Stichting Pensioenfonds AZL

Transcriptie

1 Stichting Pensioenfonds AZL Stichting Pensioenfonds AZL Akerstraat 92, 6411 HD Heerlen Postbus 4471, 6401 CZ Heerlen Telefoon: Internetsite: Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer Verslag over het boekjaar t/m

2 2

3 Inhoud Pagina Bestuur en organisatie 5 Meerjarenoverzicht 7 Bestuursverslag Algemeen 9 Bestuurlijke inrichting en governance 9 Naleving Code Pensioenfondsen 12 Maatschappelijk verantwoord beleggen 14 Communicatie 15 Kostenoverzicht 16 Belangrijkste ontwikkelingen in Fondsspecifieke ontwikkelingen 18 Pensioenregelingen van het fonds 19 Toeslagenbeleid van het fonds 20 Beleggingen 23 Risicoparagraaf 25 Vooruitblik Samenvatting actuarieel rapport 35 Verantwoordingsorgaan Verslag van het Verantwoordingsorgaan 41 Reactie bestuur op verslag van het Verantwoordingsorgaan 43 Visitatiecommissie Samenvatting bevindingen visitatiecommissie Stichting Pensioenfonds AZL over verslagjaar Jaarrekening Balans per 31 december 48 Staat van baten en lasten 50 Kasstroomoverzicht 52 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 53 Toelichting op de balans per 31 december 57 Toelichting op de staat van baten en lasten 64 Risicoparagraaf 70 Stichting Pensioenfonds AZL Jaarverslag

4 Pagina Overige gegevens Gebeurtenissen na balansdatum 81 Resultaatbestemming 82 Actuariële verklaring 83 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 85 Bijlagen Bijlage 1: beleggingsoverzicht 91 Bijlage 2: begrippenlijst 92 4

5 Bestuur en organisatie Bestuur Werkgeversleden: dhr. W.N.C. Beckers dhr. H.J.E. Drummen mw. J.J.M. Kochen voorzitter Werknemersleden: dhr. H.H.E.J. Quaden dhr. R.A. Schuurs dhr. M.H.P. Starren dhr. R.J.G.N. Volders secretaris (namens de pensioengerechtigden) Verantwoordingsorgaan Vertegenwoordiger uit de kring van de deelnemers: dhr. D.M.J. Becker Vertegenwoordiger uit de kring van de werkgever: dhr. P.W. Hoogers Vertegenwoordiger uit de kring van de pensioengerechtigden: dhr. W. Klaassen (voorzitter) Organisatie Administrateur AZL N.V., Heerlen Vermogensbeheer NN Investment Partners B.V., Den Haag Certificerende actuaris Sprenkels & Verschuren Actuarissen B.V., Amsterdam Adviserend actuaris AZL N.V., Heerlen Accountant Ernst & Young Accountants LLP, Amsterdam Stichting Pensioenfonds AZL Jaarverslag

6 6

7 Meerjarenoverzicht Aantallen Actieve deelnemers Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden Totaal Financiële gegevens (in duizenden euro) Beleggingen voor risico pensioenfonds Belegd vermogen 1) Beleggingsopbrengsten Rendement op basis van total return 20,0% 6,8% 12,1% 6,2% 10,7% Reserves Algemene reserve Bestemmingsreserve Solvabiliteitsbuffer BPR Bestemmingsreserve premies Totaal reserves Technische voorzieningen Voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds Herverzekeringsdeel technische voorzieningen Overige technische voorzieningen Totaal technische voorzieningen Overige voorzieningen Technisch resultaat herverzekeraar ) Zie pagina 57, totaal beleggingen voor risico pensioenfonds. Stichting Pensioenfonds AZL Jaarverslag

8 Voorziening pensioenverplichtingen voor risico deelnemers Premiebijdragen van werkgevers en werknemers Pensioenuitkeringen Dekkingsgraad 1) FTK 108,9% 112,0% 101,0% 95,2% 105,8% Vereiste FTK (strategisch) 115,4% 119,8% 119,9% 118,4% 118,5% 1) De dekkingsgraad wordt berekend door de algemene reserve plus de voorzieningen pensioenverplichtingen eigen rekening en de overige technische voorzieningen te delen door de voorziening pensioenverplichtingen eigen rekening plus de overige technische voorzienignen. 8

9 Bestuursverslag Algemeen Bestuurlijke inrichting en governance Inleiding Pensioenfonds AZL (P-AZL) is een ondernemingspensioenfonds en heeft de stichting als rechtsvorm. Het pensioenfonds is opgericht bij notariële akte op 14 augustus 1984 en is statutair gevestigd te Heerlen. Overeenkomstig artikel 17 van de statuten wordt hierbij verslag uitgebracht over het boekjaar Sociale partners bij AZL N.V. hebben eind 2012 een akkoord bereikt over een nieuwe pensioentoezegging aan de werknemers van AZL N.V. De deelnemers is destijds de mogelijkheid geboden om de tot en met 2012 opgebouwde rechten actuarieel neutraal om te laten zetten naar de nieuwe regeling. Nagenoeg alle deelnemers hebben gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. De pensioenregeling die per 1 januari 2013 wordt uitgevoerd door P-AZL, is voor de (gewezen) deelnemers een middelloonregeling op basis van een uitkeringsovereenkomst. Sociale partners bij AZL N.V. zijn overeengekomen de financiering van de regeling te laten plaatsvinden op basis van het CDC-principe. Dat betekent dat de regeling zich kenmerkt met name door de vaste premie die de werkgever afdraagt aan het pensioenfonds van de onderneming. Door het betalen van deze premie heeft de onderneming aan zijn pensioenverplichting voldaan. Het pensioenfonds wendt de premie aan ten behoeve van de opbouw van actieven. Een CDC-regeling is geen regeling die omschreven staat in de Pensioenwet. Voor IFRS standaarden (verslagleggingsregels voor de onderneming) wordt naar de feitelijke regeling gekeken en kwalificeert de CDC-regeling bij AZL als een DC-regeling. In 2014 zijn er voor het bestuur veel aandachtspunten geweest voortvloeiend uit nieuwe wetgeving zoals de Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen, het nieuw Financieel Toetsingskader, het Witteveenkader en de Code Pensioenfondsen (hierna: Code). Hierop wordt nader ingegaan in de paragraaf inzake fondsspecifieke ontwikkelingen. Wat betreft de Code zal het bestuur van P-AZL in dit jaarverslag voor het eerst verantwoording afleggen over de naleving van de 83 normen uit de Code. Ten slotte dient te worden opgemerkt dat P-AZL sinds ultimo 2013 uit het kortetermijnherstelplan is. Het lange termijn herstelplan was in 2014 nog wel van kracht. Verder verwacht het fonds gezien de toegenomen buffereisen onder het nieuw Financieel Toetsingskader per 1 januari 2015 wederom een herstelplan te moeten opstellen. Deze laatste verwachting zal worden toegelicht bij gebeurtenissen na balansdatum. Elders in dit verslag wordt separaat de financiële situatie van het fonds beschreven. Doelstelling Statutaire doelstelling Het fonds heeft ten doel het verzekeren ten behoeve van de deelnemers casu quo hun rechtverkrijgenden van pensioenuitkeringen en het verzekeren van uitkeringen in het kader van vervroegde uittreding ten behoeve van de deelnemers. Stichting Pensioenfonds AZL Jaarverslag

10 Het bestuur richt zich bij het vervullen van zijn taak naar de belangen van de bij het fonds betrokken deelnemers, gewezen deelnemers en overige belanghebbenden en zorgt ervoor dat dezen zich op een evenwichtige wijze vertegenwoordigd kunnen voelen. Het fonds heeft een actuariële en bedrijfstechnische nota (abtn) opgesteld waarin gemotiveerd is omschreven welk beleid wordt gevoerd om de doelstelling van het pensioenfonds na te kunnen komen. Visie Naast het statutaire doel kent het fonds een missie, visie en strategie waarmee het fonds invulling geeft aan artikel 102a Pensioenwet, zoals dat in 2014 in de Pensioenwet is opgenomen. De missie luidt: P-AZL wil voor zijn (gewezen)deelnemers en gepensioneerden een duurzaam en betrouwbaar pensioenfonds zijn dat de pensioenaanspraken nu en in de toekomst (toekomstbestendig) aan haar (gewezen) deelnemers en gepensioneerden kan blijven waarmaken. Statuten De statuten van P-AZL zijn gedurende het verslagjaar gewijzigd naar aanleiding van gewijzigde wetgeving. Artikel 3 van de statuten is aangepast, zodat niet langer wordt gesproken over het verzekeren van een uitkering in het kader van vervroegde uittreding. Verder gaf de Wet Versterking Bestuur aanleiding tot een aantal aanpassingen. De belangrijkste aanpassingen zijn dat artikel 4 is ingevoegd waarin het paritaire bestuursmodel van het fonds wordt beschreven. Artikel 6 bepaalt dat het bestuur de voorzitter uit zijn midden aanwijst. Voorheen was dit de werkgever. Artikel 8 geeft uitdrukkelijk aan voor welke periode de uitvoeringsovereenkomst is aangegaan en binnen welke termijn deze kan worden opgezegd. Bestuur Het pensioenfonds wordt beheerd door een bestuur, bestaande uit zeven personen. Het bestuur kent een paritaire samenstelling. Drie bestuurders worden benoemd door de werkgever en drie bestuurders door de ondernemingsraad. Eén bestuurder wordt gekozen door en uit de pensioengerechtigden. De bestuurders zijn benoemd voor een periode van drie jaar en treden af volgens een rooster van aftreden. Na afloop van de zittingsperiode kunnen de bestuurders wederom worden benoemd. Mevrouw Kochen maakt per 1 januari 2014 deel uit van het bestuur namens de werkgever. Zij vervult daarmee de vacature die was ontstaan door het afscheid van de heer Janssens per 1 juli Verder is de heer Starren enige pensioengerechtigde die zich kandidaat had gesteld, per 1 januari 2014 toegetreden tot het bestuur als bestuurder namens pensioengerechtigden. Hij volgt de heer Van de Venne op die reeds in 2013 had laten weten niet herkiesbaar te zijn per 1 januari De zittingsperiode van de heren Beckers en Volders liep af per 1 januari Na voordracht door de werkgever respectievelijk ondernemingsraad van AZL N.V. en verklaring van geen bezwaar door DNB, zijn beide heren herbenoemd per 1 januari Het bestuur vergaderde in het verslagjaar regulier 7 keer. Daarnaast vonden er twee bijeenkomsten plaats met het verantwoordingsorgaan. Twee extra bestuursvergaderingen hebben in het eerste kwartaal van 2014 plaatsgevonden inzake de ALMstudie en continuïteitsanalyse. De belangrijkste aandachtspunten (in willekeurige volgorde) van het bestuur in het verslagjaar waren: De financiële positie van het fonds en de gevolgen van de economische ontwikkelingen op de dekkingsgraad; De implementatie van de nieuwe pensioenregeling; Nieuwe wet- en regelgeving; De nieuwe uitvoeringsovereenkomst; De jaarstukken 2013; De ALM-studie, continuïteitsanalyse en SAA-studie; De toekomst van de BPR-regeling; 10

11 Risk management; De btw-positie van het fonds; Check op naleving van de Code Pensioenfondsen; Check op naleving van de Guidance Uitbesteding; Aanpassing pensioenregeling. Als belangrijkste genomen besluiten tijdens het verslagjaar kunnen worden genoemd: Het besluit tot wijziging van de abtn; Het besluit om de opbouw voor 2015 vast te stellen op 1,875%; Het besluit om geen toeslag te verlenen in 2014; Het besluit om het uitbestedingsbeleid vast te stellen; Het besluit om in 2014 de zelfevaluatie in eigen kring te laten plaatsvinden. Commissies van het bestuur Het bestuur heeft de governance zo ingericht dat het werkt met een drietal commissies. Hiermee wordt optimaal geprofiteerd van de specifieke kennis van bestuurders op deelgebieden. Binnen de Beleggingscommissie, de commissie Finance en Risk en de commissie Pensioenen en Governance Issues worden, voorafgaand aan de reguliere bestuursvergaderingen, vergaderstukken / onderwerpen vóórbesproken die op het specifieke kennisgebied van de commissies liggen. De commissies stellen een verslag op van hun vergadering en brengen dat in ter vergadering van het bestuur. De commissies hebben puur een adviserende en voorbereidende rol. In de bestuursvergaderingen zelf vinden op basis van het advies en de voorbereiding door de commissies de strategische discussies plaats en worden de besluiten genomen door het bestuur als geheel. In het verslagjaar is elke commissie ten minste vijf maal bijeengekomen. Om de werkzaamheden van de commissies nog beter op elkaar af te stemmen en te voorkomen dat zaken niet voldoende óf door meerdere commissies worden opgepakt heeft het bestuur in 2014 een commissiestatuut opgesteld met een duidelijke taakbeheersing voor de commissies. Verantwoordingsorgaan Het bestuur legt jaarlijks verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan als vertegenwoordiging van de belanghebbenden van het fonds. Het verantwoordingsorgaan bestaat uit 3 personen, zijnde een vertegenwoordiger van de werkgever, een vertegenwoordiger van de deelnemers en een vertegenwoordiger van de pensioengerechtigden. De leden van het verantwoordingsorgaan worden steeds formeel benoemd voor de duur van drie jaren. Na het verstrijken van de zittingsperiode zijn aftredende leden terstond herbenoembaar. De leden van het verantwoordingsorgaan worden als zodanig niet bezoldigd. De vertegenwoordiger van de pensioengerechtigden komt in aanmerking voor een onkostenvergoeding. De samenstelling van het verantwoordingsorgaan is in de loop van het verslagjaar niet gewijzigd. Het verantwoordingsorgaan vergaderde in 2014 twee maal samen met het bestuur. Aan het verantwoordingsorgaan zijn alle belangrijke aandachtspunten en besluiten van het bestuur ter kennis gebracht. Tevens ontvangt het verantwoordingsorgaan van elke bestuursvergadering een afschrift in de vorm van een besluitenlijst van de betreffende bestuursvergadering. Visitatiecommissie In het kader van goed pensioenfondsbestuur draagt het bestuur zorg voor intern toezicht. Het bestuur heeft hierbij gekozen voor toezicht door middel van een Visitatiecommissie die ingaande 2015 jaarlijks het functioneren van het pensioenfonds in het verstreken boekjaar evalueert en toetst. Stichting Pensioenfonds AZL Jaarverslag

12 Uitbestede werkzaamheden Het bestuur heeft onder behoud van zijn verantwoordelijkheden een aantal werkzaamheden structureel uitbesteed. Het pensioen- en vermogensbeheer en de actuariële advisering en bestuursadvisering zijn uitbesteed aan AZL N.V. te Heerlen. De actuariële certificering is opgedragen aan Sprenkels & Verschuren Actuarissen B.V. te Amsterdam. De controle van de jaarrekening gebeurt door Ernst & Young Accountants te Maastricht. Verder vindt er een independent review, als tweede controle plaats door Ernst & Young Accountants te Den Haag. In 2014 werd het door het bestuur te volgen beleid op het gebied van uitbesteding geactualiseerd en opnieuw vastgesteld, rekening houdend met best practises zoals geformuleerd door DNB en Pensioenfederatie en later ook de door DNB gepubliceerde Guidance uitbesteding. Gezien de bijzondere relatie van P-AZL met AZL N.V. en NN Investment Partners B.V. besteedt P-AZL in principe uit aan deze partijen tenzij er voor het fonds zwaarwichtige redenen zijn om aan een andere partij uit te besteden. In 2014 heeft het fonds met beide dienstverleners onderhandeld over nieuwe uitvoeringsovereenkomsten. Daarbij heeft het fonds de normen die DNB beschrijft in de Guidance uitbesteding meegenomen. De beide nieuwe contracten zijn primo 2015 ondertekend. Naleving Code Pensioenfondsen Het bestuur onderschrijft het doel van de Code om het bewustzijn van goed pensioenfondsbestuur te stimuleren bij bestuurders, leden van het intern toezicht en leden van het verantwoordingsorgaan. Het bestuur merkt daarbij op, zoals de Code dat zelf overigens ook doet, dat de normen uit de Code weliswaar als leidend worden beschouwd, maar dat de Code ruimte laat voor de eigen verantwoordelijkheid van het pensioenfondsbestuur in de (beleids-)keuzes die het maakt. Dit betekent dat het bestuur van het fonds de normen van de Code toepast of hieronder in het jaarverslag motiveert waarom het een norm niet (volledig) toepast. Het bestuur heeft de naleving van de normen uit de Code onderzocht bij inwerkingtreding van de Code primo juli Ultimo 2014 heeft het bestuur een geactualiseerd overzicht gemaakt van de naleving van de normen ten behoeve van het verslag in het jaarwerk alsmede om naleving van de normen te kunnen bewaken. Niet van toepassing Omdat het fonds geen belanghebbendenorgaan kent, zijn de normen inzake de taak en werkwijze van het belanghebbendenorgaan niet van toepassing op het fonds (norm 10 tot en met 13), ook kent het fonds geen Raad van Toezicht waardoor norm 16 van de taken en werkwijze van intern toezicht niet van toepassing is aangezien accountantswissel heeft plaatsgevonden. Omdat het bestuur verder geen bestuurders kent die financieel afhankelijk zijn van het fonds zijn ook normen 43 en 44 (melding onregelmatigheden) niet van toepassing. Ook het onderdeel geschiktheid uit de Code kent een aantal normen die gericht zijn op het belanghebbendenorgaan of Raad van toezicht. Deze normen (norm 53, 54, 55, 57 en 58) zijn niet van toepassing evenals de normen inzake de zittingsduur voor beide organen (norm 62 en 63). Gemotiveerd niet naleven Met betrekking tot de normen inzake diversiteit (norm 66 tot en met 70) die de Code stelt heeft het bestuur besloten dat het ernaar streeft deze normen zoveel mogelijk na te leven. Echter gezien de omvang van het fonds zal deskundigheid van personen de voorrang krijgen indien dit nodig blijkt. Bij gelijke geschiktheid wordt de diversiteitsregel toegepast (norm 66 tot en met 70). Verantwoordingsorgaan Het bestuur legt jaarlijks verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan over het gevoerde beleid alsmede over de waarborging van goed pensioenfondsbestuur. In dit jaarverslag wordt separaat verslag gedaan van de bevindingen van het verantwoordingsorgaan ten aanzien van het in 2014 door het bestuur gevoerde beleid. 12

13 Visitatiecommissie Over het verslagjaar 2014 heeft een visitatie plaatsgevonden. De visitatie is uitgevoerd na afloop van het verslagjaar en de samenvatting van het verslag van de visitatiecommissie is verderop in dit verslag toegevoegd. Een samenwerking van het verslag is verderop in dit verslag opgenomen. Het bestuur dankt de leden van de visitatiecommissie voor hun inzet en werkzaamheden. Het bestuur zal de adviezen in het komende verslagjaar ter hand nemen. Compliance office en gedragscode De compliance officer is belast met het toezicht op de naleving van de gedragscode door de bestuurders. Het gaat dan met name om de bepalingen in de gedragscode met betrekking tot het aanvaarden van relatiegeschenken, giften, uitnodigingen, nevenfuncties, het deelnemen in andere instellingen/zakelijke relaties etc. Daarnaast adviseert de compliance officer over de uitleg en toepassingen van bepalingen zoals die zijn opgenomen in de gedragscode. Geen van de bestuurders is insider als het gaat om beleggingen van het fonds. Mevrouw Thieme, Hoofd van de afdeling Risk & Compliance van AZL, is compliance officer van het pensioenfonds. Jaarlijks wordt door de bestuurders bevestigd dat zij de gedragscode hebben nageleefd. Ook dit jaar heeft dit plaatsgevonden. De compliance officer beoordeelt de ingevulde gedragscodes en verantwoordt eventuele bijzonderheden in de compliance rapportage. Het in 2014 ontvangen rapport toont geen bijzonderheden over Ook het in 2015 reeds ontvangen rapport over 2014 toont geen bijzonderheden. Deskundigheid Het deskundigheidsplan is in 2014, zoals jaarlijks gebruikelijk, inhoudelijk door het bestuur bezien. In het deskundigheidsplan is vastgelegd hoe de deskundigheid van het bestuur wordt gewaarborgd en bevorderd. Vooropgesteld kan worden dat het gehele bestuur werkzaam is, dan wel werkzaam is geweest, in de pensioenbranche en uit dien hoofde voortdurend te maken heeft met pensioengerelateerde aangelegenheden en nieuwe ontwikkelingen op pensioengebied. Tijdens het door het bestuur georganiseerde self assessment zijn de deskundigheids- en competentiematrix geactualiseerd. Het opleidingsplan is als bijlage opgenomen in het deskundigheidsplan. Gezien de achtergrond en kennis van de bestuurders wordt de education permanente gezien als een van de belangrijkste onderdelen van het opleidingsplan. Bestuurders nemen dan ook regelmatig deel aan seminars, lezingen en dergelijke die door de sector, de Pensioenfederatie en DNB georganiseerd worden. Jaarlijks verwerkt het bestuur de bevindingen van het bijwonen van deze bijeenkomsten in een overzicht zodat ook voor de andere bestuurders een goed beeld wordt gegeven van de bijgewoonde seminars. Indien nodig dan wel gewenst volgen bestuurders aanvullende opleidingen, cursussen en workshops. Gezien de specifieke kennis van de bestuurders op hun eigen vakgebied acht het bestuur zich ook op collectief niveau voldoende competent. In het kader van deskundigheidsbevordering heeft het bestuur in het verslagjaar, als geheel dan wel in commissievorm of als werkgroep, verschillende belangrijke onderwerpen op een verkennende manier opgepakt, bestudeerd, conclusies getrokken en beleidskeuzes voorbereid. Ook in 2015 streeft het bestuur ernaar de deskundigheid continu te actualiseren. Het bestuur is van mening dat het in het verslagjaar heeft voldaan aan de naleving van de normen uit de Code en dat het heeft zorggedragen voor een integere bedrijfsvoering. In 2015 zal het bestuur onveranderd aandacht blijven besteden aan de normen in de Code Pensioenfondsen (daarvoor Principes voor goed Pensioenfondsbestuur). Het bestuur heeft verder vastgelegd in haar deskundigheidsplan dat de zelfevaluatie jaarlijks plaats vindt, waarvan elk tweede jaar onder leiding van een externe derde. Stichting Pensioenfonds AZL Jaarverslag

14 Maatschappelijk verantwoord beleggen Het bestuur is zich bewust van de positie van P-AZL in de maatschappij. Mits het geen aantoonbare en structureel, nadelige gevolgen heeft voor het rendement en de risico s op de beleggingen, zal P-AZL dit ook laten meewegen bij de inrichting van het beleggingsbeleid. In dat kader heeft het bestuur reeds enkele jaren geleden besloten tot de invoering van een beleid met betrekking tot verantwoord beleggen dat wordt vormgegeven door het toepassen van een beperkt uitsluitingsbeleid. Op kwartaalbasis ontvangt P-AZL een actuele uitsluitingslijst. Op basis van de lijst houdt P-AZL zicht op het gevoerde beleid inzake Maatschappelijk verantwoord beleggen. Op basis van de volgende uitgangspunten wordt een lijst van uitsluitingen opgesteld: respect voor de kernrechten van de mens het zich niet schuldig maken aan de ernstigste vormen van kinderarbeid het zich onthouden van betrokkenheid bij dwangarbeid het zich onthouden van zware vormen van milieuvervuiling geen betrokkenheid bij de productie van controversiële wapens die geen onderscheid maken tussen militaire of burgerdoelen het respecteren van de vrijheid van vakvereniging en recht op collectieve onderhandeling het zich niet schuldig maken aan discriminatie geen betrokkenheid bij corruptie Deze uitgangspunten vinden hun grondslag in internationale verdragen en worden breed gedragen in de mondiale samenleving. P-AZL, en voor zover mogelijk ook de door P-AZL geselecteerde beleggingsfondsen, zullen niet beleggen in vermogenstitels welke zijn uitgegeven door emittenten die op de uitsluitingslijst voorkomen. Eind 2014 stonden voor wat betreft Europa 28 ondernemingen op de uitsluitingslijst, in Noord-Amerika betrof het 24 ondernemingen en in het Verre en Midden-Oosten, alsmede overige landen, 43 ondernemingen. Het Europese en Amerikaanse aandelenfonds (samen circa 81% van het in aandelen belegd vermogen) waarin wordt geparticipeerd alsmede het bedrijfsobligatiefonds passen deze uitsluitingen toe. In het verslagjaar werd het beleggingsfonds voor het Verre Oosten, een fonds dat een index volgt (ook wel aangeduid als een passieve beleggingsstijl), omgeruild naar een variant waarbinnen specifiek productie van controversiële wapens van belegging wordt uitgesloten. De beleggingsfondsen die in Japanse aandelen en de aandelen van opkomende markten beleggen passen geen uitsluitingsbeleid toe. Stembeleid In lijn met de Nederlandse Corporate Governance Code onderkent Pensioenfonds AZL (P-AZL) het belang van goed bestuur bij de ondernemingen waarin wordt belegd. P-AZL is van oordeel dat bedrijven met aandacht voor goed ondernemersbestuur, die bij de bedrijfsvoering de belangen van aandeelhouders en andere relevante stakeholders in ogenschouw nemen, uiteindelijk betere prestaties zullen leveren. Door actief gebruik te maken van het aan de aandelen verbonden stemrecht, kunnen aandeelhouders een positieve invloed uitoefenen op de corporate governance van de betreffende ondernemingen. Het geeft hen onder andere de mogelijkheid zich uit te spreken over de benoeming van nieuwe bestuurders en commissarissen, het beloningsbeleid van de ondernemingen en over wijziging van de statuten. Indien mogelijk zal P-AZL steeds rechtstreeks van zijn stemrecht gebruik maken. Echter, aangezien P-AZL in principe geen eigen aandelenportefeuille bezit, maar belegt via beleggingsfondsen, is P-AZL geen eigenaar van de door de betreffende beleggingsfondsen gehouden aandelen. In die situatie kan het fonds geen rechtstreeks stemrecht uitoefenen. Om toch zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de hierboven vermelde uitgangspunten, zal bij de selectie van aandelenbeleggingsfondsen steeds de vraag worden gesteld of het betreffende fonds actief gebruik maakt van zijn stemrecht en, zo ja, of dit stemrecht, overeenkomstig het stembeleid van P- AZL, wordt ingezet volgens de algemeen geaccepteerde good governance best practices en rekening houd met de lokale wet- en regelgeving van de landen waar de ondernemingen gevestigd zijn. Indien het beleid van P-AZL in een bepaalde markt gericht is op passief beleggen dat wil zeggen dat ernaar gestreefd wordt de samenstelling van de portefeuille zoveel als mogelijk gelijk te doen zijn aan de gekozen benchmark zal de mate waarin de beheerder 14

15 van het beleggingsfonds bereid is gebruik te maken van het stemrecht mede bepalend zijn bij de selectie van een beleggingsfonds door P-AZL. Bovenvermelde gedragslijn wordt ook toegepast bij de selectie van niet beursgenoteerde vastgoedfondsen. In bijzondere gevallen zal de fiduciaire beheerder van deze fondsen vooraf contact opnemen met het fondsbestuur om het stemgedrag af te stemmen. Communicatie Het fonds heeft een strategisch communicatiebeleidsplan vastgesteld. In het verslagjaar is onder andere aandacht besteed aan de communicatie richting de deelnemers in de BPR-regeling. De communicatie betrof met name de gecreëerde jaarlijkse inkoopmogelijkheid en de verdeling van de opgebouwde buffer ultimo Verderop bij pensioenregelingen van het fonds wordt dit nader toegelicht. Medio maart van het verslagjaar heeft het fonds in samenwerking met de onderneming en gepensioneerden een deelnemersen gepensioneerdendag georganiseerd. Tevens heeft het fonds in het kader van deze dag een kort risicobereidheidsonderzoek georganiseerd. De reacties naar aanleiding van deze dag waren positief. Het bestuur heeft geconcludeerd dat de uitkomsten van het risicobereidheidsonderzoek aansloten bij het bestendige (risico-)beleid. Opvallend vond het bestuur dat met name gepensioneerden/ deelnemers die kort voor hun pensioendatum stonden aangaven een hoger risico aanvaardbaar te vinden. In de maand augustus van het verslagjaar hebben de actieve deelnemers het Uniform Pensioenoverzicht (UPO) ontvangen. De pensioengerechtigden hebben het UPO ontvangen in de maand december van Uit de administratieve rapportages is ook in het verslagjaar weer gebleken dat de telefonische helpdesk regelmatig wordt geraadpleegd. Via de website van het pensioenfonds ( worden de (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden geïnformeerd over de specifiek voor hun groep relevante onderwerpen. Verder publiceert het bestuur via de website van het fonds op regelmatige basis de dekkingsgraad van het fonds. De website wordt continu actueel gehouden door het plaatsen van nieuwsberichten en correspondentie/mailingen en door het up to date houden van de documenten (herstelplan, nieuw pensioenreglement etc.). Uitvoeringskosten Reeds medio november 2011 heeft de Pensioenfederatie de Aanbevelingen uitvoeringskosten gepresenteerd. Hierin worden alle pensioenfondsen opgeroepen om de kosten van het pensioen- en vermogensbeheer en de transactiekosten te publiceren. De Pensioenfederatie heeft de initiële aanbevelingen omtrent het presenteren van de uitvoeringskosten inmiddels geactualiseerd en verder ingevuld. Stichting Pensioenfonds AZL volgt de aanbevelingen ten aanzien van uitvoeringskosten van de Pensioenfederatie zoveel mogelijk. Dat betekent dat Stichting Pensioenfonds AZL de volgende principes hanteert: Rapporteer de kosten van pensioenbeheer in euro per deelnemer. Rapporteer de kosten van het vermogensbeheer in % van het gemiddeld belegd vermogen. Rapporteer separaat (eventueel geschatte) transactiekosten in % van het gemiddeld belegd vermogen. Het bestuur van P-AZL heeft zich ingespannen om de transparantie volledig te bewerkstelligen en is hierover in gesprek gegaan met de partijen waaraan werkzaamheden zijn uitbesteed. Dit gaat dus verder dan alleen de direct in de jaarrekening te verantwoorden kosten. Het transparant maken van alle kosten en het mogelijk afzetten ervan tegen een benchmark is daarbij een middel om de kosten verder te beheersen. Onderstaand overzicht geeft een inzicht in de kosten. Stichting Pensioenfonds AZL Jaarverslag

16 Kostenoverzicht Pensioenbeheer Kosten in euro per deelnemer 1) 1.139,- 834,- Vermogensbeheer Kosten in % van het gemiddeld belegd vermogen 0,37% 0,47% Transactiekosten in % van het gemiddeld belegd vermogen 0,07% 0,03% Kosten vermogensbeheer ) Transactie kosten exclusief aan- en Aan- en Beheer- verkoop- verkoopkosten kosten kosten Totaal Kosten per beleggingscategorie Vastgoed Aandelen Vastrentende waarden Totaal kosten toe te wijzen aan categorieën excl. overlay Kosten overlay beleggingen Totaal kosten toe te wijzen aan categorieën incl. overlay Overige vermogensbeheerkosten Kosten fiduciair beheer Bewaarloon Advieskosten vermogensbeheer 15 Overige kosten Totaal overige vermogensbeheerkosten Totaal kosten vermogensbeheer ) Kosten van het pensioenbeheer bestaan uit de kosten van uitbesteding, bestuurskosten en de kosten van toezicht. De totale kosten bedragen , waarvan de onderneming voor haar rekening heeft genomen.om de kosten per deelnemer te berekenen is conform de aanbeveling van de Pensioenfederatie het aantal deelnemers gedefinieerd als de som van het aantal actieve deelnemers en pensioengerechtigden. Gewezen deelnemers tellen dus niet mee. 2) In de jaarrekening is een bedrag van aan kosten vermogensbeheer verwerkt. Deze post is als volgt opgebouwd: aan fiducair beheer, aan discretionair beheer vastrentende waarden, renterisicobeheer en aan advieskosten. Daarna is van de toegerekend aan de BPR regeling. 16

17 Belangrijkste ontwikkelingen in 2014 Governance structuur Het bestuur dient per juli 2014 zijn governance te hebben bezien en aangepast als gevolg van de Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen. Dit traject heeft het fonds reeds in 2013 ingezet. De uitkomst is dat het fonds na een bijeenkomst met cao-partijen en het verantwoordingsorgaan heeft besloten te kiezen voor een paritair bestuursmodel, zonder toevoeging van externe deskundigen. Hierbij wordt de werkwijze met het verantwoordingsorgaan gehandhaafd. Verder kiest het fonds voor een intern toezicht door middel van een jaarlijkse visitatie door een visitatiecommissie. De werkgever is de keuze voorgelegd of hij het lidmaatschap van het verantwoordingsorgaan wenst voort te zetten. De werkgever heeft aangegeven zijn betrokkenheid te willen continueren. Naleving Wet- en regelgeving Het fonds heeft het Witteveenkader 2014 bezien. Verder heeft het fonds de aanpassingen van de Pensioenwet als gevolg van de Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen in haar fondsdocumenten en reglementen verwerkt. In 2014 heeft het fonds reeds een eerste inventarisatie gemaakt van de op handen zijnde wijzigingen uit het nieuwe Financieel Toetsingskader. Dit traject zal in 2015 nader worden opgepakt. Voortgang herstelplan P-AZL rapporteert de ontwikkeling van zijn dekkingsgraad maandelijks op zijn website. Het kortetermijnherstelplan liep ultimo 2013 ten einde. Het fonds kent nog wel een langetermijnherstelplan. De voortgang van het langetermijnherstelplan wordt jaarlijks door het bestuur geëvalueerd. In de paragraaf Herstelplan en herstelkracht wordt specifieker ingegaan op de voortgang van het herstel. Ultimo 2014 zullen alle herstelplannen van rechtswege eindigen, zo bepaalt het nieuw Financieel Toetsingskader. Het bestuur zal primo 2015 bezien of het een nieuw herstelplan dient op te stellen onder de regels die het nieuw Financieel Toetsingskader stelt. Het bestuur heeft op basis van de dekkingsgraad ultimo januari 2015 en ultimo maart 2015 moeten concluderen dat het een nieuw herstelplan dient op te stellen. Ontwikkeling dekkingsgraad DNB heeft een rekenmethode voor het berekenen van de dekkingsgraad voorgeschreven. Sindsdien hanteert het fonds ten behoeve van de aan DNB te rapporteren dekkingsgraad niet meer de rekenmethode gebaseerd op een swapcurve, maar wordt de door DNB voorgeschreven rekenmethode gevolgd. Het fonds monitort naast de door DNB voorgeschreven methode tevens de ontwikkeling van de dekkingsgraad gebaseerd op een swapcurve. Het fonds doet dit omdat de dekkingsgraad gebaseerd op een swapcurve een realistischer beeld van de situatie geeft. Daarnaast hanteert het fonds uiteraard swaprentes in het kader van het beleggingsbeleid en is het derhalve essentieel voor het bestuur continu de swapcurves te volgen. Aanpassing fondsdocumenten In het verslagjaar zijn verschillende fondsdocumenten aangepast, zoals de statuten die zijn aangepast aan de Wet Versterking Bestuur, het Reglement BPR-regeling aan de optie van jaarlijkse inkoop en het Reglement Verantwoordingsorgaan en Reglement Visitatie naar aanleiding van de Code Pensioenfondsen en de Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen. Stichting Pensioenfonds AZL Jaarverslag

18 Fondsspecifieke ontwikkelingen Financiële positie Het belegd vermogen van het fonds (inclusief lopende rente en liquide middelen) nam in het verslagjaar toe met 20,9 miljoen tot 124,8 miljoen (2013: 103,9 miljoen). Het gemiddelde rendement op basis van total return bedroeg in 2014: 19,96% (2013: 6,81%). De voorziening pensioenverplichtingen is in 2014 met 22,3 miljoen toegenomen tot 114,4 miljoen (2013: 92,1 miljoen). De voorziening pensioenverplichtingen is mede vastgesteld op basis van de van de Prognosetafel AG2014 rekening houdend met leeftijdsafhankelijke ervaringssterfte op basis van gepubliceerde CBS-informatie over de relatie tussen leeftijd bij sterfte, inkomensniveau en opleidingsniveau. De benodigde solvabiliteit onder FTK dient zodanig te zijn dat het fonds met 97,5% zekerheid volgend jaar nog voldoende vermogen heeft om de verplichtingen op marktconforme basis over te dragen bij een eventuele liquidatie. De benodigde solvabiliteit wordt bepaald met behulp van een door DNB aangereikt standaardmodel. De benodigde dekkingsgraad van het fonds bedraagt ultimo 2014 volgens de feitelijke normwegingen 114,3% en 115,4% volgens de strategische normwegingen. Verdere aanpassing van de sterftegrondslagen In 2014 heeft het bestuur besloten om nog prudenter te kijken naar het langer leven risico. Naar aanleiding van de nieuwe Prognosetafel AG 2014 heeft het bestuur herbevestigd de AG-prognosetafels te volgen en de sterftegrondslagen erop aan te passen. Qua methodiek wijkt de nieuwe tafel op enkele punten af van eerder gepubliceerde tafels. De belangrijkste verschillen zijn dat inzake de levensverwachting nu ook rekening wordt gehouden met de onzekerheid van de verwachte toekomstige ontwikkeling van de levensverwachting. Ten tweede zijn in tegenstelling tot de eerder door het AG gepubliceerde tafels de voorspellingen van de toekomstige ontwikkeling van de overlevingskansen dit maal niet alleen gebaseerd op Nederlandse sterftewaarnemingen, maar ook op sterftewaarnemingen in andere Europese landen met vergelijkbare levensstandaarden. Ten slotte heeft de nieuwe Prognosetafel AG 2014 een veel langere horizon en worden de overlevingskansen 170 jaar vooruit tot 2184 voorspeld. De horizon die de oude tafel hanteerde bedroeg slechts 50 jaar. Op totaalniveau leidt deze overstap tot een verzwaring van de voorziening met 1,0%. De dekkingsgraad daalt hierdoor eveneens met circa 1,0%-punten. Herstelplan en herstelkracht De voortgang van het herstelplan moet jaarlijks door het bestuur worden geëvalueerd. Ultimo 2013 eindigde het kortetermijnherstelplan. De dekkingsgraad ultimo verslagjaar was hoger dan de minimaal benodigde dekkingsgraad van 104,5% aan het einde van het kortetermijnherstelplan waardoor het fonds per ultimo 2013 uit het kortetermijnherstelplan geraakte. Het fonds heeft gedurende 2014 zijn dekkingsgraad maandelijks gerapporteerd aan DNB. Het fonds heeft nog wel een langetermijnherstelplan. Het langetermijnherstelplan eindigt uiterlijk ultimo 2023, het fonds dient op dat moment hersteld te zijn tot het niveau dat geen sprake meer is van een reservetekort. Het nieuw Financieel Toetsingskader bepaalt echter dat alle herstelplannen ultimo 2014 eindigen van rechtswege. Het bestuur heeft op basis van de dekkingsgraad ultimo januari 2015 en ultimo maart 2015 moeten concluderen dat het een nieuw herstelplan dient op te stellen. Ultimo 2014 vindt evaluatie van het lopende langetermijnherstelplan niet meer plaats. Uit het nieuw Financieel Toetsingskader volgt immers dat lopende herstelplannen van rechtswege eindigen per 31 december Het bestuur zal primo 2015 bezien of het onder de eisen van het nieuw Financieel Toetsingskader een herstelplan dient op te stellen. 18

19 Zelfevaluatie Het bestuur evalueert het functioneren van het bestuur jaarlijks. Het bestuur volgt daarbij de geschetste werkwijze uit de aanbevelingen van de Pensioenfederatie. Ieder jaar vindt er een zelfevaluatie plaats. Om het jaar zal een externe onafhankelijke partij het evaluatieproces begeleiden. Het bestuur ziet hierin het voordeel dat de goede vragen op tafel komen en dat alle bestuurders (ook de voorzitter) vrij mee kunnen doen. Gezien de door het bestuur voorgestane kostenbeheersing en de kosten die gemoeid zijn met het inhuren van een externe onafhankelijke partij die het zelfevaluatieproces begeleidt, vindt in het andere jaar de zelfevaluatie plaats onder leiding van de voorzitter, zo nodig bijgestaan door één of twee andere bestuurders. Ultimo 2014 heeft het fonds de zelfevaluatie in eigen kring en onder leiding van de voorzitter laten plaatsvinden. De overall conclusie van de evaluatie was dat het bestuur naar behoren functioneert. Een aantal verbeterpunten is door het bestuur opgepakt: De uitbestede werkzaamheden aan de aangesloten onderneming per kwartaal monitoren, evalueren en terugkoppelen aan de uitvoerders. Het jaarlijkse evaluatiemoment blijft daarbij gehandhaafd; Het selectieproces van nieuwe mandaten en beheerders duidelijker vastleggen in het uitbestedingsbeleid en meer (detail) informatie vragen aan uitvoerder; Bezien of door de werkzaamheden van de commissies een grotere tijdswinst en beperking van de werkdruk kan worden behaald; Bij besluitvorming nog nadrukkelijker rekening houden met het onafhankelijkheidsaspect. Pensioenregelingen van het fonds Zoal reeds opgemerkt kent P-AZL sinds 2013 één basispensioenregeling; het Pensioenreglement Deze pensioenregeling is een zogenaamde Collectieve Defined Contribution regeling (hierna: CDC-regeling). Deze CDC-regeling kenmerkt zich met name door de vaste premie die de werkgever afdraagt aan het pensioenfonds van de onderneming. Door het betalen van deze premie heeft de onderneming aan zijn pensioenverplichting voldaan. Het pensioenfonds wendt de premie aan ten behoeve van de opbouw van actieven. P-AZL voert voor haar deelnemers een middelloonregeling uit op basis van een uitkeringsovereenkomst. De pensioenrichtleeftijd is 67 jaar. Een eerdere c.q. latere ingang van het ouderdomspensioen tot op zijn vroegst 55 jaar respectievelijk uiterlijk de 70-jarige leeftijd is mogelijk onder toepassing van actuariële korting respectievelijk oprenting van het reguliere levenslange ouderdomspensioen. Deeltijdpensionering behoort onder voorwaarden tot de mogelijkheden. Het totaalbedrag aan levenslang ouderdomspensioen is gelijk aan de som van de pensioenopbouw in elk der verstreken deelnemersjaren. Als richtpercentage geldt tot en met 2014 een jaarlijkse opbouw van 2,0%. Dit percentage kan op basis van de ontvangen premie jaarlijks door het bestuur worden aangepast. Over 2014 betrof het opbouwpercentage 2,1%. Daarnaast kent P-AZL twee per 31 december 2012 gesloten basispensioenregelingen; het Pensioenreglement 1984 en het Pensioenreglement Beide pensioenregelingen zijn in het verslagjaar niet gewijzigd. Deelnemers die dat hebben aangegeven kunnen hun opgebouwde rechten tot en met 31 december 2012 achterlaten in deze regeling. De deelnemers is de mogelijkheid geboden om de tot en met 2012 opgebouwde rechten actuarieel neutraal om te laten zetten naar de nieuwe regeling. Nagenoeg alle deelnemers hebben gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. 28 (gewezen) deelnemers hebben ervoor gekozen om hun rechten niet over te dragen naar de nieuwe pensioenregeling. Het fonds hanteert een regeling voor mogelijke spijtoptanten. Meer informatie over het Pensioenreglement 1984 en het Pensioenreglement 1996 is te verkrijgen via de website van het fonds. Prepensioen en BPR-regeling Naast de basispensioenregelingen kende P-AZL een Prepensioenregeling en een Beschikbare Premieregeling. De beschikbare premieregeling is per 31 december 2012 door de sociale partners beëindigd. De opgebouwde rechten in deze regeling zijn vooralsnog in deze regeling behouden voor de betreffende deelnemers. Het bestuur heeft zich in 2014 beraad over mogelijke gevolgen en Stichting Pensioenfonds AZL Jaarverslag

20 oplossingen voor de deelnemers in deze regeling. Het bestuur heeft tijdens de bestuursvergadering van oktober besloten om de deelnemers met opgebouwde BPR-kapitalen jaarlijks de optie te geven om hun kapitaalrechten in te kopen in de huidige pensioenregeling. Daarnaast heeft het bestuur een besluit genomen over de gevormde Bestemmingsreserve Solvabiliteitsbuffer BPR (hierna: buffer). Uit deze buffer werd de benodigde koopsom voor het in stand houden van het vereist eigen vermogen gefinancierd op het moment dat het kapitaal werd ingekocht in de basispensioenregeling van het fonds. Omdat onder het nftk onzeker is of deze buffer uiteindelijk ook voor de laatst resterende deelnemers voldoende zou zijn, heeft het bestuur besloten de buffer voor 31 december 2014 te verdelen over alle aanwezige deelnemers in de BPR-regeling. Het bestuur heeft geoordeeld dat dit de meest evenwichtige manier is om de buffer toe te kennen aan de deelnemers. De prepensioenregeling, die per 1 juli 1996 in werking is getreden, geldt in verband met fiscale maatregelen vanaf 1 januari 2006 alleen nog maar voor werknemers die geboren zijn vóór 1 januari 1950 en per 1 januari 2006 reeds in dienst waren. Premiebeleid De werkgever en de werknemers stellen jaarlijks een premie beschikbaar zoals overeengekomen door sociale partners op basis van een vaste premieberekeningssystematiek. De totale premie (werkgevers- en werknemersdeel tezamen) bedraagt minimaal 20,1% en maximaal 24,3% van de pensioengrondslag. Bij een premiepercentage van 24,3% bedraagt het werkgeversdeel 17,07% en het werknemersdeel 7,23% van de pensioengrondslag. Bij wijzigingen van het premieniveau wordt het verschil verdeeld met als verhouding 2/3-1/3. De werkgever neemt verder een groot deel van de uitvoeringskosten van het pensioenfonds voor zijn rekening, alsmede alle kosten voor de Beschikbare Premieregeling. Tot 2011 werd de premie exclusief kosten werkgever gerapporteerd. Ten einde een volledig beeld te geven van alle premiestromen en alle kosten is in overleg met DNB besloten om de totale premie inclusief uitvoeringskosten te rapporteren. Toeslagenbeleid van het fonds Toeslagen kunnen per jaar verschillen en worden voorwaardelijk verleend. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening is geen reserve gevormd en wordt geen premie betaald. De toeslagverlening wordt uit overrendementen gefinancierd. Bij de toeslagverlening wordt onderscheid gemaakt tussen de actieve deelnemers en de inactieve deelnemers (gewezen deelnemers en pensioengerechtigden). Voor P-AZL geldt dat voor actieven zowel als inactieven toeslagcategorie D1 uit de DNB-beleidsregel toeslagenmatrix van toepassing is. De aanpassing van de opgebouwde pensioenaanspraken van de actieve deelnemers en premievrije deelnemers wegens arbeidsongeschiktheid in het pensioenreglement 2013 volgt in principe de algemene ontwikkeling van de salarissen bij de werkgever over het voorafgaande jaar. Indien in enig jaar de algemene ontwikkeling van de salarissen bij de werkgever lager is dan de consumentenprijsindex (alle huishoudens) over de periode van oktober van het jaar, voorafgaande aan het voorgaande jaar, tot oktober van het voorgaande jaar vindt aanpassing in principe plaats op basis van de consumentenprijsindex. De aanpassing van de opgebouwde pensioenaanspraken van de inactieve deelnemers in het pensioenreglement 2013 volgt in principe de algemene ontwikkeling van de consumentenprijsindex (alle huishoudens) over de periode van oktober van het jaar, voorafgaande aan het voorgaande jaar, tot oktober van het voorgaande jaar. Het bestuur heeft als gevolg van de nog niet voldoende toegenomen dekkingsgraad, de nog steeds kwetsbare financiële situatie en de noodzaak om op lange termijn te herstellen tot het niveau van het Vereist Eigen Vermogen, besloten om de pensioenrechten en pensioenaanspraken van de actieven, de pensioengerechtigden en gewezen deelnemers per 1 januari 2014 niet te verhogen. 20