PLAGE Regelgeving. Infosessie AFDELING ENERGIE LUCHT, KLIMAAT EN DUURZAME GEBOUWEN (ELKDG)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PLAGE Regelgeving. Infosessie AFDELING ENERGIE LUCHT, KLIMAAT EN DUURZAME GEBOUWEN (ELKDG)"

Transcriptie

1 PLAGE Regelgeving Infosessie AFDELING ENERGIE LUCHT, KLIMAAT EN DUURZAME GEBOUWEN (ELKDG)

2 Doelstellingen De grondbeginselen en de hoofdregels voorstellen Het PLAGE-team ontmoeten De elementen geven die het mogelijk maken om: te anticiperen op de inwerkingtreding op 1 juli 2019 na te gaan of u al dan niet onderworpen bent 2

3 Programma 9u 9u15 9u30 Inleiding - Waarom een PLAGE? De grondbeginselen De Fasen 10u30 Vragen/Antwoorden 11u Koffiepauze 11u30 Het IPMVP 12u 12u30 Vragen/Antwoorden Afsluiting 3

4 Waarom? Akkoorden van Parijs naar een lange termijndoelstelling voor de Staten en Gewesten : 4

5 Waarom? Broeikasgasdoelstellingen van het Gewest (rechtstreekse uitstoot) 2020 = burdensharing 2020 par rapport à 2005 / t.o.v = -30% GES par rapport à 1990 / BKG t.o.v = -35% GES par rapport à 2005 / BKG t.o.v = -80% GES par rapport à 1990 / BKG t.o.v

6 Waarom? 6

7 Waarom? 7

8 Waarom? Europese verplichtingen en Brussels recht Europese richtlijn 2012/27/UE met betrekking tot de energie-efficiëntie Transpositie verplichte PLAGE gemeld als de alternatieve aanpak voor : Artikel 5 : Voorbeeldrol gebouwen die eigendom zijn van openbare organisaties oplegging van een jaarlijkse renovatiegraad van 3% van de oppervlakte van de gebouwen van de centrale overheden Artikel 7 : Verplichtingsmechanisme met betrekking tot energie-efficiëntie vermindering van 1,5% van het volume jaarlijkse energieverkoop 8

9 Waarom? PLAGE-ervaring op vrijwillige basis Een gemiddelde daling met 15 tot 20% van het energieverbruik Verplichte PLAGE-filosofie Verminderen van en werken aan het werkelijke energieverbruik van de grote gebouwenparken De gekwantificeerde energiebesparingsdoelstelling bereiken Totale bewegingsvrijheid voor de instellingen Middelenverbintenissen Resultaatsverbintenissen 9

10 Wetgevingsproces COBRACE/BWLKE: grondbeginselen Privésector (art tot ) Overheidssector (art ) Administratieve boetes (art ) Strafrechtelijke sancties (art ) Regeringsbesluit: uitvoeringsmodaliteiten 1 e lezing: oktober e lezing: februari e lezing en publicatie: juni 2018 Ministeriële besluiten: specifieke modaliteiten 1. Inspanningsschalen: 13 bestemmingen (EPB-certificatie openbaar gebouw) 2. Vereenvoudigde procedure: systeem equivalent aan PLAGE (ISO 50001) 10

11 Grondbeginselen Wat? Wie? Hoe? Wanneer? 11

12 Wie? BENT U ONDERWORPEN AAN DE PLAGE-VERPLICHTNG? 12

13 Wie? OM U TE HELPEN TEST op de website Indicatief resultaat! Klik HIER 13

14 Wie? TEST HIER 14

15 Wie? TEST 1 TEST 2 15

16 Wie? Vrijstelling of Vereenvoudigde procedure Volledig vrijgesteld van de PLAGE-verplichting Regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten (ETS System) 16

17 Wie? Energieaudit (milieuvergunning) GROTE ONDERNEMING GROTE VERBRUIKER + 80 % oppervlakte Normale procedure + 80 % oppervlakte Normale procedure Vereenvoudigde procedure tijdens de geldigheidsperiode van de audit - 80 % oppervlakte Tijdelijke vrijstelling: enkel tijdens de geldigheidsperiode van de audit Daarna: onderworpen aan het PLAGE - 80 % oppervlakte Audit geldig volgens het PLAGE-Besluit «Energie-audit» van 08/12/16 17

18 Wie? ISO GECERTIFICEERD Of andere energie- of milieubeheersysteem gecertificeerd volgens art , 2 van het BWLKE/COBRACE + 80 % oppervlakte Normale procedure Vereenvoudigde procedure tijdens de geldigheidsperiode van de audit - 80 % oppervlakte 18

19 Wat? Inwerkingtreding van het PLAGE-besluit 1 PLAGE-cyclus = 3 Fasen (+1) 1 juli

20 Wat? - PLAGE-coördinator - Gebouwenpark Fase 0 - Identificatie 20

21 Wat? Fase 1 - Programmering - Energiekadaster - Gekwantificeerde doelstelling - Actieprogramma 21

22 Wat? Fase 1 - Programmering 22

23 Wat? Fase 2 Uitvoering - Uitvoering actieprogramma - Energieboekhouding 23

24 Wat? Fase 3 Evaluatie - Evaluatieverslag - Acties vs. gekwantificeerde doelstelling 24

25 Hoe? PLAGE = 3 belangrijkste actoren PLAGE-coördinator Tewerkgesteld en gefinancierd door instellingen SPOC: coördinatie en uitvoering van het PLAGE Leefmilieu Brussel Maakt de te bereiken PLAGEdoelstelling bekend Controleert de naleving van de PLAGEverplichtingen Legt indien nodig sancties op PLAGE-revisor Onafhankelijk van de instellingen (gefinancierd door Leefmilieu Brussel) Controleert en analyseert de verstrekte gegevens Begeleiding procedure 25

26 Wanneer? Inwerkingtreding van het PLAGE-besluit 1 PLAGE-cyclus = ± 4 jaar 1 juli juli

27 Identificatiefase Start van de fase: Inwerkingtreding: 1 juli

28 Identificatiefase 1. Aanduiden van de PLAGE-coördinator Gegevens van de PLAGE-coördinator Mandaat van de leidinggevenden Gegevens voor de toegang tot het webplatform Gegevens van de instelling 2. Bepaling van het gebouwenpark op het grondgebied van het BHG eigendom en/of gehuurd (volledig of gedeeltelijk) 28

29 Identificatiefase De PLAGE-coördinator, een actor binnen uw instelling = natuurlijk persoon belast met de coördinatie en de uitvoering van het PLAGE binnen de aan de PLAGE-verplichting onderworpen instelling. Taken: toezien op de opstelling voor het energiekadaster de energieboekhouding van alle gebouwen van het park een actieprogramma een eindverslag instaan voor het contact met de betreffende aanspreekpunten (Leefmilieu Brussel, eigenaar/huurder, beroepsgroep, PLAGErevisor, andere PLAGE-coördinatoren in dezelfde gebouwen) de kwaliteit en de juistheid van de gegevens garanderen 29

30 Identificatiefase De PLAGE-coördinator MOET : een opleiding voor Energieverantwoordelijke" (of gelijkwaardig) hebben gevolgd of erkend zijn als energieauditeur voor de milieuvergunning TER INFO Opleidingscycli : November-December e semester e semester 2019 Schrijf u zo snel mogelijk in! de specifieke PLAGE-opleiding ( ) hebben gevolgd. 30

31 Identificatiefase 31

32 Identificatiefase Perimeter van het PLAGE Indien meerdere eigenaars en/of huurders binnen hetzelfde gebouw aan het PLAGE onderworpen zijn: moet elk van hen de betreffende oppervlakte integreren in overleg een actieprogramma uitwerken één van de PLAGE-coördinatoren aanstellen als coördinator van het gebouw 32

33 Identificatiefase Oppervlakte van het gebouwenpark Gegevens van het EPB-certificaat Of Berekening via de "vereenvoudigde" methode = de totale overdekte vloeroppervlakte met een hoogte onder plafond van 2,10 m. Uitgesloten: ondergrondse ruimten om te parkeren en kelders indien ze niet verwarmd zijn. Afmetingen aan de buitenvlakken van de gevelmuren, waarbij de vloeren worden geacht aan één stuk door te lopen (geen onderbreking door scheidingswanden, binnenmuren, kokers, trappenhuizen, liftschachten, ) 33

34 Identificatiefase Gegevensfiche van het gebouwenpark Aantal gebouwen (park / PLAGE) Totale oppervlakte (park / PLAGE) Enkele de vetgedrukte gegevens zijn verplicht voor deze fase. Gegevensfiche van elk gebouw (PLAGE) Naam, adres, bestemming Statuut van de instelling ten opzichte van het gebouw Energievectoren Nuttige informatie over het gebruik van de systemen Toegang tot de energiemeters/de verbruiksgegevens Toegang tot de verbruiksgegevens (facturen of andere) Bestaan van een energieboekhouding + Documenten die de naleving van andere verplichtingen aantonen 34

35 Hulpmiddelen Methodologisch protocol (PLAGE-protocol) Bevat alle regels en gebruiken in verband met de praktische uitvoering van het verplichte PLAGE Webplatform: om gegevens uit te wisselen Hetzelfde basisplatform als EPB-Desk Algemene + toekomstige informatie: modeldocumenten, FAQ. Andere hulpmiddelen Brochure, samenvatting, bestaande tools van het "vrijwillige" PLAGE (beschikbaar op de website) Deel zeker uw wensen via plage@leefmilieu.brussels 35

36 Programmeringsfase Start van de fase: «Coördinatoridentificatie» gegevens verzonden 36

37 Programmeringsfase Start van de fase Wanneer Leefmilieu Brussel in het bezit is van: de gegevensfiche van de instelling de gegevensfiche van de coördinator de gegevensfiche van het gebouwenpark de opleidingsattesten van de coördinator Uw planning goed berekenen (termijnen overheidsopdrachten, ) 37

38 Programmeringsfase Energiekadaster en evaluatie van het specifieke verbruik van elk (deel van het) gebouw Voor elk (deel van het) gebouw Meting van het referentieverbruik [kwh] Nauwkeurige berekening van de oppervlakte [m²] Berekening van het specifieke verbruik [kwh/m²] Bepaling van de doelstelling [kwh] Periode A Periode B 12 opeenvolgende maanden (einde binnen de 18 maanden) 36 opeenvolgende maanden (einde binnen de 18 maanden) Eerste PLAGE

39 Programmeringsfase Energiekadaster en evaluatie van het specifieke verbruik van elk (deel van het) gebouw Voor elk (deel van het) gebouw Meting van het referentieverbruik [kwh] Nauwkeurige berekening van de oppervlakte [m²] Berekening van het specifieke verbruik [kwh/m²] Bepaling van de doelstelling [kwh] Berekening op jaarbasis / aftrek / normalisatie / overgang naar primaire energie van het brutoverbruik

40 Programmeringsfase Energiekadaster en evaluatie van het specifieke verbruik van elk (deel van het) gebouw Voor elk (deel van het) gebouw Meting van het referentieverbruik [kwh] Nauwkeurige berekening van de oppervlakte [m²] Berekening van het specifieke verbruik [kwh/m²] Bepaling van de doelstelling [kwh] PLAGE-methode = VEREENVOUDIGDE EPBmethode openbare gebouwen

41 Programmeringsfase Energiekadaster en evaluatie van het specifieke verbruik van elk (deel van het) gebouw Meting van het referentieverbruik [kwh] Voor elk (deel ven het) gebouw Nauwkeurige berekening van de oppervlakte [m²] Berekening van het specifieke verbruik [kwh/m²] Bepaling van de doelstelling [kwh] Referentieverbruik [kwh] / precieze oppervlakte [m²]

42 Programmeringsfase Energiekadaster en evaluatie van het specifieke verbruik van elk (deel van het) gebouw Voor elk (deel van het) gebouw Meting van het referentieverbruik [kwh] Nauwkeurige berekening van de oppervlakte [m²] Berekening van het specifieke verbruik [kwh/m²] Bepaling van de doelstelling [kwh] Volgens de tabel van de inspanningsschalen en de bestemming van het gebouw

43 Programmeringsfase Bepaling van de PLAGE-doelstelling (voor het hele park) A B C Individuele doelstelling van elk gebouw a% A b% B c% C PLAGE = resultaatsverbintenis Keuze van de operationele, technische en/of financiële middelen die voor u het meest geschikt zijn om uw doelstelling te bereiken Doelst. park [kwh] = a [%] x A [kwh/m²] x S A [m²] + b [%] x B [kwh/m²] x S B [m²] + c [%] x C [kwh/m²] x S C [m²] +

44 EPB-bestemmingen "Openbare gebouwen" Programmeringsfase Bepaling van de PLAGE-doelstelling: de inspanningsschalen 1. Administratieve diensten 2. Kinderdagverblijven 3. Dag- OF avondonderwijs 4. Dag- EN avondonderwijs 5. Hoger onderwijs 6. Ziekenhuizen 7. Gezondheidscentra en gelijkaardige diensten 8. Rusthuizen, revalidatie- en zorgcentra en gelijkaardige diensten 9. Zwembaden 10. Sportcentra 11. Schouwburgen, culturele centra 12. Musea, bibliotheken, mediatheken en gelijkaardige diensten 13. Ateliers, rouwcentra, opslagplaatsen, GEEN INSPANNINGSSCHAAL VOOR WONINGEN, HORECA EN HANDELSZAKEN VOOR PLAGE 1 VERPLICHTING: ENERGIEKADASTER EN -BOEKHOUDING

45 Programmeringsfase Opstelling van een actieprogramma (AP) Precieze identificatie van de gebouwen waarop het AP betrekking heeft Identificatie en beschrijving van de acties ter verbetering van de energieprestaties (AVEP) die in de uitvoeringsfase zijn voorzien technische beschrijving voorlopig tijdschema voor de uitvoering van de acties investeringskosten verwachte energiebesparing

46 Programmeringsfase Bij het actieprogramma te voegen: volledig energiekadaster van het gebouwenpark beschrijving van het energieboekhoudingssysteem voor elk gebouw raming van de gekwantificeerde PLAGE-doelstelling bijzondere omstandigheden die de impact van het AP kunnen beperken elementen in verband met de toepassing van het IPMVP (M&Vplan)

47 Programmeringsfase Voorbeelden van AVEP Informatie en sensibilisering van de huurders en de technische actoren; Verbetering en/of betere afstelling van de technische installaties; Verbetering van de gebouwschil; Verplichting van resultaten en niet van middelen Keuze om te werken op alle gebouwen of op sommige gebouwen 47

48 kwu/jaar Referentie Einde Programmeringsfase Resultaten: PLAGE-doelstelling bereikt? Referentieverbruik Eindverbruik PLAGE doelstelling PLAGE-doelstelling

49 Programmeringsfase Resultaten: PLAGE-doelstelling bereikt? NEE MAAR. Wijziging van de "statische" omstandigheden

50 kwu/jaar Referentie Einde Aangepast Programmeringsfase Resultaten: PLAGE-doelstelling bereikt? Referentieverbruik Eindverbruik + aanpassingen PLAGE doelstelling PLAGE-doelstelling Aanpassingen

51 Programmeringsfase Resultaten: PLAGE-doelstelling bereikt? Zullen door de PLAGE-methode in aanmerking worden genomen: variatie van de weersomstandigheden op basis van de graaddagen variatie van de ingenomen oppervlakte op basis van een eenvoudige berekening Voor de inaanmerkingneming van elke andere parameter: IPMVP verplicht In geval van "ingrijpende" renovatiewerken die de duur van een PLAGE-cyclus overschrijden Mogelijkheid om bijzondere omstandigheden in te roepen indien MVP (IPMVP) al in werking is (gespreid over 2 cycli) Icon made by from flaticon.com In geval van bereidheid van overdracht van verdiensten naar de volgende PLAGE 51

52 Programmeringsfase Energieboekhouding Uiterlijk tijdens de bekendmaking van het actieprogramma aan Leefmilieu Brussel opstellen Eigen voor elk gebouw en algemeen voor het park Verbruik voor elke energievector en totaal verbruik Gebouwen van het actieprogramma: maandelijkse minimumfrequentie halfjaarlijkse opvolging van de uitvoering van de AVEP Andere gebouwen: jaarlijkse minimumfrequentie MAAR maandelijks aanbevolen

53 Programmeringsfase Onderzoek en goedkeuring van het AP door de PLAGE-revisor (2 maanden) Volledigheid en betrouwbaarheid van het energiekadaster en de door de instelling gebruikte gegevens om het PLAGEreferentieverbruik te berekenen en de PLAGE-doelstelling te bepalen Volledigheid en betrouwbaarheid van het beoogde energieboekhoudingsysteem Betrouwbaarheid en relevantie van de maatregelen van de AVEP + geloofwaardigheid van het potentieel van deze maatregelen Volledigheid en aannemelijkheid van de bewijsstukken - a priori - van de bijzondere omstandigheden Eventuele aanbevelingen / wijzigingen van het AP

54 Programmeringsfase Timing Een termijn van 2 maanden voorzien zodat de revisor uw AP in de programmeringsfase kan herzien Bekendmaking van de doelstelling door Leefmilieu Brussel Binnen een termijn van max. 3 maanden: bekendmaking van de doelstelling Start van de uitvoeringsfase Leefmilieu Brussel kan naar aanleiding van de opmerkingen van de revisor een aanpassing van het AP vragen (een bijkomende termijn van 1 maand)

55 Programmeringsfase Wijziging van het gebouwenpark Indien aankoop/huur van een gebouw (van meer dan 250m²): het in de mate van het mogelijke integreren in de boekhouding / het AP Indien verkoop/verhuis: Het PLAGE heeft geen betrekking meer op het gebouw, maar de instelling blijft wel onderworpen ook al gaat ze onder de toepassingsdrempel van het PLAGE.

56 Uitvoeringsfase Start van de fase: Ontvangst Notificatie PLAGE-doelstelling (Brief van LB) 56

57 Uitvoeringsfase 36 maanden coördinator 57

58 Uitvoeringsfase Wijziging van het gebouwenpark Indien aankoop/huur van een gebouw (van meer dan 250 m²): naar keuze: kan worden geïntegreerd in de berekening van de evaluatie van de lopende PLAGE-doelstelling of automatisch worden opgenomen in de volgende PLAGE-cyclus Indien verkoop/verhuis: Leefmilieu Brussel op de hoogte brengen Het PLAGE heeft geen betrekking meer op het gebouw, maar de instelling blijft wel onderworpen ook al gaat ze onder de toepassingsdrempel van het PLAGE. Herberekening van de doelstelling behalve als het gebouw buiten de AP is

59 Evaluatiefase Start van de fase: Einddatum van de 36 maanden (volgens brief Notificatie Doelstelling) 59

60 Evaluatiefase Evaluatieverslag Opgesteld door de instelling en binnen 45 dagen na het einde van de uitvoeringsfase naar de revisor sturen Lijst van de uitgevoerde maatregelen Resultaten van de energieboekhouding Voor elke uitgevoerde maatregel: de uitvoeringsdatum de elementen om de realisatie aan te tonen de verwachte energiebesparing de eventuele bijzondere omstandigheden + bewijzen 60

61 Evaluatiefase Doelstelling niet bereikt? Bijzondere omstandigheden? aanzienlijke stijging van de bezettingsgraad of de uitrusting van de gebouwen, of toename van de elektrische vloot in de loop van de tweede fase van het PLAGE 61

62 Evaluatiefase Onderzoeksverslag van de revisor Binnen 2 maanden na de ontvangst van het evaluatieverslag Controle van de in het evaluatieverslag opgenomen gegevens en informatie Beoordeling van het uitgevoerde werk Beoordeling van de relevantie en de geloofwaardigheid van de bijzondere omstandigheden Max. 15 dagen na de ontvangst van het onderzoeksverslag van de revisor verzending van het evaluatieverslag en het onderzoeksverslag + eventuele opmerkingen naar Leefmilieu Brussel

63 Evaluatiefase Sancties Leefmilieu Brussel onderzoekt de verslagen en bepaalt of er sancties moeten worden toegepast. Niet-naleving van de procedure BWLKE - Art Strafrechtelijke sancties (art. 31, 1 van het Inspectiewetboek) instelling die geen PLAGE-coördinator aanstelt instelling die haar actieprogramma niet bezorgt instelling die de verslagen van de PLAGE-revisor niet bezorgt Niet-naleving van de PLAGE-doelstelling BWLKE - Art Administratieve boete Art Het orgaan dat de doelstelling van vermindering van het energieverbruik bepaald overeenkomstig artikel , 3 niet behaalt, loopt een administratieve boete van 0,06 euro per overtollige kwh per jaar. Op 1 januari van elk jaar, wordt het bedrag van de boete aangepast aan het indexcijfer der consumptieprijzen van het Koninkrijk van de maand december die eraan voorafgaat.

64 Einde PLAGE-cyclus Nieuwe PLAGE-cyclus Start van de fase: Verzenddatum van het Evaluatieverslag 64

65 65

66 66

67 PLAGE-Team Pascal De Mulder Projectmanager Magali Bodart Technisch beheerder (Methodologisch protocol) Anastasia Parlidis Administratief beheerder (Administratieve procedure & webplatform) CONTACT: 67

68 photo: Y. Glavie et Architectes : Cepezed/Samyn and Partners 68

SEMINARIE DUURZAME GEBOUWEN

SEMINARIE DUURZAME GEBOUWEN SEMINARIE DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER: PLAGE-COÖRDINATOR HET VERPLICHTE PLAGE (Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie) Kennismaking met de nieuwe regelgeving Magali BODART - Pascal DE

Nadere informatie

SEMINARIE DUURZAME GEBOUWEN

SEMINARIE DUURZAME GEBOUWEN SEMINARIE DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER: PLAGE-COÖRDINATOR HET VERPLICHTE PLAGE (Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie) Kennismaking met de nieuwe regelgeving Magali BODART - Pascal DE

Nadere informatie

Start nu met een PLAGE. Het Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie (PLAGE): verplicht voor grote gebouwenparken

Start nu met een PLAGE. Het Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie (PLAGE): verplicht voor grote gebouwenparken Start nu met een PLAGE Het Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie (PLAGE): verplicht voor grote gebouwenparken INHOUD ENERGIE-EFFICIËNTIE OP GROTE SCHAAL Energie-efficiëntie op grote schaal

Nadere informatie

PLAGE-BESLUIT HANDLEIDING

PLAGE-BESLUIT HANDLEIDING PLAGE-BESLUIT HANDLEIDING Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie PLAGE Handleiding betreffende de praktische uitvoering van de PLAGE-verordening Laatste update: 6 september 2018 Helpdesk:

Nadere informatie

Categorie 8: Rusthuizen, revalidatie- en verzorgingstehuizen en gelijkaardige diensten, correctionele instellingen

Categorie 8: Rusthuizen, revalidatie- en verzorgingstehuizen en gelijkaardige diensten, correctionele instellingen Bijlage 2 Categorieën van openbaar gebouw en hun energieklassen 1. De door de Publieke organisaties uitgeoefende activiteiten worden onderverdeeld in categorieën, in overeenstemming met Bijlage 2.1, punt

Nadere informatie

METHODOLOGISCH PROTOCOL

METHODOLOGISCH PROTOCOL PLAGE-reglementering Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie METHODOLOGISCH PROTOCOL Regels en gebruiken die verband houden met de invoering van het PLAGE Jongste actualisering: juni 2019 INHOUDSTAFEL

Nadere informatie

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Departement EPB certificatie

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Departement EPB certificatie Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Departement EPB certificatie 27-05-19 Implementatie Hoe een EPB-certificaat openbaar gebouw opstellen? 27 mei 2019 AURÉLIE BACHY DEPARTEMENT EPB CERTIFICATIE

Nadere informatie

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Infosessie van

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Infosessie van Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Infosessie van 27-05-19 Algemene en reglementaire context Nieuwigheden Model EPB certificaat openbaar gebouw Infosessie van 27 mei 2019 YVES MORTEHAN DEPARTEMENT

Nadere informatie

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Departement EPB-certificatie

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Departement EPB-certificatie Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Departement EPB-certificatie 27-05-19 Protocol Hoe een EPB-certificaat openbaar gebouw opstellen? 27 mei 2019 AURELIE BACHY DEPARTEMENT EPB-CERTIFICATIE AFDELING

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Leefmilieu Brussel Verbruiken beheer : het energiekadaster Emmanuel HECQUET ICEDD asbl Doelstellingen van de presentatie Het begrip «energiekadaster» verduidelijken

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (PLAGE-COÖRDINATOR) HERFST 2018 Het energiekadaster Pascal ONS E²=MC Op basis van de presentatie van ICEDD 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Het begrip energiekadaster

Nadere informatie

De EPB certificatie van publieke gebouwen en de reglementering EPB verwarming

De EPB certificatie van publieke gebouwen en de reglementering EPB verwarming De EPB certificatie van publieke gebouwen en de reglementering EPB verwarming Cindy Devacht Afd. Energie, lucht, klimaat en duurzame gebouwen Dpt. EPB technische installaties en PLAGE INHOUD Herziening

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Beheer van het verbruik: het energiekadaster Emmanuel HECQUET ICEDD asbl Doelstellingen van de presentatie Het begrip

Nadere informatie

Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen

Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen Oktober 16 Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen Brussels Hoofdstedelijk Gewest Alle bedrijven, met uitzondering van KMO s, moeten tegen 31 december 2016 een erkend energiedeskundige hebben

Nadere informatie

Frequente fouten. Wijziging van de tools voor de certificering van woongebouwen. 9 mei 2019

Frequente fouten. Wijziging van de tools voor de certificering van woongebouwen. 9 mei 2019 Frequente fouten Wijziging van de tools voor de certificering van woongebouwen 9 mei 2019 YVES MORTEHAN EPB CERTIFICATIE DEPARTEMENT AFDELING ENERGIE, LUCHT, KLIMAAT EN DUURZAME GEBOUWEN STRUCTUUR De controle

Nadere informatie

Protocol v juni 2019

Protocol v juni 2019 Protocol v 2.3 3 juni 2019 Boek 1 - Algemeen EPB-certificatie voor wooneenheden ACTUALISERING VAN DE INSTRUMENTEN - DONDERDAG 9 MEI 2019 Voorafgaande opmerkingen Bijgewerkt protocol Om in overeenstemming

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) LENTE 2018 Rol en functie van de Energieverantwoordelijke Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N Analyse van de

Nadere informatie

P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing

P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten INHOUDSOPGAVE Wat is P.L.A.G.E.? Balans van de eerste reeks P.L.A.G.E. Eerste resultaten van de overige P.L.A.G.E. Vooruitzichten Wat is P.L.A.G.E.? Wat is P.L.A.G.E.?

Nadere informatie

EPC+ Jaarcongres OVED. 7 juni 2018 Mieke Deurinck, VEA

EPC+ Jaarcongres OVED. 7 juni 2018 Mieke Deurinck, VEA EPC+ Jaarcongres OVED 7 juni 2018 Mieke Deurinck, VEA EPC Bestaat 10 jaar in 2019 Waarom EPC vernieuwen RENOVATIEPACT Verhogen renovatiegraad woningpatrimonium EPC op maat van gebruiker koper / huurder»

Nadere informatie

FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK

FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK Hoe kunt u de voorwaarden voor de follow-up van het energieverbruik in uw milieuvergunning naleven? WAAROM? U bent de beheerder van een gebouw en u wilt de exploitatievoorwaarden

Nadere informatie

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016 PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten WIG van 08 november 2016 01 Context 2 Context (I) Performant en Rationeel Gebruik van Elektriciteit en Gas (PRGEG) aandachtspunt binnen Europa (impact op economie

Nadere informatie

ADVIES. Ontwerpbesluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende het plan voor lokale actie voor het gebruik van energie.

ADVIES. Ontwerpbesluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende het plan voor lokale actie voor het gebruik van energie. ADVIES Ontwerpbesluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende het plan voor lokale actie voor het gebruik van energie 20 december 2017 Economische en Sociale Raad voor het Brussels Hoofdstedelijk

Nadere informatie

HOOFDSTUK 2 ENERGIE IN GEBOUWEN

HOOFDSTUK 2 ENERGIE IN GEBOUWEN HOOFDSTUK 2 ENERGIE IN GEBOUWEN Foto : Yvan Clavie Meer informatie op: https://environnement.brussels/thematiques/energie-0 Dit hoofdstuk is bijgewerkt tot de bepalingen die in werking zijn getreden op

Nadere informatie

A ESR. Aanvrager. Minister Fremault Aanvraag ontvangen op 12 mei 2016 Aanvraag behandeld door

A ESR. Aanvrager. Minister Fremault Aanvraag ontvangen op 12 mei 2016 Aanvraag behandeld door ADVIES Voorontwerp van besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering houdende wijziging van meerdere uitvoeringsbesluiten van de ordonnantie van 2 mei 2013 houdende het Brussels Wetboek van Lucht,

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Leefmilieu Brussel De «ENERGIEVERANTWOORDELIJKE» : Rollen en functies Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding «Energie in duurzame gebouwen» Module energieverantwoordelijke

Nadere informatie

PLAGE: EEN BRUSSELS WERKMIDDEL OM EEN BELEID VAN RATIONEEL ENERGIE- GEBRUIK TE VOEREN

PLAGE: EEN BRUSSELS WERKMIDDEL OM EEN BELEID VAN RATIONEEL ENERGIE- GEBRUIK TE VOEREN PLAGE: EEN BRUSSELS WERKMIDDEL OM EEN BELEID VAN RATIONEEL ENERGIE- GEBRUIK TE VOEREN Thierry de Ghellinck, Juridisch Adviseur, Leefmilieu Brussel (BIM) I) INLEIDING Brussels Justitiepaleis: is er überhaupt

Nadere informatie

B E. E X E M P L A R Y2017

B E. E X E M P L A R Y2017 B E. E X E M P L A R Y2017 PROJECT TITEL PROJECTTEAM KANDIDATUUR inschrijvingsformulier Ter attentie van mevrouw Susanne Breuer CCN Brussel Stedenbouw en Erfgoed Vooruitgangstraat 80 1035 Brussel PROJECT

Nadere informatie

PREMIE NR. 15 ACTIES VAN EEN FEDERATIE TER BEVORDERING VAN DE ENERGIE-EFFICIËNTIE

PREMIE NR. 15 ACTIES VAN EEN FEDERATIE TER BEVORDERING VAN DE ENERGIE-EFFICIËNTIE PREMIE NR. 15 ACTIES VAN EEN FEDERATIE TER BEVORDERING VAN DE ENERGIE-EFFICIËNTIE Elke beroepsfederatie die een specifieke Brusselse sector vertegenwoordigt, kan een subsidie voor 100 % aanvragen voor

Nadere informatie

Renovatiepact. Werkgroep verplichtingen. Het EPC als basis van de woningpas? 2 e vergadering 23 maart 2015, Brussel. Ann Collys

Renovatiepact. Werkgroep verplichtingen. Het EPC als basis van de woningpas? 2 e vergadering 23 maart 2015, Brussel. Ann Collys Renovatiepact Werkgroep verplichtingen Het EPC als basis van de woningpas? 2 e vergadering 23 maart 2015, Brussel Ann Collys Inhoud Doel Wat en wanneer? Door wie? Opmaak van het EPC Vorm en inhoud Advertentieplicht

Nadere informatie

AANVRAAGFORMULIER VOOR DE VERLENGING VAN EEN MILIEUVERGUNNING (artikel 62 van de ordonnantie van 5 juni 1997 betreffende de milieuvergunningen)

AANVRAAGFORMULIER VOOR DE VERLENGING VAN EEN MILIEUVERGUNNING (artikel 62 van de ordonnantie van 5 juni 1997 betreffende de milieuvergunningen) MILIEU Uw correspondent : Conny ROELENS Tel. : 02/348.68.65.- Fax. : 02/348.66.28 E-mail: croelens@ukkel.brussels AANVRAAGFORMULIER VOOR DE VERLENGING VAN EEN MILIEUVERGUNNING (artikel 62 van de ordonnantie

Nadere informatie

AANVRAAGFORMULIER VOOR DE VERLENGING VAN EEN MILIEUVERGUNNING

AANVRAAGFORMULIER VOOR DE VERLENGING VAN EEN MILIEUVERGUNNING GEMEENTE UKKEL Milieu Contactpersoon: Roelens Conny Tel. : 02/348.68.65. - Fax 02/348.66.28. Mail : milieu4@ukkel.be AANVRAAGFORMULIER VOOR DE VERLENGING VAN EEN MILIEUVERGUNNING (artikel 62 van de ordonnantie

Nadere informatie

EPB-reglementering voor verwarming

EPB-reglementering voor verwarming EPB-reglementering voor verwarming 20/02/2018 Christophe Danlois, departement EPB verwarming en klimaatregeling LEEFMILIEU BRUSSEL Inhoud Wettelijke context Bepalingen Vooruitzichten 2 Inhoud Wettelijke

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Gebouw

Seminarie Duurzaam Gebouw Seminarie Duurzaam Gebouw Een duurzaam energiebeheer voor iedereen Leefmilieu Brussel 31/01/13 PLAGE Scholen 2009-2013 St-Hubertuscollege Pierre URBAIN & Marc LEMYE SeGEC Secrétariat Général de l Enseignement

Nadere informatie

JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING

JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING Revisie van Bijlagen I, II en III en integratie van de Norm ISO 14001-2015 Sébastien Paquot Europese Commissie Agenda 1. Goedkeuring van de herziene bijlagen voornaamste wijzigingen

Nadere informatie

EER 2012/27/EU artikel 5: verplichtingen voor overheidsgebouwen

EER 2012/27/EU artikel 5: verplichtingen voor overheidsgebouwen EER 2012/27/EU artikel 5: verplichtingen voor overheidsgebouwen Vastgoedforum 27 februari 2015 Ellen Moons Vlaams Energieagentschap Overzicht Inhoud artikel 5 Toepassingsgebied entiteiten - gebouwen Besparingsdoelstelling

Nadere informatie

Toepassing van art. 5 van de Europese richtlijn 2012/27/EU. Stand van zaken op 23/02/2017

Toepassing van art. 5 van de Europese richtlijn 2012/27/EU. Stand van zaken op 23/02/2017 Energie & Duurzame Ontwikkeling Gulden Vlieslaan 87, bus 2 1060 Brussel Toepassing van art. 5 van de Europese richtlijn 2012/27/EU. Stand van zaken op 23/02/2017 1. Beknopte herinnering aan wat hieraan

Nadere informatie

Fotovoltaïsche systemen in de stad

Fotovoltaïsche systemen in de stad Seminarie Duurzame Gebouwen Fotovoltaïsche systemen in de stad 17 november 2017 Fotovoltaïsche systemen in het BHG Een gewestelijke beleidsvisie inzake hernieuwbare energiebronnen Youssouf BADY Kabinet

Nadere informatie

Belgisch Staatsblad dd

Belgisch Staatsblad dd BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST [C 2016/31863] 8 DECEMBER 2016. Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de energieaudit van de grote ondernemingen en de energieaudit van de milieuvergunning

Nadere informatie

Energieprestatiecertificaten (EPC) in het Vlaamse Gewest. Stand van zaken

Energieprestatiecertificaten (EPC) in het Vlaamse Gewest. Stand van zaken Energieprestatiecertificaten (EPC) in het Vlaamse Gewest Stand van zaken Inhoud presentatie I. Situering van de context II. Energieprestatiecertificaat voor nieuwbouw of vernieuwbouw III. Energieprestatiecertificaat

Nadere informatie

Stephan PLETTINCK IBGE responsable du Service «PEB»

Stephan PLETTINCK IBGE responsable du Service «PEB» Voor-ontwerp van de ordonnantie betreffende de energieprestatie en het binnenklimaat van de gebouwen (EPB) Omzetting van de Europese Richtlijn 2002/91/EG Stephan PLETTINCK IBGE responsable du Service «PEB»

Nadere informatie

Herziening van de EPBreglementering verwarming en klimaatregeling

Herziening van de EPBreglementering verwarming en klimaatregeling Herziening van de EPBreglementering voor verwarming en klimaatregeling 26 februari 2019 Herziening van de EPB-verwarmingsreglementering Actoren, handelingen en eisen Christophe DANLOIS en Cindy DEVACHT

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (PLAGE-COÖRDINATOR) HERFST 2018 Beheer van het verbruik: energieboekhouding Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Het nut van de energieboekhouding

Nadere informatie

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Seminarie Duurzame Gebouwen GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN 18 mei 2018 BEHEER VAN COLLECTIEVE HUISVESTING Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale Actie

Nadere informatie

LOGBOEK. Verwarmingssysteem type 2. van een flatgebouw. Gebouw:.

LOGBOEK. Verwarmingssysteem type 2. van een flatgebouw. Gebouw:. LOGBOEK Verwarmingssysteem type 2 van een flatgebouw Gebouw:. CONTEXT Het logboek is de 'referentie'-documentatie van de verwarmingssystemen. Het bijhouden van een logboek is een van de eisen van de EPB-reglementering

Nadere informatie

Projectoproep Kankerplan Actie 24 : Wetenschappelijke analyse in de onco-geriatrie

Projectoproep Kankerplan Actie 24 : Wetenschappelijke analyse in de onco-geriatrie B Projectoproep Kankerplan Actie 24 : Wetenschappelijke analyse in de onco-geriatrie Inleiding Deze projectoproep kadert binnen de verderzetting van Actie 24 van het Kankerplan: Steun aan pilootprojecten

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties Leefmilieu Brussel Wat hebben we uit ervaringen met PLAGE geleerd? Emmanuel Hecquet ICEDD asbl PLAGE??? 2 Wat is het PLAGE-programma?

Nadere informatie

OPLEIDING ENERGIEADVISEUR 2009 VOOR DE WOONSECTOR

OPLEIDING ENERGIEADVISEUR 2009 VOOR DE WOONSECTOR OPLEIDING ENERGIEADVISEUR 2009 VOOR DE WOONSECTOR INLEIDING Rekening houden met het energetisch aspect bij investeringen, renovaties of het dagelijks beheer in gebouwen is vandaag een prioriteit geworden.

Nadere informatie

BXL 1278 ERP BEHEERSTOOL

BXL 1278 ERP BEHEERSTOOL BXL 1278 ERP BEHEERSTOOL INFOSESSIE AAN KANDIDATEN 24.09.2012 DOEL VAN INFOSESSIE Deze infosessie zal tot doel hebben om deelnemers te informeren over de procedure en selectieregels voor deze opdracht.

Nadere informatie

PROT OCOL. EPB-certificatie openbaar gebouw. Versie juni Voor de certificateurs

PROT OCOL. EPB-certificatie openbaar gebouw. Versie juni Voor de certificateurs PROT OCOL EPB-certificatie openbaar gebouw Versie juni 2019 Voor de certificateurs EPB certificatie openbaar gebouw BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST METHODOLOGISCH PROTOCOL VOOR HET OPSTELLEN VAN HET EPB-CERTIFICAAT

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 29.06.2018 MONITEUR BELGE 53307 BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST [C 2018/12839] 14 JUNI 2018. Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende het Plan voor Lokale Actie

Nadere informatie

Overzicht van de lopende EPC dossiers. Ann Collys 19 april 2016

Overzicht van de lopende EPC dossiers. Ann Collys 19 april 2016 Overzicht van de lopende EPC dossiers Ann Collys 19 april 2016 Inhoud EPC residentieel EPC niet-residentieel Geïntegreerde methode 2 Inhoud EPC residentieel EPC niet-residentieel Geïntegreerde methode

Nadere informatie

MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. 6 MEI 2010. Ordonnantie tot wijziging van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (1)

MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. 6 MEI 2010. Ordonnantie tot wijziging van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (1) MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST N. 2010 1598 [C 2010/31260] 6 MEI 2010. Ordonnantie tot wijziging van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (1) Artikel 1. Deze ordonnantie regelt

Nadere informatie

Energieboekhouding BRISE. Thomas Deville. Facilitator Duurzame gebouwen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Energieboekhouding BRISE. Thomas Deville. Facilitator Duurzame gebouwen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Energieboekhouding BRISE Thomas Deville Facilitator Duurzame gebouwen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Doelstelling(en) van de presentatie Het belang van de invoering van een energieboekhouding

Nadere informatie

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR Opleiding Duurzame Gebouwen ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR LENTE 2019 De PLAGE-verantwoordelijke : delen van ervaringen Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale

Nadere informatie

Typ hier de naam van hedrijf

Typ hier de naam van hedrijf Typ hier de naam van hedrijf Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 BRUSSEL e-mail: info.vreg@advalvas.be tel +32 2 553 13 53 fax

Nadere informatie

Nieuwe financiële instrumenten

Nieuwe financiële instrumenten Nieuwe financiële instrumenten Wouter FRANCOIS Nieuwe financiële instrumenten voor de behandeling van bodemverontreiniging Departement Identificatie van verontreinigde bodems Nieuwe financiële instrumenten

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) HERFST 2017 Beheer van het verbruik: energieboekhouding Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Het nut van de energieboekhouding

Nadere informatie

Module 1 De EPB-reglementering fundamentele begrippen Structuur van de EPB-reglementering

Module 1 De EPB-reglementering fundamentele begrippen Structuur van de EPB-reglementering 1 Module 1 De EPB-reglementering fundamentele begrippen Structuur van de EPB-reglementering Stephan Plettinck verantwoordelijke van het departement Vergunningen EPB 12 juni 2008 2 Toepassingsdomein BOUWWERKEN

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Ervaringen van een energieverantwoordelijke Beheer van collectieve huisvesting Roland RIXEN 2 DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Geavanceerde monitoring Verwerking en interpretatie van gegevens Tanguy DETROZ 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N

Nadere informatie

1. Enkele algemene cijfers over het energieverbruik van de tertiaire gebouwen 2. Energieprestatie van de publieke gebouwen op basis van de EPC

1. Enkele algemene cijfers over het energieverbruik van de tertiaire gebouwen 2. Energieprestatie van de publieke gebouwen op basis van de EPC 1. Enkele algemene cijfers over het energieverbruik van de tertiaire gebouwen 2. Energieprestatie van de publieke gebouwen op basis van de EPC databank Verhouding residentieel tertiair verbruik: 2/3 1/3

Nadere informatie

De EPB 2015, anderhalf jaar later

De EPB 2015, anderhalf jaar later Seminarie Duurzaam Bouwen: De EPB 2015, anderhalf jaar later 27/05/2016 Leefmilieu Brussel Ervaringen uit projecten opgestart in 2015 David DEWEER Departement EPB- Werken Divisie Energie 1. Het reglementair

Nadere informatie

INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM )

INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM ) INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM ) Artikel 1 - Comité Krachtens artikel 3bis, 17 van de wet van 2 april 1962 betreffende de Federale

Nadere informatie

Enkele belangrijke veranderingen in het nieuwe Wetboek

Enkele belangrijke veranderingen in het nieuwe Wetboek Enkele belangrijke veranderingen in het nieuwe Wetboek Marie-Astrid MASSA DEPARTEMENTSHOOFD PROCEDURES AFDELING INSPECTIE EN VERONTREINIGDE BODEMS STRUCTUUR VAN DE UITEENZETTING I. Toepassingsgebied VI.

Nadere informatie

Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel. Christophe BARBIEUX

Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel. Christophe BARBIEUX Duurzame renovatie Problematiek van het verdelen van de winst onder eigenaar en huurder Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel Christophe BARBIEUX AFDELING Energie 25 maart 2014 Chronologie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: De EPB-eisen vanaf 2015: hoe ze toe te passen? Leefmilieu Brussel Regelgevend kader: Welke evolutie mogen we verwachten vanaf 2015? Frederic LUYCKX, architect & onderzoeker Doelstelling(en)

Nadere informatie

Uittreksel van het Jaarlijks Financieel Verslag 2010/2011. Milieuprogramma

Uittreksel van het Jaarlijks Financieel Verslag 2010/2011. Milieuprogramma Uittreksel van het Jaarlijks Financieel Verslag 2010/2011 Milieuprogramma 158 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN BIJLAGEN MILIEUPROGRAMMA 2012 MILIEUPROGRAMMA BEFIMMO (2012) ALGEMEEN Programma 2010/2011

Nadere informatie

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? 7 mei 2015 Inge Goessens Vlaams EnergieBedrijf Inhoud Korte voorstelling VEB De overheid als energieverbruiker Uw energiefactuur verlagen

Nadere informatie

EPB-regelgeving: klimatisatie

EPB-regelgeving: klimatisatie EPB-regelgeving: klimatisatie Leefmilieu Brussel Christophe Danlois AFDELING ENERGIE DEPARTEMENT EPB VERWARMING/KLIMATISATIE OVERZICHT EVOLUTIE VAN DE REGELGEVING ENKELE DEFINITIES TOEPASSINGSVELD EPB-EISEN

Nadere informatie

Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen

Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen Januari 15 Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen Alle bedrijven, zonder ISO 14.001 en/of ISO 50.001 en/of MJA/MEE convenant, die niet voldoen aan de definitie kleine en middelgrote ondernemingen

Nadere informatie

Resultaten monitoring

Resultaten monitoring RenoseeC: renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak Resultaten monitoring Afdeling Bouwfysica KU Leuven / EnergyVille Evi Lambie & Dirk Saelens Cayman 1 Uitgevoerde

Nadere informatie

Persconferentie P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Toespraak van Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing

Persconferentie P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Toespraak van Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing Persconferentie P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten Toespraak van Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing Dames en heren, 6 oktober 2010 Vandaag heb ik u hier

Nadere informatie

Belangrijkste wijzigingen van de Ordonnantie Bodem van 2009

Belangrijkste wijzigingen van de Ordonnantie Bodem van 2009 Belangrijkste wijzigingen van de Ordonnantie Bodem van 2009 Saïd EL FADILI ONDERAFDELINGSHOOFD BODEM Wetgeving verontreinigde bodems Sinds 2005 : Leefmilieu en socio-economie : een balans q Inventaris

Nadere informatie

16 oktober 2006. Vorming Energieadviseur Woonsector. Procedure van de energieaudit. Spreker

16 oktober 2006. Vorming Energieadviseur Woonsector. Procedure van de energieaudit. Spreker 16 oktober 2006 Vorming Energieadviseur Woonsector Procedure van de energieaudit Spreker Nicodème Lonfils Energieadviseur Brussels Energie Agentschap (ABEA) De Stadswinkel vzw Wettelijk kader Europese

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 1.1 Inleiding LENTE 2016 Op basis van de presentatie van ECORCE bvba Thomas DEVILLE Pulsis sprl thomas.deville@pulsis.be 2 INHOUDSOPGAVE DE

Nadere informatie

CERTIFICATIE EN EPB-VERWARMING

CERTIFICATIE EN EPB-VERWARMING CERTIFICATIE EN EPB-VERWARMING INFORMATIE OVER TE NEMEN UIT DE HANDELINGEN VAN EPB-VERWARMING. INLEIDING Het geldende protocol voor de "EPB-certificatie" van wooneenheden bepaalt dat de certificateur zich

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Ervaringen Invoering van monitoring Thomas Deville 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N N N De uitdagingen verbonden

Nadere informatie

HOOFDSTUK 2 ENERGIEPRESTATIES VAN GEBOUWEN

HOOFDSTUK 2 ENERGIEPRESTATIES VAN GEBOUWEN HOOFDSTUK 2 ENERGIEPRESTATIES VAN GEBOUWEN Foto : Yvan Clavie VOORNAAMSTE WETSBEPALINGEN De voornaamste wetsbepalingen ter zake zijn de volgende: Wetboek van inspectie, preventie, vaststelling en bestraffing

Nadere informatie

Toelichting BBC 2020

Toelichting BBC 2020 Toelichting BBC 2020 Concept BBC Omgeving 2 Concept BBC Effecten Omgeving 3 Concept BBC Strategie Effecten Omgeving 4 Concept BBC Strategie Beleidsdoelstellingen Effecten Omgeving 5 Concept BBC Strategie

Nadere informatie

Hervorming van de Civiele Veiligheid Infosessie bestemd voor de coördinatoren. Brussel, 19 mei 2014

Hervorming van de Civiele Veiligheid Infosessie bestemd voor de coördinatoren. Brussel, 19 mei 2014 Hervorming van de Civiele Veiligheid Infosessie bestemd voor de coördinatoren Brussel, 19 mei 2014 PROGRAMMA 1. Stand van zaken van de teksten 2. Tarifering brandweerdienst Regularisatie van de berekingen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Functie en rol van de energieverantwoordelijke Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding Duurzame gebouwen: ENERGIE Module

Nadere informatie

OPLEIDINGEN BEHEER VAN WATER IN GEBOUWEN 2008. Voorstelling

OPLEIDINGEN BEHEER VAN WATER IN GEBOUWEN 2008. Voorstelling OPLEIDINGEN BEHEER VAN WATER IN GEBOUWEN 2008 Voorstelling Een nieuwe opleidingscyclus in ecologisch bouwen Bouwen, renoveren of beheren van gebouwen met respect voor het milieu is vandaag onontkoombaar.

Nadere informatie

PLANNEN VAN HET GEBOUW

PLANNEN VAN HET GEBOUW PLANNEN VAN HET GEBOUW BEREKENINGEN Energie Prestatieregelgeving voor de Bouw Het luchtdichtheidsniveau van het gebouw moet in het lastenboek geïmponeerd worden en moet door een Blower Door test gecontroleerd

Nadere informatie

OFFICIEUZE COÖRDINATIE VAN:

OFFICIEUZE COÖRDINATIE VAN: OFFICIEUZE COÖRDINATIE VAN: HET BESLUIT VAN DE BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE REGERING VAN 17 FEBRUARI 2011 BETREFFENDE HET DOOR EEN CERTIFICATEUR OPGESTELDE EPB- CERTIFICAAT VOOR WOONEENHEDEN (BIJGEWERKT TOT

Nadere informatie

30 % Nieuwe beleidsmaatregelen voor nieuwe ontwikkelingen. Warmtekrachtkoppeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Ir.

30 % Nieuwe beleidsmaatregelen voor nieuwe ontwikkelingen. Warmtekrachtkoppeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Ir. Warmtekrachtkoppeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Nieuwe beleidsmaatregelen voor nieuwe ontwikkelingen Ir. Ismaël Daoud Beleidsadviseur voor Duurzaam Bouwen en Energie Cel Energie, Lucht, Klimaat,

Nadere informatie

Hernieuwbare energie in Brussel

Hernieuwbare energie in Brussel Hernieuwbare in Brussel Achtergrond en vooruitzichten Hernieuwbare in Brussel: welke opportuniteiten voor de bouwbedrijven? Afdeling Energie, Lucht, Klimaat en Duurzame gebouwen F. Cornille 19/10/2017

Nadere informatie

VOOR DE UITVOERING VAN DUURZAME PROJECTEN IN LIJN MET DE GEWESTELIJKE 'GOOD FOOD -STRATEGIE

VOOR DE UITVOERING VAN DUURZAME PROJECTEN IN LIJN MET DE GEWESTELIJKE 'GOOD FOOD -STRATEGIE PROJECTOPROEP 2019 - VERENIGINGEN VOOR DE UITVOERING VAN DUURZAME PROJECTEN IN LIJN MET DE GEWESTELIJKE 'GOOD FOOD -STRATEGIE KANDIDATUURDOSSIER Het kandidatuurdossier moet, naar behoren ingevuld en ondertekend,

Nadere informatie

Voorstelling EPC- Haalbaarheidsonderzoek Stad Geel. Studiedag Energieprestatiecontracten VVSG 16/05/2013

Voorstelling EPC- Haalbaarheidsonderzoek Stad Geel. Studiedag Energieprestatiecontracten VVSG 16/05/2013 Voorstelling EPC- Haalbaarheidsonderzoek Stad Geel Studiedag Energieprestatiecontracten VVSG 16/05/2013 Agenda Inleiding Haalbaarheidsonderzoek EPC Potentieel van EPC voor Stad Geel Aandachtspunten bij

Nadere informatie

BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST AANVRAAGFORMULIER VOOR EEN MILIEUVERGUNNING INRICHTINGEN VAN KLASSE 2 TIJDELIJKE INRICHTINGEN

BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST AANVRAAGFORMULIER VOOR EEN MILIEUVERGUNNING INRICHTINGEN VAN KLASSE 2 TIJDELIJKE INRICHTINGEN GEMEENTE SINT-JOOST-TEN-NODE ADRES KADER I : VAN DE GEMEENTEDIENST IN TE VULLEN DOOR HET Grensstraat, 2 2 de verdieping 1210 Sint-Joost-ten-Node tel: 02/220.27.76 fax: 02/220.28.42 e-mail: A.WIN@swing.be

Nadere informatie

ENERGIEPREMIES 2008 COLLECTIEVE HUISVESTING

ENERGIEPREMIES 2008 COLLECTIEVE HUISVESTING Energie > Collectieve huisvesting sector ENERGIEPREMIES 2008 COLLECTIEVE HUISVESTING PREMIE 4 ENERGIEBOEKHOUDING Versie juni 2008 Inlichtingen voor gebouwen Kleiner dan 1000 m² of met 2 tot 10 appartementen

Nadere informatie

Wedstrijd : Haalbaarheidsstudie Hernieuwbare Energie 2008. Toelichtingsnota

Wedstrijd : Haalbaarheidsstudie Hernieuwbare Energie 2008. Toelichtingsnota Wedstrijd : Haalbaarheidsstudie Hernieuwbare Energie 2008 Facilitator hernieuwbare energie - grote systemen Contact : Bernard Huberlant Tel. 0800 85 775 @ : fac.her@ibgebim.be Brussel Leefmilieu Gulledelle,

Nadere informatie

"Versterk samenwerking en partnerschappen met gemeenten en OCMW's in milieuzaken" 18 FEBRUARI 2019

Versterk samenwerking en partnerschappen met gemeenten en OCMW's in milieuzaken 18 FEBRUARI 2019 Hulpbronnen- en Afvalbeheerplan HABP "Versterk samenwerking en partnerschappen met gemeenten en OCMW's in milieuzaken" 18 FEBRUARI 2019 VERBAND Grenzen van de planeet bereikt, niet-duurzame overexploitatie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: De EPB-eisen vanaf 2015: hoe ze toe te passen? Leefmilieu Brussel Regelgevend kader: Welke evolutie mogen we verwachten vanaf 2015? Frederic LUYCKX, architect & onderzoeker Doelstelling(en)

Nadere informatie

Commissioning: een absolute aanrader!

Commissioning: een absolute aanrader! Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: een absolute aanrader! 15 maart 2019 WELKE MIDDELEN ZIJN VEREIST OM DE TECHNISCHE INSTALLATIES CORRECT OP TE VOLGEN? Standpunt van een opdrachtgever Roland RIXEN

Nadere informatie

Projectoproep Kankerplan Actie 21/22 : Innovatieve benaderingen in de psychosociale steun

Projectoproep Kankerplan Actie 21/22 : Innovatieve benaderingen in de psychosociale steun C Projectoproep Kankerplan Actie 21/22 : Innovatieve benaderingen in de psychosociale steun Inleiding Deze projectoproep kadert binnen de verderzetting van Actie 21/22 van het Kankerplan: Psychosociale

Nadere informatie

Management van gebouwen Energie en duurzaamheid. Energie-efficiënt gebouwenbeheer : praktijkvoorbeeld VDAB

Management van gebouwen Energie en duurzaamheid. Energie-efficiënt gebouwenbeheer : praktijkvoorbeeld VDAB Management van gebouwen Energie en duurzaamheid Energie-efficiënt gebouwenbeheer : praktijkvoorbeeld VDAB 1 Energie-efficiënt gebouwenbeheer : praktijkvoorbeeld VDAB - Visie van Efika engineering op gebouwenbeheer

Nadere informatie

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN 1. CONTEXT Infofiche Energie DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt de productie van groene stroom afkomstig van hernieuwbare energiebronnen of warmtekrachtkoppeling

Nadere informatie

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018 Milieu-actualiteit NON-ETS 3 mei 2018 Europees beleid NON-ETS sectoren (effort sharing regulation) Welke doelstellingen 2021-2030? Europese doelstellingen 2030 (tov 2005) - 40 % BKG emissies - 30 % voor

Nadere informatie

Het Brusselse Hoofdstedelijke Parlement heeft aangenomen en Wij, Regering, bekrachtigen, het geen volgt : TITEL I. Algemene bepalingen

Het Brusselse Hoofdstedelijke Parlement heeft aangenomen en Wij, Regering, bekrachtigen, het geen volgt : TITEL I. Algemene bepalingen 75298 BELGISCH STAATSBLAD 03.10.2018 MONITEUR BELGE BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST [C 2018/14101] 23 JULI 2018. Ordonnantie tot wijziging van de ordonnantie van 2 mei 2013 houdende het Brussels Wetboek

Nadere informatie

Informatie voor de coordinatoren van de geselecteerde projecten

Informatie voor de coordinatoren van de geselecteerde projecten «Doelstelling 2013: Samen investeren in stedelijke ontwikkeling!» Informatie voor de coordinatoren van de geselecteerde projecten 18 maart 2008 Brussels Info Place Cel coördinatie en beheer EFRO 2007-2013

Nadere informatie