PLAGE: EEN BRUSSELS WERKMIDDEL OM EEN BELEID VAN RATIONEEL ENERGIE- GEBRUIK TE VOEREN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PLAGE: EEN BRUSSELS WERKMIDDEL OM EEN BELEID VAN RATIONEEL ENERGIE- GEBRUIK TE VOEREN"

Transcriptie

1 PLAGE: EEN BRUSSELS WERKMIDDEL OM EEN BELEID VAN RATIONEEL ENERGIE- GEBRUIK TE VOEREN Thierry de Ghellinck, Juridisch Adviseur, Leefmilieu Brussel (BIM)

2 I) INLEIDING Brussels Justitiepaleis: is er überhaupt een energiereflex? Eigen woning: pijnlijke energiefactuur!

3 I) INLEIDING Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie = middel om de energiereflex aan te wakkeren bij de beheerders van gebouwen = initiatieven die weinig investeringen behoeven en maximale resultaten behalen

4 Overzicht: I) Inleiding I) INLEIDING II) Uitgangspunt: Omzetting van de Richtlijn 2012/27 III) Ervaringen met de vrijwillige PLAGE IV) Verplichte PLAGE in de maak V) CONCLUSIE: ook toekomstige Vlaamse PLAGEs?

5 II) UITGANGSPUNT: OMZETTING EU RICHTLIJN 2012/27 Energie-Efficiëntie-Richtlijn 2012/27/EU van 25 oktober 2012 Omzetting uiterlijk op 5 juni 2014 (Art. 28 1) Artikel 5. Voorbeeldfunctie van de gebouwen van overheidsinstanties 1. Onverminderd artikel 7 van Richtlijn 2010/31/EU zorgt elke lidstaat ervoor dat vanaf 1 januari 2014 jaarlijks 3 % van de totale vloeroppervlakte van verwarmde en/of gekoelde gebouwen die eigendom zijn van en gebruikt worden door hun centrale overheid, wordt gerenoveerd om aan de minimumeisen inzake energieprestaties te voldoen die de betrokken lidstaat op grond van artikel 4 van Richtlijn 2010/31/EU heeft vastgelegd.

6 II) UITGANGSPUNT: OMZETTING EU RICHTLIJN 2012/27 [ ] 6. Onverminderd artikel 7 van Richtlijn 2010/31/EU, kunnen de lidstaten kiezen voor een alternatieve benadering van de leden 1 tot en met 5 van dit artikel, waarbij zij andere kostenefficiënte maatregelen treffen, met inbegrip van grondige renovaties en maatregelen om een gedragsverandering bij de gebruikers van het gebouw teweeg te brengen, teneinde in 2020 in de in aanmerking komende gebouwen die eigendom zijn van en gebruikt worden door de centrale overheid een energiebesparing te bereiken die ten minste gelijkwaardig is aan de in lid 1 vereiste, op jaarbasis gerapporteerde, besparing.

7 III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE WANNEER? Ingevoerd in 2005, na een studie: een methode voor energie-efficiëntie voor beheerders van grote gebouwenparken Gemeentes Ziekenhuize n 2008 Gemeentes Scholen OVM 2015 Vrijwillige PLAGEs Verplichte PLAGE WIE? 15 gemeentes, 5 ziekenhuizen, 2 maatschappijen voor collectieve huisvesting en 6 sociale huisvestingsmaatschappijen [OVM] ( wooneenheden) en alle onderwijsnetten in Brussel ( leerlingen) HOEVEEL? Vertegenwoordigt gebouwen en 4,5 miljoen m².

8 III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Vaststellingen : Grote organisaties beschikken niet over enig energiebeheer voor hun gebouwenparken. Mogelijk en eenvoudig om energiebehoeftes in deze gebouwen te verminderen zonder grote investeringen Gemiddeld genomen, hebben de vrijwillige PLAGE s geleid tot een vermindering van 16 % van het brandstofverbruik, en tot een stabilisering van het elektriciteitsverbruik.

9 III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Methodologie Over een tijdsspanne van 4 jaar volgen verschillende fases zich op: FASE 1 : opstellen van een energetisch kadaster; FASE 2 : opstellen van een specifiek actieplan en invoering van een energieboekhouding; FASE 3 : tenuitvoerlegging van het actieplan; FASE 4 : opvolgen van het energieverbruik en periodieke evaluatie van de vooruitgang van het PLAGE-project duidelijke visie van: het verbruik/ de kosten; de prioriteiten om in te grijpen; de ondernomen acties; een globaal zicht van de situatie;

10 III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE ENERGETISCH KADASTER (FASE1) ACTIEPLAN/ENE RGIEBOEKHOUDI NG (FASE2) PERIODIEKE EVALUATIE (FASE4) TENUITVOERLEG GEING ACTIEPLAN (FASE3) Cirkelbeweging

11 III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Energieboekhouding Energiekadaster Opvolgen van Energieverbruik 11

12 III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Energieboekhouding Analyse van de resultaten Actieplan SUIVI DES CONSOMMATIONS 12

13 III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Tenuitvoerlegging van het actieplan Améliorations Gain annuel énergie primaire [kwh/an] Gain financier annuel [ /an] Invest. [ ] Retour simple sur invest. [an] CO 2 (ton) évitées par an école communale Les Marroniers (Anerlecht) école communale Claire Vivre (Evere) remplacer chaudière par chaudière à condensation isoler les conduites dans locaux non chauffés en permanence panneaux isolants/réfléchissants derrière radiateurs adapter les horaires de régulation aux horaires d occupation réelle du bâtiment <1 5 internat autonome CF (Forest) Isoler conduites d ECS dans les locaux non chauffés en permanence Isoler les vannes et circulateurs Installer des minuteries dans les locaux occupés de façon intermittente et des détecteurs de présence dans les locaux occupés de façon irrégulière Potentiële winsten uitrekenen: return on investment en de uitgespaarde hoeveelheid ton CO2 spreken boekdelen voor beleidsverantwoordelijken!

14 III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Energie- Verantwoordelijke 1 e Sleutel tot succes: het energieteam

15 III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE 2 e Sleutel tot succes: «Ken je gebouwenpark» 4.1. Connaissance du terrain Wat zijn de «grote energievreters» = het verbruik Le «plagiste» doit savoir ce qu il y a derrière les tableaux de chiffres. Hoe zit het met de warmteverliezen? = de bouwschil Les «visites rapides» sont un moyen efficace de comprendre le terrain: les lieux, les installations techniques et, surtout, les utilisateurs. Wat zijn de sterkes en zwaktes? Wie doet wat en waar! Chaque visite fait l objet d un rapport court qui est une photo instantanée de la réalité et se termine par un plan d action. Meten is weten!

16 III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Resultaten PLAGE bij de OVM s PLAGE-sites: evolutie van het gemiddelde genormaliseerde verbruik -19,1% -11,5% -14,4% -20,8% -16,7% -18,7% -6,7% -7,2% -8,8% -6,0% -6,3% De vrijwilige PLAGE s hebben een vermindering van 16 % van de verwarmingsbehoefte en een stabilisering van de elektriciteitsbehoefte tot stand gebracht.

17 IV) EEN VERPLICHTE PLAGE IN DE MAAK Reglementering Brussels Wetboek van Lucht, Klimaat en Energie (BWLKE/COBRACE) Art tot PLAGE voor private organismen Art PLAGE voor publieke organismen Articles en Administratieve en strafrechterlijke sancties

18 IV) EEN VERPLICHTE PLAGE IN DE MAAK Organismen beoogd door PLAGE 1) PRIVATE ORGANISMEN Art Het volgende orgaan is ertoe gehouden een PLAGE in te voeren : elke onderneming die eigenaar is en/of gebouwen betrekt die gelegen zijn op het grondgebied van het Gewest en samen een totale oppervlakte van meer dan m2 innemen; elke vereniging bedoeld in de wet van 27 juni 1921 op de verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen die eigenaar is en/of gebouwen betrekt die gelegen zijn op het grondgebied van het Gewest en samen een totale oppervlakte van meer dan m2 innemen. 2) PUBLIEKE ORGANISMEN Art De overheden die aan de volgende voorwaarden beantwoorden, moeten een PLAGE uitvoeren overeenkomstig de artikelen tot : a) ze zijn eigenaar en/of betrekken gebouwen die gelegen zijn op het grondgebied van het Gewest en; b) ofwel vertegenwoordigen die gebouwen samen een totale oppervlakte van m2, ofwel zijn ze het bezit van en/of worden ze betrokken door een federale, gewestelijke of gemeenschapsinstantie. Beantwoorden aan Art. 5 6 RL 2012/27!

19 IV) EEN VERPLICHTE PLAGE IN DE MAAK Werking van het verplichte PLAGE Grote lijnen van de vrijwillige PLAGE worden overgenomen Nieuwe elementen: 1. «PLAGE-coördinator» (oud-energieverantwoordelijke): natuurlijke persoon, aangesteld onder het personeel, belast met coördinatie en uitvoering van het PLAGE 2. «PLAGE-revisor» : onafhankelijke natuurlijke persoon, belast met de controle van de informatie die wordt verstrekt in uitvoering van het PLAGE 3. Het B.I.M. bepaalt de becijferde doelstelling van de te bereiken vermindering van het energieverbruik. Cfr. Rapportering aan de Commissie! PLAGE Uitvoeringsbesluit (voorzien voor 01/01/2016) Doelstelling vermindering energieverbruik van 10 % Verduidelijkt de lijst van mogelijke acties in het actieplan Preciseert de erkenningsvoorwaarden van de PLAGE-revisor Tijdsplanning: 6,5 jaar + 4 jaar + 4 jaar Uitzonderingsregimes

20 IV) EEN VERPLICHTE PLAGE IN DE MAAK Administratieve en strafrechtelijke sancties Artikel Het orgaan dat de doelstelling van vermindering van het energieverbruik bepaald overeenkomstig artikel , 3 niet behaalt, loopt een administratieve boete op van 0,06 euro per overtollige kwh per jaar. Op 1 januari van elk jaar, wordt het bedrag van de boete aangepast aan het indexcijfer der consumptieprijzen van het Koninkrijk van de maand december die eraan voorafgaat. Artikel Wordt gestraft met een boete van 25 tot euro : a) het orgaan dat nalaat een PLAGE-coördinator aan te stellen overeenkomstig artikel , 1 of de maatregelen genomen krachtens artikel , 1; b) het orgaan dat nalaat het actieprogramma mee te delen overeenkomstig artikel , 2 of de maatregelen genomen krachtens artikel , 2; c) het orgaan dat nalaat de verslagen van de PLAGE-revisor te bezorgen overeenkomstig artikel , 4 of de maatregelen genomen krachtens artikel , 4; d) de PLAGE-revisor die een verslag bezorgt dat niet strookt met de kwaliteitscriteria vastgelegd met toepassing van artikel , 7. Idee is RATIONALISERING, geen penalisatie!

21 V) CONCLUSIE: OOK TOEKOMSTIGE VLAAMSE PLAGEs? CONCLUSIE: PLAGE, zorgt voor een nieuwe cultuur in Brussel inzake energiebeheer die steunt op de centrale rol van de energieverantwoordelijke waarbij kleine investeringen grote energiebesparingen genereren. Is er ook ruimte voor Vlaamse PLAGEs? In Brussel zijn we gerust over de goede afloop van de verplichte PLAGEs, o.b.v. geslaagde vrijwillige PLAGEs

22 Voor verdere vragen: wend u tot Virginie LECLERCQ vleclercq@environnement.iri snet.be BEDANKT VOOR UW AANDACHT Thierry de Ghellinck, Juridisch Adviseur, Leefmilieu Brussel (BIM)

Energie-efficiëntierichtlijn. Ann Collys Vlaams Energieagentschap - 13/02/2014 - VAC Gent

Energie-efficiëntierichtlijn. Ann Collys Vlaams Energieagentschap - 13/02/2014 - VAC Gent Energie-efficiëntierichtlijn Ann Collys Vlaams Energieagentschap - 13/02/2014 - VAC Gent Inhoud Algemene inleiding Artikel 5: Voorbeeldfunctie van de gebouwen van overheidsinstanties Standaardaanpak Alternatieve

Nadere informatie

P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing

P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten INHOUDSOPGAVE Wat is P.L.A.G.E.? Balans van de eerste reeks P.L.A.G.E. Eerste resultaten van de overige P.L.A.G.E. Vooruitzichten Wat is P.L.A.G.E.? Wat is P.L.A.G.E.?

Nadere informatie

SEMINARIE DUURZAME GEBOUWEN

SEMINARIE DUURZAME GEBOUWEN SEMINARIE DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER: PLAGE-COÖRDINATOR HET VERPLICHTE PLAGE (Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie) Kennismaking met de nieuwe regelgeving Magali BODART - Pascal DE

Nadere informatie

EER 2012/27/EU artikel 5: verplichtingen voor overheidsgebouwen

EER 2012/27/EU artikel 5: verplichtingen voor overheidsgebouwen EER 2012/27/EU artikel 5: verplichtingen voor overheidsgebouwen Vastgoedforum 27 februari 2015 Ellen Moons Vlaams Energieagentschap Overzicht Inhoud artikel 5 Toepassingsgebied entiteiten - gebouwen Besparingsdoelstelling

Nadere informatie

De energiedimensie in het werk van het Netwerk Wonen BRUFoDébat 19/06/2014. Henry Devondel Cleo Swinnen

De energiedimensie in het werk van het Netwerk Wonen BRUFoDébat 19/06/2014. Henry Devondel Cleo Swinnen De energiedimensie in het werk van het Netwerk Wonen BRUFoDébat 19/06/2014 Henry Devondel Cleo Swinnen INHOUD [1] Historiek van het Netwerk Wonen [2] Huidige samenstelling [3] Belangrijkste activiteiten

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Functie en rol van de energieverantwoordelijke Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding Duurzame gebouwen: ENERGIE Module

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Beheer van het verbruik: het energiekadaster Emmanuel HECQUET ICEDD asbl Doelstellingen van de presentatie Het begrip

Nadere informatie

Toepassing van art. 5 van de Europese richtlijn 2012/27/EU. Stand van zaken op 23/02/2017

Toepassing van art. 5 van de Europese richtlijn 2012/27/EU. Stand van zaken op 23/02/2017 Energie & Duurzame Ontwikkeling Gulden Vlieslaan 87, bus 2 1060 Brussel Toepassing van art. 5 van de Europese richtlijn 2012/27/EU. Stand van zaken op 23/02/2017 1. Beknopte herinnering aan wat hieraan

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Leefmilieu Brussel Verbruiken beheer : het energiekadaster Emmanuel HECQUET ICEDD asbl Doelstellingen van de presentatie Het begrip «energiekadaster» verduidelijken

Nadere informatie

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Seminarie Duurzame Gebouwen GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN 18 mei 2018 BEHEER VAN COLLECTIEVE HUISVESTING Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale Actie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Functie en rol van de energieverantwoordelijke Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding Duurzame gebouwen: ENERGIE Module

Nadere informatie

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Infosessie van

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Infosessie van Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Infosessie van 27-05-19 Algemene en reglementaire context Nieuwigheden Model EPB certificaat openbaar gebouw Infosessie van 27 mei 2019 YVES MORTEHAN DEPARTEMENT

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (PLAGE-COÖRDINATOR) HERFST 2018 Het energiekadaster Pascal ONS E²=MC Op basis van de presentatie van ICEDD 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Het begrip energiekadaster

Nadere informatie

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR Opleiding Duurzame Gebouwen ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR LENTE 2019 De PLAGE-verantwoordelijke : delen van ervaringen Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale

Nadere informatie

Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel. Christophe BARBIEUX

Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel. Christophe BARBIEUX Duurzame renovatie Problematiek van het verdelen van de winst onder eigenaar en huurder Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel Christophe BARBIEUX AFDELING Energie 25 maart 2014 Chronologie

Nadere informatie

Verplichtingen voor kantoorgebouwen op vlak van energie

Verplichtingen voor kantoorgebouwen op vlak van energie Verplichtingen voor kantoorgebouwen op vlak van energie Een overzicht van maatregelen in een aantal Europese lidstaten Sven Wuyts, Factor4 27 februari 2015 Inhoud Hinderpalen Verplichtingen vanuit Europa

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Ervaringen van een energieverantwoordelijke Beheer van collectieve huisvesting Roland RIXEN 2 DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

Persconferentie van Evelyne Huytebroeck Ordonnantie over de energieprestatie van gebouwen 2 maart 2007

Persconferentie van Evelyne Huytebroeck Ordonnantie over de energieprestatie van gebouwen 2 maart 2007 Persconferentie van Evelyne Huytebroeck Ordonnantie over de energieprestatie van gebouwen 2 maart 2007 1. Energieprestatie van de gebouwen in België en in Brussel : stand van zaken In vergelijking met

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Gebouw

Seminarie Duurzaam Gebouw Seminarie Duurzaam Gebouw Een duurzaam energiebeheer voor iedereen Leefmilieu Brussel 31/01/13 PLAGE Scholen 2009-2013 St-Hubertuscollege Pierre URBAIN & Marc LEMYE SeGEC Secrétariat Général de l Enseignement

Nadere informatie

A ESR. Aanvrager. Minister Fremault Aanvraag ontvangen op 12 mei 2016 Aanvraag behandeld door

A ESR. Aanvrager. Minister Fremault Aanvraag ontvangen op 12 mei 2016 Aanvraag behandeld door ADVIES Voorontwerp van besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering houdende wijziging van meerdere uitvoeringsbesluiten van de ordonnantie van 2 mei 2013 houdende het Brussels Wetboek van Lucht,

Nadere informatie

VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie

VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2007/35895] 1 JUNI 2007. Ministerieel besluit inzake de rapportering van de elektriciteitsdistributienetbeheerders betreffende de uitvoering van hun REG-actieplannen

Nadere informatie

Formation Bâtiment Durable : Suivi et monitoring des bâtiments durables

Formation Bâtiment Durable : Suivi et monitoring des bâtiments durables Formation Bâtiment Durable : Suivi et monitoring des bâtiments durables Bruxelles Environnement Vivre le passif, retour d expériences Projet Espoir Cleo Swinnen Maison de Quartier Bonnevie Cleo Swinnen

Nadere informatie

Persconferentie P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Toespraak van Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing

Persconferentie P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Toespraak van Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing Persconferentie P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten Toespraak van Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing Dames en heren, 6 oktober 2010 Vandaag heb ik u hier

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Kasper DERKINDEREN CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

30 % Nieuwe beleidsmaatregelen voor nieuwe ontwikkelingen. Warmtekrachtkoppeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Ir.

30 % Nieuwe beleidsmaatregelen voor nieuwe ontwikkelingen. Warmtekrachtkoppeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Ir. Warmtekrachtkoppeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Nieuwe beleidsmaatregelen voor nieuwe ontwikkelingen Ir. Ismaël Daoud Beleidsadviseur voor Duurzaam Bouwen en Energie Cel Energie, Lucht, Klimaat,

Nadere informatie

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016 PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten WIG van 08 november 2016 01 Context 2 Context (I) Performant en Rationeel Gebruik van Elektriciteit en Gas (PRGEG) aandachtspunt binnen Europa (impact op economie

Nadere informatie

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE»

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE» Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE» PROGRAMMA Plaats : Brussel Voor iedereen, in functie van de gebouwbestemming : OF MODULE «ENERGIE IN INDIVIDUELE OF COLLECTIEVE HUISVESTING (< 10 EENHEDEN)» (6 dagen)

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 18.01.2012 Ed. 2 MONITEUR BELGE 3193 FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIEN Administratie van Fiscale Zaken [C 2012/03018] Bericht in verband met de automatische indexering inzake inkomstenbelastingen.

Nadere informatie

Financiering van energie-renovaties van gebouwen van de brusselse social-profit sector. 12 februari 2019

Financiering van energie-renovaties van gebouwen van de brusselse social-profit sector. 12 februari 2019 Financiering van energie-renovaties van gebouwen van de brusselse social-profit sector 12 februari 2019 Agenda 8u45 9u 9u20 9u40 10u10 10u30 10u50 11u10 11u30 11u50 12u10 12u30 Welkomstwoord Presentatie

Nadere informatie

Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen

Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen Oktober 16 Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen Brussels Hoofdstedelijk Gewest Alle bedrijven, met uitzondering van KMO s, moeten tegen 31 december 2016 een erkend energiedeskundige hebben

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (PLAGE-COÖRDINATOR) LENTE 2019 PLAGE: feedback over vrijwillige PLAGE-programma s Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N N De ervaringen van

Nadere informatie

PREMIE NR. 15 ACTIES VAN EEN FEDERATIE TER BEVORDERING VAN DE ENERGIE-EFFICIËNTIE

PREMIE NR. 15 ACTIES VAN EEN FEDERATIE TER BEVORDERING VAN DE ENERGIE-EFFICIËNTIE PREMIE NR. 15 ACTIES VAN EEN FEDERATIE TER BEVORDERING VAN DE ENERGIE-EFFICIËNTIE Elke beroepsfederatie die een specifieke Brusselse sector vertegenwoordigt, kan een subsidie voor 100 % aanvragen voor

Nadere informatie

Het energiebeleid in het BHG

Het energiebeleid in het BHG De financiering van de energiebesparingsmaatregelen voor appartementsgebouwen Het energiebeleid in het BHG De duurzame energieperspectieven >< duurzame stad De spanning tussen vraag en aanbod neemt toe

Nadere informatie

Het EPB-certificaat. - Energetische classe. - CO2-uitstooten. - Aanbevelingen. - Administrative informatie. David Deweer

Het EPB-certificaat. - Energetische classe. - CO2-uitstooten. - Aanbevelingen. - Administrative informatie. David Deweer Het EPB-certificaat David Deweer Info sessie van 16 juni 2011 DEPARTEMENT EPB Het EPB-Certificaat: Kenmerken - Energetische classe - CO2-uitstooten - Aanbevelingen - Administrative informatie 1 Een verklarend

Nadere informatie

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Departement EPB certificatie

Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Departement EPB certificatie Het EPB certificaat openbaar gebouw vernieuwt Departement EPB certificatie 27-05-19 Implementatie Hoe een EPB-certificaat openbaar gebouw opstellen? 27 mei 2019 AURÉLIE BACHY DEPARTEMENT EPB CERTIFICATIE

Nadere informatie

MONITEUR BELGE 25.09.2015 BELGISCH STAATSBLAD

MONITEUR BELGE 25.09.2015 BELGISCH STAATSBLAD 60077 SERVICE PUBLIC FEDERAL FINANCES [C 2015/03324] 18 SEPTEMBRE 2015. Arrêté royal déterminant les modèles des formules de déclaration en matière de cotisations spéciales visées à l article 541 du Code

Nadere informatie

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE ENERGIE 1/2 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Energieverbruik gemeentelijke gebouwen Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Energieverbruik gemeentelijke

Nadere informatie

2018-2024 www.be-reel.be Dit is BE REEL! Het LIFE geïntegreerd project BE REEL! zal door middel van vijf hefbomen een forse impuls geven aan de realisatie van de ambitieuze Vlaamse en Waalse renovatiestrategieën

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties Leefmilieu Brussel Wat hebben we uit ervaringen met PLAGE geleerd? Emmanuel Hecquet ICEDD asbl PLAGE??? 2 Wat is het PLAGE-programma?

Nadere informatie

THEMATISCHE FICHE: ENERGIE

THEMATISCHE FICHE: ENERGIE THEMATISCHE FICHE: ENERGIE Projectoproep 2015-2016 Vindt de pedagogische leermiddelen, de fiches en de video s van schoolprojecten hieronder op onze webpagina Energie, rubriek Op school 1. WAT IS DE ZIN

Nadere informatie

ENERGIEPREMIES 2008 COLLECTIEVE HUISVESTING

ENERGIEPREMIES 2008 COLLECTIEVE HUISVESTING Energie > Collectieve huisvesting sector ENERGIEPREMIES 2008 COLLECTIEVE HUISVESTING PREMIE 4 ENERGIEBOEKHOUDING Versie juni 2008 Inlichtingen voor gebouwen Kleiner dan 1000 m² of met 2 tot 10 appartementen

Nadere informatie

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN DOC 50 1871/004 DOC 50 1871/004 BELGISCHE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS DES REPRÉSENTANTS DE BELGIQUE 22 januari 2003 22 janvier 2003 WETSONTWERP tot vaststelling van de algemene bepalingen die gelden

Nadere informatie

Nieuwe Energiepremies 2007. «Om onze energierekening te verlichten en het klimaat te beschermen!»

Nieuwe Energiepremies 2007. «Om onze energierekening te verlichten en het klimaat te beschermen!» PERSCONFERENTIE 17 JANUARI 2007 Evelyne Huytebroeck Brusselse Minister van Leefmilieu en Energie Nieuwe Energiepremies 2007 «Om onze energierekening te verlichten en het klimaat te beschermen!» 1 Context

Nadere informatie

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? 7 mei 2015 Inge Goessens Vlaams EnergieBedrijf Inhoud Korte voorstelling VEB De overheid als energieverbruiker Uw energiefactuur verlagen

Nadere informatie

Ontwerpordonnantie pesticiden

Ontwerpordonnantie pesticiden Ontwerpordonnantie pesticiden Omzetting van richtlijn 2009/128 Regeerakkoord 2009-2014 De Regering zal erop toezien dat het gebruik van pesticiden op het gewestelijk grondgebied door zowel beheerders van

Nadere informatie

Agenda 21 Un programme d'actions pour le 21e siècle Een actieplan voor de 21ste eeuw

Agenda 21 Un programme d'actions pour le 21e siècle Een actieplan voor de 21ste eeuw Service Développement Durable Dienst Duurzame Ontwikkeling Agenda 21 Un programme d'actions pour le 21e siècle Een actieplan voor de 21ste eeuw 21 oct./okt. 2010 Soirée de lancement du processus participatif

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Toepassingsgebied. Artikel 1.

Hoofdstuk 1 - Toepassingsgebied. Artikel 1. Neerlegging-Dépôt: 14/04/2010 Regist.-Enregistr.: 04/05/2010 N : 99171/CO/324 to Collectieve arbeidsovereenkomst van 25 maart 2010 betreffende de korte modules in diamantopleidingen voor de werknemers

Nadere informatie

HOOFDSTUK 2 ENERGIE IN GEBOUWEN

HOOFDSTUK 2 ENERGIE IN GEBOUWEN HOOFDSTUK 2 ENERGIE IN GEBOUWEN Foto : Yvan Clavie Meer informatie op: https://environnement.brussels/thematiques/energie-0 Dit hoofdstuk is bijgewerkt tot de bepalingen die in werking zijn getreden op

Nadere informatie

Boekdeel I. Algemeen. Deel 1. Inkomstenbelastingen. Deel 2. Met de inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen. zie afzonderlijk Boekdeel I

Boekdeel I. Algemeen. Deel 1. Inkomstenbelastingen. Deel 2. Met de inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen. zie afzonderlijk Boekdeel I Boekdeel I zie afzonderlijk Boekdeel I Algemene inhoudstafel Boekdeel I Algemeen Bijzondere wet van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en de Gewesten................. 5 Wet

Nadere informatie

Art. 69bis. Carine Libert Hendrik Vanhees

Art. 69bis. Carine Libert Hendrik Vanhees Art. 69bis Art.69bis Onverminderd specifieke afwijkende bepalingen verjaren de vorderingen tot betaling van de rechten geïnd door de beheersvennootschappen na tien jaar te rekenen van de dag van hun inning.

Nadere informatie

Start nu met een PLAGE. Het Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie (PLAGE): verplicht voor grote gebouwenparken

Start nu met een PLAGE. Het Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie (PLAGE): verplicht voor grote gebouwenparken Start nu met een PLAGE Het Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie (PLAGE): verplicht voor grote gebouwenparken INHOUD ENERGIE-EFFICIËNTIE OP GROTE SCHAAL Energie-efficiëntie op grote schaal

Nadere informatie

Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen

Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen Januari 15 Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen Alle bedrijven, zonder ISO 14.001 en/of ISO 50.001 en/of MJA/MEE convenant, die niet voldoen aan de definitie kleine en middelgrote ondernemingen

Nadere informatie

FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK

FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK Hoe kunt u de voorwaarden voor de follow-up van het energieverbruik in uw milieuvergunning naleven? WAAROM? U bent de beheerder van een gebouw en u wilt de exploitatievoorwaarden

Nadere informatie

74018 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

74018 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 74018 MONITEUR BELGE 15.12.2015 BELGISCH STAATSBLAD AGENCE FEDERALE POUR LA SECURITE DE LA CHAINE ALIMENTAIRE [C 2015/18392] 3 DECEMBRE 2015. Avis relatif à l indexation des montants fixés à l arrêté royal

Nadere informatie

OBSERVATORIUM VAN PRIJZEN OBSERVATOIRE DES PRIX GOENE STROOM MARKT MARCHÉ DE L ÉLECTRICITÉ VERTE. RÉGION DE BRUXELLES- CAPITALE 1 Mars 2012

OBSERVATORIUM VAN PRIJZEN OBSERVATOIRE DES PRIX GOENE STROOM MARKT MARCHÉ DE L ÉLECTRICITÉ VERTE. RÉGION DE BRUXELLES- CAPITALE 1 Mars 2012 OBSERVATOIRE DES PRIX OBSERVATORIUM VAN PRIJZEN MARCHÉ DE L ÉLECTRICITÉ VERTE GOENE STROOM MARKT RÉGION DE BRUXELLES- CAPITALE 1 Mars 212 BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 1 Maart 212 1 1. Prix moyen simple

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD 08.01.2010 Ed. 2 MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD 08.01.2010 Ed. 2 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 08.01.2010 Ed. 2 MONITEUR BELGE 731 MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST N. 2010 45 [C 2010/31002] 17 DECEMBER 2009. Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot

Nadere informatie

PLAGE Regelgeving. Infosessie AFDELING ENERGIE LUCHT, KLIMAAT EN DUURZAME GEBOUWEN (ELKDG)

PLAGE Regelgeving. Infosessie AFDELING ENERGIE LUCHT, KLIMAAT EN DUURZAME GEBOUWEN (ELKDG) PLAGE Regelgeving Infosessie 16.10.2018 AFDELING ENERGIE LUCHT, KLIMAAT EN DUURZAME GEBOUWEN (ELKDG) Doelstellingen De grondbeginselen en de hoofdregels voorstellen Het PLAGE-team ontmoeten De elementen

Nadere informatie

Persconferentie «Ecobouw stimuleren» 8 februari 2007 Toespraak van Evelyne Huytebroeck

Persconferentie «Ecobouw stimuleren» 8 februari 2007 Toespraak van Evelyne Huytebroeck Persconferentie «Ecobouw stimuleren» 8 februari 2007 Toespraak van Evelyne Huytebroeck De potentiële verbetering van de energie- en milieuprestaties van gebouwen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is

Nadere informatie

ADVIES. Ontwerpbesluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende het plan voor lokale actie voor het gebruik van energie.

ADVIES. Ontwerpbesluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende het plan voor lokale actie voor het gebruik van energie. ADVIES Ontwerpbesluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende het plan voor lokale actie voor het gebruik van energie 20 december 2017 Economische en Sociale Raad voor het Brussels Hoofdstedelijk

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE HERFST 2017 Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie Bouwsector Isabelle SOBOTKA 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N Presentatie

Nadere informatie

Gebouwen met hoge energie-efficiëntie, Marny DI PIETRANTONIO. Directrice technique, opérationnelle et stratégie Plate-forme Maison Passive asbl

Gebouwen met hoge energie-efficiëntie, Marny DI PIETRANTONIO. Directrice technique, opérationnelle et stratégie Plate-forme Maison Passive asbl 5/11/15 Gebouwen met hoge energie-efficiëntie, TE DUUR? Wat leren ons Brusselse voorbeelden die voldoen aan de normen van morgen. Marny DI PIETRANTONIO Directrice technique, opérationnelle et stratégie

Nadere informatie

De Zesde Staatshervorming

De Zesde Staatshervorming De Zesde Staatshervorming Grondwetsherzieningen en het provinciale bestuursniveau VVP Colloquium 19/10/2013 Jürgen Vanpraet Kabinet van de Staatssecretaris voor Staatshervorming en voor de Regie der Gebouwen

Nadere informatie

Barema's op 01/09/2008 Barèmes au 01/09/2008

Barema's op 01/09/2008 Barèmes au 01/09/2008 Barema's op 01/09/2008 Barèmes au 01/09/2008 SPILINDEX 110,51 INDICE-PIVOT 110,51 Tegemoetkomingen aan personen met een handicap Allocations aux personnes handicapées (Jaarbedragen) (Montants annuels)

Nadere informatie

Installatie van versie 2.2 van Atoum

Installatie van versie 2.2 van Atoum Version française en seconde partie du document. Installatie van versie 2.2 van Atoum U moet in uw databases een nieuwe tabel aanmaken na de installatie van versie 2.2 van de toepassing Atoum. Hiervoor

Nadere informatie

52686 MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD

52686 MONITEUR BELGE Ed. 2 BELGISCH STAATSBLAD 52686 VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2015/36016] 30 JULI 2015. Ministerieel besluit tot wijziging van de kaart van de focusgebieden, opgenomen in de bijlage bij het besluit van de Vlaamse

Nadere informatie

Arthur Verhaegenstraat 20 9000 Gent www.enprove.be. Opleidingsaanbod

Arthur Verhaegenstraat 20 9000 Gent www.enprove.be. Opleidingsaanbod 1. Basisopleiding energie: begrippen, kader en energie becijferen 2. Energiebeheer en boekhouding 3. Energiemanagement: ISO 50001 op maat van uw bedrijf 4. Hoe slim is uw CO2-strategie? 5. Koelsystemen

Nadere informatie

PLAGE, hulpmiddel om het verbruik te verminderen en de energiereflex aan te leren

PLAGE, hulpmiddel om het verbruik te verminderen en de energiereflex aan te leren PLAGE, hulpmiddel om het verbruik te verminderen en de energiereflex aan te leren Nolwenn Lécuyer Dienst Begeleiding Professionelen DEPARTEMENT Duurzaam Gebouw Sterke tendenzen Energievraag Stijgende prijzen

Nadere informatie

14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1

14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1 Energie Management Actieplan 2013 14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1 Inhoudsopgave 6.1 Reductiedoelstellingen 3 6.2 Plan van aanpak 3 6.3 Samenvatting 6 Energie Management Actieplan

Nadere informatie

Le Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale, De Brusselse Hoofdstedelijke Regering,

Le Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale, De Brusselse Hoofdstedelijke Regering, COORDINATION OFFICIEUSE DE : Arrêté du Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale du 19 juin 2008 déterminant le contenu de la proposition PEB et de l étude de faisabilité AE22 - Arrêté du Gouvernement

Nadere informatie

PLAGE-BESLUIT HANDLEIDING

PLAGE-BESLUIT HANDLEIDING PLAGE-BESLUIT HANDLEIDING Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie PLAGE Handleiding betreffende de praktische uitvoering van de PLAGE-verordening Laatste update: 6 september 2018 Helpdesk:

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) LENTE 2018 Rol en functie van de Energieverantwoordelijke Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N Analyse van de

Nadere informatie

HOOFDSTUK 2 ENERGIEPRESTATIES VAN GEBOUWEN

HOOFDSTUK 2 ENERGIEPRESTATIES VAN GEBOUWEN HOOFDSTUK 2 ENERGIEPRESTATIES VAN GEBOUWEN Foto : Yvan Clavie VOORNAAMSTE WETSBEPALINGEN De voornaamste wetsbepalingen ter zake zijn de volgende: Wetboek van inspectie, preventie, vaststelling en bestraffing

Nadere informatie

Toelichting Steunpunt DuBo dienst Energiebegeleiding EPC-haalbaarheid voor gemeenten en gemeenschapsvoorzieningen

Toelichting Steunpunt DuBo dienst Energiebegeleiding EPC-haalbaarheid voor gemeenten en gemeenschapsvoorzieningen Toelichting Steunpunt DuBo dienst Energiebegeleiding EPC-haalbaarheid voor gemeenten en gemeenschapsvoorzieningen Els Cornelis, Provincie Vlaams-Brabant, Klimaatteam 29 oktober 2015 Vlaams-Brabant Klimaatneutraal

Nadere informatie

Document: Energiemanagementplan

Document: Energiemanagementplan Energiemanagementplan Certificering op CO2-prestatieladder CO 2 -prestatieladder Niveau 3 Auteur(s): De heer W. de Vries De heer H. Kosse 26 juni 2014 Definitief rapport Inhoudsopgave: blz. 1. Inleiding

Nadere informatie

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING NIEUWE VISIE OP ZONREGELING Zon en daglicht regeling als deel van de energieprestaties in gebouwen Peter Winters President of the European Solar Shading Organization Director Shading & Building Dickson

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: GLOBALE ENERGIE-INTENSITEIT VAN HET BRUSSELS GEWEST THEMA: ENERGIE EN KLIMAATVERANDERINGEN 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter de indicator:

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel Wat motiveert ons? Catherine MASSART Architecture et Climat Wat motiveert ons?... Hoe kunnen we zin geven aan onze acties? 2 Wat

Nadere informatie

22490 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

22490 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE 22490 BELGISCH STAATSBLAD 04.04.2016 MONITEUR BELGE FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN [C 2016/00214] Omzendbrief van 23 maart 2016 tot wijziging van de omzendbrief van 21 juni 2007 betreffende

Nadere informatie

Inventaris OV - Inventaire EP BIV - IBE 2011 2012-10-18

Inventaris OV - Inventaire EP BIV - IBE 2011 2012-10-18 Om de drie jaar wordt een inventaris opgemaakt van alle lampentypes en hun vermogens van de openbare verlichting in België. Deze driejaarlijkse gegevens worden verzameld door Synergrid, de federatie van

Nadere informatie

Verbod op het gebruik van plastic wegwerpzakjes in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Verbod op het gebruik van plastic wegwerpzakjes in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Verbod op het gebruik van plastic wegwerpzakjes in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Brulocalis, 14 maart 2017 Rodolphe Paternostre Overzicht van de uiteenzetting 1. Doelstellingen van de vergadering

Nadere informatie

DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB)

DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB) DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB) Nieuwe ordonnantie aangenomen op 1 juni 2007, van kracht in de loop van 2008 1. WAAROM EEN ORDONNANTIE OVER EPB? In Europa is de bouw verantwoordelijk

Nadere informatie

Moedigen het fiscaal systeem en de subsidies de energetische renovatie van gebouwen aan?

Moedigen het fiscaal systeem en de subsidies de energetische renovatie van gebouwen aan? Moedigen het fiscaal systeem en de subsidies de energetische renovatie van gebouwen aan? Wat denken de actoren op het terrein hierover? Wat verwachten zij van de overheid? J.-P. Liebaert Werken de steunmaatregelen

Nadere informatie

Par quel moyen de transport êtes-vous venu aujourd hui à l hôtel Métropole? Met welk vervoermiddel bent u vandaag naar het hotel Métropole gekomen?

Par quel moyen de transport êtes-vous venu aujourd hui à l hôtel Métropole? Met welk vervoermiddel bent u vandaag naar het hotel Métropole gekomen? Par quel moyen de transport êtes-vous venu aujourd hui à l hôtel Métropole? Met welk vervoermiddel bent u vandaag naar het hotel Métropole gekomen? 1. En métro / Met de metro 2. En tramway / Met de tram

Nadere informatie

THEMA 7 : De energiefactuur van de huurders en van de inwonenende eigenaars verlichten

THEMA 7 : De energiefactuur van de huurders en van de inwonenende eigenaars verlichten 7. De energiefactuur van de huurders en van de inwonenende eigenaars verlichten Niet begonnen Opgegeven Aangekondigd In project En cours Voltooid Info/commentaar 48 Het energiecertificaat waarin voorzien

Nadere informatie

MONITEUR BELGE 15.12.2015 BELGISCH STAATSBLAD

MONITEUR BELGE 15.12.2015 BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE 15.12.2015 BELGISCH STAATSBLAD 74083 A l article 4 de l arrêté royal du 13 février 2006 fixant les rétributions relatives aux tâches confiées aux Régions par l Agence fédérale pour la Sécurité

Nadere informatie

Energie-efficiëntie en financiële besparingen: een PLAGE in uw instelling. PLAGE handleiding bestemd voor beslissingnemers

Energie-efficiëntie en financiële besparingen: een PLAGE in uw instelling. PLAGE handleiding bestemd voor beslissingnemers Energie-efficiëntie en financiële besparingen: een PLAGE in uw instelling PLAGE handleiding bestemd voor beslissingnemers INHOUD Een PLAGE: waarom en voor welke resultaten? 4 Een PLAGE, is dat rendabel?

Nadere informatie

A D V I E S Nr. 1.648 ------------------------------ Zitting van woensdag 9 juli 2008 ------------------------------------------

A D V I E S Nr. 1.648 ------------------------------ Zitting van woensdag 9 juli 2008 ------------------------------------------ A D V I E S Nr. 1.648 ------------------------------ Zitting van woensdag 9 juli 2008 ------------------------------------------ IAO - 98e zitting van de Internationale Arbeidsconferentie (juni 2009) -

Nadere informatie

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE

1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Methodologische fiche INDICATOR: GLOBALE ENERGIE-INTENSITEIT VAN HET BRUSSELS GEWEST THEMA: ENERGIE EN KLIMAATVERANDERINGEN 1 BELANG VAN DE INDICATOR EN ELEMENTEN VOOR INTERPRETATIE Vraag achter de indicator:

Nadere informatie

Opleiding-debat voor maatschappelijke werkers

Opleiding-debat voor maatschappelijke werkers Opleiding-debat voor maatschappelijke werkers Voortgezette module Caroline GRéGOIRE Instrumenten, observatieroosters Tr@me scrl Doelstellingen Op basis van uitwisselingen en praktische situaties het gebruik

Nadere informatie

Boekdeel I. Algemeen. Deel 1. Inkomstenbelastingen

Boekdeel I. Algemeen. Deel 1. Inkomstenbelastingen Boekdeel I Algemene inhoudstafel Boekdeel I Algemeen Bijzondere wet van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en de Gewesten (Uittreksel)........................ 5 Wet van 24

Nadere informatie

BIJLAGE 1: REGELGEVINGSAGENDA 2008

BIJLAGE 1: REGELGEVINGSAGENDA 2008 BIJLAGE 1: REGELGEVINGSAGENDA 2008 Aantal Titel van het initiatief Betrokken regelgeving Eventuele wettelijke deadline Korte samenvatting van de beleidsdoelstellingen Te doorlopen fases en hun timing Wordt

Nadere informatie

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, SG-Greffe (2015)/D

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, SG-Greffe (2015)/D EUROPESE COMMISSIE SECRETARIAAT-GENERAAL Brussel, SG-Greffe (2015)/D PERMANENTE VERTEGENWOORDIGING VAN NEDERLAND BIJ DE EUROPESE UNIE Kortenberglaan 4-10 1040 BRUSSEL BELGIQUE Betreft: Aanvullend met redenen

Nadere informatie

Energie management actieplan (3.B.2.)

Energie management actieplan (3.B.2.) Energie management actieplan (3.B.2.) 2016-2018 Opgesteld door: Gerda de Raad - Will2Sustain Datum: 3 oktober 2016 Versie: Concept Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. CO 2 reductiedoelstellingen... 3 3.

Nadere informatie

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN. met betrekking tot het Belgische ontwikkelingsbeleid. relatif à la politique belge de développement

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS BELGISCHE KAMER VAN. met betrekking tot het Belgische ontwikkelingsbeleid. relatif à la politique belge de développement DOC 54 3423/004 DOC 54 3423/004 BELGISCHE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS DE BELGIQUE 24 januari 2019 24 janvier 2019 WETSONTWERP met betrekking tot het Belgische ontwikkelingsbeleid

Nadere informatie

Energiezorg. Een zorg voor de toekomst. Wettelijke en aanvullende dienstverlening voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Energiezorg. Een zorg voor de toekomst. Wettelijke en aanvullende dienstverlening voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest WG Energiezorg. Een zorg voor de toekomst Wettelijke en aanvullende dienstverlening voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Naar een rationeel energiebeleid De klimaatsverandering zet ons aan om maatregelen

Nadere informatie

Parts de marché / Maarktaandelen

Parts de marché / Maarktaandelen Les marchés du gaz et de l électricité en région de Bruxelles-Capitale en chiffres De aardgas- en elektriciteitsmarkten in het Brussels Hoofdstedelijk gewest in cijfers Parts de marché / Maarktaandelen

Nadere informatie

69668 BELGISCH STAATSBLAD 29.09.2004 MONITEUR BELGE

69668 BELGISCH STAATSBLAD 29.09.2004 MONITEUR BELGE 69668 BELGISCH STAATSBLAD 29.09.2004 MONITEUR BELGE 17 jaar = 85 pct.; 16 jaar = 70 pct.; 15 jaar = 55 pct. van het uurloon van de werklieden en werksters van 18 jaar en ouder van dezelfde categorie. C.

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 ERVARINGEN Begeleiding van bewoners van HEP-woningen Donatienne HERMESSE Marilène DE MOL 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie