DUURZAAM. De visie van een studiebureau Integratie en technisch-economische optimalisatie van de systemen: illustratie aan de hand van 3 voorbeelden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DUURZAAM. De visie van een studiebureau Integratie en technisch-economische optimalisatie van de systemen: illustratie aan de hand van 3 voorbeelden"

Transcriptie

1 Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 De visie van een studiebureau Integratie en technisch-economische optimalisatie van de systemen: illustratie aan de hand van 3 voorbeelden Piotr W. Kowalski MK Engineering

2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE De oorsprong van de (meer)kost van systemen identificeren De impact op de uitvoering en op de exploitatie verminderen Illustratie aan de hand van 2 uitgewerkte voorbeelden

3 PLAN VAN DE UITEENZETTING I. Systemen en duurzaamheid? II. III. Inplanting van systemen Regenwaterbeheer IV. Verwarming: gecentraliseerd of individueel?

4 I. SYSTEMEN EN DUURZAAMHEID? Systemen verbruiken: middelen kosten of meerkosten in de verschillende fasen van de levenscyclus: Productie Installatie Exploitatie Onderhoud Ontmanteling Bron:

5 I. SYSTEMEN EN DUURZAAMHEID? 3 thema s als voorbeeld: Oorsprong en optimalisering van de kosten van systemen volgens: de architecturale omgeving: Voorbeeld van de organisatie van de sanitaire kern voor een wooncomplex de keuze van het type oplossing: Alternatieve methodes voor het beheer van regenwater op het perceel Gecentraliseerde of individuele verwarmingsinstallaties?

6 II. INPLANTING VAN SYSTEMEN Bron: MK Engineering

7 II. INPLANTING VAN SYSTEMEN Impact van architecturale keuzes 1. Installatiekosten Oppervlakteverlies: 0,3 m x 0,4 m x 2 niveaus = 0,24 m² 0,24 m² x 1.200/m² = 288 Toename van de netlengten voor systemen (AW, KW, SWW,) AW: 3 m x 2 niveaus x 35 /m² = 210 KW: 3 m x 2 niveaus x 45 /m² = 270 SWW: 3 m x 2 (V/R) x 2 niveaus x 60/m² = 720 meerkost installatie = 1.488! (+ metselwerk) verbruik van materialen en investeringsbudget!

8 II. INPLANTING VAN SYSTEMEN Impact van architecturale keuzes 2. Energiekosten Energieverbruik: Verhoging van verliezen in SWW-lussen 3 m x 2 (V/R) x 2 niveaus met thermische isolatie = 750 kwh th /jaar Te compenseren EPB-prestatieverlies hernieuwbare energie: +/- 2,5 m² PV-pannelen +/- 600 bijkomende investeringen TOTAAL meerkost (inst. + energie) = +/ !!! (+/- 10/m²)

9 II. INPLANTING VAN SYSTEMEN Impact van architecturale keuzes Conclusies en aanbevelingen: De inplanting van systemen heeft een rechtstreekse impact op de prestaties en besparingen van het project Energieprestatieverliezen kunnen worden gecompenseerd door investeringen Door op voorhand de inplanting van systemen te coördineren worden technische en financiële besparingen gerealiseerd voor een gelijkwaardig duurzaamheidsniveau Nuanceren met architecturaal belang compromis!

10 III. REGENWATERBEHEER Definitie van het project: Ofwel een klein gebouw met 4 appartementen met 80 m² dak 36 m² ondoorlatende opp. in onmiddellijke omgeving berijdbare achteruitbouwstrook (18 m²) terras op parking (18 m²) Bron: MK Engineering

11 III. REGENWATERBEHEER Wetgeving: GSV (SV): regenwatertank van 33 l/m² dak MV: stormbekken van 25 l/m² ondoorlatende oppervlakte

12 III. REGENWATERBEHEER Traditionele oplossing: GSV (SV): regenwatertank van 33 l/m² dak 80 m² x 33 l/m² = tank van liter + hydrofoorgroep MV: stormbekken van 25 l/m² ondoorlatende oppervlakte (80 m² + 36 m²) x 25 l/m² = stormbekken van liter

13 III. REGENWATERBEHEER Duurzame alternatieve oplossingen: Optimalisering van de regenwatertank Voor 4 wooneenheden met dak van 80 m² volstaat regenwater niet om alle behoeften aan nietdrinkbaar water te dekken (wc, enz.)! Alternatief voorstel: 8 l/m² (vs 33) ofwel 640 liter = voldoende voor besproeiing, enz. Handpomp Minder onderhoud en lagere exploitatiekosten 8 l aangevuld met een stormbekken van 25 l/m² = 33 liter! Verdedigbaar!

14 III. REGENWATERBEHEER Duurzame alternatieve oplossingen: Optimalisering van het stormbekken Verminderen van de ondoorlatende oppervlakte! Grastegels over helft van achteruitbouwstrook 9 m² Bedekking van type intensief groendak op parkingplaat Reductie met factor 50 %! = 18 m² x 0,5 = 9 m² Volume van bekken = (80+9+9)*25 = liter (vs liter) Bron: GUIDE_VEGETALISATION_EXTENSIVE.pdf (ecovegetal.fr)

15 III. REGENWATERBEHEER Duurzame alternatieve oplossingen: Optimalisering van het stormbekken Vervanging van betonnen bekken door beplante greppel of sloot + esthetische meerwaarde + biodiversiteit Bron: Bron: Le Raquet - Qu'est-ce qu'un écoquartier? (Wat is een ecowijk?) Andere mogelijke oplossingen (bufferdak, enz.)

16 III. REGENWATERBEHEER Duurzame alternatieve oplossingen: VOORBEELDGEBOUW OCMW Bruyn West

17 III. REGENWATERBEHEER Economische relevantie Traditioneel Alternatief Tank van 2640 liter: Hydrofoorgroep: Stormbekken (2,9 m³): Tank van 640 liter: Handpomp: 500 Greppel/sloot (2,5 m³) : TOTAAL = TOTAAL = Besparing van 5.500!

18 III. REGENWATERBEHEER De gerealiseerde besparingen valoriseren D.w.z. een besparing van 5.500! Goed voor de financiering van: grastegels bedekking van type groendak inrichting van greppel/sloot met biodiversiteit onderhoudskosten: tuinman, enz. (duurzame tewerkstelling)

19 III. REGENWATERBEHEER Conclusies en aanbevelingen: De reglementaire voorschriften zijn voor interpretatie vatbaar Er zijn goedkopere alternatieve oplossingen mogelijk De gerealiseerde voordelen worden gehervaloriseerd in duurzame oplossingen die het project versterken

20 IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Bron:

21 IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Hypothesen: Gebouw met 8 woningen met: Vergelijking: Op basis van: investeringskosten energiekosten onderhoudskosten Impact over 15 jaar

22 IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Investeringskosten Oplossing Gecentraliseerd systeem: Individueel systeem: Gasvoorziening Productie CV Productie SWW Afvoer van rookgassen Distributie Meting Regeling 1 leiding --> stookruimte 8 leidingen --> appartementen verwarmingsketel van 65 kw 8 verwarmingsketels van 25 kw SWW-boiler van 500 liter Ogenblikkelijke SWW-productie leiding vanuit stookruimte 1 leiding type CLV lussen (SWW + CV) Niet van toepassing meters van het integratortype 7 extra gasmeters VB stookruimte + regelaar 8 thermostaten + sensoren Totaal

23 IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Kosten energieverliezen / EPB Gecentraliseerd systeem: Individueel systeem:

24 IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Kosten energieverliezen / EPB Verliezen Gecentraliseerd systeem: Individueel systeem: η emissie + distributie CV η productie CV η opslag + ditributie SWW η productie SWW 81 %!!! 87 %!!! 240,21 kwh 154,53 kwh 87 %!!! 93 %!!! 187,61 kwh 85,81 kwh 52 %!!! 82 %!!! 935,21 kwh 228,24 kwh 91 %!!! 95 %!!! 185,12 kwh 59,59 kwh Totaal 1548,15 kwh/jaar 528,16 kwh/jaar Kosten 93/jaar 32/jaar kwh/jaar per appartement ( 60)

25 IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Onderhoudskosten Oplossing Gecentraliseerd systeem: Individueel systeem: 1 algemeen onderhoud van 8 onderhoudsbeurten Onderhoud de stookruimte + eventuele volgens indiv. contracten interventies van 150 /jaar 450/jaar 1.200/jaar

26 IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Impact over 15 jaar Oplossing Gecentraliseerd systeem: Individueel systeem: Installatie Initiële investering Initiële investering Exploitatie verliezen 8 appartementen verliezen 8 appartementen 743/jaar 244/jaar Onderhoud Onderhoudscontract Indiv. jaarlijks onderhoud 450/jaar 1.200/jaar Totaal over 15 jaar

27 IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Impact over 15 jaar Impact over 15 jaar Système Centralisé Système Individuel

28 IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Oplossing Gecentraliseerd systeem: Individueel systeem: - Onderhoudscomfort - Gebruikscomfort - Kosten grote projecten - Energie-efficiëntie Voordelen - Vermindering van - Kosten kleine projecten geïnstalleerd vermogen - Geen verlies van - Geen nood aan parkeerplaatsen (1 of 2) gasdistributie - Gasaansluiting om te - Combinatie met HEB koken Nadelen - Distributie- /opslagverliezen - Ruimte (in kelderverdieping) - Normen voor technische lokalen - Complexe hydraulica - Meting - Overgedimensioneerde verwarmingsketels - Binnenruimte - Meervoudig onderhoud - Gasreglementering

29 IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Conclusie: De keuze van het systeem is complex en in eerste instantie afhankelijk van de behoeften van de BH. Geen echt voordeel om te centraliseren onder de 10 tot 12 woningen De reglementering EPB-werkzaamheden leidt niet tot vereenvoudiging van collectieve installaties

30 WAT MOET U ONTHOUDEN VAN DEZE UITEENZETTING? De systemen zijn niet autonoom maar afhankelijk van of zelfs in interactie met de architectuur. De implementatie van alternatieve oplossingen maakt goedkopere duurzame oplossingen mogelijk. Bepaalde keuzes zijn onafhankelijk van de energieparameters en zijn eerder gerelateerd aan strategische keuzes.

31 TOOLS, WEBSITES, BRONNEN: Gids Duurzame gebouwen: Bijhorende onderzoeken: Warmwaterlus Waterbeheer Biodiversiteit in de stad maximaliseren

32 CONTACT Piotr W. Kowalski Vennoot-projectingenieur Farid Rafie Projectingenieur : pko@mkengineering.be

Bouwwerven: ervaringen delen

Bouwwerven: ervaringen delen Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwwerven: ervaringen delen 30 maart 2018 SPECIALE TECHNIEKEN: GOEDE PRAKTIJKEN EN TE VOORKOMEN FOUTEN Ontwerp van technische kokers Piotr Wierusz-Kowalski MK Engineering Studiebureau

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde Leefmilieu Brussel van het systeem voor verwarming en SWW Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Een overzicht geven van de

Nadere informatie

SANITAIR WARM WATER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 10 februari 2017

SANITAIR WARM WATER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 10 februari 2017 Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER 10 februari 2017 Kiezen tussen de verschillende alternatieven voor de productie en verdeling van SWW: op basis van welke criteria? Thomas LECLERCQ Matriciel

Nadere informatie

De EPB-2015, anderhalf jaar later

De EPB-2015, anderhalf jaar later Seminarie Duurzaam Bouwen: De EPB-2015, anderhalf jaar later 27/05/2016 Leefmilieu Brussel Gevalstudie Toepassing van de EPB 2015-criteria op een flatgebouw Maxime BARGIBANT BBT Energy Doelstellingen van

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER. 10 februari Efficiënte productie van sanitair warm water (SWW) Laurent Vercruysse ATTB

Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER. 10 februari Efficiënte productie van sanitair warm water (SWW) Laurent Vercruysse ATTB Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER 10 februari 2017 Efficiënte productie van sanitair warm water (SWW) Laurent Vercruysse ATTB PLAN VAN DE UITEENZETTING I. ErP-richtlijn II. Verschillende systemen

Nadere informatie

PLAN VAN DE UITEENZETTING

PLAN VAN DE UITEENZETTING INADEQUE COMFORTVERHOGING VAN SANITAIR WARM WATER EN EEN LAGERE VERWARMINGSBEHOEFTE? Expert Day HVAC & Renovatie 15/06/2017 Ivan Piette Product Manager Viessmann Belgium 14/06/2017 1 PLAN VAN DE UITEENZETTING

Nadere informatie

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE De uitdagingen van een

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Energiestromen in het systeem voor verwarming/sww op basis van drie voorbeelden Jonathan FRONHOFFS CENERGIE

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Productie van thermische zonne-energie in individuele en collectieve woningen (< 10 eenheden) Gregory NEUBOURG APERe Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

Sanitair warm water: beslissingselementen bij de keuze van het systeem Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie) ivan.verhaert@thomasmore.

Sanitair warm water: beslissingselementen bij de keuze van het systeem Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie) ivan.verhaert@thomasmore. Sanitair warm water: beslissingselementen bij de keuze van het systeem Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie) ivan.verhaert@thomasmore.be Motivatie Relatief belang van sanitair warm water (SWW) stijgt in

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Energie becijferen Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie Opfrissen van de theoretische

Nadere informatie

Hoe de renovatie van individuele verwarmingsketels in mede-eigendom aanpakken?

Hoe de renovatie van individuele verwarmingsketels in mede-eigendom aanpakken? Seminarie Duurzame Gebouwen Stookplaatsrenovatie 7 december 2018 Hoe de renovatie van individuele verwarmingsketels in mede-eigendom aanpakken? Ecodesignregelgeving en problematiek van de collectieve schoorstenen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Productie van thermische zonne-energie in individuele en collectieve woningen (< 10 eenheden) Gregory NEUBOURG APERe Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

Technische keuzes voor energie-besparingen. Jonathan Fronhoffs Cenergie

Technische keuzes voor energie-besparingen. Jonathan Fronhoffs Cenergie Technische keuzes voor energie-besparingen Jonathan Fronhoffs Cenergie Wie is Cenergie 20 jaar actief in integrale energiezorg Integrale energiezorg is: Volledig traject Alle aspecten van energie in gebouwen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Productie van thermische zonne-energie in individuele en collectieve woningen (< 10 eenheden) Gregory NEUBOURG APERe Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Beheer van het verbruik: energieboekhouding Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Het nut

Nadere informatie

Commissioning: een absolute aanrader!

Commissioning: een absolute aanrader! Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: een absolute aanrader! 15 maart 2019 WELKE MIDDELEN ZIJN VEREIST OM DE TECHNISCHE INSTALLATIES CORRECT OP TE VOLGEN? Standpunt van een opdrachtgever Roland RIXEN

Nadere informatie

Duurzaam Sportcomplex De Tukkers Albergen

Duurzaam Sportcomplex De Tukkers Albergen Duurzaam Sportcomplex De Tukkers Albergen Voorbeeldproject voor een gecombineerde inzet van duurzame energiebronnen voor de productie van warmte en elektriciteit Presentatie 18 dec. VV. Berkum Eddy Bramer

Nadere informatie

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context Seminarie Duurzaam Bouwen: Valorisatie van platte daken in een stedelijke context 27/03/2015 Leefmilieu Brussel EEN DAK BOORDEVOL ENERGIE Jonathan FRONHOFFS, Specialist Hernieuwbare Energie Dienst Facilitator

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

ONTWERP VAN HET WARMTENET VAN HET PROJECT TIVOLI GREEN CITY

ONTWERP VAN HET WARMTENET VAN HET PROJECT TIVOLI GREEN CITY Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 (versie met errata) ONTWERP VAN HET WARMTENET VAN HET PROJECT TIVOLI GREEN CITY Ir. Nejc BRELIH Boydens Engineering UITDAGINGEN 2 DOELSTELLING(EN)

Nadere informatie

De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel!

De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel! Seminarie Duurzaam Bouwen: De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel! 4 maart 2016 Leefmilieu Brussel Integratie, regeling en link van warmtepompen met andere hernieuwbare energieën

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Kasper DERKINDEREN CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 3.1 Systemen: inleiding Piotr Wierusz-Kowalski LENTE 2015 p.kowalski@mkengineering.be www.mkengineering.be 2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR Opleiding Duurzame Gebouwen ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR LENTE 2019 De PLAGE-verantwoordelijke : delen van ervaringen Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame renovatie: kort overzicht Leefmilieu Brussel Duurzaam bouwen vanuit de invalshoek van energie. Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een denkoefening

Nadere informatie

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Seminarie Duurzame Gebouwen GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN 18 mei 2018 BEHEER VAN COLLECTIEVE HUISVESTING Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale Actie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw :

Opleiding Duurzaam Gebouw : Opleiding Duurzaam Gebouw : De technieken (warmte, ventilatie, SWW): ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel SWW-productie: eigenschappen van de verschillende systemen Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba DOELSTELLINGEN

Nadere informatie

«RegenPlan» Regenwater in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest : waarom infiltratie en terugwinnen bevorderen? Prioriteit van de gewestelijke Regering

«RegenPlan» Regenwater in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest : waarom infiltratie en terugwinnen bevorderen? Prioriteit van de gewestelijke Regering Regenwater in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest : waarom infiltratie en terugwinnen bevorderen? Mei 2010 IBGE Bruxelles Environnement Afdeling Natuur, Water, Bossen Françoise ONCLINCX fon@ibgebim.be

Nadere informatie

Gastoestellen: De problematiek van de gemeenschappelijke rookgasafvoer. Ing. Wouter VAN AKEN

Gastoestellen: De problematiek van de gemeenschappelijke rookgasafvoer. Ing. Wouter VAN AKEN Gastoestellen: De problematiek van de gemeenschappelijke rookgasafvoer. Ing. Wouter VAN AKEN Beter rendement verplicht? Nieuw toestel Na 26 september 2015 Ruimteverwarming en warm water (en WKK) Energy

Nadere informatie

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Seminarie Duurzame Gebouwen GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN 18 mei 2018 Beheer van een tertiair gebouw Ervaringen van een energieverantwoordelijke Stéphane GODFRIND DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

DE DUURZAME WIJK. Het summum van ecologisch en economisch wonen.

DE DUURZAME WIJK. Het summum van ecologisch en economisch wonen. DE DUURZAME WIJK Het summum van ecologisch en economisch wonen. 3E Marianne.lefever@3E.eu www.3e.eu Een toekomstvisie VANDAAG Focus op energie TOEKOMST REFERENTIEEL B Focus op brede duurzaamheid 2 De 8

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN WARMTEPOMP : ONTWERP HERFST 2018 Optimalisatie: de eindtoestellen Piotr KOWALSKI 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N Identificeren van de verschillende types afgifte-elementen

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 3.1 Systemen: inleiding HERFST 2015 Op basis van de presentatie van MK engineering Stéphane BARBIER Pulsis sprl info@pulsis.be www.pulsis.be

Nadere informatie

ErP richtlijn en energie- etikettering voor de verwarmingsmarkt. Bouwunie, Unie van het KMO- bouwbedrijf

ErP richtlijn en energie- etikettering voor de verwarmingsmarkt. Bouwunie, Unie van het KMO- bouwbedrijf ErP richtlijn en energie- etikettering voor de verwarmingsmarkt Bouwunie, Unie van het KMO- bouwbedrijf 1 ErP richtlijn en energie- etikettering voor de verwarmingsmarkt Bouwunie, Unie van het KMO- bouwbedrijf

Nadere informatie

Caleffi academy. Dimensionering SWW-systemen

Caleffi academy. Dimensionering SWW-systemen Caleffi academy jef.de.schutter@thomasmore.be bart.bleys@bbri.be Pagina 1 Inleiding Evolutie aandeel SWW in totale energieverbruik Verhouding energiebehoe-e ruimteverwarming sanitair warm water Vroeger

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Hernieuwbare elektriciteitsproductie voor woningen met maximum 10 eenheden Gregory Neubourg APERe Doelstellingen van de presentatie Kennis van de

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Warmte-emissie systemen: principes en uitdagingen Raphaël Capart ICEDD asbl Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: De EPB-eisen vanaf 2015: hoe ze toe te passen? Leefmilieu Brussel Voorbeeld 3: Renovatie van kantoren Thomas LECLERCQ - Manuel da CONCEIÇÃO NUNES MATRIciel Doelstelling van de

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW GEDEELTELIJJKE EN GEFASEERDE RENOVATIE HERFST 2018 Bevindingen Technische en financiële argumenten voor de derde-investeerder in het kader van de gefaseerde renovatie van collectieve

Nadere informatie

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context Seminarie Duurzaam Bouwen: Valorisatie van platte daken in een stedelijke context 27/03/2015 Leefmilieu Brussel Valorisatie van het regenwater dankzij uw dak? Maggy Hovertin MATRIciel Doelstellingen van

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) LENTE 2018 De energieverantwoordelijke: delen van ervaringen Opvolging van het verbruik en REG-maatregelen op de Sibelga-site Stéphane

Nadere informatie

Sanitair warm water. Nieuw inzichten in productie en distributie vanuit het TETRA-project. 27 mei Studienamiddag collectieve installaties

Sanitair warm water. Nieuw inzichten in productie en distributie vanuit het TETRA-project. 27 mei Studienamiddag collectieve installaties Sanitair warm water Nieuw inzichten in productie en distributie vanuit het TETRA-project 27 mei Studienamiddag collectieve installaties Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie Thomas More Kempen) Sanitair

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Ervaringen van een energieverantwoordelijke Beheer van collectieve huisvesting Roland RIXEN 2 DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel ILOT PICARD: PROJECT PRESENTATIE Antoine HUPIN, Patrimoniumverantwoordelijke URBANI Doelstelling(en) van de presentatie/tour Laten

Nadere informatie

HOOFD CLUSTER RUIMTE & INFRASTRUCTUUR

HOOFD CLUSTER RUIMTE & INFRASTRUCTUUR HOOFD CLUSTER RUIMTE & INFRASTRUCTUUR Duurzame initiatieven in Leopoldsburg Aanleiding tot bouw nieuw administratief centrum Uitdagingen nieuw gemeentehuis Lessons Learned tot nu toe DUURZAME INITIATIEVEN

Nadere informatie

Streefdoel Nulenergie voor een Voorbeeldgebouw

Streefdoel Nulenergie voor een Voorbeeldgebouw 1 Streefdoel Nulenergie voor een Voorbeeldgebouw Leefmilieu Brussel Nulenergie: Globe project, van droom naar werkelijkheid Esther Jakober Green Immo Doelstelling van de presentatie Is de Nulenergiedoelstelling

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties Leefmilieu Brussel TECHNISCHE EN FINANCIËLE ARGUMENTEN VOOR DE DERDE-INVESTEERDER IN HET KADER VAN DE GEFASEERDE RENOVATIE

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Kasper DERKINDEREN CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

Fotovoltaïsche systemen in de stad

Fotovoltaïsche systemen in de stad Seminarie Duurzame Gebouwen Fotovoltaïsche systemen in de stad 17 november 2017 FINANCIERING VAN FOTOVOLTAÏSCHE SYSTEMEN IN BRUSSEL Rol en invloed van burgercoöperatieven Fanny HELLEBAUT ENERGIRIS Caroline

Nadere informatie

ECODESIGN & ENERGY LABELLING ACV GIDS

ECODESIGN & ENERGY LABELLING ACV GIDS ECODESIGN & ENERGY LABELLING ACV GIDS ECODESIGN NAAR EEN STEEDS GROENER WORDENDE ENERGIE! Sinds september 2015 is de Europese Ecodesign-verordening van kracht. Die heeft als doel de impact op het milieu

Nadere informatie

Bouwwerven: ervaringen delen

Bouwwerven: ervaringen delen Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwwerven: ervaringen delen 30 maart 2018 GEBOUWSCHIL: GOEDE PRAKTIJKEN EN TE VOORKOMEN FOUTEN Het standpunt van de architect Marc VANDE PERRE AAC architecture Think different.

Nadere informatie

De regelgeving "EPBwerken

De regelgeving EPBwerken Seminarie Duurzame Gebouwen De regelgeving "EPBwerken 6 oktober 2017 DE EPN-IMPLEMENTATIE IN HET VLAAMS GEWEST Wat zijn de ervaringen met het invoeren van een E-peileis voor alle niet-residentiële gebouwen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties Leefmilieu Brussel GEDETAILLEERD VOORBEELD VAN EEN RENOVATIE Voorbeeldgebouwen [047] Stuckensstraat Madeline DEMOUSTIER Fhw

Nadere informatie

Economische analyse en dimensionering van een verwarmingssysteem op. collectieve systemen

Economische analyse en dimensionering van een verwarmingssysteem op. collectieve systemen Economische analyse en dimensionering van een verwarmingssysteem op zonne-energie voor collectieve systemen Voordelen van gravitaire drainage voor collectieve systemen Economisch optimale dimensionering

Nadere informatie

studiebureau boydens nv techniek & energie Een voorstelling in vogelvlucht Brugge-Brussel-Luxemburg-Hanoi

studiebureau boydens nv techniek & energie Een voorstelling in vogelvlucht Brugge-Brussel-Luxemburg-Hanoi studiebureau boydens nv techniek & energie Een voorstelling in vogelvlucht Brugge-Brussel-Luxemburg-Hanoi 1961 Studiebureau Raymond Boydens wordt opgericht door Raymond Boydens 1989 Dirk Boydens vervoegt

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Hernieuwbare elektriciteitsproductie voor woningen met maximum 10 eenheden Gregory Neubourg APERe Doelstellingen van de presentatie Kennis van de belangrijke

Nadere informatie

Koudeproductie. Verbod op het gebruik van koelmiddelen die de ozonlaag afbreken = Euthanasie of anesthesie?

Koudeproductie. Verbod op het gebruik van koelmiddelen die de ozonlaag afbreken = Euthanasie of anesthesie? Koudeproductie Verbod op het gebruik van koelmiddelen die de ozonlaag afbreken = Euthanasie of anesthesie? Inhoud I. De uitdagingen : Milieu, Energie en Beschikbaarheid II. Plan van aanpak III. Dalkia

Nadere informatie

Commissioning: Een absolute aanrader!

Commissioning: Een absolute aanrader! Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: Een absolute aanrader! 15 maart 2019 COMMISSIONING VAN ONTWERP TOT EXPLOITATIE Vergelijking van twee ervaringen van een studiebureau Dietrich SCHILDERMANS Ingenium

Nadere informatie

"EPW 1 "-BEREKENINGSMETHODE GEWIJZIGD VANAF 1 JULI 2017

EPW 1 -BEREKENINGSMETHODE GEWIJZIGD VANAF 1 JULI 2017 "EPW 1 "-BEREKENINGSMETHODE GEWIJZIGD VANAF 1 JULI 2017 Wijziging van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 21 december 2007 tot vaststelling van de eisen op het vlak van de energieprestatie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel Ervaringen met de cel VAMOS; Voorstelling van het typebestek voor installatie van fotovoltaïsche panelen door derde-investering

Nadere informatie

- Beperkte wedstrijd, 3 deelnemers - Renovatie van kantoren

- Beperkte wedstrijd, 3 deelnemers - Renovatie van kantoren - Beperkte wedstrijd, 3 deelnemers - Renovatie van kantoren - Begin2007 - Opdrachtgever: CREDIBE - Huisvesting - Milieugerichte aanpak Kantoren Netto oppervlak: 1850 m² Architectonisch ontwerp Functie

Nadere informatie

PLANNEN VAN HET GEBOUW

PLANNEN VAN HET GEBOUW PLANNEN VAN HET GEBOUW BEREKENINGEN Energie Prestatieregelgeving voor de Bouw Het luchtdichtheidsniveau van het gebouw moet in het lastenboek geïmponeerd worden en moet door een Blower Door test gecontroleerd

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud

Opleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Opleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Leefmilieu Brussel UITVOERINGS- EN ONDERHOUDSKOSTEN VAN EEN GROENDAK Frederic LUYCKX, architect & onderzoeker Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

Sociale passiefwoningen. Luc Stijnen, directeur De Zonnige Kempen, Westerlo

Sociale passiefwoningen. Luc Stijnen, directeur De Zonnige Kempen, Westerlo Sociale passiefwoningen Luc Stijnen, directeur De Zonnige Kempen, Westerlo C.V. ZONNIGE KEMPEN TEL.: 014/54.19.41 GROTE MARKT 39 FAX: 014/54.19.51 2260 WESTERLO email: info@zonnigekempen.be Sociale passiefwoningen

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDIG DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF E (ZEER) LAGE EERGIE Systemen WORKSHOP Dag 6.4 Piotr Wierusz-Kowalski HERFST 2015 p.kowalski@mkengineering.be www.mkengineering.be 2 IHOUDSOPGAVE DOELSTELLIGE STAP 0 CERTIFICATIE-

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel Duurzaam bouwen vanuit de invalshoek van energie. Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een denkoefening

Nadere informatie

Bouwwerven: ervaringen delen

Bouwwerven: ervaringen delen Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwwerven: ervaringen delen 30 maart 2018 SPECIALE TECHNIEKEN: GOEDE PRAKTIJKEN EN TE VOORKOMEN FOUTEN Integratie van technische uitrustingen Marc VANDE PERRE AAC architecture

Nadere informatie

Naar een energetische en kostenoptimale nieuwbouw: inpassing van hernieuwbare energie in het gebouw

Naar een energetische en kostenoptimale nieuwbouw: inpassing van hernieuwbare energie in het gebouw Naar een energetische en kostenoptimale nieuwbouw: inpassing van hernieuwbare energie in het gebouw Inhoud Regelgeving: hernieuwbare energie Theoretische voorbeelden Denkpistes BEN of E60 Praktijk voorbeeld

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDIG DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF E (ZEER) LAGE EERGIE Dag 1.1 Inleiding LETE 2015 Muriel Brandt écorce sprl team@ecorce.be www.ecorce.be 2 IHOUDSOPGAVE DE OPLEIDIG "DUURZAAM GEBOUW" DE MODULE "PASSIEF

Nadere informatie

OPLEVERINGSATTEST VAN EEN VERWARMINGSSYSTEEM VAN TYPE 1

OPLEVERINGSATTEST VAN EEN VERWARMINGSSYSTEEM VAN TYPE 1 OPLEVERINGSATTEST VAN EEN VERWARMINGSSYSTEEM VAN TYPE 1 Erkende verwarmingsinstallateur VTI : Onderneming :..... Particulier Naam :... Erkenningsnummer :... Onderneming :... BTW-nummer :... Straat :...

Nadere informatie

Nulenergie in Brussel: perspectieven?

Nulenergie in Brussel: perspectieven? Nulenergie in Brussel: perspectieven? Seminarie Duurzaam Gebouw 22 maart 2013 Ir. Ismaël Daoud Politiek adviseur, Duurzaam bouwen en Energie Kabinet d'evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu,

Nadere informatie

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE»

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE» Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE» PROGRAMMA Plaats : Brussel Voor iedereen, in functie van de gebouwbestemming : OF MODULE «ENERGIE IN INDIVIDUELE OF COLLECTIEVE HUISVESTING (< 10 EENHEDEN)» (6 dagen)

Nadere informatie

Welkom. Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen

Welkom. Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen Welkom Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen Aanbod Energiediensten voor Lokale Besturen Wat zijn EnergieDiensten voor Lokale Besturen? Energie

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen

Seminarie Duurzaam Bouwen Seminarie Duurzaam Bouwen Leefmilieu Brussel Brusselse stadswoningen gerenoveerd tot passiefhuizen: Voorbeeldgebouwen Camille DE SMET LEEFMILIEU BRUSSEL/ DPMT PROMOTIE DUURZAAM BOUWEN Doelstellingen van

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen

Seminarie Duurzaam Bouwen Seminarie Duurzaam Bouwen Zoom op de kleinschalige warmtekrachtkoppeling (

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen

Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Leefmilieu Brussel INLEIDING: BEPALENDE FACTOREN VOOR EEN OPTIMAAL BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Thomas DEVILLE Cenergie cvba Doelstelling(en)

Nadere informatie

Impact van Ecodesign op collectieve wooneenheden (appartementen)

Impact van Ecodesign op collectieve wooneenheden (appartementen) Impact van Ecodesign op collectieve wooneenheden (appartementen) Daniel Küpper ing. Van Marcke College Een benadering van appartementsgebouwen 1 Belangrijke projectpunten: Isolatie van de buitenste schil

Nadere informatie

Stookplaatsrenovatie. Integratie van hernieuwbare energiebronnen. Seminarie Duurzame Gebouwen. 7 december Thomas LECLERCQ Interface-Solutions

Stookplaatsrenovatie. Integratie van hernieuwbare energiebronnen. Seminarie Duurzame Gebouwen. 7 december Thomas LECLERCQ Interface-Solutions Seminarie Duurzame Gebouwen Stookplaatsrenovatie 7 december 2018 Integratie van hernieuwbare energiebronnen Minihaalbaarheidsstudie in het kader van de renovatie van een stookplaats van een appartementsgebouw

Nadere informatie

Onderhoud of vervanging installatie met resultaatverbintenis (totale waarborg)

Onderhoud of vervanging installatie met resultaatverbintenis (totale waarborg) Onderhoud of vervanging installatie met resultaatverbintenis Marc Van Isterdael 17 februari 2009 Operations Manager Axima Services Bestuurder Sportoase Totale waarborg, een basiselement van het dienstenaanbod

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel PAE2 ten dienste van een globale renovatiestrategie Raphaël CAPART ICEDD asbl Doelstelling(en) van de presentatie De

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Sanitair warm water: keuze en dimensionering van de productie Manuel da CONCEIÇÃO NUNES MATRIciel Doelstellingen

Nadere informatie

Studie kost- en energie efficiënt (ver)bouwen. Auteur: Veronique Mattheeuws

Studie kost- en energie efficiënt (ver)bouwen. Auteur: Veronique Mattheeuws Studie kost- en energie efficiënt (ver)bouwen Auteur: Veronique Mattheeuws Onderzoek perceptie impact bouwschil op E-peil Online enquête uitgevoerd in januari 2016 Representatieve steekproef van 700 bouwers

Nadere informatie

Toekomstige ontwikkelingen omtrent hernieuwbare energie in de bouw

Toekomstige ontwikkelingen omtrent hernieuwbare energie in de bouw Toekomstige ontwikkelingen omtrent hernieuwbare energie in de bouw Wim Lameire energie@vlaanderen.be Agenda. Verplicht minimumaandeel hernieuwbare energie in de bouwvoorschriften Voortraject Inhoud van

Nadere informatie

Ronald Lagerberg. Bespaar niet op, maar met uw UPS

Ronald Lagerberg. Bespaar niet op, maar met uw UPS Ronald Lagerberg Bespaar niet op, maar met uw UPS Belangrijkste boodschappen Modulair kost meer, maar is goedkoper CPA Modulair verslechtert uw UPS oplossing Verbeter uw inzicht in de (Modulaire) UPS markt

Nadere informatie

Energiebesparing Gemeente Huizen

Energiebesparing Gemeente Huizen Energiebesparing Gemeente Huizen Programma presentatie Duurzaam Bouwloket De aanpak en landelijke ontwikkelingen Stapsgewijs naar aardgasvrij Subsidies en regelingen Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke

Nadere informatie

CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN. November 2016 Marc Heusinkveld

CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN. November 2016 Marc Heusinkveld CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN November 2016 Marc Heusinkveld Credits & copyright Credits & copyright: EnergyPLAN CENTRALE STOOKPLAATS WARMTENET IN HET KLEIN Gebrek aan comfort Hoge

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 1.1 Inleiding LENTE 2016 Op basis van de presentatie van ECORCE bvba Thomas DEVILLE Pulsis sprl thomas.deville@pulsis.be 2 INHOUDSOPGAVE DE

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 6.1 Systemen: ontwerpproces Verwarming & SWW Piotr Wierusz-Kowalski LENTE 2014 p.kowalski@mkengineering.be www.mkengineering.be 2 DOELSTELLING(EN)

Nadere informatie

Wetgeving: Europese richtlijn Ontwerp van besluit Collectieve oplossingen: Aansluiting op warmtenet Participatie in hernieuwbare-energieprojecten

Wetgeving: Europese richtlijn Ontwerp van besluit Collectieve oplossingen: Aansluiting op warmtenet Participatie in hernieuwbare-energieprojecten 1 Studienamiddag VCB COLLECTIEVE OPLOSSINGEN OM TE VOLDOEN AAN EEN OPGELEGD MINIMUM AANDEEL HERNIEUWBARE ENERGIE 13/09/2012 Stijn.DeRoo@3E.eu www.3e.eu INHOUD 3E Wetgeving: Europese richtlijn Ontwerp van

Nadere informatie

DUURZAAM. De visie van een aannemer Hoe integreert een bouwbedrijf de nieuwe ideeën en concepten m.b.t. duurzaamheid?

DUURZAAM. De visie van een aannemer Hoe integreert een bouwbedrijf de nieuwe ideeën en concepten m.b.t. duurzaamheid? Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 De visie van een aannemer Hoe integreert een bouwbedrijf de nieuwe ideeën en concepten m.b.t. duurzaamheid? Marc Vanderick Ondernemingen

Nadere informatie

CERTIFICATIE EN EPB-VERWARMING

CERTIFICATIE EN EPB-VERWARMING CERTIFICATIE EN EPB-VERWARMING INFORMATIE OVER TE NEMEN UIT DE HANDELINGEN VAN EPB-VERWARMING. INLEIDING Het geldende protocol voor de "EPB-certificatie" van wooneenheden bepaalt dat de certificateur zich

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME PASSIEF-EN (ZEER) LAGE- ENERGIEGEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME PASSIEF-EN (ZEER) LAGE- ENERGIEGEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME PASSIEF-EN (ZEER) LAGE- ENERGIEGEBOUWEN LENTE 2012 Pierre WILLEM écorcesprl team@ecorce.be www.ecorce.be OPLEIDING DUURZAME PASSIEF-EN (ZEER) LAGE- ENERGIEGEBOUWEN Dag 1 Inleiding Muriel

Nadere informatie

Stad Antwerpen - Studiedag collectieve warmteproductie 25 september 2014 - Antwerpen. Ervaringen met centrale warmteproductie in de Cadixwijk

Stad Antwerpen - Studiedag collectieve warmteproductie 25 september 2014 - Antwerpen. Ervaringen met centrale warmteproductie in de Cadixwijk Stad Antwerpen - Studiedag collectieve warmteproductie 25 september 2014 - Antwerpen Ervaringen met centrale warmteproductie in de Cadixwijk ir. arch. Joni Staljanssens/Bureau Bouwtechniek Bureau Bouwtechniek

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 1.1 Inleiding LENTE 2013 Stéphan Truong Beheerder van de opleiding voor rekening van Leefmilieu Brussel TRAINING.IBGEBIM@ecorce.be 2 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN Daniel VAN LATHEM Brussel-Energie DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

Hybride warmtepompen Wat, wanneer en hoe?

Hybride warmtepompen Wat, wanneer en hoe? Hybride warmtepompen Wat, wanneer en hoe? Simon Tuitel, Product Manager Warmtepompen, Controls & connectivity Agenda Wat is een Hybride systeem Waarom Hybride en wat zijn de voordelen Voorbeeld berekening

Nadere informatie

SolarFreezer. Comfort zonder aardgas. Jacques Mathijsen Mei 2019

SolarFreezer. Comfort zonder aardgas. Jacques Mathijsen Mei 2019 SolarFreezer Comfort zonder aardgas Jacques Mathijsen Mei 2019 Energie behoefte Elektrische energie 20% Warm water + 20% + Verwarming 60% 3.500 kwh 1.650 m3 gas / 16.500 kwh PV panelen SolarFreezer Gemiddeld

Nadere informatie

Herzlich willkommen. Voorbeeldproject: Hof Van Gan te Genk. Referent. OVED Studiedag Viessmann Belgium bvba

Herzlich willkommen. Voorbeeldproject: Hof Van Gan te Genk. Referent. OVED Studiedag Viessmann Belgium bvba Titre Page 1 6-2015 Herzlich willkommen OVED Studiedag 25-6-2015 Voorbeeldproject: Hof Van Gan te Genk Referent Erik Viessmann Deen Akademie Viessmann Belgium bvba 25 6-2015 EPB : case study Seite 2 6-2015

Nadere informatie