Adventure Education. Ervaren en leren in adventure education : hoe effectief?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Adventure Education. Ervaren en leren in adventure education : hoe effectief?"

Transcriptie

1 Adventure Education Ervaren en leren in adventure education : hoe effectief? Johan Hovelynck

2 Ervaringsleren & effectiviteit Johan Hovelynck 20 jaar Nature

3 Ervaren & leren: hoe effectief? Effectiviteit in een wetenschappelijk perspectief Effectonderzoek over adventure education The educational blackbox en de beperktheid van cijfers Effectiviteit in een begeleidingsperspectief Oog voor voortgang van leren in adventure education Begeleidingspraktijk en de rijkdom van verhalen Effectiviteit in een onderzoekende begeleiding De blackbox openen: voorbij de cijfers Resultaten documenteren: meer dan verhalen

4 Adventure Education Onderzoekers over adventure education : in welke mate effectief? 20 jaar Nature [Outdoor Education & Training]

5 Adventure education : in welke mate effectief? Effectonderzoek Reviews : > 200 studies in het Engels, > 70 in het Duits Eigen overzicht: 33 studies in het Nederlands meting voor na follow-up cursus

6 Adventure education : in welke mate effectief? Onderzoeksoverzichten Overzicht eerst in reviews, later meta-analyses Leereffecten van adventure education zijn op meerdere terreinen voldoende aangetoond meting voor na follow-up cursus

7 Adventure education : effectiviteit volgens metingen Persoonlijk functioneren : zelfconcept, zelfvertrouwen en zelfwaardegevoel ( self-efficacy ), interne toeschrijving ( locus of control ), initiatief, prestatiemotivatie, assertiviteit, zelfcontrole (emotionele stabiliteit), agressie ; Interpersoonlijk functioneren : leiderschapscompetenties ; sociale vaardigheden ; besluitvaardigheid ; probleemoplossing ; assertiviteit ; samenwerking en communicatie ; Groepsfunctioneren : samenwerking en teameffectiviteit, groepscohesie, groepsontwikkeling ; Andere effecten : schoolresultaten (o.a. wiskunde- en leesproeven) ; lichamelijke fitheid ; milieubewustzijn ; Bij jonge delinquenten: recidivisme.

8 Adventure education : effectiviteit volgens meta-analyses

9 Adventure education : enkele besluiten uit onderzoek De leereffecten van adventure education zijn voldoende aangetoond Het proces dat tot deze effecten leidt, blijft ongekend, maar effectiviteit is groter in programma s met Uitgesproken educatieve bedoeling Duidelijke program theory Meer opgeleide begeleiders Adventure education leidt tot een meer interne locus of control, d.w.z. interne toeschrijving

10 Adventure education : enkele moeilijkheden met onderzoek Effectonderzoek ervaringsleren: Erg rechtlijnige kijk op leren en ontwikkelen: proces gericht op duidelijk, vooraf bepaald resultaat Eenzijdig individueel perspectief: focus op zelf -thema s via zelfrapportering Eerder passief beeld van lerende deelnemers: meting van de Reactie van subjecten op een programma als Stimulus (S-R) Experiential education is not a series of activities done to a learner. Randolph DeLay, 1996

11 Adventure Education Begeleiders in adventure education : op welke manier effectief? 20 jaar Nature [Outdoor Education & Training]

12 Ervaringsleren en effect: voorbij de cijfers Adventure educators kunnen niets met dit onderzoek: geeft weinig aanduiding van wat tot leren bijdraagt staat haaks op de basiskenmerken van processen van lerend ervaren, zoals onvoorspelbaarheid en zelfsturing verwant aan interne locus of control Hoe leren we over effectief leren en begeleiden m.a.w. hoe ontwikkelen we program theory op een manier die ervaringsleren ondersteunt?

13 Ervaringsleren en effect: onderzoek voorbij de cijfers Kijk terug op recente cursussen (of andere contexten) en kies een (1!) moment of episode die je bijblijft als een ervaring van effectief leren Wat gebeurde er? Vertel het verhaal Wat maakt dat dit je bijblijft? Verken het verband met leren en met het programmaopzet Welke aanwijzingen heb je dat mensen leerden? Benoem je observaties! Wat droeg bij tot het leren in dit verhaal? Bespreek wat dit mogelijk maakte

14 Adventure education : het verhaal van Steven in de grot

15 Het verhaal van Steven in de grot: aanwijzingen van leren? Intake-gesprek: ik ga niet in een grot! Cursus: zit rustig in grot na te praten na een 5-tal minuten in volledige duisternis en stilte

16 Het verhaal van Steven in de grot: condities voor leren? voorbij of-of en wel-niet de draak in coördinator de muil kijken verschil en eigenheid appreciëren Cursus: zit rustig in grot na te praten na een 5-tal minuten in volledige duisternis en stilte

17 Het verhaal van Steven in de grot: condities voor leren? voorbij of-of ruimte voor en wel-niet beleving de draak in verschil en coördinator de muil kijken eigenheid appreciëren Cursus: zit rustig in grot na te praten na een 5-tal minuten in volledige duisternis en stilte

18 Het verhaal van Steven in de grot: bijdragen tot leren? parallel opdracht voorbij of-of proces met verschil en wel-niet de draak in verschil en coördinator de muil kijken eigenheid procesvordering k appreciëren herkennen Cursus: zit rustig in grot na te praten na een 5-tal minuten in volledige duisternis en stilte

19 Adventure Education Begeleiders in adventure education : op welke manier effectief? 20 jaar Nature [Outdoor Education & Training]

20 Effectief adventure education : op welke manier effectief? Effectiviteitsonderzoek: an educational black box Adventure education is aangetoond effectief Een sleutelrol voor locus of control? Actieonderzoek: program theory aanscherpen Procesvordering herkennen: aanduidingen van toenemend actor-schap opmerken Actor-schap is geen individueel gegeven: actie = interactie

21 Effectief adventure education : op welke manier effectief? Kijk terug op recente cursussen (of andere contexten) en kies een (1!) moment of episode die je bijblijft als een ervaring van effectief leren Wat gebeurde er? Vertel het verhaal Wat maakt dat dit je bijblijft? Verken het verband met leren en met de bedoeling van het programma Welke aanwijzingen heb je dat mensen leerden? Benoem je observaties Wat droeg bij tot het leren in dit verhaal? Bespreek wat dit mogelijk maakte?

22 Effectief adventure education : op welke manier effectief? Luister naar je eigen en elkaars verhaal Welke veronderstellingen ( theorie ) over leren hoor je in dit verhaal? Herken je die? Welke aannamen ( theorie ) over begeleiden hoor je in dit verhaal? Herken je die? Volgens effectiviteitsonderzoek zijn programma s met een duidelijker program theory effectiever

23

Lieke Drukker Ninja van der Honing september 2012

Lieke Drukker Ninja van der Honing september 2012 Lieke Drukker Ninja van der Honing september 2012 Wij Jullie Afstemmen verhaal op jullie vragen Iedereen stopt tijd en vooral energie in het stimuleren van de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen.

Nadere informatie

Team performance in Copyright 2018 ROI Institute Europe

Team performance in Copyright 2018 ROI Institute Europe Team performance in beeld Om maar gelijk met de deur in huis te vallen Denk aan de teams waarin je gewerkt hebt en stel jezelf de volgende vraag: Wat was het belangrijkste kenmerk van het team waardoor

Nadere informatie

Leren & Leven in het Kindcentrum

Leren & Leven in het Kindcentrum Leren & Leven in het Kindcentrum Leren & Leven Leren & Leven heeft een aanpak en een programma waarmee alle kinderen ondersteund en uitgedaagd worden in het ontwikkelen van hun unieke talenten. De aanpak

Nadere informatie

Effectief aansluiten bij overbelaste leerlingen en hun ouders: Zo makkelijk is dat niet!

Effectief aansluiten bij overbelaste leerlingen en hun ouders: Zo makkelijk is dat niet! Effectief aansluiten bij overbelaste leerlingen en hun ouders: Zo makkelijk is dat niet! drs. Hilde Jans psycholoog Iedereen heeft een ander perspectief! Oefening in tweetallen Stap 1 Draai je gezicht

Nadere informatie

Opleidingsprogramma Wijkverpleegkundige

Opleidingsprogramma Wijkverpleegkundige Opleidingsprogramma Wijkverpleegkundige Regisseur van wijkzorg Verstand van Zorg Omslag nodig in denken én doen Regisseur van wijkzorg Wat kunt u nog zelf? Dát bepaalt de benodigde zorg in onze nieuwe

Nadere informatie

WIE BEN IK? De Myers-Briggs Type Indicator (MBTI)

WIE BEN IK? De Myers-Briggs Type Indicator (MBTI) WIE BEN IK? De Myers-Briggs Type Indicator (MBTI) Dit is niets nieuws onder de zon. Mensen zeggen me wel vaker dat ik eerder introvert over kom. Vaak stellen ze dit beeld wel nog bij eens ze me wat beter

Nadere informatie

Bijlage I Overzicht inzet begeleiding bij beide trainingsvormen

Bijlage I Overzicht inzet begeleiding bij beide trainingsvormen Bijlage I Overzicht inzet begeleiding bij beide trainingsvormen Type activiteit Traditioneel 1 Zelfinstructie Bestudering theorie voorafgaand aan training Z Z Oriëntatie op het practicum Opfrissen theoretische

Nadere informatie

SAMENWERKINGSVERBAND AMSTELLAND EN DE MEERLANDEN

SAMENWERKINGSVERBAND AMSTELLAND EN DE MEERLANDEN OPZET ACTIEONDERZOEK SCHOOLVERZUIM AANLEIDING Het samenwerkingsverband VO Amstelland en de Meerlanden heeft tot augustus 2013 de tijd om zich voor te bereiden op de uitvoering van de wet op de zorgplicht.

Nadere informatie

Workshop Sterke punten ontwikkelen. Maak er (jouw) werk van. 24 september 2013

Workshop Sterke punten ontwikkelen. Maak er (jouw) werk van. 24 september 2013 Workshop Sterke punten ontwikkelen Maak er (jouw) werk van 24 september 2013 Je Sterke Punten zijn niet die dingen waar je goed in bent je zwakke punten zijn niet de dingen waar je slecht in bent Geloof

Nadere informatie

Opleiding Leidinggeven

Opleiding Leidinggeven Opleiding Leidinggeven Voor wie? De Opleiding Leidinggeven richt zich naar (bege)leiders van teams, organisaties en bedrijven: managers, directeuren, HR-managers, projectleiders, coördinatoren, teamcoaches

Nadere informatie

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 Petra Meirink-Chatah, RKBS Beekbrug Pieter de Kool, Onderwijsadvies p.dekool@onderwijsadvies.nl Take away

Nadere informatie

Ontwerpgericht Wetenschappelijk Onderzoek wat is dat?

Ontwerpgericht Wetenschappelijk Onderzoek wat is dat? Ontwerpgericht Wetenschappelijk Onderzoek wat is dat? DSRG congres, 3 november 2011 Prof dr ir Joan van Aken TU/e ontwerpgericht wetenschappelijk onderzoek ofwel DSR (Design Science Research): brug tussen

Nadere informatie

Fitnesstrainer B Lesdag 2 Gedragsverandering

Fitnesstrainer B Lesdag 2 Gedragsverandering Fitnesstrainer B Lesdag 2 Gedragsverandering Erkend Fit!vak opleidingscentrum www.start2move.nl Lesinhoud Evaluatie vragen hoofdstuk 1 en 3. Hoofdstuk 2 Gedragsverandering. Gedragsverandering -> Actiontype

Nadere informatie

Zoeken naar het beste bewijs met het goed genoeg onderzoek

Zoeken naar het beste bewijs met het goed genoeg onderzoek Zoeken naar het beste bewijs met het goed genoeg onderzoek Bas Bijl Jan Willem Veerman Tom van Yperen Jeugd in Onderzoek, 13 maart 2017 Achtergrond Steeds meer druk om te werken met interventies van bewezen

Nadere informatie

Maastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers

Maastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers Eerste tussenevaluatie landelijke implementatie taaltrajecten Taal voor het Leven door Stichting Lezen & Schrijven op het gebied van sociale inclusie en leesvaardigheid Landelijke uitrolfase Dr. Maurice

Nadere informatie

MH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking

MH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking Richtlijnen en principes MH ID Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking 29 maart 2011 Barbara Pot, orthopedagoge/gz psychologe Meest voorkomende

Nadere informatie

De evolutie-sprong van management naar leiderschap

De evolutie-sprong van management naar leiderschap De evolutie-sprong van management naar leiderschap What got you here, won't get you there - Marshall Goldsmith Als ervaren manager heb je het allemaal al eerder gehoord Als effectief manager gebruik je

Nadere informatie

communicatie vanuit systeemtheoretisch perspectief Je kunt niet niet communiceren, besef het! (er is geen nooduitgang)

communicatie vanuit systeemtheoretisch perspectief Je kunt niet niet communiceren, besef het! (er is geen nooduitgang) Workshop Taal, veel meer dan praten. Koolhof Coaching en Training Over de complexiteit van communicatie Onderwerp: Uitgangspunt: communicatie vanuit systeemtheoretisch perspectief Je kunt niet niet communiceren,

Nadere informatie

Onderzoeksvaardigheden de chemie

Onderzoeksvaardigheden de chemie Onderzoeksvaardigheden in de chemie Woudschoten Chemie Conferentie 4 november 2016 Meie van Laar en Lisanne Bronzwaer Vanmiddag... maakt u kennis met een activiteit met als doel het (stereotype) beeld

Nadere informatie

Een experiment met een didactiek die betere toetsresultaten moet opleveren. Metacognitieve vaardigheden Wilbert van der Heul

Een experiment met een didactiek die betere toetsresultaten moet opleveren. Metacognitieve vaardigheden Wilbert van der Heul Een experiment met een didactiek die betere toetsresultaten moet opleveren Metacognitieve vaardigheden Wilbert van der Heul Inleiding 00-10 Voorstellen: afhankelijk van de grote van de groep ieder persoonlijk?

Nadere informatie

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis

Nadere informatie

blok 1 blok 2 blok 3 blok 4 Inleiding in de Onderwijskunde ( , niveau 1) Introductie in de

blok 1 blok 2 blok 3 blok 4 Inleiding in de Onderwijskunde ( , niveau 1) Introductie in de Onderwijsprogramma bachelor Focus - algemeen Ontwerper Organisatie Bachelorstage * Coaching and training *De bachelorstage kan gevolgd worden in ieder blok Onderwijsprogramma bachelor Focus op leren (individu)

Nadere informatie

Zelfsturend leren met een puberbrein

Zelfsturend leren met een puberbrein Zelfsturend leren met een puberbrein Jacqueline Saalmink In het hedendaagse voortgezet onderwijs wordt een groot beroep gedaan op zelfsturend leren. Leerlingen moeten hiervoor beschikken over vaardigheden

Nadere informatie

Intervisie Wat is het? Wanneer kun je het gebruiken?

Intervisie Wat is het? Wanneer kun je het gebruiken? Intervisie Wat is het? Intervisie is een manier om met collega's of vakgenoten te leren van vragen en problemen uit de dagelijkse werkpraktijk. Tijdens de bijeenkomst brengen deelnemers vraagstukken in,

Nadere informatie

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent. Alien van der Sluis en Arjan Pruim

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent. Alien van der Sluis en Arjan Pruim Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Alien van der Sluis en Arjan Pruim Introductie Quiz(je) Beetje theorie Praktijk Gesprek Zelfregulatie; Wat doe je al? Waar heb je (on)bewust al

Nadere informatie

Portfolio voor medewerkers Natuurlijk leren Parels ontstaan door schuring

Portfolio voor medewerkers Natuurlijk leren Parels ontstaan door schuring Portfolio voor medewerkers Natuurlijk leren Parels ontstaan door schuring Authentiek leiderschap Pedagogische tact Ruimte geven Hoge verwachtingen Authentiek contact! Ik heb zelfvertrouwen. Ik heb hoge

Nadere informatie

Maastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers

Maastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers Eerste tussenevaluatie landelijke implementatie taaltrajecten Taal voor het Leven door Stichting Lezen & Schrijven op het gebied van sociale inclusie en leesvaardigheid Landelijke uitrolfase Dr. Maurice

Nadere informatie

Brochure The Lab of Life training

Brochure The Lab of Life training Brochure The Lab of Life training Persoonlijke grip op energie en motivatie 1 Methodiek met een blijvend effect Het is wetenschappelijk bewezen dat vitale medewerkers zich niet alleen beter voelen, maar

Nadere informatie

De cruciale rol van taal binnen het aanbod voor het jonge kind

De cruciale rol van taal binnen het aanbod voor het jonge kind De cruciale rol van taal binnen het aanbod voor het jonge kind Workshop CPS congres 13 oktober 2016 Lotte Henrichs Centrum voor Onderwijs & Leren Onderwijsadvies & Training Doel vandaag Inzicht in hoe

Nadere informatie

In en als team: leren als relationeel gebeuren

In en als team: leren als relationeel gebeuren In en als team: leren als relationeel gebeuren Johan Hovelynck Johan@triagram.be POOLL-studiedag 8 januari 2014 Leren en ontwikkelen in en als team Over persoonlijk leren, teamleren, groepsontwikkeling

Nadere informatie

Opleiden op school. nieuw denken. nieuw doen?

Opleiden op school. nieuw denken. nieuw doen? Opleiden op school nieuw denken en nieuw doen? 1 Leraren opleiden in twee contexten School Inst. Theo Thijssen Werkplekleren: Leren docent te worden door het te zijn, erover te praten en na te denken met

Nadere informatie

STOP 4-7 programma. Samen sterker Terug. Pad

STOP 4-7 programma. Samen sterker Terug. Pad STOP 4-7 programma Samen sterker Terug Op Pad STOP 4-7 PROGRAMMA Samen sterker Terug Op Pad Ecologisch (samen) en positief (sterker terug op pad) Een vroeg interventie- of preventieprogramma: kindtraining

Nadere informatie

Therapeutische relatie en herstellen breuken. Workshop van de training Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Persoonlijkheidsstoornissen

Therapeutische relatie en herstellen breuken. Workshop van de training Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Therapeutische relatie en herstellen breuken Workshop van de training Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Inhoud Workshop Deze workshop gaat over de verschillende klinische processen

Nadere informatie

Belangrijkste bevindingen en implicaties

Belangrijkste bevindingen en implicaties Coaching, gedefinieerd als een resultaatgericht en systematisch proces waarbij een coach een coachee helpt om zelf-gestelde doelen te behalen en zijn/haar algehele functioneren en welzijn te verbeteren

Nadere informatie

FEEDBACK GEVEN. Feedback = een concrete uitspraak over het gedrag van een ander, met een specifiek doel voor ogen

FEEDBACK GEVEN. Feedback = een concrete uitspraak over het gedrag van een ander, met een specifiek doel voor ogen FEEDBACK GEVEN Feedback geven is een van de meest directe manieren om gedrag te sturen. Zeker op de korte termijn, maar zeker ook op de langere termijn is feedback heel krachtig. Maar effectief feedback

Nadere informatie

Pressure Cooker. Schuldhulpverlening

Pressure Cooker. Schuldhulpverlening Pressure Cooker Schuldhulpverlening Uitgangspunten Resultaten uit het good practise onderzoek Hogeschool van Amsterdam Resultaten uit doelgroeponderzoek Hogeschool van Amsterdam 5 Speerpunten van gemeente

Nadere informatie

SchoolSmaker OPLOSSINGSGERICHT COACHEN IN JOUW SCHOOL. Yves Larock & Saskia Vandeputte OPLOSSINGSGERICHT COACHEN

SchoolSmaker OPLOSSINGSGERICHT COACHEN IN JOUW SCHOOL. Yves Larock & Saskia Vandeputte OPLOSSINGSGERICHT COACHEN i.s.m. SchoolSmaker IN JOUW SCHOOL Yves Larock & Saskia Vandeputte 1 De persoon construeert eigen oplossingen uitgaande van zijn of haar sterke kanten en successen Inso Kim Berg Steve De Shazer Praten

Nadere informatie

The role of interpersonal conflict between top and middle managers in top-down and bottom-up initiatives. Rein Denekamp

The role of interpersonal conflict between top and middle managers in top-down and bottom-up initiatives. Rein Denekamp Samenvatting Inleiding In de huidige dynamische en complexe omgeving waarin veel organisaties opereren, wordt corporate entrepreneurship vaak gezien als een noodzaak. Het goed doorgronden van het ondernemend

Nadere informatie

Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs. 21/03/2018 Boeverbos

Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs. 21/03/2018 Boeverbos Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs 21/03/2018 Boeverbos 1 Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs Jo Desutter Pedagogisch begeleider STE(A)M 2 Wat is STEM? Aanduiding domein Aanduiding studies

Nadere informatie

BROCHURE. (zelf) Regie bij Duurzaam opleiden

BROCHURE. (zelf) Regie bij Duurzaam opleiden BROCHURE (zelf) Regie bij Duurzaam opleiden (zelf) Regie bij Duurzaam opleiden Unido B.V. verzorgt behoefteanalyse, ontwerp en realisatie van opleidingstrajecten. Met onze opleidingen en trainingen ontwikkelen

Nadere informatie

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN Veerle Duprez Prof. dr. Ann Van Hecke AANLEIDING Beroeps- & opleidingsprofiel Mensen met chronische aandoening

Nadere informatie

Toepassing van mindfulness in het ziekenhuis

Toepassing van mindfulness in het ziekenhuis Toepassing van mindfulness in het ziekenhuis Een pleidooi voor kortdurende interventies met duurzaam effect Willem Fonteijn Medische Psychologie Catharina Ziekenhuis, Eindhoven Een vorm van cognitieve

Nadere informatie

VPT Zuidwest-Nederland

VPT Zuidwest-Nederland VPT Zuidwest-Nederland 30 oktober 2013 Onderwerpen Inleiding Factoren Interventies Voorbeelden Afsluiting 1 Woord vooraf. Er is niet één recept om te komen van protocol Kies een pad dat aansluit bij uw

Nadere informatie

LAS Hoofdrichting Sociale, Gezondheids- en Organisatiepsychologie

LAS Hoofdrichting Sociale, Gezondheids- en Organisatiepsychologie LAS Hoofdrichting Sociale, Gezondheids- en Organisatiepsychologie 2018-2019 Programma: Verplicht: Onderstaande cursussen Niveau ECTS 200300480 Introductie gedragswetenschappen (via 1 7.5 201400054 Professionele

Nadere informatie

zorgt voor aandacht dagbesteding & begeleiding diagnostiek & behandeling training & advies wonen & werken

zorgt voor aandacht dagbesteding & begeleiding diagnostiek & behandeling training & advies wonen & werken zorgt voor aandacht dagbesteding & begeleiding diagnostiek & behandeling training & advies wonen & werken melion zorgt De wereld wordt steeds complexer en dit maakt het voor sommige mensen lastig om zelfstandig

Nadere informatie

zorgt voor aandacht dagbesteding & begeleiding diagnostiek & behandeling training & advies wonen & werken zorgt voor aandacht

zorgt voor aandacht dagbesteding & begeleiding diagnostiek & behandeling training & advies wonen & werken zorgt voor aandacht Stichting Melion Leukerweg 3 6095 NX Baexem Telefoon: 0475 451701 E-mail: info@melion.nl Internet: www.melion.nl zorgt voor aandacht dagbesteding & begeleiding diagnostiek & behandeling training & advies

Nadere informatie

RealFit. Wat is het Doelstelling Voor wie Historie Waarom RealFit

RealFit. Wat is het Doelstelling Voor wie Historie Waarom RealFit RealFit Wat is het Doelstelling Voor wie Historie Waarom RealFit Wat is RealFit? Effectieve multidisciplinaire aanpak van overgewicht bij jongeren van 13 tot 18 jaar. De 13 weken durende cursus bevat:

Nadere informatie

Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd?.

Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd?. Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd?. Kwaliteit van feedback Auteur: Pepijn Dousi Digitale leermiddelen hebben een grote toegevoegde waarde in het basisonderwijs. Kinderen vinden

Nadere informatie

Symposium Leren en Innoveren

Symposium Leren en Innoveren Symposium Leren en Innoveren 6 november 2014, Driestar hogeschool, Gouda Keynote Betekenisvol leren in leerwerkgemeenschappen Herman L Popeijus, ere lector Kempelonderzoekcentrum Jeannette Geldens, lector

Nadere informatie

Welkom op de ouderavond!

Welkom op de ouderavond! Welkom op de ouderavond! ROTS & WATER Heiloo, 20 januari 2016 Mary van Doorn Rots en Water trainer HVO-leerkracht obs Meander Programma Rots & Water 20.10 20.30 Opening: Wie ben ik? Wat doe ik? 20.10 20.30

Nadere informatie

Van onze vrijwilligers

Van onze vrijwilligers Meld je aan om onze nieuwsbrief per mail te ontvangen via het contact formulier op onze website www.hetbruisnest.nl Van onze vrijwilligers Een indruk van vrijwilligers die zijn gestart met een bijzonder

Nadere informatie

Onderwijs-pedagogische visies van mbo-docenten

Onderwijs-pedagogische visies van mbo-docenten Onderwijs-pedagogische visies van mbo-docenten Do-mi-le 15 mei 2014 Carlos van Kan Onderzoeker carlos.vankan@ecbo.nl Mijn professionele interesse Het helpen ontwikkelen van een kritisch onderzoeksmatige

Nadere informatie

PSYCHOLOGIE IN COACHING compacte introductie van actuele inzichten met focus op praktische toepassing vanuit eigen casuïstiek

PSYCHOLOGIE IN COACHING compacte introductie van actuele inzichten met focus op praktische toepassing vanuit eigen casuïstiek PSYCHOLOGIE IN COACHING compacte introductie van actuele inzichten met focus op praktische toepassing vanuit eigen casuïstiek Psychologie in Coaching Deze training gaat over psychologische inzichten en

Nadere informatie

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Move to make a difference Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Alien van der Sluis en Arjan Pruim Introductie Quiz(je) Beetje theorie Praktijk Gesprek Rondje la Rondje langs de velden

Nadere informatie

Wat wil de leerkracht in 2016? Probleemgedrag aanpakken Zo weinig mogelijk extra tijd Eenvoudig implementeerbaar

Wat wil de leerkracht in 2016? Probleemgedrag aanpakken Zo weinig mogelijk extra tijd Eenvoudig implementeerbaar Wat wil de leerkracht in 2016? Probleemgedrag aanpakken Zo weinig mogelijk extra tijd Eenvoudig implementeerbaar Wat zijn onze criteria? Effectief. Via literatuurstudie op zoek naar evidentie Trainen van

Nadere informatie

Management Development Program

Management Development Program Management Development Program Focus op doen! Leadership, performance en strategie gebundeld in één managementopleiding Start op 16 november 2015 Unfold your potential www.kluweropleidingen.be Management

Nadere informatie

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN ONDERWIJS RESEARCH DAGEN, ROTTERDAM, 26 MEI 2016 CHRISTEL H.D. WOLTERINCK WILMA B. KIPPERS KIM SCHILDKAMP CINDY L. POORTMAN FORMATIEF

Nadere informatie

Keuzeprocessen voor opleiding en beroep

Keuzeprocessen voor opleiding en beroep Keuzeprocessen voor opleiding en beroep Peter den Boer Lector keuzeprocessen ROC West Brabant freelance onderzoeker Onderzoekend Leren Opzet verhaal Probleem Hoe komt dat? Welke oplossingen en wat weten

Nadere informatie

Columbustraining. Sprongsgewijze en blijvende verhoging van jouw persoonlijke effectiviteit. duurzaam resultaat wetenschappelijk onderbouwd

Columbustraining. Sprongsgewijze en blijvende verhoging van jouw persoonlijke effectiviteit. duurzaam resultaat wetenschappelijk onderbouwd Columbustraining Sprongsgewijze en blijvende verhoging van jouw persoonlijke effectiviteit duurzaam resultaat wetenschappelijk onderbouwd Een unieke ontdekkingsreis naar jouw potentieel Wil ook jij met

Nadere informatie

Breinleren, zet het brein open voor groei en ontwikkeling

Breinleren, zet het brein open voor groei en ontwikkeling Breinleren, zet het brein open voor groei en ontwikkeling Platform Opleidingsprofessionals Waterschappen 12 juni 2018 Gertie Verreck, associate Mob: 06-81418171 Onze diensten TRAININGEN & OPLEIDINGEN OPEN

Nadere informatie

VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg. een populair recept

VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg. een populair recept VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg een populair recept een maatschappelijk probleem add some learning opgelost! deze bijdrage een perspectief

Nadere informatie

Grip op agressief en lastig gedrag

Grip op agressief en lastig gedrag Grip op agressief en lastig gedrag AgressieWerk.nl Brochure Agressietraining voor de Zorg Omgaan met lastig en agressief gedrag AgressieWerk.nl 06-42170546 info@agressiewerk.nl Brochure Agressietraining

Nadere informatie

Procesadvisering Bijeenkomst 4

Procesadvisering Bijeenkomst 4 Procesadvisering Bijeenkomst 4 Inhoud Terugblik bijeenkomst 3 Hoofdstuk 4: De beleving van adviseur en geadviseerde Rolopvatting adviseur Cyclus van veranderingen Appriciative inquiry Weerstand bij veranderingen

Nadere informatie

OVAL deelsessie Onderzoek proactief loopbaangedrag

OVAL deelsessie Onderzoek proactief loopbaangedrag OVAL deelsessie Onderzoek proactief loopbaangedrag Anna van der Horst Programma Introductie Uitkomsten onderzoek Ready for the change Discussie / uitwisseling Werk is er voor jou. En niet andersom. (Resources

Nadere informatie

Training Resultaatgericht Coachen

Training Resultaatgericht Coachen Training Resultaatgericht Coachen met aandacht voor zingeving Herken je dit? Je bent verantwoordelijk voor de gang van zaken op je werk. Je hebt alle verantwoordelijkheid, maar niet de bijbehorende bevoegdheden.

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 11

Inhoud. Woord vooraf 11 Inhoud Woord vooraf 11 Inleiding 15 Deel 1 21 Hoofdstuk 1 Personen met een verstandelijke beperking en geestelijke gezondheidsproblemen 23 1. Inleiding 23 2. Definiëring 24 3. Prevalentie 26 4. Typering

Nadere informatie

Rondleiden is een vak. Het meesterschap van de rondleider Mark Schep

Rondleiden is een vak. Het meesterschap van de rondleider Mark Schep Rondleiden is een vak Het meesterschap van de rondleider Mark Schep Leeromgeving Competenties Professionele ontwikkeling Waardering = Ervaring Transformatie van het museum From being about something

Nadere informatie

Algemene informatie Kinderopvang 0-4. November 2014

Algemene informatie Kinderopvang 0-4. November 2014 Algemene informatie Kinderopvang 0-4 November 2014 Voorwoord Positive Action wordt in Amerika met veel succes uitgevoerd. Het is een bewezen effectief programma dat positieve resultaten behaalt op zowel

Nadere informatie

INTRODUCTIE TALENT BINNENSTEBUITEN YOUNGWORKS TALENT BINNENSTEBUITEN DAAG JONGEREN UIT MET HUN TALENTEN AAN DE SLAG TE GAAN ERGENS GOED

INTRODUCTIE TALENT BINNENSTEBUITEN YOUNGWORKS TALENT BINNENSTEBUITEN DAAG JONGEREN UIT MET HUN TALENTEN AAN DE SLAG TE GAAN ERGENS GOED YOUNGWORKS BINNENSTEBUITEN YVONNE VAN SARK 18 maart 2016 - SKILLS NETHERLANDS @yvonnevansark DAAG JONGEREN UIT MET HUN EN AAN DE SLAG TE GAAN Reclame Onderzoek Lezingen ONTWIKKELING BINNENSTEBUITEN INTRODUCTIE

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

Voorlezen met een focus

Voorlezen met een focus Marjan van der Maas (a), José van der Hoeven (a), Coosje van der Pol (b) & Kris Verbeeck (c) (a) KPC Groep (b) Tilburg University (c) M&O-Groep Contact: j.a.vdrpol@tilburguniversity.edu Voorlezen met een

Nadere informatie

Hoe delen zorgorganisaties kennis?

Hoe delen zorgorganisaties kennis? Hoe delen zorgorganisaties kennis? Door de techniek en door het snel veranderende zorglandschap zijn er steeds meer mogelijkheden om kennis te halen en te delen. De mobiele telefoon maakt het vinden van

Nadere informatie

Rampen- en Crisisbestrijding: Wat en wie moeten we trainen

Rampen- en Crisisbestrijding: Wat en wie moeten we trainen Kenmerken van rampen- en crisisbestrijding Crisissen of rampen hebben een aantal gedeelde kenmerken die van grote invloed zijn op de wijze waarop ze bestreden worden en die tevens de voorbereiding erop

Nadere informatie

Leerdoelen. Feedback the motor of learning. Waarom is feedback belangrijk? Generiek model van het leren. Hoe goed is onze feedback?

Leerdoelen. Feedback the motor of learning. Waarom is feedback belangrijk? Generiek model van het leren. Hoe goed is onze feedback? the motor of learning Leerdoelen Algemene principes van goede feedback Voordelen en pitfalls van Pendleton René van Gent Nigel Turner Inleiding op de Learning Conversation Nadruk op Advanced Life Support

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

Evidence-based interventies voor agressieregulatie en woedebeheersing

Evidence-based interventies voor agressieregulatie en woedebeheersing Evidence-based interventies voor agressieregulatie en woedebeheersing Hoe vergelijk je methodieken op basis van welke criteria? Marjolein Oudhof Mariska van der Steege 23 april 2009 Inhoud workshop Werken

Nadere informatie

Opleidingsprogramma DoenDenken

Opleidingsprogramma DoenDenken 15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor

Nadere informatie

Onderwijsverslag Kwaliteitsagenda PO. Onderwijsverslag Waarom toetsen we? Kwart PO leerlingen kan niet behoorlijk lezen

Onderwijsverslag Kwaliteitsagenda PO. Onderwijsverslag Waarom toetsen we? Kwart PO leerlingen kan niet behoorlijk lezen Onderwijsverslag 2008 Kwart PO leerlingen kan niet behoorlijk lezen In kwart van PO scholen tegenvallende rekenprestaties Meer dan toetsen alleen. Frans Janssens en Adrie Visscher Schoolprestaties verschillen

Nadere informatie

Humanitas Tandem Achterhoek. Presentatie Marianne de Veer Coördinator

Humanitas Tandem Achterhoek. Presentatie Marianne de Veer Coördinator Humanitas Tandem Achterhoek Presentatie Marianne de Veer Coördinator Humanitas Tandem Doel: Sociaal isolement doorbreken en/of dreigend isolement voorkomen De weg vinden naar nieuwe vrienden en kennissen

Nadere informatie

IN BEWEGING. Onderneem! Nietsdoen is geen optie

IN BEWEGING. Onderneem! Nietsdoen is geen optie IN BEWEGING Onderneem! Nietsdoen is geen optie Belang bewegen Emotioneel: plezier, je goed voelen, zelfvertrouwen, eigenwaarde, positieve invloed op emotionele stoornissen Sociaal: participatie, ontwikkeling

Nadere informatie

PRODUCTIVITEIT

PRODUCTIVITEIT PRODUCTIVITEIT INFO@INVENTED.NL WWW.INVENTED.NL DATUM DOCUMENT NR UW REFERENTIE 17-5-2017 VO- 537 Training productiviteit Beste deelnemer, Hartelijk dank voor je interesse in onze training productiviteit.

Nadere informatie

BIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN. Inleiding. verwijst naar ontwikkelingsaspecten uit het OWP

BIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN. Inleiding. verwijst naar ontwikkelingsaspecten uit het OWP BIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN Inleiding In alle leerplannen en in het Ontwikkelingsplan voor de Katholieke Basisschool zitten aspecten van relationele vorming verwerkt. Soms

Nadere informatie

Blended Learning: één antwoord op een veelheid van vragen? Uitdagingen in het ontwerpen van blended leeromgevingen

Blended Learning: één antwoord op een veelheid van vragen? Uitdagingen in het ontwerpen van blended leeromgevingen Blended Learning: één antwoord op een veelheid van vragen? Uitdagingen in het ontwerpen van blended leeromgevingen Geraldine Clarebout (i.s.m. Diana Faifer, Marie Maertens) Face-to-face leeromgeving F2F

Nadere informatie

New Tools nieuwe- kanseninterventie. -Erken de gevoelens van de jongere -Constructieve communicatie onderhouden/ vaak bevestigen

New Tools nieuwe- kanseninterventie. -Erken de gevoelens van de jongere -Constructieve communicatie onderhouden/ vaak bevestigen Bijlage 2: Werkwijze LSCI- interventies per nieuwe- kanseninterventie Red Flag nieuwe- kanseninterventie -Ontladen van emoties/ beheers je eigen agressie -Erken de gevoelens van de jongere -Communicatie

Nadere informatie

Feedback geven en krijgen. Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings

Feedback geven en krijgen. Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings Feedback geven en krijgen Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings Overzicht Wat is feedback? Feedback van leraar aan leerlingen Hét model van Hattie & Timperley (2007) Zelf aan de slag Uitwisselen

Nadere informatie

Leiderschap in planning & control

Leiderschap in planning & control Leiderschap in planning & control A3 netwerkbijeenkomst, 20 januari 2015 Henk Doeleman Leiderschap in planning & control? Minder papier Meer participatief en versterkte betrokkenheid Versterking van de

Nadere informatie

Workshop Insights Discovery

Workshop Insights Discovery Workshop Insights Discovery Klantendag OR-ondersteuning 9 maart 2018 Sarton Training & Advies Chrétien Sarton Over mij Politicoloog en jurist 5 jaar adviseur bij Deloitte. 14 jaar trainer-adviseur voor

Nadere informatie

Lerende lol ontdekken onthouden ontwikkelen

Lerende lol ontdekken onthouden ontwikkelen Lerende lol ontdekken onthouden ontwikkelen Beroepsstandaard jonge kind specialist 31 oktober 2017 School of Educa3on 1 Ineke Oenema- Mostert De puzzel: onderwijs aan jonge kinderen 2 Het beroep: de onderzoekende

Nadere informatie

Organisaties. Onderzoeksvraag Wat werkt? 3 aandachtsgebieden. Wat werkt? 3 aandachtsgebieden. Wat werkt? 3 aandachtsgebieden

Organisaties. Onderzoeksvraag Wat werkt? 3 aandachtsgebieden. Wat werkt? 3 aandachtsgebieden. Wat werkt? 3 aandachtsgebieden Organisaties Symposiumleider: Carlo Schuengel Focus op Onderzoek 2 december 2011 Marja Hodes, Marieke Meppelder, Jos de Kimpe, Carlijn Nieuwenhuis, Sabina Kef, Cees Janssen, Lieneke Claassens, Elleke Lemmers,

Nadere informatie

Communicating about Concerns in Oncology K. Brandes

Communicating about Concerns in Oncology K. Brandes Communicating about Concerns in Oncology K. Brandes Nederlandse samenvatting Uit een recente rapportage van KWF Kankerbestrijding blijkt dat 64% van de (ex-) patiënten met kanker zorgen ervaart over psychosociale

Nadere informatie

ASSERTIVITEIT. beter communiceren vanuit jezelf

ASSERTIVITEIT. beter communiceren vanuit jezelf ASSERTIVITEIT beter communiceren vanuit jezelf Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij

Nadere informatie

E-learning biedt perspectief

E-learning biedt perspectief E-learning biedt perspectief Wilfred Rubens http://www.wilfredrubens.com http://www.slideshare.net/wrubens Wie van u... Raad van bestuur Directies/managers (lijn) P&O Beleidsadviseurs Opleidingsadviseurs

Nadere informatie

De behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie

De behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie Samenvatting 163 De behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie Lage rugpijn is een veelvuldig voorkomend probleem in geïndustrialiseerde landen. De kans dat iemand gedurende zijn leven een

Nadere informatie

Methode LOKALE EFFECTMETING VAN BIBLIOTHEKEN. Meervoudig verantwoorden

Methode LOKALE EFFECTMETING VAN BIBLIOTHEKEN. Meervoudig verantwoorden Methode LOKALE EFFECTMETING VAN BIBLIOTHEKEN Meervoudig verantwoorden Aan de slag Het traject Meervoudig verantwoorden volgt twee sporen. Het eerste spoor gaat over toedelen van kosten: Handreiking Toedelen

Nadere informatie

Woord vooraf 11 Emosan-neurocommunicatie 11 Wat kan u verwachten van Emosan? 13 Emosan. Emoties in verkoop en management 14

Woord vooraf 11 Emosan-neurocommunicatie 11 Wat kan u verwachten van Emosan? 13 Emosan. Emoties in verkoop en management 14 Inhoud Woord vooraf 11 Emosan-neurocommunicatie 11 Wat kan u verwachten van Emosan? 13 Emosan. Emoties in verkoop en management 14 Deel 1: Emosan-respect Wetenschappelijk onderzoek naar de werking van

Nadere informatie

NA AR DE TOP V E R E N I G I N G 3. 0 U P D AT E J E W E R K I N G C U LT U U R N E T W E R K K E M P E N 2 3 F E B R U A R I

NA AR DE TOP V E R E N I G I N G 3. 0 U P D AT E J E W E R K I N G C U LT U U R N E T W E R K K E M P E N 2 3 F E B R U A R I MET JE TEAM NA AR DE TOP V E R E N I G I N G 3. 0 U P D AT E J E W E R K I N G C U LT U U R N E T W E R K K E M P E N 2 3 F E B R U A R I 2 0 1 9 THE SKY IS THE LIMIT. OOK VOOR JOUW VERENIGING! THE SKY

Nadere informatie

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

Breidt netwerk min of meer bij toeval uit. Verneemt bij bedrijven wensen voor nieuwe

Breidt netwerk min of meer bij toeval uit. Verneemt bij bedrijven wensen voor nieuwe Accountmanager Accountmanager onderhoudt relaties met bedrijven en organisaties met het doel voor praktijkleren binnen te halen. Hij kan nagaan welke bedrijven hebben, doet voorstellen voor bij bedrijven

Nadere informatie

Het beroep en de professionele identiteit van de lerarenopleider. Anja Swennen, Vrije Universiteit Amsterdam

Het beroep en de professionele identiteit van de lerarenopleider. Anja Swennen, Vrije Universiteit Amsterdam Het beroep en de professionele identiteit van de lerarenopleider Anja Swennen, Vrije Universiteit Amsterdam 10 januari 2013 1 Overzicht Korte geschiedenis van het beroep van de lerarenopleider De identiteit

Nadere informatie

Thema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie

Thema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Thema Kernelementen Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Tips voor de trainer: Werken met mensen is werken met emotie. Leer emoties als signaal te herkennen, maar niet als leidraad te

Nadere informatie