Commissioning: een absolute aanrader!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Commissioning: een absolute aanrader!"

Transcriptie

1 Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: een absolute aanrader! 15 maart 2019 WELKE MIDDELEN ZIJN VEREIST OM DE TECHNISCHE INSTALLATIES CORRECT OP TE VOLGEN? Standpunt van een opdrachtgever Roland RIXEN COMENSIA

2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Zich bewust worden van het belang van de rol van de opdrachtgever Delen van ervaringen, relevantie van commissioning Concrete pistes, tools voor een betere opvolging 2

3 PLAN VAN DE PRESENTATIE I. Inleiding II. III. Voorbereiding van een project Uitvoering van de werken en keuring/oplevering IV. Kinderziekten V. Opvolging op lange termijn 3

4 I. INLEIDING Energieverantwoordelijke PLAGE OVM OVM: openbare vastgoedmaatschappij 4

5 I. INLEIDING Investering van 5 miljoen euro voor isolatie Teleurstellend energiebesparingsresultaat! -20 % Waarom? 5

6 I. INLEIDING Welke verwachtingen zijn realistisch m.b.t. de daling van het verbruik dankzij werken? Welke belangrijke stappen, sleutelmomenten, zijn vereist om de doelstellingen te realiseren? Wat moet een opdrachtgever concreet doen om goede prestaties te verkrijgen? Wat is commissioning precies? Een onmisbaar instrument? 6

7 I. INLEIDING COMMISSIONING Definitie: Proces waardoor een uitrusting, een dienst of een installatie wordt getest om na te gaan of de werking ervan overeenstemt met de doelstellingen of geplande specificaties 7

8 II. VOORBEREIDING VAN EEN PROJECT Doelstelling: weten wat men wil! Diagnosetools Basishypotheses Streefwaarden Tests Functionele beschrijving 8

9 II. VOORBEREIDING VAN EEN PROJECT Doelstelling: weten wat men wil! Diagnosetools TEMPELSTRAAT Keuze van de groepering van drie stookplaatsen in één. Tools: Facilitator Energieaudit Exceltools Leefmilieu Brussel: Quick scan Cogen Calc 9

10 II. VOORBEREIDING VAN EEN PROJECT Doelstelling: weten wat men wil! Diagnosetools TEMPELSTRAAT Kostenbegroting plaatsing WKK De leveranciers van uitrustingen stellen voorstudies voor. Uittreksel uit de studie van een WKK-leverancier. Toelichting van de keuze volgens de doelstellingen. 10

11 II. VOORBEREIDING VAN EEN PROJECT Doelstelling: weten wat men wil! Basishypotheses J. BAECKSTRAAT De behoeften correct evalueren: voorbeeld 30 l SWW 60 C/persoon/dag Zie studie WTCB project TETRA (TETRA SWW) Studiebureau 350 personen 10 m³ SWW/dag Roland RIXEN 166 personen 5 m³ SWW/dag Werkelijke toestand 130 personen 3 m³ SWW/dag Verwarmingsketels 350 kw SWW-boiler 2000 l verwarmingsketels 166 kw SWW-boiler 500 l Keuze: 2 verwarmingsketels 150 kw + boiler l 11

12 II. VOORBEREIDING VAN EEN PROJECT Doelstelling: Weten wat men wil! Streefwaarden Herziening van de regeling: besparing van 10 % Stookplaatsrenovatie: besparing van 20 tot 30 % Isolatie van een gebouw: besparing van 50 tot 80 %? 12

13 II. VOORBEREIDING VAN EEN PROJECT Doelstelling: weten wat men wil! Streefwaarden W/m² 100 kw * uren kwh m² kw 2 verwarmingsketels van 85 kw 13

14 II. VOORBEREIDING VAN EEN PROJECT Tests Functionele beschrijving Alleen aanvaarden wat men begrijpt!!! Ingewikkeld! 14

15 II. VOORBEREIDING VAN EEN PROJECT Voorbeeld van een eenvoudig schema 15

16 II. VOORBEREIDING VAN EEN PROJECT Voorbeeld van een eenvoudig schema 16

17 II. VOORBEREIDING VAN EEN PROJECT Tests Functionele beschrijving Een functionele beschrijving eisen Voorbeeld: De pomp van de radiatorkring schakelt uit zodra een bepaalde buitentemperatuur bereikt is De beschrijving bij de oplevering testen

18 III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Controle van de isolatie Dimensioneringsprobleem Keuring/Oplevering Controle van het hydraulische schema Werkingstest van tweewegsafsluiter

19 III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING Uitvoering van de werken: controle van de isolatie Thermische camera

20 III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING Uitvoering van de werken: dimensioneringsprobleem Waterontharder 3-maal te groot Radiatoren 2-maal te groot

21 III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING Oplevering: controle van het hydraulische schema Slecht geplaatste sensors Kleine fout, grote gevolgen

22 III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING Oplevering: werkingstest Tweewegsafsluiter Test bij opening: afsluiter draait in verkeerde richting en sluit Het is belangrijk de beschrijving van de uitrustingen te volgen en te testen

23 IV. KINDERZIEKTEN Audit van de installaties vóór de definitieve oplevering Meetcampagne Afstandsbeheer

24 IV. KINDERZIEKTEN Audit van de installaties vóór de definitieve oplevering Voorlopige oplevering begin 2018 Audit door de facilitator in december 2018 Verscheidene te verbeteren punten: cascade van verwarmingsketels sensor van SWW-boiler Niet waarneembaar bij de voorlopige oplevering

25 IV. KINDERZIEKTEN Meetcampagne Instrumenten Meting van de omgevingstemperatuur Meting van de temperatuur van 4 leidingen

26 IV. KINDERZIEKTEN Meetcampagne -15 % -30 % -15 % in februari: onder de verwachtingen -30 % in maart: als gevolg van een meetcampagne

27 IV. KINDERZIEKTEN Meetcampagne De meetcampagne bracht het ontbreken van een nachtregime aan het licht.

28 IV. KINDERZIEKTEN Afstandsbeheer Maakt realtime opvolging mogelijk Maakt snelle herstelling mogelijk

29 V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN Energieboekhouding Onderhoudsovereenkomst

30 V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN Energieboekhouding

31 V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN Energieboekhouding

32 V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN Energieboekhouding

33 V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN Onderhoudsovereenkomst De prestaties per type uitrusting definiëren

34 V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN Onderhoudsovereenkomst Database van de technische uitrustingen van de stookplaatsen

35 V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN Onderhoudsovereenkomst Hydraulisch schema voorzien van etiketten

36 V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN Onderhoudsovereenkomst

37 TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE De orde van grootte in gedachten houden Aandacht schenken aan de eigen technische installaties (Dat kunt u beslist!) Doelen stellen: bepaalde verwachtingen inzake de verbruiksbesparingen vastleggen Ervoor zorgen dat men intern over de nodige middelen beschikt Energieboekhouding Thermische camera Externe audits (voor en na) Afstandsbeheer 37

38 TOOLS, WEBSITES, BRONNEN WTCB-Contact nr. 35 (3-2012), WTCB-Contact nr. 39 (3-2013) NL 38

39 CONTACT Roland RIXEN Ingenieur-energieverantwoordelijke Contactgegevens : rri@comensia.be

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Seminarie Duurzame Gebouwen GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN 18 mei 2018 BEHEER VAN COLLECTIEVE HUISVESTING Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale Actie

Nadere informatie

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR Opleiding Duurzame Gebouwen ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR LENTE 2019 De PLAGE-verantwoordelijke : delen van ervaringen Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Ervaringen van een energieverantwoordelijke Beheer van collectieve huisvesting Roland RIXEN 2 DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

Commissioning : Een absolute aanrader!

Commissioning : Een absolute aanrader! Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning : Een absolute aanrader! 15 maart 2019 FEEDBACK VAN EEN TECHNISCHE EXPLOITANT Commissioning als middel voor dialoog tussen actoren Chris SAP TEM DOELSTELLINGEN

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Gebouw

Seminarie Duurzaam Gebouw Seminarie Duurzaam Gebouw Een duurzaam energiebeheer voor iedereen Leefmilieu Brussel 31/01/13 PLAGE Scholen 2009-2013 St-Hubertuscollege Pierre URBAIN & Marc LEMYE SeGEC Secrétariat Général de l Enseignement

Nadere informatie

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE De uitdagingen van een

Nadere informatie

Commissioning: Een absolute aanrader!

Commissioning: Een absolute aanrader! Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: Een absolute aanrader! 15 maart 2019 COMMISSIONING VAN ONTWERP TOT EXPLOITATIE Vergelijking van twee ervaringen van een studiebureau Dietrich SCHILDERMANS Ingenium

Nadere informatie

Welkom. Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen

Welkom. Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen Welkom Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen Aanbod Energiediensten voor Lokale Besturen Wat zijn EnergieDiensten voor Lokale Besturen? Energie

Nadere informatie

Stookplaatsrenovatie. Wat schrijft de EPB Verwarming voor op het vlak van de regeling? Seminarie Duurzame Gebouwen. 7 december 2018.

Stookplaatsrenovatie. Wat schrijft de EPB Verwarming voor op het vlak van de regeling? Seminarie Duurzame Gebouwen. 7 december 2018. Seminarie Duurzame Gebouwen Stookplaatsrenovatie 7 december 2018 Wat schrijft de EPB Verwarming voor op het vlak van de regeling? Behandeling van de eis betreffende de regeling van de verwarmingsinstallaties

Nadere informatie

Stookplaatsrenovatie Energie-efficiëntie zit hem in de hydraulica!

Stookplaatsrenovatie Energie-efficiëntie zit hem in de hydraulica! Seminarie Duurzame Gebouwen Stookplaatsrenovatie 07 december 2018 Energie-efficiëntie zit hem in de hydraulica! Over de impact van de hydraulica op de uiteindelijke systeemprestaties Dr. ing. Roel Vandenbulcke

Nadere informatie

Commissioning: een absolute aanrader!

Commissioning: een absolute aanrader! Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: een absolute aanrader! 15 maart 2019 GEBOUWPRESTATIES EN -COMFORT METEN Welke middelen zijn onontbeerlijk voor een goede commissioning? Tanguy DETROZ Dapesco

Nadere informatie

Collectieve woningen: renovaties met hoge energieprestatie

Collectieve woningen: renovaties met hoge energieprestatie Seminarie Duurzaam Bouwen : Collectieve woningen: renovaties met hoge energieprestatie 11/12/2015 Leefmilieu Brussel Studie rond het energetisch ontwerp, een belangrijke fase in het renovatieproces Charline

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Beheer van het verbruik: energieboekhouding Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Het nut

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel PAE2 ten dienste van een globale renovatiestrategie Raphaël CAPART ICEDD asbl Doelstelling(en) van de presentatie De

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN WARMTEPOMP: ONTWERP HERFST 2018 Het standpunt van de installateur: ontwerp en integratie van het systeem Patrick TYDGADT Consulting Sales Engineer Daikin Belux - Avenue Franklin

Nadere informatie

STUDIE VAN HET COMFORT IN HET GEBOUW GREENBIZZ

STUDIE VAN HET COMFORT IN HET GEBOUW GREENBIZZ Seminarie Duurzame gebouwen Oververhitting 21 juni 2019 STUDIE VAN HET COMFORT IN HET GEBOUW GREENBIZZ Van ontwerp tot gebruik Anne-Laure MAERCKX Cenergie DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE Toelichten

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Leefmilieu Brussel AUDIT VAN DE VENTILATIE- EN KLIMATISATIE-INSTALLATIES Jonathan MATTHEWS ICEDD Doelstellingen van de presentatie De belangrijkste mankementen in bestaande

Nadere informatie

Bouwwerven: ervaringen delen

Bouwwerven: ervaringen delen Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwwerven: ervaringen delen 30 maart 2018 VOORAFGAAND AAN DE WERKEN: VOORBEREIDING EN BEKENDMAKING VAN DE DOELSTELLINGEN Het prestatiebestek Muriel BRANDT Studiebureau écorce

Nadere informatie

Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken

Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken Seminarie Duurzaam Bouwen: Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken 21 oktober 2014 Leefmilieu Brussel EEN STOOKPLAATS RENOVATIE MET CORRECTE TOEPASSING VAN DE REGELS VAN DE EPB-VERWARMING

Nadere informatie

Warmtepompen en isolatie: het winnende duo?

Warmtepompen en isolatie: het winnende duo? Warmtepompen en isolatie: het winnende duo? Alain LEMAÎTRE van GOGRAPHIC Philippe DELCON van REVAMP BIM, 21 september 2010 Technische / technologische beschrijving Technische / technologische beschrijving

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Kasper DERKINDEREN CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

Séminaire Bâtiment Durable

Séminaire Bâtiment Durable Séminaire Bâtiment Durable Wat schrijft de EPB Verwarming voor op het vlak van de regeling? Behandeling van de eis betreffende de regeling van de verwarmingsinstallaties Corentin Mardaga DOELSTELLINGEN

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen

Seminarie Duurzaam Bouwen Seminarie Duurzaam Bouwen Zoom op de kleinschalige warmtekrachtkoppeling (

Nadere informatie

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Seminarie Duurzame Gebouwen GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN 18 mei 2018 Beheer van een tertiair gebouw Ervaringen van een energieverantwoordelijke Stéphane GODFRIND DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

PLAN VAN DE UITEENZETTING

PLAN VAN DE UITEENZETTING INADEQUE COMFORTVERHOGING VAN SANITAIR WARM WATER EN EEN LAGERE VERWARMINGSBEHOEFTE? Expert Day HVAC & Renovatie 15/06/2017 Ivan Piette Product Manager Viessmann Belgium 14/06/2017 1 PLAN VAN DE UITEENZETTING

Nadere informatie

De EPB certificatie van publieke gebouwen en de reglementering EPB verwarming

De EPB certificatie van publieke gebouwen en de reglementering EPB verwarming De EPB certificatie van publieke gebouwen en de reglementering EPB verwarming Cindy Devacht Afd. Energie, lucht, klimaat en duurzame gebouwen Dpt. EPB technische installaties en PLAGE INHOUD Herziening

Nadere informatie

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016 PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten WIG van 08 november 2016 01 Context 2 Context (I) Performant en Rationeel Gebruik van Elektriciteit en Gas (PRGEG) aandachtspunt binnen Europa (impact op economie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Energie becijferen Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie Opfrissen van de theoretische

Nadere informatie

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context Seminarie Duurzaam Bouwen: Valorisatie van platte daken in een stedelijke context 27/03/2015 Leefmilieu Brussel EEN DAK BOORDEVOL ENERGIE Jonathan FRONHOFFS, Specialist Hernieuwbare Energie Dienst Facilitator

Nadere informatie

P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing

P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten INHOUDSOPGAVE Wat is P.L.A.G.E.? Balans van de eerste reeks P.L.A.G.E. Eerste resultaten van de overige P.L.A.G.E. Vooruitzichten Wat is P.L.A.G.E.? Wat is P.L.A.G.E.?

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Kasper DERKINDEREN CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

Bouwwerven: ervaringen delen

Bouwwerven: ervaringen delen Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwwerven: ervaringen delen 30 maart 2018 SPECIALE TECHNIEKEN: GOEDE PRAKTIJKEN EN TE VOORKOMEN FOUTEN Ontwerp van technische kokers Piotr Wierusz-Kowalski MK Engineering Studiebureau

Nadere informatie

Energieboekhouding BRISE. Thomas Deville. Facilitator Duurzame gebouwen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Energieboekhouding BRISE. Thomas Deville. Facilitator Duurzame gebouwen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Energieboekhouding BRISE Thomas Deville Facilitator Duurzame gebouwen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Doelstelling(en) van de presentatie Het belang van de invoering van een energieboekhouding

Nadere informatie

AGENDA. Energiepremies 2008 en financiële hulpen voor de tertiaire sector in het Brussel Hoofdstedellijk Gewest. Xavier Meersseman

AGENDA. Energiepremies 2008 en financiële hulpen voor de tertiaire sector in het Brussel Hoofdstedellijk Gewest. Xavier Meersseman Energiepremies 2008 en financiële hulpen voor de tertiaire sector in het Brussel Hoofdstedellijk Gewest Xavier Meersseman Brussel, 16 april 2008 AGENDA! Diensten van de Energiefacilitator Tertiaire Sector!

Nadere informatie

Enkele praktische situaties in medeeigendommen

Enkele praktische situaties in medeeigendommen Enkele praktische situaties in medeeigendommen Jonathan Fronhoffs Oktober 2010 Dienst Energiefacilitator Collectieve Huisvesting Service Facilitateur Energie pour le Logement Collectif Inhoud 1. Voorstelling

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde Leefmilieu Brussel van het systeem voor verwarming en SWW Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Een overzicht geven van de

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Ervaringen Invoering van monitoring Thomas Deville 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N N N De uitdagingen verbonden

Nadere informatie

Eandis 1. Ondersteuning en premies openbare besturen 29 juni 2007

Eandis 1. Ondersteuning en premies openbare besturen 29 juni 2007 1 Ondersteuning en premies openbare besturen 29 juni 2007 Vlaamse gemengde distributienetbeheerders elektriciteit 2 Vlaamse gemengde distributienetbeheerders aardgas 3 Ondersteuning DNB: overzicht DNB

Nadere informatie

DE PROBLEMATIEK VAN DE GEBOUWBEHEERDER M.B.T. WARMTENETTEN

DE PROBLEMATIEK VAN DE GEBOUWBEHEERDER M.B.T. WARMTENETTEN Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 DE PROBLEMATIEK VAN DE GEBOUWBEHEERDER M.B.T. WARMTENETTEN Vincent SPRUYTTE Zaakvoerder Managimm bvba - Voorzitter van de Union Francophone

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Het efficiënt ontwerpen van een koelinstallatie Filip GRILLET Cenergie CVBA Doelstellingen van de presentatie Concept en componenten hydraulisch

Nadere informatie

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE»

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE» Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE» PROGRAMMA Plaats : Brussel Voor iedereen, in functie van de gebouwbestemming : OF MODULE «ENERGIE IN INDIVIDUELE OF COLLECTIEVE HUISVESTING (< 10 EENHEDEN)» (6 dagen)

Nadere informatie

Fotovoltaïsche systemen in de stad

Fotovoltaïsche systemen in de stad Seminarie Duurzame Gebouwen Fotovoltaïsche systemen in de stad 17 november 2017 FINANCIERING VAN FOTOVOLTAÏSCHE SYSTEMEN IN BRUSSEL Rol en invloed van burgercoöperatieven Fanny HELLEBAUT ENERGIRIS Caroline

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen

Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Leefmilieu Brussel INLEIDING: BEPALENDE FACTOREN VOOR EEN OPTIMAAL BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Thomas DEVILLE Cenergie cvba Doelstelling(en)

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam bouwen

Seminarie Duurzaam bouwen Seminarie Duurzaam bouwen Hernieuwbare energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Leefmilieu Brussel Monitoring van PV-systemen, zonneboilers en warmtepompen David MARTENS CENERGIE Doelstelling(en)

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Gebouw

Seminarie Duurzaam Gebouw 1 Seminarie Duurzaam Gebouw Een duurzaam energiebeheer voor iedereen Leefmilieu Brussel 31/01/13 Energiebeheer in stookplaatsen van collectieve woongebouwen en kantoren André Sonon Mitec Overzicht - -

Nadere informatie

EXPERTISEVERSLAG. voor: Fam. BEULLENS - JOOSEN Oude Schrieksebaan 81 2820 Rijmenam. o.ref: 81255

EXPERTISEVERSLAG. voor: Fam. BEULLENS - JOOSEN Oude Schrieksebaan 81 2820 Rijmenam. o.ref: 81255 1 Jef Fabri ingenieur Uitbreidingstraat 11A 2547 Lint tel: 03 / 455.95.86 0475/24.88.54 fax: 03 / 455.02.04 mail: jef.fabri@telenet.be EXPERTISEVERSLAG voor: Fam. BEULLENS - JOOSEN Oude Schrieksebaan 81

Nadere informatie

DUURZAAM. De visie van een studiebureau Integratie en technisch-economische optimalisatie van de systemen: illustratie aan de hand van 3 voorbeelden

DUURZAAM. De visie van een studiebureau Integratie en technisch-economische optimalisatie van de systemen: illustratie aan de hand van 3 voorbeelden Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 De visie van een studiebureau Integratie en technisch-economische optimalisatie van de systemen: illustratie aan de hand van 3

Nadere informatie

Bouwwerven: ervaringen delen

Bouwwerven: ervaringen delen Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwwerven: ervaringen delen 30 maart 2018 GEBOUWSCHIL: GOEDE PRAKTIJKEN EN TE VOORKOMEN FOUTEN Het standpunt van de aannemer Rémy ROBIJNS Verantwoordelijke van de dienst QSE

Nadere informatie

Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken

Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken 1 Seminarie Duurzaam Bouwen: Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken 21 oktober 2014 Leefmilieu Brussel De regelgeving EPB-verwarming Alain BEULLENS, DPT VERWARMING en KLIM EPB LEEFMILIEU

Nadere informatie

SANITAIR WARM WATER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 10 februari 2017

SANITAIR WARM WATER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 10 februari 2017 Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER 10 februari 2017 Kiezen tussen de verschillende alternatieven voor de productie en verdeling van SWW: op basis van welke criteria? Thomas LECLERCQ Matriciel

Nadere informatie

D IETEREN Project:Energiebewust Ondernemen Site Mail: WKK-installatie

D IETEREN Project:Energiebewust Ondernemen Site Mail: WKK-installatie D IETEREN Project:Energiebewust Ondernemen Site Mail: WKK-installatie Directie Facilities & Real Estate Brussel Lieven FRANCOIS 08/10/2009 1 0. Programma 1. Inleiding 2. Evolutie 2006-2007-2008 3. Project

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Leefmilieu Brussel AANPAK EN ACTIES VOOR EEN OPTIMAAL BEHEER Anne-Laure MAERCKX Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) LENTE 2018 De energieverantwoordelijke: delen van ervaringen Opvolging van het verbruik en REG-maatregelen op de Sibelga-site Stéphane

Nadere informatie

Besparingspotentieel en comfort verhoging door juist hydraulisch concept, correcte inregeling en optimalisatie

Besparingspotentieel en comfort verhoging door juist hydraulisch concept, correcte inregeling en optimalisatie Besparingspotentieel en comfort verhoging door juist hydraulisch concept, correcte inregeling en optimalisatie Water quality & system performance: Consultancy Commissioning Monitoring Support A-Quality-System:

Nadere informatie

Oververhitting. Begrijpen om te beheersen. Seminarie Duurzame gebouwen. 21 juni Pascal LENORMAND Incub

Oververhitting. Begrijpen om te beheersen. Seminarie Duurzame gebouwen. 21 juni Pascal LENORMAND Incub Seminarie Duurzame gebouwen Oververhitting 21 juni 2019 Begrijpen om te beheersen Waarom de veralgemening van oververhitting getuigt van het tekortschieten van de gebruikelijke thermische benadering Pascal

Nadere informatie

DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN

DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN Seminarie Duurzaam Bouwen DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN 07 oktober 2016 Ecologisch of energie-efficiënt ontwerpen Muriel BRANDT Studiebureau écorce DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE Standpunt van het

Nadere informatie

ONTWERP VAN HET WARMTENET VAN HET PROJECT TIVOLI GREEN CITY

ONTWERP VAN HET WARMTENET VAN HET PROJECT TIVOLI GREEN CITY Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 (versie met errata) ONTWERP VAN HET WARMTENET VAN HET PROJECT TIVOLI GREEN CITY Ir. Nejc BRELIH Boydens Engineering UITDAGINGEN 2 DOELSTELLING(EN)

Nadere informatie

Een nieuwe tool om meer te weten te komen over fotovoltaïsche zonne-energie De 9 referentiedocumenten van Leefmilieu Brussel Ontwikkeld in het kader van een openbare aanbesteding in 2008 door Leefmilieu

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER. 10 februari Efficiënte productie van sanitair warm water (SWW) Laurent Vercruysse ATTB

Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER. 10 februari Efficiënte productie van sanitair warm water (SWW) Laurent Vercruysse ATTB Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER 10 februari 2017 Efficiënte productie van sanitair warm water (SWW) Laurent Vercruysse ATTB PLAN VAN DE UITEENZETTING I. ErP-richtlijn II. Verschillende systemen

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW GEDEELTELIJJKE EN GEFASEERDE RENOVATIE HERFST 2018 Bevindingen Technische en financiële argumenten voor de derde-investeerder in het kader van de gefaseerde renovatie van collectieve

Nadere informatie

Technische keuzes voor energie-besparingen. Jonathan Fronhoffs Cenergie

Technische keuzes voor energie-besparingen. Jonathan Fronhoffs Cenergie Technische keuzes voor energie-besparingen Jonathan Fronhoffs Cenergie Wie is Cenergie 20 jaar actief in integrale energiezorg Integrale energiezorg is: Volledig traject Alle aspecten van energie in gebouwen

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) HERFST 2017 Beheer van het verbruik: energieboekhouding Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Het nut van de energieboekhouding

Nadere informatie

Energie berekenen A 21 C. 1. Transmissieverliezen 2. Ventilatieverliezen 3. Infiltratieverliezen

Energie berekenen A 21 C. 1. Transmissieverliezen 2. Ventilatieverliezen 3. Infiltratieverliezen Energie berekenen :: Vorming energiecoördinatoren :: Brussels Hoofdstedelijk Gewest :: Leefmilieu Brussel, 15 may 2007 :: Lionel Wauters, Cenergie cvba 1. Transmissieverliezen 2. Ventilatieverliezen 3.

Nadere informatie

Fotovoltaïsche systemen in de stad

Fotovoltaïsche systemen in de stad Seminarie Duurzame Gebouwen Fotovoltaïsche systemen in de stad 17 november 2017 Fotovoltaïsche systemen in het BHG Een gewestelijke beleidsvisie inzake hernieuwbare energiebronnen Youssouf BADY Kabinet

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (PLAGE-COÖRDINATOR) HERFST 2018 Beheer van het verbruik: energieboekhouding Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Het nut van de energieboekhouding

Nadere informatie

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN 1. CONTEXT Infofiche Energie DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt de productie van groene stroom afkomstig van hernieuwbare energiebronnen of warmtekrachtkoppeling

Nadere informatie

Fotovoltaïsche systemen in de stad

Fotovoltaïsche systemen in de stad Seminarie Duurzame Gebouwen Fotovoltaïsche systemen in de stad 17 november 2017 VOORSTELLING VAN DE ONDERSTEUNINGS- EN BEGELEIDINGSMAATREGELEN VOOR FOTOVOLTAÏSCHE INSTALLATIES IN HET BHG Jonathan FRONHOFFS

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Functie en rol van de energieverantwoordelijke Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding Duurzame gebouwen: ENERGIE Module

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties Leefmilieu Brussel TECHNISCHE EN FINANCIËLE ARGUMENTEN VOOR DE DERDE-INVESTEERDER IN HET KADER VAN DE GEFASEERDE RENOVATIE

Nadere informatie

HERNIEUWBARE-ENERGIENET TUSSEN PARTNER-GROOTGEBRUIKERS

HERNIEUWBARE-ENERGIENET TUSSEN PARTNER-GROOTGEBRUIKERS Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 HERNIEUWBARE-ENERGIENET TUSSEN PARTNER-GROOTGEBRUIKERS Laurence Caussin - Daniel Blum UVC Brugmann - Veolia WAAROM EEN MICROWARMTENET? Heeft

Nadere informatie

Bouwwerven: Ervaringen Delen

Bouwwerven: Ervaringen Delen Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwwerven: Ervaringen Delen 30 maart 2018 Inleiding: Interacties in het bouw- en renovatieproces Naar een performant en kwalitatief eindresultaat Jeroen VRIJDERS Adviseur TD

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties Leefmilieu Brussel Wat hebben we uit ervaringen met PLAGE geleerd? Emmanuel Hecquet ICEDD asbl PLAGE??? 2 Wat is het PLAGE-programma?

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Productie van thermische zonne-energie in individuele en collectieve woningen (< 10 eenheden) Gregory NEUBOURG APERe Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

PARTICIPATIEVE FINANCIERING VAN EEN WARMTENET GEVOED MET BIOMASSA

PARTICIPATIEVE FINANCIERING VAN EEN WARMTENET GEVOED MET BIOMASSA Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 PARTICIPATIEVE FINANCIERING VAN EEN WARMTENET GEVOED MET BIOMASSA Quentin SIZAIRE ECCO NOVA DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE Crowdlending

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Functie en rol van de energieverantwoordelijke Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding Duurzame gebouwen: ENERGIE Module

Nadere informatie

Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE. Theo Verstappen

Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE. Theo Verstappen Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE Theo Verstappen 2 2 Wereldwijd actie Duurzaam bouwen Meten is weten Sensibiliseren Kleine maatregelen Grote kleine maatregelen 3 3 Duurzaam bouwen Duurzaam

Nadere informatie

combimix een innovatief regelsysteem voor uw vloerverwarming

combimix een innovatief regelsysteem voor uw vloerverwarming combimix een innovatief regelsysteem voor uw vloerverwarming member of combimix De combimix regeleenheid is in eerste instantie ontworpen voor installaties die uitgerust zijn met een condenserende ketel,

Nadere informatie

DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. Seminariecyclus Duurzaam bouwen. 16 december 2016

DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. Seminariecyclus Duurzaam bouwen. 16 december 2016 Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 En daarna? Begeleiding voorzien voor de bewoners/gebruikers Gevalstudie: rol en troeven van de ambassadeurs van de passiefbouw

Nadere informatie

RVP goes green. Hoe springt de RVP om met energie? juin 8, Rijksdienst voor Pensioenen ~

RVP goes green. Hoe springt de RVP om met energie? juin 8, Rijksdienst voor Pensioenen ~ RVP goes green Rijksdienst voor Pensioenen ~ www.rvp.fgov.be Agenda ~ Doel: verlagen van de CO 2 -uitstoot ~ Installaties voor de warmteproductie ~ Installaties voor de koudeproductie ~ Bezoek ter plekke

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Leefmilieu Brussel Verbruiken beheer : het energiekadaster Emmanuel HECQUET ICEDD asbl Doelstellingen van de presentatie Het begrip «energiekadaster» verduidelijken

Nadere informatie

Nulenergie in Brussel: perspectieven?

Nulenergie in Brussel: perspectieven? Nulenergie in Brussel: perspectieven? Seminarie Duurzaam Gebouw 22 maart 2013 Ir. Ismaël Daoud Politiek adviseur, Duurzaam bouwen en Energie Kabinet d'evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu,

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Geavanceerde monitoring Verwerking en interpretatie van gegevens Tanguy DETROZ 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N

Nadere informatie

De EPB-2015, anderhalf jaar later

De EPB-2015, anderhalf jaar later Seminarie Duurzaam Bouwen: De EPB-2015, anderhalf jaar later 27/05/2016 Leefmilieu Brussel Gevalstudie Toepassing van de EPB 2015-criteria op een flatgebouw Maxime BARGIBANT BBT Energy Doelstellingen van

Nadere informatie

Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel. Christophe BARBIEUX

Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel. Christophe BARBIEUX Duurzame renovatie Problematiek van het verdelen van de winst onder eigenaar en huurder Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel Christophe BARBIEUX AFDELING Energie 25 maart 2014 Chronologie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Monitoring, onmisbaar hulpmiddel in elke fase van energiebeheer Vincent DIERICKX Cenergie CVBA Doelstelling(en) van de presentatie Inzicht in de

Nadere informatie

LOGBOEK Verwarmingssysteem type 2. Gebouw :. Adres :.

LOGBOEK Verwarmingssysteem type 2. Gebouw :. Adres :. LOGBOEK Verwarmingssysteem type 2 Gebouw :. Adres :. Brussel CONTEXT Het logboek is de 'referentie'-documentatie voor de verwarmingssystemen. Het bijhouden van een logboek is een van de eisen van de EPB-reglementering

Nadere informatie

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Seminarie Duurzame Gebouwen GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN 18 mei 2018 THEORETISCHE PRESTATIES VS. WERKELIJKE PRESTATIES Waarom verschilt de werkelijkheid van de theorie? Thomas LECLERCQ Interface-Solutions

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Hernieuwbare elektriciteitsproductie voor woningen met maximum 10 eenheden Gregory Neubourg APERe Doelstellingen van de presentatie Kennis van de

Nadere informatie

HYDROVAR. toegenomen flexibiliteit en besturing met De nieuwe generatie

HYDROVAR. toegenomen flexibiliteit en besturing met De nieuwe generatie HYDROVAR toegenomen flexibiliteit en besturing met De nieuwe generatie Hydrovar pompbesturing maakt pompen flexibeler en efficiënter m Wand- of motormontage m Meer flexibiliteit m Kostenbesparend m Hitech

Nadere informatie

De nieuwe Hydrovar generatie: Toegenomen flexibiliteit en besturing

De nieuwe Hydrovar generatie: Toegenomen flexibiliteit en besturing De nieuwe Hydrovar generatie: Toegenomen flexibiliteit en besturing De nieuwe generatie Hydrovar drukverhogingssets brengt pompen naar een hoger niveau van flexibiliteit en efficiëntie. Montage op de

Nadere informatie

De regelgeving "EPBwerken

De regelgeving EPBwerken Seminarie Duurzame Gebouwen De regelgeving "EPBwerken 6 oktober 2017 DE EPN-IMPLEMENTATIE IN HET VLAAMS GEWEST Wat zijn de ervaringen met het invoeren van een E-peileis voor alle niet-residentiële gebouwen

Nadere informatie

Energiebesparing, hoe begin je eraan? Agoria Gent, 12 juni 2012 Charles-Henri Bourgois, Factor4

Energiebesparing, hoe begin je eraan? Agoria Gent, 12 juni 2012 Charles-Henri Bourgois, Factor4 Energiebesparing, hoe begin je eraan? Agoria Gent, 12 juni 2012 Charles-Henri Bourgois, Factor4 Inhoud Waarom is energiebesparing interessant? Belang van een juiste aanpak Zelf doen vs. Outsourcing Klassieke

Nadere informatie

Bouwwerven: ervaringen delen

Bouwwerven: ervaringen delen Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwwerven: ervaringen delen 30 maart 2018 Opleiding en informatie binnen een bouwbedrijf Vormt een goede projectvoorbereiding de sleutel tot succes? Rémy ROBIJNS Verantwoordelijke

Nadere informatie

REGENWATERBEHEER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 22 maart De overstromingskaart van Brussel: limieten en correct gebruik

REGENWATERBEHEER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 22 maart De overstromingskaart van Brussel: limieten en correct gebruik Seminarie Duurzaam Bouwen REGENWATERBEHEER 22 maart 2017 De overstromingskaart van Brussel: limieten en correct gebruik Dr. Ir. Michaël ANTOINE Departement WATER / Leefmilieu Brussel DOELSTELLING(EN) V/D

Nadere informatie

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN Daniel VAN LATHEM Brussel-Energie DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school

Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school 1. INLEIDING Veel verwarmingsinstallaties in schoolgebouwen draaien op volle toeren,

Nadere informatie

DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN

DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN Seminarie Duurzaam Bouwen DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN 07 oktober 2016 Assistentie aan de bouwheer in alle stadia van de opbouw van een project Thierry-François YERNAUX AT Osborne DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Productie van thermische zonne-energie in individuele en collectieve woningen (< 10 eenheden) Gregory NEUBOURG APERe Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie