Gastvrije en veilige uitgaanspleinen

Transcriptie

1 Gastvrije en veilige uitgaanspleinen -meting

2 In opdracht van: Openbare Orde en Veiligheid (OOV) Projectnummer: $%$&' Nienke Laan Josca Boers Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal -.. Telefoon.. %$.-.0 Postbus '%0, $... AR Amsterdam Amsterdam, augustus.$% Foto voorzijde: Bezoekers op het Rembrandtplein, fotograaf Nienke Laan (.$%)

3 Inhoud Samenvatting Inleiding $.$ Onderzoeksopzet $$ $. Respons $- Profielschets omwonenden Rembrandtplein.$ Huidige bevolkingssamenstelling $'. Ontwikkeling bevolkingssamenstelling $0.- Woningen $7.& Ontwikkeling woningen..% Tevredenheid buurt % Prioriteiten pilot en vertrouwen in pilot % -.$ Omwonenden & -. Bezoekers & -.- Horeca-ondernemers % -.& Portiers ' & Geweld &.$ Omwonenden &. Bezoekers &.- Horeca-ondernemers &.& Portiers &.% Groepen vergeleken ' Overlast % %.$ Omwonenden -- %. Bezoekers -' %.- Horeca-ondernemers -7 %.& Portiers &$ ( Veiligheidsgevoel &% '.$ Omwonenden && '. Bezoekers &% '.- Horeca-ondernemers &9 '.& Portiers &0 '.% Groepen vergeleken &7 -

4 ' Gastvrijheid 9.$ Omwonenden %- 9. Bezoekers %& 9.- Horeca-ondernemers %' 9.& Portiers %9 Bijlage Achtergrondkenmerken respondenten, Omwonenden Rembrandtplein %0 Bezoekers Rembrandtplein '. Bijlage Begrenzing gebieden ( Bijlage % Observatieverslagen Rembrandtplein (% Bijlage & Observatieverslagen Leidseplein (. Bijlage Vragenlijsten ' &

5 Samenvatting Geweld en overlast zijn al jaren veelvoorkomende problemen op het Rembrandtplein. Vanaf $ juli.$% start de Gemeente Amsterdam daarom met een pilot Gastvrije en veilige Amsterdamse uitgaanspleinen voor drie jaar. Om de effecten van de pilot te kunnen meten heeft de Directie Openbare Orde en Veiligheid (OOV) aan (OIS) gevraagd een onderzoek uit te voeren naar de ervaringen van omwonenden, bezoekers, horeca-ondernemers en portiers voordat de pilot van start is gegaan, de zogenaamde.-meting. Ook omwonenden en bezoekers van het Leidseplein zijn gevraagd naar hun ervaringen, niet alleen om de resultaten van het Rembrandtplein mee te kunnen vergelijken, maar ook om zicht te houden op de ontwikkelingen op dit plein. Profielschets: wie wonen er rondom het Rembrandtplein? In vergelijking met het stadsdeel zijn er rondom het Rembrandtplein relatief veel jonge Amsterdammers te vinden (tussen de. en -& jaar) en relatief veel mannen (''% versus %7% in het stadsdeel). Ze wonen vaak maar voor een korte tijd rondom het Rembrandtplein, bijna de helft woont alleen (in kleine woningen) en het gebied kent relatief weinig gezinnen. Kijkend naar de ontwikkeling in de afgelopen vijftien jaren is de woonduur toegenomen, worden de woningen groter en is het aantal gezinnen verdubbeld. Over het algemeen is men tevreden over de buurt. De tevredenheid over de buurt overdag ligt hoger dan s avonds. s Avonds of s nachts in het weekend wordt de buurt door omwonenden met een onvoldoende (&,') beoordeeld, tegenover een ruime voldoende doordeweeks. Geweld Een kwart van de omwonenden en drie van de tien portiers schatten hun kans om slachtoffer te worden van geweld hoog in. Bij bezoekers en horeca-ondernemers is de geschatte kans veel lager: zeven procent van de bezoekers en twee van de twintig ondernemers denken dat ze een (zeer) grote kans hebben om slachtoffer te worden van geweld. Agressief gedrag komt volgens de helft van de omwonenden en vier van de tien portiers veel voor. Bij bewoners gaat dit vooral om '%-plussers en bewoners die zes jaar of langer rondom het Rembrandtplein wonen. Bezoekers (met name buitenlandse toeristen) en ondernemers vinden veel minder dat agressief gedrag veel voorkomt op het plein ($% van de bezoekers en twee van de twintig ondernemers). Overlast Een grote meerderheid van de omwonenden van het Rembrandtplein ervaart één van de veertien gevraagde vormen van overlast in grote mate. Gemiddeld hebben ze van zes verschillende vormen veel overlast. De verscheidenheid aan ervaren overlast is groot. De top drie van overlast wordt veroorzaakt door geluidsoverlast van (schreeuwende) mensen, rommel op straat en wildplassen. Mogelijk ligt de ervaren overlast in de werkelijkheid iets lager, gezien de oververtegenwoordiging van oudere bewoners en bewoners die er wat langer wonen (personen %

6 die ook meer overlast ervaren). Belangrijke hotspots voor overlast zijn de omliggende straten van het Rembrandtplein, zoals de Herengracht in de buurt van het Thorbeckeplein, de Schaapsteeg en Reguliersdwarsstraat, de Amstel in de buurt van de Bakkerstraat en de hoek van de Amstel en de Wagenstraat. Hoewel omwonenden veel overlast ervaren, dient tweederde van de omwonenden geen klacht in als dit gebeurt. Ze denken bijvoorbeeld dat het indienen van een klacht geen zin heeft of ze weten niet waar ze een klacht kunnen indienen. De ervaren overlast ligt bij de bezoekers, ondernemers en portiers fors lager dan bij de omwonenden. Een grote meerderheid van de bezoekers ervaart van geen enkele vorm van overlast veel last. De top drie komt grotendeels overeen met die van de bewoners en bestaat uit overlast van mensen onder invloed, rommel op straat en wildplassen. Ondernemers ervaren vooral veel last van (fout) geparkeerde fietsen, geluidsoverlast van taxi s en geluidsoverlast van straatmuzikanten. Portiers ervaren vooral overlast van mensen onder invloed, drugshandel en rondhangende jongeren. Veiligheidsgevoel Omwonenden van het Rembrandtplein beoordelen de veiligheid tijdens de weekendavonden met een krappe voldoende (%,%). Dit zijn met name %.-plussers en bewoners die $$ jaar of langer rondom het plein wonen. Bezoekers zijn het meest positief over de veiligheid (9,0), gevolgd door de portiers (9,9) en de ondernemers (',9). Ook is gevraagd naar het effect van de aanwezigheid van verschillende groepen op het veiligheidsgevoel. Bij ondernemers en portiers zorgen deze groepen alleen voor overlast. Vooral bij bewoners tast de aanwezigheid van bepaalde groepen ook het veiligheidsgevoel aan. Groepen van mensen onder invloed van alcohol of drugs hebben de grootste invloed: de helft van de omwonenden voelt zich door hun aanwezigheid heel erg onveilig. Bijna iedereen is tevreden over de huidige verlichting op het plein. Bezoekers en omwonenden zijn het meest tevreden (respectievelijk 09% en 9'%) samen met de portiers (acht van de tien). Bij de ondernemers zijn elf van de twintig respondenten tevreden over de verlichting. Gastvrijheid Bijna de helft van de omwonenden voelt zich tijdens de weekendavonden niet prettig op of rond het Rembrandtplein. Vaak genoemde redenen hiervoor zijn geluidsoverlast van mensen, dronken mensen of rommel op straat. Voor een groot deel komt dit overeen met de ervaren overlast. Onder bezoekers voelt een ruime meerderheid zich prettig tijdens de weekendavonden vanwege de gezelligheid, de drukte of door de aanwezigheid van de politie. Ook een meerderheid van de ondervraagde ondernemers voelt zich prettig tijdens de weekendavonden. De redenen zijn divers. Behalve de gezelligheid noemen ze bijvoorbeeld ook de aanwezigheid van portiers of politie, de verlichting of de karakteristieken van het plein. Geen enkele portier voelt zich onprettig tijdens de weekendavonden. Prioriteiten pilot Iedereen is ook gevraagd naar wat de gemeente als eerste zou moeten aanpakken om het plein veiliger en aangenamer te maken. Omwonenden zien graag meer toezicht (-%), meer handhaving (&%) en aanpak van de geluidsoverlast van de horeca ($.%). Onder de bezoekers zijn de meningen verdeeld, maar ook zij zien graag meer toezicht ($-%) en meer handhaving (&%). Ook zou $% van de bezoekers graag zien dat er meer schoongemaakt zou worden. De horeca-ondernemers hebben verschillende ideeën over wat er als eerste aangepast zou moeten worden. Twee ondernemers zien graag net zoals de omwonenden een toename van de toezicht, '

7 surveillance of aanwezigheid van politie. Daarnaast wordt een goede controle op de regels genoemd, de aanpak van de straatmuzikanten, snorders, brullende motoren of dealers. Portiers zouden graag zien dat dealers worden aangepakt. Twee portiers zouden zich als eerste focussen op de aanpak van zakkenrollers. Ook valt op dat de portiers een verbod niet schuwen: zoals een pleinverbod voor lastpakken of een verbod op hangen. De ondernemers is ook gevraagd naar het vertrouwen dat ze hebben in de verschillende doelstellingen van de pilot. Ze hebben vooral vertrouwen in een positief effect op veiligheidsgevoelens en de ervaren gastvrijheid. Minder positief zijn ze over het effect op het aantal geweldsincidenten. Als toelichting geven ze aan dat voorzichtig zijn als het gaat om het vertrouwen in de hosts. Ze veel zien in de samenwerking tussen alle betrokken partners. Rembrandtplein vergeleken met het Leidseplein Net als bewoners van het Rembrandtplein, ervaren bewoners van het Leidseplein veel agressie en overlast, beoordelen ze de veiligheid laag en voelen ze zich niet altijd prettig op het plein. Hun oordeel is wel positiever dan die van bewoners van het Rembrandtplein. In vergelijking met het Leidseplein: vinden zedat er meer agressie voorkomt ervaren ze meer overlast voelen ze zich iets onveiliger voelen ze zich onprettiger 53% vindt dat er veel agressie voorkomt versus 42% bij het Leidseplein gemiddeld ervaren ze overlast van 6,0 verschillende vormen versus 4,5 bij het Leidseplein gemiddeld rapportcijfer veiligheid 5,5 versus 6,0 bij het Leidseplein 47% voelt zich onprettig versus 34% bij het Leidseplein De verschillen tussen de bezoekers van beide uitgaanspleinen zijn kleiner en hierbij zijn de bezoekers van het Rembrandtplein iets positiever. In vergelijking met het Leidseplein: ervaren ze minder overlast gemiddeld ervaren ze overlast van 0,6 verschillende vormen versus 0,9 bij het Leidseplein tast de aanwezigheid van rondhangende junks of dealers minder hun veiligheidsgevoel aan 7% voelt zich hierdoor onveilig versus 12% bij het Leidseplein zijn ze iets positiever over de verlichting op het plein 31% vindt het plein zeer goed verlicht versus 20% bij het Leidseplein Conclusie Van alle vier de ondervraagde groepen (bewoners, bezoekers, ondernemers en portiers) ervaren bewoners verreweg de meeste agressie en overlast, beoordelen ze de veiligheid negatiever en voelen ze zich onprettiger op het plein. Bewoners van het Rembrandtplein en Leidseplein lijken hierbij in veel opzichten op elkaar, hoewel bewoners van het Rembrandtplein vaak net iets negatiever zijn. Een vijfde ($%) van alle omwonenden van het Rembrandplein is negatief over alle vier (geweld, overlast, veiligheid en gastvrijheid) de aspecten van de pilot. Dit is duidelijk meer dan de $.% van de bewoners van het Leidseplein. Het gaat hierbij vooral om stellen tussen de %. en '% jaar die langer dan elf jaar rondom het Rembrandtplein wonen. Bezoekers, horeca-ondernemers en portiers zijn over alle aspecten veel positiever dan omwonenden. Uitzondering hierop is de ingeschatte kans van portiers op slachtofferschap van geweld en hun perceptie op hoe vaak agressie voorkomt. 9

8 Bezoekers waarderen het plein om de gezelligheid en drukte. Niet verrassend gezien hun eigen keuze om het plein te bezoeken. De verschillen tussen de bezoekers van beide uitgaanspleinen zijn kleiner dan de verschillen tussen bewoners. Bezoekers van het Rembrandtplein zijn iets positiever dan bezoekers van het Leidseplein. Horeca-ondernemers en portiers hebben de situatie beoordeeld vanuit hun beroepsmatige functie en zien vooral verbeterpunten op de handhaving van overlast dat plaatsvindt voor hun deur en niet in hun onderneming. Horeca-ondernemers noemen hierbij (fout) geparkeerde fietsen, geluidsoverlast van taxi s en geluidsoverlast van straatmuzikanten. Portiers zouden graag willen dat dealers, zakkenroller en mensen onder invloed van drank en/of drugs worden aangepakt. 0

9 Gemeente Amsterdam Figuur. Belangrijkste cijfers -meting Rembrandtplein 7

10 Gemeente Amsterdam Inleiding De gebieden op en direct rondom het Leidse- en Rembrandtplein zijn belangrijke uitgaansgebieden van Amsterdam. Geweld en overlast zijn al jaren veelvoorkomende problemen in deze uitgaansgebieden. Om deze problemen aan te pakken is het samenwerkingsakkoord voor gastvrije en veilige uitgaanspleinen opgesteld. Vanaf $ juli.$% start de Gemeente Amsterdam met een pilot Gastvrije en veilige Amsterdamse uitgaanspleinen voor drie jaar. Om de effecten van de pilot te kunnen meten heeft de Directie Openbare Orde en Veiligheid (OOV) aan OIS gevraagd een onderzoek uit te voeren naar de ervaringen van omwonenden, bezoekers, horeca-ondernemers en portiers voordat de pilot van start is gegaan, de zogenaamde.-meting. In dit rapport worden de resultaten beschreven van deze.-meting.. Onderzoeksopzet. Respons %. Leeswijzer $.

11 Gedurende de pilot komen er horecahosts op de pleinen en worden personeel en portiers beter opgeleid. Daarnaast wordt de openbare ruimte aangepast, komen er heldere regels en wordt er gewerkt aan de branding van het uitgaansgebied. Als tegenprestatie kunnen horecaondernemers in aanmerking komen voor ruimere openingstijden op de vrijdag- en zaterdagnacht. Om in aanmerking te komen voor de verruimde openingstijden moeten ondernemers een aanvraag indienen bij de gemeente. Krijgen ze de ruimere openingstijden toegekend, maar houden ze zich vervolgens die zich niet meer aan de voorwaarden, dan raken ze de ruimere openingstijden ook weer kwijt. De pilot vindt voorlopig alleen plaats op het Rembrandtplein. Dit omdat de ondernemers van het Leidseplein niet voldoen aan één van de voorwaarden: het oprichten van een bedrijveninvesteringszone (BIZ). Ondanks dat de uitvoering van de pilot op het Leidseplein (nog) niet is gestart, zijn ook de omwonenden en bezoekers van het Leidseplein gevraagd naar hun ervaringen. Naast het Rembrandtplein is het Leidseplein het grootste uitgaansgebied van de stad. Het is daarom voor de gemeente wenselijk om de ontwikkelingen op het gebied van veiligheid en overlast te volgen. Daarnaast is het niet uitgesloten dat het Leidseplein op een later moment alsnog aansluit. In deze rapportage ligt de nadruk op het Rembrandtplein. De resultaten van het Leidseplein zullen worden gebruikt als referentie.. Onderzoeksopzet De doelgroep van het onderzoek bestaat uit omwonenden, bezoekers, horeca-ondernemers en portiers van het Rembrandtplein. Het Leidseplein wordt gebruikt als vergelijking. Alleen de omwonenden en bezoekers van het Leidseplein worden daarom meegenomen in deze.-meting. Figuur. Methode per doelgroep online of schriftelijk (herinnering face-to-face) profielschets o.b.v. statistiekcijfers face-to-face enquetes op het plein profielschets o.b.v. observaties van enquêteurs online face-to-face op afspraak omwonenden bezoekers ondernemers portiers Omwonenden Rembrandtplein en Leidseplein Voor de selectie van omwonenden wordt een speciale gebiedsafbakening gebruikt. Op verzoek van de opdrachtgever is voor beide uitgaanspleinen een ruimere grens dan de bestaande BIZ gebieden gedefinieerd als overlastgebied. De grenzen van dit gebied zijn ook gebruikt voor de selectie van de omwonenden, zie figuur (in bijlage is een kaart van de gebiedsafbakening van het Leidseplein te vinden). Alle bewoonde adressen hebben een brief ontvangen met de uitnodiging voor het onderzoek. Zo heeft ieder huishouden de mogelijkheid gehad om mee te doen aan dit onderzoek. $$

12 PLEIN REGULIERSGRA Gemeente Amsterdam Figuur. Aantal bewoonde adressen per woonblok in omgeving Rembrandtplein ADE L- VINCKS- AT STEEG ACHT SINGEL MUNT- PLEIN VIJZELSTRAAT ST. REG.BREESTR. REG. DW. STR. PIETERSST. BL.MANST. REG.ST. REMBRANDT- SCHAPEN- STEEG HALVEMAAN STEEG K.REG.DW STRAAT BAKKERS- STRAAT THORBECKE- AMSTEL BALK IN 'T OOGSTEEG PLEIN PAARDENSTR. AMSTELSTRAAT WAGENSTR. AMSTEL HEREN- GRACHT AMSTEL UTRECHTSESTRAAT rood: grens BIZ-gebied Rembrandtplein blauw: grens overlastgebied Rembrandtplein Figuur %. Horeca, winkels en overige bedrijven Rembrandtplein $

13 Bezoekers Rembrandtplein en Leidseplein De bezoekers van beide pleinen zijn face-to-face aangesproken door enquêteurs en gevraagd om ter plekke mee te doen aan het onderzoek. Er is geënquêteerd op de vrijdag- en de zaterdagavond. Stadsdeel Centrum hanteert de in de subdriehoek vastgestelde definitie van uitgaansgeweld op weekeindnachten waarbij een weekendnacht is gedefinieerd als: donderdag-, vrijdag- en zaterdagavond/nacht: $...-.'... uur. Omdat de horecahosts vanaf $ juli.$% alleen op de vrijdag- en zaterdagnacht aanwezig zijn, is de uitgaansavond op donderdag buiten beschouwing van dit onderzoek gelaten. Er is een onderscheid gemaakt tussen Amsterdamse bezoekers, Nederlandse dagjesmensen en buitenlandse toeristen. Om een representatief beeld te krijgen van de verschillende typen bezoekers is gedurende twee weken geënquêteerd op verschillende tijden tussen $... uur en.-... uur. De nachtelijke uren tussen.-... uur en.'... uur zijn buiten beschouwing van dit onderzoek gelaten. Ondernemers Rembrandtplein Alle $.. ondernemers van het Rembrandtplein zijn uitgenodigd om mee te doen aan het onderzoek. De ondernemers zijn per door de opdrachtgever uitgenodigd. Door te klikken op een link werden de ondernemers geleid naar een online vragenlijst, waar ze anoniem de vragenlijst konden invullen. Portiers Rembrandtplein Het onderzoek is face-to-face uitgevoerd onder portiers van verschillende horecaondernemingen op het Rembrandtplein. In eerste instantie zijn er enquêtes afgenomen tijdens een voorlichtingsavond over de pilot. De resterende portiers zijn daarna telefonisch of face-toface benaderd. Enquêteurs hebben voorafgaande aan hun dienst de vragenlijst afgenomen bij de portiers.. Respons Rembrandtplein Om een uitspraak te kunnen doen over de verschillende groepen was het streven in totaal %. omwonenden, &%. bezoekers, % ondernemers en $. portiers per plein te ondervragen. In figuur & is een overzicht te zien van de respons per doelgroep. In totaal hebben $$' omwonenden van het Rembrandtplein aan het onderzoek deelgenomen. Dit komt neer op een respons van 9%. Hiermee is de beoogde respons van minimaal %. omwonenden ruimschoots gehaald. Figuur &. Respons Rembrandtplein omwonenden bezoekers ondernemers portiers horecahosts Amsterdammers 159 (Nederlandse) dagjesmensen 134 buitenlandse toeristen 177 niet ingevuld 5 $-

14 In vergelijking met de populatie van het Rembrandtplein zijn de mannen oververtegenwoordigd in de respons. Daarnaast kenmerkt de respons zich door een oudere groep omwonenden (relatief weinig.-& jarigen), die al wat langer rondom het Rembrandtplein woonachtig zijn. Zie bijlage $ voor een overzicht van alle achtergrondkenmerken. Ook de respons van &%. bezoekers is met &9% ingevulde enquêtes gehaald. De beoogde respons van de ondernemers is net niet gehaald: twintig ondernemers hebben meegedaan aan het onderzoek. De omvang van het aantal ondervraagde ondernemers en portiers is beperkt. De mening van één respondent kan daarom veel invloed hebben op de resultaten. Het is belangrijk om hiermee rekening te houden bij de interpretatie van de resultaten. Om deze reden worden voor deze doelgroepen geen percentages genoemd, maar absolute aantallen. Leidseplein In vergelijking met het Rembrandtplein is het Leidseplein een relatief groot gebied met 70& woningen. In totaal hebben $ omwonenden meegedaan aan het onderzoek. Dit komt neer op een respons van %. Hiermee is de beoogde respons van $.. omwonenden ruimschoots gehaald. Daarnaast is ook het doel van &%. bezoekers nagenoeg gehaald. Figuur. Respons Leidseplein omwonenden bezoekers ondernemers portiers horecahosts Amsterdammers 170 (Nederlandse) dagjesmensen 138 buitenlandse toeristen 136 Leeswijzer De pilot richt zich op vier thema s: geweld, overlast, veiligheidsgevoel en gastvrijheid. De rapportage is ingedeeld per thema en de resultaten zijn apart beschreven per doelgroep (omwonenden, bezoekers, ondernemers en portiers van het Rembrandtplein). Bij de resultaten van de omwonenden en bezoekers is een vergelijking gemaakt met de resultaten van het Leidseplein. In de bijlagen zijn de observatieverslagen van de enquêteurs bijgevoegd over hun observaties tijdens de drie weekendavonden- en nachten in juni dat ze enquêtes hebben afgenomen. Hierin wordt een beeld worden gegeven van de bezoekers die men op de verschillende tijdstippen ziet en van observaties van de enquêteurs wat betreft de sfeer, veiligheid en overlast. Daarnaast zijn de vragenlijsten voor de vier doelgroepen opgenomen als bijlage. $&

15 Profielschets omwonenden Rembrandtplein Wie wonen er rondom het Rembrandtplein en hoe is dit in de afgelopen jaren veranderd? Om antwoord te geven op deze vragen is een profielschets gemaakt van de omwonenden van het Rembrandtplein over een periode van $. tot $% jaar op basis van statistiekgegevens.. Bevolkingssamenstelling. Ontwikkeling bevolkingssamenstelling. Woningen.% Tevredenheid buurt $%

16 . Huidige bevolkingssamenstelling In figuur $ op de volgende pagina zijn de belangrijkste cijfers over de bevolkingssamenstelling van het Rembrandtplein vergeleken met de samenstelling van het gehele stadsdeel. Het uitgaansgebied rondom het Rembrandtplein kent een relatief jonge groep bewoners: bijna de helft (&0%) is tussen de. en -& jaar. In stadsdeel Centrum ligt dit aandeel op -$%. Ook ligt het percentage mannelijke bewoners er hoger dan gemiddeld in het stadsdeel, %7% versus %$%. Wat betreft de woonduur valt op dat omwonenden van het Rembrandtplein relatief kort wonen in vergelijking met de rest van het stadsdeel: '% van de omwonenden woont korter dan één jaar op het huidige adres tegen $0% in het stadsdeel. Bijna de helft van de omwonenden van het Rembrandtplein woont alleen, tegenover -% bij het stadsdeel. Tegelijk is het aandeel gezinnen rondom het uitgaansgebied kleiner dan gemiddeld in het stadsdeel: 7% tegenover 9%. Tweederde van de omwonenden heeft de Nederlandse nationaliteit, $.% een dubbele nationaliteit. Gemiddeld in het stadsdeel ligt het aandeel met de Nederlandse nationaliteit hoger, namelijk op 9'%. Mogelijk betekent dit dat er in het gebied rondom het Rembrandtplein relatief veel expats wonen, maar dat is op basis van deze gegevens niet met zekerheid te zeggen. $'

17 Figuur.. Belangrijkste cijfers over de bevolkingssamenstelling Rembrandtplein e.o versus SD Centrum Rembrandtplein (n=,%&) stadsdeel Centrum (n=86418) man 59% vrouw 41% man 51% vrouw 49% Tabel 1. Leeftijd Tabel 1. Leeftijd 0-4 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar 9 % 65 jaar 13 % Tabel 2. Vestigingsduur op adres Tabel 2. Vestigingsduur op adres <1 jaar 26 <1 jaar 18 1 tot 5 jaar 37 1 tot 5 jaar 31 5 tot 10 jaar 15 5 tot 10 jaar tot 25 jaar tot 25 jaar jaar 5 % 25 jaar 8 % Tabel 3. Huishoudsamenstelling per bewoond adres Tabel 3. Huishoudsamenstelling per bewoond adres alleenwonend 47 alleenwonend 32 paar zonder kind(eren) 29 paar zonder kind(eren) 26 drie volwassenen 11 drie volwassenen 10 paar met kind(eren) 7 paar met kind(eren) 20 1 ouder met kind(eren) 2 1 ouder met kind(eren) 7 overig 3 % overig 5 % Tabel 4. Nationaliteit per bewoond adres Tabel 4. Nationaliteit per bewoond adres % % Nederland 67 Nederland 76 Meervoudige vreemde nationaliteiten 1 Meervoudige vreemde nationaliteiten 0,4 Nederland + andere nationaliteit 10 Nederland + andere nationaliteit 8 Groot Brittannië 3 Groot Brittannië 2 Italië 2 Italië 1 VS 2 VS 2 overige nationaliteiten 18 overige nationaliteiten 10 zonder nationaliteit 0,2 zonder nationaliteit 0,2 peildatum bron: OIS $9

18 . Ontwikkeling bevolkingssamenstelling Hoewel het aantal huishoudens met kinderen (één ouder gezinnen of twee volwassenen met kinderen) een beperkt aandeel vormt binnen de bevolkingssamenstelling (7%), is het aantal in de afgelopen vijftien jaar verdubbeld: van $ huishoudens in... naar &. in.$%. Ook het aantal huishoudens met meerdere volwassenen is toegenomen: van - huishoudens tot -7 huishoudens in.$%. Het totaal aantal huishoudens nam in deze periode toe van --- tot &$-. Het aandeel alleenwonenden is de afgelopen vijf jaar iets afgenomen. Figuur.. Ontwikkeling huishoudsamenstelling per bewoond adres Rembrandtplein, - (procenten) 60 % alleenwonend paar zonder kind(eren) drie volwassenen paar met kind(eren) overig 1 ouder met kind(eren) (n=333) (n=355) (n=355) (n=413) $0

19 In figuur.- is te zien dat het percentage. tot en met -& jarigen dat woont op en rondom het Rembrandtplein in de afgelopen $% jaar niet veel is veranderd. Wel nam het percentage bewoners tussen de -% en '& jaar af. De sterkste toename zagen we onder de % tot en met $7- jarige bewoners. Figuur.%. Ontwikkeling leeftijd per persoon Rembrandtplein, - (procenten) 50 % jaar jaar jaar 65 plus 5-19 jaar 0-4 jaar (n=616) (n=659) (n=736) (n=834).% Woningen In.$% zijn er &$- bewoonde adressen ( huishoudens ) op en rondom het Rembrandtplein. In het hele stadsdeel zijn dat er bijna &7... Er zijn rondom het plein wat meer woningen gebouwd vóór $7&' dan in het stadsdeel, maar het percentage relatief nieuwe woningen (vanaf..$) is vergelijkbaar:.% op en rondom het plein tegenover $0% in het gehele stadsdeel (zie figuur.& op de volgende pagina). In het hele stadsdeel zijn er relatief veel kleine woningen, dat zien we ook terug op en rondom het Rembrandtplein. Bijna de helft van de bewoonde adressen heeft één of twee kamers, $%% tot $'% betreft een woning van vier kamers of meer. Het Rembrandtplein telt een veel groter aandeel particuliere huurwoningen dan het stadsdeel: '&% versus -&% gemiddeld in Centrum. Het stadsdeel telt daarentegen veel meer sociale huur: -'% versus &% op en rondom het plein. Het percentage koopwoningen is vergelijkbaar. $7

20 Figuur.&. Belangrijkste cijfers over woningen Rembrandtplein e.o. Rembrandtplein (n=&%) Tabel 1. Bouwjaar per bewoond adres stadsdeel Centrum (n=48696) Tabel 1. Bouwjaar per bewoond adres voor voor vanaf 2011 Tabel 2. Aantal vertrekken per bewoond adres vanaf 2011 Tabel 2. Aantal vertrekken per bewoond adres 1-2 kamers kamers 46 3 kamers 23 3 kamers 28 4 kamers 7 4 kamers kamers 8 5+ kamers 5 onbekend 14 % onbekend 10 % Tabel 3. Eigendomsverhouding, 2014 Tabel 3. Eigendomsverhouding, 2014 sociale huur particuliere huur koop sociale huur particuliere huur koop bron: OIS.& Ontwikkeling woningen In figuur.% is de ontwikkeling te zien van het aantal kamers per bewoond adres. Het aandeel woningen met meer dan twee kamers lijkt in de afgelopen vijftien jaar licht toegenomen. Zo is het aantal adressen met - kamers toegenomen van $9% naar -%. Tegelijkertijd is het aandeel bewoonde adressen tot kamers afgenomen van %7% naar &0%..

21 Figuur.. Ontwikkeling aantal kamers per bewoond adres Rembrandtplein, - (procenten) % (n=333) (n=355) (n=355) (n=413) 1-2 kamers 3 kamers 4 kamers 5+ kamers overig/onbek Figuur.' geeft een beeld van de ontwikkeling in nieuw gebouwde huizen in het gebied rondom het Rembrandtplein. Een meerderheid van de woningen is gebouwd voor $7&'. In de loop der jaren is dit (absolute) aantal iets toegenomen. Bijvoorbeeld omdat woningen zijn gesplitst of bedrijfspanden hebben een woonbestemming gekregen. Het aandeel recente nieuwbouw is vooral vanaf.$. toegenomen. In... was &% van de woningen gebouwd in $70$ of recenter, in.$% ligt dit aandeel op -%%. Figuur.(. Ontwikkeling bouwjaar per bewoond adres Rembrandtplein, - (procenten) 100 % (n=325) (n=351) (n=411) (n=434) 19 voor $

22 . Tevredenheid buurt In figuur.9 is het gemiddelde rapportcijfer weergegeven voor de tevredenheid over de buurt van het Rembrandtplein en het Leidseplein. De tevredenheid over de buurt overdag ligt hoger dan de tevredenheid over de buurt s avonds. Vooral bij de omwonenden is het verschil tussen overdag en s avonds of s nachts groot, en dan vooral in het weekend. Gemiddeld beoordelen de omwonenden van het Rembrandplein de buurt met een ruime voldoende overdag, tegenover een onvoldoende in de weekendavonden. De tevredenheid over de buurt s avonds en s nachts ligt op doordeweekse dagen wel op een voldoende. De ondernemers en portiers van het Rembrandtplein geven de buurt s avonds en s nachts wel een ruime voldoende, zowel in het weekend als doordeweeks. Rapportcijfer tevredenheid buurt naar dagdeel (gemiddelde) 7,7 7,8 overdag 7,7 overdag 7,6 overdag overdag doordeweeks doordeweeks doordeweeks doordeweeks 7,7 7,2 overdag 7,1 overdag 7,7 overdag overdag in het weekend in het weekend in het weekend in het weekend 6,9 6,4 's avonds/ 6,1 's avonds/ 7,0 's avonds/ 's avonds/ 's nachts doordeweeks 's nachts doordeweeks 's nachts doordeweeks 's nachts doordeweeks 7,6 4,6 's avonds/ 4,8 's avonds/ 6,9 's avonds/ ' s avonds/ 's nachts in het weekend 's nachts in het weekend 's nachts in het weekend 's nachts in het weekend omwonenden Rembrandtplein omwonenden Leidseplein ondernemers Rembrandtplein portiers Rembrandtplein

23 % Prioriteiten pilot en vertrouwen in pilot In dit hoofdstuk worden de resultaten besproken van de algemene vragen over de pilot. Wat zou de gemeente als eerste moeten aanpakken volgens de bewoners, bezoekers en horecaondernemers? Daarnaast is aan de horeca-ondernemers gevraagd hoeveel vertrouwen zij hebben in een positief effect van de pilot.. Omwonenden. Bezoekers.% Horeca-ondernemers.& Portiers -

24 %. Omwonenden Aan alle respondenten is gevraagd wat de gemeente volgens hen als eerste zou moeten aanpakken om het Rembrandtplein veiliger en aangenamer te maken. Bijna een derde van de omwonenden zou graag zien dat de gemeente zich richt op méér (zichtbaar) toezicht, surveillance of politie. Ze benoemen expliciet de late avonduren (bijvoorbeeld rondom de sluitingstijden) en zouden graag zien dat het toezicht ook verder reikt dan het plein zelf: Laat ze een rondje door de buurt maken. Ook noemen ze specifieke straten waar meer toezicht is gewenst, zoals de Bakkersstraat, de Wagenstraat en de Reguliersgracht. Complementair aan het toezicht, geeft bijna een kwart van de omwonenden aan dat de gemeente strenger zou moeten optreden: meer handhaven, meer controle of hogere boetes:.-tolerantiebeleid en actieve verbalisering door de politie. Een op de tien omwonenden ziet graag dat de geluidsoverlast van de horeca wordt aangepakt: streng controleren op muziek en bastonen. Naast bovenstaande punten geven omwonenden nog andere suggesties (zij het in mindere mate), zoals het beperken van de openingstijden, het reguleren van de taxi s of meer licht. Figuur %. Top drie wat de gemeente als eerste zou moeten aanpakken om de weekendavonden/nachten op en rond het Rembrandtplein veiliger en aangenamer te maken volgens de omwonenden (procenten, n=() 32% meer toezicht / 24% meer 10% aanpak surveillance / politie handhaven / controle / hogere boetes geluidsoverlast horeca Noot: $.% van de omwonenden van het Rembrandtplein geeft aan dat er niets aangepast hoeft te worden. De top drie van de omwonenden van het Leidseplein is vergelijkbaar, al zijn de suggesties meer divers. Ook zij zien graag meer toezicht, surveillance of politie (%), meer handhaving, controle of hogere boetes (.%) of de aanpak van geluidsoverlast van de horeca (%%). %. Bezoekers Onder de bezoekers van het Rembrandtplein zijn de meningen verdeeld over wat de gemeente als eerste zou moeten aanpakken. Iets meer dan één op de tien bezoekers zou meer toezicht willen. Ook vindt een gelijk deel van de bezoekers dat er meer moet worden schoongemaakt. Een toename in de handhaving of controle wordt door &% genoemd. Bijna een kwart van de bezoekers noemt iets anders. Een vergelijking met de resultaten van het Leidseplein laat nagenoeg hetzelfde beeld zien, behalve dat het schoonmaken vooral speelt bij bezoekers van het Rembrandtplein ($% versus &% bij het Leidseplein). &

25 Figuur %. Top drie wat de gemeente als eerste zou moeten aanpakken om de weekendavonden/nachten op en rond het Rembrandtplein veiliger en aangenamer te maken volgens de bezoekers (procenten, n=&') 13% meer toezicht / 12% meer 4% meer surveillance / politie schoonmaken handhaven / controle / hogere boetes Noot: $&% van de bezoekers van het Rembrandtplein geeft aan dat er niets aangepast hoeft te worden. %.% Horeca-ondernemers Ook aan de. horeca-ondernemers is gevraagd wat de gemeente als eerste zou moeten aanpakken om het Rembrandtplein veiliger en aangenamer te maken. De meningen zijn verdeeld. Twee ondernemers zien graag net zoals de omwonenden een toename van de toezicht, surveillance of aanwezigheid van politie. Daarnaast wordt een goede controle op de regels genoemd, de aanpak van de straatmuzikanten, snorders, brullende motoren of dealers. Ook geeft een ondernemer het advies om zelf een avond mee te lopen om te zien hoe het in het weekend eraan toegaat. Figuur %.% Genoemde antwoorden wat de gemeente als eerste zou moeten aanpakken om de weekendavonden/nachten op en rond het Rembrandtplein veiliger en aangenamer te maken volgens de horeca-odnernemers (aantallen, n=%) Noot: vijf respondenten hebben aangegeven dat ze niet weten wat er aangepast moet worden en twee respondenten hebben aangegeven dat er niets aangepast hoeft te worden. Gevraagd naar het vertrouwen in de verschillende doelstellingen van de pilot blijkt dat de ondernemers vooral vertrouwen hebben in een positief effect op de veiligheidsgevoelens en de ervaren gastvrijheid van de bezoekers. Het minst positief zijn ze over het effect op het aantal geweldsincidenten. Als toelichting geven de ondernemers aan dat ze veel zien in de samenwerking tussen alle betrokken partners. Ze zijn voorzichtig als het gaat om het vertrouwen in de hosts: hoe goed en hoe assertief zullen die (kunnen) optreden en dan moet je er ook voor zorgen dat het mensen zijn die overwicht hebben. %

26 Tabel 3.3 Mate van vertrouwen dat de pilot een positief effect gaat hebben op. (aantallen, n=20) veel een beetje weinig helemaal geen weet vertrouwen vertrouwen vertrouwen vertrouwen ik niet het aantal geweldsincidenten de overlast het veiligheidsgevoel van de bezoekers de ervaren gastvrijheid van de bezoekers %.& Portiers In figuur -.& is te zien wat volgens de tien portiers als eerste aangepast zou moeten worden om het Rembrandtplein veiliger en aangenamer te maken. Twee portiers zouden graag zien dat de dealers worden aangepakt. Daarnaast zouden twee portiers als eerste focussen op de aanpak van zakkenrollers, bijvoorbeeld door meer controle hierop. Ook valt op dat de portiers een verbod niet schuwen: zoals een pleinverbod voor lastpakken of een verbod op hangplekken. Figuur %.& Genoemde antwoorden wat de gemeente als eerste zou moeten aanpakken om de weekendavonden/nachten op en rond het Rembrandtplein veiliger en aangenamer te maken volgens de portiers (aantallen, n=.) Noot: één respondent heeft aangegeven dat er niets aangepast hoeft te worden. '

27 & Geweld Geweld is een groot maatschappelijk probleem. Ook het uitgaansleven heeft hiermee te maken. Horecabezoekers kunnen, vaak onder invloed van alcohol, agressief handelen. Uitgaansgeweld komt voor in horecagelegenheden, in het uitgaansgebied en op routes van en naar de uitgaanscentra. In aanvulling op politiecijfers (niet hier gerapporteerd) is aan de omwonenden, bezoekers, horeca-ondernemers en portiers gevraagd naar het voorkomen van geweld. Hoe groot schat men de kans in dat ze op de weekendavonden/nachten slachtoffer worden van geweld? En in welke mate komt agressief gedrag volgens hen voor? %. Omwonenden %. Bezoekers %.% Horeca-ondernemers %.& Portiers %. Groepen vergeleken 9

28 &. Omwonenden Agressief gedrag komt volgens de helft van de omwonenden veel voor. Over de kans om zelf slachtoffer te worden van geweld zijn bewoners verdeeld: ruim een derde is neutraal en een even gelijk deel schat de kans klein of groot in. Figuur &. Inschatting van de kans dat men op de weekendavonden/nachten zelf slachtoffer wordt van geweld op of rond het plein (procenten) Figuur &. Inschatting van de mate waarin agressief gedrag op en rond het plein voorkomt op de weekendavonden/nachten (procenten) 29% (zeer) grote 53% agressief gedrag kans op komt veel voor slachtofferschap geweld relatief veel %.-'& jarigen, lange woonduur ( $$ jaar) en gezinnen. relatief veel '%-plussers, lange woonduur ( ' jaar jaar) en wonend met z n tweeën (met of zonder kinderen) &. Bezoekers Bezoekers schatten de kans op geweld en agressief gedrag lager in dan omwonenden. Vooral bij de inschatting op de mate waarin agressief gedrag voorkomt is er een groot verschil tussen de beleving van omwonenden en bezoekers. Slechts 9% van de bezoekers acht de kans op slachtofferschap van geweld (zeer) groot en $% denkt dat agressief gedrag veel voorkomt op de weekendavonden of nachten. Figuur &.% Inschatting van de kans dat men op de weekendavonden/nachten zelf slachtoffer wordt van geweld op of rond het plein (procenten) Figuur &.& Inschatting van de mate waarin agressief gedrag op en rond het plein voorkomt op de weekendavonden/nachten (procenten) 7% (zeer) grote 12% agressief gedrag kans op komt veel voor slachtofferschap geweld &.% Horeca-ondernemers Horeca-ondernemers achten de kans op geweld, net als de bezoekers, klein en vinden dat agressief gedrag weinig voorkomt. Slechts twee van de twintig ondernemers achten de kans om zelf slachtoffer te worden van geweld groot en een even groot deel vindt dat agressief gedrag veel voorkomt. Er is volgens de ondernemers geen verschil in de mate waarin agressief gedrag 0

29 voorkomt op en rond het plein of in hun horeca-onderneming: ze geven op beide vragen dezelfde antwoorden. Figuur &. Inschatting van de kans dat men op de weekendavonden/nachten zelf slachtoffer wordt van geweld op of rond het plein (aantallen) Figuur &.( Inschatting van de mate waarin agressief gedrag voorkomt op de weekendavonden/nachten (aantallen) 2 v/d 20 2 v/d 20 agressief gedrag (zeer) grote kans op slachtofferschap geweld komt veel voor op en rond het plein 2 v/d 20 agressief gedrag komt veel voor op en rond de horecaonderneming &.& Portiers De meningen van de tien ondervraagde portiers zijn verdeeld over de kans dat men zelf slachtoffer wordt van geweld op of rond het plein. Drie portiers achten de kans groot, tegenover drie portiers die de kans klein inschatten. Over de mate waarin agressief gedrag voorkomt zijn ze, net als de bewoners, minder positief. Zes portiers zijn van mening dat er een beetje agressief gedrag voorkomt en vier portiers vinden dat dit veel voorkomt. Figuur &.' Inschatting van de kans dat men op de weekendavonden/nachten zelf slachtoffer wordt van geweld op of rond het plein (aantallen) Figuur &., Inschatting van de mate waarin agressief gedrag op en rond het plein voorkomt op de weekendavonden/nachten (aantallen) 3 v/d 10 4 v/d 10 agressief gedrag (zeer) grote kans op slachtofferschap geweld komt veel voor &. Groepen vergeleken In figuur &.% is de inschatting van de kans om slachtoffer te worden van geweld weergegeven per plein en per doelgroep. Bewoners achten de kans op slachtofferschap het grootst en dan met name omwonenden van het Rembrandtplein. Tussen de bezoekers van het Rembrandtplein en het Leidseplein zijn geen significante verschillen. Twee van de twintig ondernemers acht de kans groot. Bij de portiers is het aandeel iets groter (drie van de tien ondervraagde portiers), waarschijnlijk door het type werk dat ze doen. 7

30 Figuur &. Inschatting van de kans dat men op de weekendavonden/nachten zelf slachtoffer wordt van geweld op of rond het plein (procenten) 100 % weet ik niet heel klein klein neutraal bewoners bewoners bezoekers bezoekers ondernemers portiers Rembrandtplein Leidseplein Rembrandtplein Leidseplein Rembrandtplein Rembrandtplein n=116 n=212 n=475 n=448 n=20 n=10 significant verschil tussen Rembrandtplein en Leidseplein groot heel groot Figuur &.( Inschatting van de mate waarin agressief gedrag op en rond het plein voorkomt op de weekendavonden/nachten (procenten) % weet ik niet 60 geen een beetje veel bewoners bewoners bezoekers bezoekers ondernemers portiers Rembrandtplein Leidseplein Rembrandtplein Leidseplein Rembrandtplein Rembrandtplein n=116 n=212 n=475 n=448 n=20 n=10 significant verschil tussen Rembrandtplein en Leidseplein -.

31 In figuur &.' is de inschatting van de mate waarin agressief gedrag op de weekendavonden of nachten voorkomt weergegeven per doelgroep. Ook hier valt op dat omwonenden van het Rembrandtplein dit het hoogst inschatten (en hoger dan omwonenden van het Leidseplein). Tussen de bezoekers van het Rembrandtplein en het Leidseplein zijn geen significante verschillen. Van de twintig ondervraagde ondernemers hebben twee respondenten aangegeven dat er veel agressie voorkomt op het plein. Alle tien de portiers zijn van mening dat er agressie voorkomt in het plein. Vier portiers vinden dat er veel agressie voorkomt. In figuur &.9 en figuur &.0 zijn de resultaten weergegeven per type bezoeker. Er zijn geen grote verschillen tussen de typen bezoekers als het gaat om de inschatting van de kans om zelf slachtoffer te worden van geweld. Alleen de dagjesmensen uit Nederland schatten de kans om slachtoffer te worden iets vaker als niet groot of niet klein in dan buitenlandse toeristen (%% versus $$%). Als het gaat om de mate waarin agressief gedrag voorkomt, zijn de buitenlandse toeristen iets positiever: vier op de tien buitenlandse toeristen denken dat agressief gedrag niet voorkomt (tegenover $% bij de dagjesmensen en $0% bij de Amsterdammers). Tegelijkertijd is het aandeel bezoekers dat deze vraag niet kan beantwoorden bij deze groep ook groter dan bijvoorbeeld onder de Amsterdamse bezoekers (9% versus $$%). Figuur &.' Inschatting van de kans dat men op de weekendavonden/nachten zelf slachtoffer wordt van geweld op of rond het plein (procenten) Figuur &., Inschatting van de mate waarin agressief gedrag op en rond het plein voorkomt op de weekendavonden/nachten (procenten) ,5 3,7 4, ,1 23,1 11,3 18, ,6 62,7 69,8 weet ik niet (heel) klein neutraal (heel) groot ,1 20,9 41,8 50,9 weet ik niet geen een beetje veel ,6 20,1 11,3 5,6 9,0 5,7 buitenlandse dagjesmensen A'dammers toeristen uit Nederland (niet omwonenden) (n=177) (n=134) (n=159) ,4 3,4 14,2 19,5 buitenlandse dagjesmensen A'dammers toeristen uit Nederland (niet omwonenden) (n=177) (n=134) (n=159) significant verschil tussen typen bezoekers -$

32 Overlast Overlast is al jaren een veelvoorkomend probleem in de uitgaansgebieden. In dit hoofdstuk wordt de huidige overlast besproken. In welke mate ervaren de verschillende groepen overlast en om welke vormen van overlast gaat dit vooral? Ook wordt specifiek gevraagd hoe schoon men het plein vindt. Daarnaast is aan de omwonenden specifiek gevraagd naar de klachtenafhandeling: melden de omwonenden doorgaans ook de ervaren overlast en hebben ze specifieke redenen om de overlast niet te melden? &. Omwonenden &. Bezoekers &.% Horeca-ondernemers &.& Portiers -

33 . Omwonenden Een grote meerderheid van de omwonenden van het Rembrandtplein ervaart één van de veertien gevraagde vormen van overlast in grote mate. Geen enkele omwonende ervaart geen overlast en slechts negen omwonenden ervaren van geen enkele vorm van overlast veel overlast. In figuur %.$ is te zien dat de meeste omwonenden van meerdere vormen van overlast veel last hebben, gemiddeld hebben ze veel last van zes verschillende vormen van overlast, acht procent ervaart van geen enkele vorm veel overlast. Ter vergelijking: in de Veiligheidsmonitor geeft ongeveer de helft van de Amsterdammers aan dat ze van geen enkele van de (dertien uitgevraagde) overlastvormen veel last hebben. Mogelijk ligt de ervaren overlast in de werkelijkheid iets lager, gezien de oververtegenwoordiging van oudere bewoners en bewoners die er wat langer wonen (personen die ook meer overlast ervaren). Figuur. Aantal keer veel overlast van de gevraagde veertien vormen van overlast* (procenten, n=( en n=) 6,0 gemiddelde 4,5 gemiddelde Rembrandtplein Leidseplein % veel overlast Deze personen ervaren van geen enkele vorm veel overlast 12 8 Rembrandtplein Leidseplein keer 1 keer 2 keer 3 keer 4 keer 5 keer 6 keer 7 keer 8 keer * Omwonenden hadden ook de mogelijkheid om andere vormen van overlast te noemen waar ze last van ervaren. Voor de vergelijkbaarheid met de andere doelgroepen zijn deze vormen van overlast in bovenstaande analyse niet meegenomen. De verscheidenheid aan soorten ervaren overlast is groot. Van verschillende vormen van geluidsoverlast tot rommel en dronken mensen. De top drie van overlast wordt veroorzaakt door geluidsoverlast van mensen, rommel op straat en wildplassen, zie figuur %.. In figuur %.- zijn de verschillende vormen van overlast uitgesplitst en weergegeven voor beide uitgaanspleinen. Naast de eerder genoemde top drie van overlast ervaren omwonenden van het Rembrandtplein ook veel overlast van geluidsoverlast van auto s of scooters, mensen onder invloed van alcohol of drugs en geluidsoverlast van taxi s/snorders. Bij een aantal vormen van overlast is een significant verschil te zien tussen het Rembrandtplein en het Leidseplein. Omwonenden van het Rembrandtplein ervaren meer overlast van wildplassen, geluidsoverlast van auto s of scooters, taxi s of snorders, vandalisme, rondhangende jongeren, drugshandel op 9 keer 10 keer 11 keer 12 keer 13 keer 14 keer --

34 straat en fietsers dan omwonenden van het Leidseplein. Overlast van (fout) geparkeerde fietsen ervaren omwonenden van het Rembrandtplein juist veel minder dan omwonenden van het Leidseplein. Figuur. Top % van vormen van (veel) ervaren overlast op de weekendavonden/nachten (of in de aansluitende ochtend) op en rond het Rembrandtplein (procenten, n=() 70% geluidsoverlast 66% rommel op 62% wildplassen van mensen straat, stoep of portiek Figuur.% De mate waarin overlast wordt ervaren op de weekendavonden/nachten (of in de aansluitende ochtend) op en rond het plein, naar type overlast (procenten veel overlast, n=( en ) geluidsoverlast van mensen rommel op straat, stoep of portiek wildplassen* geluidsoverlast van auto s of scooters* mensen onder invloed (alcohol/drugs) geluidsoverlast van taxi s/snorders* vandalisme/ vernielingen* rondhangende jongeren* geluidsoverlast van muziek uit horeca (fout) geparkeerde fietsen* drugshandel op straat* vechtpartijen fietsers* geluidsoverlast van straatmuzikanten motorrijders / motorbendes / motoren braaksel Rembrandtplein * significant verschil tussen het Rembrandtplein en het Leidseplein Leidseplein % -&

35 PLEIN Gemeente Amsterdam Aan alle omwonenden is ook gevraagd aan te geven welke specifieke vormen van overlast ze ervaren vlak voor hun huis. In figuur %.& is op een vlekkenkaart weergegeven waar de locaties zijn van de vormen van overlast die het meest worden ervaren. Voor de juiste interpretatie van deze kaart zijn een aantal opmerkingen van belang. Lege plekken op de kaart betekent niet direct dat daar geen overlast plaatsvindt: niet alle bewoners hebben meegedaan aan het onderzoek. Daarnaast is het totaal aantal van sommige gerapporteerde vormen van overlast te laag om betrouwbaar (en anoniem) een beeld te geven van de hotspots. Tot slot zijn er gebieden (bijvoorbeeld aan de Vijzelstraat en de Herengracht) waar op bepaalde gedeelten geen bewoonde adressen zijn. Deze lege gebieden geven op de kaart wellicht onterecht de indruk dat daar geen overlast plaatsvindt. Dit in acht nemend, laat de kaart de volgende bevindingen zien: Geluidsoverlast van mensen vindt vooral aan de rand van het BIZ gebied plaats, in de smallere straten rondom het plein en op de Herengracht in de buurt van het Thorbeckeplein. Vechtpartijen worden vooral door omwonenden in de omliggende straten waargenomen, zoals de Reguliers Dwarsstraat, de verschillende zijstraten van de Amstelstraat en de Herengracht. Overlast van wildplassen wordt relatief veel genoemd door bewoners aan de Amstel (tussen de Bakkersstraat en de Paardenstraat), bewoners van de Schapensteeg, en op de Herengracht (rondom het Thorbeckeplein). Geluidsoverlast van taxi s lijkt vooral plaats te vinden op de Amstel en de Herengracht. Overlast van mensen onder invloed van alcohol en drugs is terug te zien bij de huizen aan de Amstel en in het meest oostelijke blok van de Herengracht (overzijde van het water). Figuur.& Hotspots per vorm overlast, zoals gerapporteerd door omwonenden ADE VINCKS- L- STEEG AT ACHT SINGEL MUNT- PLEIN VIJZELSTRAAT ST. REG.BREESTR. REG. DW. STR. PIETERSST. BL.MANST. REG.ST. REMBRANDT- SCHAPEN- STEEG HALVEMAAN STEEG K.REG.DW STRAAT BAKKERS- STRAAT THORBECKE- AMSTEL BALK IN 'T OOGSTEEG PLEIN PAARDENSTR. AMSTELSTRAAT WAGENSTR. AMSTEL HEREN- GRACHT AMSTEL REGULIERSGRA UTRECHTSESTRAAT rood: grens BIZ-gebied Rembrandtplein blauw: grens overlastgebied Rembrandtplein vechtpartijen geluidsoverlast mensen wildplassen geluidsoverlast taxi s mensen onder invloed -%

36 Hoewel omwonenden veel overlast ervaren, dienen weinig omwonenden een klacht in van de ervaren overlast. Tweederde van de omwonenden dient geen klacht in bij de gemeente Amsterdam als ze overlast ervaren. Slechts % dient altijd een klacht in. De omwonenden van het Rembrandtplein zijn iets actiever met het indienen van een klacht: ''% van de omwonenden van het Rembrandtplein dient nooit een klacht in tegen 99% van de omwonenden van het Leidseplein. Als omwonenden worden gevraagd waarom ze niet altijd een klacht indienen, blijkt dat bijna tweederde van mening is dat het indienen van een klacht geen zin heeft. Ook weet bijna een kwart van de omwonenden niet waar ze een klacht kunnen indienen. Opvallend is dat % van de omwonenden aangeeft dat ze geen klacht indienen omdat ze bang zijn voor represailles. Bovenstaand beeld is vergelijkbaar voor de omwonenden van het Leidseplein: er zijn geen significante verschillen. Figuur. Dient u een klacht in bij de Gemeente Amsterdam als u overlast op de weekendavonden/ nachten ervaart? % bewoners bewoners Rembrandtplein Leidseplein (n=113) (n=207) weet ik niet* ja, altijd ja, in driekwart van de overlastsituaties ja, in de helft van de overlastsituaties* ja, in een kwart van de overlastsituaties nee, nooit * Figuur.( Redenen om niet altijd een klacht in te dienen (meerdere antwoorden mogelijk) het heeft geen zin, het helpt toch niet ik weet niet waar ik een klacht kan indienen het kost me teveel moeite ik vindt de situatie niet belangrijk genoeg het hoort erbij bang voor represailles vanwege een andere reden weet ik niet Leidseplein Rembrandtplein * significant verschil tussen het Rembrandtplein en het Leidseplein. Bezoekers De ervaren overlast ligt bij de bezoekers fors lager dan bij de omwonenden van het Rembrandtplein. Een grote meerderheid van de bezoekers van het Rembrandtplein ervaart van geen enkele vorm van overlast veel last. Het gemiddeld aantal vormen van overlast waar men veel last van heeft ligt voor de bezoekers van het Rembrandtplein net iets lager dan bij de bezoekers van het Leidseplein. -'

37 Figuur.' Aantal keer veel overlast van de gevraagde veertien vormen van overlast* (procenten, n=&&, en n=&') 0,6 gemiddelde 0,9 gemiddelde Rembrandtplein Leidseplein % veel overlast Deze personen ervaren van geen enkele vorm van overlast veel overlast Rembrandtplein Leidseplein keer 1 keer 2 keer 3 keer 4 keer 5 keer 6 keer 7 keer 8 keer 9 keer * Bezoekers hadden ook de mogelijkheid om andere vormen van overlast te noemen waar ze last van ervaren. Voor de vergelijkbaarheid met de andere doelgroepen zijn deze vormen van overlast in bovenstaande analyse niet meegenomen. Een op de tien bezoekers ervaart overlast van mensen onder invloed van alcohol of drugs, rommel op straat, stoep of portiek of wildplassen. Figuur., Top % van vormen van ervaren overlast op de weekendavonden/nachten (of in de aansluitende ochtend) op en rond het Rembrandtplein (procenten, n=&') 11% mensen onder 10% rommel op straat, 10% wildplassen invloed stoep of portiek -9

38 In figuur %.7 zijn de verschillende vormen van overlast uitgesplitst en weergegeven voor beide uitgaanspleinen. Naast de top drie ligt het aandeel bezoeker dat andere vormen van overlast ervaart relatief laag, tussen de $% en %%. Figuur.. De mate waarin overlast wordt ervaren op de weekendavonden/nachten (of in de aansluitende ochtend) op en rond het plein, naar type overlast (n=&' en &&,) geluidsoverlast van mensen rommel op straat, stoep of portiek wildplassen geluidsoverlast van auto s of scooters mensen onder invloed (alcohol/drugs) geluidsoverlast van taxi s/snorders vandalisme/ vernielingen rondhangende jongeren geluidsoverlast van muziek uit horeca (fout) geparkeerde fietsen drugshandel op straat vechtpartijen fietsers geluidsoverlast van straatmuzikanten motorrijders / motorbendes / motoren braaksel Rembrandtplein Leidseplein % -0

39 .% Horeca-ondernemers Ook de horeca-ondernemers zijn gevraagd naar de ervaren overlast. In figuur %.$. zijn hier de resultaten van weergegeven. Gemiddeld ervaren de ondervraagde ondernemers van $,% vormen van overlast veel last. Twaalf van de twintig ondervraagde ondernemers ervaart van minstens één type overlast veel overlast. Figuur. Aantal keer veel overlast van de gevraagde veertien vormen van overlast* (procenten, n=&&, en n=&') 1,5 gemiddelde Rembrandtplein 12 veel overlast (absolute aantallen) Deze acht ondernemers ervaren van geen enkele vorm van overlast veel overlast keer 1 keer 2 keer 3 keer 4 keer * Ondernemers hadden ook de mogelijkheid om andere vormen van overlast te noemen waar ze last van ervaren. Voor de vergelijkbaarheid met de andere doelgroepen zijn deze vormen van overlast in bovenstaande analyse niet meegenomen. -7

40 Van de twintig ondervraagde horeca-ondernemers hebben drie ondernemers elke vorm van overlast genoemd, zij het met een variatie in de mate van overlast. In figuur %.$$ worden de vormen van overlast weergegeven waar de ondernemers veel last van hebben. Figuur. De mate waarin overlast wordt ervaren door horeca-ondernemers op de weekendavonden/nachten (of in de aansluitende ochtend) op en rond het plein, naar type overlast (aantallen, n=) geluidsoverlast van mensen rommel op straat, stoep of portiek wildplassen geluidsoverlast van auto s of scooters mensen onder invloed (alcohol/drugs) geluidsoverlast van taxi s/snorders vandalisme/ vernielingen rondhangende jongeren geluidsoverlast van muziek uit horeca (fout) geparkeerde fietsen drugshandel op straat vechtpartijen fietsers geluidsoverlast van straatmuzikanten motorrijders / motorbendes / motoren braaksel &.

41 .& Portiers In figuur %.$ zijn de resultaten weergegeven van de ervaren overlast van portiers. Gemiddeld van de tien portiers ervaren ze van,& overlastvormen veel last. Figuur. Aantal keer veel overlast van de gevraagde veertien vormen van overlast* (aantallen, n=) 2,4 gemiddelde Rembrandtplein 10 8 veel overlast (absolute aantallen) Deze twee portiers ervaren van geen enkele vorm van overlast veel overlast keer 1 keer 2 keer 3 keer 4 keer * Ondernemers hadden ook de mogelijkheid om andere vormen van overlast te noemen waar ze last van ervaren. Voor de vergelijkbaarheid met de andere doelgroepen zijn deze vormen van overlast in bovenstaande analyse niet meegenomen. In figuur %.$- zijn de resultaten van de tien ondervraagde portiers weergegeven. Portiers ervaren vooral overlast van mensen onder invloed of drugshandel: zeven van de tien ondervraagde portiers ervaren overlast van mensen onder invloed en vier van de tien ervaren overlast van drugshandel. De overige vormen van overlast worden door slechts enkele portiers genoemd of helemaal niet (zoals geluidsoverlast van taxi s, vandalisme, geluidsoverlast van horeca of straatmuzikanten, motoren of braaksel). &$

42 Figuur.% De mate waarin overlast wordt ervaren door portiers op de weekendavonden/nachten (of in de aansluitende ochtend) op en rond het plein, naar type overlast (aantallen, n=) geluidsoverlast van mensen rommel op straat, stoep of portiek wildplassen geluidsoverlast van auto s of scooters mensen onder invloed (alcohol/drugs) geluidsoverlast van taxi s/snorders vandalisme/ vernielingen rondhangende jongeren geluidsoverlast van muziek uit horeca (fout) geparkeerde fietsen drugshandel op straat vechtpartijen fietsers geluidsoverlast van straatmuzikanten motorrijders / motorbendes / motoren braaksel Het grootste probleem zijn jongens die geweigerd worden bij meerdere clubs. Deze zijn vaak onder invloed van drank en verdovende middelen en het &

43 ( Veiligheidsgevoel Naast geweld en overlast is het van belang te weten hoe het staat met het veiligheidsgevoel van de verschillende gebruikers van het plein, zodat straks gemeten kan worden wat het effect is van de pilot op het veiligheidsgevoel. Hoe veilig voelt men zich gedurende de weekendavonden/- nachten en zijn er specifieke groepen die het veiligheidsgevoel negatief beïnvloeden? Daarnaast is de verlichting van het plein van belang: hoe wordt de huidige verlichting beoordeeld en is daar ruimte voor verbetering?. Omwonenden. Bezoekers.% Horeca-ondernemers.& Portiers. Groepen vergeleken &-

44 (. Omwonenden Omwonenden beoordelen de veiligheid van het Rembrandtplein op de weekendavonden/nachten met een krappe voldoende. Ook omwonenden van het Leidseplein zijn niet heel positief, zij het iets positiever dan omwonenden van het Rembrandtplein. Figuur (. Beoordeling veiligheid op en rond het plein op de weekendavonden/nachten, Rembrandtplein, Leidseplein en stadsdeel Centrum (gemiddeld rapportcijfer, n=, n=,.) 5,5 veiligheid Rembrandtplein 6,0 veiligheid Leidseplein gekenmerkt door %. plussers, lange woonduur (>$$ jaar), wonen vaak met z n tweeën Van de verschillende groepen die aanwezig kunnen zijn op het Rembrandtplein hebben groepen van mensen onder invloed van alcohol of andere middelen de grootste invloed op de onveiligheidsgevoelens van omwonenden. Bijna de helft van de omwonenden van het Rembrandtplein voelt zich heel erg onveilig door hun aanwezigheid. Rondhangende junks of dealers zorgen bij een derde van de omwonenden voor een heel erg onveiligheidsgevoel en groepen jongeren of studenten doen dit bij ongeveer twee op de tien omwonenden. Tot slot voelt 0% van de omwonenden zich heel erg onveilig door bedelende mensen. Figuur (. De mate waarin omwonenden zich heel erg onveilig voelen op en rond het plein op de weekendavonden/-nachten door groepen mensen, Rembrandtplein (procenten, n=() 48% 32% 17% 8% mensen onder rondhangende groepen bedelende invloed junks of dealers jongeren of studenten mensen Tabel 6.3 De mate waarin bezoekers zich onveilig voelen op en rond het plein op de weekendavonden/- nachten door groepen mensen, Rembrandtplein (procenten, n=473) mensen onder invloed rondhangende junks of dealers groepen jongeren of studenten bedelende mensen heel erg een beetje helemaal niet weet ik niet Ruim driekwart van de omwonenden is tevreden over de verlichting van het Rembrandtplein. Slechts %% is van mening dat het plein slecht of zeer slecht is verlicht. Er is geen verschil tussen de omwonenden van het Rembrandtplein en het Leidseplein. &&

45 Figuur (.& De mate waarin het plein goed is verlicht, omwonenden Rembrandtplein en Leidseplein (n=( en n=) Leidseplein 66 Rembrandtplein zeer goed verlicht goed verlicht neutraal slecht verlicht zeer slecht verlicht weet ik niet (. Bezoekers In tegenstelling tot omwonenden zijn bezoekers van het Rembrandplein zeer positief over de veiligheid op en rond het plein: ze beoordelen de veiligheid met een ruime voldoende. Dit is vergelijkbaar met bezoekers van het Leidseplein. Figuur (. Beoordeling veiligheid op en rond het plein op de weekendavonden/nachten, bezoekers Rembrandtplein en Leidseplein (gemiddeld rapportcijfer, n=&' en n=&%) 7,8 7,9 gemiddeld gemiddeld rapportcijfer rapportcijfer veiligheid veiligheid Rembrandtplein Leidseplein Wanneer wordt gekeken naar de drie typen toeristen dan is te zien dat buitenlandse toeristen het meest positief zijn. Zij beoordelen de veiligheid met en 0,, tegenover een 9,9 of een 9,' van de andere bezoekers. Figuur (.( Beoordeling veiligheid op en rond het plein op de weekendavonden/nachten, bezoekers Rembrandtplein (gemiddeld rapportcijfer, n=&' en &%) 7,8 gemiddeld rapportcijfer veiligheid Rembrandtplein 8,2 * volgens buitenlandse toeristen 7,7 volgens dagjesmensen uit Nederland 7,6 volgens Amsterdamse bezoekers * significant hoger dan het rapportcijfer van de dagjesmensen uit Nederland en de Amsterdamse bezoekers &%

46 Het veiligheidsgevoel van bezoekers lijkt weinig te worden beïnvloed door de verschillende groepen die aanwezig (kunnen) zijn op het Rembrandtplein. Een grote meerderheid van de bezoekers geeft aan dat de aanwezigheid van jongeren of studenten en bedelende mensen helemaal geen invloed heeft op hun veiligheidsgevoel. Slechts -% van de bezoekers voelt zich onveilig door de aanwezigheid van deze groepen. De aanwezigheid van mensen onder invloed en de aanwezigheid van junks of dealers heeft meer invloed: een derde van de bezoekers geeft aan dat ze zich een beetje onveilig voelen door de aanwezigheid van mensen onder invloed ('% heel erg) en een kwart voelt zich een beetje onveilig door de aanwezigheid van junks of dealers (9% heel erg). Figuur (.' De mate waarin bezoekers zich onveilig voelen op en rond het plein op de weekendavonden/- nachten door groepen mensen, Rembrandtplein (procenten veel, n=&') 7% 6% 3% 3% rondhangende mensen onder groepen bedelende junks of dealers invloed jongeren of studenten mensen Tabel 6.8 De mate waarin bezoekers zich onveilig voelen op en rond het plein op de weekendavonden/- nachten door groepen mensen, Rembrandtplein (procenten, n=475) rondhangende junks of dealers mensen onder invloed groepen jongeren of studenten bedelende mensen heel erg een beetje helemaal niet weet ik niet Een grote meerderheid van de bezoekers is tevreden over de verlichting van het Rembrandtplein. Bezoekers van het Rembrandtplein zijn positiever dan de bezoekers van het Leidseplein. Bezoekers van het Leidseplein zijn iets vaker neutraal over de verlichting. &'

47 Figuur (.. De mate waarin het plein goed is verlicht, bezoekers Rembrandtplein en Leidseplein (n=&' en n=&%) % Rembrandtplein Leidseplein weet ik niet zeer slecht verlicht slecht verlicht neutraal goed verlicht zeer goed verlicht significant verschil tussen Rembrandtplein en Leidseplein (.% Horeca-ondernemers Horeca-ondernemers beoordelen de veiligheid van het Rembrandtplein met een ',9. Dit is hoger dan het oordeel van omwonenden (%,%) maar lager dan het oordeel van bezoekers (9,0). Figuur (. Rapportcijfer veiligheid op en rond het Rembrandtplein op de weekendavonden/nachten (aantallen, n=) 6,7 veiligheid Rembrandtplein Het veiligheidsgevoel van ondernemers wordt weinig beïnvloed door de aanwezigheid van verschillende groepen. Rondhangende junks of dealers hebben een beperkte invloed op de onveiligheidsgevoelens van ondernemers: vier van de twintig ondernemers hebben aangegeven dat ze zich heel erg onveilig voelen door hun aanwezigheid en twaalf ondernemers voelen zich een beetje onveilig door hun aanwezigheid. De overige groepen hebben nagenoeg geen invloed op het veiligheidsgevoel van de ondervraagde ondernemers. Meer dan de helft van de ondervraagde ondernemers is tevreden over de verlichting van het Rembrandtplein: elf van de twintig ondernemers zijn van mening dat het Rembrandtplein goed is verlicht. &9

48 Figuur (. De mate waarin het plein goed is verlicht, horeca-ondernemers Rembrandtplein (aantallen, n=) aantal: 5 aantal: 2 aantal: 1 aantal: 3 aantal: 9 zeer goed verlicht goed verlicht neutraal slecht verlicht zeer slecht verlicht weet ik niet (.& Portiers Portiers beoordelen de veiligheid van het Rembrandtplein met een ruime voldoende. Hiermee zijn ze vergelijkbaar met de bezoekers van het Rembrandtplein, die de veiligheid beoordelen met een 9,0. Figuur (. Rapportcijfer veiligheid op en rond het Rembrandtplein op de weekendavonden/nachten (n=) 7,7 gemiddeld rapportcijfer veiligheid Rembrandtplein Bijna alle ondervraagde portiers voelen zich veilig tijdens hun werk als portier. Slechts één portier heeft aangegeven dat hij zich onveilig voelt tijdens zijn werk. De enquêteur die een aantal vragenlijsten met portiers heeft ingevuld op de voorlichtingsavond beschreef dat veel portiers lacherig op deze vraag reageerden: Als je je niet veilig voelt in het uitgaansleven, moet je geen portier worden. Figuur (.% De mate waarin portiers van het Rembrandtplein zich onveilig voelen tijdens hun werk als portier (aantallen, n=) heel onveilig onveilig neutraal veilig heel veilig weet ik niet Rembrandtplein aantallen Het veiligheidsgevoel van portiers wordt nauwelijks beïnvloed door de aanwezigheid van verschillende groepen: slechts $ portier geeft aan dat hij zich heel onveilig voelt door de aanwezigheid van mensen onder invloed. Eén andere portier geeft aan dat hij zich heel erg onveilig voelt door de aanwezigheid van rondhangende junks. Tot slot geeft $ andere portier aan dat hij zich heel erg onveilig voelt door bedelende mensen. Een aantal portiers hebben nog &0

49 andere groepen mensen genoemd door wie ze zich onveilig voelen. Dit gaat om zakkenrollers (tweemaal genoemd), Noord-Afrikaanse jongeren en allochtonen. Een grote meerderheid van de ondervraagde portiers is tevreden over de verlichting van het Rembrandtplein: acht van de tien portiers zijn van mening dat het Rembrandtplein goed is verlicht. Figuur (.& De mate waarin het plein goed is verlicht, portiers Rembrandtplein (aantallen, n=) aantal: 1 aantal: 1 aantal: 1 zeer goed verlicht goed verlicht neutraal slecht verlicht zeer slecht verlicht aantal: 7 (. Groepen vergeleken In figuur '.$% zijn de verschillende doelgroepen naast elkaar weergegeven voor de mate waarin men zich onveilig voelt door mensen onder invloed. Er zijn geen verschillen tussen het Rembrandtplein en het Leidseplein. Figuur (. De mate waarin men zich onveilig voelt op en rond het plein op de weekendavonden/-nachten door mensen onder invloed, Rembrandtplein en Leidseplein (procenten) % weet ik niet helemaal niet een beetje heel erg bewoners Rembrandtplein (n=116) bewoners Leidseplein (n=212) bezoekers Leidseplein (n=448) bezoekers Rembrandtplein (n=475) ondernemers Rembrandtplein (n=20) 10 portiers Rembrandtplein (n=10) In figuur '.$' zijn de verschillen weergegeven voor de invloed van rondhangende junks of dealers. De aanwezigheid van rondhangende junks of dealers heeft meer invloed op de omwonenden van het Rembrandtplein dan op de omwonenden van het Leidseplein. Onder de &7

50 bezoekers komt het Leidseplein er juist iets minder positief uit: $% geeft aan dat ze zich heel erg onveilig voelen door hun aanwezigheid tegenover 9% onder bezoekers van het Rembrandtplein. Figuur (.( De mate waarin men zich onveilig voelt op en rond het plein op de weekendavonden/-nachten door rondhangende junks of dealers, Rembrandtplein en Leidseplein (procenten, n=( en ) 100 % weet ik niet helemaal niet een beetje heel erg bewoners Rembrandtplein (n=116) 20 bewoners Leidseplein (n=212) 26 7 bezoekers Rembrandtplein (n=475) bezoekers Leidseplein (n=448) 20 ondernemers Rembrandtplein (n=20) portiers Rembrandtplein (n=10) significant verschil tussen Rembrandtplein en Leidseplein In figuur '.$9 zijn de verschillende doelgroepen naast elkaar weergegeven voor de mate waarin men zich onveilig voelt door groepen jongeren of studenten. Er zijn geen verschillen tussen het Rembrandtplein en het Leidseplein. Figuur (.' De mate waarin men zich onveilig voelt op en rond het plein op de weekendavonden/-nachten door groepen jongeren of studenten, Rembrandtplein en Leidseplein (procenten) 100 % weet ik niet helemaal niet een beetje heel erg bewoners Rembrandtplein (n=116) bewoners Leidseplein (n=212) bezoekers Leidseplein (n=448) bezoekers Rembrandtplein (n=475) ondernemers Rembrandtplein (n=20) 40 0 portiers Rembrandtplein (n=10) In figuur '.$0 is te zien dat bedelende mensen minder invloed hebben op het veiligheidsgevoel van omwonenden van het Leidseplein: %&% van de omwonenden geeft aan dat ze zich helemaal niet onveilig voelen door deze groep tegenover &.% bij het Rembrandtplein. %.

51 Figuur (., De mate waarin men zich onveilig voelt op en rond het plein op de weekendavonden/-nachten door bedelende mensen, Rembrandtplein en Leidseplein (procenten) % weet ik niet helemaal niet een beetje heel erg bewoners bezoekers Leidseplein Rembrandtplein (n=212) (n=475) bewoners Rembrandtplein (n=116) bezoekers Leidseplein (n=448) 25 ondernemers Rembrandtplein (n=20) portiers Rembrandtplein (n=10) significant verschil tussen Rembrandtplein en Leidseplein %$

52 ' Gastvrijheid Tot slot wordt de gastvrijheid besproken. Gedurende de pilot zullen hosts aanwezig zijn die de verschillende bezoekers welkom zullen heten op het plein, met het doel de gastvrijheid te verhogen. Voordat de pilot van start gaat willen we daarom graag weten hoe gastvrij men het plein nu ervaart. Voelt men zich prettig en waarom wel en waarom niet?. Omwonenden. Bezoekers.% Horeca-ondernemers.& Portiers %

53 '. Omwonenden Bijna de helft van de omwonenden voelt zich niet prettig op en rond het plein op de weekendavonden. Omwonenden van het Rembrandtplein voelen zich minder prettig op de weekendavonden dan omwonenden van het Leidseplein (&9% tegenover -&% bij het Leidseplein). Figuur '. Mate waarin omwonenden zich prettig voelen op en rond het plein op de weekendavonden/nachten, Rembrandtplein en Leidseplein (procenten, n=( en n=) ,3 4,3 2,9 5,2 19,1 25,9 30,2 17,2 29,2 28,8 23,1 10,8 Rembrandtplein Leidseplein weet ik niet zeer prettig prettig niet prettig, niet onprettig onprettig zeer onprettig significant verschil tussen Rembrandtplein en Leidseplein De belangrijkste redenen waarom omwonenden zich niet prettig voelen is geluidsoverlast en de aanwezigheid van dronken mensen op het plein. De aanwezigheid van rommel op straat lijken de omwonenden van het Rembrandtplein vaker als reden op te geven voor de onprettige sfeer dan omwonenden van het Leidseplein. %-

54 Figuur '. Reden waarom omwonenden zich onprettig voelen op en rond het plein op de weekendavonden/nachten, Rembrandtplein en Leidseplein (procenten, n= en n=') geluidsoverlast dronken mensen rommel op straat, stoep of portiek* agressie / geweld opgefokte of intolerante sfeer drugs (dealers/toeristen /gebruik) drukte taxi s rondhangende of bedreigende groepen vandalisme wildplassen anders * significant verschil tussen Rembrandtplein en Leidseplein De drukte op de pleinen en de gezelligheid blijken voor beide uitgaanspleinen de belangrijkste reden waarom omwonenden zich juist wel prettig voelen op en rond het plein op de weekendavonden/nachten Rembrandtplein Leidseplein aantallen Figuur '.& Reden waarom omwonenden zich prettig voelen op en rond het plein op de weekendavonden/nachten, Rembrandtplein en Leidseplein (aantallen, n=( en n='%) altijd druk / altijd mensen op straat gezelligheid aanwezigheid politie / beveiliging anders Rembrandtplein Leidseplein aantallen '. Bezoekers Bezoekers van beide uitgaanspleinen zijn zeer positief over de mate waarin zij zich prettig voelen op de weekendavonden. Niet geheel verrassend, gezien hun keuze om het plein te bezoeken. Ruim de helft van de bezoekers van het Rembrandtplein voelt zich prettig en een derde voelt zich zeer prettig. Slechts % voelt zich onprettig op de weekendavonden. Tussen beide pleinen is geen significant verschil in de mate waarin bezoekers zich prettig voelen. %&

55 Figuur '. Mate waarin bezoekers zich prettig voelen op en rond het plein op de weekendavonden/nachten, Rembrandtplein en Leidseplein (procenten, n=( en n=) ,8 1,7 33,7 30,8 weet ik niet zeer prettig prettig ,0 52,9 9,1 10,7 2,1 3,1 Rembrandtplein Leidseplein niet prettig, niet onprettig onprettig zeer onprettig De gezelligheid is voor de meeste bezoekers de belangrijkste reden waarom zij zich prettig voelen op de weekendavonden/nachten. Daarnaast noemt tweederde van de bezoekers van het Rembrandtplein de drukte en bijna de helft noemt de aanwezigheid van de politie. Er is geen verschil tussen de twee pleinen. Figuur '.( Redenen waarom bezoekers zich prettig voelen op en rond het plein op de weekendavonden/nachten, Rembrandtplein en Leidseplein (aantallen, n=&' en n=%') gezelligheid altijd druk / altijd mensen op straat aanwezigheid politie / beveiliging anders Leidseplein Rembrandtplein aantallen Zoals eerder genoemd zijn er weinig bezoekers die zich op de weekendavonden onprettig voelen. In figuur 9.9 zijn de redenen weergegeven die de acht bezoekers hebben genoemd die zich onprettig voelen tijdens de weekendavonden. Figuur '.' Genoemde redenen waarom bezoekers zich onprettig voelen op en rond het plein op de weekendavonden/nachten, Rembrandtplein en Leidseplein (aantal, n=,) %%

56 '.% Horeca-ondernemers Een meerderheid van de. horeca-ondernemers voelt zich prettig op de weekendavonden. Twee ondernemers voelen zich onprettig op de weekendavonden. Figuur '., Mate waarin horeca-ondernemers zich prettig voelen op en rond het plein op de weekendavonden/nachten (aantallen, n=) weet ik niet zeer prettig Rembrandtplein prettig niet prettig, niet onprettig onprettig zeer onprettig De redenen waarom een meerderheid zich prettig voelt zijn divers. Zo noemen drie ondernemers de gezelligheid. Daarnaast wordt de sfeer genoemd (twee ondernemers) en de aanwezigheid van de politie of portiers (beide door twee ondernemers). Figuur '.. Genoemde redenen voor een prettige sfeer volgens de horeca-ondernemers (aantallen, n=) Noot: één ondernemer heeft geen toelichting gegeven. %'

57 De twee ondernemers die zich onprettig voelen geven meerdere redenen voor hun negatieve gevoel. Beide noemen de aanwezigheid van snorders. Figuur '. Genoemde redenen voor een onprettige sfeer volgens de horeca-ondernemers (aantallen, n=) Veel dealers en illegale taxi aanbieders. De politie centreert zich op één punt en ze zijn er weinig in burger. Veel dronken mensen op straat, proppers die proberen je een café of club in te lokken, fietstaxi's die je bijna aanrijden, lawaai (!) vanuit verschillende avond- en nachtzaken, bewegend licht wat voor onrust zorgt. En rond.%:.. tientallen opdringerige snorders in de Halve Maansteeg. '.& Portiers Bijna alle portiers voelen zich prettig op de weekendavonden, geen enkele portier voelt zich onprettig. Ze voelen zich prettig vanwege de aanwezigheid van de politie, de sfeer of omdat ze zich goed kunnen redden op het plein. Figuur '. Mate waarin portiers zich prettig voelen op en rond het plein op de weekendavonden/nachten (aantallen, n=) Figuur '. Genoemde redenen voor een (zeer) prettige sfeer volgens de portiers (aantallen, n=,*) goede ondersteuning van de politie 10 portiers voldoende assistentie van de politie gezelligheid 6 zeer prettig prettig niet prettig, niet onprettig onprettig zeer onprettig weet ik niet goede sfeer onderling Ik ben een rustig persoon Ik kan mezelf goed redden *twee portiers hebben geen toelichting gegeven %9

58 Bijlage Achtergrondkenmerken respondenten Omwonenden Rembrandtplein In figuur $ op de volgende pagina zijn de achtergrondkenmerken weergegeven voor de omwonenden van het Rembrandtplein. In totaal hebben $$' omwonenden meegedaan aan het onderzoek. Van hen is bijna tweederde man (''%) en ongeveer een derde vrouw (-%). In vergelijking met de populatie van omwonenden van het Rembrandtplein zijn de mannen oververtegenwoordigd in de respons. Daarnaast kenmerkt de respons zich door een oudere groep omwonenden (relatief weinig.-& jarigen), die al wat langer ( $$ jaar) rondom het Rembrandtplein woonachtig zijn. Ook gaat het relatief vaak om twee volwassenen (zonder kinderen) die een woning delen en relatief weinig alleenwonenden. %0

59 Figuur. Belangrijkste cijfers over de bevolkingssamenstelling Rembrandtplein e.o versus de respons Rembrandtplein (n=,%&) respons Rembrandtplein (n=116) man 59% vrouw 41% man 66% vrouw 32% onbekend 3% Leeftijd Leeftijd 0-4 jaar 5-19 jaar jaar jaar jaar 65 jaar % 0-4 jaar 5-19 jaar jaar jaar jaar 65 jaar niet ingevuld 11 % Vestigingsduur op adres Vestigingsduur op adres <1 jaar 26 <1 jaar 11 1 tot 5 jaar 37 1 t/m 5 jaar 20 5 tot 10 jaar 15 6 t/m 10 jaar tot 25 jaar jaar of langer jaar 5 % niet ingevuld 1 % Huishoudsamenstelling per bewoond adres Huishoudsamenstelling per bewoond adres alleenwonend 47 alleenwonend 33 paar zonder kind(eren) 29 paar zonder kind(eren) 42 drie volwassenen 11 drie volwassenen 5 paar met kind(eren) 7 paar met kind(eren) 9 1 ouder met kind(eren) overig ouder met kind(eren) % overig 5 2 niet ingevuld 4 % peildatum bron: OIS %7

60 Bezoekers Rembrandtplein In figuur op de volgende pagina zijn de achtergrondkenmerken weergegeven voor de bezoekers van het Rembrandtplein. Hierbij dient opgemerkt te worden dat dit gaat om achtergrondkenmerken van bezoekers die hebben meegedaan aan het onderzoek. In totaal hebben &9% bezoekers op de uitgaansavonden/nachten meegedaan aan het onderzoek. De respondenten zijn vooral tussen de. en -& jaar oud (''%) en man ('.% versus -%% vrouwen). Het is niet van alle bezoekers bekend hoe vaak zij het plein bezoeken, maar een kwart van de bezoekers geeft aan wekelijks op het plein te zijn, $% is er maandelijks en 9% is er in elk geval een paar keer per maand. De rest is er een paar keer per jaar ($%%) of minder ($%%). Behalve Amsterdammers trekt het plein ook veel Nederlandse dagjesmensen en buitenlandse toeristen aan. De binnenlandse dagjesmensen komen uit de regio (bijvoorbeeld Amstelveen (0%), Purmerend, Diemen of Zaandam (allen &%)), maar ook uit de andere grote steden zoals Rotterdam (0%) en Utrecht (9%). Buitenlandse toeristen komen veelal uit andere Europese landen ($'% komt bijvoorbeeld uit Duitsland, en $-% uit Engeland), maar ook van verder weg, zoals de Verenigde Staten (0%). Landen die onder de categorie overig vallen zijn vooral niet- Europese landen, zoals Canada, Australië en Aziatische landen. Ook in de beschrijving van de enquêteurs wordt dit diverse beeld van toeristen en uitgaanspubliek bevestigd. Zoals een enquêteur beschrijft: Op het Rembrandtplein tref ik een variatie aan mensen, jong en oud, toeristen en Nederlanders. Overwegend zijn het jonge mensen die zich in de omgeving begeven, veelal in groepjes. '.

61 Figuur. Belangrijkste cijfers over de (ondervraagde) bezoekers van het Rembrandtplein respons Rembrandtplein (n=&') man 60% vrouw 35% onbekend 5% A'dammers 60% buitenland NL dagjesmensen se 35% 5% Leeftijd 0-4 jaar jaar jaar jaar jaar 3 65 jaar 2 niet ingevuld 1 % Frequentie bezoek Rembrandtplein wekelijks 24 een paar keer per maand 7 maandelijks 12 een paar keer per jaar 15 een keer per jaar of minder 15 niet ingevuld 26 % Land van herkomst buitenlandse toeristen Woonplaats Nederlandse dagjesmensen Duitsland 16 Zaandam 4 Engeland 13 Diemen 4 VS 8 Almere 4 Spanje 5 Amstelveen 8 Italie 5 Purmerend 4 Zwitserland 4 Rotterdam 7 Polen 3 Utrecht 8 niet ingevuld 1 niet ingevuld 1 overig 45 % overig 59 % '$

62 PLEIN REGULIERSGRA Gemeente Amsterdam Bijlage Begrenzing gebieden Figuur. Aantal bewoonde adressen per woonblok in omgeving Rembrandtplein ADE VINCKS- L- STEEG AT ACHT SINGEL MUNT- PLEIN VIJZELSTRAAT ST. REG.BREESTR. REG. DW. STR. PIETERSST. BL.MANST. REG.ST. REMBRANDT- SCHAPEN- STEEG HALVEMAAN STEEG K.REG.DW STRAAT BAKKERS- STRAAT THORBECKE- AMSTEL BALK IN 'T OOGSTEEG PLEIN PAARDENSTR. AMSTELSTRAAT WAGENSTR. AMSTEL HEREN- GRACHT AMSTEL UTRECHTSESTRAAT rood: grens BIZ-gebied Rembrandtplein blauw: grens overlastgebied Rembrandtplein Figuur. Aantal bewoonde adressen per woonblok in omgeving Leidseplein EPKADE THIJM- SSAINT- HELMERS- DE GE- NES- RAAM- DW.STR. STRAAT TETSTR. STRAAT HELMERSSTRAAT NAS SAU KA DE LEI DSE KA DE LE IDS EK PLEIN RAAMSTRA MARNIXSTRAAT LIJNBAANSGRACHT LANGE LEIDSE DW. STR. KORTE LEIDSEDW.STR. LEIDSESTRAAT KERKSTRAAT LEIDSE NWE.SPIEGELSTR. KEIZE STRAAT ERSTE HELMERSSTRAAT OVERTOOM ADE STADHOUDERSKADE LEIDSEPLEIN HIRSCH PASS. KL.-GARTMAN- PLANTSOEN KORTE LEIDSE- LANGE LEIDSE- DWARSSTRAAT LEIDSE- KRUIS- STRAAT DWARSSTRAAT NIEUWE SPIEGELSTR. ROE ME STRAAT PALAMEDIS VONDELSTRAAT TES ZANDPAD CH A DE STR AAT rood: grens BIZ-gebied Leidsebuurt blauw: grens overlastgebied Leidseplein R VISSCHERSTRAAT SEL S USSTRAAT ZANDPAD HOBBEMA- MAX EUWE- PLEIN S ZIESENISKADE WETERINGSCHANS AAT STAD SPIEGELGRACHT LIJNBAANSGRACHT EERSTE TWEEDE WETERINGSTRAAT PRINSENGRACHT WETERINGDWARSS WETERINGDWARSSTR DERDE WETERINGDWAR NW '