Seminarie Nederlandstalige stagiairs B.I.B.F. Vennootschapsbelasting

Transcriptie

1 BIBF Beroepsinstituut van Erkende Boekhouders en Fiscalisten Legrandlaan 45, 1050 Brussel Seminarie Nederlandstalige stagiairs B.I.B.F. Vennootschapsbelasting Zaterdag 26 januari 2019 Wim Van Kerchove Sophie Hugelier Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 WVH & SH 1

2 Inhoudstafel Deel 1 : Basisbegrippen inzake vennootschapsbelasting Wie is aan de vennootschapsbelasting onderworpen? Belastbare grondslag Soorten aanslagen in de vennootschapsbelasting Belastbaar tijdperk en aanslagjaar Belastbaar tijdperk Aanslagjaar Wijziging afsluitdatum boekjaar Indiening aangifte... 6 Deel 2 : Bespreking van de belangrijkste rubrieken uit de aangifte Ven.B Belastbaar gereserveerde winst Zichtbare belastbare reserves A. Wettelijke, onbeschikbare, beschikbare reserves, overgedragen winst/verlies en liquidatiereserve B. Belastbare reserves in het kapitaal en belastbare uitgiftepremies C. Belastbaar gedeelte van de herwaarderingsmeerwaarden D. Belastbare voorzieningen E. Andere in de balans vermelde reserves F. Andere belastbare reserves Onzichtbare reserves A. Belastbare waardeverminderingen B. Overdreven afschrijvingen of afschrijvingsexcedenten C. Andere onderschattingen van activa D. Overschattingen van passiva Aanpassingen van de begintoestand van de reserves A. Meerwaarde op aandelen [1051] B. Terugnemingen van vroegere in verworpen uitgaven opgenomen waardeverminderingen op aandelen [1052] C. Definitieve vrijstelling tax shelter erkende audiovisuele of podium werken D. Vrijstelling gewestelijke premies en kapitaal- en interestsubsidies E. Definitieve vrijstelling winst voortvloeiend uit de homologatie van een reorganisatieplan en uit de vaststelling van een minnelijk akkoord F. Andere aanpassingen in meer van de begintoestand van de reserves De vrijgestelde gereserveerde winst Waardeverminderingen op handelsvorderingen Voorzieningen voor risico s en kosten Uitgedrukte niet verwezenlijkte meerwaarden Verwezenlijkt meerwaarden Gespreid te belasten verwezenlijkte meerwaarden op materiële en immateriële vaste activa Andere verwezenlijkte meerwaarden : vrijstelling monetaire deel Vrijstelling verwezenlijkte meerwaarden op bedrijfsvoertuigen Vrijstelling verwezenlijkte meerwaarden op binnenschepen Vrijstelling verwezenlijkte meerwaarden op zeeschepen Investeringsreserve Tax shelter erkende audiovisuele of podium werken Winst voortvloeiend uit de homologatie van een reorganisatieplan en uit de vaststelling van een minnelijk akkoord Andere vrijgestelde bestanddelen A. Vrijgestelde deel van kapitaalsubsidies (rek. 15 en rek. 168) B. 120 % aftrek gemeenschappelijk woon-werkverkeer personeelsleden met minibussen, autobussen en autocars C. 120% aftrek voor beveiligingskosten D. 120 % aftrek op fietsen voor woon-werkverplaatsing + fietsinfrastructuur E. 120% aftrek voor kosten m.b.t. elektrische personenwagens, auto dubbel gebruik en minibussen Verworpen uitgaven Code 1201 : Niet aftrekbare belastingen Code 1202 : Gewestelijke belastingen, heffingen en retributies Code 1203 : Geldboeten, verbeurdverklaringen, straffen van alle aard Code 1204 : Niet aftrekbare pensioenen, kapitalen, werkgeversbijdragen en premies Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 WVH & SH I

3 Code 1205 : Niet aftrekbare autokosten en minderwaarden op personenwagens, auto s dubbel gebruik en minibussen Code 1206 : Autokosten ten belope van een gedeelte van het voordeel van alle aard Code 1207 : Niet aftrekbare receptiekosten en kosten voor relatiegeschenken Code 1209 : Niet aftrekbare beroepskledij Code 1210 : Overdreven interesten Code 1211 : Interesten m.b.t. een gedeelte van bepaalde leningen Code 1212 : Abnormale of goedgunstige voordelen Code 1214 : Sociale voordelen Code 1215: Voordelen uit maaltijd-, sport-, cultuur- en ecocheques Code 1216 : Liberaliteiten Code 1217 : Waardeverminderingen en minderwaarden op aandelen Code 1218 : Terugneming van vroegere vrijstellingen Code 1233 : Werknemersparticipatie en winstpremies Code 1220 : Vergoeding ontbrekende coupon Code 1222 : Gewestelijke premies en kapitaal-en interestsubsidies Code 1223 : Niet aftrekbare betaling aan bepaalde Staten Code 1225 : Niet-verantwoorde kosten Code 1239 : Andere verworpen uitgaven Uitgekeerde dividenden Code 1301 : Gewone uitgekeerde dividenden ) Dividend n.a.v. resultaattoekenning ) Dividend n.a.v. regelmatige terugbetaling maatschappelijk kapitaal of uitgiftepremies ) Geherkwalificeerde interesten Code 1302/1303/1304 : Speciale dividenden Code 1302 : Dividenden uitgekeerd naar aanleiding van de verkrijging van eigen aandelen Code 1303 : Dividenden n.a.v. het overlijden, de uittreding of uitsluiting van een vennoot Code 1304 : Dividenden n.a.v. de verdeling van maatschappelijk vermogen Uiteenzetting van de winst EERSTE BEWERKING : dit is het fiscaal resultaat TWEEDE BEWERKING : omdeling volgens oorsprong aftrekverbod DERDE BEWERKING : aftrek van de bij verdrag vrijgestelde winsten en van niet-belastbare bestanddelen. 67 VIERDE BEWERKING: aftrek van DBI (definitief belaste inkomsten) VIJFDE BEWERKING : aftrek van octrooi-inkomsten ZESDE BEWERKING : aftrek voor innovatie-inkomsten ZEVENDE BEWERKING : investeringsaftrek ACHTSTE BEWERKING : aftrek van groepsbijdragen SALDO VOOR DE MAXIMUMKORF NEGENDE BEWERKING : aftrek voor risicokapitaal of notionele interestaftrek TIENDE BEWERKING: aftrek van overgedragen DBI-aftrek ELFDE BEWERKING : aftrek van overgedragen aftrek voor innovatie-inkomsten TWAALFDE BEWERKING : aftrek van vorige fiscaal overdraagbare verliezen DERTIENDE BEWERKING : aftrek voor risicokapitaal dat werd overgedragen van de vorige belastbare tijdperken Tarief van de gewone belastbare grondslag (code 1460) Basistarief Verlaagd tarief Afzonderlijk tarief van 5% : kapitaal- en interestsubsidies in het kader van de landbouw belast tegen 5% Afzonderlijk tarief van 25% : meerwaarden op aandelen belastbaar tegen 25% Afzonderlijk tarief van 33,99% : meerwaarden belastbaar tegen oud tarief Afzonderlijk tarief van 33,99% : belastbare voorzieningen belastbaar tegen oud tarief Afzonderlijke aanslag van 100% of 50% Kenmerken van de bijzondere aanslag Niet-verantwoorde kosten en voordelen Verdoken meerwinsten Afzonderlijke aanslag 10% heffing m.b.t. gewone liquidatiereserve Afzonderlijke aanslag 5 % (+ACB) m.b.t. bedrijfsleidersbezoldigingstekort Verrekenbare bestanddelen Niet-terugbetaalbare voorheffingen Terugbetaalbare voorheffingen Voorafbetalingen Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier II

4 Deel 1 : Basisbegrippen inzake vennootschapsbelasting 1. Wie is aan de vennootschapsbelasting onderworpen? Aan de vennootschapsbelasting zijn onderworpen (art. 179 WIB 92): (1) de binnenlandse vennootschappen = alle vennootschappen, verenigingen, inrichtingen of instellingen die: - rechtspersoonlijkheid bezitten, - in België hun maatschappelijke zetel, hun voornaamste inrichting of hun zetel van bestuur of beheer hebben, - en zich met een exploitatie of met verrichtingen van winstgevende aard bezighouden. De wet vermeldt evenwel uitdrukkelijk een aantal uitzonderingen (art. 180 WIB 92), waarvan de belangrijkste wordt gevormd door welbepaalde intercommunales die zich hoofdzakelijk bezighouden met de uitbating van ziekenhuizen en bejaardentehuizen of de uitbating van instellingen die oorlogsslachtoffers, mindervaliden, bejaarden, beschermde minderjarigen of behoeftigen bijstaan. Verenigingen zonder winstoogmerk zijn in beginsel niet aan de vennootschapsbelasting onderworpen, voor zover hun activiteiten niet in strijd zijn met hun juridische vorm: inderdaad, het statuut van vzw bindt de fiscale administratie niet automatisch en deze laatste kan een vzw die daadwerkelijk winst nastreeft, aan de vennootschapsbelasting onderwerpen. (2) de organismen voor de financiering van pensioenen (OFP s) bedoeld in artikel 8 van de wet van 27 oktober 2006 betreffende het toezicht op de instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening, onderworpen aan de vennootschapsbelasting (art. 179 WIB92) weliswaar met een specifieke belastbare grondslag (art. 185 bis WIB92 ; zelfde belastbare basis als een bevek). 2. Belastbare grondslag Een vennootschap is principieel belastbaar op alles wat ze verkrijgt bovenop haar maatschappelijk kapitaal. De inkomsten die onderworpen zijn aan de vennootschapsbelasting of daarvan vrijgesteld zijn, zijn dezelfde als die welke inzake personenbelasting worden beoogd; het bedrag ervan wordt vastgesteld volgens de regels die van toepassing zijn op winst. (art. 183 WIB1992). Gevolg: in de vennootschapsbelasting wordt geen onderscheid gemaakt tussen onroerende inkomsten, roerende inkomsten, beroepsinkomsten of diverse inkomsten (wat wel het geval is in de personenbelasting) omdat alle inkomsten toch als beroepsinkomsten winsten te beschouwen zijn. Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 WVH & SH 1

5 Winsten zijn belastbaar op het ogenblik waarop men over een zekere en vaststaande vordering beschikt (tenzij de wet er uitdrukkelijk van afwijkt zoals bv. bij het gebruik van overlopende rekeningen, bij kapitaalsubsidies en bij gespreide taxatie van meerwaarden) (art. 205, eerste lid,1 KB/WIB92). Gevolg : Een batenbehaler in de personenbelasting (en die belastbaar is volgens het kasprincipe ) die overgaat tot een vennootschapsvorm wordt een winstenbehaler en die vennootschap wordt belast volgens de principes van de winsten (datum waarop de vordering zeker en vaststaand is en niet meer volgens het kasprincipe). 3. Soorten aanslagen in de vennootschapsbelasting De klassieke belastbare grondslag De belastbare grondslag (belastbaar tegen het gewoon tarief) van een vennootschap wordt gevormd via verschillende bewerkingen: FISCAAL RESULTAAT Beweging van de belastbare reserves Verworpen uitgaven Uitgekeerde dividenden = resultaat van het belastbaar tijdperk (+/-) BESTANDDELEN VAN HET RESULTAAT WAAROP GEEN AFTREKKEN mogelijk zijn = het aftrekverbod Verkregen abnormale of goedgunstige voordelen Investeringsreserve aangelegd in boekjaar dat ten vroegste afsluit vanaf en belastbaar door schending van de onaantastbaarheidsvoorwaarde vóór einde wederbeleggingstermijn : belastbaar tegen oud tarief (33,99%) Andere belastbaar geworden investeringsreserve (niet-naleving van de investeringsverplichting of schending van de onaantastbaarheidsvoorwaarde) Autokosten ten belope van het gedeelte van het voordeel van alle aard Werknemersparticipatie en winstpremies Kapitaal en interestsubsidies in het kader van de steun aan de landbouw Resultaat na aftrekverbod Merk op : vanaf aanslagjaar 2019 (verbonden met boekjaar dat ten vroegste start vanaf ) opheffing van meerwaarden van aandelen belastbaar tegen 0,40 % (+ACB) en dus ook van dat bestanddeel in het aftrekverbod. Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 2

6 INDELING VOLGENS OORSPRONG FISCALE AFTREKKEN 1 Aftrek van a) Bij verdrag vrijgestelde winst - Land met verdrag Land zonder verdrag b) Niet belastbare bestanddelen DBI van het jaar zelf Aftrek octrooi-inkomsten (overgangsregeling t/m 30/06/2021) 4 Aftrek innovatie-inkomsten (van het jaar zelf) Investeringsaftrek (jaar zelf + overdracht) - 6 Aftrek van groepsbijdrage (= nieuw vanaf Aj 2020) SALDO (*) 7 Aftrek voor risicokapitaal (incrementeel) (van het jaar zelf) Overgedragen DBI Overgedragen aftrek voor innovatieinkomsten 10 Overgedragen vorige verliezen (onbeperkt overdraagbaar) 11 Overgedragen aftrek voor risicokapitaal (onbeperkt overdraagbaar) 12 Overgedragen aftrek voor risicokapitaal ( 7 jaar overdraagbaar) BELASTBARE grondslag na aftrekbewerkingen (1450) XXX XXX Belgisch (*) De aftrekken (7 t/m 12 ) worden samen beperkt in een korf die maximaal gelijk is aan EUR + 70 % op het saldo aan belastbare winst > 1 mio EUR dat overblijft na de aftrek van groepsbijdrage 1 uitzondering hierop : overgedragen verliezen m.b.t. kleine vennootschap gedurende eerste vier boekjaren sinds oprichting, zijn niet onderhevig aan de korfbeperking. Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 3

7 INDELING VAN DE BELASTBARE GRONDSLAG Belastbaar tegen gewoon tarief 1460 Resterende winst (1450) bedrag Winst uit zeescheepvaart, vastgesteld op basis van de tonnage 1460 Zie code 1411PN Verkregen abnormale of goedgunstige voordelen (1421) aftrekverbod en verkregen financiële of voordelen van alle aard Andere belastbare investeringsreserve (nietnaleving (1422) aftrekverbod van de investeringsverplichting of schending van de onaantastbaarheidsvoorwaarde) Autokosten ten belope van een gedeelte van het (1206) aftrekverbod voordeel van alle aard Werknemersparticipatie en winstpremies (1233) aftrekverbod Meerwaarden op aandelen belastbaar tegen 25% 1465 Meerwaarden aangelegd boekjaar dat ten vroegste. afsluit vanaf en belastbaar tegen 33,99% Vrijgestelde voorzieningen aangelegd boekjaar dat ten.. vroegste afsluit vanaf en belastbaar tegen 33,99% Belastbaar tegen het exittarief (12,5%) 1472 Investeringsreserve aangelegd boekjaar dat ten. vroegste afsluit vanaf en belastbaar tegen 33,99% Kapitaal en interestsubsidies in het kader van de steun aan de landbouw, belastbaar tegen 5% 1481 aftrekverbod Code 1460 : belastbaar tegen het gewoon tarief. Dat kan zijn aan het normale tarief van 29 % of aan het verlaagd tarief (art. 215 WIB92) + aanvullende crisisbijdrage. De vraag omtrent welk tarief precies van toepassing is, wordt gesteld op de aangifte vennootschapsbelasting onder de vorm van een stelling die men al dan niet dient te bevestigen. Daarnaast bestaan er nog afzonderlijke aanslagen : Afzonderlijke aanslag geheime commissielonen van 100% of 50% In de vennootschapsbelasting bestaat ook de afzonderlijke aanslag geheime commissielonen tegen het tarief van 100% of 50% (+ crisisbijdrage) op de volgende bestanddelen: nietverantwoorde kosten, niet-verantwoorde voordelen van alle aard, verdoken meerwinsten en steekpenningen. Afzonderlijke aanslag van 10% op de aangelegde liquidatiereserve Kleine vennootschappen (art tot 6 W.Venn.) kunnen de boekhoudkundige te bestemmen winst van het boekjaar geheel of gedeeltelijk overboeken naar een afzonderlijke passiefrekening met het statuut van liquidatiereserve en zijn daarop 10% bijkomende heffing verschuldigd door middel van een afzonderlijke aanslag (art. 219quater WIB92). Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 4

8 Afzonderlijke aanslag van 5% (+ ACB) op bedrijfsleidersbezoldigingstekort Vanaf aanslagjaar 2019 (verbonden aan een boekjaar dat ten vroegste aanvangt vanaf ) zal een afzonderlijke aanslag van 5% (+ 2% ACB, dus 5,1%) gevestigd worden bij elke vennootschap met een ontoereikende bedrijfsleidersbezoldiging (nieuw artikel 219quinquies WIB 1992). Afzonderlijke aanslag van 5 % + ACB (fairnesstax) : geschrapt vanaf aanslagjaar 2019 Bepaalde vennootschappen hebben een eigen specifieke belastbare grondslag (dus niet gebaseerd op het stelsel van de dertien bewerkingen): - beleggingsvennootschappen (ICB s) zoals bevak, VBS, - organismen voor de financiering van pensioenen - reconversievennootschappen - zeescheepvaartvennootschappen (forfaitair tonnagetaks), 4. Belastbaar tijdperk en aanslagjaar 4.1 Belastbaar tijdperk In de Ven.B. komt het belastbaar tijdperk overeen met het boekjaar. Opgelet : een boekjaar is niet noodzakelijk gelijk aan een kalenderjaar! Fiscaal is er geen minimum noch een maximumduur opgelegd voor een boekjaar. Vennootschappen zijn volgens de boekhoudwetgeving wel verplicht om minstens eens per jaar een inventaris op te maken en vervolgens een jaarrekening op te stellen (artikel III.89, 1, van het Wetboek van economisch recht.). Bijgevolg kan een boekjaar nooit langer zijn dan 2 jaar min één dag. Doorgaans bedraagt een boekjaar 12 maanden. 4.2 Aanslagjaar De datum van afsluiting van het boekjaar bepaalt het aanslagjaar. Indien een vennootschap haar jaarrekening afsluit op 31 december, dan wordt haar aanslagjaar genoemd naar het jaar dat volgt op het jaar van afsluiting [art. 200 b) en art. 201 KB/WIB 92]. Indien het boekjaar eindigt op N: Aanslagjaar = N+1 Indien een vennootschap haar jaarrekening niet afsluit op 31 december, dan wordt haar aanslagjaar genoemd naar het jaar waarin de boekhouding werd afgesloten [art. 202 KB/WIB 92]. Indien het boekjaar niet eindigt op N : Aanslagjaar = N Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 5

9 4.3 Wijziging afsluitdatum boekjaar De wet van (B.S ) en de wet van (B.S ) hervormen onze vennootschapsbelasting zeer grondig. De eerste reeks maatregelen zijn van toepassing voor het aanslagjaar 2019 voor zover het boekjaar ten vroegste vanaf is gestart. Deze hervormingswetten bevat een bepaling over wijzigingen van de afsluitdatum van het boekjaar: elke wijziging die vanaf 26 juli 2017 aan de afsluitingsdatum van het boekjaar wordt aangebracht, blijft zonder uitwerking voor de toepassing van de in dit hoofdstuk bedoelde bepalingen. In de context van de hervorming zijn wijzigingen aan de afsluitdatum van het boekjaar waartoe beslist is vanaf 26 juli 2017 (= na de aankondiging van de hervormingsoperatie), bijgevolg niet tegenstelbaar aan de fiscus. Die antimisbruikbepaling is van toepassing zowel bij vrijwillige als onvrijwillige wijzigingen van het boekjaar (mond. vraag nr van 28 maart 2018 van de heer Benoit Piedboeuf, Kamer, Integraal verslag Commissie voor de Financiën, , CRIV 54 COM 858, p. 6). 5. Indiening aangifte Een aangifte in de Venb. dient ingediend te worden tegen het einde van de maand volgend op die van de algemene vergadering die de winstverdeling goedkeurde, zonder dat deze termijn meer bedraagt dan zes maanden na het afsluiten van het boekjaar. Traditioneel deelt de Minister van Financiën jaarlijks de uiterste indieningsdata mee. Vennootschappen moeten verplicht gebruikmaken van de applicatie BIZTAX om hun aangifteformulier elektronisch in te dienen. Het BIZTAX-systeem wordt door de administratie ter beschikking gesteld op de website van de FOD Financiën. De aangifte vennootschapsbelasting mag enkel nog bij wijze van uitzondering op papier worden ingediend indien de indiener niet over de nodige geïnformatiseerde middelen beschikt om ze via elektronische weg aan de FOD Financiën te bezorgen. Volgende bijlagen dienen samen met de aangifte Ven.B. (op straffe van ongeldigheid) toegevoegd te worden : 1 de jaarrekening (balans, resultatenrekening en eventuele toelichting) voor zover de belastingplichtige niet verplicht is deze neer te leggen bij Balanscentrale van de Nationale Bank. Volgende vennootschappen hebben geen publicatieplicht (art. 97 W. Venn.): - een VOF of een gewone commanditaire vennootschap of een coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid én kwalificeert als kleine vennootschap - een VOF of een gewone commanditaire vennootschap of een coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid én kwalificeert als grote vennootschap, indien geen enkele onbeperkt aansprakelijke vennoot een rechtspersoon is (m.a.w.: "waarvan alle onbeperkt aansprakelijke vennoten natuurlijke personen zijn"); - landbouwvennootschappen; 2 verslagen aan en besluiten van de algemene vergadering 3 de documenten in geval van toepassing van de vrijstelling van de winst voortvloeiende uit de homologatie van een reorganisatieplan en uit de vaststelling van een minnelijk akkoord Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 6

10 4 de in de aangifte opgesomde 23 standaardformulieren (204.3, 275A, 275 B, 275 K, 276 K, 276 N, 276 P, 275 C, 275 F, 275 P, 275 R, 275 U, 275 W, 275 INNO, 276 T, 276 W1, 276 W2, 276 W3, 276 W4, 328 K, 328 L, 275 A en 274 APT-8) waarmee de vennootschap aanspraak kan maken op de toepassing van het desbetreffende fiscale voordeel. In de elektronische versie (biztax) zijn die bijlagen automatisch opgenomen. Daarnaast kan men in Biztax ook nog andere bijlagen in pdf toevoegen zoals bv. de interne jaarrekening, de detail van de verworpen uitgaven, afschrijvingstabellen, detail van de rekening-courant ed. 6. Grootte van de vennootschap Verschillende fiscale gunstmaatregelen uit de vennootschapsbelasting zijn voorbehouden aan de zgn. kleine vennootschappen conform art tot 6 van de vennootschappenwet. Zo mogen kleine vennootschappen: 1. een volledige jaarafschrijving toepassen in het jaar van de investering art , 1 WIB 92 Opm. voor investeringen vanaf ook te prorateren door kleine vennootschap 2. de bij de aankoop komende koopkosten : keuze art , 2 WIB 92 - ineens 100% ten laste - lineair volgens eigen ritme - volgens zelfde ritme als hoofdbestanddeel (= verplicht voor grote vennootschap) Opm. voor investeringen vanaf vervalt tweede mogelijkheid voor kleine vennootschap 3. het basistarief voor de notionele intrestaftrek verhogen met 0,5% art. 205quater WIB een vrijgestelde investeringsreserve aanleggen (cumulverbod met de notionele intrestaftrek) Let op: aanleg investeringsreserve enkel nog mogelijk voor boekjaar dat afsluit vóór gewone eenmalige investeringsaftrek vragen (let op : cumulverbod met de notionele interestaftrek) Opm. Tarief voor investeringen tussen en = 20% 6. verhoogde eenmalige investeringsaftrek voor beveiligingsinvesteringen vragen art. 194quater 1 WIB 92 art. 201, lid 2 WIB 92 art. 201, lid 4 WIB verhoogde investeringsaftrek voor digitale vaste activa vragen art. 201, lid 10 WIB % aftrek van kosten beveiliging vragen (mits art. 185 quater WIB 92 onaantastbaarheidsvoorwaarde) 9. geen belastvermeerdering wegens gebrek aan voldoende voorafbetalingen art WIB 92 gedurende de eerste drie boekjaren vanaf de oprichting 10. geen voorwaarde van eigen onderzoekscentrum voor octrooi-aftrek art. 205/2 WIB een gewone liquidatiereserve aanleggen art. 184 WIB aanleg bijzondere liquidatiereserve aj en aj en aj (bij art. 541 WIB 92 bepaalde gebroken boekjaren) 13. een kortere wachttermijn (4 jaar i.p.v. 8 jaar) voor belastingvrije uitkering van hun tegen 10 % heffing vastgeklikte reserves in kapitaal; art. 537 WIB 92 Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 7

11 14. verlaagde RV voor gewone dividenden op inbrengen in geld (zgn. VVPR bis kapitaal) % (45% ingeval micro vennootschap) belastingvermindering in de personenbelasting voor inbreng in geld in startende kleine vennootschap % belastingvermindering in de personenbelasting voor inbreng in geld in groeibedrijf 17. Vrijstelling van RV en PB op interesten op leningen toegestaan aan startende kleine vennootschap via crowdfundingplatform 18. Hoger percentage van niet-doorstorting van bedrijfsvoorheffing (0,12 % ipv. 0%) 19. Vrijstelling van doorstorting van de 10 % ingehouden bedrijfsvoorheffing voor startende ondernemingen die minder dan vier jaar oud zijn (20 % bij microvennootschappen). 20. Vrijstelling van doorstorting van bedrijfsvoorheffing op bezoldigingen toegekend aan wetenschappelijk personeel tewerkgesteld bij een Young Innovative Company. 21. vanaf aj (verbonden aan boekjaar dat ten vroegste start vanaf ) Geen beperking op de aftrek van overgedragen fiscale verliezen gedurende de eerste vier boekjaren vanaf de oprichting 22. vanaf aj (verbonden aan boekjaar dat ten vroegste start vanaf ) Geen minimumbezoldigingsvoorwaarde te voldoen voor verlaagd tarief, gedurende de eerste vier boekjaren vanaf oprichting 23. vanaf aj (verbonden aan boekjaar dat ten vroegste start vanaf ) Geen 5,1% afzonderlijke aanslag op het tekort aan bedrijfsleidersbezoldiging gedurende de eerste vier boekjaren vanaf oprichting 24. verlaagd venb. tarief mogelijk op eerste schijf van EUR winst (voor zover uiteraard de andere criteria [geen financiële vennootschap, niet in bezit zijn van andere vennootschap(pen), minimumbezoldigingsregel vervuld, geen beleggingsvennootschap/geregl. vastgoedvennootschap] vervuld zijn) vanaf aj (verbonden aan boekjaar dat ten vroegste start vanaf ) art WIB 92 art. 145/ 26 WIB 92 art. 145/ 27 WIB 92 art. 21, 23 WIB 92 art. 275 lid 4 WIB 92 art. 275/10 WIB 92 art. 275/3, 1, lid 3, 2 WIB 92 art. 206 lid 6 WIB 92 art. 215 lid 2, 4 WIB 92 art. 219 quinquies 5 WIB 92 art. 215 lid 2 WIB Vennootschapsrechtelijk regime Drempels (art W.Venn.) Een vennootschap wordt als 'klein' aangemerkt als zij op de balansdatum van het laatst afgesloten boekjaar niet meer dan één van de volgende criteria overschrijdt (nieuw art W.Venn.): jaargemiddelde van het personeelsbestand 50; jaaromzet exclusief BTW : EUR balanstotaal : EUR. (voor het eerst van toepassing voor het eerste boekjaar dat start vanaf ) Consistentiebeginsel of het vertragend effect (art W.Venn.) Het overschrijden van meer dan een van de criteria, of het niet langer overschrijden van meer dan een van de criteria, zal slechts het statuut van de vennootschap doen veranderen wanneer dit zich gedurende twee achtereenvolgende boekjaren voordoet (art W.Venn.). De gevolgen gaan in dat geval pas in vanaf het boekjaar dat volgt op het boekjaar gedurende hetwelk meer dan een van de criteria voor de tweede keer werden overschreden of niet meer werden overschreden. Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 8

12 M.a.w. het vertragend effect houdt in dat een vennootschap het statuut van kleine vennootschap pas verliest als ze twee opeenvolgende boekjaren meer dan één van de drempels van artikel 15, 1 W.Venn. overschrijdt, en dat een grote vennootschap pas het statuut van klein krijgt als ze twee opeenvolgende boekjaren niet meer dan één van die drempels overschrijdt. Schematisch kan het nieuwe regime voor een vennootschap als volgt worden voorgesteld : jaar Meer dan 1 criterium overschreden neen ja ja neen neen ja Grootte van de vennootschap klein klein groot groot klein Geconsolideerde berekening (art en 7 W. Venn.) Vennootschaprechtelijk moeten de criteria inzake personeelsbestand, omzet en balanstotaal enkel nog op geconsolideerde basis beoordeeld worden in drie situaties: 1 wanneer de vennootschap een moedervennootschap is in de zin van art. 6, 1 W.Venn.; 2 wanneer het gaat om vennootschappen die een consortium vormen in de zin van art. 10 W.Venn.; 3 wanneer het gaat om vennootschappen die zijn opgericht met als enig doel de verslaggeving van bepaalde informatie te ontwijken. Voor alle andere vennootschappen moeten de criteria vennootschapsrechtelijk op niet-geconsolideerde wijze beoordeeld worden. Technisch werd dit opgelost door in het art W.Venn. de algemene consolidatieverplichting in te schrijven en in het art W.Venn. te voorzien dat de consolidatieverplichting enkel van toepassing is op de drie beoogde vennootschappen (moeder, consortium en verslaggevingsontwijkers). 6.2 Fiscale doorwerking Alle vennootschapsrechtelijke wijzigingen werken in principe door op fiscaal gebied, behalve de vennootschapsrechtelijke uitzonderingsbepaling in art W.Venn. die stelt dat enkel moedervennootschappen, vennootschappen in een consortium en de zgn. verslaggevingsontwijkers de groottecriteria op geconsolideerde wijze moeten toepassen. De wetgever verwijst in het WIB1992 telkens naar de eerste zes paragrafen van art. 15 W.Venn. Zo wordt de uitzondering in art W.Venn. buiten spel gezet. M.a.w. vanuit fiscaal oogpunt moet de grootte van verbonden vennootschappen altijd op geconsolideerde basis worden beoordeeld. Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 9

13 Deel 2 : Bespreking van de belangrijkste rubrieken uit de aangifte Ven.B. 1.1 Belastbaar gereserveerde winst De belastbare reserves worden op het aangifteformulier onderverdeeld in zichtbare belastbare reserves en verdoken belastbare reserves Zichtbare belastbare reserves De zichtbare reserves vindt men terug op de aangifte vennootschapsbelasting. Vak Belastbare gereserveerde winst: Belastbare reserves in het kapitaal en belastbare uitgiftepremies (+)/(-); Belastbaar gedeelte van de herwaarderingsmeerwaarden; Wettelijke reserves; Onbeschikbare reserves; Beschikbare reserves; Overgedragen winst of verlies (+)/(-); Liquidatiereserve; Belastbare voorzieningen; Andere, in de balans vermelde reserves; Andere belastbare reserves (+)/(-) A. Wettelijke, onbeschikbare, beschikbare reserves, overgedragen winst/verlies en liquidatiereserve Alle niet-uitgekeerde gereserveerde winsten (uit de winstverdeling van het huidige en vorige boekjaren) dragen in principe bij tot de vorming van de belastbare winst, ongeacht de benaming die eraan wordt gegeven: - wettelijke reserve - beschikbare reserve - onbeschikbare reserve - overgedragen winst / overgedragen verlies (rek. 140/141) Liquidatiereserve (code 1012) Gewone liquidatiereserve Kleine vennootschappen in de zin van artikel 15 1 tot 6 W.Venn. kunnen het geheel of een deel van de boekhoudkundige winst na belasting van het boekjaar reserveren op een aparte passiefrekening, de zogenaamde liquidatiereserve (art. 184quater WIB92). Die passiefrekening kan een subrekening zijn van de beschikbare reserves, onbeschikbare reserves of wettelijke reserve. Hierop is de vennootschap een afzonderlijke heffing van 10 % verschuldigd. Deze afzonderlijke aanslag staat los van, en komt in voorkomend geval bovenop de andere aanslagen (art. 219quater WIB 92). Deze heffing wordt ingekohierd samen de gewone vennootschapsbelasting. Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 10

14 Wanneer de vennootschap wordt ontbonden, kan de vennootschap de liquidatiebonus toegerekend op de liquidatiereserve vrij van roerende voorheffing uitkeren. Keert de vennootschap de liquidatiereserve uit buiten het kader van een ontbinding, dan is er nog bijkomende roerende voorheffing verschuldigd. Die RV bedraagt Ingeval van uitkering binnen de vijf jaar na afsluitdatum van boekjaar van aanleg o uitgekeerd uit liquidatiereserve aangelegd t.e.m. aanslagjaar 2017 : 17% o uitgekeerd uit liquidatiereserve aangelegd vanaf aanslagjaar 2018 : 20% Ingeval van uitkering na vijf jaar na afsluitdatum van boekjaar van aanleg : 5% Zowel de liquidatiereserve zelf als de 10% afzonderlijke aanslag moet worden geboekt bij de eindejaarsverrichtingen op inventarisdatum. Bijkomende boeking van de afzonderlijke aanslag op de liquidatiereserve: 6702 Geraamde belastingen XXX aan 450 Geraamd bedrag der belastingschulden Boeking van de liquidatiereserve 6921 Toevoeging aan de overige reserves XXX aan 133X Beschikbare reserves art. 184quater WIB 92 (aj...) XXX XXX Een subrekening van de beschikbare reserve is het meest aangewezen. Maar de vennootschap kan ook beslissen om de liquidatiereserve geheel of gedeeltelijk te boeken op een wettelijke reserverekening of op een onbeschikbare reserverekening. Vanaf het jaar van aanleg moet de vennootschap bij haar aangifte in de venb. jaarlijks het ingevulde formulier 275A voegen. Praktisch : als een kleine vennootschap de volledige boekhoudwinst na raming gewone venb. wil aanleggen als liquidatiereserve. Boekhoudwinst na raming gewone venb. / 1,10 = netto aanleg => 692 aan 13 Netto aanleg x 10% = bedrag van de 10% heffing => 6702 aan 450 De aanlegde liquidatiereserve dient op genomen te worden onder de belastbare gereserveerde winst naast de code 1012 op het aangifteformulier vennootschapsbelasting, ongeacht de passiefrekening waar ze is naar overgeboekt. (beschikbare reserves, onbeschikbare reserves, wettelijke reserve). Het bedrag aan aangelegde liquidatiereserve moet ook worden vermeld in het vak van de afzonderlijke aanslagen in de aangifte vennootschapsbelasting naast de code Op dat ingevulde bedrag aan liquidatiereserve zal de 10% vennootschapsbelasting worden ingekohierd via de aangifte vennootschapsbelasting. De afzonderlijk heffing (geboekt op rek. 6702) dient opgenomen te worden in de verworpen uitgaven (code 1201) Vanaf het jaar van aanleg moet de vennootschap bij haar aangifte in de vennootschapsbelasting jaarlijks het ingevulde formulier 275A voegen. Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 11

15 Indien een gedeelte van de liquidatiereserve wordt aangetast, worden de oudst gevormde reserves geacht eerst te zijn aangetast (eerste, tweede en vierde lid van artikel 184quater WIB 92). Bijzondere liquidatiereserve Normaal gezien kan een liquidatiereserve enkel uit de winst van het boekjaar zelf worden aangelegd. Maar voor de winst met betrekking tot aanslagjaar 2013 en aanslagjaar 2014 werd een bijzondere overgangsregeling gemaakt die toelaat dat een kleine vennootschap (voor respectievelijk Aanslagjaar 2013 en 2014) deze nog aanwezige winst alsnog overboekte naar een liquidatiereserve (art. 541 WIB92). In die overgangsregeling spreekt men over de zgn. bijzondere liquidatiereserve. Die bijzondere liquidatiereserve kan ten laatste worden aangelegd op de datum van het afsluiten van het boekjaar waarin de betaling van de daarop betrekking hebbende bijzondere heffing heeft plaatsgevonden. Voor de boekhoudkundige winst na belasting verbonden met het aanslagjaar 2013 moest deze 10% heffing ten laatste betaald zijn op 30 november 2015 (administratie uitstel tot 15 december 2015 verleend). Voor de boekhoudkundige winst verbonden aan aanslagjaar 2014 moest de betaling van de 10% heffing ten laatste op 30 november 2016 geschieden. De 10% heffing m.b.t. de bijzondere liquidatiereserve wordt niet ingekohierd met de gewone vennootschapsbelasting maar moest voldaan worden via een aparte procedure bij de dienst inning en invordering belastingen. Boeking op rek (= verworpen uitgaven). Zelfs de winst van een gebroken boekjaar 2012 kwam in aanmerking voor de bijzondere liquidatiereserve op voorwaarde dat de vennootschap met die winst niet terecht kon in het gunstregime van art. 537 WIB 92 (Grondwettelijk Hof, 16 februari 2017). B. Belastbare reserves in het kapitaal en belastbare uitgiftepremies Wanneer de vennootschap een reserve incorporeert in het kapitaal, blijft die reserve haar kwalificatie behouden die ze had vóór de opname in het kapitaal. Als men wenst over te gaan tot een kapitaalverhoging door inlijving van belaste reserves, dan zou dit aanleiding geven tot een vermindering van belaste reserves op de balans. Het totale eigen vermogen van de vennootschap heeft evenwel geen wijzigingen ondergaan, zodat er dus ook geen sprake kan zijn van opneming van reserves. Om deze opneming teniet te doen creëert de vennootschap een compensatie: de zgn. belaste reserves in kapitaal. Niettegenstaande ze niet direct zichtbaar zijn op de balans, worden de belaste reserves die in het kapitaal geïncorporeerd zijn, toch onder de zichtbare belastbare reserves opgenomen op de aangifte in een aparte rubriek Belaste reserves in het kapitaal en belastbare uitgiftepremies. Hetzelfde kan gebeuren door belaste reserves in de uitgiftepremies te incorporeren. Ook hier zal de opneming van belaste reserves gecompenseerd moeten worden met de rubriek Belastbare gedeelte van uitgiftepremies. Opmerking : Ter bestrijding van het fenomeen van de 'interne privémeerwaarden' is voor de inbrengen verricht vanaf 1 januari 2017 volgende bepaald in art. 184 WIB 92 : Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 12

16 In geval van een belastingvrije inbreng van aandelen door een natuurlijk persoon waarbij de daarbij gerealiseerde meerwaarden niet belastbaar zijn omdat ze geacht worden verwezenlijkt te zijn binnen het normaal beheer van een privépatrimonium, zullen de in ruil voor de inbreng ontvangen aandelen slechts geacht worden 'gestort kapitaal' te zijn tot beloop van de aanschaffingswaarde die de ingebrachte aandelen hadden in hoofde van de inbrenger. Bij gebrek hieraan, wordt het gestort kapitaal geacht overeen te stemmen met de waarde van het gestort kapitaal dat door de ingebrachte aandelen wordt vertegenwoordigd, in het totaal gestort kapitaal van de vennootschap waarvan ze de vertegenwoordiging zijn. Het hogere saldo zal als een belaste reserve in kapitaal worden aangemerkt; zodat de latere uitkering ervan als een 'dividend' belastbaar zal zijn. Om in de venb. in jaar van inbreng geen belastbare winst te creëren mag de belast reserve in kapitaal geneutraliseerd worden door een aanpassing in meer van begintoestand van de reserves. C. Belastbaar gedeelte van de herwaarderingsmeerwaarden Boekhoudkundig mogen ondernemingen hun materiële en financiële vaste activa herwaarderen wanneer de werkelijke waarde hoger ligt dan de boekwaarde. Herwaarderen is het uitdrukken van een niet-gerealiseerde meerwaarde. Heeft de herwaardering betrekking op materiële vaste activa met beperkte gebruiksduur, dan worden, volgens de boekhoudwetgeving, afschrijvingen geboekt op het bedrag van de herwaardering. Fiscaal zijn de afschrijvingen op de herwaardering niet als beroepskost aftrekbaar. Betreffende afschrijvingen moeten daarom worden opgenomen onder de rubriek Belastbaar gedeelte van de herwaarderingsmeerwaarden bij de belastbare gereserveerde winst - tenzij de nodige boekingen zijn gebeurd vb. overboeking van rekening 12 naar rekening 133 (art. 190, art. 44 1, 1 en art. 61 WIB 92). D. Belastbare voorzieningen Voorzieningen behoren in principe tot de belastbare winst (art. 25, 5 WIB 92). Een geboekte voorziening moet in principe vermeld worden onder de rubriek Belastbare voorzieningen bij de belastbare gereserveerde winst. Maar op grond van artikel 48 en 194 WIB 92 kan een vennootschap, onder bepaalde voorwaarden, voorzieningen aanleggen zonder deze in haar belastbare basis te moeten opnemen. Voor verdere details verwijzen wij naar de bespreking van de vrijgestelde reserves. E. Andere in de balans vermelde reserves De rubriek andere in de balans vermelde reserves dient om via de aangifte bedragen in de fiscale winst op te nemen die: - wel tot het fiscale (belastbare) vermogen bijdragen, en - wel in het eigen vermogen op de balans begrepen zijn, maar - in een andere rekening dan een rekening van belastbare reserves te vinden zijn (conform de voorschriften van de boekhoudwetgeving) Hieronder vallen o.a. het deel van belastingvrije reserves dat niet of niet meer aan de vrijstellingsvoorwaarden voldoet. Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 13

17 VOORBEELD Een aangelegde investeringsreserve, geboekt op de rekening 132 Belastingvrije reserve die op grond van art. 194quater WIB 92 niet (langer) vrijgesteld is en die de vennootschap zelf niet spontaan heeft overgeboekt naar een belaste reserverekening, moet weergegeven worden onder andere in de balans vermelde reserves. VOORBEELD Bepaalde verwezenlijkte meerwaarden (art. 47 WIB 92) kunnen worden belast in verhouding tot de fiscaal aanvaarde afschrijvingen en waardeverminderingen van de wederbelegde activa en in voorkomend geval tot het bedrag van het nog niet belaste saldo bij de vervreemding of buitengebruikstelling van die wederbelegde activa. In de mate dat de vennootschap het deel van de verwezenlijkte meerwaarde niet in haar resultaat opneemt, moet zij de rekeningen 132 en 168 m.b.t. die verwezenlijkte meerwaarde vermelden onder de andere in de balans vermelde reserves. F. Andere belastbare reserves Onder de rubriek andere belastbare reserves vallen onder meer de negatieve belastbare reserves. VOORBEELD Wanneer een vennootschap een vrijgestelde gewestelijke kapitaalsubsidie te snel in het boekhoudresultaat heeft overgeboekt, moet het deel dat te snel in het boekhoudresultaat is gekomen, rechtgezet worden door een negatieve belaste reserve te weerhouden teneinde het overdreven boekhoudresultaat te compenseren. (zie circulaire nr. CI.RH.421/ (AOIF 40/2009 dd. 4 augustus 2009). VOORBEELD Voor het bedrag van het belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling dat op het einde van het boekjaar niet kan worden verrekend met de vennootschapsbelasting (en geboekt wordt op het debetsaldo van de rekening 491) moet een negatieve belaste reserve weerhouden worden. (zie circulaire nr. Ci.RH.421/ (AOIF 60/2010) dd. 10 september 2010) Onzichtbare reserves Onzichtbare of verdoken reserves zijn reserves die niet in de jaarrekening van de vennootschap zijn vermeld en die voortvloeien uit - onderwaarderingen van activa op de balans, d.w.z. waardeverminderingen van activa die niet overeenstemmen met een werkelijke minderwaarde of met een fiscaal aanvaarde afschrijving; - overwaarderingen van passiva op de balans, d.w.z. een verhoging van passiva die niet overeenstemmen met werkelijke schulden en verplichtingen van de vennootschap. Overeenkomstig art. 24, 1 e lid, 4 WIB 1992 zijn zulke onderwaarderingen van activa en overwaarderingen van passiva belastbaar. Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 14

18 Wanneer er tijdens een fiscale controle van de inkomsten van een bepaald belastbaar tijdperk ontdekt wordt dat sommige activa ondergewaardeerd en/of bepaalde passiva overgewaardeerd zijn, zoals vermeld in art. 24, eerste lid, 4 WIB 92, dan zullen de aangetroffen verdoken reserves worden aangemerkt als winsten, niet van het (de) belastbare tijdperk(en) waarin zij gevormd zijn en evenmin van het belastbare tijdperk waarin zij ontdekt zijn, maar wel van het belastbare tijdperk waarop het onderzoek sloeg dat ze aan het licht bracht (art. 361 WIB 92). A. Belastbare waardeverminderingen De vennootschap kan een waardevermindering uitdrukken op de actiefbestanddelen die niet afschrijfbaar zijn (bv. op vorderingen, op gronden en voorraden) als ze bij het afsluiten van het boekjaar minder waard zijn geworden. Als de vennootschap een waardevermindering heeft geboekt die fiscaal niet aanvaard wordt (omdat ze niet wordt beschouwd als een zeker en vaststaand verlies van het boekjaar), dan heeft zij haar boekhoudresultaat ten onrechte verminderd. De kosten die voortvloeien uit de geboekte waardevermindering die fiscaal niet wordt aanvaard, worden tenietgedaan door in evenredige mate een belastbare reserve aan de fiscale winst toe te voegen. Speciaal geval : waardevermindering op handelsvorderingen (zie 1.2.1) Speciaal geval : waardevermindering op aandelen (zie 2 code 1217) B. Overdreven afschrijvingen of afschrijvingsexcedenten Onder afschrijvingsexcedenten verstaat men het verschil tussen de door de vennootschap geboekte afschrijvingen en de overeenstemmende afschrijvingen die op fiscaal gebied als beroepskosten aanvaard kunnen worden. Afschrijvingsexcedenten kunnen ontstaan omwille van volgende redenen: - Er wordt fiscaal ten onrechte degressief afgeschreven. - Er wordt afgeschreven over een kortere periode dan de vermoedelijke gebruiksduur. - De proratering van de afschrijving van het eerste jaar van de investering door een grote vennootschap werd niet toegepast (art WIB92) - De bijkomende aankoopkosten bij het hoofdbestanddeel werden niet aan het zelfde ritme afgeschreven als het hoofdbestanddeel door een grote vennootschap (art WIB92) Let op 1. Vennootschappen zullen het degressieve afschrijvingsstelsel niet langer mogen toepassen voor activa verkregen of tot stand gebracht vanaf (art.196 WIB 1992). Op investeringen gedaan tot en met kunnen de gestarte degressieve afschrijven wel verder gezet worden Let op 2. Voor de activa verkregen of tot stand gebracht vanaf zullen ook kleine vennootschappen (art tot 6 W. Venn.) verplicht worden om pro-rata temporis af te schrijven in het jaar van investering, naar analogie van de huidige verplichting voor grote vennootschappen (artikel 196 WIB 1992). Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 15

19 C. Andere onderschattingen van activa Hieronder worden o.a. opgenomen: activa in kosten (investeringen die in principe dienen afgeschreven te worden maar rechtstreeks in kosten zijn geboekt) onderschattingen van grondstoffen, hulpstoffen, goederen in bewerking, gereed product, handelsgoederen, bestellingen in uitvoering, portefeuillewaarden en, in het algemeen, van alle niet voor afschrijving vatbare activa; latente meerwaarden op effecten; onderschatting actiefrekening over te dragen kosten (n.a.v. nieuw art. 195/1 WIB 1992 vanaf aanslagjaar 2019 (verbonden met boekjaar dat ten vroegste start vanaf )); Boekhoudkundig matchingprincipe van kosten : ook verplicht op fiscaal gebied Kosten betaald maar verbonden aan activiteiten van een volgend boekjaar zijn pas in dat volgend boekjaar aftrekbaar => afschaffing van integrale aftrek van vooruitbetaalde kosten (huur, verzekeringspremie, verkeersbelasting, interest, OV ) VOORBEELD: Een vennootschap (boekjaar = kalenderjaar) huurt een bestaand magazijn vanaf voor EUR per maand (huurcontract voor 9 jaar). De vennootschap betaalde de huur voor de komende 9 jaar vooruit en maakte geen gebruik van overlopende rekeningen. Te weerhouden in de aangifte aanslagjaar 2019 : Onzichtbare reserves : Onderschatting actief (rek. 490 over te dragen kosten) van 0,00 naar ,00 EUR Niet geviseerd door het nieuwe art. 195/1 WIB 1992: 'backservicepremie' die in één keer wordt betaald door een vennootschap in het kader van een extralegaal pensioen (Mond.Vr. nr van Luk Van Biesen, Kamercommissie Financiën, , CRIV 54 COM 812) D. Overschattingen van passiva Hieronder worden o.a. opgenomen: - schulden die in de balans als opeisbaar geboekt staan, terwijl het geen zekere en vaststaande schulden zijn (bv. fictieve schulden, het niet boeken van inkomende creditnota) - gedecreteerde maar niet-betaalbaar gestelde dividenden; - een voorziening voor vakantiegeld die niet aan de voorwaarden voldoet. Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 16

20 1.1.3 Aanpassingen van de begintoestand van de reserves De wijziging in de belastbare reserves wordt bepaald door de eindstand van de belastbare reserves te vergelijken met de beginstand ervan. Het is mogelijk dat de fiscale reserves tijdens het belastbare tijdperk wijzigingen hebben ondergaan, waarmee geen rekening mag worden gehouden bij de vaststelling van de in principe belastbare winst. Een van de mogelijkheden om inkomsten vrij te stellen/te belasten bestaat erin de beginstand van de belastbare reserves te corrigeren. Een verhoging van de beginstand van de belastbare reserves moet de beweging van de belastbare reserves afremmen, aangezien men het verschil tussen de beginstand en de eindstand doet verkleinen. Daarmee wil men bepaalde inkomsten vrijstellen. A. Meerwaarde op aandelen [1051] De verwezenlijkte meerwaarden op aandelen zijn vrijgesteld van vennootschapsbelasting (van toepassing vanaf aanslagjaar 2019 verbonden met boekjaar dat ten vroegste start vanaf ) onder drie voorwaarden: 1 de eventuele inkomsten moeten beantwoorden aan de taxatievoorwaarde van DBIaftrek én 2 de aandelenparticipatie bedraagt minstens 10% of heeft een aanschaffingswaarde van minstens EUR (= participatievoorwaarde) én 3 de aandelen moeten ononderbroken zijn aangehouden gedurende een periode van minimum 1 jaar in volle eigendom (= bezitsduurvoorwaarde). Onder die drie voorwaarden mag een vennootschap (ongeacht haar grootte) het bedrag van de vrijgestelde aandelenwaarde op de aangifte Ven.B. noteren onder aanpassing in meer van de begintoestand van de reserves. Aandelenmeerwaarden die niet voldoen aan één van de eerste twee voorwaarden zijn belastbaar zoals de gewone vennootschapswinsten. Wanneer de aandelen wél voldoen aan de eerste twee voorwaarden maar binnen 1 jaar zijn vervreemd, dan is de gerealiseerde meerwaarde belastbaar tegen het afzonderlijke tarief van 25 % (+ crisisbijdrage). Indien de vervreemder een KMO-vennootschap is die geniet van het verlaagd tarief en wiens winst beneden de EUR blijft, dan kan dergelijke meerwaarde op aandelen belast worden tegen het verlaagd tarief van 20% (+ crisisbijdrage). Aanslagjaar 2019 (verbonden met boekjaar dat ten vroegste start vanaf ) bezitsduur < 1 jaar bezitsduur 1 jaar Taxatie- en participatievoorwaarde voldaan 25,50% 20,40% voor deel belastbare grondslag (KMO) vrijstelling! Minderwaarden en waardevermindering op aandelen blijven niet aftrekbaar. Let op : afzonderlijke regeling voor tradingvennootschappen. Taxatie- en/of participatievoorwaarde NIET voldaan standaardtarief 29,58 % of 20,40 % voor deel belastbare grondslag (KMO) Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 17

21 Ook de meerwaarden op aandelen die worden vastgesteld bij de toebedeling van aandelen aan de vennoten in het kader van een vereffening zijn te beschouwen als gerealiseerde aandelenmeerwaarden en ondergaan dezelfde regimes zoals hierboven besproken. B. Terugnemingen van vroegere in verworpen uitgaven opgenomen waardeverminderingen op aandelen [1052] Verantwoorde waardeverminderingen op aandelen dienen in de verworpen uitgaven opgenomen te worden. Wanneer nadien de waarde zich herstelt, dienen de waardeverminderingen (deels) teruggenomen te worden. Deze boekhoudkundige opbrengst dient vrijgesteld te worden via aanpassing in meer van de begintoestand van de reserves. C. Definitieve vrijstelling tax shelter erkende audiovisuele of podium werken Zie artikel 194ter, 5 WIB 1992 en art. 194ter/1 WIB D. Vrijstelling gewestelijke premies en kapitaal- en interestsubsidies In afwijking van het algemene stelsel dat de gewestelijke steunmaatregelen in de belastbare basis opneemt, worden sommige door de gewesten aan vennootschappen toegekende steunmaatregelen, vrijgesteld. Volgende gewestelijke premies zijn vrij van de vennootschapsbelasting (art 193bis 1 WIB 1992): - de tewerkstellingspremies en beroepsoverstappremies die door de bevoegde gewestelijke instellingen worden toegekend aan vennootschappen en die beantwoorden aan de Europese regels inzake staatssteun voor tewerkstelling (die door de Europese Commissie aanvaard zijn). - kapitaal- en interestsubsidies die door de gewesten in het kader van de economische expansiewetgeving worden toegekend met het oog op de aanschaffing of totstandbrenging van immateriële en materiële vaste activa. In geval van vrijwillige vervreemding van gesubsidieerde activa die gedurende de eerste drie jaren van de investering plaatsvindt, wordt het bedrag van de voorheen vrijgestelde winst geacht een winst te zijn van het belastbaar tijdperk gedurende hetwelk de vervreemding heeft plaatsgevonden (behalve bij schadegeval, onteigening, enz.). Worden ook vrijgesteld: premies, kapitaal- en interestsubsidies op materiële en immateriële vaste activa, toegekend in het kader van de steun aan onderzoek en ontwikkeling door de bevoegde gewestelijke instellingen, met inachtname van de Europese reglementering inzake staatssteun. (art. 193ter 1 WIB 1992) E. Definitieve vrijstelling winst voortvloeiend uit de homologatie van een reorganisatieplan en uit de vaststelling van een minnelijk akkoord. De Wet betreffende de Continuïteit van de Ondernemingen (afgekort de W.C.O.) voorziet in de vrijstelling van de opbrengst voortvloeiende uit de boekhoudkundige verwerking van een kwijtgescholden schuld bij de schuldenaar (art WIB 1992). Maar die vrijstelling verloopt volgens twee fasen: de voorlopige en de definitieve vrijstelling. Stagiairs BIBF Vennootschapsbelasting 26 januari 2019 Wim Van Kerchove & Sophie Hugelier 18