Medicatie in eigen beheer: de sprong wagen. Patricia van den Bemt Themaconferentie Medicatieveiligheid 8 december 2014

Transcriptie

1 Medicatie in eigen beheer: de sprong wagen Patricia van den Bemt Themaconferentie Medicatieveiligheid 8 december 2014

2 Medicatie in eigen beheer?

3 Ja, maar.

4 wij zijn vóór!

5 Wat is het probleem? In het ziekenhuis vanwege probleem Nieuwe geneesmiddelen gestart Hoe te gebruiken thuis? Hoe in te passen in toedienschema s bestaande medicatie? Vervangt soms ander geneesmiddel Nog voorraad?.of doseringen aangepast Nog voorraad met etiketten met oude dosering?.of het probleem was geneesmiddel gerelateerd Geneesmiddel moet gestopt worden Mag niet meer gebruikt worden

6 Tijdens opname Medisch-paternalistisch model Verpleegkundige deelt medicatie Op tijden geschikt voor afdeling In vorm/sterkte/kleur die kan afwijken van thuismedicatie In verpakking die zeker afwijkt van thuismedicatie (EAV)

7 Geeft dat problemen? Uit onderzoek bij ontslag van 377 patiënten blijkt: 205 hadden dosiswijziging, waarvan 69% niets wist/begreep Bij 223 was medicatie gestopt, waarvan 82% niets wist/begreep 795 nieuwe geneesmiddelen, waarvan 62% niets wist/begreep Geen begrip bij 61% van relevante nieuwe/gewijzigde geneesmiddelen en bij 83% van de niet relevante J Gen Intern Med 2012;27:

8 Geeft dat problemen? Uit onderzoek bij ontslag van 100 oudere patiënten blijkt: Therapie ONtrouw na 2-4 weken 55% Therapie ONtrouw na 3 maanden 70% 28% resp. 25% begreep reden medicatie op de twee meetmomenten Drugs Aging 2014;31: Combinaties van educatieve en gedragsmatige strategieën bevorderen therapietrouw bij ouderen het meest Drugs Aging 2008;25:307-24

9 Geeft dat problemen? Klinisch relevante uitkomst heropnames Review naar meest succesvolle interventies ter reductie heropnames: Medicatie reconciliatie (overdracht) Communicatie naar eerste lijns zorgverleners Zelf-management patiënt ten aanzien van ziekte en behandeling J Nurs Admin 2013;43:382 87

10 Geeft dat problemen? Klinisch relevante uitkomst heropnames Review naar meest succesvolle interventies ter reductie heropnames: Medicatie reconciliatie (overdracht) Communicatie naar eerste lijns zorgverleners Zelf-management patiënt ten aanzien van ziekte en behandeling J Nurs Admin 2013;43:382 87

11 Tijdens opname Medisch-paternalistisch model Verpleegkundige deelt medicatie Op tijden geschikt voor afdeling In vorm/sterkte/kleur die kan afwijken van thuismedicatie In verpakking die zeker afwijkt van thuismedicatie (EAV) Patiënt-gericht autonomie model Beoordeling vermogen eigen beheer Uitleg nieuwe medicatie Eigen doosjes; eigen beheer; eigen tijden al tijdens opname mee oefenen

12 Onderzoek naar eigen beheer Gekeken naar: Medicatieveiligheid/medicatiefouten Therapietrouw Kennis patiënt Patiënt tevredenheid Review Pharm World Sci 2006;28:

13 Medicatieveiligheid Vergelijking verpleging patiënt zelf: maar 1 onderzoek uit 1972 (!) 1135 toedieningen door verpleging: 3,9% fouten 3548 toedieningen door patiënt: 4,3% fouten Andere onderzoeken vergelijking wel/niet eigen beheer Meestal na ontslag gemeten Fouten in beide groepen in het algemeen gelijk Conclusie: Weinig goed onderzoek naar medicatieveiligheid gedaan

14 Therapietrouw 12 onderzoeken in de review 9 gecontroleerde onderzoeken; 6 statistische analyse klein uitkomstmaat meestal pill count 4 onderzoeken positief resultaat voor eigen beheer 2 onderzoeken geen verschil Conclusie: Ook hier weinig bewijs

15 Kennis patiënt 17 onderzoeken in de review 5 gerandomiseerd & gecontroleerd; 5 gecontroleerd; 5 voor-na i.h.a. gemeten via vragenlijsten Meeste onderzoeken laten verbetering kennis zien in eigen beheer groepen Niet duidelijk of dit komt door: Informatie component van de interventie Eigen beheer deel van de interventie Conclusie: waarschijnlijk positief effect op kennis; onduidelijk waardoor

16 Patiënt tevredenheid 17 onderzoeken in de review 5 gecontroleerde onderzoeken Alle meten via vragenlijst of interview % van de patiënten die eigen beheer hadden ondervonden, gaven voorkeur aan eigen beheer boven toediening door verpleegkundige Even hoog percentage zou in toekomst weer kiezen voor eigen beheer Patiënten die eigen beheer nooit ervaren hebben: kiezen voor verpleegkundige Conclusie: Grote patiënt tevredenheid, mits bekend met eigen beheer

17 Wat nu? Pro s versus contra s

18 NFU project MEB UMC s werken samen Zelfde project, bij verschillende patiëntengroepen UMCG: longtransplantatie, een aantal kinderafdelingen UMCU: hart-long CF en transplantatie, geriatrie UMCN: CF en COPD MUMC: longrevalidatie EMC: nier- en levertransplantatie LUMC: heelkunde Voor- en nameting Voormetingen worden nu uitgevoerd of zijn al klaar

19 NFU project MEB Uitkomst: medicatiefouten Hoe gemeten: Dagboekjes waarin medicatie bijgehouden Nulmeting: wat gedeeld wordt door verpleging Nameting: wat patiënt zelf inneemt Interventie MEB: Boordelingscriteria geschiktheid Twee fasen Beslisboom

20 Beoordelingscriteria geschikt Fysiek en geestelijk in staat tot MEB Kunnen lezen Patiënt wil MEB > 16 jaar; bij jaar indien akkoord arts; bij <12 jaar MEB door ouder/verzorger NB taalproblemen niet bij voorbaat ongeschikt Moeten het thuis ook!

21 Twee fasen fase 1 Maximaal voor 24 uur tegelijk uitgezet bij patiënt; nog EAV uitzetten en innemen onder coaching verpleegkundige uitleg over werkwijze, soort medicatie (GIP-z!) beantwoording vragen van de patiënt OF: patiënt vraagt zelf om medicatie, die nog beheerd wordt door verpleegkundige

22 Twee fasen fase 2 Medicatie voor langere periode aan patiënt ( doosjes ) Opiaten wel voor 24 uur en dagvoorraad controle door vpk Bij voorkeur in verpakking van thuis Patiënt beheert eigen medicatie Wel dagelijks controle moment vpk

23

24

25

26

27

28 De ja maar fase. Ja, maar ziekenhuis is toch verantwoordelijk? Ja, maar dit is toch de klok terugdraaien? EAV is juist veiliger! Ja, maar..veel argumenten pleiten voor patient empowerment..hij/zij moet het thuis ook zelf doen

29 NFU project MEB - resultaten

30 Toekomst visie Medisch-paternalistisch model Verpleegkundige deelt medicatie Op tijden geschikt voor afdeling In vorm/sterkte/kleur die kan afwijken van thuismedicatie In verpakking die zeker afwijkt van thuismedicatie (EAV) Patiënt-gericht autonomie model Beoordeling vermogen eigen beheer Uitleg nieuwe medicatie Eigen doosjes; eigen beheer; eigen tijden Al tijdens opname mee oefenen

31 Toekomst visie

32 Toekomst visie

33 Medicatie in eigen beheer: waag de sprong!