Inleiding Inleiding Veel bedrijven hebben wel eens een Visie, Missie en Strategie uitgewerkt. Maar slechts weinig bedrijven hebben er ook daadwerkelijk voordeel van. Bij veel bedrijven is het niet meer dan een mooi document dat stof ligt te happen in de kast. Zonde van de inspanningen. Dus waarom zouden we het opnieuw doen? Een organisatie met een duidelijke Missie, Visie en Strategie presteert tot 29% beter (onderzoek Watson-Wyatt). Een bedrijf met een goede Visie en Missie is zelfsturend in de markt in plaats van dat het een speelbal is van die markt, van de concurrenten, van de klanten en van de economische ontwikkelingen. Zoals een schip op zee zonder duidelijke koers een speelbal wordt van de golven, zo wordt dan ook jouw bedrijf heen en weer geslingerd door concurrenten en klantbelangen. Wat moet er dan anders gedaan worden? Een goede Missie, Visie en Strategie (MVS) bestaat uit twee gedeelten: Strategie Ontwikkeling en Strategie Implementatie. Strategie Ontwikkeling is het fundament van MVS, het bedenken en beschrijven van alle onderdelen. De Implementatie is de IMPLEMENTATIE ONTWIKKELING 1
Boek meer succes met Strategie verandering binnen bedrijven op verschillende onderdelen om zo gestelde Visie en doelen daadwerkelijk te behalen. Veel bedrijven stoppen na het beschrijven (ontwikkeling) omdat veel literatuur daar ook stopt. En dat is jammer omdat het dan nauwelijks iets oplevert. Vaak is de Strategie Ontwikkeling wel volgens de regels verlopen en toch is het nog weinig zeggend. Dus wat moet er anders? De ontwikkeling van MVS moet inderdaad een fundament worden, dus stevig en stabiele pijlers onder de organisatie. En de Implementatie moet plaats vinden omdat het anders slechts mooie woorden blijven. Is dit niet ontzettend moeilijk? Er is veel onwetendheid en bestaande literatuur gaat vaak uit van dezelfde theoretische modellen. Met een beetje begeleiding is er heel wat mogelijk. Wil je 29% betere prestaties, dan kost dat wel enige tijd en moeite. Maar als het rendement duidelijk hoger is dan de inspanning, is het die moeite waard. Dit document beschrijft wat er praktisch moet gebeuren om jouw bedrijf door een goed werkend MVS beter te laten presteren. In de bijlagen vind je vragenlijsten om je verder te helpen. Het document zelf is praktisch van opzet en richt zich meer op het succesvol maken van MVS omdat dat het doel is van dit document. Dit document kent een indeling in twee gedeelten: Strategie Ontwikkeling en Strategie Implementatie 2
Deel 1: Strategie Ontwikkeling Deel 1: Strategie Ontwikkeling Het woord Strategie kent meerdere betekenissen. Hier spreken we over Strategie Ontwikkeling als het gaat over het uitdenken van Missie, Visie, Strategische Doelstellingen en Kernwaarden. In essentie gaat het bij Strategie om de balans te vinden tussen de gewenste resultaten en de bestaande mogelijkheden. Een goede Strategie gaat daarom zowel over organisatie-buitenkant (wat willen we bereiken) als over de organisatie-binnenkant (welke structuur, cultuur, mensen en middelen hebben we nodig om de gewenste resultaten te behalen). De kunst van Strategie Ontwikkeling is de kunst van duidelijk, realistisch én vooruitstrevend schrijven. Hierdoor zal de Strategie Implementatie leiden tot tastbaar betere resultaten binnen jouw bedrijf. 3
Boek meer succes met Strategie Kernwaarden Doel 1 Doel 2 Doel 3 Missie en Visie beschrijven de identiteit van een organisatie, de bestaansreden en een globaal toekomstbeeld, vaak op basis van een termijn van vijf tot tien jaren. Strategische Doelstellingen concretiseren dit globaal beeld in termijnen van drie tot vijf jaren. Kernwaarden geven kleur aan de doelstellingen en hoe we die willen bereiken met wat voor cultuur. Kernwaarden zijn ook sterk identiteit-bepalend. Daarnaast kennen we ook nog tactische doelstellingen op een termijn van één tot drie jaren. Deze staan vermeld in het hoofdstuk Strategie Implementatie. 4
Deel 2: Strategie Implementatie Deel 2: Strategie Implementatie In het vorige hoofdstuk is het belang besproken van de ontwikkeling van Missie, Visie, Strategische Doelstellingen en Kernwaarden. Minstens zo belangrijk is de Implementatie van deze Strategie, het daadwerkelijk tot uitvoer brengen van de plannen. Met een vertaling van de Strategie naar het tactische en operationele niveau kan de Strategie pas gerealiseerd worden. De (beperkte) middelen dienen dusdanig ingezet te worden dat het plan ook succesvol behaald kan worden. De doelen moeten omgezet worden naar acties met bijbehorende planning. Implementatie gaat om het praktisch regelen zodat het beleid gehaald wordt. De volgende stappen kunnen hiervoor genomen worden: Het stellen van jaarlijkse doelen op afdelings- en medewerkersniveau, met concrete resultaten en planning het verdelen van geld (budgetten) en resources (mensen en produktiemiddelen) verbeteren van efficiency aansturen van operaties motiveren van mensen en wegnemen van weerstand coördineren en communiceren tussen veel personen zodat het beoogde doel helder blijft monitoren, evalueren en bijsturen van deze acties zodat optimaal rendement behaald wordt en het dynamisch blijft 29
Boek meer succes met Strategie Voorbeelden van acties die voortvloeien uit een (vernieuwde) Strategie kunnen zijn: het aanpassen van verkoopgebieden, toevoegen van afdelingen, het sluiten van faciliteiten, aannemen van nieuw personeel, veranderen van een prijsbeleid, budgetten maken, vaststellen van kosten beheersingsprocedures, het bouwen van een beter informatiesysteem. Strategie Implementatie moet in de gehele organisatie doorgevoerd worden en zich niet tot de top of de markt beperken. Er zijn meerdere indelingen mogelijk, zoals het 7 S model van McKinsey (zie bijlage). Vanuit onze ervaring hebben wij hier voor de volgende indeling gekozen: - tactische en operationele doelstellingen - organisatiestructuur - leiderschapsstijl en cultuur - mensen - middelen - processen en procedures - communicatie - partnerships en relaties 30
Deel 2: Strategie Implementatie partnerships tactisch & operationele doelstellingen communicatie processen Missie Visie Strategie Doelen Kernwaarden organisatie structuur leiderschap, cultuur middelen mensen Nu de nieuwe Strategie er ligt is het zaak voor BeterSlapen om het zodanig te implementeren dat het succesvol wordt. Duidelijk is dat het een lange termijn Strategie is die pas op termijn zijn vruchten zal afwerpen. Dat sterkt het management in de gedachten dat men juist wel in het begin de goede aanpassingen in de organisatie moet doen. Hoe langer men wacht, hoe lastiger het realiseren van de Strategie wordt en hoe meer de hectiek van elke dag de Strategie naar de achtergrond tilt. Het management realiseert zich wel dat je 31
Boek meer succes met Strategie niet in een paar weken alles geïmplementeerd kunt hebben. Uiteindelijk is het een proces waar je gaande weg van leert en bijstuurt waar het nodig is. 32
Bijlagen Bijlagen Hieronder vind je de volgende bijlagen: a) Vragenlijsten b) Doelstellingen c) Porter Strategie model d) Ansoff produkt-markt matrix e) Lijst met Kernwaarden f) KSF uitleg en voorbeelden g) Business Scorecard uitleg h) 7S model van Mc Kinsey i) Voorbeelden van organisatiestructuren j) Checklist Strategie Op het internet vind je nog meer uitgebreide informatie. A) Vragenlijsten M I S S I E Waar STA je voor? Waartoe en waarom bestaat onze organisatie? In welke fundamentele behoefte wordt door ons voorzien? Wat is onze bestaansreden? Wat is onze primaire functie? Wat is ons ultieme hoofddoel? Voor wie bestaan we? Wat zijn onze voornaamste stakeholders? 67