Stookplaatsrenovatie. Integratie van hernieuwbare energiebronnen. Seminarie Duurzame Gebouwen. 7 december Thomas LECLERCQ Interface-Solutions

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stookplaatsrenovatie. Integratie van hernieuwbare energiebronnen. Seminarie Duurzame Gebouwen. 7 december Thomas LECLERCQ Interface-Solutions"

Transcriptie

1 Seminarie Duurzame Gebouwen Stookplaatsrenovatie 7 december 2018 Integratie van hernieuwbare energiebronnen Minihaalbaarheidsstudie in het kader van de renovatie van een stookplaats van een appartementsgebouw Thomas LECLERCQ Interface-Solutions

2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Bespreken van de verschillende pistes m.b.t. hernieuwbare energie die bij de renovatie van de verwarmingsinstallatie mogelijk zijn Kritisch blijven ten opzichte van de verschillende mogelijke oplossingen Nadenken over enkele implicaties in het geval van mede-eigendom 2

3 PLAN VAN DE PRESENTATIE I. Voorstelling van het bestudeerde geval II. Kennisopfrissing III. Analyse van de verschillende alternatieven IV. Conclusies 3

4 I. BESTUDEERD GEVAL - BESCHRIJVING Het bestudeerde gebouw BV+7 verdiepingen 11 appartementen 4

5 I. BESTUDEERD GEVAL - De installaties BESCHRIJVING 5

6 I. BESTUDEERD GEVAL - De installaties BESCHRIJVING 6

7 I. BESTUDEERD GEVAL - BESCHRIJVING Het verbruik stookolie Het genormaliseerde en gemiddelde stookolieverbruik: liter 7

8 I. BESTUDEERD GEVAL - BESCHRIJVING Het verbruik - elektriciteit 8

9 I. BESTUDEERD GEVAL - Het verbruik BESCHRIJVING lift Circulatiepompen verwarming Verlichting / verwarmingsketel (buiten pompen) / varia 9

10 2. KENNISOPFRISSING: KW / KWH Dimensioneringsberekening Rendabiliteitsberekening / Haalbaarheidsstudie Comfort Vermogen kw verwarming sanitair warm water EPB? Nee Verbruik kwh Brandstofprijs EPB? Voorzichtig theoretisch verbruik standaardvoorwaarden 10

11 2. KENNISOPFRISSING: OVERDIMENSIONERING Bij ontstentenis van een gedetailleerde berekening - notie voor snelle berekening: Stookseizoen: 15 september 30 april +/ uren Notie van de 30 %-last Aantal werkingsuren: Verbruik (kwh) Vermogen (kw) uren = kwh / kw 11

12 2. KENNISOPFRISSING: PRESTATIE Rendement van de verwarmingsinstallatie Gebruikte energie Globaal rendement productie opslag Distributie Regeling / afgifte 12

13 2. KENNISOPFRISSING: BEHOEFTE EN VERBRUIK Verbruik en netto-energiebehoefte Gebruikte energie Globaal rendement Stookolieverbruik Netto-energiebehoefte omzetting productie opslag distributie regeling afgifte Orde van grootte Lage energie: 60 kwh/m².jaar Zeer lage energie: 30 kwh/m².jaar Passief: 15 kwh/m².jaar 13

14 3. BESTUDEERD GEVAL ESSENTIËLE GEGEVENS Dimensionering: Onderhoudsattest Vermogen van de brander: kw Verbruik: l Werkingsuren in 2014: ( liter x 10 kwh/liter) / (175 kw of 236 kw) 580 tot 782 uren overdimensionering 14

15 3. BESTUDEERD GEVAL ESSENTIËLE GEGEVENS Dimensionering: Verwarmd volume: m³ Verliesoppervlakte: m² Verwarmde vloeroppervlakte: m² Geraamd K-peil gebouw: K110 Geraamd vereist vermogen: 130 kw Verliezen verwarmingsketel: In werking (verbrandingsrendement) Bij stilstand (luchtdoorstroming, keteldeur, ) 15

16 3. BESTUDEERD GEVAL ESSENTIËLE GEGEVENS Rendement: Verbrandingsrendement: 90,3 % tot 90,8 % (OVW) Buiten het beschermde volume, geen verminderd regime, omgevingsverliezen en verliezen bij stilstand Seizoensrendement: 88 % OVW 83 % BVW 16

17 3. BESTUDEERD GEVAL ESSENTIËLE GEGEVENS Nettobehoefte: Energie utilisée omzetting productie opslag distributie regeling afgifte Globaal rendement Stookolieverbruik Netto-energiebehoefte liter (genormaliseerd / gemiddeld) 83 % 100 % 73 % kwh Reële NEV: kwh/jaar Reële NEV: 55 kwh/m²/jaar Lage-energiegebouw? Theoretische NEV: 84 kwh/m².jaar nee 17

18 3. BESTUDEERD GEVAL KLASSIEKE TECHNOLOGIE Een condenserende gasgestookte verwarmingsketel? Verbeteringen: verbrandingsrendement, vermogenmodulatie, glijdende temperatuur, Gasverbruik Energie utilisée Globaal rendement Netto-energiebehoefte m³ omzetting productie opslag distributie 93 % 100 % 75 % regeling afgifte kwh 18

19 3. BESTUDEERD GEVAL KLASSIEKE TECHNOLOGIE 19

20 3. BESTUDEERD GEVAL KLASSIEKE TECHNOLOGIE Balans: Stookolieverbruik: 9.638/jaar Gasverbruik: 7.961/jaar Financiële besparing: 1.677/jaar Investering: > (buiten buiswerk, gasaansluiting) Subsidie: verwarmingsketel: /kW (boven 40 kw) buiswerk: 50/m max. 10 m Eenvoudige terugverdientijd: 10 tot 15 jaar 20

21 3. BESTUDEERD GEVAL WARMTEPOMP? Warmtepomp? Kennisopfrissing: Aerothermische WP Geothermische WP Hydrothermische WP Statische warmtewisselaar Horizontale captatie Oppervlaktewater Dynamische warmtewisselaar Verticale captatie Grondwater source/bron: EF4 21

22 Source/Bron: Viessmann 3. BESTUDEERD GEVAL WARMTEPOMP? Warmtepomp? Geothermie: Evenwicht 'injectie / 'afname te verwerpen in deze context Aerothermie: Temperatuurregime: actuele verwarmingscurve = HT-regime Aanvulling vereist Geluidsbeheer Technisch niet compatibel 22

23 Source/Bron: Ökofen 3. BESTUDEERD GEVAL BIOMASSA? Pelletketel? Installatiekosten Plaatsruimte voor brandstofopslag (twee- tot driemaal groter volume pellets dan stookolie) Fijnstofproblematiek in stedelijke omgevingen 23

24 Source/Bron: Ökofen 3. BESTUDEERD GEVAL BIOMASSA? Pelletketel? Pelletverbruik kwh/jaar of 32 ton/jaar Energie utilisée omzetting productie opslag distributie 87 % 100 % 75 % regeling afgifte Globaal rendement Netto-energiebehoefte kwh Plaatsruimte: 32 ton/jaar 16 m³ Voorbeeld silo: 7-8 t, 2,6 m x 2 m x 2,4 m Hypothese: 4600 kwh/ton, 2 ton = 3 m³ 24

25 3. BESTUDEERD GEVAL BIOMASSA? Balans: Stookolieverbruik: 9.638/jaar Pelletverbruik: 7.190/jaar Financiële besparing: 2.450/jaar Investering: > (buiten buiswerk) Subsidie: verwarmingsketel: - buiswerk: 50/m max. 10 m Eenvoudige terugverdientijd: > 15 jaar 25

26 Netto-energiebehoefte verwarming (kwh/mois) Zonnestraling in 3. BESTUDEERD GEVAL THERMISCH ZONNE- ENERGIESYSTEEM Thermisch zonne-energiesysteem Relevantie? NEV zonnestraling 26

27 Netto-energiebehoefte verwarming en sanitair warm water (kwh/mois) Zonnestraling in 3. BESTUDEERD GEVAL THERMISCH ZONNE- ENERGIESYSTEEM Thermisch zonne-energiesysteem In de praktijk: centraliseren van de productie van verwarmingswater en sanitair warm water NEV NEWW zonnestraling 27

28 Source/Bron: Energie plus 3. BESTUDEERD GEVAL THERMISCH ZONNE- ENERGIESYSTEEM Thermisch zonneenergiesysteem Ja, maar... centraliseren: lusverliezen en installatierendement verbruik SWW-post stijgt met 30 % En een collectieve thermische zonneenergie-installatie beoogt 30 % van de brutobehoefte te dekken 28

29 3. BESTUDEERD GEVAL THERMISCH ZONNE- ENERGIESYSTEEM Balans: Hypothese condenserende gasgestookte verwarmingsketel met opslag Brandstofbesparing: kwh/jaar Financiële besparing: 630/jaar Investering: (buiten centraliseringskosten) Subsidie: 3500 Eenvoudige terugverdientijd: 22 jaar 29

30 3. BESTUDEERD GEVAL WARMTEKRACHTKOPPELING Warmtekrachtkoppeling Warmtekrachtkoppeling Afzonderlijke productie? Warmtekrach tkoppeling? kwh Elektriciteit kwh STEGcentrale kwh kwh? Chaleur kwh HRverwarmings ketel Source/Bron: ICEDD kwh Hypothese condenserende gasgestookte verwarmingsketel met gecentraliseerde SWW-productie 30

31 3. BESTUDEERD GEVAL WARMTEKRACHTKOPPELING Warmtekrachtkoppeling eenvoudige berekening, warmtekrachtkoppeling 12 kwth en 5 kwe simplistische dimensionering en aanvullend systeem vereist werking op uren geraamd en meer dan kwh elektriciteit geproduceerd voor welk gebruik? Eenvoudige terugverdientijd van veel meer dan 10 jaar te verwerpen in deze context 31

32 3. BESTUDEERD GEVAL FOTOVOLTAÏSCHE INSTALLATIE Fotovoltaïsche panelen Gebruik: productie van elektriciteit voor de gemeenschappelijke delen Oppervlakte: meer dan 190 m² dakoppervlakte beschikbaar; oriëntatie: Z-O Opgelet voor beschaduwing door boven het dak uitstekende elementen 32

33 3. BESTUDEERD GEVAL FOTOVOLTAÏSCHE INSTALLATIE Fotovoltaïsche panelen - balans Installatie van 5 kwp Productie van kwh/jaar Percentage eigenverbruik: 30 % Financiële besparing: 1015/jaar Investering: Subsidie (GSC): 875/jaar (10 jaar) Eenvoudige terugverdientijd: 6,5 jaar 33

34 3. BESTUDEERD GEVAL FOTOVOLTAÏSCHE INSTALLATIES Fotovoltaïsche panelen Gebruik: productie van elektriciteit voor de gemeenschappelijke delen? privéverbruik? Beheer mede-eigendom: Collectief: Individueel: aansluiting elektriciteitsmeter voor de gemeenschappelijke delen impliceert instemming en deelname van 3/4e van de rechthebbenden Begeleidingsdienst voor Leefmilieu Brussel inneming van een deel van het dak volgens verdelingsplan terbeschikkingstelling van het dak: instemming van 4/5e van de rechthebbenden aansluiting op de individuele elektriciteitsmeter (alleen voor de betreffende mede-eigenaar) 34

35 3. BESTUDEERD GEVAL INEPTIE? Fotovoltaïsche installatie en elektrische verwarming: Uitgaande van een rendement van 100 % zou het elektriciteitsverbruik (verwarming) kwh/jaar bedragen voor een totaal bijkomend budget van /jaar Te dekken door m² zonnepanelen? nee want eigenverbruik (30 %? 50 %?) nee want beschikbare oppervlakte laat maximaal 18,5 kwp toe (zonder beschaduwing) voor een behoefte van 106 kwp! Er is een 6-maal grotere dakoppervlakte zonder beschaduwing nodig 35

36 3. BESTUDEERD GEVAL WERD HET ESSENTIËLE NIET VERGETEN? De behoefte verminderen? Korte termijn: injectie spouwmuren (ETV tussen 5 en 10 jaar!) Middellange termijn: dakisolatie (ETV 20 jaar) en muurisolatie langs buitenzijde (ETV 15 tot 20 jaar) Lange termijn: ramen Ter herinnering: Theoretische NEV: 84 kwh/m².jaar Doel: reductie van CO 2 -uitstoot met 90 % tegen 2050 Een globale renovatiebenadering is onontbeerlijk om de doelstellingen voor 2050 te realiseren 36

37 TE ONTHOUDEN VAN DE UITEENZETTING Rekening houdend met de huidige brandstofprijzen blijft een condenserende gasgestookte verwarmingsketel de interessantste technologie De meeste hernieuwbare energiebronnen vereisen het centraliseren van het verbruik (met name SWW) Het installeren van fotovoltaïsche zonnepanelen blijft interessant (subsidies) maar beperkt zich tot het dekken van het verbruik voor de gemeenschappelijke delen Het blijft prioritair de energiebehoefte te verminderen door de isolatie van gebouwen te 37

38 TOOLS, WEBSITES, BRONNEN Gids Duurzame Gebouwen > 9 thema s > Energie: Dossier De optimale productie- en opslagwijze voor verwarming en sanitair warm water kiezen Dossier Verwarming en sanitair warm water: efficiënte installaties garanderen (distributie en afgifte) Energie+ Gerealiseerd door de onderzoekscel Architecture et Climat, Faculté d'architecture, d'ingénierie architecturale, d'urbanisme (LOCI), Université catholique de Louvain (België), met de steun van SPW - DGO4 APERE 38

39 CONTACT Thomas LECLERCQ Consultant energie / duurzame ontwikkeling Contactgegevens : tl@interfacesolutions.be

SANITAIR WARM WATER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 10 februari 2017

SANITAIR WARM WATER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 10 februari 2017 Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER 10 februari 2017 Kiezen tussen de verschillende alternatieven voor de productie en verdeling van SWW: op basis van welke criteria? Thomas LECLERCQ Matriciel

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde Leefmilieu Brussel van het systeem voor verwarming en SWW Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Een overzicht geven van de

Nadere informatie

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context Seminarie Duurzaam Bouwen: Valorisatie van platte daken in een stedelijke context 27/03/2015 Leefmilieu Brussel EEN DAK BOORDEVOL ENERGIE Jonathan FRONHOFFS, Specialist Hernieuwbare Energie Dienst Facilitator

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER. 10 februari Efficiënte productie van sanitair warm water (SWW) Laurent Vercruysse ATTB

Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER. 10 februari Efficiënte productie van sanitair warm water (SWW) Laurent Vercruysse ATTB Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER 10 februari 2017 Efficiënte productie van sanitair warm water (SWW) Laurent Vercruysse ATTB PLAN VAN DE UITEENZETTING I. ErP-richtlijn II. Verschillende systemen

Nadere informatie

Is investeren in energiebesparende producten nog interessant?

Is investeren in energiebesparende producten nog interessant? Is investeren in energiebesparende producten nog interessant? Energie verwarming en SWW Stijgende prijzen woningen zonder spouwisolatie Woningen met enkel glas Woningen zonder dakisolatie 2 1 Energie elektriciteit

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Hernieuwbare elektriciteitsproductie voor woningen met maximum 10 eenheden Gregory Neubourg APERe Doelstellingen van de presentatie Kennis van de belangrijke

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Hernieuwbare elektriciteitsproductie voor woningen met maximum 10 eenheden Gregory Neubourg APERe Doelstellingen van de presentatie Kennis van de

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Sanitair warm water: keuze en dimensionering van de productie Manuel da CONCEIÇÃO NUNES MATRIciel Doelstellingen

Nadere informatie

Warmtepompen en isolatie: het winnende duo?

Warmtepompen en isolatie: het winnende duo? Warmtepompen en isolatie: het winnende duo? Alain LEMAÎTRE van GOGRAPHIC Philippe DELCON van REVAMP BIM, 21 september 2010 Technische / technologische beschrijving Technische / technologische beschrijving

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Energie becijferen Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie Opfrissen van de theoretische

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VERWARMING EN SANITAIR WARM WATER: ONTWERP HERFST 2018 Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Danielle MAKAIRE Op basis van de presentatie van CENERGIE Doelstelling(en)

Nadere informatie

De EPB-2015, anderhalf jaar later

De EPB-2015, anderhalf jaar later Seminarie Duurzaam Bouwen: De EPB-2015, anderhalf jaar later 27/05/2016 Leefmilieu Brussel Gevalstudie Toepassing van de EPB 2015-criteria op een flatgebouw Maxime BARGIBANT BBT Energy Doelstellingen van

Nadere informatie

Nulenergie in Brussel: perspectieven?

Nulenergie in Brussel: perspectieven? Nulenergie in Brussel: perspectieven? Seminarie Duurzaam Gebouw 22 maart 2013 Ir. Ismaël Daoud Politiek adviseur, Duurzaam bouwen en Energie Kabinet d'evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu,

Nadere informatie

Hoe in Brussel een fotovoltaïsch systeem in mede-eigendom installeren

Hoe in Brussel een fotovoltaïsch systeem in mede-eigendom installeren Uitgegeven door Hernieuws (http://www.renouvelle.be) Home > Hoe in Brussel een fotovoltaïsch systeem in mede-eigendom installeren Hoe in Brussel een fotovoltaïsch systeem in mede-eigendom installeren Michel

Nadere informatie

Kandidatuur voor een gratis haalbaarheidsstudie: Hernieuwbare Energie 2010

Kandidatuur voor een gratis haalbaarheidsstudie: Hernieuwbare Energie 2010 Kandidatuur voor een gratis haalbaarheidsstudie: Hernieuwbare Energie 2010 Naam van de instelling die zich kandidaat stelt:... Terug te sturen : per post, ter attentie van de Facilitator hernieuwbare energie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Kasper DERKINDEREN CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN 1. CONTEXT Infofiche Energie DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt de productie van groene stroom afkomstig van hernieuwbare energiebronnen of warmtekrachtkoppeling

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VERWARMING EN SANITAIR WARM WATER: ONTWERP HERFST 2017 Sanitair warm water: keuze en dimensionering van de productie Thomas LECLERCQ Op basis van de presentatie van Matriciel

Nadere informatie

Energiezuinig renovatieproject Sterrenveld

Energiezuinig renovatieproject Sterrenveld Marc Paesmans 14 Het project Gebouw Zonneveld Klassieke renovatie K55 Ventilatie C Gebouw Sterrenveld Subsidies Eur. Unie Doorgedreven renovatie K28 Ventilatie D PV-installatie Zonnecollectoren voor SWW

Nadere informatie

De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel!

De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel! Seminarie Duurzaam Bouwen: De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel! 4 maart 2016 Leefmilieu Brussel Integratie, regeling en link van warmtepompen met andere hernieuwbare energieën

Nadere informatie

Stookplaatsrenovatie. Wat schrijft de EPB Verwarming voor op het vlak van de regeling? Seminarie Duurzame Gebouwen. 7 december 2018.

Stookplaatsrenovatie. Wat schrijft de EPB Verwarming voor op het vlak van de regeling? Seminarie Duurzame Gebouwen. 7 december 2018. Seminarie Duurzame Gebouwen Stookplaatsrenovatie 7 december 2018 Wat schrijft de EPB Verwarming voor op het vlak van de regeling? Behandeling van de eis betreffende de regeling van de verwarmingsinstallaties

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Productie van thermische zonne-energie in individuele en collectieve woningen (< 10 eenheden) Gregory NEUBOURG APERe Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Productie van thermische zonne-energie in individuele en collectieve woningen (< 10 eenheden) Gregory NEUBOURG APERe Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam bouwen

Seminarie Duurzaam bouwen Seminarie Duurzaam bouwen Hernieuwbare energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Leefmilieu Brussel Monitoring van PV-systemen, zonneboilers en warmtepompen David MARTENS CENERGIE Doelstelling(en)

Nadere informatie

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE De uitdagingen van een

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie

energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie energieprestatiecertificaat straat Hoogstraat nummer 570 bus postnummer 9235 gemeente Fruitrode bestemming eengezinswoning type open bebouwing softwareversie 1.0 berekend energieverbruik (kwh/m²): 380

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VERWARMING EN SANITAIR WARM WATER: ONTWERP HERFST 2017 KEUZE VAN SYSTEMEN OP BASIS VAN VOORBEELDEN: Oefening Danielle MAKAIRE Op basis van de presentatie van CENERGIE Doelstellingen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel GEDETAILLEERD VOORBEELD VAN EEN RENOVATIE Voorbeeldgebouwen [047] Stuckensstraat Madeline DEMOUSTIER Fhw Architectes

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel GEDETAILLEERD VOORBEELD VAN EEN RENOVATIE Voorbeeldgebouwen [047] Stuckensstraat Madeline DEMOUSTIER Fhw Architectes

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Parklaan nummer 21 bus 0001 bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 387 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

PLAN VAN DE UITEENZETTING

PLAN VAN DE UITEENZETTING INADEQUE COMFORTVERHOGING VAN SANITAIR WARM WATER EN EEN LAGERE VERWARMINGSBEHOEFTE? Expert Day HVAC & Renovatie 15/06/2017 Ivan Piette Product Manager Viessmann Belgium 14/06/2017 1 PLAN VAN DE UITEENZETTING

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN WARMTEPOMP: ONTWERP HERFST 2018 Het standpunt van de installateur: ontwerp en integratie van het systeem Patrick TYDGADT Consulting Sales Engineer Daikin Belux - Avenue Franklin

Nadere informatie

Renovatie in de bouw De zin en onzin van renovaties - bewustmaking Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPB- methodiek & ERP2020

Renovatie in de bouw De zin en onzin van renovaties - bewustmaking Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPB- methodiek & ERP2020 Renovatie in de bouw De zin en onzin van renovaties - bewustmaking Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPB- methodiek & ERP2020 21/02/2013 Kamp C Energierenovatieprogramma 2020 Prioriteiten: dak/glas/verwarming/muur

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Webbekomstraat nummer 11 bus bestemming appartement type - softwareversie 9.19.8 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 405 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verlichting: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Ontwerp: voorbeelden Manuel da CONCEIÇÃO NUNES MATRIciel Doelstellingen van de presentatie Voorbeelden van ontwerpen met daglicht

Nadere informatie

bestaand gebouw met woonfunctie

bestaand gebouw met woonfunctie Energiezuinigheid van de gebouwschil energiezuinig niet energiezuinig gemiddelde U-waarde van de gebouwschil Energiezuinigheid van de verwarmingsinstallatie energiezuinig niet energiezuinig gemiddeld installatierendement

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel Verbetering van de hygiënische ventilatie François LECLERCQ MATRIciel Doelstellingen van de presentatie Nagaan of een

Nadere informatie

EPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool

EPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool EPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool Inleiding EPB Wat Waarom Wanneer De 7 Eisen van EPB Huidige normen Normen 2016 E Peil als verkoopstool technieken 2 1 Wat EPB Energie Prestatie voor

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Borsbeekstraat nummer 26 bus 2 bestemming appartement type - softwareversie 9.15.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 603 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat certificaatnummer 20120515-0001118936-00000005-8 nummer postnummer Voorhavenlaan 33 9000 bus gemeente A 101 Gent bestemming type appartement - softwareversie 1.3.3 berekend

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Marktstraat nummer 62 bus bestemming appartement type - softwareversie 9.15.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 1146 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03)

DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03) DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03) 1 HOE BEOORDEEL JE DE RENDABILIEIT VAN EEN INVESTERING? Is het rendabel om in uw woning te investeren in een systeem dat werkt op hernieuwbare energie?

Nadere informatie

LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE

LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE Overlopen uitgangspunten SELECTIE WONINGEN VERDELING GEBASEERD OP EPC-DATABANK APPARTEMENT GESLOTEN HALF-OPEN OPEN TOTAAL 1800-1859 1 1 0 0 2 1860-1899 1

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Bredabaan nummer 126 bus GLV bestemming appartement type - softwareversie 9.19.3 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 340 De energiescore

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Justitiestraat nummer 21 bus 25 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.3 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 379 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Geitestraat nummer 9 bus app bestemming appartement type - softwareversie 9.17.4 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 456 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen

Seminarie Duurzaam Bouwen Seminarie Duurzaam Bouwen Leefmilieu Brussel Brusselse stadswoningen gerenoveerd tot passiefhuizen: Voorbeeldgebouwen Camille DE SMET LEEFMILIEU BRUSSEL/ DPMT PROMOTIE DUURZAAM BOUWEN Doelstellingen van

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Kwikstaartlaan nummer 29 bus bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 289 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame renovatie: kort overzicht Leefmilieu Brussel Duurzaam bouwen vanuit de invalshoek van energie. Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een denkoefening

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Antwerpsestraat nummer 59 bus 5 bestemming appartement type - softwareversie 9.17.4 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 299 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Westerring nummer 72 bus bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 720 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Fruithoflaan nummer 98 bus 1 bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²ar): 163 De energiescore

Nadere informatie

Economische analyse en dimensionering van een verwarmingssysteem op. collectieve systemen

Economische analyse en dimensionering van een verwarmingssysteem op. collectieve systemen Economische analyse en dimensionering van een verwarmingssysteem op zonne-energie voor collectieve systemen Voordelen van gravitaire drainage voor collectieve systemen Economisch optimale dimensionering

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Grote Markt nummer 19 bus APP bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 299 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Pastorijstraat nummer 3 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 817 De energiescore laat toe om

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN RENOVATIE MET HOGE ENERGIE-EFFICIËNTIE IN DE BRUSSELSE CONTEXT HERFST 2017 Uitdagingen en aanpak voor een energie-efficiënte renovatie Florence GREGOIRE 2 DOELSTELLINGEN VAN

Nadere informatie

DUURZAAM. De visie van een studiebureau Integratie en technisch-economische optimalisatie van de systemen: illustratie aan de hand van 3 voorbeelden

DUURZAAM. De visie van een studiebureau Integratie en technisch-economische optimalisatie van de systemen: illustratie aan de hand van 3 voorbeelden Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 De visie van een studiebureau Integratie en technisch-economische optimalisatie van de systemen: illustratie aan de hand van 3

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Leeuwerikenstraat nummer 43 bus 0702 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 156 De energiescore laat toe om de heid

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Jeneverbeslaan nummer 21 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 1906 De energiescore laat toe om

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Waalsekaai nummer 60 bus 11 bestemming appartement type - softwareversie 9.18.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 149 De energiescore

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Jozef Wautersstraat nummer 149 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar):

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Mechelsesteenweg nummer 7 bus 13 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.8 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 109 De energiescore laat toe om de heid van

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Wolfstraat nummer 17_45 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.17.4 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 819 De energiescore laat toe om

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Leuvensestraat nummer 61 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 430 De energiescore laat toe

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Acacialei nummer 33 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 480 De energiescore laat toe om

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Sint-Bernardsesteenweg nummer 269 bus 3 bestemming appartement type softwareversie 1.3.3 berekend energieverbruik (kwh/m2): 379 Het berekende energieverbruik is een inschatting

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Vissersstraat nummer 68 bus 3 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.8 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 299 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Isschotweg nummer 98 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 1557 De energiescore laat toe om de

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Penitentenstraat nummer 3 bus 3 bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 767 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Boekweitstraat nummer 3 bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.19.3 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 627 De energiescore laat toe

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Warmte-emissie systemen: principes en uitdagingen Raphaël Capart ICEDD asbl Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Lambrechtshoekenlaan nummer 119 bus 3 bestemming appartement type - softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 524 De energiescore laat toe om de heid

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat 13e Liniestraat nummer 2 bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 528 De energiescore laat toe

Nadere informatie

Condenserende Ketels. Energiezuinig : niet enkel tegen de sterk gestegen energieprijzen... Laurent Vercruysse Viessmann Belgium

Condenserende Ketels. Energiezuinig : niet enkel tegen de sterk gestegen energieprijzen... Laurent Vercruysse Viessmann Belgium Condenserende Ketels Laurent Vercruysse Viessmann Belgium Vorlage 1 05/2008 Viessmann Werke Energiezuinig : niet enkel tegen de sterk gestegen energieprijzen... Maar ook : Reserve van fossiele brandstoffen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Gitschotellei nummer 261 bus bestemming appartement type - bouwjaar 1966 softwareversie 9.6.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 209

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Meylandtlaan nummer 37 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 1092 De energiescore laat toe om

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Beekstraat nummer 35 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.17.4 berekende energiescore (kwh/m²jaar):

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Kriekelstraat nummer 2 bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 716 De energiescore laat toe

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Sint-Jobstraat nummer 212 bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 779 De energiescore laat toe

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Energiestromen in het systeem voor verwarming/sww op basis van drie voorbeelden Jonathan FRONHOFFS CENERGIE

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Tolstraat nummer 87 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar):

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Gebouw

Seminarie Duurzaam Gebouw Seminarie Duurzaam Gebouw Een duurzaam energiebeheer voor iedereen Leefmilieu Brussel 31/01/13 PLAGE Scholen 2009-2013 St-Hubertuscollege Pierre URBAIN & Marc LEMYE SeGEC Secrétariat Général de l Enseignement

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Olmenlaan nummer 23 bus VER2 bestemming appartement type - bouwjaar 1977 softwareversie 9.13.7 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 385 De energiescore laat toe om de

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Troonstraat nummer 47 bus A18 bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 177 De energiescore

Nadere informatie

310 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van appartementen te vergelijken.

310 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van appartementen te vergelijken. nummer postnummer Ankerrui 56 bus 1 2000 gemeente Antwerpen bestemming appartement type - bouwjaar 1920 softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 310 De energiescore laat toe om de heid

Nadere informatie

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN Daniel VAN LATHEM Brussel-Energie DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Rommekensbergstraat nummer 25 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.17.4 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 377 De energiescore laat

Nadere informatie

Fotovoltaïsche systemen in de stad

Fotovoltaïsche systemen in de stad Seminarie Duurzame Gebouwen Fotovoltaïsche systemen in de stad 17 november 2017 VOORSTELLING VAN DE ONDERSTEUNINGS- EN BEGELEIDINGSMAATREGELEN VOOR FOTOVOLTAÏSCHE INSTALLATIES IN HET BHG Jonathan FRONHOFFS

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Stuivenbergvaart nummer 14 bus 2 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.8 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 434 De energiescore laat toe om de heid van

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Opitterpoort nummer 27 bus 01/1 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 107 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Weg naar Opoeteren nummer 34 bus 2 bestemming appartement type - bouwjaar - softwareversie 9.14.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar):

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Residentie Beatrijs nummer 61 bus bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²ar): 228 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Ter Heydelaan nummer 52 bus 401 bestemming appartement type - softwareversie 9.17.4 berekende energiescore (kwh/m²ar): 237 De energiescore laat toe om de heid van appartementen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Steenweg van Grembergen nummer 11 bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Sint-Tillostraat nummer 7 bus 10 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 418 De energiescore

Nadere informatie