Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan?"

Christian van der Ven
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan? Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw Vrije Universiteit Afdeling Klinische Psychologie VUmc / Cancer Center Amsterdam Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde Amsterdam

Afdeling Klinische Psychologie VUmc / Cancer Center

2 Kanker: incidentie en prevalentie Incidentie: nieuwe patienten per jaar ( in 2015) Leeftijd: 70 % ouder dan % tussen de 45 en 60 jaar 9 % jonger dan 45 jaar 1 % jonger dan 15 jaar Overleving: Prevalentie: ongeveer 60%, zeer afhankelijk van vorm en stadium tumor mensen leven met kanker (naar schatting) in mensen met een ouder met kanker mensen met een zus of broer met kanker mensen met een partner met kanker kinderen met een ouder met kanker

Prevalentie: ongeveer 60%, zeer afhankelijk van vorm en stadium tumor 400.000 mensen leven met kanker (naar schatting) 700.

3 Kanker en mindfulness: wetenschappelijk bewijs Musial et al., 2011: Mindfulness-Based Stress Reduction for Integrative Cancer Care a summary. Een meta-analyse over 19 studies ( ) naar de effectiviteit van mindfulness op kwaliteit van leven, stemming en psychische distress: 5 randomised controlled trials 4 non-randomised controlled trials 9 observationele studies 1 two-arm observationele studie.

Een meta-analyse over 19 studies (2000-2010) naar de effectiviteit van mindfulness op kwaliteit van

4 Kanker en mindfulness: wetenschappelijk bewijs Meta-analyse over 19 studies (Musial et al., 2011): Duur interventie minstens 6 weken (meestal 8 weken). Gemiddelde leeftijd varieerde van jaar (relatief jong). Vaak borstkanker (> 50% van de studies). Kanker vaak in vroeg stadium, maar ook een studie bij patiënten met gemetastaseerde kanker. Tijdens en na behandeling. Aantal patiënten in een studie: gemiddeld 59 (range ).

Gemiddelde leeftijd varieerde van 48-63 jaar (relatief jong). Vaak borstkanker (> 50% van de studies).

5 Kanker en mindfulness: wetenschappelijk bewijs Meta-analyse over 19 studies (Musial et al., 2011): 10 studies hadden een controlegroep: - wachtlijst (4 studies) - usual care (2 studies) - creative arts (1 studie) - stress management (1 studie) - partners van de patiënten (1 studie).

, 2011): 10 studies hadden een controlegroep: - wachtlijst (4 studies)

6 Kanker en mindfulness: wetenschappelijk bewijs Meta-analyse over 19 studies (Musial et al., 2011): - Kwaliteit van leven: totaal 248 patienten 3 uitkomstmaten: EORTC QLQ-C30, FACT-G, SF-36 - Stemming: totaal 411 patienten 1 uitkomstmaat: POMS (Profile of Mood States) - Distress: totaal 587 patienten 4 uitkomstmanten: SOSI, PSS, DASS, GSI-SCL90

7 Kanker en mindfulness: wetenschappelijk bewijs Meta-analyse over 19 studies (Musial et al., 2011): Effect sizes Mean effect size 0.29 Mean effect size 0.42 Mean effect size 0.58

8 Kanker en mindfulness: wetenschappelijk bewijs Mindfulness is effectief wb het verminderen van distress, en in mindere mate wb het verbeteren van stemming en kwaliteit van leven, maar.. Effect sizes zijn klein tot middelhoog (<.60). Veel variatie in uitkomstmaten. Bewijs is gebaseerd op kleine studies. Er lijkt sprake van The YAVIS Bias Younger, more attractive, verbal, intelligent and successful (YAVIS) breast cancer patients who are not particularly distressed (Coyne, 2009).

Veel variatie in uitkomstmaten. Bewijs is gebaseerd op kleine studies.

9 Kanker en mindfulness: de praktijk Google: Mindfulness, kanker meer dan 6000 hits Mindfulness voor patiënten doel: o.a. stressreductie, depressie, angst, pijn, vermoeidheid Mindfulness voor partners doel: stressreductie, psychische klachten. Mindfulness voor zorgverleners doel: stressreductie. Kwaliteit?? Belang van expertisecentrum!! IPSO instellingen: Ingeborg Douwes Centrum Helen Dowling Instituut, Toon Hermans Huizen, Etc. zie

stressreductie, depressie, angst, pijn, vermoeidheid Mindfulness voor partners doel: stressreductie, psychische

10 Richtlijnen ( Voorbeelden: Oncologische revalidatie Detecteren behoefte psychosociale zorg

11 De Lastmeter

12 OncoQuest

13 OncoQuest: Welzijnsprofiel HADS EORTC QLQ C30 generiek EORTC QLQ tumorspecifiek

14 Zorgcoördinator!!

16 (1)

17 Kanker en mindfulness: verder onderzoek Er staan nog vragen open, zoals: Geschikt voor wie (mannen, ouderen, andere vormen van kanker, partners, zorgverleners, distress, psychopathologie)? Op welk moment inzetten: tijdens diagnose, behandeling, nazorg, palliatieve zorg? Effect op andere domeinen van kwaliteit van leven (insomnia, pijn, etc.)? Beter dan andere interventies? Combineren met andere interventies? Werkingsmechanisme? Andere aanbiedingsvormen (individueel, internet)?

Op welk moment inzetten: tijdens diagnose, behandeling, nazorg, palliatieve zorg?

Vergelijkbare documenten

Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend

Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw psycholoog, logopedist, taalkundige VU medisch centrum Cancer Center Amsterdam Vrije