PEMBROLIZUMAB: VRAGEN EN ANTWOORDEN

Transcriptie

1 PEMBROLIZUMAB: VRAGEN EN ANTWOORDEN Na nivolumab is er nu een tweede immunotherapie voor longkanker beschikbaar: pembrolizumab (merknaam: Keytruda ). Na de registratie van het medicijn heeft het een aantal maanden in de zogenaamde sluis van Schippers gezeten. In deze periode onderhandelde het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport met de farmaceut over de prijs. Als patiëntenorganisatie zijn wij erg blij dat deze periode nu is afgesloten en dat ook patiënten in Nederland nu beschikking hebben over het middel. In dit document vind je de antwoorden op veel gestelde vragen over pembrolizumab. Sinds wanneer is pembrolizumab beschikbaar? Pembrolizumab is per 1 juli beschikbaar voor de behandeling van specifieke vormen van longkanker in een aantal aangewezen ziekenhuizen. Wanneer kom ik in aanmerking voor pembrolizumab? Pembrolizumab kan een geschikt medicijn zijn als eerste behandeling (eerste lijn) als je een specifieke vorm van longkanker hebt, namelijk: o uitgezaaide niet-kleincellige longkanker. Daarbij heb je een PD-L1-expressie in minimaal 50% van de tumorcellen. Je hebt geen EGFR- of ALK-mutatie. Pembrolizumab kan ook een geschikt medicijn zijn als vervolgbehandeling (tweede lijn, na behandeling met chemotherapie) als je een specifieke vorm van longkanker hebt, namelijk: o uitgezaaide niet-kleincellige longkanker. Daarbij heb je een PD-L1-expressie in minimaal 1% van de tumorcellen. Je hebt geen EGFR- of ALK-mutatie. Kom ik in aanmerking voor pembrolizumab als ik een EGFR- of ALK-mutatie heb? Als je naast de PD-L1 expressie ook een EGFR- of ALK-mutatie hebt, krijg je eerst doelgerichte behandeling voor de EGFR- of ALK-mutatie. Hoe wordt er besloten of ik in aanmerking kom voor pembrolizumab als eerste behandeling? Er worden scans van je longen en de rest van je lichaam gemaakt om vast te stellen of de longkanker is uitgezaaid naar andere plekken in je lichaam. Zo wordt bepaald in welk stadium de longkanker is. Ook wordt met een biopt weefsel afgenomen. Het afnemen van een biopt gebeurt vaak tijdens een bronchoscopie. De patholoog zal het weefsel onderzoeken. Hij onderzoekt of de kankercellen van het type niet-kleincellig zijn. In het laboratorium wordt ook getest op de aanwezigheid van het eiwit PD-L1. De mate waarin PD-L1 aantoonbaar is, bepaalt of pembrolizumab kan worden voorgeschreven. Voor een eerste behandeling na de diagnose moet het eiwit PD-L1 in minimaal 50% van de tumorcellen aantoonbaar zijn. We spreken dan van een expressie van 50%. Of pembrolizumab een geschikte behandeling is, is ook afhankelijk van je conditie en eventuele andere aandoeningen die je hebt.

2 Hoe wordt er besloten of ik in aanmerking kom voor pembrolizumab als vervolgbehandeling? Als je eerder met chemotherapie behandeld bent en er wordt naar andere behandelopties gekeken, dan wordt onderzocht of het eiwit PD-L1 in de tumorcellen aanwezig is. Is de PD-L1 in minimaal 1% van de tumorcellen aantoonbaar, dan kun je met je arts bespreken of pembrolizumab de geschikte behandeling kan zijn. Dit is afhankelijk van onder andere je conditie en eventuele andere aandoeningen die je hebt. Hoe weet ik of de juiste tests zijn gedaan? Als er een biopt is genomen, is daar weefselonderzoek op gedaan. Vraag aan je arts wat er in het weefsel is onderzocht en of de PD-L1 expressie hierin is meegenomen. Als de PD-L1 expressie onderzocht is, vraag dan hoe hoog de expressie was. Hoe lang duurt het voordat ik de uitslag krijg of ik voor pembrolizumab in aanmerking kom? Vraag je arts wanneer de resultaten van het weefselonderzoek bekend zijn. Over het algemeen is dit enkele dagen na het afnemen van een biopt. In het gesprek dat je met je arts hebt kun je de uitslag bespreken en overleggen of pembrolizumab geschikt voor je kan zijn. Is er een maximum leeftijd voor het gebruik van pembrolizumab? Nee, dat is er niet. Het zal afhangen van je lichamelijke conditie. En natuurlijk of je zelf de keuze maakt om behandeld te worden. Wanneer weet mijn specialist of pembrolizumab voor mij helpt? Dat weet de specialist als je opknapt in de eerste weken dat je behandeld wordt met pembrolizumab. Na zes tot negen weken wordt een CT gemaakt. Die scan wordt vergeleken met de CT van voor de behandeling. Door deze te vergelijken, is te zien of de behandeling aanslaat. Ik krijg pembrolizumab als eerste behandeling, hoe lang leef ik langer? Het is van tevoren nooit te voorspellen hoeveel baat je bij de behandeling pembrolizumab hebt. Het hangt ervan af of je goed reageert op de behandeling. Het onderzoek naar pembrolizumab als eerste behandeling loopt nog te kort om iets te kunnen zeggen over hoeveel langer iemand leeft. Uit onderzoek blijkt wel dat de progressievrije overleving (de periode dat de kanker niet verergert) 10,3 maanden is. Bij chemotherapie is dat zes maanden. Sommige mensen zullen weinig baat hebben bij de behandeling met pembrolizumab. Voor anderen kan het een groot verschil betekenen. Ik krijg pembrolizumab als vervolgbehandeling, hoe lang leef ik langer? Het is van tevoren nooit te voorspellen hoeveel baat je bij de behandeling pembrolizumab hebt. Uit onderzoek blijkt dat de gemiddelde overleving met pembrolizumab als vervolgbehandeling 10,4 maanden is. Met standaard chemotherapie is de overleving 8,5 maand. Sommige mensen zullen weinig baat hebben bij de behandeling met pembrolizumab. Voor anderen kan het een groot

3 verschil betekenen. Wat zijn de bijwerkingen van pembrolizumab? Mogelijke bijwerkingen zijn diarree, misselijkheid, jeuk, huiduitslag, pijn aan de gewrichten, vermoeidheid en soms benauwdheid. Immunotherapie heeft invloed op het afweersysteem. Daarom kunnen soms bijwerkingen ontstaan, die veroorzaakt worden doordat je immuunsysteem anders werkt. Deze bijwerkingen kunnen ook ernstig zijn. De meeste bijwerkingen verdwijnen na het stoppen van de behandeling. Wat moet ik doen als ik last heb van bijwerkingen van pembrolizumab? Als je last hebt van bijwerkingen, wacht dan niet, maar meldt het altijd direct aan je arts. Ook als het algemene bekende bijwerkingen zijn, zoals diarree. Hoe wordt pembrolizumab toegediend en voor hoe lang? Pembrolizumab wordt via een infuus in het ziekenhuis toegediend. De doorlooptijd van het infuus is 30 minuten. Elke drie weken wordt de behandeling herhaald. Als blijkt dat je er geen baat bij hebt of als de bijwerkingen te ernstig zijn, overlegt de arts met je over het stoppen van de behandeling. Zolang het middel werkt, wordt de behandeling voortgezet. Het is echter nog niet bekend hoe lang dat kan zijn. Hoe vaak moet ik naar het ziekenhuis voor controle als ik word behandeld met pembrolizumab? Elke drie weken kom je naar het ziekenhuis voor een infuus en dan wordt ook gekeken of er bijwerkingen zijn aan te wijzen in bijvoorbeeld de schildklier en bijnier. Er wordt in het begin om de zes tot negen weken een CT-scan gemaakt. Zijn er andere medicijnen die ik moet slikken naast de pembrolizumab? Nee. Ben ik besmettelijk als ik dit middel gebruik? Nee, dat ben je niet. Kan ik op vakantie als ik dit middel gebruik? Overleg dat met je behandelend arts. Zijn er restverschijnselen op lange termijn bekend (kan ik er iets blijvends aan over houden)? Omdat het middel nog zo nieuw is, kan dit nog niet worden gezegd. Wat is het verschil tussen pembrolizumab en nivolumab? Nivolumab en pembrolizumab zijn de twee soorten immunotherapie die in Nederland als

4 behandeling voor longkanker worden gegeven. Er is geen verschil in werking tussen de nivolumab en pembrolizumab. Het enige verschil is dat Nivolumab alleen wordt voorgeschreven bij mensen die eerder een andere behandeling (vervolgbehandeling na chemotherapie) kregen voor longkanker. Pembrolizumab kan ook worden voorgeschreven als eerste behandeling na de diagnose. Als ik als vervolgbehandeling in aanmerking kom voor immunotherapie, hoe wordt de keuze dan gemaakt tussen pembrolizumab en nivolumab? De keuze wordt gemaakt op basis van de PD-L1 expressie en de beschikbaarheid van de medicijnen. Als nivolumab bij mij niet helpt, zou pembrolizumab dan nog kunnen helpen? Nee, dat is onwaarschijnlijk. Hoeveel mensen kunnen behandeld worden met pembrolizumab? Per jaar krijgen mensen de diagnose longkanker. Ruim van deze mensen hebben niet-kleincellig longkanker. Ongeveer mensen hebben niet-kleincellige longkanker met uitzaaiingen. Maximaal mensen van deze hebben PD-L1 expressie in minimaal 50% van de tumorcellen. Alleen zij komen in aanmerking voor een eerste behandeling met pembrolizumab. Is pembrolizumab in ieder ziekenhuis in Nederland te krijgen? Pembrolizumab kan niet is niet in alle ziekenhuizen in Nederland worden voorgeschreven. De beroepsvereniging van longartsen (de NVALT) heeft 32 ziekenhuizen geselecteerd die immunotherapie kunnen voorschrijven. Deze ziekenhuizen kunnen nu nivolumab en pembrolizumab voorschrijven. Het is belangrijk dat er veel ervaring wordt opgedaan met het middel, voordat het in meerdere ziekenhuizen beschikbaar komt. Hoe weet ik of mijn ziekenhuis pembrolizumab het kan voorschrijven? Bij je behandelend arts kun je navragen of jouw ziekenhuis pembrolizumab voorschrijft. Als je in aanmerking komt voor pembrolizumab, maar het wordt nog niet in jouw ziekenhuis voorgeschreven, dan zal je arts je verwijzen naar één van de 32 ziekenhuizen waar de behandeling wel mogelijk is. Kan ik aan mijn behandelend arts vragen of hij me doorstuurt naar een ziekenhuis waar ik wel pembrolizumab kan krijgen? Jazeker, kan je dit vragen. Als je aan de criteria voor pembrolizumab voldoet, is je arts zelfs verplicht je te verwijzen. In welke ziekenhuizen wordt pembrolizumab voorgeschreven? 1. Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam 2. Maastricht Medisch Centrum, Maastricht

5 3. Universitair Medisch Centrum, Groningen 4. Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam 5. Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Amsterdam 6. Rijnstate Ziekenhuis, Arnhem 7. Amphia ziekenhuis, Breda 8. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein 9. Catharina Ziekenhuis, Eindhoven 10. Deventer Ziekenhuis, Deventer 11. Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis, Tilburg 12. Franciscus, locatie Gasthuis, Rotterdam 13. Haaglanden Medisch Centrum, s-gravenhage 14. HagaZiekenhuis, locatie Leyenburg, s-gravenhage 15. Isala klinieken, Zwolle 16. Jansdal Ziekenhuis, Harderwijk 17. Jeroen Bosch Ziekenhuis, 's-hertogenbosch 18. Leids Universitair Medisch Centrum, Leiden 19. Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam 20. Martini Ziekenhuis, Groningen 21. Maxima Medisch Centrum, Veldhoven 22. Meander Medisch Centrum, Amersfoort 23. Medisch Spectrum Twente, Enschede 24. Noordwestziekenhuizengroep (NWZ), Alkmaar 25. OLVG, Amsterdam 26. Radboudumc, Nijmegen 27. Tergooi Ziekenhuizen, Hilversum 28. Universitair Medisch Centrum Utrecht, Utrecht 29. Viecurie, Venlo 30. Ziekenhuis Gelderse Vallei, Ede 31. Zorggroep Twente, Almelo/Hengelo 32. Zuyderland Medisch Centrum, Heerlen