Inkoop Wijkverpleging 2015

Transcriptie

1 Rapportage ActiZ onderzoek Inkoop Wijkverpleging 2015 Voor ActiZ, organisatie van zorgondernemers Van ICSB Marketing en Strategie Drs. Yousri Mandour Loes Wevers MSc. Datum 27 januari 2015

2 Inhoudsopgave Samenvatting... 3 Beschouwing Prestatie wijkgericht werken (segment 1) Offreren en contracteren Zorgverzekeraars Stellingen over de prestatie wijkgericht werken Cliëntgebonden zorg (segment 2) Offreren en contracteren van cliëntgebonden zorg Zorgverzekeraars Volumekorting, tariefkorting en omzetverlies Instandhouding van beschikbaarheidsvoorzieningen Specifieke doelgroepen en specifieke zorgvormen Inkoopeisen en mogelijke problemen (On)redelijke inkoopeisen Verwachting problemen Net Promoter Score (NPS) Bijlage 1 - Onderzoeksverantwoording Evaluatie inkoop wijkverpleging Kenmerken respondenten Bijlage 2 WMO regio s Bijlage 3 Verdeling respons volumekorting Bijlage 4 Enquête Bijlage 5 Analyse inkoopbeleid wijkverpleging Pag. 2

3 Samenvatting Dit jaar onderzocht ActiZ voor de eerste keer de Inkoop Wijkverpleging door middel van een enquête onder haar leden. Dat de Inkoop Wijkverpleging voor een eerste keer onderzocht is, is het gevolg van de overheveling van de extramurale verpleging en verzorging van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet per De inkoop wijkverpleging 2015 vindt plaats door zorgverzekeraars. In 2015 wordt de wijkverpleging in representatie ingekocht; één zorgverzekeraar verzorgt namens alle zorgverzekeraars de zorginkoop. De vragen uit de vragenlijst zijn voor een deel gebaseerd op de analyse van het inkoopbeleid dat ActiZ in september 2014 heeft gemaakt (bijlage 5). Daarnaast is gekeken naar de enquête die is uitgezet ten behoeve van de evaluatie van de zorgcontractering Wlz Als gevolg van het extramuraliseren van verzorgingshuiscapaciteit hangt de contractering van de Wlz en de Wijkverpleging (idealiter) immers samen. Respons en verantwoording 163 zorgorganisaties hebben de enquête volledig ingevuld. Dit komt neer op een respons van 47%. De resultaten in deze enquête zijn representatief op landelijk niveau. Afhankelijk van de antwoorden van de respondent krijgt diegene een deel van de vragen wel of juist niet te zien. Het komt daardoor geregeld voor dat het aantal respondenten (n) per vraag afwijkend is. Hierbij merken we bovendien op dat door het toevoegen van een weging afrondingsverschillen kunnen ontstaan. Het aantal respondenten per vraag kan hierdoor licht afwijken, net als dat de bijbehorende percentages soms niet exact tot 100% optellen. Alleen volledig ingevulde vragenlijsten zijn meegenomen in de uitkomsten van dit onderzoek. Prestatie wijkgericht werken 69% van de respondenten heeft geoffreerd voor de prestatie wijkgericht werken. 14% van de zorgorganisaties had wel belangstelling, maar kon zich niet inschrijven, omdat de organisatie niet aan de minimumeisen voldeed. Van de organisaties die geoffreerd hebben, is 77% gecontracteerd voor de prestatie wijkgericht werken. Organisaties die niet gecontracteerd zijn, geven als belangrijkste reden op dat de zorgverzekeraar de organisatie te klein vindt. Respondenten die wel gecontracteerd zijn voor de prestatie wijkgericht werken zijn gemiddeld voor bijna een contract overeengekomen. Het totale bedrag van de 78 respondenten die deze vraag hebben beantwoord, bedraagt ruim 21,8 miljoen. 38% van de respondenten (33 organisaties) die een contract heeft voor de prestatie wijkgericht werken, heeft een deel van de prestatie wijkgericht werken niet gecontracteerd gekregen. Gemiddeld bedroeg het deel dat men niet gecontracteerd kreeg ruim per organisatie. Pag. 3

4 Wanneer wij inzoomen op de eisen die de zorgverzekeraar stelt en kijken naar de inhoudelijke invulling van de prestatie wijkgericht werken, stelt 39% van de respondenten dat de zorgverzekeraar verwacht dat wijkverpleegkundigen die wijkgericht werken gaan indiceren voor cliëntgebonden zorg (segment 2). Daarnaast stelt 60% van de zorgorganisaties dat de zorgverzekeraar verwacht dat de wijkverpleegkundigen die wijkgericht werken (door)verwijzen naar segment 2 (cliëntgebonden zorg), de WMO of de Wlz. 6% van de respondenten wordt door de verzekeraar verplicht om de prestatie wijkgericht werken onder te brengen in een aparte organisatie; in 26% van de gevallen moeten cliënten door de wijkverpleegkundige in segment 1 naar rato van productieafspraken worden doorverwezen naar zorgaanbieders in de regio. Een meerderheid van alle zorgorganisaties vindt dat de verdergaande opsplitsing van de wijkverpleegkundige functie in 2 segmenten een integrale uitvoering belemmert. De respondenten die wel gecontracteerd zijn voor de prestatie wijkgericht werken, zijn verder in het algemeen positiever dan de respondenten die wel geoffreerd hebben, maar hier niet voor gecontracteerd zijn. Respondenten die wel gecontracteerd zijn, verwachten dat aanbieders die gecontracteerd zijn potentiële cliënten (ook) wijzen op het aanbod van niet gecontracteerde organisaties. Respondenten die niet gecontracteerd zijn, kijken hier anders tegenaan; zij verwachten vaker concurrentienadelen dan dat respondenten die wel gecontracteerd hebben voordelen verwachten. Uit de open opmerkingen wordt duidelijk dat het deels ook nog lastig is in te schatten hoe het systeem gaat werken; dit is afhankelijk van hoe hier invulling aan wordt gegeven. Cliëntgebonden zorg Vrijwel alle zorgorganisaties (95%) hebben geoffreerd voor cliëntgebonden zorg (segment 2). Alle organisaties die offreerden, zijn gecontracteerd voor cliëntgebonden zorg. Zij zijn vooral gecontracteerd voor persoonlijke verzorging (99%) en verpleging (98%). 62% werd gecontracteerd voor AIV, 41% tot 43% voor oproepbare verzorging, oproepbare verpleging en gespecialiseerde verpleging. Zorgorganisaties staan onder druk Zorgorganisaties worden geconfronteerd met zowel volumekortingen als tariefkortingen. De gemiddelde volumekorting is 14,8%. De volumekortingen variëren echter sterk, van enkele procenten tot tientallen procenten. Voor een substantieel aantal aanbieders (73 van de 144 zorgorganisaties) bedraagt deze 15% of meer. De gemiddelde tariefkorting is 6,8% voor het tarief verpleging, 9,0% voor het tarief persoonlijke verzorging en 6,3% voor het tarief AIV. De combinatie van volumekortingen en tariefkortingen leidt tot omzetverliezen. Pag. 4

5 Instandhouding beschikbaarheidsvoorzieningen staat onder druk De instandhouding van de beschikbaarheidsvoorzieningen staat onder druk. Slechts 38% van de respondenten geeft aan dat de beschikbaarheidsvoorzieningen volledig in stand worden gehouden, terwijl 45% stelt dat dit deels het geval is. Respondenten merken op dat er (forse) kortingen worden toegepast en dat het budget niet kostendekkend is. In de open antwoorden wordt in dit verband regelmatig de afbouw van de Regeling Zorginfrastructuur genoemd. 17% van de zorgorganisaties geeft aan dat de beschikbaarheidsvoorzieningen in het geheel niet in stand worden gehouden. Specifieke doelgroepen en specifieke zorgvormen lopen risico In het onderzoek is navraag gedaan naar een drietal specifieke doelgroepen/zorgvormen. Om te beginnen betreft dat de Intensieve Kindzorg. Slecht 45% van de respondenten geeft aan dat men deze specifieke voorziening in 2015 kan continueren conform de afspraken in % van de respondenten kan dit deels. Bij ketenzorg dementie geeft minder dan de helft van de respondenten (48%) aan dat men deze voorziening kan continueren conform de afspraken in % van de respondenten kan deze voorziening deels contracteren; 5% kon dit in het geheel niet. 19% van de zorgorganisaties weet dit nog niet, zij geven aan dat er nog veel onduidelijk is over de bekostiging. Ook de continuïteit van de (extramurale) Palliatief Terminale Thuiszorg staat in 2015 onder druk. Iets meer dan de helft (54%) van de zorgorganisaties heeft voor 2015 afspraken kunnen maken conform % heeft dit deels gedaan, 5% van de respondenten is hiervoor niet meer gecontracteerd. Een deel van de zorgorganisaties geeft aan dat zij ten aanzien van deze specifieke doelgroepen/zorgvormen worden geconfronteerd met tariefkortingen en/of een volumekortingen. Zorgorganisaties worden geconfronteerd met onredelijke eisen en verwachten problemen als gevolg van de contractering wijkverpleging 2015 Een ruime meerderheid van de zorgorganisaties (65%) vindt dat de zorgverzekeraar geen redelijke eisen hanteert bij de inkoop van de wijkverpleging. De onredelijke eisen waarmee zorgorganisaties het meest worden geconfronteerd zijn dat de zorgverzekeraar voortzetting van zorglevering eist die voor eigen rekening is na bereiken van het budgetplafond en dat de zorgverzekeraar onredelijke volumekortingen oplegt. Daarnaast worden zij geconfronteerd met de eis dat ze onvoorwaardelijk akkoord moeten gaan met alle inkoopdocumenten en bijlagen en eist de zorgverzekeraar regelmatig dat alle cliënten worden geherindiceerd, zonder dat hiervoor extra middelen beschikbaar worden gesteld. Pag. 5

6 Zorgorganisaties hebben diverse acties ondernomen tegen de onredelijke eisen, zoals het aanvragen van overleg met de zorgverzekeraar en vragen stellen in een Q&A procedure. 35% van de respondenten heeft schriftelijk de bezwaren kenbaar gemaakt. Echter, een ruime meerderheid van de zorgorganisaties (74%) heeft de onredelijke eisen (noodgedwongen) geaccepteerd. 71% van de zorgorganisaties verwacht in 2015 problemen voor hun organisatie, die het directe gevolg zijn van de contractering wijkverpleging. Zij verwachten vooral te worden geconfronteerd met ontoereikende groeimogelijkheden en een verslechtering van de financiële positie. Daarnaast verwachten zij geen antwoord te kunnen bieden op de extramuralisering van verzorgingshuiscapaciteit en voorzien ze onbetaalde rekeningen als gevolg van overproductie. Ook in de ruimte voor toelichting blijkt dat met name het budgetplafond, gecombineerd met de extramuralisering waar geen extramuraal budget tegenover staat, leidt tot problemen in Pag. 6

7 Beschouwing In het voorjaar van 2014 heeft een aantal landelijke partijen 1 afspraken gemaakt over de overheveling van de extramurale verpleging en verzorging van de AWBZ naar de Zvw per 2015 en de gewenste transformatie van de wijkverpleegkundige zorg die in het verlengde plaats zal vinden. In het Onderhandelaarsresultaat transitie verpleging en verzorging zijn o.a. afspraken gemaakt over een kwaliteitsagenda, een zorgvuldig overgangsregime voor cliënten, het behoud van beschikbaarheidsvoorzieningen, financiële randvoorwaarden en de wijze waarop de budgettaire taakstelling wordt doorgevoerd. Naar aanleiding van signalen van leden en een eerste analyse van het inkoopbeleid van de zorgverzekeraars (bijlage 5) heeft ActiZ in het najaar van 2014 reeds contact opgenomen met de staatssecretaris. Gewezen is op de consequenties van de combinatie van volumeen tariefkortingen en op de financiering van de ketenzorg dementie die onder druk staat. De resultaten van de evaluatie van de zorginkoop wijkverpleging zijn in lijn met de zorgen die leden uiten, wat onder andere blijkt uit het grote aantal respondenten dat problemen verwacht als gevolg van de inkoop wijkverpleging en de onredelijke eisen die zij daarbij ervaren. De volgende conclusies kunnen aan de uitkomsten van dit onderzoek verbonden worden. Zorgorganisaties staan onder druk. Kortingen op volumes en tarieven op gespannen voet met gemaakte afspraken uit onderhandelaarsresultaat De overheveling van de extramurale verpleging en verzorging van de AWBZ naar de Zvw per 2015 gaat gepaard met een taakstelling. Landelijk is er in 2015 ruim 400 miljoen euro minder te besteden. Het zijn met name de ontoereikende groeimogelijkheden waardoor zorgorganisaties verwachten geen antwoord te kunnen bieden op de extramuralisering van verzorgingshuiscapaciteit die opvallen en zorgen baren. Steeds meer mensen met complexe zorgvragen blijven langer thuis wonen, zorgorganisaties geven aan dat de beschikbaarheid van voldoende aanbod en de kwaliteit van dit aanbod onder druk staan. In het onderhandelaarsresultaat hebben de landelijke partijen afgesproken om de taakstelling in de regel- te realiseren via het reduceren van het zorgvolume. Het onderzoek maakt duidelijk dat er inderdaad sprake is van volumekorting; voor een substantieel aantal aanbieders bedraagt deze meer dan 15%. Daarnaast worden tariefkortingen doorgevoerd. De combinatie van (soms forse) volume- en tariefkortingen veroorzaakt de druk op de budgetten en staat op gespannen voet met de landelijk gemaakte afspraken. 1 NPCF, V&VN, ZN, VWS, BTN en ActiZ. Pag. 7

8 Continuïteit beschikbaarheidsvoorzieningen en voorzieningen voor specifieke doelgroepen lopen risico In het Onderhandelaarsresultaat transitie verpleging en verzorging is afgesproken dat tijdens de transitiefase de beschikbaarheidsvoorzieningen worden gecontinueerd. De resultaten uit deze evaluatie maken duidelijk dat de continuïteit van de beschikbaarheidsvoorzieningen maar ten dele geborgd lijkt. Slechts 38% van de respondenten geeft aan dat zij deze voorzieningen kunnen continueren, zij het niet altijd kostendekkend. Vergelijkbare resultaten zien we bij de overige specifieke voorzieningen, te weten: de intensieve kindzorg, de ketenzorg dementie en de extramurale palliatief terminale zorg. Een deel van de zorgorganisaties stelt dat zij voor deze specifieke doelgroepen/voorzieningen worden geconfronteerd met tariefkortingen en/of een volumekorting. Onevenredige inkoopmacht van zorgverzekeraars Zorgorganisaties ervaren een onevenredig grote inkoopmacht van zorgverzekeraars. Een ruime meerderheid vindt dat de zorgverzekeraar geen redelijke eisen hanteert bij de inkoop van wijkverpleging. Met name het gegeven dat de zorgverzekeraar voortzetting van zorgverlening eist voor eigen rekening na het bereiken van het budgetplafond en de onredelijke volumekortingen scoren hoog. Ook het feit dat men onvoorwaardelijk akkoord moet gaan met alle inkoopdocumenten en de eis van de verzekeraar om alle cliënten te herindiceren zonder dat hiervoor extra middelen beschikbaar worden gesteld, worden vaak genoemd. Opsplitsing wijkverpleegkundige functie in twee segmenten lijkt nog niet van de baan Het opsplitsen van de wijkverpleegkundige functie in twee segmenten heeft in 2014 landelijk tot veel discussie geleid. ActiZ hecht aan een integrale uitvoering van de wijkverpleegkundige functie; integraliteit is noodzakelijk om een samenhangend aanbod voor cliënten in de thuissituatie mogelijk te maken. Ook dit onderzoek laat zien dat een meerderheid van de zorgorganisaties vindt dat een verdergaande opsplitsing van de wijkverpleegkundige functie in twee segmenten een integrale uitvoering belemmert. Het lijkt er op dat zorgaanbieders hier in de praktijk echter wel mee te maken krijgen. Zo wordt van wijkverpleegkundigen die werkzaam zijn in S1 verwacht dat zij indiceren voor cliëntgebonden zorg (60%); in een aantal gevallen verwacht de verzekeraar van de zorgorganisaties dat deze de wijkverpleegkundigen die wijkgericht werken onderbrengen in een aparte organisatie. Ook dit verhoudt zich slecht met de landelijke afspraken die zijn gemaakt. Pag. 8

9 1. Prestatie wijkgericht werken (segment 1) Het bekostigingsmodel voor de wijkverpleging bestaat in 2015 uit 2 segmenten. In segment 1, dat centraal staat in dit hoofdstuk, wordt het wijkgericht werken bekostigd. De activiteiten die vallen binnen de prestatie wijkgericht werken zijn niet direct te koppelen aan een individueel zorgtraject van een patiënt. De activiteiten zijn te kenschetsen als het verbinden van het medische en sociale domein waarbij signaleren, regisseren en coördineren de kern vormen Offreren en contracteren 69% van de respondenten (113 organisaties) heeft voor 2015 geoffreerd voor de prestatie wijkgericht werken. 14% had hiervoor wel belangstelling, maar kon zich niet inschrijven omdat de organisatie niet aan de minimumeisen voldeed. 17% van de zorgorganisaties heeft niet geoffreerd voor de prestatie wijkgericht werken, bijvoorbeeld omdat zij te klein zijn of ze dit type zorg niet leveren. Sommige organisaties participeren in een coöperatieve vereniging of geven aan dat een collega-instelling dit aanbiedt. Enkele citaten die dit illustreren, geven we onderstaand weer: Niet haalbaar voor ons als relatief kleine, gespecialiseerde en vooral intramurale instelling. S1 is niet onze corebusiness. Wij een te kleine organisatie zijn. We deze zorg niet leveren. Dit was niet mogelijk, er is een coöperatieve vereniging in oprichting. Binnen ons samenwerkingsverband wordt dit product door een collega instelling aangeboden. Wij hiervoor niet in aanmerking kwamen. Figuur 1.1 Geoffreerd (n=163) en gecontracteerd (n=113) voor wijkgericht werken 2 De exacte omschrijving van de prestaties is te vinden in de NZa beleidsregel BR/CU Pag. 9

10 113 organisaties hebben geoffreerd voor de prestatie wijkgericht werken. 77% van hen (87 organisaties) is voor 2015 gecontracteerd. De overige 23% van hen is niet gecontracteerd. De belangrijkste reden hiervoor is dat de zorgorganisatie te klein is, zoals ook blijkt uit onderstaande voorbeelden. Daarnaast was dit soms te wijten aan de prijs-kwaliteitverhouding. Er een andere zorgaanbieder is gecontracteerd voor onze regio. Alleen gegund aan grote aanbieder(s). Dit per regio aan 1 (d.w.z. de grootste) aanbieder is gegund. Er slechts twee grote aanbieders zijn gecontracteerd. Wij zijn een lokale partij. We hebben gezamenlijk aangevraagd, maar ook dat is niet gehonoreerd, terwijl wel werd aangegeven dat het in samenwerkingsverband kon. Gunning aan andere zorgaanbieder, die de hele regio bestrijkt. Prijs-kwaliteit van ons aanbod zou onvoldoende zijn in vergelijking met overig aanbod. Respondenten die gecontracteerd zijn voor de prestatie wijkgericht werken zijn gemiddeld voor bijna een contract overeengekomen. Het totale bedrag van de 78 respondenten die deze vraag hebben beantwoord, bedraagt ruim 21,8 miljoen. Van de 87 organisaties die gecontracteerd zijn voor de prestatie wijkgericht werken in 2015, geeft 38% (33 organisaties) aan dat zij een deel van de prestatie wijkgericht werken waarvoor zij offreerden, niet gecontracteerd hebben gekregen. 20 van de 33 respondenten die een deel van het geoffreerde aanbod niet gehonoreerd kregen, konden gemiddeld voor ruim niet contracteren. Dit telt voor hen op tot bijna 4,2 miljoen. De overige 13 zorgorganisaties geven aan dat zij niet het volledige bedrag dat zij geoffreerd hebben konden afspreken, maar bij hen is niet bekend hoe groot het bedrag is waarvoor zij geen afspraken hebben gerealiseerd. De 33 organisaties die slechts een deel van de prestatie wijkgericht werken gecontracteerd kregen, merken hierbij vooral op dat het aan een andere partij is toegewezen. Daarnaast merken ze op dat ze niet alle wijken hebben gekregen waarvoor ze geoffreerd hadden of dat groei niet wordt gehonoreerd. Bij diverse organisaties is niet duidelijk wat de reden is voor de afwijzing. Aan een ander toegekend. Aantal gemeenten is gegund aan andere partijen. Omdat zorgkantoor bewust spreidt. Niet in alle wijken S1 is ingekocht. Dat is vaak niet duidelijk. Onvoldoende gezicht in de wijk kan een reden zijn. Onduidelijke afwijzing. Groei vanaf 2014 wordt niet gehonoreerd. Pag. 10

11 1.2 Zorgverzekeraars 87 respondenten hebben afspraken gemaakt 3 met een (van de) zorgverzekeraar(s) over de prestatie wijkgericht werken. 11 van hen hebben afspraken gemaakt met meer dan 1 zorgverzekeraar. Derhalve komen we op een respons van 107 respondenten; de verdeling over de diverse verzekeraars is opgenomen in figuur 1.2. Zorgverzekeraars Aantal Percentage Achmea 38 35% CZ 15 14% Menzis 11 10% VGZ 25 24% Overige concessiehouders 18 17% De Friesland 6 5% DSW 2 2% ENO 1 1% Zorg en Zekerheid 9 8% Totaal % Figuur 1.2 Afspraken gemaakt over prestatie wijkgericht werken naar zorgverzekeraars Aan respondenten is gevraagd in welke WMO-regio zij wijkgericht werken aanbieden. Vanwege het grote aantal regio s, is het volledige overzicht te vinden in bijlage 2. Geconstateerd kan worden dat in het merendeel van de gevallen meerdere zorgaanbieders per WMO regio actief zijn. 3 In de vragenlijst is gevraagd met welke zorgverzekeraars de zorgaanbieders hebben onderhandeld, zie vraag 7 van bijlage 3. Pag. 11

12 1.3 Stellingen over de prestatie wijkgericht werken Aan respondenten die gecontracteerd zijn voor de prestatie wijkgericht werken, zijn diverse stellingen voorgelegd. De resultaten zijn opgenomen in figuur % van de respondenten stelt dat de zorgverzekeraar verwacht dat wijkverpleegkundigen die wijkgericht werken gaan indiceren voor cliëntgebonden zorg (segment 2). Daarnaast stelt 60% van de zorgorganisaties dat de zorgverzekeraar verwacht dat de wijkverpleegkundigen die wijkgericht werken (door)verwijzen naar segment 2 (cliëntgebonden zorg), de WMO of de Wlz. 6% van de respondenten wordt door de verzekeraar verplicht om wijkgericht werken onder te brengen in een aparte organisatie. In de ruimte voor open opmerkingen geven diverse respondenten aan dat er nog veel onduidelijk is: De gunning is binnen en de details worden nog uitgewerkt, daarom nog niet glashelder hoe WV wordt gepositioneerd. Het is eigenlijk behoorlijk onduidelijk wat er nu echt wordt verwacht van de zorgaanbieder. De overige opmerkingen van zorgorganisaties lopen uiteen. Figuur 1.3 Stellingen: De zorgverzekeraar verwacht van mij Aan alle zorgorganisaties die geoffreerd hebben voor de prestatie wijkgericht werken, zijn enkele stellingen voorgelegd. We maken onderscheid tussen respondenten die wél gecontracteerd zijn (n=107) en respondenten die wel offreerden, maar niet konden contracteren (n=26). Hierbij merken we op dat de laatste groep te klein is om representatief te zijn, deze resultaten zijn daarom enkel richtinggevend. Het contrast tussen beide groepen is groot, zoals te zien is in figuur 1.4. Pag. 12

13 Stellingen over prestatie wijkgericht werken Geoffreerd en gecontracteerd Niet gecontracteerd, wel geoffreerd Eens Oneens Weet niet Eens Oneens Weet niet Het onderscheid tussen de werkzaamheden in segment 1 en de werkzaamheden in segment 2 is voor mij 77% 22% 1% 75% 18% 7% duidelijk Ik vind het een goed idee om bij de zorgcontractering een onderscheid te 33% 57% 10% 9% 91% 0% maken tussen segment 1 en segment 2 Ik verwacht dat aanbieders die gecontracteerd zijn voor de prestatie wijkgericht werken potentiële cliënten (ook) wijzen op het aanbod van 75% 11% 14% 39% 21% 40% organisaties die niet gecontracteerd zijn voor segment 1 Ik vind het een goed idee dat slechts een beperkt aantal aanbieders wordt gecontracteerd voor de prestatie 61% 27% 12% 32% 68% 0% wijkgericht werken Ik verwacht dat ik cliënten misloop doordat ik niet ben gecontracteerd voor 55% 9% 36% de prestatie wijkgericht werken Ik verwacht concurrentievoordelen/ -nadelen omdat ik wel/niet ben gecontracteerd voor de prestatie 38% 42% 21% 70% 13% 17% wijkgericht werken De verdergaande opsplitsing van de wijkverpleegkundige functie in 2 segmenten belemmert een integrale 58% 26% 16% 76% 18% 6% uitvoering en is daarom ongewenst Ik verwacht dat er mini CIZ-jes ontstaan in buurten en wijken 36% 41% 24% 51% 21% 28% Volgend jaar opteer ik weer voor een contract voor de prestatie wijkgericht 88% 0% 12% 56% 0% 44% werken Figuur 1.4 Stellingen over de prestatie wijkgericht werken Gecontracteerd: n=107 Wel geoffreerd, niet gecontracteerd: n=26 (niet representatief) Pag. 13

14 Over de stelling het onderscheid tussen de werkzaamheden in segment 1 en segment 2 is mij duidelijk zijn beide groepen zorgorganisaties het in grote mate eens. Ook met de stelling de verdergaande opsplitsing van de wijkverpleegkundige functie in 2 segmenten belemmert een integrale uitvoering is daarom ongewenst is ruim de helft van de respondenten het eens, waarbij opvalt dat respondenten die niet gecontracteerd zijn het vaker eens zijn met de stelling dan respondenten die wel gecontracteerd zijn. Het merendeel van de respondenten opteert volgend jaar weer voor een contract voor de prestatie wijkgericht werken, waarbij we opmerken dat de respondenten die wel gecontracteerd zijn dit aanmerkelijk vaker aangeven dan de respondenten die niet gecontracteerd zijn. Met de stelling ik verwacht dat aanbieders die gecontracteerd zijn voor de prestatie wijkgericht werken potentiële cliënten (ook) wijzen op het aanbod van organisaties die niet gecontracteerd zijn voor segment 1 zijn de zorgorganisaties die gecontracteerd hebben het in grote mate eens (75%), terwijl dit aandeel bij de respondenten die niet gecontracteerd hebben kleiner is (39%). Een meerderheid van de zorgorganisaties die zijn gecontracteerd (61%) vindt het een goed idee dat slechts een beperkt aantal aanbieders wordt gecontracteerd, terwijl 68% van de respondenten uit de groep die niet kon contracteren het hiermee oneens is. Zorgorganisaties die niet konden contracteren voor segment 1, vinden het geen goed idee om bij de zorgcontractering een onderscheid te maken tussen segment 1 en 2. Bij de zorgorganisaties die wel konden contracteren, zijn de meningen meer verdeeld. Respondenten die niet gecontracteerd zijn, verwachten vaker concurrentienadelen dan dat respondenten die wel gecontracteerd hebben voordelen verwachten. In de open opmerkingen gaan zorgorganisaties dieper in op de diverse stellingen. Daarnaast merken zij echter op dat het lastig in te schatten is hoe het systeem gaat werken: Of het goed gaat werken is vooral afhankelijk van de mensen die er invulling aan gaan geven (en een gemeente die dit hoort te faciliteren ). Het is nog onduidelijk hoe de rol van de wijkverpleegkundige in segment 1 eruit gaat zien. Gemeenten hebben hierover verschillende opvattingen (van uitvoeren van wijkverpleging tot breed indiceren tot de uitspraak: Laat alle aanvragen voor wijkverpleging toch via de sociale wijkteams verlopen [ ]. Pag. 14

15 2. Cliëntgebonden zorg (segment 2) Het bekostigingsmodel voor de wijkverpleging bestaat in 2015 uit 2 segmenten. In dit hoofdstuk staat segment 2, namelijk de cliëntgebonden zorg, centraal. Het gaat om de prestaties persoonlijke verzorging, oproepbare verzorging, verpleging, oproepbare verpleging, gespecialiseerde verpleging en AIV (Advies, instructie en voorlichting) 4. Alle respondenten die hebben gecontracteerd voor segment 1 (prestatie wijkgericht werken), zijn ook gecontracteerd voor segment 2 (cliëntgebonden zorg). 2.1 Offreren en contracteren van cliëntgebonden zorg Vrijwel alle zorgorganisaties (98%) hebben in 2014 productieafspraken gemaakt voor de extramurale functies AWBZ verpleging en verzorging. Van de 163 zorgorganisaties, heeft 95% (155 organisaties) geoffreerd voor cliëntgebonden zorg (segment 2). Slechts 3% van de zorgorganisaties heeft niet geoffreerd. 2% had wel belangstelling, maar kon zich niet inschrijven omdat de organisatie niet aan de minimumeisen voldeed. Alle 155 zorgorganisaties die geoffreerd hebben voor cliëntgebonden zorg, hebben dit ook daadwerkelijk gecontracteerd gekregen. Figuur 2.1 Geoffreerd (n=163) en gecontracteerd (n=155) voor cliëntgebonden zorg 4 De exacte omschrijving van de prestaties is te vinden in de NZa beleidsregel BR/CU Pag. 15

16 De 155 zorgorganisaties zijn vooral gecontracteerd voor persoonlijke verzorging en voor verpleging. Voor oproepbare verzorging, oproepbare verpleging en gespecialiseerde verpleging is minder dan de helft van de zorgorganisaties gecontracteerd. Figuur 2.2 Bent u voor 2015 gecontracteerd voor? (n=155) 2.2 Zorgverzekeraars 155 respondenten zijn gecontracteerd voor cliëntgebonden zorg (segment 2) voor Een deel van de respondenten heeft met meerdere zorgverzekeraars productieafspraken gemaakt, derhalve komen we op een respons van 180 respondenten. De verdeling over de diverse zorgverzekeraars is opgenomen in figuur 2.3. Het grootste deel van de zorgorganisaties heeft afspraken gemaakt met Achmea (30%), gevolgd door CZ (25%) en VGZ (23%). Zorgverzekeraars Aantal Percentage Achmea 54 30% CZ 45 25% Menzis 20 11% VGZ 41 23% Overige concessiehouders 19 11% De Friesland 7 4% DSW 2 1% ENO 1 0% Zorg en Zekerheid 10 6% Totaal % Figuur 2.3 Afspraken gemaakt over cliëntgebonden zorg naar zorgverzekeraars Pag. 16

17 2.3 Volumekorting, tariefkorting en omzetverlies De overheveling van de verpleging en de verzorging van de AWBZ naar de Zvw in 2015 gaat gepaard met een taakstelling. Aan respondenten is gevraagd in hoeverre de contractering van de cliëntgebonden zorg (segment 2) voor 2015 bij hen heeft geleid tot een korting op het volume (2.3.1) en/of op het tarief (2.3.2) Volumekorting De volumekorting waarmee zorgorganisaties te maken hebben gaat uitsluitend om cliënten met een extramurale indicatie. Cliënten met een intramurale indicatie (indicatie voor verblijf) die deze indicatie omzetten in functies en klassen in het kader van overbruggingszorg, zijn in dit onderzoek buiten beschouwing gelaten. Een ruime meerderheid van de respondenten (80%, 144) heeft te maken met een korting op het volume. Bij 20% van de zorgorganisaties (36) is dit niet het geval. Sommige respondenten geven aan dat zij zelf konden kiezen voor een volumekorting danwel een tariefkorting. De volumekorting varieert sterk, van enkele procenten tot tientallen procenten. 73 van de 144 zorgorganisaties hebben te maken van een volumekorting van 15% of meer; soms bedraagt deze zelfs meer dan 40%. De respons van deze outliers (afwijkende antwoorden) zijn gecontroleerd en blijken correct; als gevolg daarvan zijn ze in de respons behouden. Een overzicht van de verdeling is te zien in de hiernaast opgenomen figuur. Voor meer informatie, zie bijlage 3. De gemiddelde volumekorting is 14,83%. Deze varieert tussen de diverse zorgverzekeraars, waarbij de korting het hoogst is voor VGZ en het laagst bij Achmea. Zorgverzekeraars Percentage Achmea 11,0% CZ 15,9% Menzis 15,0% VGZ 16,9% Overige concessiehouders 16,2% Gemiddelde volumekorting 14,8% Figuur 2.4 Volumekorting naar zorgverzekeraars Pag. 17

18 2.3.2 Tariefkorting Zorgorganisaties worden naast een volumekorting vaak geconfronteerd met een tariefkorting. De tariefkorting is het hoogst voor persoonlijke verzorging (9%). Voor het tarief verpleging is de gemiddelde tariefkorting 6,8% en voor AIV is dit 6,3%. Een volledig overzicht is opgenomen in tabel 2.5. In de laatste kolom van figuur 2.5 wordt het aandeel respondenten waarvoor de tariefkorting niet van toepassing was, bijvoorbeeld omdat zij dit type zorg niet leveren, weergegeven. Wanneer we een uitsplitsing van de resultaten maken naar de diverse zorgverzekeraars (tabel 2.6), zijn de resultaten enkel indicatief, vanwege de beperkte respons per zorgverzekeraar. De tariefkortingen zijn het hoogst in het werkgebied van Menzis. Tariefkorting Korting op het NZamaximumtarief Niet van toepassing/ geen korting Tarief verpleging 6,8% 6% Tarief persoonlijke verzorging 9,0% 2% Tarief AIV 6,3% 40% Figuur 2.5 Tariefkorting op het NZa-maximumtarief Zorgverzekeraars Tariefkorting Tariefkorting Tariefkorting AIV verpleging persoonlijke verzorging Achmea 6,6% 8,3% 6,5% CZ 6,1% 9,7% 5,3% Menzis 8,9% 9,8% 7,0% VGZ 6,7% 8,7% 6,6% Overige concessiehouders 6,9% 9,5% 7,0% Gemiddelde tariefkorting 6,8% 9,0% 6,3% Figuur 2.6 Tariefkorting naar zorgverzekeraars (indicatief) Pag. 18

19 2.4 Instandhouding van beschikbaarheidsvoorzieningen Aan respondenten is gevraagd of hun organisatie in 2014 voorzieningen aanbood die kunnen worden aangemerkt als beschikbaarheidsvoorzieningen. Meer informatie over de beschikbaarheidsvoorzieningen treft u aan in het kader op de volgende pagina. 57% van de respondenten (103) bood in 2014 voorzieningen aan die konden worden aangemerkt als beschikbaarheidsvoorzieningen, de overige 43% deed dit niet. Het resultaat van de contractering wijkverpleging 2015 is dat 45% van de respondenten de beschikbaarheidsvoorzieningen deels kan continueren. 38% kan dat helemaal, terwijl 17% dit in het geheel niet kon. Figuur 2.8 Beschikbaarheidsvoorzieningen in 2014 en 2015 Respondenten die aangeven dat zij de beschikbaarheidsvoorzieningen helemaal kunnen continueren, merken wel op dat dit niet altijd kostendekkend is: Ja, doch niet meer kostendekkend. Ja, maar niet met een duidelijke en dekkende financiering. Wij consumeren wel, maar deels zonder vergoeding. Zorgorganisaties die de beschikbaarheidsvoorzieningen deels kunnen continueren, geven aan dat zij gekort worden en dat de vergoeding onvoldoende is: Het budget is gekort met ruim 30% ten opzichte van Financiering product telezorg (dat t/m 2014 deels gefinancierd wordt uit zorginfrastructuur is onzeker. In lijn met 2014 is het budget dat beschikbaar is, niet voldoende voor het kostendekkend continueren. Wij zullen de voorzieningen wel blijven voortzetten. Mbt de zorginfrastructuur is de subsidieregeling hiervoor nog niet gereed. Over zorginfrastructuurmiddelen is nog onduidelijkheid. We moeten bezuinigen op de Meld Zorg Centrale. Pag. 19

20 Respondenten die de beschikbaarheidsvoorzieningen niet kunnen voortzetten, geven vooral aan dit aan andere zorgorganisaties is toegekend. Deze is toegekend aan twee grote organisaties in de regio. Geen ruimte voor afspraken voor beschikbaarheidsvoorzieningen. Dit terwijl wij deze wel leveren. We hadden die afspraak niet, maar we leveren wel. Beschikbaarheidsvoorziening wordt wel geboden, maar geen productieafspraken voor PV/VP extra kunnen maken. Wij bieden alarmering en opvolging, maar al in 2014 was dit niet gecontracteerd (werd aan andere aanbieder gegund). Wij deden dit echter zelf en blijven dit doen voor onze eigen cliënten en bekostigen dit zelf. Dit is al jaren een strijdpunt met [zorgverzekeraar]. Vrijwel elk jaar moeten we aantonen wat het de organisatie kost om deze voorziening te hebben. Daarnaast zijn we de enige die deze afspraak heeft kunnen maken voor de gehele [ ]-regio. De vergoeding is een schijntje van de werkelijke kosten en de wijze van declareren al helemaal. Maak er gewoon een product voor aan met een bedrag! In het Onderhandelaarsresultaat transitie verpleging en verzorging zijn afspraken gemaakt over beschikbaarheidsvoorzieningen. Letterlijk staat hier: op dit moment zijn er zorgorganisaties die voorzieningen realiseren zoals onplanbare zorg of nachtzorg, veelal op regionaal niveau. Tijdens de transitiefase worden de door deze organisaties gecreëerde basisvoorzieningen, gecontinueerd [ ]. De voorziening voor ongeplande zorg bestaat uit mensen en (zorg)infrastructuur. Met zorginfrastructuur worden de logistieke systemen bedoeld. Hiervan zijn er verschillende voorbeelden. Een zorgcentrale en het 24 uur bemand telefoonnummer waar mensen met een zorgvraag of de mantelzorgers terecht kunnen, waar verpleegkundige triage plaatsvindt en indien nodig geregeld kan worden dat binnen een halfuur een verpleegkundige ter plaatse is. Ook gaat het bijvoorbeeld om medische bereikbaarheid en medische beschikbaarheid. Of om allerlei vormen van online communicatie, monitoring en domotica waarmee zorg op afstand mogelijk wordt. Wat ook onder de voorziening valt is de werkkracht die beschikbaar wordt gesteld voor het organiseren van netwerken, waardoor veel van de zorg in het relatief dure ziekenhuis kan worden verplaatst naar de goedkopere eerste lijn. Beschikbaarheidsvoorzieningen (men spreekt ook over: basisvoorzieningen, infrastructurele voorzieningen of systeemvoorzieningen) worden vormgegeven met behulp van verschillende financieringsstromen. Deels zijn dit de (huidige) prestaties extra, deels betreft dit een bedrag waarover zorgkantoren en aanbieders afspraken maken tijdens de inkoop en deels wordt deze voorziening gefinancierd uit de marges van de tarieven. Pag. 20

21 2.5 Specifieke doelgroepen en specifieke zorgvormen In het inkoopbeleid onderscheidt een aantal zorgverzekeraars specifieke doelgroepen en/of specifieke vraagvormen. Een korte toelichting per doelgroep en zorgvorm nemen we steeds op in een kader. Intensieve Kindzorg Intensieve Kindzorg (IKZ) Vanaf 1 januari 2015 valt de Intensieve Kindzorg (IKZ) onder de aanspraak wijkverpleging. Het betreft zorg waarbij sprake is van complexe somatische problematiek en/of een lichamelijke handicap. Er is behoefte aan permanent toezicht of er moet 24 uur per dag zorg in de nabijheid beschikbaar zijn, omdat de zorg gepaard gaat met één of meer specifieke verpleegkundige handelingen. Zie hierover ook het ledenbericht. 11% van de zorgorganisaties bood in 2014 Intensieve Kindzorg aan. 45% van hen kon voor 2015 afspraken maken conform 2014, een meerderheid (55%) kon deze afspraken deels maken. Figuur 2.9 Intensieve kindzorg in 2014 en resultaat contracteren Intensieve Kindzorg Pag. 21

22 Ketenzorg Dementie 84% van de zorgorganisaties leverde in 2014 (een bijdrage aan) Ketenzorg Dementie, 16% leverde hier geen bijdrage aan. Minder dan de helft van de zorgorganisaties stelt dat de keten(s) dementie in hun regio gecontinueerd worden conform Volgens 28% is dit deels het geval. 5% van de respondenten stelt dat deze keten(s) in het geheel niet gecontinueerd worden. 19% van de respondenten weet dit niet. Figuur 2.10 Ketenzorg dementie in 2014 (n=180) en resultaat continuering keten(s) dementie in de regio (n=151) Zorgorganisaties die aangeven dat de keten(s) dementie geheel gecontinueerd kunnen worden, merken onder andere op dat zij wel worden geconfronteerd met hogere administratieve lasten of dat zij niet alles kunnen contracteren wat ze bieden: In 2015 wordt in het kader van alle ontwikkelingen onderzocht op welke wijze en in welke vorm de huidige keten kan en moet blijven bestaan. Omdat het individuele casemanagement per verzekeraar gefactureerd moet worden, levert dit wel extra administratieve lasten op, wat ten koste gaat van het bedrag beschikbaar voor de daadwerkelijke ketenzorg. Probleem is echter wel dat wij in een aantal ketens nog niet toegelaten waren voor casemanagement (terwijl wij het feitelijk wel leveren), en dat voor 2015 opnieuw niet worden, omdat alleen met bestaande partijen verder gegaan wordt. Pag. 22

23 Respondenten die de keten(s) deels kunnen continueren, geven aan dat dit nog onzeker is of dat ze gekort worden: Alleen projectleiding wordt nog bekostigd, de casemanagers niet meer. Hulpverlening moet gefinancierd worden uit het reguliere budget, dat 10% gekort is. Er is hier ook een korting toegepast in volume. Het budget is gehalveerd ten opzichte van Nog onzeker of gecontinueerd kan worden. Een deel van de zorgorganisaties stelt dat de keten(s) dementie niet gecontinueerd worden: Wordt voortgezet op basis van noodzaak, niet op basis van contractering. [Zorgverzekeraar] vindt casemanagers dementie onderdeel van wijkverpleging. Afbouw keten gaat zeer abrupt. Zorgverzekeraar en gemeenten laten dit beide lopen. Enkel budget voor zachte landing en afbouw. De respondenten die nog niet weten of de keten(s) dementie worde gecontinueerd, geven aan dat dit nog niet bekend is: Moet nog over worden gesproken. Nog niet bekend. Nog niet duidelijk waar financiering keten dementie vandaan komt. Zonder financiering leveren wij geen casemanager meer. Ik weet op dit moment niet of de keten doorgaat. Ik vermoed dat die in afgeslankte vorm voorlopig wel wordt voortgezet. Wij hebben onze deelname als gevolg van de bezuinigingen moeten staken. Onze casemanager dementie hebben we helaas per 1/1/2015 moeten ontslaan. Pag. 23

24 (Extramurale) Palliatief Terminale Thuiszorg Ruim de helft van de zorgorganisaties (55%) bood in 2014 (extramurale) Palliatief Terminale Thuiszorg. Een meerderheid van de zorgorganisaties (54%) kan in 2015 (extramurale) Palliatief Terminale Thuiszorg aanbieden conform % kan dit deels, de overige 5% kan dit niet. De respondenten die aangeven dat (extramurale) Palliatief Terminale Thuiszorg deels kan worden voortgezet, worden voornamelijk geconfronteerd met een korting: Door volume- en tariefkorting is het niveau 2014 niet mogelijk. Flinke volumekorting. Hoge doelmatigheid, toch een korting. Voor palliatief terminale zorg is ook de volumekorting van toepassing! Figuur 2.11 (Extramurale) Palliatief Terminale Thuiszorg in 2014 (n=180) en resultaat contractering aanbod in 2015 (n=99) Pag. 24

25 3. Inkoopeisen en mogelijke problemen 3.1 (On)redelijke inkoopeisen Een ruime meerderheid van de zorgorganisaties (65%, 107 organisaties) vindt dat de zorgverzekeraar geen redelijke eisen hanteert bij de inkoop van de wijkverpleging. 35% vindt dat de zorgverzekeraar bij de inkoop wijkverpleging wel redelijke eisen hanteert. De belangrijkste onredelijke eisen (figuur 3.1) zijn dat de zorgverzekeraar eist dat voortzetting van zorglevering voor eigen rekening is na het bereiken van het productieplafond en dat de zorgverzekeraar onredelijke volumekortingen oplegt. Daarnaast stelt 65% dat de zorgverzekeraar eist dat aanbieders onvoorwaardelijk akkoord gaan met alle inkoopdocumenten en bijlagen en dat de zorgverzekeraar eist dat alle cliënten worden geherindiceerd zonder dat hiervoor extra middelen beschikbaar worden gesteld. 29% van de respondenten stelt dat het beleid van de zorgverzekeraar een verzwaring van administratieve lasten veroorzaakt. Enkele voorbeelden die zij hierbij geven, zijn: Aparte verantwoordingen in Excel. Diverse in te dienen monitorsjablonen leidt tot extra administratieve last bij wijkverpleegkundigen en bij administratieve afdelingen. Dubbele registratie. Gesplitste inkoop, verantwoording, declaratie. Indiceren, facturering, verzwaring op de AOIC. Meer en afzonderlijke declaratieberichten, zonder dat er al protocollen voor bekend zijn. Onder de andere onredelijke eisen verstaan zorgorganisaties bijvoorbeeld een korting op de tarieven en dat de kosten van het werkkapitaal niet worden vergoed. Kosten van werkkapitaal worden niet vergoed en zitten ook niet in tarief. Zwaardere eisen aan deskundigheidsniveaus tegen lagere tarieven. Is niet bereid te praten c.q. onderhandelen over een hoger tarief dan in 2014 (terwijl aantoonbaar de kosten per cliënt door inspanningen gedaald zijn). En is niet bereid tegemoet te komen aan de kosten van het aanhouden van extra werkkapitaal (bijv. via geëigende en passende bevoorschotting / vooruitbetaling i.c.m. zeer snelle betaling van facturen) danwel een rentevergoeding in het tarief op te nemen. Er wordt geen rekening gehouden met groei door vergrijzing en extramuralisatie, er wordt fors afgeweken van het landelijk transitie-akkoord. Pag. 25

26 Figuur 3.1 Onredelijke eisen (n=107) Pag. 26

27 Zorgorganisaties merken in de ruimte voor toelichting op dat zij fors worden gekort en/of dat het regiobudget ontoereikend is, waardoor zij financieel risico lopen. Ook gaan zorgverzekeraars ervan uit dat een deel van de cliënten gaat naar de Wlz, WMO of Zvw, wat risico s oplevert voor de zorgaanbieders. Korting op tarieven waar al zuinig werd gewerkt en vrijwilligers worden ingezet. De zorginhoudelijke indicatoren zijn nooit bedoeld geweest voor inkoopdoeleinden, maar wel zo gebruikt door de zorgverzekeraar. Zeer rigide en arrogante benadering in het gehele proces. Je mag niet met de mensen van de verzekeraar praten, er is niets onderhandelbaar en als je bezwaar maakt zeggen ze dat het plafond misschien het plafond niet is, maar daar kan je toch niet op sturen. Voor hetzelfde geld is het plafond wel het plafond. De indruk bestaat dat ze geld achterhouden. De zorgverzekeraar heeft niet gekort op het volume voor wijkverpleging, maar waarschuwt voor het risico dat het regiobudget ontoereikend is. Er is dus geen zekerheid over het volume in 2015 en het risico ligt volledig bij de zorgaanbieders. Wordt terughoudendheid in het honoreren van zorgvragen (maatschappelijke verantwoordelijkheid) gestraft en u vraagt, wij draaien beloond? [ ] De zorgverzekeraar kwam ook met een niet-controleerbare berekening van het overgangsrecht die bij de AWBZ/Wlz voor 80% is gehonoreerd, de overige 20% (cliënten die volgens de zorgverzekeraar in 2015 zullen kiezen voor Zvw/WMO) werd niet bij het budgetplafond voor de Zvw opgeplust! Zorgkantoor verlangt forse extramuralisering en afbouw van plaatsen (want teveel plaatsen in hun ogen), terwijl de zorg die hierdoor extramuraal méér moet worden geleverd door de zorgverzekeraar(s) niet wordt ingekocht. Pag. 27

28 Zorgorganisaties zijn op verschillende manieren omgegaan met de onredelijke eisen waarmee zij geconfronteerd worden. Ruim de helft van de zorgorganisaties heeft overleg aangevraagd met de zorgverzekeraar. Daarnaast heeft bijna de helft vragen gesteld, bijvoorbeeld in een Q&A procedure. 35% van de organisaties maakte de bezwaren schriftelijk kenbaar. Diverse zorgorganisaties merken bij anders op dat zij de onredelijke eisen bij ActiZ hebben aangekaart. Ondanks de diverse acties valt echter op dat 74% van de zorgorganisaties de onredelijke eisen (noodgedwongen) accepteerde. Figuur 3.2 Omgaan met onredelijke eisen (n=107) Pag. 28

29 3.2 Verwachting problemen 71% van de zorgorganisaties verwacht problemen voor hun organisatie die het directe gevolg zijn van de contractering wijkverpleging in % van de zorgorganisaties verwacht geen problemen als direct gevolg van de contractering wijkverpleging. Zorgorganisaties die problemen voor hun organisatie voorzien, benoemen hierbij vooral ontoereikende groeimogelijkheden (76%), een verslechtering van de financiële positie (69%) en geen antwoord kunnen bieden op de extramuralisering van verzorgingshuiscapaciteit (67%). Daarnaast verwacht 62% onbetaalde rekeningen als gevolg van overproductie boven het productieplafond en voorziet 57% verschraling en kwaliteitsverlies van zorg. Een volledig overzicht is te zien in figuur 3.3. Figuur 3.3 Verwachting problemen in 2015 Pag. 29

30 In de ruimte voor toelichting merken zorgorganisaties voornamelijk op dat het budgetplafond problemen oplevert. Daarnaast levert de extramuralisering waarvoor geen budget beschikbaar is voor diverse zorgorganisaties problemen op. Al jaren is er een budgetplafond, terwijl de zorg toeneemt, zowel in aantal cliënten als huidige cliënten met een zwaardere zorg. Deze cliënten kun je niet doorsturen naar een andere zorgaanbieder als je het plafond hebt bereikt. We leveren al twee jaar gratis zorg na bereiken van het budgetplafond. Duidelijk is dat er meer geld nodig is voor deze functie. Na berekening van het verwachte gemaximeerde budget kunnen wij feitelijk geen nieuwe cliënten aannemen en na de eerste helft van het jaar rond augustus/september geen zorg meer verlenen. Dit als wij het budgetplafond na zouden leven. Het ontbreken van een herschikkingsmogelijkheid, de lagere volumeafspraken en tariefkortingen leiden tot een afnemend budget. Ook de productmixafspraken versterken de afname van het budget. Extramuralisering van verzorgingshuisplaatsen, waar geen extramuraal budget tegenover staat. Het aantal ouderen in ons dorp neemt fors toe, maar ons extramurale budget neemt alleen maar af. Verhuur appartementen (extramuralisering) gaat goed, maar door productieplafond extramurale zorg stoppen we hiermee noodgedwongen. Onder- of overschrijding tussen aanbieders onderling wordt in principe niet gecorrigeerd. Daarnaast vinden er in principe geen correcties plaats over de domeinen heen. Cliënten met een ZZP-indicatie die de keuze maken voor Zvw/WMO zorgen ervoor dat er ruimte in het overgangsrecht Wlz achterblijft, terwijl de druk op het krappe budget in de Zvw en de WMO alsmaar toeneemt. [...] Pag. 30

31 3.3 Net Promoter Score (NPS) Verzekerden kunnen hun eigen zorgverzekeraar kiezen. Aan zorgorganisaties is gevraagd in hoeverre zij de zorgverzekeraar(s) met wie zij te maken hebben, zouden aanbevelen op een schaal van 0 tot 10, waarbij 0 = zeer waarschijnlijk niet en 10 = zeer waarschijnlijk wel. De score wordt uitgedrukt in de NPS (Net Promoter Score). De NPS meet de aanbevelingsgeneigdheid en wordt vaak gebruikt om inzicht te krijgen in loyaliteit. De NPS berekenen we door de antwoorden van zorgorganisaties in te delen in 3 groepen: 0 t/m 6: critici 7 of 8: neutralen 9 of 10: fans Het percentage critici wordt afgetrokken van het percentage fans, om de Net Promoter Score (NPS) te bepalen. Een gemiddeld bedrijf in Amerika scoort minder dan +10 op de NPS, in Nederland is een positieve score (0 of groter) al relatief goed te noemen. De Net Promoter Score die zorgorganisaties geven aan de zorgverzekeraars waarmee zij te maken hebben, bedraagt gemiddeld -50. Het percentage critici is met 52% relatief hoog, terwijl het percentage fans gering is (2%). Bij het aandeel critici moeten we opmerken dat 39 respondenten een 6 geven en 30 respondenten een 5, het aantal respondenten dat een diepe onvoldoende geeft is gering. Net Promoter Score Aantal Percentage Critici (0 t/m 6) 85 52% Neutralen (7 of 8) 74 45% Fans (9 of 10) 4 2% NPS -50 Figuur 3.4 Net Promoter Score (n=163) Pag. 31

32 De Net Promoter Score is ook berekend per zorgverzekeraar. De aanbevelingsgeneigdheid van respondenten die met meerdere verzekeraars afspraken maken, voor segment 1 en of segment 2, is voor al deze verzekeraars meegenomen. We zien dat de NPS het laagst is voor CZ en Menzis. Voor de overige zorgverzekeraars is deze het hoogst, al is deze nog steeds sterk negatief. Net Promoter Score Achmea CZ Menzis VGZ Overige verzekeraars Aantal Critici (0 t/m 6) 53% 67% 68% 45% 26% Neutralen (7 of 8) 44% 31% 27% 52% 68% Fans (9 of 10) 4% 2% 5% 2% 5% NPS Figuur 3.5 Net Promoter Score naar zorgverzekeraar Diverse respondenten merken wel op dat het lastig is een score te geven, omdat zij verwachten dat de verschillen tussen zorgverzekeraars gering zijn of omdat de zorgorganisaties geen inzicht in de verschillen tussen verzekeraars hebben: Heb niet de indruk/illusie dat de ene zorgverzekeraar significant beter is dan de andere. Wij denken dat alle zorgverzekeraars met hetzelfde problemen te maken hebben, namelijk veel minder budget te verdelen dan in voorgaande jaren. Daarbij komt nog dat er door het overgangsrecht te weinig inzicht in de te leveren zorg in 2015 is, waardoor ze niet al het beschikbare budget durven in te zetten. Ik denk dat het niet alleen aan de verzekeraars ligt; ik verwacht dat ze allemaal extra sloten op de deur hebben gezet, uit angst voor hun eigen financiële positie. Ik denk dat er weinig verschil zit in de eisen van de zorgverzekeraars. Of je nu door de hond of door de kat gebeten wordt Wij gaan niet over deze keuze door verzekerden! Maar ook hebben wij geen totaalbeeld van de plussen en minnen op dit item bij de verschillende verzekeraars. Pag. 32

33 Bijlage 1 - Onderzoeksverantwoording Evaluatie inkoop wijkverpleging 2015 Dit jaar onderzocht ActiZ voor het eerst de Inkoop Wijkverpleging door middel van een enquête onder haar leden. De voorliggende rapportage heeft betrekking op In de periode van 25 november 2014 tot en met 1 januari 2015 was de vragenlijst over de Inkoop Wijkverpleging 2015 beschikbaar voor de leden van ActiZ. In totaal hebben 163 zorgorganisaties deelgenomen aan het onderzoek. Dit komt neer op een respons van 47%. Hierdoor beschikken we landelijk over een representatief beeld over de inkoop wijkverpleging. In tabel 0.1 vindt u een overzicht van de respons. Aantal benaderde respondenten en respons Percentage Aantal benaderde zorgorganisaties 344 Aantal deelnemende zorgorganisaties 163 Responspercentage 47% Tabel 0.1 Respons op onderzoek naar zorgcontractering Het aantal antwoorden per vraag kan verschillen. Dit heeft diverse redenen: De vragen die respondenten krijgen voorgelegd zijn afhankelijk van eerdere antwoorden, zodoende krijgen niet alle respondenten alle vragen voorgelegd. Een deel van de respondenten maakt afspraken met meerdere zorgverzekeraars en wordt zodoende meermaals meegenomen. Kenmerken respondenten De meeste deelnemende zorgorganisaties hebben een totale jaaromzet van de gehele organisatie tussen de 10 en 100 miljoen. Een overzicht van de jaaromzetten (ongewogen) is te zien in tabel 0.2. Totale jaaromzet Aantal Percentage Minder dan 10 miljoen 34 21% Tussen 10 en 40 miljoen 49 30% Tussen 40 en 100 miljoen 51 31% Meer dan 100 miljoen 29 18% Totaal % Tabel 0.2 Verdeling naar totale jaaromzet zorgorganisatie Ongewogen Pag. 33

34 Ten opzichte van het ledenbestand van ActiZ zijn de respondenten met een organisatieomzet die kleiner is dan 10 miljoen, ondervertegenwoordigd in de respons. Dit is zichtbaar wanneer we de kolom respons (de daadwerkelijke respons) en de verwachte respons berekend op basis van de omvang van de organisaties in het ledenbestand van ActiZ vergelijken. Om een representatief beeld te geven, wordt in deze rapportage een weging toegepast bij de analyse van de respons. Totale jaaromzet Respons Verwachte Wegingsfactor respons Minder dan 10 miljoen ,76 Tussen 10 en 40 miljoen ,94 Tussen 40 en 100 miljoen ,75 Meer dan 100 miljoen ,66 Totaal % Tabel 0.3 Wegingsfactor ten behoeve van de representativiteit Pag. 34

35 Bijlage 2 WMO regio s Aan respondenten is gevraagd in welke WMO-regio( s) zij wijkgericht werken aanbieden. Het resultaat staat onderstaand weergegeven, waarbij de regio s op alfabetische volgorde staan. Pag. 35

36 Bijlage 3 Verdeling respons volumekorting De volumekorting die respondenten aangeven voor segment 2, varieert sterk. Onderstaand zijn 2 figuren opgenomen, waarin de verdeling van de respons is opgenomen. We merken hierbij op dat er enkel outliers (afwijkende antwoorden) te zien zijn. De antwoorden van deze respondenten zijn gecontroleerd en blijken juist zijn. Als gevolg daarvan, zijn ze niet verwijderd. Figuur 3a Histogram verdeling volumekorting segment 2 Pag. 36

37 Figuur 3b Boxplot verdeling volumekorting segment 2 Het boxplot geeft de extreme waarden aan met een * en de uitbijters (outliers) met een o. We zien dat de waarden vanaf 38% outliers zijn, de waarden vanaf 60% zijn extremen. Na een controle van deze antwoorden, bleken deze wel correct te zijn. Zodoende zijn deze antwoorden behouden in de respons. Pag. 37