwaliteit van de zorg. Deze organisaties zijn: CVZ, Zichtbare Zorg, kiesbeter, Regieraad Kwaliteit van Zorg, Centrum Klantervaring Zorg en Coördinatieplatform Zorgstandaarden. Kwaliteitskader dé kwaliteitsstandaard? Om het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg vanaf 2014 als dé kwaliteitsstandaard te laten opnemen door het Zorginstituut, vinden nog altijd veel gesprekken plaats met sleutelfiguren binnen het Zorginstituut en diverse acties richting de politiek. De centrale boodschap hierbij is steeds: meer aandacht voor de langdurige zorg in het algemeen en de gehandicaptenzorg in het bijzonder, minder bureaucratie, meer ruimte voor de eigenheid van de sector en meer aansluiting bij het binnen de sector ontwikkelde instrumentarium, waaronder het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. De adviescommissie van het Kwaliteitsinstituut heeft, op verzoek van hun medelid Willem de Gooijer, een aparte bijeenkomst georganiseerd om geïnformeerd te worden over kwaliteit en het Kwaliteitskader in de gehandicaptenzorg. De VGN ervaart nu bij het Kwaliteitsinstituut meer en meer ruimte voor het specifieke karakter van de gehandicap tenzorg en de hierbinnen gehanteerde methodieken voor het meten en verbeteren van kwaliteit. Doorontwikkeling kiesbeter KiesBeter verkeert in een doorontwikkelfase, onder de vlag van het Kwaliteitsinstituut, en publiceert in ieder geval tot 2014 geen nieuwe kwaliteitsgegevens vanuit de gehandicaptensector. Het Kwaliteitsinstituut is met de verschillende stakeholders, waaronder de VGN, in overleg over de wensen en mogelijkheden van het beschikbaar stellen van informatie voor cliënten vanaf Zorgkantoren zullen in de inkoop 2014 publicatie van kwaliteitsgegevens op kiesbeter dan ook niet toetsen. Best Practices in de Langdurige zorg Het Kwaliteitsinstituut voert ook een project uit dat zich richt op Best practices. Hierbij gaat het om interventies die op basis van ervaring en een bepaalde mate van evidentie, kwalitatief goede zorg leveren of een verbetering van de kwaliteit van zorg bewerkstelligen. Doel van het project is instrumenten ontwikkelen voor het vaststellen, toepassen, evalueren en verder verspreiden van deze Best Practices. Via drie sporen wil men hieraan werken: 1. Erkenningtraject effectieve interventies. 2. Onderzoek naar kwaliteit van leven en verhouding tot kwaliteit van zorg. 3. Dialoog met de praktijk, via bijeenkomsten. De eerste bijeenkomst uit het derde spoor was het Symposium Andere kijk op kwaliteit op 7 mei j.l. Hierin werden diverse visies op gezondheid, kwaliteit van zorg, kwaliteit van leven, en standaarden belicht. Onder meer prof. dr. Hans Reinders en prof. Andries Baart behoorden tot de sprekers. Samenvatting nieuw Kwaliteitskader Het meten en verbeteren van kwaliteit vindt in de gehandicaptenzorg sinds 2011 plaats aan de hand van de nieuwe werkwijze Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. Het doel van deze nieuwe werkwijze is te komen tot een zinvolle en bij de sector passende wijze van gegevensverzameling. Dit moet organisaties leer- en verbeterinformatie opleveren, zicht geven op de kwaliteit van zorg en ondersteuning en op de ervaring van cliënten hiermee. Drie pijlers Het vaststellen van kwaliteit gebeurt in de nieuwe werkwijze middels drie pijlers: Pijler 1: kerngegevens kwaliteit op organisatieniveau. Pijler 2: kerngegevens kwaliteit op cliëntniveau (2A) en cliëntervaringsgegevens (2B). Pijler 3: gegevens over de relatie tussen cliënt en professional. Uitgangspunten Alle betrokken partijen (VGN, IGZ, VWS, ZN, cliëntenorganisaties, beroepsorganisaties) zijn het eens over de volgende uitgangspunten en specificaties. Uitgangspunten: Individuele cliënt (zorg- en ondersteuningsplan) Verantwoorden in het verlengde van verbeteren Specificaties: Eenvoud en zo min mogelijk administratieve lasten Zo mogelijk aansluiting bij al ontwikkelde instrumenten Doelgroepspecifiek Aansluiten bij informatiebehoefte in- en externe betrokkenen Vergelijkbaarheid Pijlers Thema s Visiedocument Instrument Frequentie Meting Doel Pijler 1 Belangen Kwaliteit van medewerkers en organisatie Vragenlijst op organisatieniveau, voor alle instellingen gelijk 15 februari Pijler 2A Vragenlijst op cliëntniveau, voor alle cliënten met een ZZP of de extramurale indicatie Behandeling Groep gelijk 31 december Pijler 2B Waaier van instrumenten Minimaal eens per 3 jaar Start heden; verplichte start 2014 Pijler 3 Uiteenlopend Start 2014 Nieuwsbrief over het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg De afgelopen periode zijn weer belangrijke stappen gezet in de ontwikkeling en implementatie van het nieuwe Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg: de kwaliteitsgegevens van de meting van de pijlers 1 en 2A over verslagjaar 2012 zijn beschikbaar, de voorlopige waaier van tien cliëntervaringsinstrumenten is vastgesteld en er zijn good practices van pijler 3. Daarnaast is de uniformering van de zorginkoop op kwaliteit een feit en kijken we terug op een zeer geslaagde Kwaliteitsdag, waar weer enkele belangrijke mijlpalen zijn bereikt. Mijlpalen bereikt op Kwaliteitsdag De VGN organiseerde op 25 april jl. de jaarlijkse Kwaliteitsdag. Op deze drukbezochte dag in Montfoort bereikte het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg enkele belangrijke mijlpalen. Prof. dr. M.G. Boekholdt overhandigde het Visiedocument Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2.0 aan prof. dr. D. Delnoij van het Kwaliteitsinstituut i.o. Daarnaast werden methodieken voor het meten van cliëntervaring (pijler 2B) en de relatie cliënt-professional (pijler 3) gepresenteerd. Op de Kwaliteitsdag overhandigde prof. dr. M.G. Boekholdt, voorzitter van de Stuurgroep Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg, het Visiedocument Gehandicaptenzorg 2.0 ( officieel Vragen? Heeft u vragen over het Kwaliteitskader? Neem dan contact op met de helpdesk Kwaliteitskader: kwaliteitskader@vgn. nl of telefoon Informatie over de laatste stand van zaken en de nieuwste ontwikkelingen staan op onder het thema Kwaliteit-Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg ( Colofon Kwaliteit inzicht is een nieuwsbrief van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland die van het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg de laatste stand van zaken geeft. Deze nieuwsbrief verschijnt eens per kwartaal. prof. dr. M.G. Boekholdt (L) en prof. dr. D. Delnoij (R) Abonneren Wilt u de volgende Kwaliteit inzicht automatisch per ontvangen? Meldt u zich dan aan via Eindredactie: Maartje Blom, René Toonen Vormgeving: LMcc, Lucienne Meijer, Leusden Uitgave: Juni 2013 juni 2013 aan prof. dr. D. Delnoij, inhoudelijk kwartiermaker en programmamanager van het Kwaliteitsinstituut i.o. De heer Boekholdt bracht naar voren hoe het veld de uitdaging had opgepakt om tot een werkbare werkwijze te komen. Hij had daarbij een kanteling van dwang naar drang waargenomen. Zijn hoop is dat het nieuwe Kwaliteitsinstituut zal blijven aansluiten bij waar het veld mee bezig is, dit zal doorontwikkelen en dat daarbij ook de eigenheid van de langdurige zorg zo goed mogelijk zichtbaar zal blijven. Prof. dr. D. Delnoij sprak haar complimenten uit voor de wijze waarop de sector het meten en verbeteren van kwaliteit heeft opgepakt: De gehandicaptenzorg is goed op weg. Daarnaast gaf zij inzicht in waar zij zich hard voor wil maken: onderzoek binnen ZonMw naar kwaliteit van zorg, doorontwikkeling en onderbouwing van de cliëntervaringsinstrumenten, innovatieve methoden (kwalitatief en kwantitatief) om de relatie te meten, het meten van kwaliteit van leven op de brede domeinen van het VN-verdrag, de relatie tussen kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg en een verkenning naar de manier waarop cliënten in de langdurende zorg kiezen. Waaier Een essentieel onderdeel in de nieuwe werkwijze van het Kwaliteitskader 2.0 is het meten van cliëntervaringen. Er kan gekozen worden uit een waaier van instrumenten. Een onafhankelijke commissie bestaande uit prof. dr. P. Meurs (Erasmus universiteit), prof. dr. P. Embregts (Universiteit Tilburg) en prof. H. Nies (Vrije Universiteit) is verantwoordelijk voor de selectie van instrumenten voor de waaier. Henk Nies deelde de ervaringen van deze commissie. Hij gaf een heldere toelichting op de gehanteerde criteria en uitgangspunten voor de selectie en gaf een beschouwing op de tot dusver toegelaten instrumenten. Bij de verdere ontwikkeling is aandacht nodig voor zaken als eigenaarschap, eenheid van taal en het gebruik van de gegevens, aldus de heer Nies.

6 Kwaliteit inzicht waaier in 2013 niet verplicht. Wel willen zij het gebruik van de instrumenten uit de waaier stimuleren. Dit betekent dat zij hier aandacht voor vragen in de gesprekken met zorgaanbieders. Zorgkantoren kijken wel naar de uitkomsten van de metingen. De VGN is positief over deze duiding. De VGN gaat er dan ook nadrukkelijk vanuit dat inderdaad geen bonus of malus wordt verstrekt naar aanleiding van het wel of niet gebruiken van een cliëntervaringinstrument uit de waaier. De verplichting van het meten van cliëntervaring middels een instrument uit de waaier van pijler 2B geldt immers pas vanaf 2014 (zorginkoop 2015). Ten aanzien van cliëntervaring kunnen vanzelfsprekend wel de volgende zaken worden meegenomen in de inkoopgesprekken: Meten aanbieders cliëntervaring, conform afspraak, tenminste eens per drie jaar (ongeacht middels welk instrument)? Wat zijn de uitkomsten hiervan? Afspraken over de verbeteracties die naar aanleiding hiervan worden ondernomen. De brieven hieromtrent van zowel ZN als de VGN vindt u via op de website van de VGN ( artikel/16289). Kwaliteitsinstituut Medio 2013 wordt het College voor zorgverzekeringen (CVZ) een andere organisatie met een nieuwe naam: Zorginstituut Nederland. Naast de taken die het CVZ nu al uitvoert, wordt ook het stimuleren van permanente verbetering van kwaliteit van zorg aan de hand van professionele standaarden bij Zorginstituut Nederland ondergebracht. Het Kwaliteitsinstituut gaat dan ook deel uitmaken van dit Zorginstituut. Bundeling krachten Het Zorginstituut bundelt de kennis en ervaring van zes organisaties die zich bezighouden met het verbeteren van de kwaliteit van de zorg. Deze organisaties zijn: CVZ, Zichtbare Zorg, kiesbeter, Regieraad Kwaliteit van Zorg, Centrum Klantervaring Zorg en Coördinatieplatform Zorgstandaarden. Kwaliteitskader dé kwaliteitsstandaard? Om het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg vanaf 2014 als dé kwaliteitsstandaard te laten opnemen door het Zorginstituut, vinden nog altijd veel gesprekken plaats met sleutelfiguren binnen het Zorginstituut en diverse acties richting de politiek. De centrale boodschap hierbij is steeds: meer aandacht voor de langdurige zorg in het algemeen en de gehandicaptenzorg in het bijzonder, minder bureaucratie, meer ruimte voor de eigenheid van de sector en meer aansluiting bij het binnen de sector ontwikkelde instrumentarium, waaronder het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. De adviescommissie van het Kwaliteitsinstituut heeft, op verzoek van hun medelid Willem de Gooijer, een aparte bijeenkomst georganiseerd om geïnformeerd te worden over kwaliteit en het Kwaliteitskader in de gehandicaptenzorg. De VGN ervaart nu bij het Kwaliteitsinstituut meer en meer ruimte voor het specifieke karakter van de gehandicap tenzorg en de hierbinnen gehanteerde methodieken voor het meten en verbeteren van kwaliteit. Doorontwikkeling kiesbeter KiesBeter verkeert in een doorontwikkelfase, onder de vlag van het Kwaliteitsinstituut, en publiceert in ieder geval tot 2014 geen nieuwe kwaliteitsgegevens vanuit de gehandicaptensector. Het Kwaliteitsinstituut is met de verschillende stakeholders, waaronder de VGN, in overleg over de wensen en mogelijkheden van het beschikbaar stellen van informatie voor cliënten vanaf Zorgkantoren zullen in de inkoop 2014 publicatie van kwaliteitsgegevens op kiesbeter dan ook niet toetsen. Best Practices in de Langdurige zorg Het Kwaliteitsinstituut voert ook een project uit dat zich richt op Best practices. Hierbij gaat het om interventies die op basis van ervaring en een bepaalde mate van evidentie, kwalitatief goede zorg leveren of een verbetering van de kwaliteit van zorg bewerkstelligen. Doel van het project is instrumenten ontwikkelen voor het vaststellen, toepassen, evalueren en verder verspreiden van deze Best Practices. Via drie sporen wil men hieraan werken: 1. Erkenningtraject effectieve interventies. 2. Onderzoek naar kwaliteit van leven en verhouding tot kwaliteit van zorg. 3. Dialoog met de praktijk, via bijeenkomsten. De eerste bijeenkomst uit het derde spoor was het Symposium Andere kijk op kwaliteit op 7 mei j.l. Hierin werden diverse visies op gezondheid, kwaliteit van zorg, kwaliteit van leven, en standaarden belicht. Onder meer prof. dr. Hans Reinders en prof. Andries Baart behoorden tot de sprekers. Samenvatting nieuw Kwaliteitskader Het meten en verbeteren van kwaliteit vindt in de gehandicaptenzorg sinds 2011 plaats aan de hand van de nieuwe werkwijze Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. Het doel van deze nieuwe werkwijze is te komen tot een zinvolle en bij de sector passende wijze van gegevensverzameling. Dit moet organisaties leer- en verbeterinformatie opleveren, zicht geven op de kwaliteit van zorg en ondersteuning en op de ervaring van cliënten hiermee. Drie pijlers Het vaststellen van kwaliteit gebeurt in de nieuwe werkwijze middels drie pijlers: Pijler 1: kerngegevens kwaliteit op organisatieniveau. Pijler 2: kerngegevens kwaliteit op cliëntniveau (2A) en cliëntervaringsgegevens (2B). Pijler 3: gegevens over de relatie tussen cliënt en professional. Uitgangspunten Alle betrokken partijen (VGN, IGZ, VWS, ZN, cliëntenorganisaties, beroepsorganisaties) zijn het eens over de volgende uitgangspunten en specificaties. Uitgangspunten: Individuele cliënt (zorg- en ondersteuningsplan) Verantwoorden in het verlengde van verbeteren Specificaties: Eenvoud en zo min mogelijk administratieve lasten Zo mogelijk aansluiting bij al ontwikkelde instrumenten Doelgroepspecifiek Aansluiten bij informatiebehoefte in- en externe betrokkenen Vergelijkbaarheid Pijlers Thema s Visiedocument Instrument Frequentie Meting Doel Pijler 1 Belangen Kwaliteit van medewerkers en organisatie Vragenlijst op organisatieniveau, voor alle instellingen gelijk 15 februari Pijler 2A Vragenlijst op cliëntniveau, voor alle cliënten met een ZZP of de extramurale indicatie Behandeling Groep gelijk 31 december Pijler 2B Waaier van instrumenten Minimaal eens per 3 jaar Start heden; verplichte start 2014 Pijler 3 Uiteenlopend Start 2014 Nieuwsbrief over het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg De afgelopen periode zijn weer belangrijke stappen gezet in de ontwikkeling en implementatie van het nieuwe Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg: de kwaliteitsgegevens van de meting van de pijlers 1 en 2A over verslagjaar 2012 zijn beschikbaar, de voorlopige waaier van tien cliëntervaringsinstrumenten is vastgesteld en er zijn good practices van pijler 3. Daarnaast is de uniformering van de zorginkoop op kwaliteit een feit en kijken we terug op een zeer geslaagde Kwaliteitsdag, waar weer enkele belangrijke mijlpalen zijn bereikt. Mijlpalen bereikt op Kwaliteitsdag De VGN organiseerde op 25 april jl. de jaarlijkse Kwaliteitsdag. Op deze drukbezochte dag in Montfoort bereikte het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg enkele belangrijke mijlpalen. Prof. dr. M.G. Boekholdt overhandigde het Visiedocument Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2.0 aan prof. dr. D. Delnoij van het Kwaliteitsinstituut i.o. Daarnaast werden methodieken voor het meten van cliëntervaring (pijler 2B) en de relatie cliënt-professional (pijler 3) gepresenteerd. Op de Kwaliteitsdag overhandigde prof. dr. M.G. Boekholdt, voorzitter van de Stuurgroep Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg, het Visiedocument Gehandicaptenzorg 2.0 ( officieel Vragen? Heeft u vragen over het Kwaliteitskader? Neem dan contact op met de helpdesk Kwaliteitskader: kwaliteitskader@vgn. nl of telefoon Informatie over de laatste stand van zaken en de nieuwste ontwikkelingen staan op onder het thema Kwaliteit-Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg ( Colofon Kwaliteit inzicht is een nieuwsbrief van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland die van het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg de laatste stand van zaken geeft. Deze nieuwsbrief verschijnt eens per kwartaal. prof. dr. M.G. Boekholdt (L) en prof. dr. D. Delnoij (R) Abonneren Wilt u de volgende Kwaliteit inzicht automatisch per ontvangen? Meldt u zich dan aan via Eindredactie: Maartje Blom, René Toonen Vormgeving: LMcc, Lucienne Meijer, Leusden Uitgave: Juni 2013 juni 2013 aan prof. dr. D. Delnoij, inhoudelijk kwartiermaker en programmamanager van het Kwaliteitsinstituut i.o. De heer Boekholdt bracht naar voren hoe het veld de uitdaging had opgepakt om tot een werkbare werkwijze te komen. Hij had daarbij een kanteling van dwang naar drang waargenomen. Zijn hoop is dat het nieuwe Kwaliteitsinstituut zal blijven aansluiten bij waar het veld mee bezig is, dit zal doorontwikkelen en dat daarbij ook de eigenheid van de langdurige zorg zo goed mogelijk zichtbaar zal blijven. Prof. dr. D. Delnoij sprak haar complimenten uit voor de wijze waarop de sector het meten en verbeteren van kwaliteit heeft opgepakt: De gehandicaptenzorg is goed op weg. Daarnaast gaf zij inzicht in waar zij zich hard voor wil maken: onderzoek binnen ZonMw naar kwaliteit van zorg, doorontwikkeling en onderbouwing van de cliëntervaringsinstrumenten, innovatieve methoden (kwalitatief en kwantitatief) om de relatie te meten, het meten van kwaliteit van leven op de brede domeinen van het VN-verdrag, de relatie tussen kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg en een verkenning naar de manier waarop cliënten in de langdurende zorg kiezen. Waaier Een essentieel onderdeel in de nieuwe werkwijze van het Kwaliteitskader 2.0 is het meten van cliëntervaringen. Er kan gekozen worden uit een waaier van instrumenten. Een onafhankelijke commissie bestaande uit prof. dr. P. Meurs (Erasmus universiteit), prof. dr. P. Embregts (Universiteit Tilburg) en prof. H. Nies (Vrije Universiteit) is verantwoordelijk voor de selectie van instrumenten voor de waaier. Henk Nies deelde de ervaringen van deze commissie. Hij gaf een heldere toelichting op de gehanteerde criteria en uitgangspunten voor de selectie en gaf een beschouwing op de tot dusver toegelaten instrumenten. Bij de verdere ontwikkeling is aandacht nodig voor zaken als eigenaarschap, eenheid van taal en het gebruik van de gegevens, aldus de heer Nies.