Energieboekhouding: Een tool voor opvolging van verbruiken gebouwen

Transcriptie

1 Energieboekhouding: Een tool voor opvolging van verbruiken gebouwen Jonathan MATTHEWS Projectleider Institut de Conseil Hoofddelen et d Etudes en Développement een Durable energiebeleid asbl In dienst stellen van een Energieverantwoordelijke Totaalbeeld van het energiebeleid Energieprestatie van gebouwen verbeteren 1. Energiekadaster lijst van gebouwen geordend volgens besparingspotentieel 2. Energie-audit Oplijsting van REG-maatregelen geklasseerd voolgens terugeverdientijd 3. Voorstudie Gedetailleerde technische beschrijving en economische evaluatie 4. Implementatie van de maatregelen Aanpassingen en investeringen / verbetering van de energieprestatie Energieboekhouding Opvolging van de verbruiken Eigen verbruiken kennen: Toegang tot verbruiksgegevens, benchmarking, normalisering van de verbruiken, energetische handtekening, opsporen van afwijkingen, maatregelen evalueren Sensibilisering van de gebruikers Aanpassing van het gedrag, energiebesparingen zonder investeringen. 5. Opvolging Opsporen van afwijkingen / continuë verbetering

2 Energieboekhouding Wat is het? In' t kort: verzamelen, verwerken, analyseren, rapporteren, van energieverbruiksgegevens van gebouwen Energieboekhouding Waarom? Het verbruik van gebouwen opvolgen en ze situeren > tov zichzelf > tov andere gebouwen afwijkingen van verbruiken ontdekken REG-maatregelen evalueren van projecten REV meten werk van de onderhoudsfirma s evalueren energiekost budgetteren verbruiken en kosten verdelen tussen diensten het verbruiksprofiel opstellen om energiecontracten af te sluiten streefdoelen voor energiebesparing bepalen

3 Een energieboekhouding Hoe? De verschillende etappes? 1. Inventaris opstellen van gebouwen en verbruikspunten 2. Interval van opvolging van het verbruik vastleggen 3. Verbruik meten en de klimatologische parameters vaststellen 4. Verbruik standardiseren en normaliseren 5. Energetische handtekening opstellen en interpreteren 6. Tegelijkertijd een energiekadaster van het gebouwenpark opstellen 1. Inventaris van gebouwen en verbruiksposten Doel: overzicht krijgen over heel het gebouwenpark > een technisch dossier dat per gebouw volgende elementen omvat: Gebouwschil - plannen en afmetingen (verwarmde oppervlakte en volumes) - isolatiewaarde van de wanden - bouwjaar Systemen - systemen van verwarming, air-conditioning, ventilatie, SWW, - tellers en peilingen van de energievectoren - werkingsregeling - schema van installaties en regeling

4 Gebruikers - soorten activiteiten - dienstregeling van bezetting - gewenst comfort - zonering van de activiteiten Een inventaris laat toe: een goede organisatie van het onderhoud en opvolging van installaties vaak de eenvoudige en rendabele maatregelen toe te passen - slecht ingestelde schakelklokken - slechte regeling ifv het type activiteit - 2. De periodiciteit van de opvolging van het verbruik bepalen > jaarlijks voor: - kleine verbruikers (eenvoudige controle volstaat) > maandelijks voor: - grote verbruikers - met afwijkende verbruiken - en waarvan men besparingen van REGinvesteringen wil opvolgen

5 3. Het verbruik meten en de klimatologische parameters vaststellen > meterstanden van de tellers en leveringen (stookolie) - Hoe meterstanden opnemen (stookolietanks)? - Wie neemt de meterstanden op? - Wanneer? - Aan wie wordt er gerapporteerd? - Wie voert meterstanden in? - Telemetrie? 3. Het verbruik meten en de klimatologische parameters opnemen > opname van de maandelijkse graad-dagen Het verwarmingsverbruik is gerelateerd aan het temperatuursverschil tussen de buitentemperatuur en de temperatuur in het gebouw

6 De graad-dagen 15/15 De graad-dagen geven aan hoe koud een periode is en kunnen helpen bepalen hoeveel er gestookt moet worden. Berekening T gem = (T max + T min )/2 GD 15/15 = 15 - T gem Met T gem afgerond tot 1 decimaal D1 D2 dagen Waar de 15/15 graad-dagen vinden > Abonnement KMI > Op

7 Waar de graad-dagen baseert vinden 15/15 ervan > zich bij IRM abonneren > op de plaatswww.gasinfo.be GRAADDAGEN UCCLE - DECEMBER 2005 DATUM TEMP. MAX. TEMP. MIN. TEMP. GEM. TEMP. EQUIV. EQUIV. GRAAD-DAGEN TEMP. GEM GD15/15 (Tmax) (Tmin) (Tm) (Te) (Dje) (Tgem) 01/12/05 Institut 4,0 de Conseil et -0,7 d Etudes en 1,6 Développement 1,5Durable asbl 15,0 1,65 13,35 02/12/05 8,7 0,2 5,5 3,9 12,6 4,45 10,55 03/12/05 9,2 3,6 8,0 6,6 9,9 6,4 8,6 04/12/05 9,3 6,6 7,4 7,4 9,1 7,95 7,05 05/12/05 7,7 5,1 6,1 6,7 9,8 6,4 8,6 06/12/05 5,3 4,0 4,6 5,3 11,2 4,65 10,35 GEM. TEMP GD15/15 07/12/05 7,1 4,3 5,0 5,0 11,5 5,7 9,3 08/12/05 7,7 4,1 4,8 4,8 11,7 5,9 9,1 (Tmax+Tmin)/2 ALS(Tgem<=15;15-Tmoy;0) 09/12/05 5,3 2,0 3,3 3,9 12,6 3,65 11,35 10/12/05 6,3-0,4 1,3 2,3 14,2 2,95 12,05 11/12/05 5,6-2,0 0,7 1,1 15,4 1,8 13,2 12/12/05 8,2-1,2 5,1 3,4 13,1 3,5 11,5 13/12/05 8,2 4,4 6,8 5,7 10,8 6,3 8,7 14/12/05 8,3 3,8 5,5 5,9 10,6 6,05 8,95 15/12/05 8,3 4,4 6,0 5,9 10,6 6,35 8,65 16/12/05 9,4 5,7 6,2 6,1 10,4 7,55 7,45 17/12/05 2,4 0,5 1,1 3,1 13,4 1,45 13,55 18/12/05 3,0 0,2 1,0 1,6 14,9 1,6 13,4 19/12/05 5,4-0,2 2,7 2,0 14,5 2,6 12,4 20/12/05 3,3 1,8 2,3 2,3 14,2 2,55 12,45 21/12/05 5,3 2,0 3,9 3,3 13,2 3,65 11,35 22/12/05 6,9 3,3 5,3 4,6 11,9 5,1 9,9 23/12/05 7,2 4,3 5,8 5,5 11,0 5,75 9,25 24/12/05 8,0 4,7 6,0 5,9 10,6 6,35 8,65 25/12/05 7,4 4,5 4,7 5,2 11,3 5,95 9,05 26/12/05 5,2 1,1 2,0 3,2 13,3 3,15 11,85 27/12/05-0,7-1,6-1,4 0,2 16,3-1,15 16,15 28/12/05-0,8-2,3-2,2-1,5 18,0-1,55 16,55 29/12/05-0,3-7,0-3,4-2,8 19,3-3,65 18,65 30/12/05 5,7-6,7-2,0-2,4 18,9-0,5 15,5 31/12/05 7,0-3,8 5,0 2,1 14,4 1,6 13,4 TOTAAL 403,7 31 3,7 350,9

8 4. Het verbruik standaardiseren en normaliseren > De opnames omzetten in standaardwaarden, in een gemeenschappelijke eenheid: MJ (SI systeem) of kwh (gemakkelijker in gebruik) Vector Laagcalorisch gas Laagcalorisch gas Elektriciteit Elektriciteit Butaan Butaan Hoogcalorischgas gas Houille Turf Anthraciet 10/20 Cokes Propaan Stookolie verwarming Lichte Lichte stookolie stookolie Middelzware stookolie Middelzware stookolie Zware stookolie Zware stookolie Extra zware stookolie Extra zware stookolie Ter herinnering: 1 m ³ van gas = 1 liter stookolie = 10 kwh Eenheid Conversiefactor of PCI van de brandstof in MJ in kwh 4. Het verbruik standaardiseren en normaliseren >! De gasfacturen zijn meestal uitgedrukt in kwh pcs! In kwh pci omzetten om vergelijkingen uit te voeren kwh pcs x 0,905 = kwh pci PCI = onderste verbrandingswaarde PCS = bovenste verbrandingswaarde PCS = PCI + verdampingshitte van water

9 4. Het verbruik standaardiseren en normaliseren > uitschakelen van variaties van het verbruik te wijten aan een verandelijk klimaat. Gebeurt door verbruiken terug te brengen tot een verbruik voor een normaal klimatologisch jaar Norm. Verbr. = W erk.verbr. X Norm GD Werk. GD Normaal klimaat C GD normaal = 2088 Evolutie van GD 15/15 GD normaal = 2069 (Station van Ukkel) Vorming GD normaal Energieverantwoordelijken = 2010 BIM 22 maart 2007 Bronnen KMI

10 5. De energetische handtekening van het gebouw opstellen en interpreteren 1400 > verticale vergelijking Signatures énergétiques De energetische handtekening Grafische visualisering van de evolutie van het verbruik van het gebouw in functie van het klimaat Cons (GJ) y = x R 2 = y = x R 2 = DJ Institut de De Conseil energetische et d Etudes Développement Durable handtekening asbl

11 Interpretatie van de energiehandtekening van het gebouw Enkele gevallen die in Energie+ worden voorgesteld: het energiebeleid opvolging van het verbruik opsporing van een afwijking > horizontale vergelijking (benchmarking) Combustibles (MWh) Vergelijking met andere gebouwen dankzij kengetallen van de tertiaire sector r 2 = Surface (m²) r 2 = Surface (m²) Voorbeeld: Private Vorming Energieverantwoordelijken kantoren HS BIM tot maart 2007 m ² Combustibles (kwh/m²)

12 Specifiek Consommation verbruik spécifique Institut de Branche Conseil Sector d'activité et d Etudes en Développement Durable kwh/m² asbl Groot- Commerce en kleinhandel gros et LS détail < 5000 BT < m² 5000 m² Groot- Commerce en kleinhandel gros et HS détail < 5000 HT < m² 5000 m² Groot- Commerce en kleinhandel gros et HS détail > 5000 HT > m² 5000 m² Supermarkten Commerce HT HS toutes surfaces confondues HotelHS Supermarchés HT Restaurant Hôtel HT HS Restaurant LS HT Privé Restaurant kantoor BTHS van 2 tot m² Privé Bureaux kantoor privéhs HT > de à 10 m² 000 m² Privé Bureaux kantoor privés HS HT > m² par mètre Per Privé Bureaux kantoor privés HS HT carré m² Privé Bureaux kantoor privés LS BT Openbaarkantoor Bureaux publics HT HS de van 22 àtot m² m² Openbaarkantoor Bureaux publics HT HS > m² m² Openbaarkantoor Bureaux publics HT HS Gemeenschapsonderwijs Enseignement communautaire Officieel Enseignement onderwijs officiel Vrij Enseignement of privé-onderwijs libre ou privé Onderwijs Enseignement Hôpitaux Ziekenhuizen Homes RVT Vorming Energieverantwoordelijken BIM maart 2007 Piscines Zwembaden (par(per m² de m² plan zwemkom) d eau) Elektriciteit Electricité Combustibles Brandstof kwh/m² Brussels Hoofdstedelijk Gewest Kengetallen 2004 Specifiek Consommation verbruik spécifique Sector Privé kantoor HS per Privé kantoor LS Werknemer Openbaar kantoor LS Ziekenhuis per leerling per bed RVT Sector Gemeenschapsonderwijs Officieel onderwijs Vrij of privé-onderwijs Onderwijs Sector Ziekenhuizen RVT Elektriciteit Electricité kwh/werk kwh/lln kwh/bed Combustibles Brandstof kwh/werk kwh/lln kwh/bed Brussels Hoofdstedelijk Gewest Kengetallen 2004

13 In april toegankelijk on-line op Internet via BadenWeb, een tool web om zijn verbruik te vergelijken met het gemiddelde van de sector: 6. Parallelle uitwerking van het energiekadaster van de gebouwen > indeling van de gebouwen volgen hun energieprestatie («E-peil») > indeling van de gebouwen volgens het besparingspotentieel («gewogen E-peil») Lijst opstellen van de prioritaire gebouwen

14 Het energiekadaster van de gebouwen Een tool om de actie-prioriteiten te bepalen Indeling van de gebouwen volgens hun energieprestatie Energie-peil E - Geschat criterium van de kwaliteit van een gebouw - E-peil slecht geïsoleerd gebouwschil slechte luchtdichtheid defecte verwarmings Indeling van de gebouwen volgens hun energieprestatie Energie-peil E Kglm = globaal verliescoëff. van het gebouw Globaal rendement van de installatie Genormaliseerd verbruik van het gebouw Onderste verbrandingswaarde van de brandstof Buitenoppervlakte van het gebouw Gewogen graaddagen

15 Indeling van de gebouwen volgens het besparingspotentieel Gewogen E-peil - Kwantitatief criterium voor de beslissing - Index E gewogen besparingspotentiëel Opstellen van een lijst van de prioritaire gebouwen 6. Parallelle uitwerking van het energiekadaster van de gebouwen Vereenvoudigde methode > kengetallen verbruik/oppervlakte in [kwh/m²] de minst performante gebouwen vinden > kengetallen verbruik/oppervlakte x verbruik in [kwh ² /m ²] prioritaire gebouwen vinden want weinig performant en grote verbruiker Opstelling van een lijst van de prioritaire gebouwen

16 Voorbeeld op een park van scholen Tabel van verbruiken Kategorie School School School School School School School School Instelling Brandstof Elektriciteit kwh (2004) kwh (2004) Pierre Paulus Peter Pan Ulenspiegel mazout Ulenspiegel gas Ecole Ecole Parvis Ecole JJ Michel Voorbeeld op een park van scholen Berekening van het specifieke verbruik van brandstof in kwh/m ² Brandstof Oppervlakte Volume Specif. verbruik Kategorie Instelling Brandstof kwh (2004) m² m³ kwh/m² Ecole School Ecole Ecole School Peter Pan Ecole School JJ Michel Ecole School Ulenspiegel gaz Ecole School Ecole Ecole School Ulenspiegel mazout Ecole School Pierre Paulus Ecole School Ecole Parvis Minst performante gebouwen

17 Voorbeeld op een park van scholen Berekening van de ratio kwh ² /m ² Brandstof Oppervlakte Volume Specif. verbruik Kategorie Instelling Brandstof kwh (2004) m² m³ kwh/m² kwh²/m² Ecole School Peter Pan Ecole School Ecole Ecole School Pierre Paulus Ecole School JJ Michel Ecole School Ecole Ecole School Ecole Parvis Ecole School Ulenspiegel gas Ecole School Ulenspiegel mazout prioritair want weinig performante gebouwen en grote verbruikers Informatie en tools zijn terug te vinden op: CD-ROM Energie+, online beschikbaar op Via «Menu La gestion énergétique Le suivi des consommations»