Opleiding Duurzaam gebouw : Energie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Opleiding Duurzaam gebouw : Energie"

Transcriptie

1 Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Leefmilieu Brussel Verbruiken beheer : het energiekadaster Emmanuel HECQUET ICEDD asbl

2 Doelstellingen van de presentatie Het begrip «energiekadaster» verduidelijken en haar plaats ihkv een energieboekhouding Een praktische modus operandi toelichten om een energiekadaster op te stellen Het begrip «graaddagen» toelichten en de normalisatie van de brandstofverbruiken 2

3 Overzicht Inleiding 1. Een energiekadaster uitwerken 1.1. De gebouwenlijst opstellen 1.2. De oppervlakten van de gebouwen bepalen 1.3. De verbruiken bepalen 1.4. «Gebouwfiches» opstellen 2. Het energiekadaster in werking 2.1. De gebouwen prioriteren 2.2. Het begrip 'specifiek verbruik' 2.3. Methode UMH / Vereenvoudigde methode 3. De verbruiken van verschillende jaren met elkaar vergelijken 3.1. Het begrip «graaddag» 3.2. Normaliseren van de verbruiken 4. Van een kadaster naar een energieboekhouding 3

4 Overzicht Inleiding 1. Een energiekadaster uitwerken 1.1. De gebouwenlijst opstellen 1.2. De oppervlakten van de gebouwen bepalen 1.3. De verbruiken bepalen 1.4. «Gebouwfiches» opstellen 2. Het energiekadaster in werking 2.1. De gebouwen prioriteren 2.2. Het begrip 'specifiek verbruik' 2.3. Methode UMH / Vereenvoudigde methode 3. De verbruiken van verschillende jaren met elkaar vergelijken 3.1. Het begrip «graaddag» 3.2. Normaliseren van de verbruiken 4. Van een kadaster naar een energieboekhouding 4

5 You cannot manage what you cannot measure «Meten», als basis om te kunnen : Evalueren Prioriteren Voorstellen Beslissen Plannen Handelen Controleren Corrigeren Inleiding 5

6 De mijlpalen van een energiebeleid Een Energieverantwoordelijke aanstellen > Coherent beeld op het energiebeleid Inleiding Verbeteren van de energieprestatie van het gebouw 1. Energiekadaster > gebouwenlijst geklasseerd volgens besparingspotentieel 2. Energieaudit Energieboekhouding > besparingsmaatregelen geklasseerd volgens terugverdientijd 3. Haalbaarheidsstudie > technische beschrijving en gedetailleerde economische evaluatie 4. Uitvoeren van de verbetermaatregelen > bijsturingen en investeringen / verbeteren van de prestaties 5. Opvolging > opsporen van problemen / continue verbetering opvolgen van de verbruiken > Het verbruik kennen: verbruiksgegevens beschikbaar, benchmarking, normalisatie van de verbruiken, energiehandtekening, probleemdetectie, evaluatie van de verbetermaatregelen Sensibilisering van de gebruikers > Gedragswijziging, energiebesparing zonder investeringen 6

7 De mijlpalen van een energiebeleid Een Energieverantwoordelijke aanstellen > Coherent beeld op het energiebeleid Inleiding Verbeteren van de energieprestatie van het gebouw 1. Energiekadaster > gebouwenlijst geklasseerd volgens besparingspotentieel 2. Energieaudit Energieboekhouding > besparingsmaatregelen geklasseerd volgens terugverdientijd 3. Haalbaarheidsstudie > technische beschrijving en gedetailleerde economische evaluatie 4. Uitvoeren van de verbetermaatregelen > bijsturingen en investeringen / verbeteren van de prestaties 5. Opvolging > opsporen van problemen / continue verbetering opvolgen van de verbruiken > Het verbruik kennen: verbruiksgegevens beschikbaar, benchmarking, normalisatie van de verbruiken, energiehandtekening, probleemdetectie, evaluatie van de verbetermaatregelen Sensibilisering van de gebruikers > Gedragswijziging, energiebesparing zonder investeringen 7

8 Voorbeeld van een kadaster Inleiding 8

9 Gebouwlijst Inleiding 9

10 Oppervlakten Inleiding 10

11 Elektrische verbruiken Inleiding 11

12 en brandstofverbruiken Inleiding 12

13 Prioriteitenvolgorde Inleiding 13

14 Doelstellingen van het energiekadaster Het gebouwenpark onder het vergrootglas Een status voor elk gebouw bepalen De verbruiksniveaus kennen Beschikken over een preciese momentopname van de staat van het gebouwenpark => De gebouwen prioriteren Inleiding Instellen energieboekhouding Als start voor het verzamelen en archiveren van informatie + zijdelingse voordelen (facturatie, transversaliteit, kennis van het gebouw, communicatie ) 14

15 Doelstellingen van het energiekadaster Het gebouwenpark onder het vergrootglas Een status voor elk gebouw bepalen De verbruiksniveaus kennen Beschikken over een preciese momentopname van de staat van het gebouwenpark Energiekadaster vs. Energieboekhouding => De gebouwen prioriteren Inleiding Instellen energieboekhouding Als start voor het verzamelen en archiveren van informatie + zijdelingse voordelen (facturatie, transversaliteit, kennis van het gebouw, communicatie ) 15

16 Overzicht Inleiding 1. Een energiekadaster uitwerken 1.1. De gebouwenlijst opstellen 1.2. De oppervlakten van de gebouwen bepalen 1.3. De verbruiken bepalen 1.4. «Gebouwfiches» opstellen 2. Het energiekadaster in werking 2.1. De gebouwen prioriteren 2.2. Het begrip 'specifiek verbruik' 2.3. Methode UMH / Vereenvoudigde methode 3. De verbruiken van verschillende jaren met elkaar vergelijken 3.1. Het begrip «graaddag» 3.2. Normaliseren van de verbruiken 4. Van een kadaster naar een energieboekhouding 16

17 1. Een energiekadaster uitwerken 1.1. De gebouwenlijst opstellen Welke gebouwen? Eigendom? Gebruik? Betaling van de facturen? Gebouw in gebruik? Gebouw af te voeren? Welke nomenclatuur? Bestaande? Nieuwe? Interne? Kadaster? Welke «granulariteit»? Sites? Functies? Tellers? Facturen? 17

18 1. Een energiekadaster uitwerken 1.1. De gebouwenlijst opstellen Welke gebouwen? Eigendom? Gebruik? Betaling van de facturen? Gebouw in gebruik? Gebouw af te voeren? Welke nomenclatuur? Bestaande? Nieuwe? Interne? Kadaster? Welke «granulariteit»? Sites? Functies? Tellers? Facturen? Eenvoudig Bruikbaar Sprekend Duurzaam 18

19 1. Een energiekadaster uitwerken 1.2. Oppervlaktebepaling van de gebouwen Vereenvoudigde methode : de verwarmde vloeroppervlakte Concreet : => elektronische plannen => papieren plannen => opmeting ter plaatse => brandpreventieplannen => kuisbedrijven => Google Maps Methode UMH : houdt rekening met de gebouwschil en de verliesoppervlakte 19

20 1.3. De verbruiken bepalen 1. Een energiekadaster uitwerken Het niveau van de energieverbruiken bepalen => per vector => per gebruik => over drie jaar Concreet : => vertrekkend van de facturen => de «omloop van de factuur» in kaart brengen => afrekeningsfacturen niet vergeten => elektronische toegang tot de facturen => bij stookolie => 1 liter stookolie 1 m³ gas 10 kwh 20

21 1. Een energiekadaster uitwerken 1.4. Opstellen van «gebouwfiches» Nomenclatuur Energievectoren Tellers en EAN-codes Toegang Contactpersoon Elektrische uitrusting Uitrusting stookplaats Documentatie : as-built, hydraulische schema s, Foto s Historiek van de interventies 21

22 1. Een energiekadaster uitwerken 1.4. Opstellen van «gebouwfiches» Voorbeeld van een gebouwfiche 22

23 Overzicht Inleiding 1. Een energiekadaster uitwerken 1.1. De gebouwenlijst opstellen 1.2. De oppervlakten van de gebouwen bepalen 1.3. De verbruiken bepalen 1.4. «Gebouwfiches» opstellen 2. Het energiekadaster in werking 2.1. De gebouwen prioriteren 2.2. Het begrip 'specifiek verbruik' 2.3. Methode UMH / Vereenvoudigde methode 3. De verbruiken van verschillende jaren met elkaar vergelijken 3.1. Het begrip «graaddag» 3.2. Normaliseren van de verbruiken 4. Van een kadaster naar een energieboekhouding 23

24 2. Het energiekadaster in werking 2.2. Het begrip «specifiek verbruik» Voorbeeld van een scholenpark Berekening van de specifieke brandstofverbruiken in kwh/m² Combustible Surface Volume Conso. Spécif. Catégorie Etablissement Combustible kwh (2004) m² m³ kwh/m² Ecole Ecole Ecole Peter Pan Ecole JJ Michel Ecole Ulenspiegel gaz Ecole Ecole Ecole Ulenspiegel ma Ecole Pierre Paulus Ecole Ecole Parvis minst performante gebouwen «specifiek» verbruik andere «ratio s» mogelijk naargelang de functie 24

25 2.2. Methode «UMH» 1. Het energiekadaster in werking Klasseren van de gebouwen op basis van hun energieprestatie E-peil - Criterium bruikbaar voor het inschatten van de gebouwkwaliteit - E-peil slecht geïsoleerde schil slechte luchtdichtheid gebrekkige verwarmingsinstallatie 25

26 2.2. Methode «UMH» 1. Het energiekadaster in werking 26

27 2.2. Methode «UMH» 1. Het energiekadaster in werking - Kwantitatief beslissingsondersteunend criterium - Gewogen E-peil energiebesparingspotentieel Opstellen van een lijst met prioritaire gebouwen 27

28 2.3. Vereenvoudigde methode 1. Het energiekadaster in werking Berekening van de ratio kwh²/m² Combustible Surface Volume Conso. Spécif. Catégorie Etablissement Combustible kwh (2004) m² m³ kwh/m² kwh²/m² Ecole Peter Pan Ecole Ecole Ecole Pierre Paulus Ecole JJ Michel Ecole Ecole Ecole Ecole Parvis Ecole Ulenspiegel gaz Ecole Ulenspiegel ma Prioritaire gebouwen omwille van weinig performant EN grote verbruiker Begrip staat los van de gebouwfysica Voorzichtig om dit te communiceren 28

29 Overzicht Inleiding 1. Een energiekadaster uitwerken 1.1. De gebouwenlijst opstellen 1.2. De oppervlakten van de gebouwen bepalen 1.3. De verbruiken bepalen 1.4. «Gebouwfiches» opstellen 2. Het energiekadaster in werking 2.1. De gebouwen prioriteren 2.2. Het begrip 'specifiek verbruik' 2.3. Methode UMH / Vereenvoudigde methode 3. De verbruiken van verschillende jaren met elkaar vergelijken 3.1. Het begrip «graaddag» 3.2. Normaliseren van de verbruiken 4. Van een kadaster naar een energieboekhouding 29

30 3. Vergelijken van de verbruiken over de jaren 3.1. Het begrip «graaddag» De graaddagen geven een indicatie van de klimatologische omstandigheden en maken het mogelijk de verwarmingsbehoeften te bepalen Berekeningsnota T gem = (T max + T min ) / 2 GD 15/15 = 15 - T gem Met T gem afgerond tot 1 cijfer na de komma 30

31 3. Vergelijken van de verbruiken over de jaren 3.1. Het begrip «graaddag» Momenteel: sept maart 2011 Gem. TEMP. GD15/15 (Tmax+Tmin)/2 ALS(Tgem<=15;15-Tmoy;0) 31

32 3. Vergelijken van de verbruiken over de jaren 3.1. Het begrip «graaddag» En op regime 16,5/16,5? > Op de site aardgas.be 32

33 3. Vergelijken van de verbruiken over de jaren DEGRES-JOURS UCCLE - DECEMBRE 2005 DATE TEMP. MAX. TEMP. MIN. TEMP. MOY. TEMP. EQUIV. DEGRES-JOURS EQUIV. TEMP. MOY DJ15/15 (Tmax) (Tmin) (Tm) (Te) (Dje) (Tmoy) 01/12/05 4,0-0,7 1,6 1,5 15,0 1,65 13,35 02/12/05 8,7 0,2 5,5 3,9 12,6 4,45 10,55 03/12/05 9,2 3,6 8,0 6,6 9,9 6,4 8,6 04/12/05 9,3 6,6 7,4 7,4 9,1 7,95 7,05 05/12/05 7,7 5,1 6,1 6,7 9,8 6,4 8,6 06/12/05 5,3 4,0 4,6 5,3 11,2 4,65 10,35 07/12/05 7,1 4,3 5,0 5,0 11,5 5,7 9,3 08/12/05 7,7 4,1 4,8 4,8 11,7 5,9 9,1 09/12/05 5,3 2,0 3,3 3,9 12,6 3,65 11,35 10/12/05 6,3-0,4 1,3 2,3 14,2 2,95 12,05 11/12/05 5,6-2,0 0,7 1,1 15,4 1,8 13,2 12/12/05 8,2-1,2 5,1 3,4 13,1 3,5 11,5 13/12/05 8,2 4,4 6,8 5,7 10,8 6,3 8,7 14/12/05 8,3 3,8 5,5 5,9 10,6 6,05 8,95 15/12/05 8,3 4,4 6,0 5,9 10,6 6,35 8,65 16/12/05 9,4 5,7 6,2 6,1 10,4 7,55 7,45 17/12/05 2,4 0,5 1,1 3,1 13,4 1,45 13,55 18/12/05 3,0 0,2 1,0 1,6 14,9 1,6 13,4 19/12/05 5,4-0,2 2,7 2,0 14,5 2,6 12,4 20/12/05 3,3 1,8 2,3 2,3 14,2 2,55 12,45 21/12/05 5,3 2,0 3,9 3,3 13,2 3,65 11,35 22/12/05 6,9 3,3 5,3 4,6 11,9 5,1 9,9 23/12/05 7,2 4,3 5,8 5,5 11,0 5,75 9,25 24/12/05 8,0 4,7 6,0 5,9 10,6 6,35 8,65 25/12/05 7,4 4,5 4,7 5,2 11,3 5,95 9,05 26/12/05 5,2 1,1 2,0 3,2 13,3 3,15 11,85 27/12/05-0,7-1,6-1,4 0,2 16,3-1,15 16,15 28/12/05-0,8-2,3-2,2-1,5 18,0-1,55 16,55 29/12/05-0,3-7,0-3,4-2,8 19,3-3,65 18,65 30/12/05 5,7-6,7-2,0-2,4 18,9-0,5 15,5 31/12/05 7,0-3,8 5,0 2,1 14,4 1,6 13,4 TOTAL 403,7 31 3,7 350,9 33

34 3. Vergelijken van de verbruiken over de jaren 3.2. Normaliseren van de verbruiken Waarom? Hoe? Praktijk-workshop 34

35 Van het energiekadaster naar een Inleiding energieboekhouding Een Energieverantwoordelijke aanstellen > Coherent beeld op het energiebeleid Verbeteren van de energieprestatie van het gebouw 1. Energiekadaster > gebouwenlijst geklasseerd volgens besparingspotentieel 2. Energieaudit Energieboekhouding > besparingsmaatregelen geklasseerd volgens terugverdientijd 3. Haalbaarheidsstudie > technische beschrijving en gedetailleerde economische evaluatie 4. Uitvoeren van de verbetermaatregelen > bijsturingen en investeringen / verbeteren van de prestaties 5. Opvolging > opsporen van problemen / continue verbetering opvolgen van de verbruiken > Het verbruik kennen: verbruiksgegevens beschikbaar, benchmarking, normalisatie van de verbruiken, energiehandtekening, probleemdetectie, evaluatie van de verbetermaatregelen Sensibilisering van de gebruikers > Gedragswijziging, energiebesparing zonder investeringen 35

36 Nuttige hulpmiddellen, websites, enz. : Energie «Benchmarking» : /simulation.htm Le cadastre énergétique des bâtiments, un outil pour définir les priorités d intervention (FR) : stre.pdf?id=361&savefile=true 16,5 / 16,5 graaddagen: 15/15 graaddagen : 36

37 Om te onthouden van de presentatie Kadaster vs. energieboekhouding (doelstellingen en specifieke methoden) Begrip graaddagen Begrip specifiek verbruik Begrip kwh ² / m² (inclusief objectief) Normaliseren van de verbruiken (doelstellingen en methodologie) 37

38 Contact Emmanuel HECQUET Projectleider Ploeg «opleiding» ICEDD asbl : 081/ eh@icedd.be 38

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Beheer van het verbruik: het energiekadaster Emmanuel HECQUET ICEDD asbl Doelstellingen van de presentatie Het begrip

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (PLAGE-COÖRDINATOR) HERFST 2018 Het energiekadaster Pascal ONS E²=MC Op basis van de presentatie van ICEDD 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Het begrip energiekadaster

Nadere informatie

Energieboekhouding: Een tool voor opvolging van verbruiken gebouwen

Energieboekhouding: Een tool voor opvolging van verbruiken gebouwen Energieboekhouding: Een tool voor opvolging van verbruiken gebouwen Jonathan MATTHEWS Projectleider Institut de Conseil Hoofddelen et d Etudes en Développement een Durable energiebeleid asbl In dienst

Nadere informatie

Energieboekhouding BRISE. Thomas Deville. Facilitator Duurzame gebouwen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Energieboekhouding BRISE. Thomas Deville. Facilitator Duurzame gebouwen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Energieboekhouding BRISE Thomas Deville Facilitator Duurzame gebouwen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Doelstelling(en) van de presentatie Het belang van de invoering van een energieboekhouding

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Gebouw

Seminarie Duurzaam Gebouw Seminarie Duurzaam Gebouw Een duurzaam energiebeheer voor iedereen Leefmilieu Brussel 31/01/13 PLAGE Scholen 2009-2013 St-Hubertuscollege Pierre URBAIN & Marc LEMYE SeGEC Secrétariat Général de l Enseignement

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Leefmilieu Brussel De «ENERGIEVERANTWOORDELIJKE» : Rollen en functies Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding «Energie in duurzame gebouwen» Module energieverantwoordelijke

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Functie en rol van de energieverantwoordelijke Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding Duurzame gebouwen: ENERGIE Module

Nadere informatie

FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK

FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK Hoe kunt u de voorwaarden voor de follow-up van het energieverbruik in uw milieuvergunning naleven? WAAROM? U bent de beheerder van een gebouw en u wilt de exploitatievoorwaarden

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Functie en rol van de energieverantwoordelijke Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding Duurzame gebouwen: ENERGIE Module

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties Leefmilieu Brussel Wat hebben we uit ervaringen met PLAGE geleerd? Emmanuel Hecquet ICEDD asbl PLAGE??? 2 Wat is het PLAGE-programma?

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) HERFST 2017 Beheer van het verbruik: energieboekhouding Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Het nut van de energieboekhouding

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Ervaringen van een energieverantwoordelijke Beheer van collectieve huisvesting Roland RIXEN 2 DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties Leefmilieu Brussel AANGEPAST MECHANISME VAN DE DERDE-INVESTEERDER BIJ DE RENOVATIE VAN COLLECTIEVE WONINGEN Patrick LEEMANS

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) LENTE 2018 Rol en functie van de Energieverantwoordelijke Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N Analyse van de

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Geavanceerde monitoring Verwerking en interpretatie van gegevens Tanguy DETROZ 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (PLAGE-COÖRDINATOR) HERFST 2018 Beheer van het verbruik: energieboekhouding Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Het nut van de energieboekhouding

Nadere informatie

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Seminarie Duurzame Gebouwen GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN 18 mei 2018 BEHEER VAN COLLECTIEVE HUISVESTING Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale Actie

Nadere informatie

Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school

Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school 1. INLEIDING Veel verwarmingsinstallaties in schoolgebouwen draaien op volle toeren,

Nadere informatie

e waarheid over energieverbruik in ppartementsgebouwen : Hoeveel verbrui en appartementsgebouw in werkelijkheid

e waarheid over energieverbruik in ppartementsgebouwen : Hoeveel verbrui en appartementsgebouw in werkelijkheid e waarheid over energieverbruik in ppartementsgebouwen : Hoeveel verbrui en appartementsgebouw in werkelijkheid nathan Fronhoffs /09/2009 enst Energiefacilitator Collectieve Huisvesting verzicht Basisprincipes

Nadere informatie

EER 2012/27/EU artikel 5: verplichtingen voor overheidsgebouwen

EER 2012/27/EU artikel 5: verplichtingen voor overheidsgebouwen EER 2012/27/EU artikel 5: verplichtingen voor overheidsgebouwen Vastgoedforum 27 februari 2015 Ellen Moons Vlaams Energieagentschap Overzicht Inhoud artikel 5 Toepassingsgebied entiteiten - gebouwen Besparingsdoelstelling

Nadere informatie

VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie

VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2007/35895] 1 JUNI 2007. Ministerieel besluit inzake de rapportering van de elektriciteitsdistributienetbeheerders betreffende de uitvoering van hun REG-actieplannen

Nadere informatie

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR Opleiding Duurzame Gebouwen ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR LENTE 2019 De PLAGE-verantwoordelijke : delen van ervaringen Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel PAE2 ten dienste van een globale renovatiestrategie Raphaël CAPART ICEDD asbl Doelstelling(en) van de presentatie De

Nadere informatie

:: Energiezorg in scholen

:: Energiezorg in scholen :: Energiezorg in scholen www.cenergie.be Daisy Dierickx (daisy.dierickx@cenergie.be ) Cenergie, productmanager energie-audits Johan Coolen (johan.coolen@cenergie.be) Cenergie, productmanager onderzoek

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Beheer van het verbruik: energieboekhouding Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Het nut

Nadere informatie

Energiezorg in de praktijk. Energiezorg. Inhoud. Energiezorg - Definitie

Energiezorg in de praktijk. Energiezorg. Inhoud. Energiezorg - Definitie Inhoud Energiezorg in de praktijk :: Jonathan Fronhoffs :: projectleider energiezorg Energiezorg Energiekadaster en benchmarking Energieboekhouding Principes Resultaten Energie-audits Types Resultaten

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel GEDETAILLEERD VOORBEELD VAN EEN RENOVATIE Voorbeeldgebouwen [047] Stuckensstraat Madeline DEMOUSTIER Fhw Architectes

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel GEDETAILLEERD VOORBEELD VAN EEN RENOVATIE Voorbeeldgebouwen [047] Stuckensstraat Madeline DEMOUSTIER Fhw Architectes

Nadere informatie

P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing

P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten INHOUDSOPGAVE Wat is P.L.A.G.E.? Balans van de eerste reeks P.L.A.G.E. Eerste resultaten van de overige P.L.A.G.E. Vooruitzichten Wat is P.L.A.G.E.? Wat is P.L.A.G.E.?

Nadere informatie

Wat? Waarom? zo zie je meteen het licht! Invoeren van de energieboekhouding

Wat? Waarom? zo zie je meteen het licht! Invoeren van de energieboekhouding E1 zo zie je meteen het licht! Invoeren van de energieboekhouding Wat? Waarom? Energiebesparende acties bouw je niet op los zand. Het is belangrijk om eerst het energieverbruik in kaart te brengen en de

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Kasper DERKINDEREN CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties Leefmilieu Brussel GEDETAILLEERD VOORBEELD VAN EEN RENOVATIE Voorbeeldgebouwen [047] Stuckensstraat Madeline DEMOUSTIER Fhw

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel Duurzaam bouwen vanuit de invalshoek van energie. Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een denkoefening

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Gebouw

Seminarie Duurzaam Gebouw 1 Seminarie Duurzaam Gebouw Een duurzaam energiebeheer voor iedereen Leefmilieu Brussel 31/01/13 Energiebeheer in stookplaatsen van collectieve woongebouwen en kantoren André Sonon Mitec Overzicht - -

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW GEDEELTELIJJKE EN GEFASEERDE RENOVATIE HERFST 2018 Bevindingen Technische en financiële argumenten voor de derde-investeerder in het kader van de gefaseerde renovatie van collectieve

Nadere informatie

LOGBOEK. Verwarmingssysteem type 2. van een flatgebouw. Gebouw:.

LOGBOEK. Verwarmingssysteem type 2. van een flatgebouw. Gebouw:. LOGBOEK Verwarmingssysteem type 2 van een flatgebouw Gebouw:. CONTEXT Het logboek is de 'referentie'-documentatie van de verwarmingssystemen. Het bijhouden van een logboek is een van de eisen van de EPB-reglementering

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Onderzoek naar elektriciteitsverbruik Stéphane Barbier CENERGIE DOELEN Gemiddeld consumptie Zijn factuur analyseren Wat is het elektriciteitsverbruik

Nadere informatie

RENDABELE ENERGIEMAATREGELEN VOOR DE SECTOR VAN DE CARROSSERIEBEDRIJVEN

RENDABELE ENERGIEMAATREGELEN VOOR DE SECTOR VAN DE CARROSSERIEBEDRIJVEN RENDABELE ENERGIEMAATREGELEN VOOR DE SECTOR VAN DE CARROSSERIEBEDRIJVEN 1. INLEIDING De goedkoopste energie is de energie die we niet verbruiken. Deze infofiche wil de sector van de carrosseriebedrijven

Nadere informatie

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? 7 mei 2015 Inge Goessens Vlaams EnergieBedrijf Inhoud Korte voorstelling VEB De overheid als energieverbruiker Uw energiefactuur verlagen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Het efficiënt ontwerpen van een koelinstallatie Filip GRILLET Cenergie CVBA Doelstellingen van de presentatie Concept en componenten hydraulisch

Nadere informatie

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE»

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE» Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE» PROGRAMMA Plaats : Brussel Voor iedereen, in functie van de gebouwbestemming : OF MODULE «ENERGIE IN INDIVIDUELE OF COLLECTIEVE HUISVESTING (< 10 EENHEDEN)» (6 dagen)

Nadere informatie

PLAGE Regelgeving. Infosessie AFDELING ENERGIE LUCHT, KLIMAAT EN DUURZAME GEBOUWEN (ELKDG)

PLAGE Regelgeving. Infosessie AFDELING ENERGIE LUCHT, KLIMAAT EN DUURZAME GEBOUWEN (ELKDG) PLAGE Regelgeving Infosessie 16.10.2018 AFDELING ENERGIE LUCHT, KLIMAAT EN DUURZAME GEBOUWEN (ELKDG) Doelstellingen De grondbeginselen en de hoofdregels voorstellen Het PLAGE-team ontmoeten De elementen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Onderzoek naar elektriciteitsverbruik Stéphane Barbier CENERGIE DOELEN Gemiddeld consumptie Zijn factuur analyseren Wat is het elektriciteitsverbruik

Nadere informatie

Commissioning: een absolute aanrader!

Commissioning: een absolute aanrader! Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: een absolute aanrader! 15 maart 2019 WELKE MIDDELEN ZIJN VEREIST OM DE TECHNISCHE INSTALLATIES CORRECT OP TE VOLGEN? Standpunt van een opdrachtgever Roland RIXEN

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen

Seminarie Duurzaam Bouwen Seminarie Duurzaam Bouwen Zoom op de kleinschalige warmtekrachtkoppeling (

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties Leefmilieu Brussel TECHNISCHE EN FINANCIËLE ARGUMENTEN VOOR DE DERDE-INVESTEERDER IN HET KADER VAN DE GEFASEERDE RENOVATIE

Nadere informatie

De module MJA voegt aan uw Erbis-versie de volgende mogelijkheden toe:

De module MJA voegt aan uw Erbis-versie de volgende mogelijkheden toe: MODULE MJA De module MJA voegt aan uw Erbis-versie de volgende mogelijkheden toe: Het kunnen registreren van besparingsmaatregelen en aan de hand hiervan berekenen van besparingseffecten en maken van prognoses.

Nadere informatie

Kandidatuur voor een gratis haalbaarheidsstudie: Hernieuwbare Energie 2010

Kandidatuur voor een gratis haalbaarheidsstudie: Hernieuwbare Energie 2010 Kandidatuur voor een gratis haalbaarheidsstudie: Hernieuwbare Energie 2010 Naam van de instelling die zich kandidaat stelt:... Terug te sturen : per post, ter attentie van de Facilitator hernieuwbare energie

Nadere informatie

PLAGE: EEN BRUSSELS WERKMIDDEL OM EEN BELEID VAN RATIONEEL ENERGIE- GEBRUIK TE VOEREN

PLAGE: EEN BRUSSELS WERKMIDDEL OM EEN BELEID VAN RATIONEEL ENERGIE- GEBRUIK TE VOEREN PLAGE: EEN BRUSSELS WERKMIDDEL OM EEN BELEID VAN RATIONEEL ENERGIE- GEBRUIK TE VOEREN Thierry de Ghellinck, Juridisch Adviseur, Leefmilieu Brussel (BIM) I) INLEIDING Brussels Justitiepaleis: is er überhaupt

Nadere informatie

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016 PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten WIG van 08 november 2016 01 Context 2 Context (I) Performant en Rationeel Gebruik van Elektriciteit en Gas (PRGEG) aandachtspunt binnen Europa (impact op economie

Nadere informatie

Toepassing van art. 5 van de Europese richtlijn 2012/27/EU. Stand van zaken op 23/02/2017

Toepassing van art. 5 van de Europese richtlijn 2012/27/EU. Stand van zaken op 23/02/2017 Energie & Duurzame Ontwikkeling Gulden Vlieslaan 87, bus 2 1060 Brussel Toepassing van art. 5 van de Europese richtlijn 2012/27/EU. Stand van zaken op 23/02/2017 1. Beknopte herinnering aan wat hieraan

Nadere informatie

AANVRAAG VAN ATTEST VOOR ENERGIEBESPARENDE INVESTERINGEN

AANVRAAG VAN ATTEST VOOR ENERGIEBESPARENDE INVESTERINGEN Niet aannieten aub AANVRAAG VAN ATTEST VOOR ENERGIEBESPARENDE INVESTERINGEN FORMULIER VOOR DE AANVRAAG VAN EEN ATTEST OM ENERGIEBESPARENDE INVETSERINGEN FISCAAL TE KUNNEN AFTREKKEN (WETBOEK VAN DE INKOMSTENBELASTINGEN

Nadere informatie

16 oktober 2006. Vorming Energieadviseur Woonsector. Procedure van de energieaudit. Spreker

16 oktober 2006. Vorming Energieadviseur Woonsector. Procedure van de energieaudit. Spreker 16 oktober 2006 Vorming Energieadviseur Woonsector Procedure van de energieaudit Spreker Nicodème Lonfils Energieadviseur Brussels Energie Agentschap (ABEA) De Stadswinkel vzw Wettelijk kader Europese

Nadere informatie

Lokaal Kyotoprotocol Rapportage verbruiksgegevens. Bernard Govaert

Lokaal Kyotoprotocol Rapportage verbruiksgegevens. Bernard Govaert Lokaal Kyotoprotocol Rapportage verbruiksgegevens Bernard Govaert Om te kunnen weten hoe uw geleverde inspanningen evolueren, is het van belang van dat u uw energieverbruik registreert. Ondertekenaars

Nadere informatie

Klanken uit het Energie Overleg. 4 de Vastgoedforum 27/2/2015

Klanken uit het Energie Overleg. 4 de Vastgoedforum 27/2/2015 Klanken uit het Energie Overleg 4 de Vastgoedforum 27/2/2015 Interne milieuzorg in 2003 Milieubeleidsverklaring Vlaamse Regering van 18 juli 2003 De Vlaamse overheid wenst inzake milieuzorg een voorbeeldfunctie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Leefmilieu Brussel Op zoek naar de beste combinaties van technieken om de kosten van HEP-gebouwen te verlagen Antoine HUPIN URBANI

Nadere informatie

Collectieve woningen: renovaties met hoge energieprestatie

Collectieve woningen: renovaties met hoge energieprestatie Seminarie Duurzaam Bouwen : Collectieve woningen: renovaties met hoge energieprestatie 11/12/2015 Leefmilieu Brussel Studie rond het energetisch ontwerp, een belangrijke fase in het renovatieproces Charline

Nadere informatie

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE De uitdagingen van een

Nadere informatie

Energiebesparingen in gebouwen.

Energiebesparingen in gebouwen. Energiebesparingen in gebouwen. Donderdag 5 juni 2008 Margot De Pauw, KHK Inhoud. Vraagstelling en website Case Zonnige Kempen Case VIBO Beringen 1 Doelstelling. Energieverbruik voor verwarming in woningen

Nadere informatie

Luchtdichtheid, van het ontwerp tot op de werf

Luchtdichtheid, van het ontwerp tot op de werf Seminarie Duurzaam Bouwen: Luchtdichtheid, van het ontwerp tot op de werf 21.04.2016 Leefmilieu Brussel HET BELANG VAN DE LUCHTDICHTHEID BIJ GEBOUWEN Cijfervoorbeeld van de impact van de luchtdichtheid

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Rentabiliteit van investeringen in grote bouwcomplexen Thomas Deville Cenergie Doelstelling(en) van de presentatie Enkele concepten van de financiële

Nadere informatie

LUX op energiezuinige stand

LUX op energiezuinige stand Seminarie Duurzaam Bouwen: LUX op energiezuinige stand 5 maart 2015 Leefmilieu Brussel Casestudy: Nieuwe kantoorgebouwen François LECLERCQ MATRIciel Doelstelling van de presentatie Het energiebesparingspotentieel

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam bouwen

Seminarie Duurzaam bouwen Seminarie Duurzaam bouwen Hernieuwbare energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Leefmilieu Brussel Monitoring van PV-systemen, zonneboilers en warmtepompen David MARTENS CENERGIE Doelstelling(en)

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Leefmilieu Brussel AUDIT VAN DE VENTILATIE- EN KLIMATISATIE-INSTALLATIES Jonathan MATTHEWS ICEDD Doelstellingen van de presentatie De belangrijkste mankementen in bestaande

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) HERFST 2017 Onderzoek naar elektriciteitsverbruik Pascal ONS E²=MC Op basis van een presentatie van Cenergie 2 DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 ERVARINGEN Begeleiding van bewoners van HEP-woningen Donatienne HERMESSE Marilène DE MOL 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

Kleine maatregelen VVSG. 26 oktober 2011 I Tim Van Dyck

Kleine maatregelen VVSG. 26 oktober 2011 I Tim Van Dyck Kleine maatregelen VVSG 26 oktober 2011 I Tim Van Dyck Energiebeheercel Stad Antwerpen Team van 6 ingenieurs, gespecialiseerd in energietechnieken, maakt deel uit van Projectbureau Bouw Het implementeren

Nadere informatie

Energiebesparende maatregelen in zwembaden

Energiebesparende maatregelen in zwembaden Energiebesparende maatregelen in zwembaden Agenda 1. Wie is VEB? 2. Energiesituering zwembaden 3. Energiebesparende maatregelen in zwembaden 4. Energieboekhouding Agenda 1. Wie is VEB? 2. Energiesituering

Nadere informatie

Afstellen van verwarmingsinstallaties. Paul De Schepper

Afstellen van verwarmingsinstallaties. Paul De Schepper Afstellen van verwarmingsinstallaties Paul De Schepper Doel Aandacht besteden aan REG Werkwijze : Checklist afstellen van verwarmingsinstallaties www.ond.vlaanderen.be/energie/maatregelen.htm Afstellen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: De EPB-eisen vanaf 2015: hoe ze toe te passen? Leefmilieu Brussel Regelgevend kader: Welke evolutie mogen we verwachten vanaf 2015? Frederic LUYCKX, architect & onderzoeker Doelstelling(en)

Nadere informatie

Resultaten monitoring

Resultaten monitoring RenoseeC: renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak Resultaten monitoring Afdeling Bouwfysica KU Leuven / EnergyVille Evi Lambie & Dirk Saelens Cayman 1 Uitgevoerde

Nadere informatie

ANALYSE ENERGIEAUDIT GROTE ONDERNEMINGEN 26/11/2018

ANALYSE ENERGIEAUDIT GROTE ONDERNEMINGEN 26/11/2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ANALYSE ENERGIEAUDIT GROTE ONDERNEMINGEN

Nadere informatie

Feedback ervaringen Energieverbruik beheersen in het Erasmus Ziekenhuis

Feedback ervaringen Energieverbruik beheersen in het Erasmus Ziekenhuis Feedback ervaringen Energieverbruik beheersen in het Erasmus Ziekenhuis Régal Jean-Luc Inhoud presentatie Voorstelling Erasmus ziekenhuis & campus Opdrachten van de energiemanager Boekhouding, opvolging

Nadere informatie

Process- en gemengde methodologie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Ontwikkeling van het begrip betrouwbaarheid

Process- en gemengde methodologie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Ontwikkeling van het begrip betrouwbaarheid Process- en gemengde methodologie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Ontwikkeling van het begrip betrouwbaarheid 1. VOORWERP In de versie van januari 2017 ontwikkelt de process- en gemengde auditmethodologie

Nadere informatie

Vlaamse Regering. Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de invoering van het energieprestatiecertificaat voor publieke gebouwen

Vlaamse Regering. Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de invoering van het energieprestatiecertificaat voor publieke gebouwen Vlaamse Regering Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de invoering van het energieprestatiecertificaat voor publieke gebouwen DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIEN EN PROGRAMMATORISCHE FEDERALE OVERHEIDSDIENST DUURZAME ONTWIKKELING [C 2005/11289]

FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIEN EN PROGRAMMATORISCHE FEDERALE OVERHEIDSDIENST DUURZAME ONTWIKKELING [C 2005/11289] FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIEN EN PROGRAMMATORISCHE FEDERALE OVERHEIDSDIENST DUURZAME ONTWIKKELING [C 2005/11289] 17 JUNI 2005. Omzendbrief. Environment Information System Aan de federale overheidsdiensten

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) LENTE 2018 Hoe kunnen we tot een gedragswijziging komen? Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N Een methodologie stellen

Nadere informatie

Financiering van energie-renovaties van gebouwen van de brusselse social-profit sector. 12 februari 2019

Financiering van energie-renovaties van gebouwen van de brusselse social-profit sector. 12 februari 2019 Financiering van energie-renovaties van gebouwen van de brusselse social-profit sector 12 februari 2019 Agenda 8u45 9u 9u20 9u40 10u10 10u30 10u50 11u10 11u30 11u50 12u10 12u30 Welkomstwoord Presentatie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel TERTIAIRE GEBOUWEN: (R)EVOLUTIE VOORBEELDGEBOUWEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstellingen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame renovatie: kort overzicht Leefmilieu Brussel Duurzaam bouwen vanuit de invalshoek van energie. Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een denkoefening

Nadere informatie

Individuele uitzonderingsaanvraag bij vervangen van ketel : berekening terugverdientijd

Individuele uitzonderingsaanvraag bij vervangen van ketel : berekening terugverdientijd 1 Individuele uitzonderingsaanvraag bij vervangen van ketel : Inleiding Voor ketels tussen 10 en 20 jaar oud kunt u een individuele uitzondering aanvragen voor het minimaal installatierendement bij renovaties.

Nadere informatie

Energieboekhouding Professionele tools

Energieboekhouding Professionele tools Energieboekhouding Professionele tools :: Vorming Energieverantwoordelijken :: Brussels Hoofdstedelijk-Gewest :: 22 maart 27 :: Jonathan Fronhoffs, Cenergie cvba :: Elektriciteitsverbruik 1.6 1.4 Beste

Nadere informatie

Welkom. REG in gemeentegebouwen Provincie West-Vlaanderen 22/09/2015

Welkom. REG in gemeentegebouwen Provincie West-Vlaanderen 22/09/2015 Welkom REG in gemeentegebouwen Provincie West-Vlaanderen 22/09/2015 Energiediensten Eandis geeft u raad, ondersteunt, coördineert en voert uit Infrastructuurwerken Buitenverlichting Synergie en minder

Nadere informatie

Brussel bepaalt een nieuw toegankelijk passief

Brussel bepaalt een nieuw toegankelijk passief EPB-eisen vanaf 2015 Brussel bepaalt een nieuw toegankelijk passief Seminarie Duurzaam Bouwen 13 februari 2014 Ir. Ismaël Daoud Beleidsadviseur Duurzaam Bouwen en Energie Kabinet van Evelyne Huytebroeck,

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel TERTIAIRE GEBOUWEN: (R)EVOLUTIE VOORBEELDGEBOUWEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstellingen

Nadere informatie

Jerometer activiteit Meet de impact van je activiteit op het milieu

Jerometer activiteit Meet de impact van je activiteit op het milieu Jerometer activiteit Meet de impact van je activiteit op het milieu Aan de hand van deze vragenlijst kan je op voorhand je huiswerk doen. Eenmaal de gegevens zijn ingevuld zal het makkelijker en sneller

Nadere informatie

Opleiding. Duurzaam Gebouw ENERGIE. Leefmilieu Brussel NUTTIGE INLICHTINGEN. Aurélie VANNEROM, ICEDD

Opleiding. Duurzaam Gebouw ENERGIE. Leefmilieu Brussel NUTTIGE INLICHTINGEN. Aurélie VANNEROM, ICEDD Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel NUTTIGE INLICHTINGEN Aurélie VANNEROM, ICEDD Coördinator van de Cyclus ENERGIE voor Leefmilieu Brussel Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Introductie

Nadere informatie

Klimaatscholen. Steven Heylen, IOK VVSG energie- en klimaatdag, 4 mei 2017

Klimaatscholen. Steven Heylen, IOK VVSG energie- en klimaatdag, 4 mei 2017 Klimaatscholen Steven Heylen, IOK, 4 mei 2017 Klimaatscholen IOK-regio Scholenwerking opgestart in 2008 + 80 basisscholen begeleid Geëvolueerd van actieve sensibilisatie naar actiegericht breed partnerschap

Nadere informatie

AGENDA. Energiepremies 2008 en financiële hulpen voor de tertiaire sector in het Brussel Hoofdstedellijk Gewest. Xavier Meersseman

AGENDA. Energiepremies 2008 en financiële hulpen voor de tertiaire sector in het Brussel Hoofdstedellijk Gewest. Xavier Meersseman Energiepremies 2008 en financiële hulpen voor de tertiaire sector in het Brussel Hoofdstedellijk Gewest Xavier Meersseman Brussel, 16 april 2008 AGENDA! Diensten van de Energiefacilitator Tertiaire Sector!

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN GEDEELTELIJKE EN GEFASEERDE RENOVATIE HERFST 2018 Gefaseerd renoveren: Technisch-economische benadering die de toetsing aan de werkelijkheid aankan. Tussen gewenste prestaties

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Hernieuwbare elektriciteitsproductie voor woningen met maximum 10 eenheden Gregory Neubourg APERe Doelstellingen van de presentatie Kennis van de belangrijke

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Herfst 2015 Opleiding Duurzaam Gebouw: De EPB-eisen vanaf 2015: hoe ze toe te passen? Leefmilieu Brussel Regelgevend kader : Welke evolutie mogen we verwachten vanaf 2015? Frederic LUYCKX, architect &

Nadere informatie

Ondersteuningspakket Werken rond kleine terugverdientijden in de gemeente

Ondersteuningspakket Werken rond kleine terugverdientijden in de gemeente Ondersteuningspakket Werken rond kleine terugverdientijden in de gemeente Klimaatneutrale Organisatie 2020 De ondersteuningscampagne voor gemeenten die zich engageren om in 2020 een klimaatneutrale organisatie

Nadere informatie

OPLEIDING ENERGIEADVISEUR 2009 VOOR DE WOONSECTOR

OPLEIDING ENERGIEADVISEUR 2009 VOOR DE WOONSECTOR OPLEIDING ENERGIEADVISEUR 2009 VOOR DE WOONSECTOR INLEIDING Rekening houden met het energetisch aspect bij investeringen, renovaties of het dagelijks beheer in gebouwen is vandaag een prioriteit geworden.

Nadere informatie

Verwarmingsauditrapport voor ketels groter dan 100 kw

Verwarmingsauditrapport voor ketels groter dan 100 kw Verwarmingsauditrapport voor ketels groter dan 100 kw Status van het dossier Rapport ingediend onder dossiernummer VBW000011-1510 Gegevens van het gebouw Straat : Europark Nummer : 1046 Postcode : 3530

Nadere informatie

GEBRUIKSAANWIJZING VAN COGENCALC.XLS

GEBRUIKSAANWIJZING VAN COGENCALC.XLS GEBRUIKSAANWIJZING VAN COGENCALC.XLS 1. INLEIDING De berekeningstool COGENcalc.xls stelt u in staat snel een eerste dimensionering 1 uit te voeren van een eventuele warmtekrachtkoppeling die is aangepast

Nadere informatie

Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken

Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken 1 Seminarie Duurzaam Bouwen: Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken 21 oktober 2014 Leefmilieu Brussel De regelgeving EPB-verwarming Alain BEULLENS, DPT VERWARMING en KLIM EPB LEEFMILIEU

Nadere informatie

DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. Seminariecyclus Duurzaam bouwen. 16 december 2016

DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. Seminariecyclus Duurzaam bouwen. 16 december 2016 Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 En daarna? Begeleiding voorzien voor de bewoners/gebruikers Gevalstudie: rol en troeven van de ambassadeurs van de passiefbouw

Nadere informatie