Rapportage uitvoering van de schuldhulpverlening voor de gemeenten Harderwijk en Ermelo.

Transcriptie

1 Rapportage uitvoering van de schuldhulpverlening voor de gemeenten Harderwijk en Ermelo. Verslag over 2015

2 1. Inleiding Ons klantenbestand Aanmeldingen Aanmeldingen naar leeftijd Geslacht Postcodegebieden Ondernemerschap Aanmeldingen naar Inkomensbron Huisvesting Burgelijke staat Gezinssituatie Wijze van Aanmelding Vergelijking met aanmeldingen Loket FenS Heraanmeldingen Huidige stand van zaken Beëindigde dossiers naar reden Huidige cliëntenbestand Problematische financiële situaties Vervolg op de aanmelding Crisissituaties Eenmalig advies De intake Vervolgstappen Vervolgstappen in aantallen en percentages Na de intake Stabilisatie als tussenstap Stabilisatie eindproduct Schuldenregeling minnelijk Wettelijke sanering (WSNP) Budgetbeheer Overig FenS Deskundigheidsbevordering Klachten Conclusies en vooruitzichten Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 2

3 1. Inleiding Westerbeek voert sinds september 2009 de schuldhulpverlening uit voor de Gemeenten Harderwijk en Ermelo. Samen met Stimenz (voorheen Maatschappelijke Dienstverlening Veluwerand) vormen wij het FenS: steunpunt Financiën en Schulden. Het FenS loket is het portaal van de schuldhulpverlening bij Stimenz. Hier melden cliënten zich in principe aan en vindt het eerste gesprek plaats. In het FenS loket wordt bekeken of er sprake is van een problematische schuldenlast en/of er nog andere problematiek speelt. De andere problematiek wordt (eventueel in samenwerking met andere hulpverlenende instanties) opgepakt door AMW en bij problematische schulden wordt de cliënt doorgezet naar Westerbeek. Na aanmelding bij Westerbeek wordt het vervolgtraject opgestart. Het Jaar 2015 was het jaar van de nieuwe aanbesteding. Westerbeek BV heeft wederom het vertouwen gekregen om de uitvoering van de schuldhulpverlening (mede) vorm te geven voor de komende jaren. De gemeente Oldebroek zal per 1 januari 2016 onderdeel uitmaken van het nieuwe contract en de gemeente Putten zal op 1 januari 2017 toegevoegd worden. In deze rapportage vindt u allerlei informatie over aantallen, trends, mogelijke knelpunten, aanbevelingen en conclusies. De kern van deze rapportage betreft de informatie over de verschillende doelgroepen. Deze informatie kan gebruikt worden om te zien of bepaalde doelgroepen meer of minder onder de aandacht moeten komen. Westerbeek heeft de intentie om de cijfers van de ketenpartners ook op te nemen in het jaar en kwartaal verslag. Ten tijde van het schrijven van dit verslag waren niet alle gegevens bij ons bekend zal in het teken staan van het toevoegen van deze cijfers zodat een totaalbeeld gegeven kan worden de ontwikkelingen en resultaten van de gehele schulddienstketen in Harderwijk Ermelo en Oldebroek. Ron Veldkamp Manager Westerbeek Maart 2016 Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 3

4 2. Ons klantenbestand In dit hoofdstuk staan we stil bij de aanmeldingen in Wie zijn onze klanten, welke leeftijd, welke inkomensbron, etc. Op deze manier ontstaat een beeld van het klantenbestand en eventuele doelgroepen die over- dan wel ondervertegenwoordigd zijn. Ook wordt in dit hoofdstuk over de aard van de problematiek een beeld gegeven. 2.1 Aanmeldingen In 2014 daalde het aantal aanmeldingen substantieel. In de jaren 2012 en 2013 was het aantal aanmeldingen vrijwel gelijk. De daling in 2014 ten opzichte van 2013 van 293 aanvragen naar 186 aanvragen was een substantiële daling. Het aantal aanmeldingen in 2015 is vrijwel gelijk aan het aantal aanmeldingen in In onderstaande tabellen en grafieken zijn de verschillende jaren weergegeven. Aanmeldingen per gemeente Ermelo Harderwijk Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal Totaal gemiddeld per maand 6,2 8,4 4,4 4,6 17,5 16,0 11,1 11,3 Aanmeldingen schuldhulpverlening Harderwijk / Ermelo periode 2012 tot en met Harderwijk Ermelo Aanmeldingen 2012 Aanmeldingen 2013 Aanmeldingen 2014 Aanmeldingen 2015 Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 4

5 Aanmeldingen per gemeente Totalen Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal Totaal gemiddeld per maand 23,7 24,4 15,5 15,9 Totaal aantal aanmeldingen schuldhulverlening Harderwijk /Ermelo 2012 tot en met Aanmeldingen 2012 Aanmeldingen 2013 Aanmeldingen 2014 Aanmeldingen Aanmeldingen naar leeftijd Aanmelding naar leeftijd 19 en jonger ,5% 0 0,0% ,0% 33 17,3% ,9% 49 25,7% ,1% 56 29,3% ,9% 38 19,9% ,3% 14 7,3% 70 en meer ,3% 1 0,5% Totaal (aantal) % % Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 5

6 We zien ten opzichte van 2014 een stijging van 3,3 % van het aandeel cliënten in de leeftijd van jaar en een toename van 3 % van het aantal cliënten in de leeftijd van jaar. Het aandeel 70 plus is gedaald naar 0. De andere leeftijdscategorieën laten geen grote verschillen zien ten opzichte van Geslacht Allen het vermelden van het geslacht van de aanvragen geeft geen volledig beeld. Om die reden is onderscheid gemaakt in de categorieën, Hoofd aanmelder, alleenstaande en alleenstaande ouder. Hoofd aanmelder De verhouding man/vrouw is in 2015 niet wezenlijk veranderd ten opzichte van Het beeld is nogal wisselend te noemen. Ermelo laat een daling van het aantal mannen en een stijging van het aantal vrouwen zien. In Harderwijk is dit beeld juist andersom. De gemiddelde percentages over 2014 en 2015 blijven nagenoeg gelijk. Aanmelding naar geslacht (Hoofd aanmelder) man ,9% ,4% vrouw ,1% 70 36,6% Totaal (aantal) % % Alleenstaande Onderstaande tabel laat duidelijk zien dat hoewel de gemiddelde percentages niet significant afwijken, de categorie alleenstaande aanvragers wel een forse schommeling laat zien in Ermelo. De daling van het aantal alleenstaande mannen en de stijging van het aantal alleenstaande vrouwen is opvallend. Aanmelding naar geslacht (alleenstaande) man ,2% 68 70,1% vrouw ,8% 29 29,9% Totaal (aantal) % % Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 6

7 Alleenstaande ouders In deze categorie zien we dat het aantal alleenstaande mannen met kinderen de een aanvraag heeft gedaan voor schuldhulpverlening vooral in Hardewijk fors is gedaald, terwijl het aantal alleenstaande vrouwen met kinderen is gestegen. Ermelo laat geen significante schommelingen zien. Aanmelding naar geslacht (alleenstaande ouder) man ,1% 6 21,4% vrouw ,9% 22 78,6% Totaal (aantal) % % 2.4 Postcodegebieden Ermelo Om een goed historisch beeld te hebben is in tabel 2 de vergelijking tussen 2013 en 2014 bijgevoegd. In Ermelo was 2014 was ten opzichte van 2013 redelijk gelijk. (zie tabel 2) In 2015 zien we echter grote verschillen ten opzichte van Aanvragen uit het postcodegebied 3853 zijn meer dan gehalveerd terwijl het procentuele aandeel van de postcodegebieden 3851 en 3852 een forse stijging laten zien. Het verschil is vooralsnog door ons niet te verklaren. Postcodegebied Tabel 1 aandeel aantal huishoudens Ermelo 2014 % 2015 % ,3% 21 39,6% 29 52,7% ,6% 8 15,1% 14 25,5% ,1% 24 45,3% 12 21,8% Totaal 100,0% % % Postcodegebied Tabel 2 aandeel aantal huishoudens Ermelo 2013 % 2014 % ,3% 39 38,6% 21 39,6% ,6% 14 13,9% 8 15,1% ,1% 48 47,5% 24 45,3% Totaal 100,0% % % Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 7

8 Harderwijk Postcodegebeid 3841, 3845 en 3846 laten een stijging van het aantal aanvagen zien. Met name Postcode 3843 is flink gedaald. Postcodes 3841 t/m 3844 nemen het leeuwendeel van het aantal aanvragen voor hun rekening. Postcodegebied Tabel 1 aandeel aantal huishoudens Harderwijk 2014 % 2015 % ,6% 17 12,7% 22 16,2% ,0% 24 17,9% 23 16,9% ,3% 37 27,6% 25 18,4% ,2% 35 26,1% 34 25,0% ,3% 9 6,7% 14 10,3% ,2% 0 0,0% 11 8,1% ,1% 1 0,7% 0 0,0% ,4% 5 3,7% 0 0,0% ,9% 6 4,5% 7 5,1% Totaal 100,0% % % 2.5 Ondernemerschap In 2014 is voor het eerst bijgehouden of cliënten een onderneming hebben (gehad). De vergelijking van de cijfers uit 2014 met die van 2015 laat geen significante verschillen zien. *Cliënten met een actieve onderneming komen overigens alleen in aanmerking voor informatie en advies conform beleidsplan van de gemeenten. Ondernemerschap Nog onbekend ,5% 3 1,6% Ex-ondernemer ,3% 38 19,9% Geen ondernemer (geweest) ,0% ,4% Ondernemer ,2% 4 2,1% Totaal (aantal) % % 2.6 Aanmeldingen naar Inkomensbron Onderstaande tabel laat geen grote verschillen zien in 2015 ten opzichte van het aantal AOW ers is licht gedaald. Het is duidelijk dat het overgrote deel van de aanvragen komt uit de categorieën Overige uitkering, WWB uitkering en loondienst. Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 8

9 Het val wel op dat het aantal AOW klanten in Ermelo explosief is gestegen terwijl in Harderwijk het aantal enorm is gedaald. Vooral Harderwijk laat een stijging zien van het aantal aanvragers met een WWB uitkering. Aanmelding naar inkomensbron (Nog) onbekend ,7% 3 1,6% Cliënt geniet een uitkering overig (niet WWB) ,7% 54 28,3% Cliënt heeft AOW ,8% 7 3,7% Cliënt heeft een 1-mans-zaak ,1% 3 1,6% Cliënt heeft WWB ,1% 64 33,5% Cliënt is (deel) eigenaar BV ,6% 1 0,5% Cliënt is in loondienst ,4% 59 30,9% Cliënt is ZZP-er ,5% 0 0,0% Totaal (aantal) % % 2.7 Huisvesting Huurders vormen nog steeds de grootste groep van aanmelders in de schuldhulpverlening. Het aantal aanvragers in de categorie kamerhuur is verdubbeld. Verder zien we geen opvallende ontwikkelingen. Aanmelding naar huisvesting (Nog) onbekend ,8% 3 1,6% Antikraak ,0% 0 0,0% Dakloos ,6% 4 2,1% Huurwoning ,0% ,1% Inwonend ,0% 13 6,8% Kamerhuur ,7% 11 5,8% Koopwoning ,7% 16 8,4% Recreatiewoning ,2% 7 3,7% Sociaal Pension/Begeleid Wonen ,1% 3 1,6% Woonwagen ,0% 2 1,0% Totaal % % 2.8 Burgelijke staat Het aandeel gehuwden is vooral in Harderwijk fors gestegen terwijl het aantal gescheiden aanvragers substantieel is verlaagd. Waar Ermelo een redelijk stabiel beeld laat zien valt in Harderwijk de stijging van het aantal gehuwden en de daling van het aantal gescheiden aanvragers op. Ook het aantal ongehuwden in Harderwijk is behoorlijk gestegen. Het aantal samenwonenden in Harderwijk is bijna gehalveerd. Onderstaande tabel geeft een duidelijk beeld van de schommelingen. In tabel 2 zijn de categorieën in percentages weergegeven. Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 9

10 Aanmelding naar Burg. Staat Tabel 1 (Nog) onbekend ,7% 3 1,6% Gehuwd ,3% 49 25,7% Gescheiden ,8% 40 20,9% Gescheiden partnerschap ,5% 1 0,5% Ongehuwd ,1% 80 41,9% Partnerschap (Geregistreerd) ,6% 1 0,5% Samenwonend (ongeregistreerd) ,8% 15 7,9% Weduwe/weduwnaar ,2% 2 1,0% Weduwe/weduwnaar partnerschap ,0% 0 0,0% Totaal % % Aanmelding naar Burg. Staat Tabel 2 Ermelo Harderwijk (Nog) onbekend 3,8% 0,0% 2,3% 2,2% Gehuwd 20,8% 20,0% 17,3% 27,9% Gescheiden 26,4% 32,7% 25,6% 16,2% Gescheiden partnerschap 0,0% 0,0% 0,8% 0,7% Ongehuwd 37,7% 34,5% 36,8% 44,9% Partnerschap (Geregistreerd) 0,0% 0,0% 2,3% 0,7% Samenwonend (ongeregistreerd) 11,3% 10,9% 12,0% 6,6% Weduwe/weduwnaar 0,0% 1,8% 3,0% 0,7% Weduwe/weduwnaar partnerschap 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Totaal 100% 100% 100% 100% Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 10

11 2.9 Gezinssituatie 2015 laat behalve een stijging van bijna 5% van het aantal echtparen zonder kinderen, geen grote schommelingen zien in deze tabel. Het toenemende aantal echtparen zonder kinderen uit de gemeente Ermelo is wel zeer opvallend. Aanmelding naar gezinssituatie (Nog) onbekend ,7% 3 1,6% (Echt)paar met kinderen ,5% 38 19,9% (Echt)paar zonder kinderen ,6% 25 13,1% Alleenstaand ,2% 97 50,8% Alleenstaande ouder ,1% 28 14,7% Totaal % % 2.10 Wijze van Aanmelding De wijze van aanmelding laat in 2015 een ander beeld zien dan in Hoewel het merendeel van de aanvragen nog steeds via STIMENSZ verloopt is het wel opvallend dat dit aandeel met bijna 25% is gedaald. Opvallende is de forse toename van het aantal rechtstreekse aanmeldingen bij Westerbeek in FenS en de aanmeldingen via bewindvoerderkantoren. Onder Anders vallen o.a.. aanmeldingen via Stichting Stichting Welzijn Ermelo, Financial Health, Tactus, en het GROS. Doorverwijzing via Onbekend ,0% 0 0,0% Anders, namelijk: ,0% 13 6,8% Klant aangemeld door STIMENSZ ,0% 88 46,1% Klant zelf rechtstreeks aangemeld bij Westerbeek in Fens ,7% 50 26,2% Via de sociale dienst 0 0,0% 0 0,0% Via bewindvoerderskantoor ,1% 35 18,3% Via de ontmoeting ,5% 1 0,5% Via Iriszorg ,1% 3 1,6% Via GGZ Centraal ,7% 1 0,5% Totaal (aantal) % % Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 11

12 2.11 Vergelijking met aanmeldingen Loket FenS Ten tijde van het schrijven van dit jaarverslag waren wij niet in het bezit van deze gegevens. Deze tabel zal later in het verslag als bijlage worden toegevoegd. Tabel 2013 / aanmeldingen bij Stimenz aanmeldingen Westerbeek door Stimenz % Westerbeek/STIMENSZ 82% 97% 75% 61% 77% 68% Een vergelijking met tussen de jaren 2014 en 2015 cijfers betreffende aanmeldingen bij Stimenz volgt als de cijfers bij ons bekend zijn Her aanmeldingen In 2014 is voor het eerst bijgehouden of cliënten eerder in beeld zijn geweest. Onderstaande tabel laat zien dat vooral de aanvragers van wie het traject is afgesloten met een éénmalig advies zich opnieuw aanmelden. Die categorie laat ook een stijging zien ten opzichte van Her aanmeldingen Nog onbekend ,8% 25 13,1% Ja, vorig traject afgesloten met eenmalig advies ,3% 31 16,2% Ja, vorig traject om procedurele reden afgesloten ,6% 13 6,8% Ja, vorig traject succesvol afgesloten; opnieuw in problemen ,2% 1 0,5% Ja, vorig traject uitval na intake/pva ,8% 8 4,2% Ja, vorig traject uitval voorfase/no show ,9% 5 2,6% Nee ,3% ,5% Totaal (aantal) % % Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 12

13 3. Huidige stand van zaken 3.1 Beëindigde dossiers naar reden Van de beëindigde zaken is 61,8% (2014: 59,8%) een geslaagd traject. 38,2% is niet geslaagd (2014: 40,2%); de redenen hiervoor zijn uiteenlopend. Beëindigingreden Aanmeldfase uitval (no show e.d.) ,2% 6 2,9% Aanmeldfase, afgemeld, geen hulp wenselijk ,5% 5 2,5% Afgerond na 1-malig advies ,5% 51 25,0% Beëindiging dossier overig ,6% 28 13,7% Geslaagd SK secundaire diensten afgerond ,6% 15 7,4% Geslaagde SB, secundaire diensten afgerond ,8% 6 2,9% Geslaagde STA, secundaire diensten afgerond ,9% 14 6,9% Geslaagde WSNP, secundaire diensten afgerond ,7% 17 8,3% Intake fase, geen vervolg mogelijk ,9% 9 4,4% Intake fase, geen vervolg nodig ,5% 0 0,0% Intakefase uitval ,9% 7 3,4% Minnelijk mislukt, vervolg niet mogelijk/nodig/ongewenst ,3% 4 2,0% Na Crisisinterventie beeindigd ,4% 9 4,4% Stabilisatie mislukt, vervolg niet mogelijk/nodig/ongewenst ,7% 12 5,9% Uitval tijdens traject, reden onbekend ,6% 9 4,4% Uitval tijdens traject: ziekte, detentie, verhuizing, overlijden ,8% 8 3,9% Uitval voor HO ,0% 0,0% Voor intake of advies bleek vervolg niet nodig/wenselijk ,0% 0 0,0% Wettelijk mislukt, vervolg niet mogelijk/nodig/ongewenst ,0% 4 2,0% Totaal (aantal) % % Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 13

14 3.2 Huidige cliëntenbestand Het totaal aantal actieve casussen aan het einde van het jaar is gedaald in 2015 ten opzichte van voorgaande jaren. De groep in heronderzoekfase zijn geslaagde schuldbemiddelingen waarbij cliënten nog drie jaar in traject blijven. Status actieve cliënten Totalen per einde jaar Aanmeldfase Adviesfase Crisisfase Intakefase Stabilisatiefase SR-fase WSNP Heronderzoekfase Subtotaal Nazorgfase Alleen BBH Alleen BGL SMN Totaal Problematische financiële situaties 4.1 Vervolg op de aanmelding Wanneer cliënt zich meldt in het FenS loket wordt gekeken of cliënt in aanmerking komt voor een traject bij Westerbeek. Indien de vragen relatief eenvoudig zijn wordt cliënt geholpen in het FenS loket. Indien de situatie complexer lijkt wordt cliënt doorverwezen naar Westerbeek. Daar wordt na het eerste gesprek bepaald of cliënt middels een advies geholpen kan worden (een, twee gesprekken), of dat er sprake is van een problematische schuldensituatie. In dat geval wordt een integrale intake gehouden waarin met cliënt wordt besloten wat de stappen zullen zijn. Deze worden vastgelegd in een Plan van Aanpak (PvA). Onderstaande tabel maakt duidelijk in hoeveel gevallen een advies, en in hoeveel gevallen een intake wordt geïndiceerd. Voor bijna 65% van de aanmeldingen volgt een integrale intake. Voor 21% volgt een advies. Het percentage uitval ligt een 0,5% hoger dan in Dit zijn vooral noshows. In 2014 was er in 7,3% sprake van crisisinterventie; dat is 0,8% minder dan in Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 14

15 Voor een aantal cliënten aangemeld aan het einde van het laatste kwartaal is nog geen vervolg bepaald doordat hier nog gesprek mee geweest is. Komt er een vervolg? Nog niet bepaald ,8% 3 1,6% Crisisinterventie ,1% 14 7,3% Ja, 1-maligadvies ,0% 40 20,9% Ja, Integrale intake ,2% ,9% Nee, hulpvraag afgevangen in FenS ,1% 2 1,0% Nee, uitval ,2% 6 3,1% Nee: hulpvraag paste niet bij FenS ,1% 2 1,0% Nee: traject via FenS niet mogelijk ,7% 0 0,0% Totaal (aantal) % % Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 15

16 4.2 Crisissituaties Wanneer er sprake is van crisis (dreigende afsluiting gas/elektra, huisontruiming en dergelijke) worden cliënten met spoed naar ons doorverwezen. Ook tijdens het traject kan er een crisis ontstaan. Het aantal crises is in Harderwijk fors gedaald. In Ermelo zien we juist een forse stijging. Ten opzichte van Het totaal aantal crises is gedaald van 22 in 2014 naar 18 in In 2015 waren we in drie van de 18 gevallen niet in staat om de crisis af te wenden. 2 cliënten hadden onvoldoende inkomen en één cliënt is tijdens het traject uitgevallen. De Overige 15 crises zijn minnelijk afgewend. Met enige trots kan gezegd worden dat hiervoor nooit het instrument moratorium is ingezet. Dit is het gevolg van goede samenwerking en een positieve houding van de betreffende ketenpartners en stakeholders. Resultaat crisisinterventie Crisis afgewend middels moratorium ,1% 0 0,0% Crisis afgewend minnelijk ,7% 15 83,3% Crisis afgewend WSNP ,1% 0 0,0% Crisis afwenden niet mogelijk overig ,1% 0 0,0% Crisis afwenden was niet mogelijk wegens onvoldoende inkomen ,0% 2 11,1% Crisis niet afgewend wegens uitval cliënt ,0% 1 5,6% Totaal (aantal) % % 4.3 Eenmalig advies Wanneer er geen sprake is van een problematische situatie, of dat een traject nog niet mogelijk is, kan een eenmalig adviesgesprek worden ingezet. Resultaat Advies Hulpvraag (deels) beantwoord: geen vervolg mogelijk Hulpvraag cliënt beantwoordt, geen vervolg nodig Hulpvraag deels beantwoord, cliënt wel doorverwezen Hulpvraag deels beantwoord, preventief ondersteuning vanuit FenS nodig ,8% 30 52,6% ,1% 16 28,1% ,9% 8 14,0% ,3% 3 5,3% Totaal (aantal) % % Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 16

17 In 52,6 % van de gevallen waarin een adviesgesprek plaatsvindt, is geen vervolg mogelijk. Denk hierbij aan een woning die nog verkocht moet worden, echtscheiding nog niet uitgesproken, niet saneerbare boetes, psychiatrie, verslaving en andere belemmeringen. In 48,4% van de adviesgesprekken is hulpvraag geheel of gedeeltelijk beantwoord. 5. De intake 5.1 Vervolgstappen Wanneer met cliënt een integrale intake wordt gehouden, wordt met cliënt aan het eind van deze fase (meestal 2 gesprekken) een plan van aanpak (PVA) opgesteld. Hierin staat welke mogelijke vervolgtrajecten zijn geïndiceerd. De volgende trajecten kunnen worden geïndiceerd: 1. Stabilisatie als voortraject. Schuldsanering is waarschijnlijk nodig, maar eerst dienen andere stappen te worden gezet, zoals inkomensreparatie, wegwerken van niet saneerbare vorderingen, etc. 2. Schuldenregeling minnelijk. Alleen als cliënt schuldsaneringsrijp is en het dossier op orde kan direct worden gestart met de minnelijke schuldsanering: 3. WSNP. Wettelijke sanering kan in de regel alleen wanneer een minnelijke regeling is geprobeerd (en dus mislukt). Er zijn echter uitzonderingen waarbij een WSNP direct aangevraagd kan worden na (of zelfs tijdens) de intakefase. 4. Stabilisatie als eindtraject. Denk aan betalingsregelingen bijvoorbeeld. Of: de verwachting is dat sanering van de schulden ook na het stabilisatietraject (nog) niet mogelijk is. Uiteraard vallen er ook wel eens cliënten tijdens de intakefase uit. In een enkel geval is een vervolg niet mogelijk, of wil cliënt niet aan de voorwaarden voldoen van een traject. 5.2 Vervolgstappen in aantallen en percentages In 46 procent van de gevallen is het nodig om eerst een stabiele situatie voor de klant te creëren voordat deze door kan gaan richting een schuldenregeling. Dit kan in verschillende oorzaken liggen zoals toeslagen die nog aangevraagd dienen te worden of niet-saneerbare vorderingen die eerst weggewerkt moeten worden etcetera. Ook kan het zijn dat cliënt nog niet klaar is voor een schuldenregeling, en dient eerst een vorm van begeleiding of doorverwijzing naar andere instanties plaats te hebben. Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 17

18 Resultaat intake Regeling via Westerbeek niet mogelijk ,0% 2 1,8% Regeling via Westerbeek niet nodig ,0% 0 0,0% SR minnelijk ,5% 47 41,6% Stabilisatie als eindproduct ,6% 12 10,6% Stabilisatie als tussenstap ,8% 52 46,0% WSNP (minnelijk niet mogelijk) ,1% 0 0,0% Totaal (aantal) % % 6. Na de intake Na de intake wordt er gestart met de uitvoering van het eerder genoemde plan van aanpak. Budgetbeheer en budgetcoaching kunnen tevens onderdeel uitmaken van het traject, als flankerende of ondersteunende diensten/producten. Onderstaande cijfers betreffen in 2014 afgeronde stabilisatie- en schuldregelingstrajecten. Aangezien deze trajecten doorlooptijden kennen van enkele maanden zijn deze cijfers niet een op een te vergelijken met het aantal nieuwe aanmeldingen in Stabilisatie als tussenstap Resultaat Stabilisatie Geslaagd Vervolg op stabilisatie SR aanvragen ,8% 26 92,9% Sta als eindproduct (100% regelingen) ,0% 2 7,1% WSNP aanvragen ,2% 0 0,0% Totaal (aantal) % % Na de stabilisatie volgt conform verwachting in meerderheid een schuldenregeling. In enkele gevallen wordt direct een WSNP aangevraagd of wordt alsnog gekozen voor een andere oplossing zoals 100% betalingsregelingen. Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 18

19 6.2 Stabilisatie eindproduct Resultaat Sta-E Geslaagde STA, hulpvraag cliënt beantwoord Geslaagde STA, hulpvraag deels beantwoord Sta mislukt, wegens verhuizing, detentie e.d Totaal (aantal) In 2015 zijn 9 stabilisaties afgerond als geslaagd. In deze gevallen is dus geen vervolg nodig. Wel kan budgetbegeleiding nog voortgezet of gestart worden. In 9 gevallen is de hulpvraag deels opgelost. Wellicht dat deze cliënten in een later stadium toch nog terugkomen voor een vervolg, meestal schuldsanering. In 2 gevallen is stabilisatie niet gelukt vanwege detentie of verhuizing. 6.3 Schuldenregeling minnelijk Totalen Resultaat SR-minnelijk nog in behandeling SR mislukt, dwangakkoord is volgende stap ,6% 2 5,9% SR mislukt, regelingen overig is volgende stap 0 0,0% 0 0,0% SR mislukt, WSNP is volgende stap ,3% 8 23,5% SR is geslaagd (bemiddeling) ,3% 7 20,6% SR is geslaagd (SK) ,5% 12 35,3% SR mislukt, vervolg niet mogelijk ,3% 5 14,7% SR mislukt, vervolg niet nodig/gewenst 0 0,0% 0 0,0% Totaal (aantal) % % In 2015 was 55,9% van de in 2014 afgeronde schuldenregelingen een geslaagde regeling (bemiddeling of saneringskrediet); in 2014 was dat 55,8%. Cliënten waarvoor een schuldbemiddeling slaagt blijven nog drie jaar in traject; jaarlijks vindt een heronderzoek plaats. Overigens kunnen dwangakkoorden alsnog leiden tot een geslaagde regeling. Van de afgeronde regelingen is 44,1% mislukt (2014: 44,2%) en wordt gevolgd door een dwangakkoord, WSNP of alternatieve oplossing. In enkele gevallen is er geen vervolg mogelijk/nodig. Eind 2015 zijn nog 32 schuldenregelingen in behandeling bij onze afdeling Schuldregeling. Deze zullen in 2016 afgerond worden. Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 19

20 6.4 Wettelijke sanering (WSNP) Resultaat WSNP Totalen Aanvraag WSNP afgewezen ,0% 2 9,1% Aanvraag WSNP toegewezen ,7% 19 86,4% Dwangakkoord afgewezen, WSNP afgewezen ,7% 0 0,0% Dwangakkoord afgewezen, WSNP toegekend ,3% 0 0,0% Dwangakkoord toegekend (SR alsnog geslaagd) ,3% 0 0,0% WSNP onjuist geindiceerd ,0% 1 4,5% Na voorlopige voorziening toegelaten WSNP ,0% 0 0,0% Totaal (aantal) % % 6.5 Budgetbeheer Budgetbeheer totaal Openstaand BBH einde jaar geopend gesloten In 2010 werd gestart met een groot aantal cliënten in budgetbeheer; dit betrof voor een groot deel cliënten waarvoor het budgetbeheer werd overgenomen van de Stadsbank. Sinds 2012 werd voor veel cliënten budgetbeheer beëindigd. In 2014 is het aantal cliënten in budgetbeheer verder ingekrompen. Er zijn in 2015 geen nieuwe trajecten budgetbeheer opgestart. Budgetbeheer wordt door ons alleen ingezet als ingeschat wordt dat budgetbegeleiding alleen onvoldoende is voor cliënt om zelfstandig in staat te zijn om, als hun inkomsten op orde zijn, hun vaste lasten te betalen en met hun leefgeld de maand door te komen. Bij deze cliënten wordt een budgetbegeleidingstraject ingezet om hen te leren weer zelfstandig het beheer te voeren over hun financiën. Onderdeel hiervan is het volgen van een budgetcursus. Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 20

21 7. Overig 7.1 Werkwijze Loket Financiën en Schulden (FenS) Bij het Loket FenS wordt een (eerste) aanzet gegeven om tot stabilisatie van de financiële situatie van cliënt te komen. Simpele advies vragen worden hier beantwoord; belemmeringen voor aanmelding bij Westerbeek worden hier gesignaleerd (ontbreken van inkomen is daarbij de belangrijkste); en er wordt ondersteuning gegeven bij het treffen van eenvoudige betalingsregelingen. Direct na aanmelding bij Loket FenS stromen cliënten in in een serie groepsbijeenkomsten waarin aandacht is voor de motivatie voor het aanpakken van de financiële problemen, het budgetplaatje en een overzicht van de schulden. In de groepsbijeenkomsten beoordelen maatschappelijk werkers of aanmelding bij Westerbeek nodig is of dat eerst een ander traject gevolgd moet worden (administratieve ondersteuning; motiverende gesprekken bij maatschappelijk werk; onderbewindstelling etc.). Een deel van de deelnemers heeft voldoende aan de groepsbijeenkomsten en kan hierna zelfstandig verder. Individuele trajecten blijven mogelijk in voorkomende gevallen. Vanuit Loket FenS worden samen met cliënt de lijnen uitgezet richting de ketenpartners STIMENSZ, Westerbeek en ZorgDat/Stichting Welzijn Ermelo. Zo wordt voor de cliënt het aanbod een meer samenhangend geheel waarbij duidelijker is dat de verschillende onderdelen van zijn traject onderling van elkaar afhankelijk zijn. Daarbij wordt cliënt ook gewezen op zijn eigen verantwoordelijkheden hierin. Er wordt een hulpverleningsplan opgesteld wat door cliënt en de ketenpartners als leidraad gebruikt kan worden en desgewenst aangevuld kan worden. In Loket FenS zal ook gesignaleerd worden als het budget niet voldoende op orde is. Er wordt met de cliënt een budgetplan opgesteld, aangezien een stabiel budget de basis vormt van een gezonde financiële huishouding en onmisbaar is voor elke structurele oplossing van schuldenproblematiek. Voor een inkomenscheck en eventueel reparatie kan ondersteuning door vrijwilligers van ZorgDat en Stichting Welzijn Ermelo worden ingezet. Vrijwilligers zijn aanwezig in Loket FenS ten tijde van de inloopspreekuren zodat cliënt direct met hen aan de slag kan. Deze werkwijze past goed in de integrale werkwijze van Westerbeek COD. Wij werken vanuit de visie dat er gedragsverandering plaats dient te vinden bij de schuldenaar. Hierbij speelt het inzien van de consequenties van zijn gemaakte keuzes op de schulden en het oplossen daarvan een grote rol. Om schulden effectief te kunnen oplossen zal de cliënt een bepaald doel voor ogen moeten hebben waarbij maatschappelijke participatie de hoofdrol speelt. Dit kan zijn op het gebied van werk maar kan ook in de maatschappelijke of persoonlijke sfeer te vinden zijn. Schuldhulpverlening is alleen effectief als de cliënt de bereidheid heeft om zelf heel hard te werken aan zijn schulden waarbij het maken van de juiste keuzes een cruciale rol spelen. Het gaat erom dat cliënt weer grip op zijn leven en zijn financiële situatie krijgt. Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 21

22 Door de cliënt zijn hulpvraag, die verder gaat dan alleen ik wil van mijn schulden af, te laten formuleren en gedurende het traject daar het referentiekader van klant te leggen kan er effectief gewerkt worden aan het oplossen van de schuldenproblematiek van cliënt door middel van een gedragsverandering en het maken van de juiste keuzes. Hierbij zal het zogenaamde draaideur effect minder worden. Westerbeek heeft als visie dat alleen indien de klant zelf bepaalde keuzes maakt in het proces dat dit leidt tot langdurige en effectieve oplossingen van het probleem. Gedwongen keuzes en het aan de hand meenemen van de klant is minder effectief. 7.2 Deskundigheidsbevordering De eerste was op 26 maart 2015 voor alle ketenpartners van de gemeente Harderwijk en Ermelo. Hieraan hebben 25 personen deelgenomen (uitgezonderd de vrijwilligers organisaties omdat we daar teveel aanmeldingen van hadden binnengekregen, is besloten voor hen een aparte bijeenkomst te houden). In deze eerste bijeenkomst is een algemene informatie gegeven over schuldhulpverlening en zijn drie casussen besproken. Aan deze bijeenkomst hebben deelgenomen: (1x ZorgDat; 2x Stimenz; 1x UWoon Ermelo); 1x Omnia Wonen; 2x Woonzorgnet; 3x cliëntenraad Soc. Dienst; 1x gemeente H wijk; 1x gemeente Ermelo; 2x Iriszorg; 1x Mee Veluwe; 4x Humanitas; 1x Interakt Contour; 1x SHM Ermelo; 1x Diaconie H wijk; 1x regio Nrd-West Veluwe; 1x Ambulante hulpverl. Midden-Nederland; 1x voedselbank. In totaal 25 deelnemers. Voor de vrijwilligersorganisaties ZorgDat en St. Stichting Welzijn Ermelo hebben we twee deskundigheidsbevorderingen gegeven, de eerste was qua inhoud gelijk aan die voor alle ketenpartners. Hieraan hebben 18 mensen deelgenomen. De 2 e bijeenkomst voor de vrijwilligersorganisatie was een verdieping op de eerste en hierin zijn VTLB en beslagvrije voet besproken en berekend + ook casuïstiek bespreking. Hieraan hebben 17 mensen deelgenomen. De vierde bijeenkomst was voor de organisatie Harderwijk verbindt Talenten Alle medewerkers van deze organisatie waren op 26 maart verhinderd en op hun verzoek is er een aparte bijeenkomst voor hen gehouden. Hier hebben 3 personen aan deelgenomen (voltallig bestand betaalde krachten); De vijfde bijeenkomst was voor de Schuldhulpmaatjes in Ermelo. Tijdens de ketenpartnersbijeenkomst van 26 maart was één lid van deze organisatie aanwezig en vond de deskundigheidsbevordering zo interessant dat hij een bijeenkomst heeft belegd voor alle schuldhulpmaatjes. Hieraan hebben 14 personen deelgenomen. De zesde bijeenkomst op 14 oktober 2015 was wederom voor alle ketenpartners van de gemeentes en was een verdieping op de eerste deskundigheidsbevordering. In deze deskundigheidsbevordering is uitgebreid ingegaan op het berekenen en bespreken van het Vrij te laten bedrag en beslagvrije voet en het verschil tussen beide. Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 22

23 7.3 Klachten In 2016 zijn geen officiële klachten ingediend. Onvrede over de behandeling van dossiers door Westerbeek worden altijd direct via de keten gemeld bij Westerbeek en met de betrokkene(n) besproken en opgelost. 8. Conclusies en vooruitzichten Het jaar 2015 laat géén grote verschillen zien ten opzichte van Het aantal aanvragen en resultaten zijn gestabiliseerd. Het is wel duidelijk dat door het leveren van meer maatwerk de stabilisatiefase vaak langer duurt dan 4 maanden. In 2016 zal het product budgetbeheer wellicht meer ingezet worden. Dit heeft te maken met de explosieve groei van het aantal cliënten in beschermingsbewind en de daarmee gepaard gaande kosten. In de zoektocht naar mogelijkheden de groei te beteugelen lijkt budgetbeheer het antwoord. Het aansluiten van de gemeent Oldebroek per 1 januari 2016 is een nieuwe uitdaging voor de totale schulddienstketen in de deelnemende gemeenten. Met name de implementatie in het loket FenS en de samenwerking met de ketenpartners in Oldebroek zal vorm gegeven moeten worden. Westerbeek COD BV jaarverslag 2015 Harderwijk & Ermelo Pagina 23