U mag gebruik maken van een rekenmachine. Let op! Dit mag geen rekenmachine zijn met een grafisch geheugen of internet toegang.

Transcriptie

1 0.001her-CAT MWO 2, afname Deze toets bestaat uit 8 open vragen aan de hand van opdrachten. Bij elke vraag staat aangegeven hoeveel punten u maximaal kunt krijgen. In totaal zijn er 90 punten te verdienen. Maak niet de fout om zonder structuur alles op te schrijven waarvan je denkt dat het misschien tot het antwoord behoort. Het cijfer wordt niet bepaald door het aantal gebruikte woorden in het antwoord. Waar gevraagd wordt naar een specifiek aantal antwoorden (bijv. drie criteria, vier aspecten etc.) is het niet toegestaan meer antwoorden te geven. Je mag dus niet zes antwoorden opschrijven in de hoop dat er sowieso drie goed zijn. U mag gebruik maken van een rekenmachine. Let op! Dit mag geen rekenmachine zijn met een grafisch geheugen of internet toegang. Deze toets duurt 2 uur (+ 30 minuten voor de studenten met extra tijd). Huishoudelijke mededelingen Mobiele telefoons uit en in de tas onder de stoel. Alléén toetsbenodigdheden op tafel. Vragen over de inhoud van de toets worden NIET beantwoord. Commentaren na afloop naar de cursusvertegenwoordiging (CVW). Toiletbezoek NIET toegestaan. Fraude wordt bestraft. Je dient te allen tijde de instructies van de surveillant op te volgen. In het geval van een technische storing steek je je hand op zodat je naam genoteerd kan worden. Als je naam niet bekend is bij de surveillant, is er geen recht om te reclameren. Als je niet hebt ingetekend voor dit tentamen, ontvang je geen resultaat. Via VUnet kun je bezwaar maken tegen het feit dat je niet meer kunt intekenen na het verstrijken van de intekendeadline. Dien je bezwaarschrift online in binnen één week na het tentamen. Meer informatie vind je op Succes! Puntenverdeling: Inhoudelijke verdeling Biostatistiek 40 (44%) Fundamenteel 6 (7%) Longziekten 20 (22%) Epidemiologie 12 (13%) Kwalitatief - 12 (13%) Totaal punten aantal: 90

2 Opdracht 1: LDL cholesterol (totaal 18 punten) -vraag 1 t/m 8- Bij de afdeling gezondheidswetenschappen van de Vrije Universiteit is een onderzoek uitgevoerd naar de relatie tussen de hoeveelheid buikvet (uitgedrukt in kg) en de concentratie LDL cholesterol in het bloed. Omdat beide variabelen continu zijn, werd een lineaire regressie-analyse uitgevoerd. Output 1 toont (een deel van) het resultaat van deze analyse. Output 1 Model Unstandardized Coefficients Standardized Coefficients B Std. Error Beta t Sig. 1 (Constant) 3,709,115 32,212,000 buikvet,236,027,410 A Vraag 1. Wat is het verschil in LDL cholesterol tussen een persoon met 8 kg buikvet en een persoon met 10 kg buikvet? (2 punten) Antwoord X 0,236 = -0,472 In de output staat op de plek van A eigenlijk een getal. Vraag 2. Welke getal is daar weggehaald? Verklaar je antwoord. (2 punten) Antwoord 2.,000; de t-waarde is heel groot (0,236 / 0,027 = 8,74) In een tweede analyse werd gekeken in hoeverre leeftijd de relatie tussen buikvet en LDL cholesterol beïnvloedt. Leeftijd is hierbij een continue variabele. Output 2 toont het resultaat van deze analyse. Output 2 Model Unstandardized Coefficients t Sig. B Std. Error 1 (Constant) 3,811,160 23,859,000 buikvet,123,031 leeftijd -,009,010 -,923,357

3 Vraag 3. Is leeftijd een relevante confounder in de relatie tussen buikvet en LDL cholesterol? Licht je antwoord toe. (2 punten) Antwoord 3. Ja, de verandering in de regressie-coëfficiënt is meer dan 10% Vraag 4. Wat is op basis van output 2 de regressie-coëfficiënt voor buikvet voor personen met een leeftijd van 50 jaar? (2 punten) Antwoord 4. 0,233 In een derde analyse werd gekeken in hoeverre de relatie tussen de buikvet en LDL cholesterol afhankelijk is van fitheid. De variabele fitheid is categoriaal en bestaat uit drie groepen (goede fitheid, matige fitheid en slechte fitheid). De categoriale variabele is op de gebruikelijke manier weergegeven door twee dummy variabelen en de goede fitheid is hierbij de referentiecategorie. Output 3 toont het resultaat van deze analyse. Output 3 Model Unstandardized Coefficients Standardized Coefficients B Std. Error Beta t Sig. 1 (Constant) 3,401,179 19,028,000 buikvet,213,046,370 4,636,000 fitheid(1),283,260,148 1,089,277 fitheid(2),910,256,478 3,551,000 Interactie_vet_fit(1),017,062,042,277,782 Interactie_vet_fit(2),015,062,036,247,805 Vraag 5. Wat is de interpretatie van de regressie-coëfficiënt voor buikvet (in dit geval 0,213)? (2 punten) Antwoord 5. De relatie tussen buikvet en LDL cholesterol voor mensen met een goede fitheid. Vraag 6. Wat is de interpretatie van de regressiecoëfficiënt voor fitheid(1) (in dit geval 0.283)? (2 punten) Antwoord 6. Het verschil in LDL cholesterol tussen mensen met een matige fitheid en mensen met een goede fitheid die allebei 0 kg buikvet hebben.

4 Vraag 7. Is de relatie tussen buikvet en LDL cholesterol afhankelijk van fitheid? Verklaar het antwoord. (3 punten) Antwoord 7. Nee, beide interactietermen zijn niet significant en de interactieterm die niet in de output voorkomt heeft een coëfficiënt van 0.002, dus die zal ook niet significant zijn. Vraag 8. Voor welke van de bovenstaande personen is op basis van output 3 de waarde van het LDL cholesterol het hoogst en voor welke persoon is de waarde van het LDL cholesterol het laagst? Demonstreer door middel van de berekende LDL waardes. (3 punten) Antwoord 8. Persoon 6 heeft de hoogste LDL en persoon 1 de laagste (zie berekende LDL waardes). Persoon Buikvet (kg) fitheid 1 8 goed 2 10 goed 3 8 matig 4 10 matig 5 8 slecht 6 10 slecht Persoon Buikvet (kg) fitheid LDL 1 8 goed 5, goed 5, matig 5, matig 5, slecht 6, slecht 6,590 Leerdoel 1 en 2

5 Opdracht 2: Casus: chemotherapie (14 punten) -vraag 9 t/m 13- Bij de afdeling oncologie van het VUMC werd een onderzoek uitgevoerd naar het optreden van bijwerkingen bij het toedienen van een nieuwe chemotherapie in verschillende doses. Het optreden van bijwerkingen is hierbij gecodeerd met 1 en geen bijwerkingen met 0 en er zijn 5 oplopende doses, welke gecodeerd zijn met 1 t/m 5. Er werd in eerste instantie een analyse uitgevoerd waarbij dosis als een discrete variabele werd geanalyseerd (output 4). Output 4 Variables in the Equation B S.E. Wald df Sig. Exp(B) Step 1 a dosis,402,081 24,631 1,000 1,495 Constant -,221,287,593 1,443,802 a. Variable(s) entered on step 1: dosis Vraag 9. Wat is de interpretatie van de Exp(B) voor de constante in output 4 (0,802)? (3 punten) Antwoord 9. De odds op het hebben van bijwerkingen bij een dosis van 0. Vraag 10. Bereken op basis van output 4 de OR voor een dosis van 4 t.o.v. een dosis van 2 om bijwerkingen te krijgen? (3 punten) Antwoord 10. EXP(2 x 0,402) = 2,23

6 In tweede instantie werd een analyse uitgevoerd met dosis als een categoriale variabele (output 5). Output 5 Frequency Parameter coding (1) (2) (3) (4) dosis 1 84,000,000,000, ,000,000,000, ,000 1,000,000, ,000,000 1,000, ,000,000,000 1,000 Variables in the Equation B S.E. Wald df Sig. Exp(B) Step 1 a dosis 66,398 A,000 dosis(1),000,391,000 1 B 1,000 dosis(2),147,361,166 1,684 1,158 dosis(3) 1,477,396 13,916 1,000 4,380 dosis(4) 2,162,338 40,812 1,000 8,688 Constant,163,256,405 1,602 1,770 a. Variable(s) entered on step 1: dosis Vraag 11. Hoeveel vrijheidsgraden heeft de overall Wald toets voor dosis (met andere woorden, welk getal moet staan bij A)? (2 punten) Antwoord groepen, dus 4 vrijheidsgraden

7 Vraag 12. Bereken op basis van output 5 de OR voor een dosis van 4 ten opzichte van een dosis van 2 om bijwerkingen te krijgen? (3 punten) Antwoord 12. Exp (1,477 0,000) = 4,380 De onderzoekers hebben twee analyses uitgevoerd. Een analyse met dosis als een discrete variabele en een analyse met dosis als een categoriale variabele. Vraag 13. Welke van deze twee analyses heeft de voorkeur? Verklaar je antwoord. (3 punten) Antwoord 13. De tweede omdat de eerste een lineair verband veronderstelt dat niet aanwezig is. Leerdoel 1 en 2 Opdracht 3: Casus tweedejaars geneeskundestudenten (totaal 8 punten) -vraag 14 t/m 16- In een onderzoekje uitgevoerd door tweedejaars studenten geneeskunde werd de systolische bloeddruk vergeleken tussen kinderen. Output 6 toont descriptieve informatie betreffende de resultaten van dit onderzoek. Output 6 Systolische bloeddruk Mean sd aantal Jongens Meisjes Vraag 14. Als meisjes met 1 gecodeerd zijn en jongens met 0, wat wordt dan de waarde van de b0 in een regressieanalyse met het geslacht als enige onafhankelijke variabele? (2 punten) Antwoord 14. b0 is gemiddelde van de jongens = 115 Vraag 15. Als meisjes met 1 gecodeerd zijn en jongens met 0, wat wordt dan de waarde van de regressiecoëfficiënt van geslacht in een regressieanalyse met het geslacht als enige onafhankelijke variabele? (3 punten) Antwoord 15. B1 is verschil tussen meisjes en jongens = -5

8 Vraag 16. Is het verschil tussen jongens en meisjes statistisch significant? Verklaar je antwoord. (3 punten) Antwoord 16. Ja, het verschil gedeeld door de SE geeft een hoge t-waarde. Leerdoel 1 en 2 Opdracht 4: Epidemiologie (totaal 12 punten) -vraag 17 t/m 19- Er wordt een onderzoek opgezet naar de effectiviteit van adjuvante chemotherapie bij kleincellig longcarcinoom. Vraag 17. Leg uit hoe deze studie het best opgezet kan worden. (6 punten, 1 punt per item). Antwoord 17. Het beste onderzoeksdesign is een Randomized Controlled Trial i. Daarbij rekening houden met een goede patiënt selectie (interne en externe validiteit) ii. Er moet een goede controlebehandeling komen, bijvoorbeeld een placebo, of geen behandeling, niet de adjuvante chemo. iii. De patiënten moeten gerandomiseerd worden. iv. Dubbele blindering: patiënten en artsen; ook goed: dubbele blindering is technisch niet mogelijk v. Uitkomst: bijvoorbeeld duur overleving vi. Analyse: intention-to-treat analyse, of Kaplan Meier, of Cox regressie Vraag 18. Leg uit wat een intention-to-treat analyse is, en wat een voor- en nadeel van een dergelijke analyse is. (4 punten (2 en 2)) Antwoord 18. Bij een intention-to-treat, gaat het om naar welke behandeling mensen zijn gerandomiseerd. Dit is anders dan een per protocol: gegevens worden geanalyseerd naar welke behandeling mensen daadwerkelijk hebben gekregen. Voordeel is dat het aansluit bij de klinische praktijk, waar mensen uitvallen of de behandeling niet volledig volgen. Nadeel is dat je niet echt het directe effect van de behandeling kunt onderzoeken. Vraag 19. In welke fase van een klinische trial wordt medicatie voor het eerst in de mens toegediend? (2 punt)

9 Antwoord 19. Fase I onderzoek. Leerdoel 1 en 2 Opdracht 5: Kwalitatief onderzoek (totaal 12 punten) -vraag 20 t/m 22- Lees onderstaande tekst en beantwoord de vragen onder de tekst. Heldere en goede communicatie is belangrijk bij longkankerpatiënten die te horen krijgen van de arts dat hun levensduur beperkt is en palliatieve zorg als enige optie resteert. De afdeling thorax oncologie van het Universitair Medisch Centrum in Heidelberg, Duitsland, heeft een kwalitatief onderzoek uitgevoerd naar langdurige communicatietrajecten bij longkankerpatiënten met beperkte levensduur die palliatieve zorg kregen. Doel van het onderzoek was om behoeften en voorkeuren van patiënten en hun familie te exploreren in relatie tot communicatie, kwaliteit van leven en zorg tijdens die laatste levensfase. Ook wilde men zicht krijgen op perspectieven van zorgverleners op een gestructureerd plan voor communicatie met de patiënt tijdens dat traject. (Zie: Villalobos et al, 2017, A longitudinal communication approach in advanced lung cancer: A qualitative study of patients, relatives and staff s perspectives. Eur. J of Cancer). Vraag 20. In bovenstaande tekst wordt aangegeven dat een kwalitatief onderzoek is uitgevoerd. Noem twee redenen voor de onderzoekers om een kwalitatief onderzoek uit te voeren. (4 punten) Antwoord Kwalitatief onderzoek is geschikt om zicht te krijgen op perspectieven, gevoelens of motieven. In dit geval is het belangrijk om zicht op hoe patiënten en familie de communicatie ervaren tijdens het zorg traject. - Door middel van kwalitatief onderzoek kan een verschijnsel verder verkend of verdiept worden. In dit geval kan informatie verkregen worden over voorkeuren en behoeften van patiënten en familie over wijze van communicatie met hen in de zorg. - Kwalitatief onderzoek is geschikt om zicht te krijgen op complexe situaties. Patiënten en familie hebben dagelijks te maken met beslissingen die zij moeten nemen over de laatste fase van het leven. Dit kan spanningen oproepen, terwijl tegelijkertijd grote variatie kan bestaan tussen patiënten over wat belangrijk is in de communicatie tijdens deze fase. - Er is nog weinig bekend over wijzen waarop patiënten risico ervaren, vandaar eerst kwalitatief onderzoek om zicht op hun attitudes daarover te krijgen. Antwoordsleutel: als onderstreepte aspecten in antwoord voorkomen: 1 punt. In totaal 2 punten mogelijk.

10 Vraag 21. In het hierboven beschreven onderzoek vonden semi-gestructureerde interviews plaats met patiënten en familieleden en een focusgroep met zorgverleners. Noem van beide methoden van kwalitatieve dataverzameling één voordeel en één nadeel (in totaal dus vier). (4 punten) Antwoord 21. Interviews Voordeel Mogelijkheid om (in depth) inzichten te krijgen Mogelijkheid om gevoelige/privé onderwerpen te bespreken Efficiënt (één respondent geeft veel informatie) Nadeel Vinden van respondenten passend bij onderwerp kan veel tijd kosten Vinden van variatie in respondenten kan veel tijd kosten Focusgroep Voordeel: Efficiënt: veel informatie uit verschillende gezichtspunten in korte tijd Groepseffect: uitwisselen van verschillende perspectieven kan diepgaandere informatie opleveren Nadeel: Minder geschikt om gevoelige onderwerpen te bespreken Organisatie kost veel tijd Minder diepgang dan bij een interview Antwoordsleutel: voor elk genoemd onderdeel 1 punt; bij noemen van 1 voor- en nadeel bij interviews 2 punten; idem voor voor- en nadelen focusgroep. In totaal 4 punten mogelijk. Over de data-analyse in dit onderzoek geven de auteurs het volgende weer: The interviews and focus groups were analysed using qualitative content analysis. The transcription of interviews and focus groups and the preliminary theoretical considerations of a category system of the interviews were basis for the qualitative analysis in an iterative process involving two researchers. A search grid was developed based on the interview or focus group guide themes and adapted if data showed new or additional information. Categories and subcategories were identified. Thus, both inductive and deductive processes were used during the analysis. These categories and subcategories were revised and adapted repeatedly by the research team until they agreed to the final categories. Vraag 22. Beschrijf op basis van bovenstaande tekst hoe het proces van data-analyse plaatsvond. Welke vier stappen zijn te onderscheiden? (4 punten) Antwoord 22. Ontwerpen van een category systeem op basis de transcripties van de interviews, focusgroepen en eerste theoretische overwegingen

11 Leerdoel 5 Opstellen van een indelingsschema of search grid op basis van de thema s in de interviews en focusgroepen Aanpassen van de search grid op basis van nieuwe analyses net zolang tot geen nieuwe informatie naar voren kwam Vaststellen van de categorieën en subcategorieën n.a.v. discussie met research team. Opdracht 6: Fundamenteel onderzoek (totaal 6 punten) -vraag 23 t/m 24- Bij medisch wetenschappelijk onderzoek wordt vaak gebruik gemaakt van proefdieren. Daarvoor worden protocollen opgesteld die door de Dierexperimentencommissie (DEC) worden getoetst. Bij toetsing zijn de 3 V s: Vervanging, Vermindering, Verfijning heel belangrijk. Vraag 23. Bespreek voor elke V wat dat inhoudt voor de proeven. (3 punten) Antwoord 23. Vermindering van het aantal gebruikte proefdieren. Verfijning van het experiment teneinde het lijden tot een minimum te herleiden. - Vervanging van proefdieren. Elk experimenteel systeem waarbij geen volledig, levend dier gebruikt wordt -> vervangingsalternatief. - Vermindering; elke strategie die resulteert in het gebruik van minder dieren voor een zelfde hoeveelheid informatie of die leidt tot een toename van de informatie bekomen per dier -> vermijdt dat er bijkomend extra dieren moeten worden gebruikt - Verfijning; slaat op elke verandering van procedures, die beginnen vanaf de geboorte en eindigen bij de dood van het dier. En die uiteindelijk leidt tot een vermindering van pijn en ongemak van het dier en tot een verbetering van het welzijn. Vraag 24. Geef een concreet voorbeeld van elke V. (3 punten) Antwoord Vervanging ; gebruik van lagere organismen (kikkers,vissen,slakken,..) - Vermindering; goed beheer van het proefdierbestand (fokken naar behoefte, inteeltstammen) - Verfijning ; betere huisvesting, kooiverrijking, beter opgeleid en getraind personeel Leerdoel 5

12 Opdracht 7: Longziekten (totaal 10 punten) -vraag 25 t/m 27- Een groot deel van de longkankerpatiënten worden behandeld met cytotoxische chemotherapie. Vraag 25. Geef 4 van de meest voorkomende bijwerkingen van cytotoxische chemotherapie. (4 punten of 1 punt per antwoord) Antwoord 25. Vermoeidheid, misselijkheid, braken, haarverlies, beenmergsuppressie waaronder anemie, leukopenie, thrombopenie, mucositis, diarree, obstipatie Vraag 26. Een patiënt die chemotherapie heeft gekregen kan een neutropene sepsis ontwikkelen. Welke bevindingen (klinisch of in het lab) verwacht je bij deze patiënt te zien? (4 punten of 1 punt per antwoord) Antwoord 26. Lage neutrofielenwaarde in het lab (neutro < 1,5x10^9/L), ontsteking, koorts of ondertemperatuur, lage bloeddruk, tachycardie, oligurie, cognitieve veranderingen Vraag 27. Je wilt deze patiënt met neutropene sepsis na chemotherapie behandelen. Wat moet zeker toegediend worden? (2 punten) Antwoord 27. Antibiotica Leerdoel 6 Opdracht 8: Longziekten (totaal 10 punten) -vraag 28 t/m 30- Een patiënt komt met een afwijkende X-thorax. Je denkt aan een stadium 3 longkanker (NSCLC) op basis van deze X-thorax.

13 Vraag 28. Welke drie andere onderzoeken moeten nog plaatsvinden om tot een adequate stadiëring te komen? (1 punt per antwoord met een maximum van 3) Antwoord 28. CT-thorax, FDG-PET scan, MRI hersenen Vraag 29. Met welke vier vormen van onderzoek is in dit stadium een diagnose te stellen? (1 punt per antwoord met een maximum van 4) Antwoord 29. Bronchoscopie, EBUS, EUS, transthoracale punctie middels CT of echo, liquid biopsy (zeer uitzonderlijk) Vraag 30. Welke behandelmodaliteiten worden bij voorkeur toegepast in een patiënt met een stadium 3 NSCLC? Noem er 3. (1 punt per antwoord met een maximum van 3) Antwoord 30. chemotherapie en radiotherapie, eventueel adjuvant immunotherapie of resectie Leerdoel 6