5,7. Ontwikkeld, door wie en waarom? Wat houdt het binair stelsel in? Werkstuk door een scholier 3644 woorden 21 april keer beoordeeld

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "5,7. Ontwikkeld, door wie en waarom? Wat houdt het binair stelsel in? Werkstuk door een scholier 3644 woorden 21 april keer beoordeeld"

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 3644 woorden 21 april ,7 162 keer beoordeeld Vak Wiskunde Het binaire stelsel Ontwikkeld, door wie en waarom? Het is niet helemaal duidelijk waar het binair stelsel vandaan komt. Gedacht wordt, dat Grieken en andere volken ook al van het stelsel afwisten. De eerste keer dat het beschreven werd, was in 1679, door Gottfried Wilhelm Leibniz. Hij kon zijn ideeën over het binair stelsel natuurlijk niet uitvoeren op de technologie, want die was toen nog niet ver genoeg ontwikkeld. Pas in de 20e eeuw, zijn zijn ideeën gebruikt. Wat houdt het binair stelsel in? Het binair stelsel, ook wel het 2-tallig stelsel genoemd, is een stelsel waarmee gerekend kan worden op een andere manier dan het normale getallenstelsel. Dit stelsel wordt bijvoorbeeld gebruikt door computers, die alleen maar 2 waarden kunnen aannemen, de getallen 0 en 1. In het binaire stelsel worden decimale getallen dus getallen weergegeven door middel van twee getallen, 0 en 1. Een voorbeeld is het binaire getal voor 0: 0000; het getal voor 1: 0001; het getal voor 2: 0010; het getal voor 3: 0011 en het getal voor 4: Dit zijn enkele voorbeelden die gebruikt worden in het binair stelsel. Het binair stelsel werkt vooral goed bij het opslaan van gegevens bij computers. De manier waarop het eerst werd opgeslagen (via het normale getallenstelsel) was erg onbetrouwbaar. Zo kunnen delen wegvallen, of de kwaliteit van een videoband minder worden. Een computer heeft nauwkeurige waarden nodig, om exact te kunnen rekenen. Men begon met het maken van andere getallenstelsels, zodat het werken met de computer nauwkeuriger kon worden. Deze getallenstelsels noemen we digitale stelsels. Het meest gedigitaliseerde stelsel is het binair stelsel. Een grapje over het binair stelsel: Er zijn 10 soorten mensen, mensen die wel binair kunnen rekenen en mensen die niet binair kunnen rekenen. Uitgelegd is dit niet erg moeilijk. De 1 staat voor de mensen die dus wel binair kunnen rekenen en de 0 staat voor de mensen die niet binair kunnen rekenen. Pagina 1 van 13

2 Om dit grapje te begrijpen moet men dus wel binair kunnen rekenen. Rekenen met het binair stelsel Bij binair rekenen wordt veel gerekend met machten. We gaan dus ook uit van de basisregels, die gelden bij het rekenen met machten: 1) Als een getal tot de macht 0 is, is de uitkomst =1, 100 =1 enzovoorts. 2) Als een getal tot de macht 1 is, blijft de uitkomst hetzelfde als het getal: 51 =5, 101 =10 enzovoorts. Nog een paar dingen die je moet weten als je binair gaat rekenen, zijn de feiten over de verschillen in grondtal. Bij het decimale systeem (het normale getallensysteem), worden 10 getallen gebruikt en is het grondtal 10. Bij het binair stelsel, worden 2 getallen gebruikt en is het grondtal 2. Het omrekenen van binaire getallen naar decimale getallen en andersom werkt met het grondtal 2. We nemen een voorbeeld waarmee we gaan uitleggen hoe je omrekent van een binair getal, naar een decimaal getal is het binaire getal voor 28. Om het te kunnen omrekenen, gebruiken we de positie van het getal. De eerste 0 vanaf de rechter kant, staat op de 0ste plaats. We nemen het grondtal 2, waarmee met binaire codes word gerekend. Het eerste getal is dus 2 tot de macht 0; 20. De tweede 0 vanaf de rechterkant staat op de eerste plek. Het tweede getal is dus 2 tot de macht 1; 21. Dit is de standaard basisstap die je maakt wanneer je van binair naar decimaal gaat omrekenen en dit is dus gewoon iets wat geleerd moet worden. Maar om te kunnen uitrekenen hoeveel het decimale getal is, maak je gebruik van de getallen die er binair staan. Weer nemen we hetzelfde voorbeeld. Het eerste getal vanaf de rechterkant is 2o. En om dat getal uit te rekenen moet je het maal het getal doen wat er al staat, in dit geval de 0. Het tweede getal is 21. Ook dit getal moet maal 0, omdat op die plek een 0 staat. Het derde getal is 22. Dit getal moet maal 1, omdat op de derde plek vanaf rechts een 1 staat in het binaire getal. Wanneer je deze handeling bij alle binaire getallen hebt uitgevoerd, reken je de uitkomsten van de sommetjes uit en tel je ze op, waarna er een getal uitkomt uit het tientallig stelsel. We maken het voorbeeld af, door middel van de hele som = 28 Pagina 2 van 13

3 *25 + 1*24 + 1*23 + 1*22 + 0*21 + 0* = 28 Ook kan je binair rekenen met komma getallen. Dat werkt op dezelfde manier, alleen staan de kommagetallen aangegeven met een negatieve macht. Een voorbeeld is 11,01 wat het binaire getal is voor 3, , *21 + 1*20 + 1* * ,25 = 3,25 Natuurlijk is het ook mogelijk om met binaire getallen onderling te rekenen, dus optellen, aftrekken en vermenigvuldigen. Binair optellen werkt niet heel moeilijk. 0+0 blijft 0, 1+0=0 en 1+1=10, want natuurlijk gebruikt het 2-tallig stelsel niet het getal 2. Dat betekent dus dat wordt, waarbij je de 0 opschrijft en de 1 onthoudt en die bij het volgende getal er weer bij optelt. We hebben een voorbeeld opgesteld, waarbij de opgetelde getallen en de uitkomst daarvan, in dezelfde kleur zijn gemarkeerd: (Bij de blauwe optelling is de uitkomst 10. Je schrijft de 0 op en onthoudt de 1. Die tel je op bij het volgende getal, wat aangegeven in met bruin, maar daar staat al een 1, waardoor de uitkomst weer 10 wordt. Weer doe je hetzelfde, totdat je uiteindelijk wel de 1 kan opschrijven) Het Binair aftrekken is ook niet ingewikkeld, omdat het op ongeveer dezelfde manier werkt als het aftrekken in het normale getallensysteem. 0-0=0, 1-0=1, 1-1=0, dus dat werkt vrijwel hetzelfde. Een voorbeeld van binair aftrekken is: Binair vermenigvuldigen werkt ook hetzelfde. De regels zijn 0*0=0, 0*1=0, 1*0=0 en 1*1=1. Pagina 3 van 13

4 * Schema Om een algemeen beeld te krijgen van een binair schema, hebben we de getallen 0 t/m 21 in een schema gezet. Hier kun je zien wat de decimale getallen dus omgezet zijn. Decimaal Binair Decimaal Binair Deelconclusie Het is dus niet heel moeilijk om te rekenen met het binair stelsel, omdat het toch vasthoudt aan de rekenregels van het decimaal stelsel. Het is dus een kwestie van de basisregels onthouden. Het brailleschrift Je kunt het je misschien niet voorstellen, maar er zijn mensen die dit niet kunnen lezen. Ze zien namelijk niks, of weinig en om die reden kunnen ze dus ook niet lezen. Maar al die mooie boeken die er zijn geschreven, missen zij die dan? Nee, er is, gelukkig, een methode ontwikkelt die ervoor zorgt dat ook mensen die niet kunnen lezen zoals wij dat doen, toch die boeken kunnen lezen: het brailleschrift. Daarover meer in dit hoofdstuk. Ontwikkeld, door wie en waarom? Het brailleschrift is ontwikkeld door een meneer uit Frankrijk. Zijn naam was Louis Braille, vandaar de naam brailleschrift. Hij werd geboren in 1809 en stierf in 1852 en is dus op middelbare leeftijd, 43, overleden. Hij was degene die het brailleschrift ontwikkelde en perfectioneerde. Op zijn derde was hij zelf blind geworden, door een ongeluk in de werkplaats van zijn vader. In 1819 ging hij naar het Nationaal Instituut voor Blinde Kinderen in Parijs. In datzelfde jaar werd er een uitvinding gedaan in Frankrijk. Er was een militair reliëf alfabet ontwikkeld, dat was bedoeld om s nachts boodschappen door te kunnen geven. Pagina 4 van 13

5 Men vermoed dat Louis inspiratie voor het alfabet voortkwam uit de franse uitvinding, het reliëf alfabet. Op zijn vijftiende had hij een concept versie ontwikkeld en op zijn negentiende had hij het zo goed als geperfectioneerd. In 1829 werd het schrift in gebruik genomen in het blindeninstituut in Parijs waar hij zich bevond. Het schrift was meteen populair bij zijn medeleerlingen maar pas twee jaar na zijn dood, in 1854, werd het brailleschrift officieel als een schrift erkend. Wat houdt het brailleschrift in? Het brailleschrift is zoals eerder gezegd een reliëfalfabet. Letters, cijfers en dergelijke worden aangeduid met een puntje. Dat puntje is voelbaar met de vingertoppen om dat het als een kleine verhoging is gemaakt. De puntjes worden in een raster geplaatst van twee bij drie. In totaal zijn er drieënzestig tekens in het brailleschrift mogelijk. De puntjes hebben allemaal een nummer. Van linksboven tot en met linksonder is een, twee en drie. Van rechtsboven tot en met rechts onder is vier, vijf en zes. De puntjes een, twee, vier en vijf worden gebruikt voor de letters a tot en met j, zij zijn groep een. Bij groep twee, letter k tot en met t, komt er een puntje bij; nummer drie. Voor de resterende letters wordt ook puntje zes gebruikt. Alleen de w is een uitzondering. Het brailleschrift beschouwt deze letter als een tweeklank. Daarom is deze ingedeeld bij de bijzondere combinaties. Daar zitten verschillende dingen in: o.a. tweeklanken (zoals de eu ), lettercombinaties, hoofdletteraanduiding en cijfers, etc. Cijfers worden aangeduid door het cijferteken (puntjes drie, vier, vijf en zes) voor de eerste lettergroep te zetten. Grappig feitjes over het brailleschrift: Het brailleschrift wordt van rechts naar links gelezen! Ook zijn er speciale braille typemachines; die hebben zeven toetsen; een voor elk puntje en een voor de spatie. Er is nog een schrift in braille stijl gemaakt, ook voor blinden. Dit heet Steno en wordt gebruikt voor bijvoorbeeld muziek en wiskunde. Speciaal voor op de computer is er een aparte braillemethode ontwikkeld. Namelijk een met acht puntjes, zo kan men ook bijvoorbeeld simpele stijlaanduidingen aanpassen. A/1 B/2 C/3 D/4 E/5 F/6 G/7 H/8 I/9 J/ Pagina 5 van 13

6 K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Hoofdletter Cijfer Punt Komma Vraagteken teken teken.,? Puntkomma Uitroepteken Quote Unquote Haakje Streepje ;! ( of ) Hoeveel tekens zou je kunnen maken? Volgens meneer Braille zijn er 63 tekens te maken, is dit het maximale aantal? Als je geen rekening zou houden met de regels van het braille (welke punten je gebruikt etc.). Je mag alle puntjes gebruiken, hoeveel mogelijke combinaties zijn er dan? We hebben het eerst met de hand uitgerekend. Dit deden we door alle combinaties te tekenen. Met een punt: 6 mogelijkheden. Met twee punten: 15 mogelijkheden. Met drie punten: 20 mogelijkheden. Met vier punten: 15 mogelijkheden. Met vijf punten: 6 mogelijkheden. Pagina 6 van 13

7 Met zes punten: 1 mogelijkheid. Totaal: 63 mogelijkheden. Maar je kunt het ook doen met een formule. Zo hebben we onze handmatige berekeningen nagerekend. Met een punt: 6 boven 1 = 6 (klopt dus!) Met twee punten: 6 boven 2 = 15 (klopt ook!) Met drie punten: 6 boven 3 = 20 (klopt dus!) Met vier punten: 6 boven 4 = 15 (klopt ook!) Met vijf punten: 6 boven 5 = 6 (klopt dus!) Met zes punten: 6 boven 6 = 1 (klopt ook!) Deelconclusie Het brailleschrift is al veel ouder dan we hadden verwacht. Het dateert uit de 19de eeuw, om precies te zijn zelfs al in 1829! Het is heel knap dat een blinde man een heel schrift kan ontwikkelen en perfectioneren, daar moet meer bewondering voor zijn. Het brailleschrift is heel logisch opgebouwd, het is onder andere ingedeeld in bepaalde groepen. Toch lijkt het me redelijk lastig om werkelijk braille te kunnen lezen. Al die puntjes Maar goed, het lukt mensen toch om het te lezen en dat is geweldig, want zo kunnen ook zij lezen. We hadden verwacht dat je meer tekens zou kunnen maken, dus dat viel wel een beetje tegen. Het zijn er slechts 63 die je moet kennen om braille te kunnen lezen. We dachten ook dat het lastiger zou zijn om een formule te vinden die zou kloppen. Maar het viel allemaal wel mee, toen we er goed naar keken, hadden we hem in ongeveer tien minuten! Op kunt u ook uw eigen naam ( of een andere tekst) in braille laten veranderen! Pagina 7 van 13

8 De streepjescode Je gaat boodschappen doen en je loopt door de winkel heen. Je pakt een paar producten op en wat zie je daar, op de meeste van hen? Een vlakje met streepjes en daaronder een aantal cijfertjes, een code? Je hebt al je spullen inmiddels gepakt en je loopt naar de kassa. En tot jouw verbazing zóékt de kassajuffrouw die streepjesgevallen, om af te kunnen rekenen zegt ze. Wat is dat nou? Hoe werkt een streepjescode? Een streepjescode zit bijna op alle spullen in de supermarkt. Je kunt het een beetje vergelijken met een ISBN code. Meestal werkt het zo: de streepjescode wordt voor een venster gehouden (ze kunnen ook een handmatige scanner hebben). In dit venster zit een infrarood licht die de streepjescode scant. En de computer vertaalt de streepjes, die een nummer aangeven, naar een aantal getallen, die weer een code vormen. Ieder product heeft zijn eigen code, daardoor kan de computer ze uit elkaar houden. Maar eigenlijk is een streepjescode een rij binaire getallen. Want de code bestaat uit twee dingen: dik en dun. Dik kan dan bijvoorbeeld het getal 1 aangeven en dun geeft 0 aan. Vervolgens worden de binaire getallen in letters en decimalen omgezet. Om te weten waar het begin ligt, hebben streepjescodes een start en stopcode. Daarom maakt het niet uit hoe de caissière hem voor het venstertje houdt. De scanner kan namelijk zowel voor als achteruit lezen. De streepjescode hiernaast maakt gebruik van groepen van vijf elementen. Als je naar het vierde element kijkt zie je dat er staat Want er is een dunne streep (0), dunne spatie (0), dikke streep(1), dikke spatie(1) en weer een dunne streep (0). De binaire code is 00110, dit geeft de decimaal 0 aan. Als je de hele code omzet kun je bijvoorbeeld uitkomen op het cijfer 180, wat in de computer bekend staat als een pak chocolade vla, dat 99 cent kost. Hoe is de streepjescode opgebouwd? Alhoewel de streepjescode op het ISBN code lijkt, is een belangrijk verschil dat het bij een streepjescode kan verschillen hoeveel getallen er zijn, dat is bij een ISBN code niet. Meestal heeft een streepjescode dertien cijfers. Daarvan staan de eerste twee voor het land van herkomst, vijf voor een bepaalde winkel (bijvoorbeeld Super de Boer), vijf voor het product zelf en het laatste nummer is een controlegetal. Je kunt een heleboel aflezen uit een streepjescode. Nummer twee kan bijvoorbeeld de versafdeling aangeven bij een supermarkt. Codes die dan beginnen met 21, 22 en 27 geven de prijs aan. Streepjescodes die beginnen met 25 en 26 geven het aantal aan en 28 en 29 bijvoorbeeld de prijs. Deze cijfers worden weergegeven in de tweede groep van vijf cijfers (dus die van het product). Nummers met cijfers hoger dan 97 kunnen boeken aangeven. Bij een boek kun je een deel van het ISBN nummer aflezen. Ook de prijs van een product uit de winkel dat zelf afgewogen moet worden is in de streepjescode terug te lezen. Pagina 8 van 13

9 Elke producent heeft zijn eigen vijf cijferige nummer, een paar voorbeelden hiervan zijn: Albert Heyn Bolletje Douwe Egberts Dit hebben we onderzocht op de volgende manier: We hebben twee keer twee producten gepakt van dezelfde fabrikant, in dit geval van Wijngaarden BV en Remy Martin. Product 1 fritessaus had als eerste zeven cijfers , terwijl product twee, de mayonaise van dezelfde fabrikant ook als de eerste cijfers had. Deze klopt dus voor de eerste zeven cijfers. Toen pakten we twee verschillende producten van Remy Martin. Product een, een fine champagne cognac XO special, had als eerste cijfers en product twee, fine champagne cognac extra, heeft dezelfde eerste zeven cijfers. Ook deze klopt! Met de volgende vijf cijfers mag deze producent zelf het product omschrijven. Beschuiten van Bolletje krijgen bijvoorbeeld het nummer mee. Een geldige streepjescode voldoet aan de volgende regel: Neem driemaal de som van de cijfers op de oneven posities (van linksaf geteld!). Tel hierbij op de som van de cijfers op de even positie. Dit getal moet deelbaar zijn door tien. Voorbeeld: je hebt de volgende streepjescode: *( ) + ( ) dit is bij elkaar opgeteld 3 * = 90.dit getal is deelbaar door 10 dus deze streepjescode klopt. Dit hebben we weer onderzocht: De complete streepjescode van een blik knakworsten van het c1000 huismerk is Maar het controle nummer doet niet mee met het berekenen. 3*( ) = 84 + ( ) = 100 Honderd is een deelbaar getal door tien dus klopt deze streepjescode! De streepjes van een streepjescode Een streepjescode heeft natuurlijk niet alleen cijfers, het heeft ook streepjes. Dat verklaart de naam streepjescode. Als je de streepjes bekijkt zul je zien dat er drie verschillende diktes zijn. We noemen een dunne streep en spatie 0. We geven een iets dikkere streep en spatie het cijfer 3. Pagina 9 van 13

10 En als laatste krijgen de dikke streep en spatie het cijfer ook het cijfer 3. Voorbeeld: Zo kun je de code nu omzetten in getallen. Als je bijvoorbeeld de code neemt, krijg je de volgende reeks: 0,0,0,0,3,0,3,0,3,3,3,0,3,3,0,0,0,3,3,0,0,3,3,3,3,0,0,0,0,0,0,0,3,3,0,0,0,3,0,0,3,3,0,0,0,0,0,3,3,0, 3,3,3,3,0,0,0,0,0. Daaruit kun je opmerken: 0,0,0 Begin/Eind code 0,3,0,3 7 0,3,3,3 1 0,3,3,0 5 0,0,3,3 0 0,0,3,3 0 3,3,0,0 0 0,0,0,0,0 Midden code 3,3,0,0 0 0,3,0,0 3 3,3,0,0 0 0,0,0,3 6 3,0,3,3 3 3,3,0,0 0 0,0,0 Begin/Eind code Dit hebben we onderzocht: Deze streepjescode is er een van een blik knakworsten, ook gebruikt in onderzoek naar de juistheid van een streepjescode, van het c1000 huismerk. De streepjescode luidt: De getallenreeks: 0,0,0,0,3,0,3,0,3,3,3,3,3,0,0,3,3,0,0,0,0,3,3,0,3,0,3,0,0,0,0,0,3,3,3,0,3,3,0,0,3,3,3,0,0,3,0,3,0,3,0,3,0,0,3,3,0,0,0. 0,0,0, begin/eind code 0,3,0,3, 7 0,3,3,3, 1 3,3,0,0, 4 0,0,3,3, 0 0,3,0,3, 8 0,0,0,0,0, middencode Pagina 10 van 13

11 3,3,3,0, 1 3,3,3,0, 1 0,3,0,3, 7 0,3,0,3, 7 0,0,3,3, 4 0,0,0 begin/eind code Het vijfde getal in de rij zijn de cijfers die onder de normale streepjescode staan. Streepjescode nummer twee: is van de mayonaise van Wijngaarden BV. De getallenreeks: 0,0,0,0,3,0,3,0,3,3,3,3,3,0,0,3,0,3,0,0,3,3,0,0,0,3,0,0,0,0,0,0,3,3,0,0,3,3,0,0,3,3,3,0,3,3,0,0,0,3,0,3,3,3,0,0,0,0,0. 0,0,0, begin/eind code 0,3,0,3, 7 0,3,3,3, 1 3,0,3,0, 7 0,3,3,0, 1 0,0,3,0, 6 0,0,0,0,0, midden code 3,3,3,0, 1 0,3,0,3, 7 0,0,0, begin/ eind code Onderzoeksconclusie: De getallenrijen die onderstreept staan zijn rijen die ook voorkomen in het voorbeeld. Maar als je kijkt bijvoorbeeld naar de 0, er zijn verschillende manieren om die weer te geven. De begin/eind code is hetzelfde, zodat de scanner ook van voor naar achter en van achter naar voor kan lezen. De streepjescode is een aflopende zaak De streepjescode gaat vervangen worden door een chip, die zo groot is als een zandkorrel. Bedrijven zijn al bezig met experimenten met deze chip. Maar het bedrijf dat deze chip ontwikkelde heeft al een chip gezet op boeken. En binnen een paar jaar gaat het dus ook gebeuren met de andere streepjescode producten. Pagina 11 van 13

12 Een voordeel van de chip is dat ze ook zorgen voor een stukje beveiliging, terwijl de streepjescode puur voor het scannen is. De chip zendt namelijk signalen uit naar beveiligingspoortjes, zo kunnen mensen geen producten meenemen ( in dit geval alleen nog maar boeken). Niet alleen het bedrijfsleven heeft interesse in de chip, maar ook luchthaven Schiphol gaat proeven doen. De chip moet hier de streepjescode op de koffers vervangen, zo kunnen er geen kwijtraken en geen gebruikt worden voor terroristische aanslagen. Uit onderzoek blijkt dat het nog wel even duurt voordat de technologie werkelijk geschikt is voor zulk massagebruik, zeker niet voor Maar grote Europese ondernemingen, die zijn ondervraagd, gaan massaal experimenteren met de chip. Maar toch wel een beetje een raar idee, hè? Ben je net gewend aan de streepjescode, gaat hij weer weg. Deelconclusie De streepjescode is erg belangrijk in ons moderne leven. Je komt hem overal tegen, niet alleen in de supermarkt, maar ook in de bibliotheek en waar je hem misschien niet direct zou verwachten, de luchthavens! De streepjescode werkt met streepjes, die een cijfer aangeven. Met de cijfers kun je zien uit welk land het product komt, welke producent, bijvoorbeeld Albert Heijn, en de volgende vijf cijfers zijn om het product zelf te omschrijven en het laatste cijfer is een controlecijfer. Je kunt de juistheid controleren met een simpele formule: Driemaal de som van de cijfers op de oneven plaatsen (bijvoorbeeld 1, 3, 5). De som van de cijfers op even plaatsen ( bijvoorbeeld 2, 4, 6). De vorige twee uitkomsten optellen. Dit getal moet deelbaar zijn door tien. Let wel op: je moet het controle getal niet meerekenen. Ook kun je de streepjes terugrekenen naar de cijfers, die eronder staan. Al met al: de streepjescode ofwel de EAN13 code is een hoop rekenwerk! Conclusie Het binair stelsel een is stelsel waarmee snel gerekend kan worden wanneer je bijvoorbeeld gebruik maakt van een computer. Ook is het erg bijzonder, dat veel verschillende getallen kunnen worden gemaakt, door middel van 2 cijfers, namelijk de 0 en de 1. Eigenlijk werkt dit bij braille natuurlijk ook zo. Er zijn 6 punten die op een raster kunnen worden geplaatst. Ook kunnen minder punten in dit raster worden gezet. Maar toch is het mogelijk om veel verschillende combinaties te maken, met weinig middelen. Pagina 12 van 13

13 De streepjescode is een duidelijke manier van werken met het binaire stelsel. De computer rekent automatisch de streepjes om tot een binair getal, wat de computer weer om kan rekenen tot een decimaal getal. Dat decimale getal staat in de computer opgeslagen waardoor bijvoorbeeld een product makkelijk kan worden herkend. Het is dus heel knap verzonnen, zoveel combinaties met weinig middelen. Dit is natuurlijk de grote overeenkomst tussen het brailleschrift en de streepjescode in verband met het binair stelsel. Maar er zijn natuurlijk grote verschillen aan te duiden tussen deze drie manieren van noteren. Een groot verschil is overduidelijk de manier van opschrijven. Binair wordt gebruik gemaakt van 2 getallen, bij de streepjescode wordt gebruikt gemaakt van verschillende streepjes die een code verwoorden en bij braille wordt door middel van combinaties en verschillende aantallen punten ook iets duidelijk gemaakt. Naast het deze verschillen en overeenkomsten is er 1 ding wat ze wel weer met elkaar te maken hebben; het is heel knap dat dit zo gemaakt kan worden en wiskundig bewezen kan worden. Ook bestaat het al heel lang en het is bijzonder dat het na zo lang nog bestaat. Over het algemeen vonden we het erg interessant om dit onderzoek te mogen uitvoeren omdat het toch bijzonder in elkaar gezet is en we hebben het zelfs leuk gehad tijdens het maken van een schoolopdracht. Pagina 13 van 13

4,7. Praktische-opdracht door een scholier 1959 woorden 1 juni keer beoordeeld

4,7. Praktische-opdracht door een scholier 1959 woorden 1 juni keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 1959 woorden 1 juni 2001 4,7 331 keer beoordeeld Vak Wiskunde Tientallig stelsel In een tientallig stelsel heb je de getallen 0 t/m 9 tot je beschikking. Zoals je

Nadere informatie

braille Anna Guitjens april 2014

braille Anna Guitjens april 2014 braille Anna Guitjens april 2014 Inleiding Ik heb het onderwerp Braille gekozen omdat ik er nog meer over wil weten. Ik heb namelijk mijn spreekbeurt in groep 7 ook over braille gehouden. Over braille

Nadere informatie

+ = Talstelsels. Maar wat is dan: -

+ = Talstelsels. Maar wat is dan: - Talstelsels Wie leert rekenen doet dat in het begin vaak met z n vingers erbij: 1 + 4 = Elke vinger krijgt een naam : één, twee,.tien. Eigenlijk is er helemaal geen sprake van rekenen, maar van tellen:

Nadere informatie

REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS

REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS Schooljaar 008/009 Inhoud Uitleg bij het boekje Weektaak voor e week: optellen en aftrekken Weektaak voor e week: vermenigvuldigen Weektaak voor e week: delen en de staartdeling

Nadere informatie

Memoriseren: Een getal is deelbaar door 10 als het laatste cijfer een 0 is. Of: Een getal is deelbaar door 10 als het eindigt op 0.

Memoriseren: Een getal is deelbaar door 10 als het laatste cijfer een 0 is. Of: Een getal is deelbaar door 10 als het eindigt op 0. REKENEN VIJFDE KLAS en/of ZESDE KLAS Luc Cielen 1. REGELS VAN DEELBAARHEID. Luc Cielen: Regels van deelbaarheid, grootste gemene deler en kleinste gemeen veelvoud 1 Deelbaarheid door 10, 100, 1000. Door

Nadere informatie

Positiestelsels, rekenen en streepjescodes

Positiestelsels, rekenen en streepjescodes Positiestelsels, rekenen en streepjescodes Dion Coumans Mai Gehrke Lorijn van Rooijen 1 Introductie In dit dictaat Positiestelsels, rekenen en streepjescodes verdiepen we ons in de wereld van de getallen.

Nadere informatie

5.327 703 x 15.981 3.728.900 + 3.744.881. 2.160 3.007 x 15.120 6.480.000 + 6.495.120. 2.160 3.007 x 15.120 00.000 0 00.000 6.480.000 + 6.495.

5.327 703 x 15.981 3.728.900 + 3.744.881. 2.160 3.007 x 15.120 6.480.000 + 6.495.120. 2.160 3.007 x 15.120 00.000 0 00.000 6.480.000 + 6.495. Bij vermenigvuldigen van twee grote getallen onder elkaar staan de rijen onder de streep elk voor een tussenstap. De eerste rij staat voor het vermenigvuldigen met het cijfer dat de eenheden van het onderste

Nadere informatie

Praktische opdracht Wiskunde A ISBN

Praktische opdracht Wiskunde A ISBN Praktische opdracht Wiskunde A ISBN Praktische-opdracht door een scholier 1431 woorden 17 mei 2003 6,2 53 keer beoordeeld Vak Wiskunde A 1 ISBN ISBN staat voor de afkorting International Standard Book

Nadere informatie

2 Elementaire bewerkingen

2 Elementaire bewerkingen Hoofdstuk 2 Elementaire bewerkingen 19 2 Elementaire bewerkingen 1 BINAIRE GETALLEN In het vorige hoofdstuk heb je gezien dat rijen bits worden gebruikt om lettertekens, getallen, kleuren, geluid en video

Nadere informatie

Rekenen aan wortels Werkblad =

Rekenen aan wortels Werkblad = Rekenen aan wortels Werkblad 546121 = Vooraf De vragen en opdrachten in dit werkblad die vooraf gegaan worden door, moeten schriftelijk worden beantwoord. Daarbij moet altijd duidelijk zijn hoe de antwoorden

Nadere informatie

Kennismaking met programmeren

Kennismaking met programmeren Kennismaking met programmeren werkblad binair tellen Project van de Pedagogische Academie, Hanzehogeschool Groningen en Groningen Programmeert in samenwerking met: Bij deze opdracht gaan jullie zelf leren

Nadere informatie

Nu een leuk stukje wiskunde ter vermaak (hoop ik dan maar). Optellen van oneindig veel getallen

Nu een leuk stukje wiskunde ter vermaak (hoop ik dan maar). Optellen van oneindig veel getallen Nu een leuk stukje wiskunde ter vermaak (hoop ik dan maar). Optellen van oneindig veel getallen Ter inleiding: tellen Turven, maar: onhandig bij grote aantallen. Romeinse cijfers: speciale symbolen voor

Nadere informatie

1 Delers 1. 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12

1 Delers 1. 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12 Katern 2 Getaltheorie Inhoudsopgave 1 Delers 1 2 Deelbaarheid door 2, 3, 5, 9 en 11 6 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12 1 Delers In Katern 1 heb je geleerd wat een deler van een getal

Nadere informatie

Het Land van Oct. Marte Koning Frans Ballering. Vierkant voor Wiskunde Wiskundeclubs

Het Land van Oct. Marte Koning Frans Ballering. Vierkant voor Wiskunde Wiskundeclubs Het Land van Oct Marte Koning Frans Ballering Vierkant voor Wiskunde Wiskundeclubs Hoofdstuk 1 Inleiding Hoi, ik ben de Vertellende Teller, en die naam heb ik gekregen na mijn meest bekende reis, de reis

Nadere informatie

1. REGELS VAN DEELBAARHEID.

1. REGELS VAN DEELBAARHEID. REKENEN VIJFDE KLAS Luc Cielen 1. REGELS VAN DEELBAARHEID. Deelbaarheid door 10, 100, 1000 10: het laatste cijfer (= cijfer van de eenheden) is 0 100: laatste twee cijfers zijn 0 (cijfers van de eenheden

Nadere informatie

Les B-02 Technologie: elektronische schakelingen

Les B-02 Technologie: elektronische schakelingen Les B-02 Technologie: elektronische schakelingen 2004, David Lans In de module A heb je geleerd hoe informatie (getallen, tekens, beeldpunten) door een binaire waarde, een reeks 0-en en 1-en, kan worden

Nadere informatie

De waarde van een plaats in een getal.

De waarde van een plaats in een getal. Komma getallen. Toen je net op school leerde rekenen, wist je niet beter dan dat getallen heel waren. Dus een taart was een taart, een appel een appel en een peer een peer. Langzaam maar zeker werd dit

Nadere informatie

Breuken met letters WISNET-HBO. update juli 2013

Breuken met letters WISNET-HBO. update juli 2013 Breuken met letters WISNET-HBO update juli 2013 De bedoeling van deze les is het repeteren met pen en papier van het werken met breuken. Steeds wordt bij gebruik van letters verondersteld dat de noemers

Nadere informatie

Praktische opdracht Wiskunde A De Streepjescode

Praktische opdracht Wiskunde A De Streepjescode Praktische opdracht Wiskunde A De Streepjesc Praktische-opdracht door een scholier 2228 woorden 28 januari 2006 6,2 210 keer beoordeeld Vak Wiskunde A Inhoudsopgave Geschiedenis van de streepjesc Hoe is

Nadere informatie

Elementaire rekenvaardigheden

Elementaire rekenvaardigheden Hoofdstuk 1 Elementaire rekenvaardigheden De dingen die je niet durft te vragen, maar toch echt moet weten Je moet kunnen optellen en aftrekken om de gegevens van de patiënt nauwkeurig bij te kunnen houden.

Nadere informatie

kun je op verschillende manieren opschrijven of uitspreken: XX Daarnaast kun je een breuk ook opschrijven als een decimaal getal.

kun je op verschillende manieren opschrijven of uitspreken: XX Daarnaast kun je een breuk ook opschrijven als een decimaal getal. . Breuken Je kunt breuken gebruiken om een verhouding weer te geven. Een breuk schrijf je als een streepje met een getal erboven (de teller) en een getal eronder (de noemer), bijvoorbeeld. De streep zelf

Nadere informatie

Les A-02 Informatie: de barcode

Les A-02 Informatie: de barcode Les A-02 Informatie: de barcode In deze les bekijken we één uitgewerkt voorbeeld van een gestandaardiseerde informatiedrager, de barcode, en de afspraken die bij deze informatiedrager zijn gemaakt. 2.1

Nadere informatie

6,4. Werkstuk door een scholier 1810 woorden 11 maart keer beoordeeld

6,4. Werkstuk door een scholier 1810 woorden 11 maart keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 1810 woorden 11 maart 2002 6,4 349 keer beoordeeld Vak Techniek Computer De computer bestaat al 360 jaar. Dat is iets wat de meeste mensen niet verwachten, want ze denken dat

Nadere informatie

Rekentermen en tekens

Rekentermen en tekens Rekentermen en tekens Erbij de som is hetzelfde, is evenveel, is gelijk aan Eraf het verschil, korting is niet hetzelfde, is niet evenveel Keer het product kleiner dan, minder dan; wijst naar het kleinste

Nadere informatie

Tips Wiskunde Kwadratische vergelijkingen: een uitgebreid stappenplan

Tips Wiskunde Kwadratische vergelijkingen: een uitgebreid stappenplan Tips Wiskunde Kwadratische vergelijkingen: een uitgebreid stappenplan Tips door F. 738 woorden 18 januari 2013 5,9 25 keer beoordeeld Vak Methode Wiskunde Getal en Ruimte Stappenplan voor oplossen van

Nadere informatie

Geldwisselprobleem van Frobenius

Geldwisselprobleem van Frobenius Geldwisselprobleem van Frobenius Karin van de Meeberg en Dieuwertje Ewalts 12 december 2001 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Afspraken 3 3 Is er wel zo n g? 3 4 Eén waarde 4 5 Twee waarden 4 6 Lampenalgoritme

Nadere informatie

Het leek ons wel een interessante opdracht, een uitdaging en een leuke aanvulling bij het hoofdstuk.

Het leek ons wel een interessante opdracht, een uitdaging en een leuke aanvulling bij het hoofdstuk. Praktische-opdracht door een scholier 2910 woorden 3 mei 2000 5,2 46 keer beoordeeld Vak Wiskunde Wiskunde A1 - Praktische Opdracht Hoofdstuk 2 1. Inleiding We hebben de opdracht gekregen een praktische

Nadere informatie

TRAINING HOUT WERKBLAD BINAIRE OMREKENMACHINE

TRAINING HOUT WERKBLAD BINAIRE OMREKENMACHINE 1 MENS & NATUUR TRAINING HOUT WERKBLAD BINAIRE OMREKENMACHINE De vader van Mieke en Toby werkt al 30 jaar bij hetzelfde bedrijf. Als dank krijgt de vader van Mieke en Toby van zijn baas een heel bijzonder

Nadere informatie

Hexadecimale en binaire getallen

Hexadecimale en binaire getallen Bijlage G Hexadecimale en binaire getallen Binaire en andere talstelsels De getallen waar wij gewoonlijk mee werken zijn genoteerd volgens het decimale stelsel. Het decimale stelsel is een zogenoemd positiestelsel.

Nadere informatie

Bij de volgende opgaven vragen we je een kleine opteltabel in te vullen. De eerste hebben we zelf ingevuld om je te laten zien hoe zoiets gaat. 1.

Bij de volgende opgaven vragen we je een kleine opteltabel in te vullen. De eerste hebben we zelf ingevuld om je te laten zien hoe zoiets gaat. 1. I Natuurlijke getallen Dit deel gaat over getallen waarmee je aantallen kunt weergeven: vijf vingers aan je hand, twaalf appels op een schaal, zestig minuten in een uur, zestien miljoen Nederlanders, nul

Nadere informatie

Een spoedcursus python

Een spoedcursus python Een spoedcursus python Zoals je in de titel misschien al gezien hebt, geven wij een spoedcursus Python. Door deze cursus leer je alle basics, zoals het rekenen met Python en het gebruik van strings. Het

Nadere informatie

Binair Binair = tweewaardig Beperkt aantal mogelijke waarden (discreet aantal in amplitude) Wij zijn gewoon aan decimaal (tiendelig)

Binair Binair = tweewaardig Beperkt aantal mogelijke waarden (discreet aantal in amplitude) Wij zijn gewoon aan decimaal (tiendelig) Binair Binair = tweewaardig Beperkt aantal mogelijke waarden (discreet aantal in amplitude) Wij zijn gewoon aan decimaal (tiendelig) In elektronische realisatie zijn 10 verschillende toestanden moeilijk

Nadere informatie

Talstelsels. Rekenen en wiskunde uitgelegd Kennisbasis voor leerkrachten basisonderwijs. Aanvulling op het boek. Peter Ale Martine van Schaik

Talstelsels. Rekenen en wiskunde uitgelegd Kennisbasis voor leerkrachten basisonderwijs. Aanvulling op het boek. Peter Ale Martine van Schaik Rekenen en wiskunde uitgelegd Kennisbasis voor leerkrachten basisonderwijs Aanvulling op het boek Talstelsels Peter Ale Martine van Schaik u i t g e v e r ij c o u t i n h o c bussum 2012 Deze aanvulling

Nadere informatie

Optellen van twee getallen onder de 10

Optellen van twee getallen onder de 10 Splitsen tot 0 uit het hoofd 2 Optellen 2 7 6 2 5 3 4 Splitsen tot 20 3 2 8 7 2 6 3 5 4 4 4 3 2 2 9 8 2 7 3 6 4 5 5 4 2 3 0 9 2 8 3 7 4 6 5 5 6 5 2 4 3 3 Bij een aantal iets erbij doen heet optellen. Je

Nadere informatie

Les A-03 Binaire en hexadecimale getallen

Les A-03 Binaire en hexadecimale getallen Les A-03 Binaire en hexadecimale getallen In deze les wordt behandeld hoe getallen kunnen worden voorgesteld door informatie die bestaat uit reeksen 0-en en 1-en. We noemen deze informatie digitale informatie.

Nadere informatie

Hieronder zie je hoe dat gaat. Opgave 3. Tel het aantal routes in de volgende onvolledige roosters van linksboven naar rechtsonder.

Hieronder zie je hoe dat gaat. Opgave 3. Tel het aantal routes in de volgende onvolledige roosters van linksboven naar rechtsonder. Groepsopdracht 1: Volledige en onvolledige roosters Voor een volledig rooster kun je de driehoek van Pascal gebruiken om te weten te komen hoeveel routes er van A naar B zijn. Bij onvolledige roosters

Nadere informatie

Samenvatting Wiskunde Aantal onderwerpen

Samenvatting Wiskunde Aantal onderwerpen Samenvatting Wiskunde Aantal onderwerpen Samenvatting door een scholier 2378 woorden 4 juni 2005 5,1 222 keer beoordeeld Vak Wiskunde Gelijkvormigheid Bij vergroten of verkleinen van een figuur worden

Nadere informatie

Fout detecterende en verbeterende codes

Fout detecterende en verbeterende codes Profielwerkstuk Fout detecterende en verbeterende codes Een compacte module over het onderwerp fouten detectie en verbetering Gemaakt door Roy van Schaijk, Boris Kloeg en Willy Mackus Inhoudsopgave. Introductie

Nadere informatie

2.2 Ongelijknamige breuken en vereenvoudigde breuken 22. 2.3.1 Gemengde getallen optellen en aftrekken 26. 2.5 Van breuken naar decimale getallen 28

2.2 Ongelijknamige breuken en vereenvoudigde breuken 22. 2.3.1 Gemengde getallen optellen en aftrekken 26. 2.5 Van breuken naar decimale getallen 28 Breuken Samenvatting Als je hele getallen deelt, kunnen er breuken ontstaan. Een breuk is een deel van iets. Je hebt iets in gelijke delen verdeeld. Wanneer je een kwart van een pizza hebt, dan heb je

Nadere informatie

Opdracht 2.1 a t/m c. Er zijn veel mogelijkheden. De vorm hoeft dus niet gelijk te zijn om toch een vierkant van dezelfde grootte te krijgen.

Opdracht 2.1 a t/m c. Er zijn veel mogelijkheden. De vorm hoeft dus niet gelijk te zijn om toch een vierkant van dezelfde grootte te krijgen. Uitwerkingen hoofdstuk Gebroken getallen. Kennismaken met breuken.. Deel van geheel Opdracht. a t/m c. Er zijn veel mogelijkheden. De vorm hoeft dus niet gelijk te zijn om toch een vierkant van dezelfde

Nadere informatie

Optellen en aftrekken kan: Uit je hoofd Op papier Met een rekenmachine (op je telefoon)

Optellen en aftrekken kan: Uit je hoofd Op papier Met een rekenmachine (op je telefoon) 1.1 Optellen en aftrekken Bedragen en aantallen bij elkaar optellen of van elkaar aftrekken doe je in de retail dagelijks. Meestal rekent een kassa, computer of rekenmachine de bedragen of aantallen voor

Nadere informatie

Getallen 1F Doelen Voorbeelden 2F Doelen Voorbeelden

Getallen 1F Doelen Voorbeelden 2F Doelen Voorbeelden A Notatie en betekenis - Uitspraak, schrijfwijze en betekenis van, symbolen en relaties - Wiskundetaal gebruiken - de relaties groter/kleiner dan - breuknotatie met horizontale streep - teller, noemer,

Nadere informatie

In dit stuk worden een aantal berekeningen behandeld, die voor verschillende kostenberekeningen noodzakelijk zijn:

In dit stuk worden een aantal berekeningen behandeld, die voor verschillende kostenberekeningen noodzakelijk zijn: BEREKENINGEN In dit stuk worden een aantal berekeningen behandeld, die voor verschillende kostenberekeningen noodzakelijk zijn: Behandeld worden: Machtsverheffen Berekeningen met verhoudingen Vergelijkingen

Nadere informatie

Rekenen: Getallen groep 5 en hoger. Rekenen en schattingen ontdekken. Algebra groep 5 en hoger. Patronen en relaties ontdekken.

Rekenen: Getallen groep 5 en hoger. Rekenen en schattingen ontdekken. Algebra groep 5 en hoger. Patronen en relaties ontdekken. Activiteit 4 Kaarten truc Fout opsporen & herstellen Samenvatting Wanneer data worden opgeslagen op een harde schijf of worden verzonden van de ene computer naar de andere, nemen we aan dat de data niet

Nadere informatie

Getallen vanaf 20 worden geschreven door deze te combineren.

Getallen vanaf 20 worden geschreven door deze te combineren. Wiskunde bij de Maya s inhoudstafel 1. 2. 3. 4. 5. 1 Inleiding Het talstelsel Het rekensysteem Heilige getallen Tijdsmeting Geraadpleegde bronnen De Maya s waren een groot en machtig volk dat leefde in

Nadere informatie

Ordening in de supermarkt. Michelle van Wijhe TH1C

Ordening in de supermarkt. Michelle van Wijhe TH1C Ordening in de supermarkt Michelle van Wijhe TH1C De Inhoudsopgave: De inleiding Pagina 3 Hoofdstuk 1: Levering van producten Pagina 4 Hoofdstuk 2: Winkelwagens en looproutes Pagina 5 Hoofdstuk 3: Boven

Nadere informatie

Zo gaat jouw kunstwerk er straks uitzien. Of misschien wel heel anders.

Zo gaat jouw kunstwerk er straks uitzien. Of misschien wel heel anders. Spirograaf in Python Een kunstwerk maken Met programmeren kun je alles maken! Ook een kunstwerk! In deze les maken we zelf een kunstwerk met Python. Hiervoor zal je werken met herhalingen en variabelen.

Nadere informatie

Willem van Ravenstein

Willem van Ravenstein Willem van Ravenstein 1. Variabelen Rekenen is het werken met getallen. Er zijn vier hoofdbewerkingen: optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Verder ken je de bewerkingen machtsverheffen en worteltrekken.

Nadere informatie

Examencursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO kan niet korter

Examencursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO kan niet korter Voorbereidende opgaven VWO Examencursus wiskunde A Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk hem dan

Nadere informatie

Een Barcode. Afmetingen

Een Barcode. Afmetingen Een Barcode Veel plastic passen worden voorzien van barcodes. Belangrijkste reden is uiteraard bedieningsgemak. Barcodes bestaan echter in vele soorten. Voor je ligt een handig naslagwerk voor het maken

Nadere informatie

Wortels met getallen en letters. 2 Voorbeeldenen met de (vierkants)wortel (Tweedemachts wortel)

Wortels met getallen en letters. 2 Voorbeeldenen met de (vierkants)wortel (Tweedemachts wortel) 1 Inleiding Wortels met getallen en letters WISNET-HBO update sept 2009 Voorkennis voor deze les over Wortelvormen is de les over Machten. Voor de volledigheid staat aan het eind van deze les een overzicht

Nadere informatie

1 Rekenen in eindige precisie

1 Rekenen in eindige precisie Rekenen in eindige precisie Een computer rekent per definitie met een eindige deelverzameling van getallen. In dit hoofdstuk bekijken we hoe dit binnen een computer is ingericht, en wat daarvan de gevolgen

Nadere informatie

1 Hele getallen. Rekenen en wiskunde uitgelegd Kennisbasis voor leerkrachten basisonderwijs. Uitwerkingen van de opgaven bij de basisvaardigheden

1 Hele getallen. Rekenen en wiskunde uitgelegd Kennisbasis voor leerkrachten basisonderwijs. Uitwerkingen van de opgaven bij de basisvaardigheden Rekenen en wiskunde uitgelegd Kennisbasis voor leerkrachten basisonderwijs Uitwerkingen van de opgaven bij de basisvaardigheden 1 Hele getallen Peter Ale Martine van Schaik u i t g e v e r ij c o u t i

Nadere informatie

Vedische wiskunde: snel vermenigvuldigen

Vedische wiskunde: snel vermenigvuldigen Page 1 of 5 Vedische wiskunde: snel vermenigvuldigen From Talk2000.NL Contents In de vedische wiskunde zijn een aantal sūtra's bekend; twee daarvan zijn: "telkens van: 9, de laatste van: 10" "loodrecht

Nadere informatie

Hoe schrijf je de logaritmische waarden welke bij db s horen?

Hoe schrijf je de logaritmische waarden welke bij db s horen? Die moeilijke decibellen toch. PA0 FWN. Inleiding. Ondanks dat in Electron al vaak een artikel aan decibellen is geweid, en PA0 LQ in het verleden al eens een buitengewoon handige tabel publiceerde waar

Nadere informatie

6,2. Paragraaf 2.1. Paragraaf 2.2. Samenvatting door een scholier 1375 woorden 10 december keer beoordeeld. Informatica Informatica actief

6,2. Paragraaf 2.1. Paragraaf 2.2. Samenvatting door een scholier 1375 woorden 10 december keer beoordeeld. Informatica Informatica actief Samenvatting door een scholier 1375 woorden 10 december 2006 6,2 6 keer beoordeeld Vak Methode Informatica Informatica actief Hoofdstuk 2 Paragraaf 2.1 Kranten dienen om informatie te verspreiden. Een

Nadere informatie

Rekenvaardigheid, zin voor samenwerking en overleg. EAN-13-streepjescode. EAN-13-streepjescode 1 Rekenvaardigheid, samenwerken 1 / 8

Rekenvaardigheid, zin voor samenwerking en overleg. EAN-13-streepjescode. EAN-13-streepjescode 1 Rekenvaardigheid, samenwerken 1 / 8 Rekenvaardigheid, zin voor samenwerking en overleg EAN-13-streepjescode EAN-13-streepjescode 1 Rekenvaardigheid, samenwerken 1 / 8 Inleiding De European Article Numbering, kortweg EAN, is sinds 1974 een

Nadere informatie

Bij de volgende vragen Bij een regelmatige veelhoek kun je het gemakkelijkst eerst de buitenhoeken berekenen en daarna pas de binnenhoeken.

Bij de volgende vragen Bij een regelmatige veelhoek kun je het gemakkelijkst eerst de buitenhoeken berekenen en daarna pas de binnenhoeken. Rood-wit-blauw werkblad 1 Bij het hele werkblad: Alle rode getallen zijn deelbaar door hetzelfde getal. Elk wit getal is gelijk aan een rood getal + 1, elk blauw getal aan een rood getal + 2 Russisch vermenigvuldigen

Nadere informatie

Excel reader. Beginner Gemiddeld. bas@excel-programmeur.nl

Excel reader. Beginner Gemiddeld. bas@excel-programmeur.nl Excel reader Beginner Gemiddeld Auteur Bas Meijerink E-mail bas@excel-programmeur.nl Versie 01D00 Datum 01-03-2014 Inhoudsopgave Introductie... - 3 - Hoofdstuk 1 - Databewerking - 4-1. Inleiding... - 5-2.

Nadere informatie

Reken zeker: leerlijn kommagetallen

Reken zeker: leerlijn kommagetallen Reken zeker: leerlijn kommagetallen De gebruikelijke didactische aanpak bij Reken Zeker is dat we eerst uitleg geven, vervolgens de leerlingen flink laten oefenen (automatiseren) en daarna het geleerde

Nadere informatie

Reken zeker: leerlijn kommagetallen

Reken zeker: leerlijn kommagetallen Reken zeker: leerlijn kommagetallen De gebruikelijke didactische aanpak bij Reken Zeker is dat we eerst uitleg geven, vervolgens de leerlingen flink laten oefenen (automatiseren) en daarna het geleerde

Nadere informatie

Voorkennis getallenverzamelingen en algebra. Introductie 213. Leerkern 214

Voorkennis getallenverzamelingen en algebra. Introductie 213. Leerkern 214 Open Inhoud Universiteit Appendix A Wiskunde voor milieuwetenschappen Voorkennis getallenverzamelingen en algebra Introductie Leerkern Natuurlijke getallen Gehele getallen 8 Rationele getallen Machten

Nadere informatie

Kerstvakantiecursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven HAVO kan niet korter

Kerstvakantiecursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven HAVO kan niet korter Voorbereidende opgaven HAVO Kerstvakantiecursus wiskunde A Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk

Nadere informatie

ordening in de supermarkt door Joshua Kemman

ordening in de supermarkt door Joshua Kemman ordening in de supermarkt door Joshua Kemman inleiding Ordening is op heel veel plekken. In scholen, bibliotheken of in supermarkten. Ik ga het daar over hebben. Ordening in de supermarkt. Bijna elke supermarkt

Nadere informatie

Excel. Inleiding. Het meest gebruikte spreadsheet programma is Excel.

Excel. Inleiding. Het meest gebruikte spreadsheet programma is Excel. Excel Inleiding Het woord computer betekent zoiets als rekenmachine. Daarmee is is eigenlijk aangegeven wat een computer doet. Het is een ingewikkelde rekenmachine. Zelf voor tekstverwerken moet hij rekenen.

Nadere informatie

Basiskennis van machten WISNET-HBO. update juli 2007

Basiskennis van machten WISNET-HBO. update juli 2007 Basiskennis van machten WISNET-HBO update juli 007 Inleiding Deze les doorwerken met pen en papier! We noemen de uitdrukking a 4 een macht van a (in dit geval de vierde macht van a). Het grondtal is a

Nadere informatie

1 Rekenen met gehele getallen

1 Rekenen met gehele getallen 1 Inhoudsopgave 1 Rekenen met gehele getallen... 1.1 De gehele getallen... 1. Optellen... 1. Opgaven... 1. Aftrekken... 1. Opgaven... 1. Vermenigvuldigen... 1. Opgaven... 1.8 Delen... 9 1.9 Opgaven...9

Nadere informatie

Antwoorden bij Rekenen met het hoofd

Antwoorden bij Rekenen met het hoofd Antwoorden bij Rekenen met het hoofd Hoofdstuk Basisbewerkingen. Bewerkingen in beeld a. : splitsen in 5 en. Eerst min 5, dan min 0 en tenslotte nog min : splitsen in 5 en, die uitvoeren en dan nog stapsgewijs

Nadere informatie

MACHINES. ... en kralenkettingen. Onderzoeksprogramma Vierkant voor Wiskunde. Wiskundeclubs. Tristan Cranendonk & Joost Langeveld

MACHINES. ... en kralenkettingen. Onderzoeksprogramma Vierkant voor Wiskunde. Wiskundeclubs. Tristan Cranendonk & Joost Langeveld MACHINES... en kralenkettingen. Onderzoeksprogramma Vierkant voor Wiskunde Wiskundeclubs Tristan Cranendonk & Joost Langeveld Kralenketting machines 1 Uitleg van de gebruikte symbolen: In de kantlijn staan

Nadere informatie

Lesopbouw: instructie. 2 Instructie. 1 Start. Blok 4 Week 2 Les 1

Lesopbouw: instructie. 2 Instructie. 1 Start. Blok 4 Week 2 Les 1 Blok Week 2 Les 1 0 70 30 0 35 5 20 10 1 36 2 11 12 1 0 739 00 96 325 10 71 02 9 327 330 69 56 1 210 332 700 566 20 212 59 29 3 599 76 551 300 5 1 770 99 0 00 109 3 991 10 02 111 350 70 270 96 596 150

Nadere informatie

Deel B. Breuken. optellen en aftrekken

Deel B. Breuken. optellen en aftrekken Deel B Breuken optellen en aftrekken - 0 0 Parten optellen 0 tablet chocola klok. Vul in: tablet tablet... stukjes uur uur... minuten - tablet - uur Vul passende breuken in. Schrijf de breuken op zijn

Nadere informatie

3. Lineaire vergelijkingen

3. Lineaire vergelijkingen 3. Lineaire vergelijkingen Lineaire vergelijkingen De vergelijking 2x = 3 noemen we een eerstegraads- of lineaire vergelijking. De onbekende x komt er namelijk tot de eerste macht in voor. Een eerstegraads

Nadere informatie

Landkaarten en coördinaten

Landkaarten en coördinaten Landkaarten en coördinaten Wat is nu eigenlijk een landkaart? Nou, hou je vast. Op een landkaart staat op een plat vlak een verkleind en toegelicht beeld van een bepaald deel van het aardoppervlak afgedrukt.

Nadere informatie

(ont)wikkelen. Aantal keer gevouwen Aantal lagen papier

(ont)wikkelen. Aantal keer gevouwen Aantal lagen papier (ont)wikkelen versie 0.5 [4--008] pagina (ont)wikkelen vouwen Wist je dat je een blad papier niet meer dan zeven (misschien acht) keer kunt dubbelvouwen? Om dit te controleren kun je met een stuk papier

Nadere informatie

Stoomcursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO ( ) = = ( ) ( ) ( ) = ( ) ( ) = ( ) = = ( )

Stoomcursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO ( ) = = ( ) ( ) ( ) = ( ) ( ) = ( ) = = ( ) Voorbereidende opgaven VWO Stoomcursus wiskunde A Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk hem dan

Nadere informatie

Decimaliseren. 1.1 Vereenvoudigen 2. 1.2 Verhoudingen omzetten 3. 1.3 Afronden 4. 1.4 Oefeningen 4

Decimaliseren. 1.1 Vereenvoudigen 2. 1.2 Verhoudingen omzetten 3. 1.3 Afronden 4. 1.4 Oefeningen 4 Decimaliseren Samenvatting Decimaliseren is nodig, omdat alle apparaten voor hun instelling een decimaal getal nodig hebben. Bijvoorbeeld: een infuuspomp kan wel op 0,8 ml/min ingesteld worden, maar niet

Nadere informatie

Uitwerking toets rekenvaardigheid. Opgave 1 a. 7125,98 + 698,99 = Tip: Bij kommagetallen is het eenvoudiger om aan geld te denken.

Uitwerking toets rekenvaardigheid. Opgave 1 a. 7125,98 + 698,99 = Tip: Bij kommagetallen is het eenvoudiger om aan geld te denken. Uitwerking toets rekenvaardigheid Opgave a. 725,98 + 698,99 = Tip: Bij kommagetallen is het eenvoudiger om aan geld te denken. 725,98 + 698,99 = 725,98 + 700,0= 7824,97 Denk eraan ik doe er teveel bij

Nadere informatie

TVE TIEN VRAGEN EXTENSIE LVS - VCLB WISKUNDE Midden 1ste leerjaar INSTRUCTIE BIJ VRAGEN Wiskunde Midden 1 ste leerjaar

TVE TIEN VRAGEN EXTENSIE LVS - VCLB WISKUNDE Midden 1ste leerjaar INSTRUCTIE BIJ VRAGEN Wiskunde Midden 1 ste leerjaar TVE TIEN VRAGEN EXTENSIE LVS - VCLB WISKUNDE Midden 1ste leerjaar INSTRUCTIE BIJ VRAGEN Wiskunde Midden 1 ste leerjaar Vraag 1: (pg 64 oefening 2 - Basisboek LVS wiskunde toetsen 2) Het verschil tussen

Nadere informatie

De teller geeft hoeveel stukken er zijn en de noemer zegt wat de 5. naam is van die stukken: 6 taart geeft dus aan dat de taart in 6

De teller geeft hoeveel stukken er zijn en de noemer zegt wat de 5. naam is van die stukken: 6 taart geeft dus aan dat de taart in 6 Breuken Breuk betekent dat er iets gebroken is. Het is niet meer heel. Als je een meloen doormidden snijdt, is die niet meer heel, maar verdeeld in twee stukken. Eén zo n stuk is dan een halve meloen,

Nadere informatie

Kerstvakantiecursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO kan niet korter

Kerstvakantiecursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO kan niet korter Voorbereidende opgaven VWO Kerstvakantiecursus wiskunde A Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk

Nadere informatie

bijlagen groep 7 en 8

bijlagen groep 7 en 8 bijlagen groep 7 en 8 bijlage 1 roosterloopdiagram tips met 5 eindpunten Is ook beschikbaar als PowerPoint-slide. Zet bij elke splitsing twee kleine pijltjes die de looprichting aangeven om te voorkomen

Nadere informatie

Maak je eigen cd. WISACTUEEL opdracht december 2010

Maak je eigen cd. WISACTUEEL opdracht december 2010 Maak je eigen cd hoeveel uur per dag besteed je aan wiskunde? Misschien is dat meer dan je denkt. als je een dvd kijkt of een game speelt, zit je eigenlijk een flinke berg wiskunde te doen. hetzelfde geldt

Nadere informatie

Het weetjesschrift. Weetjesschrift Galamaschool

Het weetjesschrift. Weetjesschrift Galamaschool Het weetjesschrift Dit is het weetjesschrift. In dit schrift vind je heel veel weetjes over taal, rekenen en andere onderwerpen. Sommige weetjes zal je misschien al wel kennen en anderen leer je nog! Uiteindelijk

Nadere informatie

Sudoku s. Annelies Veen Noud Aldenhoven

Sudoku s. Annelies Veen Noud Aldenhoven Sudoku s Annelies Veen Noud Aldenhoven Vierkant voor Wiskunde Zomerkamp A 2010 Voorwoord Het plaatje op de voorkant is een erg bijzondere puzzel, een soort sudoku. Sudoku s zijn puzzeltjes met hun eigen

Nadere informatie

2.1 Kennismaken met breuken. 2.1.1 Deel van geheel. Opdracht 1 Welk deel van deze cirkel is zwart ingekleurd?

2.1 Kennismaken met breuken. 2.1.1 Deel van geheel. Opdracht 1 Welk deel van deze cirkel is zwart ingekleurd? Oefenopdrachten hoofdstuk Gebroken getallen RekenWijzer, oefenopdrachten hoofdstuk Gebroken getallen. Kennismaken met breuken.. eel van geheel Opdracht Welk deel van deze cirkel is zwart ingekleurd? deel

Nadere informatie

Strategiekaarten. Deze strategiekaarten horen bij de ThiemeMeulenhoff-uitgave (ISBN 978 90 557 4642 2): Rekenen: een hele opgave, deel 2

Strategiekaarten. Deze strategiekaarten horen bij de ThiemeMeulenhoff-uitgave (ISBN 978 90 557 4642 2): Rekenen: een hele opgave, deel 2 Deze strategiekaarten horen bij de ThiemeMeulenhoff-uitgave (ISBN 978 90 557 4642 2): Joep van Vugt Anneke Wösten Handig optellen; tribunesom* Bij optellen van bijna ronde getallen zoals 39, 198, 2993,..

Nadere informatie

Domeinbeschrijving rekenen

Domeinbeschrijving rekenen Domeinbeschrijving rekenen Discussiestuk ten dienste van de Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Rekenen en Taal auteur: Jan van de Craats 11 december 2007 Inleiding Dit document bevat een beschrijving van

Nadere informatie

Werkboekje

Werkboekje Staartdeling Werkboekje www.roykenen.nl Inhoud Uitleg Staartdeling... 2 Opgave 1... 2 Opgave 2... 5 Deler is groter dan eerste cijfer deeltal... Opgave 3... Opgave... 8 Staartdeling met een rest... 9 Opgave

Nadere informatie

Ouderbijeenkomst Rekenen

Ouderbijeenkomst Rekenen Ouderbijeenkomst Rekenen Breuken Breuken, procenten en kommagetallen horen bij elkaar. Vooraf Ga ik te snel, geef het aan Ga ik te langzaam, geen het aan Heeft u vragen, stel ze. op stil/tril a.u.b. Wat

Nadere informatie

Tafels bloemlezing. Inhoud 1

Tafels bloemlezing.   Inhoud 1 Tafels bloemlezing Leer- en oefenboek 49 bladzijden. Hier zie je de hele pdf, waarin veel geschrapt is, maar waarin je een prima indruk krijgt hoe deze methode is opgebouwd. Dit is een methode die niet

Nadere informatie

Basisvaardigheden algebra. Willem van Ravenstein. 2012 Den Haag

Basisvaardigheden algebra. Willem van Ravenstein. 2012 Den Haag Basisvaardigheden algebra Willem van Ravenstein 2012 Den Haag 1. Variabelen Rekenenis het werken met getallen. Er zijn vier hoofdbewerkingen: optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Verder ken

Nadere informatie

Wereld in Getallen Blok 4A groep 6

Wereld in Getallen Blok 4A groep 6 Wereld in Getallen Blok 4A groep 6 Minimumtoets 1. Oriëntatie in de getallen tot en met 10.000. Als kinderen deze som moelijk vinden, kunnen ze het positieschema gebruiken. Daar vullen ze het getal in

Nadere informatie

THEORIE TALSTELSELS. 1 x 10 0 = 1 (een getal tot de macht 0 = 1) 8 x 10 1 = 80 2 x 10 2 = x 10 3 = Opgeteld: 9281d(ecimaal)

THEORIE TALSTELSELS. 1 x 10 0 = 1 (een getal tot de macht 0 = 1) 8 x 10 1 = 80 2 x 10 2 = x 10 3 = Opgeteld: 9281d(ecimaal) THEORIE TALSTELSELS De binaire code Het geheugenelement van de computer kan slechts twee verschillende waarden bevatten. De schakelingen uit de computer werken daarom met een tweetallig ofwel binair stelsel.

Nadere informatie

DRIEHOEKSGETALLEN GETALLENRIJEN AFLEVERING 3. som

DRIEHOEKSGETALLEN GETALLENRIJEN AFLEVERING 3. som GETALLENRIJEN AFLEVERING In deze jaargang van Pythagoras staan getallenrijen centraal. Deze aflevering gaat over de rij,, 6, 0,, 2,... Dit zijn de zogeheten driehoeksgetallen. Ze vormen een interessante

Nadere informatie

Doe eenvoudige opgaven zonder een rekenmachine. XX. Gebruik een rekenmachine bij moeilijke opgaven. Controleer de berekening door te schatten.

Doe eenvoudige opgaven zonder een rekenmachine. XX. Gebruik een rekenmachine bij moeilijke opgaven. Controleer de berekening door te schatten. 1.2 Vermenigvuldigen Binnen de retail gebruik je een rekenmachine om getallen of bedragen of aantallen te vermenigvuldigen of te delen. Daarnaast kun je met schatten controleren of de berekening klopt.

Nadere informatie

Uitwerkingen Rekenen met cijfers en letters

Uitwerkingen Rekenen met cijfers en letters Uitwerkingen Rekenen met cijfers en letters Maerlant College Brielle 5 oktober 2009 c Swier Garst - RGO Middelharnis 2 Inhoudsopgave Rekenen met gehele getallen 7. De gehele getallen.....................................

Nadere informatie

2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen (http://www.youtube.com/watch?v=cceqwwj6vrs) 15 x 3 = 45

2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen (http://www.youtube.com/watch?v=cceqwwj6vrs) 15 x 3 = 45 15 x 3 = 45 2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen (http://www.youtube.com/watch?v=cceqwwj6vrs) 15 x 3 is een product. 15 en 3 zijn de factoren van het product. 15 : 3 = 5 15 : 3 is een

Nadere informatie

Werkstuk Wiskunde Driehoek van pascal

Werkstuk Wiskunde Driehoek van pascal Werkstuk Wiskunde Driehoek van pascal Werkstuk door een scholier 283 woorden 28 mei 2002 5,7 274 keer beoordeeld Vak Methode Wiskunde Moderne wiskunde Inleiding Wij Tim, Maik, Koen en Christiaan maken

Nadere informatie

Het grondtal van het decimaal stelsel is 10. Voorbeeld: het getal 8365. Poorten De tellereenheid Mevr. Loncke 1

Het grondtal van het decimaal stelsel is 10. Voorbeeld: het getal 8365. Poorten De tellereenheid Mevr. Loncke 1 1. Inleiding In vorig hoofdstuk hebben we het gehad over invoerelementen, verwerking en uitvoerelementen. Je hebt geleerd dat al deze elementen maar 2 toestanden kennen en kunnen verwerken, namelijk de

Nadere informatie

Activiteit 1. Tel de punten Binaire Getallen. Samenvatting. Kerndoelen. Vaardigheden. Leeftijd. Materiaal

Activiteit 1. Tel de punten Binaire Getallen. Samenvatting. Kerndoelen. Vaardigheden. Leeftijd. Materiaal Activiteit 1 Tel de punten Binaire Getallen Samenvatting Data in de computer worden opgeslagen als een serie van nullen en enen. Hoe kunnen we woorden en getallen weergeven met alleen deze twee symbolen?

Nadere informatie