Prof. dr. Job Kievit, chirurg

Transcriptie

1 Prof. dr. Job Kievit, chirurg hoogleraar Kwaliteit van Zorg(/Medische Besliskunde) Leids Universitair Medisch Centrum o.a. lid CVZ-ACP, GR, RGO, NFU-Kwaliteitsconsortium Maastricht UMC - 28/11/2014

2 15 jaar NIAZ en nog heel veel andere keurmerken

3 15 jaar NIAZ en nog heel veel andere keurmerken

4 1. Micro: Leveren we de gewenste kwaliteit? Indicatoren ter sturing 2. Macro: Is die zorg wel houdbaar? 3. Micro: Leveren we gewenste kwaliteit? Gepaste zorg 4. Kwaliteit van Zorg

5

6 Definitie indicatoren (ZZZ): meetbare aspecten van zorgverlening, die een aanwijzing geven over de mate van de kwaliteit Definitie kwaliteit (AHRQ 2003): doing the right thing at the right time in the right way for the right person and having the best results possible

7 Extern: Verantwoording / Vergelijking / Benchmarking / Inkoop Intern: Monitoring / Lering / Verbetering (Onderling: Vergelijking met als doel van elkaar te leren)

8 NFU rapport december 2013 ZZZ-indicatoren onvoldoende: betrouwbaar valide bruikbaar ZZZ-indicatoren te hoog: beslag op menskracht en middelen...

9 Ontwerp systeem van samenhangende KvZ-sturingsindicatoren ( Grand Design ) dat voor werkvloer voldoende gedetailleerd en betekenisvol is op (divisie- en) RvB-niveau is geaggregeerd naar hanteerbaarheid op basis van digitale zorg-informatie

10 zie concept rapport pagina 8 en verder, o.a.: afdelingsbezoeken: gesprekken over 1) KvZ-relevantie en 2) gewenste KvZ indicatoren gespreksverslagen, verificatie semi-kwantitatieve aggregatie begrijpelijke resultaten

11 1. LUMC-patiëntervaring 2. medicatiefout(en) 3. complicaties 4. mortaliteit 5. opnameduur 6. toegangstijd polikliniek 7. wachtlijst-duur 8. incidentmeldingen 9. ondervoeding 10. wondinfecties Indicator 23x 15x 14x 13x 12x 10x 10x 9x 9x 7x... N(gevraagd)

12 Divisie 2 Divisie 4 Divisie 1 Divisie 3 LUMC Veiligheid Effectiviteit Doelmatigheid Client gerichtheid Tijdigheid Afdeling: Heelkunde Intensive Care Orthopedie Revalidatie Spoedeisende Hulp Urologie Afdeling: Interne geneeskunde Kort Verblijf C11Q Maag-, Darm- en Leverziekten Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Overige Mortaliteit Mortaliteit Mortaliteit Mortaliteit Mortaliteit Mortaliteit Mortaliteit Mortaliteit Mortaliteit Mortaliteit Mortaliteit Mortaliteit POWI POWI POWI POWI POWI POWI POWI Valincidenten Reoperatie Reoperatie Reoperatie Reoperatie Reoperatie Reoperatie Reoperatie Decubitus Valincidenten Decubitus Lijn sepsis Valincidenten Vrijheidsbeperkend e maatregelen Vrijheidsbeperkende maatregelen Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen N-jaarsoverleving N-jaarsoverleving N-jaarsoverleving N-jaarsoverleving N-jaarsoverleving Overige na ontslag na ontslag na ontslag na ontslag na ontslag Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Overige Patiënt tevredenheid LUMC Overige Toegangstijd polikliniek Overige Overige Overige Doorlooptijd behandeling Patiënten / VPK Patiënten / VPK Doorlooptijd behandeling Patiënt Patiënt Patiënt tevredenheid Patiënt Patiënt Patiënt Patiënt tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC LUMC tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC Overige Toegangstijd polikliniek Toegangstijd polikliniek Toegangstijd polikliniek Toegangstijd polikliniek Toegangstijd polikliniek Klachten Toegangstijd polikliniek Opnames / fte Overige Opnames / fte Opnames / fte Toegangstijd polikliniek Wachtkamertijd Wachtkamertijd Wachtkamertijd Wachtkamertijd Wachtkamertijd Wachtkamertijd Wachtkamertijd Overige Toegangstijd behandeling Toegangstijd diagnostiek Toegangstijd behandeling Overige Radiologie Patiënt Patiënt Patiënt Patiënt Patiënt tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC Patiënt tevredenheid NFU Overige Toegangstijd polikliniek Overige Patiënt tevredenheid NFU Telefonische bereikbaarheid Toegangstijd polikliniek Patiënt tevredenheid NFU Toegangstijd polikliniek Patiënt tevredenheid NFU Toegangstijd polikliniek Patiënt tevredenheid NFU Toegangstijd polikliniek Toeganstijd diagnostiek Veiligheid LUMC Afdeling: Gynaecologie Kindergeneeskunde Keel-, Neus en Neonatologie Neurochirurgie Neurologie Oorheelkunde Psychiatrie Afdeling: CKCL Hematologie Klinische Oncologie Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Complicaties Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Incidentmeldingen Ondervoeding - Ondervoeding - Ondervoeding - MUST Ondervoeding - Ondervoeding - Ondervoeding - Ondervoeding - Ondervoeding - MUST MUST MUST MUST MUST MUST MUST Lijnsepsis Decubitus Decubitus Valincidenten Valincidenten Valincidenten Vrijheidsbeperkend Overige e maatregelen Overige Overige Effectiviteit Doelmatigheid Client gerichtheid Tijdigheid Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Heropnames Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Weigeringen Overige Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Opnameduur Overige Overige Patiënten / VPK Patiënt tevredenheid LUMC Overige Toegangstijd polikliniek Overige Opnames/fte Patiënt Patiënt Patiënt tevredenheid Patiënt Patiënt Patiënt Patiënt Patiënt tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC LUMC tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC Pijnscore Pijnscore Pijnscore Pijnscore Pijnscore Pijnscore Pijnscore Pijnscore Klachten Overige Telefonische bereikbaarheid Overige Toegangstijd polikliniek Toegangstijd polikliniek Toegangstijd polikliniek Toegangstijd polikliniek Toegangstijd polikliniek Toegangstijd polikliniek Toegangstijd polikliniek Toegangstijd polikliniek Overige Doorlooptijd behandeling Patiënt Patiënt Patiënt Patiënt tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC tevredenheid LUMC Toegangstijd polikliniek Overige Toegangstijd polikliniek Toegangstijd polikliniek Toegangstijd polikliniek Toegangstijd behandeling

13

14

15 1. Data-kwaliteit verbetering van data-kwaliteit... vereist verbetering van invoer... vereist verbetering van interface 2. Met betere invoer, interface: betere data zijn afwijkende getallen vaker (terecht-positief) suggestief voor afwijkende zorg

16 Dashboardinformatie Waard(en) OK? Ja: Doorgaan zo! Sturen op Kwaliteit: Dashboard-informatie, en Informatie ter verdieping

17 Dashboardinformatie Interventie Waard(en) OK? Ja: Doorgaan zo! Neen: Waar komt dat door? Onderbouwde hypothese Sturen op Kwaliteit: Dashboard-informatie, en Informatie ter verdieping Additionele informatie: Mix: Patiënt Aandoening Co-morbiditeit Zorg: Structuur 1... Structuur n Proces 1... Proces n Zorgverlener(s)... Analyse

18 Inhoud: standaarden en compliantie: Doen we de goede dingen, bij juiste mensen, en doen we ze goed? case-control aanpak: Waarin verschillen de gevallen die niet goed gingen van de overige? (qua patiënt, aandoening, comorbiditeit, setting, zorgproces,...)... theorie als basis voor aanpak

19

20 ... rolmodel... Europese toppresteerder... Euro Health Consumer Index (EHCI) 2012 Nederlandse Gezondheidszorg

21 ... rolmodel... Europese toppresteerder... Euro Health Consumer Index (EHCI) in 2040 bijna de helft van het inkomen aan collectieve zorg... Veertiende rapport Studiegroep Begrotingsruimte juni 2012 Nederlandse Gezondheidszorg

22 ... rolmodel... Europese toppresteerder... Euro Health Consumer Index (EHCI) 2012 Nederlandse Gezondheidszorg... in 2040 bijna de helft van het inkomen aan collectieve zorg... Veertiende rapport Studiegroep Begrotingsruimte juni 2012 groei zorguitgaven: 1,5% 2014, 1% Beperking uitgavengroei curatieve zorg juni 2013

23 ... rolmodel... Europese toppresteerder... Euro Health Consumer Index (EHCI) 2012 Nederlandse Gezondheidszorg... in 2040 bijna de helft van het inkomen aan collectieve zorg... Veertiende rapport Studiegroep Begrotingsruimte juni 2012 groei zorguitgaven: 1,5% 2014, 1% Beperking uitgavengroei curatieve zorg juni 2013

24 Macro zorgstelsel Meso instellingen, patiëntengroepen Micro spreekkamer Geld begrenst Zorg Geld begrenst Zorg

25 Macro zorgstelsel Meso instellingen, patiëntengroepen Micro spreekkamer Geld begrenst Zorg Geld begrenst Zorg

26

27 1. Management van nieuwe technologie medicamenten protonenbestraling, robotchirurgie Sturing op prijsstelling 3. Sturing op (bovengrens van) kosteneffectiviteit 4. Sturing op gebruik

28

29 meer-kosten? minder gezondheid hogere kosten gezondheidsverlies - + gezondheidswinst meer gezondheid lagere kosten? besparing

30 meer-kosten? minder gezondheid hogere kosten gezondheidsverlies - + gezondheidswinst meer gezondheid lagere kosten? besparing

31 VSLY Health Occupation Transport Environment Others al Safety 2008 Aus$ $124,378 $996,027 $276,275 $190,377 $66, , , , ,069 55,443

32 VSLY Health Occupation Transport Environment Others al Safety 2008 Aus$ $124,378 $996,027 $276,275 $190,377 $66, , , , ,069 55,443

33 1. Noodzakelijkheid (ziektelast, ernst?) 2. Effectiviteit (werkzaamheid: statistisch?, klinisch relevant?) 3. Kosteneffectiviteit (waar voor je geld?) 4. Uitvoerbaarheid (praktisch te regelen en houdbaar?)

34 Medisch Contact 2012: Discussie rond Pompe/Fabery loopt hoog op... aan een mensenleven geen te meten waarde toe te kennen.... Een land dat dit, al dan niet na democratische besluitvorming, toch doet begeeft zich op zeer hellend vlak. In de verte doemt herhaling van een bruin verleden op, namelijk de Aktion T4 in Nazi-Duitsland

35 Maar er zullen deze week in de buurt van de Commissie van Zorgverzekeraars toch wel mensen zijn geweest die deze horken recht in hun bek hebben gezegd wat een stelletje onbeholpen stumpers het zijn? Dat je van God en alles los bent als je je überhaupt durft af te vragen of je de medicatie van kansloze patiënten met de Ziekte van Pompe moet stopzetten omdat ze te duur worden! Lafbekken! Incompetente harken zijn het. Schaamteloze aso s! Bestuurshooligans. Over sommige zaken moet je, zeker als gezond mens, je bek houden.

36 1. Via (generieke) pakketmaatregelen: met insteek via behandeling: Behandeling x of y wordt niet meer vergoed botte bijl insteek via probleem: Aandoeningen met lage ziektelast komen voor eigen rekening contrast met stepped care 2. Via gepast gebruik Alleen zorg die de patiënt echt nodig heeft, en die, wordt vergoed maar hoe operationaliseren we dat?

37 1. Via (generieke) pakketmaatregelen: met insteek via behandeling: Behandeling x of y wordt niet meer vergoed botte bijl insteek via probleem: Aandoeningen met lage ziektelast komen voor eigen rekening contrast met stepped care 2. Via gepast gebruik Alleen zorg die de patiënt echt nodig heeft, en die, wordt vergoed maar hoe operationaliseren we dat?

38

39 2003: Verenigde Staten McGlynn EA et al. The Quality of Health Care Delivered to Adults in the United States. N Engl J Med Jun 26;348(26): Participants received 54.9 % (95% CI, 54.3% %) of recommended care *) 2012: Australië Runciman WB et al. CareTrack: assessing the appropriateness of health care delivery in Australia. Med J Aust Jul 16;197(2): The adult Australians in this sample received appropriate care at 57% (95% CI, 54% - 60%) of eligible health care encounters *) *) recommended / appropriate = conform richtlijnen

40 Is gepaste zorg : zorg die in overeenstemming is met richtlijnen (dus richtlijnen als basis voor het oordeel over gepastheid) of zijn richtlijnen afgeleid van heldere concepten over wat gepaste zorg is (dus gepastheid-concept als basis voor betere richtlijnen)

41 Het hoge percentage (45%) afwijkingen van de richtlijn in Amerikaanse en Australische studies berust waarschijnlijk deels op ongefundeerd afwijken betreft waarschijnlijk deels terecht afwijken op basis van unieke kenmerken van de individuele patiënt Verbetering van die situatie vereist betere compliance van hulpverleners betere richtlijnen niet alleen Hoe? maar ook en meer Wat, bij wie, en wanneer niet of anders?

42 gebruik als gids: Zó zouden we het eigenlijk moeten doen! versus gebruik als afrekenmodel: Als u niet aan deze criteria voldoet, dan krijgt u geen geld / een strafkorting /

43 probleem uitvoering duiding, opties afweging, keuze individualisering maatschappelijke normen en zorgkaders

44 probleem uitvoering duiding, opties afweging, keuze individualisering maatschappelijke normen en zorgkaders

45 Definitie is zorg die 1. zijn aanleiding vindt in een gezondheidsprobleem, dat door aard en ernst leidt tot een reële zorgbehoefte 2. voortvloeit uit een (waarschijnlijkheids-)diagnose of medische verklaring en de daaruit daarbij behorende keuze-opties, onderbouwd door richtlijnen, c.q. door wetenschappelijke en/of op de praktijk gebaseerde kennis over veiligheid en doeltreffendheid 3. kritisch en patiënt-specifiek is gewogen ten aanzien van tenminste: ziektelast doel(en) en verwachtingen qua gezondheidswinst, en nadelen en risico s en die voor en door de individuele patiënt dan redelijkerwijs is aangewezen 4. is gekozen op een wijze die rechtdoet aan probleem en context, en aan voorkeuren, aarzelingen en angsten van de patiënt 5. wordt uitgevoerd conform landelijke kwaliteitsstandaarden en die wordt verleend in overeenstemming met medisch-ethische normen, met maatschappelijke zorgkaders aangaande doelmatigheid en rechtvaardigheid, en met respect voor de patiënt en diens rechten.

46 Definitie is zorg die 1. zijn aanleiding vindt in een gezondheidsprobleem, dat door aard en ernst leidt tot een reële zorgbehoefte 2. voortvloeit uit een (waarschijnlijkheids-)diagnose of medische verklaring en de daaruit daarbij behorende keuze-opties, onderbouwd door richtlijnen, c.q. door wetenschappelijke en/of op de praktijk gebaseerde kennis over veiligheid en doeltreffendheid 3. kritisch en patiënt-specifiek is gewogen ten aanzien van tenminste: ziektelast doel(en) en verwachtingen qua gezondheidswinst, en nadelen en risico s en die voor en door de individuele patiënt dan redelijkerwijs is aangewezen 4. is gekozen op een wijze die rechtdoet aan probleem en context, en aan voorkeuren, aarzelingen en angsten van de patiënt 5. wordt uitgevoerd conform landelijke kwaliteitsstandaarden en die wordt verleend in overeenstemming met medisch-ethische normen, met maatschappelijke zorgkaders aangaande doelmatigheid en rechtvaardigheid, en met respect voor de patiënt en diens rechten.

47 Definitie is zorg die 1. zijn aanleiding vindt in een gezondheidsprobleem, dat door aard en ernst leidt tot een reële zorgbehoefte 2. voortvloeit uit een (waarschijnlijkheids-)diagnose of medische verklaring en de daaruit daarbij behorende keuze-opties, onderbouwd door richtlijnen, c.q. door wetenschappelijke en/of op de praktijk gebaseerde kennis over veiligheid en doeltreffendheid 3. kritisch en patiënt-specifiek is gewogen ten aanzien van tenminste: ziektelast doel(en) en verwachtingen qua gezondheidswinst, en nadelen en risico s en die voor en door de individuele patiënt dan redelijkerwijs is aangewezen 4. is gekozen op een wijze die rechtdoet aan probleem en context, en aan voorkeuren, aarzelingen en angsten van de patiënt 5. wordt uitgevoerd conform landelijke kwaliteitsstandaarden en die wordt verleend in overeenstemming met medisch-ethische normen, met maatschappelijke zorgkaders aangaande doelmatigheid en rechtvaardigheid, en met respect voor de patiënt en diens rechten.

48 Definitie is zorg die 1. zijn aanleiding vindt in een gezondheidsprobleem, dat door aard en ernst leidt tot een reële zorgbehoefte 2. voortvloeit uit een (waarschijnlijkheids-)diagnose of medische verklaring en de daaruit daarbij behorende keuze-opties, onderbouwd door richtlijnen, c.q. door wetenschappelijke en/of op de praktijk gebaseerde kennis over veiligheid en doeltreffendheid 3. kritisch en patiënt-specifiek is gewogen ten aanzien van tenminste: ziektelast doel(en) en verwachtingen qua gezondheidswinst, en nadelen en risico s en die voor en door de individuele patiënt dan redelijkerwijs is aangewezen 4. is gekozen op een wijze die rechtdoet aan probleem en context, en aan voorkeuren, aarzelingen en angsten van de patiënt 5. wordt uitgevoerd conform landelijke kwaliteitsstandaarden en die wordt verleend in overeenstemming met medisch-ethische normen, met maatschappelijke zorgkaders aangaande doelmatigheid en rechtvaardigheid, en met respect voor de patiënt en diens rechten.

49 Definitie is zorg die 1. zijn aanleiding vindt in een gezondheidsprobleem, dat door aard en ernst leidt tot een reële zorgbehoefte 2. voortvloeit uit een (waarschijnlijkheids-)diagnose of medische verklaring en de daaruit daarbij behorende keuze-opties, onderbouwd door richtlijnen, c.q. door wetenschappelijke en/of op de praktijk gebaseerde kennis over veiligheid en doeltreffendheid 3. kritisch en patiënt-specifiek is gewogen ten aanzien van tenminste: ziektelast doel(en) en verwachtingen qua gezondheidswinst, en nadelen en risico s en die voor en door de individuele patiënt dan redelijkerwijs is aangewezen 4. is gekozen op een wijze die rechtdoet aan probleem en context, en aan voorkeuren, aarzelingen en angsten van de patiënt 5. wordt uitgevoerd conform landelijke kwaliteitsstandaarden en die wordt verleend in overeenstemming met medisch-ethische normen, met maatschappelijke zorgkaders aangaande doelmatigheid en rechtvaardigheid, en met respect voor de patiënt en diens rechten.

50 Definitie is zorg die 1. zijn aanleiding vindt in een gezondheidsprobleem, dat door aard en ernst leidt tot een reële zorgbehoefte 2. voortvloeit uit een (waarschijnlijkheids-)diagnose of medische verklaring en de daaruit daarbij behorende keuze-opties, onderbouwd door richtlijnen, c.q. door wetenschappelijke en/of op de praktijk gebaseerde kennis over veiligheid en doeltreffendheid 3. kritisch en patiënt-specifiek is gewogen ten aanzien van tenminste: ziektelast doel(en) en verwachtingen qua gezondheidswinst, en nadelen en risico s en die voor en door de individuele patiënt dan redelijkerwijs is aangewezen 4. is gekozen op een wijze die rechtdoet aan probleem en context, en aan voorkeuren, aarzelingen en angsten van de patiënt 5. wordt uitgevoerd conform landelijke kwaliteitsstandaarden en die wordt verleend in overeenstemming met medisch-ethische normen, met maatschappelijke zorgkaders aangaande doelmatigheid en rechtvaardigheid, en met respect voor de patiënt en diens rechten.

51 Definitie is zorg die 1. zijn aanleiding vindt in een gezondheidsprobleem, dat door aard en ernst leidt tot een reële zorgbehoefte 2. voortvloeit uit een (waarschijnlijkheids-)diagnose of medische verklaring en de daaruit daarbij behorende keuze-opties, onderbouwd door richtlijnen, c.q. door wetenschappelijke en/of op de praktijk gebaseerde kennis over veiligheid en doeltreffendheid 3. kritisch en patiënt-specifiek is gewogen ten aanzien van tenminste: ziektelast doel(en) en verwachtingen qua gezondheidswinst, en nadelen en risico s en die voor en door de individuele patiënt dan redelijkerwijs is aangewezen 4. is gekozen op een wijze die rechtdoet aan probleem en context, en aan voorkeuren, aarzelingen en angsten van de patiënt 5. wordt uitgevoerd conform landelijke kwaliteitsstandaarden en die wordt verleend in overeenstemming met medisch-ethische normen, met maatschappelijke zorgkaders aangaande doelmatigheid en rechtvaardigheid, en met respect voor de patiënt en diens rechten.

52

53 1. Veiligheid ( Safety ): Overkomt de patiënt geen gezondheidsnadeel als gevolg van de zorg? 2. Doeltreffendheid ( Effectiviness ): Wordt de door de zorgverlening beoogde gezondheidswinst gehaald? 3. Doelmatigheid ( Efficiency ): Gebeurt dat tegen acceptabele kosten? *) Institute of Medicine (IOM) 2001

54 4. Cliëntgerichtheid ( Patient-centeredness ):, conform normen, waarden en preferenties van de patiënt? 5. Tijdigheid ( Timeliness ): met aan/-doorlooptijd conform effectiviteit en cliëntgerichtheid? 6. Rechtvaardigheid ( Equity ): met rechtvaardige inzet van schaarse menskracht en middelen, en zonder discriminatie op kenmerken zoals geslacht of etniciteit? *) Institute of Medicine (IOM) 2001

55 Kwaliteit van zorg gaat over het Wat? de juiste keuze Het Hoe? de beste uitvoering

56 Kwaliteit van zorg gaat over het Wat? de juiste keuze Het Hoe? de beste uitvoering doing the right thing at the right time in the right way for the right person and having the best results possible *) *) Agency for Health Care Research and Quality