De nbalansprijssystematiek per 01-01-2001, herzien per 26-10-2005 SO-SY 2015 Juni 2015 versie 3.5 Versie Datum Krte beschrijving aanpassing 1.00 30-11-2000 Eerste cncept 1.1 07-12-2000 Aanpassing tabel prikkelcmpnent 2.0 21-12-2000 DTe besluit 00127, dd 19-12-2000 2.1 01-02-2001 Telichting 5.2.3 verbeterd 3.1 01-08-2005 Ttale Herziening Dcument, DTe besluit 102055, d.d. 26-10-2005, Herdefinitie 2 zijdig regelen 3.2 01-12-2006 Aanpassing 3.3 i.v.m. gewijzigde functinaliteit FVR 3.3 01-05-2009 Aanpassing 5 i.v.m. gewijzigde beslissingsbm 3.4 01-06-2010 Prikkelcmpnent verplaatst naar Uitveringsregels 3.5 09-06-2015 Middenprijs in het geval van "reverse pricing"
Inhud Inhud 2 1. Samenvatting 3 2. Taken en rllen van TenneT en de Prgrammaverantwrdelijken bij balanshandhaving 3 2.1 Vrbereiding (dag vrafgaand aan de peratinele dag) 3 2.2 Uitvering (peratinele dag) 4 2.3 Afhandeling (na de peratinele dag) 4 2.4 Prikkels 4 3. Beschrijving van de systematiek 6 3.1 Uitgangspunten 6 3.2 Transacties 6 3.3 Biedladder en prijs vr pregelen/afregelen (art. 3.9.2 t/m 3.9.6 SysteemCde, Uitveringsregels 1) 7 3.4 Afhankelijkheden 9 3.5 Risic's 10 4. Saldvrming en Systeemdiensttarief 12 4.1 Inherent 12 4.2 Imperfecties 13 4.3 Relatie met Systeemdiensttarief 13 5. Verwijzingen 14 Opmerking vraf: De hier beschreven werkwijze gaat uit van het besluit 00127 d.d. 19-12-2000 van DTe, gewijzigd bij besluit 102055 d.d. 26-10-2005 van DTe.
1. Samenvatting Dit dcument beschrijft de wijze waarp TenneT uitvering geeft aan besluit 00127 d.d. 19-12-2000 van de DTe, gewijzigd bij besluit 102055 d.d. 26-10-2005. Deze besluiten betreffen hfdstuk 3.9 van de SysteemCde. Vrafgaand aan deze beschrijving wrdt eerst ingegaan p het begrip balanshandhaving en -herstel en de taken en rllen in deze van: TenneT als beheerder van het landelijk hgspanningsnet, Prgramma Verantwrdelijken met hun achterliggende marktpartijen. De beschreven systematiek mvat de rekenregels die wrden gehanteerd m de prijs van nbalans per richting 1 af te leiden uit: de vastgestelde regeltestand, de prijs van datgene wat TenneT heeft laten den m de balans te handhaven f te herstellen, de prikkelcmpnent. De financiële gevlgen wrden tegelicht in relatie met het systeemdiensttarief. 2. Taken en rllen van TenneT en de Prgrammaverantwrdelijken bij balanshandhaving Als netbeheerder van het landelijke hgspanningsnet is TenneT p grnd van de elektriciteitswet 1998 gehuden tt het bewaken en handhaven van het evenwicht tussen levering aan en afname van elektrisch vermgen p het elektriciteitsnet 2 in Nederland, k in relatie met het buitenland. De belangrijkste instrumenten vr TenneT bij deze taakstelling zijn zuiver administratief: Prgramma Verantwrdelijkheid, Inkp 3 als single buyer van regel- en reserve- en ndvermgen, Verrekening. De vlgende partijen wrden nderscheiden: TenneT, als netbeheerder van het landelijk hgspanningsnet, Prgramma Verantwrdelijke (PV), Leverancier regel- en reservevermgen (LRR), Leverancier Ndvermgen (LN). 2.1 Vrbereiding (dag vrafgaand aan de peratinele dag) Het systeem van Prgramma Verantwrdelijkheid is erp gericht dat invedend en nttrekkend gebruik van het systeem dr marktpartijen p vrhand en per sald ver iedere PTE 4 in evenwicht is. 1 Overscht f Tekrt. 2 Onder elektriciteitsnet wrdt in dit verband verstaan het ttaal van alle netten, ngeacht het spanningsniveau f de netbeheerder. 3 Zwel p- als afregelen!
Op de dag vrafgaand aan de peratinele dag leggen alle PV's hun vrgenmen markttransacties per PTE vast in E-Prgramma's, en dienen deze in bij TenneT. TenneT cntrleert de E-prgramma s p in- en extern evenwicht (cnsistentie); is er evenwicht, dan wrden deze E-Prgramma's dr TenneT gefiatteerd. Daarnaast zijn aangesltenen met een gecntracteerd en beschikbaar gesteld vermgen van meer dan 60 MW verplicht 5 m al het vermgen dat zij meer f minder kunnen prduceren f minder kunnen afnemen, dr middel van biedingen aan TenneT ter beschikking te stellen; andere aangesltenen mgen dat 6. 2.2 Uitvering (peratinele dag) Tijdens uitvering dienen PV's zich te gedragen vereenkmstig de dr hen ingediende en dr TenneT gefiatteerde E-Prgramma's en zijn zij dus gehuden tt balanshandhaving ver elke PTE. TenneT bewaakt en crrigeert het cllectieve gedrag van alle marktpartijen binnen de PTE en crrigeert daarbij tevens het eventuele sald van alle afwijkingen ver de PTE. TenneT det dat niet zelf maar verzekt bieders het gebden f anderszins verwrven vermgen van LRR/LN in te zetten: indien het systeem een verscht aan energie vertnt f dreigt te vertnen maakt TenneT gebruik van biedingen aan afregelzijde, indien het systeem een tekrt aan energie vertnt f dreigt te vertnen maakt TenneT gebruik van biedingen f anderszins verwrven middelen aan pregelzijde. 2.3 Afhandeling (na de peratinele dag) In de afhandeling wrdt de dr TenneT gevraagde energie uit biedingen met LRR/LN verrekend: de gevraagde energie uit de gebruikte biedingen wrdt per richting per PTE met LRR verrekend tegen de prijs van de 'duurste' ingezette bieding in die richting, het sald per LRR/LN per PTE van de gevraagde energie wrdt gecrrigeerd p de nbalans van de PV van LRR/LN. In de afhandeling wrden vrts gecnstateerde afwijkingen ten pzichte van gefiatteerde E-Prgramma's per PV per PTE vastgesteld als nbalans en dr TenneT verrekend met de PV: PV's die per sald per PTE energie hebben tegevegd aan het systeem (PV verscht) wrden geacht deze te hebben verkcht aan TenneT, PV's die per sald per PTE energie hebben nttrkken aan het systeem (PV tekrt) wrden geacht deze te hebben gekcht van TenneT. 2.4 Prikkels Uitgangspunt is het hanteren van een marktcnfrme prijs vr de nbalans dr deze te relateren aan de eventuele verrekenprijzen van dr TenneT gevraagde energie uit biedingen regel- en reservevermgen, en ndvermgen. 4 Prgramma Tijd Eenheid (klkkwartier = 15 minuten) 5 Netcde 5.1.1.1.a.1 6 Netcde 5.1.1.1.a.2
Dr de biedingen van leveranciers, welke tt 4 PTE's vr de PTE van uitvering kunnen wrden gewijzigd is een actuele marktprijs van regel-, reserve- en ndvermgen bepaalbaar. De inzet van biedingen vindt plaats vlgens een laddersystematiek. Dat betekent dat biedingen met de beste 7 prijs vrzver die aan de randvrwaarden vlden, als eerste wrden ingezet en dat bij een tenemende behefte, naar de mate waarin de verdere treden wrden aangesprken, de prijs zal tenemen aan pregelzijde respectievelijk zal afnemen aan afregelzijde. Bij schaarste in het aanbd kunnen biedprijzen sterk afwijken van wat algemeen als de marktprijs vr elektriciteit geldt 8. Indien een leverancier kan afregelen zal hij hiervr in het algemeen een vergeding aan TenneT willen betalen; hij heeft immers de energie reeds verkcht aan zijn afnemer en zal dr het afregelen minder (brandstf)ksten hebben. De (bied)prijs vr afregelen kan k negatief zijn, TenneT betaalt dan vr de aan de leverancier 'verkchte' energie. Prgramma Verantwrdelijkheid en de inkp van regel- en reservevermgen genereren bij Verrekening de vlgende prikkels vr de markt: Bij de vrbereiding: Onbalans minimaal, Onbalans nbedeld, Risic wel bieden kleiner f gelijk aan risic niet bieden 9. Bij de uitvering: Balansverstrend gedrag: negatieve prikkel, Balansherstellend gedrag: psitieve prikkel, Risic gevraagd gedrag kleiner f gelijk aan risic ngevraagd gedrag 10. 7 aan pregelzijde laagste prijs, aan afregelzijde hgste prijs, zie hfdstuk 3.3. 8 Gebruikelijk is m de APX day ahead prijs te hanteren als betruwbare weerspiegeling van de marktprijs. 9 Hfdstuk 3.5 10 Hfdstuk 3.5
3. Beschrijving van de systematiek 3.1 Uitgangspunten Vr elke PTE dient een nbalansprijs te wrden vastgesteld, zwel vr PV verscht, als vr PV tekrt. Er is vr elke PTE wel f niet een inzetprijs vr afregelen f vr pregelen. De nbalansprijs bevat een prikkelcmpnent 0 /MWh, die wekelijks wrdt vastgesteld 11. Het jaarlijkse sald uit de verrekeningen van TenneT met LRR/LN en PV wrdt verrekend in het systeemdienstentarief van het eerstvlgende jaar (zie art. 3.9.9 van de SysteemCde) 12. 3.2 Transacties De vlgende transacties wrden geacht plaats te vinden tussen TenneT LRR en LN dr inzet biedingen regel- en reservevermgen, en ndvermgen: Opregelzijde: Afregelzijde: LRR 'levert' aan TenneT de gevraagde energie (P) tegen inzetprijs pregelen, LN 'levert' aan TenneT de energie (N) tegen prijs ndvermgen, TenneT betaalt LRR/LN. LRR 'betrekt' van TenneT de gevraagde energie (Q) tegen inzetprijs afregelen, LRR betaalt TenneT (als de inzetprijs afregelen negatief is betaalt TenneT aan LRR) De vlgende transacties wrden geacht plaats te vinden tussen TenneT en PV's in nbalans: Onbalans PV verscht: PV 'levert' de energie in nbalans (A) aan TenneT tegen nbalansprijs, TenneT betaalt de PV (als de nbalansprijs negatief is betaalt PV aan TenneT). Onbalans PV tekrt: TenneT kpt TenneT verkpt <-- kwh --> Balansnrm partijen <- pregelen afregelen -> LRR's, LN's N P Q PV's A B <- PV verscht PV tekrt -> PV 'betrekt' de energie in nbalans (B) van TenneT tegen nbalansprijs, PV betaalt TenneT (als de nbalansprijs negatief is betaalt TenneT aan PV). 11 Hfdstuk 5 12 Dit hudt in dat TenneT geen eigen financieel belang heeft in de resultaten van de balanshandhaving.
3.3 Biedladder en prijs vr pregelen/afregelen (art. 3.9.2 t/m 3.9.6 SysteemCde, Uitveringsregels 1) De biedladder bevat biedingen van regelvermgen en van reservevermgen met een afreptijd kleiner f gelijk dan 15 minuten. Biedingen wrden dr TenneT ingezet/afgerepen in vereenstemming met de biedingsparameters en de behefte van TenneT als vlgend uit UCTE Plicy 1. Ter verkrijging van een dr TenneT gewenste regelsnelheid in MW/min kan TenneT meerdere biedingen regelvermgen parallel inzetten. Biedingen aan pregelzijde (+) wrden dr TenneT ingezet/afgerepen in vlgrde van tenemende biedprijs, biedingen aan afregelzijde (-) in vlgrde van afnemende biedprijs. Inzet van een bieding regelvermgen in een PTE geschiedt dr het tekennen dr TenneT van een setpint in de gebden regelrichting aan een niet ingezette bieding. Inzet van een bieding waaraan aan het eind van een PTE N een setpint is tegekend leidt tt inzet van die bieding in de vlgende PTE, tenzij: De bieding niet meer bestaat in PTE N+1. Het teken van de dr TenneT in PTE N+1 gewenste crrectie niet vereenstemt met het teken van het setpint van de bieding aan het eind van PTE N. De dr TenneT gewenste crrectie in het begin van PTE N+1 wrdt tegerekend aan andere biedingen met een lagere prijs, indien pregelen, f een hgere prijs indien afregelen. Setpints die wrden tegerekend aan in PTE N+1 niet meer ingezette biedingen regelvermgen wrden in PTE N+1 teruggeregeld naar 0 met inachtneming van de gebden regelsnelheid van de in PTE N ingezette bieding. Het aan bieders te te rekenen vlume wrdt per PTE per richting verrekend, aan pregelzijde tegen de biedprijs van de in die PTE ingezette/afgerepen bieding met de hgste biedprijs (de prijs vr pregelen), aan afregelzijde tegen de biedprijs van de in die PTE ingezette bieding met de laagste biedprijs (de prijs vr afregelen). Het aan bieders te te rekenen vlume wrdt per PTE per richting waarvr geen prijs vr pregelen respectievelijk afregelen bestaat wrdt verrekend tegen de prijs vr pregelen, respectievelijk afregelen, van de vrige PTE. Hierdr is per PTE de bepalende prijs van de marginaal ingezette bieding, aan pregelzijde grter f gelijk, en aan afregelzijde kleiner f gelijk, dan de biedladderprijs bij de mvang van de mmentane gevraagde inzet.
biedprijsladder /MWh <- afregelen pregelen -> prijs vr pregelen = inzetprijs pregelvermgen middenprijs inzetprijs afregelvermgen = prijs vr afregelen 0 <-- MW --> Indien nch een inzetprijs pregelen, nch een inzetprijs afregelen kan wrden vastgesteld 13, wrdt de nbalansprijs (exclusief prikkelcmpnent) vastgesteld p de middenprijs, het gemiddelde van de laagste biedprijs aan de pregelzijde, en de hgste biedprijs aan de afregelzijde. De nbalansprijs wrdt k p de middenprijs vastgesteld in situaties van gelijktijdig inzet pregelen en inzet afregelen waarbij de inzetprijs afregelen hger is dan de inzetprijs pregelen ("reverse pricing"). 13 Als TenneT geen regelvermgen heeft heven f kunnen inzetten.
3.4 Afhankelijkheden partij LN LRR pregelend pregelend afregelend leverend in nbalans nttrekkend in nbalans Vlume kwh /PTE N P Q A B Prijs /kwh Pnd Pp Paf Pver Ptekrt regeltestand: 0 Pnull Pnull Pnull Pmid - pc Pmid + pc -1 Pnull Pp, Pnull Paf Paf - pc Paf + pc +1 Pnull Pp Paf, Pnull Pp - pc Pp + pc 2 Pnull Pp Paf min(paf, Pmid) - pc max(pp, Pmid) + pc -1, nd Pnd Pp Paf Paf - pc Paf + pc +1, nd Pnd Pp Paf max(pnd, Pp) - pc max(pnd, Pp) + pc 2, nd Pnd Pp Paf min(paf, Pmid) - pc max(pnd, Pp, Pmid) + pc Gebruikte verkrtingen Prijzen: Pnd ndvermgen, Pp pregelen, Paf afregelen, Pver verscht, Ptekrt tekrt, Pnull niet gedefinieerd, Pmid middenprijs, pc prikkelcmpnent. De nbalansprijs vr de PV is afhankelijk van: De richting van de nbalans van de PV: Overscht, leverend in nbalans, Tekrt, nttrekkend in nbalans. De regeltestand, die als vlgt dr TenneT wrdt bepaald: indien TenneT gedurende een PTE pregelt 14 nch afregelt: 0, uitsluitend heeft pgeregeld: +1, uitsluitend heeft afgeregeld: 1, zwel heeft p- als afgeregeld en de balansdelta 15 vrmt: een cntinu niet-dalende reeks: +1, een cntinu niet-stijgende reeks: 1, nch een cntinu niet-stijgende reeks nch een cntinu niet-dalende reeks: 2, zwel een cntinu niet-stijgende reeks als een cntinu niet-dalende reeks: 2. De hgte van de prikkelcmpnent (zie Uitveringsregels). De inzetprijzen aan p- en/f afregelzijde: Bij regeltestand 1 is de prijs vr afregelen gelijk aan de inzetprijs afregelzijde. Bij regeltestand +1: znder inzet ndvermgen is de prijs vr pregelen gelijk aan de inzetprijs pregelzijde; indien wel ndvermgen is ingezet is de prijs vr pregelen gelijk aan de hgste van de inzetprijs pregelzijde dan wel de prijs vr ndvermgen. Bij regeltestand 2 znder inzet ndvermgen: PV 14 TenneT regelt niet zelf, maar rept af; krtheidshalve wrdt van deze nuance geabstraheerd. 15 De dr TenneT peratineel gevraagde vermgensbijdrage aan de landelijke balanshandhaving aan LRR (en kwalitatief aan LN). Deze wrdt dr TenneT vr iedere minuut gepubliceerd, d.w.z. 15 waarden per PTE. In een cntinu niet dalende reeks is het sald van het gevraagde vermgen binnen een PTE het vrige sald binnen die PTE, in een cntinu niet stijgende reeks het vrige sald.
Indien de prijs vr afregelen gelijk f lager is dan de middenprijs is de prijs vr afregelen gelijk aan de inzetprijs afregelzijde; Indien de prijs vr afregelen hger is dan de middenprijs is de prijs vr afregelen gelijk aan de middenprijs; Indien de prijs vr pregelen gelijk f hger is dan de middenprijs is de prijs vr pregelen gelijk aan de inzetprijs pregelzijde; Indien de prijs vr pregelen lager is dan de middenprijs is de prijs vr pregelen gelijk aan de middenprijs; Bij regeltestand 2 met inzet ndvermgen: Indien de prijs vr afregelen gelijk f lager is dan de middenprijs is de prijs vr afregelen gelijk aan de inzetprijs afregelzijde; Indien de prijs vr afregelen hger is dan de middenprijs is de prijs vr afregelen gelijk aan de middenprijs; Indien de prijs vr pregelen gelijk f hger is dan de middenprijs is de prijs vr pregelen gelijk aan de hgste van inzetprijs pregelzijde dan wel de prijs vr ndvermgen; Indien de prijs vr pregelen lager is dan de middenprijs is de prijs vr pregelen gelijk aan de hgste van middenprijs dan wel de prijs vr ndvermgen; De middenprijs, indien de regeltestand 0 is. 3.5 Risic's De systematiek resulteert in de vlgende risic's ten aanzien van biedingen en gedragingen. Een bieding is een ptie, waarin de bieder een minimale vrwaarde (biedprijs) aangeeft m het risic van een vlume (tt aan de biedmvang * PTE) aan nbalanscrrectie te accepteren. Het dr TenneT gevraagde vlume uit een bieding leidt vr de bieder tt een additinele mzet 16. Bij vlledig nakmen van het gevraagde vlume dr de bieder leidt de dr TenneT aangebrachte crrectie p de nbalans niet tt additineel nbalansvlume. Bij niet f nvlledig nakmen van het gevraagde vlume dr de bieder leidt de dr TenneT aangebrachte crrectie p de nbalans tt een daadwerkelijk te verrekenen nbalansvlume ter mvang van het niet nagekmen deel, in de mgekeerde richting als van het gevraagde vlume. Het risic is het prijsverschil tussen beide verrekeningen, meestal beperkt tt de prikkelcmpnent 17. Bijkmende prijsrisic's, zwel psitief als negatief, treden vr het niet nagekmen vlume p bij: gevraagd pregelvermgen en regeltestand 1: Pp Paf 18 gevraagd afregelvermgen en regeltestand +1: Paf Pp 18 gevraagd pregelvermgen en afrep ndvermgen: Pp Pnd 17 Onbalans van een PV in dezelfde richting als van het systeem vergrt het berep p de biedladder en vergrt daarmee het cllectieve nbalansprijsrisic. 16 Omdat de bieder zelf de minimale vrwaarde bepaalt wrdt dit geacht gunstig te zijn vr de bieder. 17 TenneT ntvangt. 18 TenneT betaalt.
Onbalans van een PV in tegengestelde richting als van het systeem verkleint het berep p de biedladder en verkleint daarmee het cllectieve nbalansprijsrisic, en wrdt, behudens de prikkelcmpnent, tegen dezelfde prijs verrekend als het gevraagde vlume uit biedingen. Belangrijkste risic's zijn de prikkelcmpnent 17, regeltestand 2, en bij inzet ndvermgen 19 de mgelijkheid dat p enig mment de regeltestand niet meer +1 is. 19 Bij regeltestand +1 wrdt PV verscht tegen een hgere prijs verrekend dan het gevraagde vlume aan biedingen pregelzijde.
4. Saldvrming en Systeemdiensttarief 4.1 Inherent Saldvrming is het resultaat van de verrekeningstransacties van TenneT per PTE, wanneer de vlumes (A, B, P, Q, N) tegen de daarvr vastgestelde prijzen wrden verrekend. TenneT kpt TenneT verkpt <-- kwh --> Balansnrm partijen <- pregelen afregelen -> LRR's, LN's N P Q PV's A B <- PV verscht PV tekrt -> De basisfrmule is vr het verrekensald is: Ofwel: (Q * Paf + B * Ptekrt) - (N * Pnd + P * Pp + A * Pver) B * Ptekrt A * Pver + Q * Paf P * Pp N * Pnd Uitgewerkt naar regeltestand wrdt dit: regeltestand: 0 B * (Pmid + pc) - A * (Pmid - pc) -1 B * (Paf + pc) - A * (Paf - pc) + Q * Paf - P * Pp -1, nd B * (Paf + pc) - A * (Paf - pc) + Q * Paf - P * Pp - N * Pnd +1 B * (Pp + pc) - A * (Pp - pc) + Q * Paf - P * Pp +1, nd B * (max(pnd, Pp) + pc) - A * (max(pnd, Pp) - pc) + Q * Paf - P * Pp - N * Pnd 2 B * (max(pp, Pmid) + pc) - A * (min(paf, Pmid) - pc) + Q * Paf - P * Pp 2, nd B * (max(pnd, Pp, Pmid) + pc) - A * (min(paf, Pmid) - pc) + Q * Paf - P * Pp - N * Pnd Met Pnd > Pp en Paf<Pmid<Pp na enige herschikking resulteert dit in: regeltestand: 0 (B - A) * Pmid + (A + B) * pc -1 (B - A + Q ) * Paf - P * Pp + (A + B) * pc -1, nd (B - A + Q ) * Paf - P * Pp + Np * Pnd + (A + B) * pc +1 (B - A - P ) * Pp + Q * Paf + (A + B) * pc +1, nd (B - A - Np) * Pnd + Q * Paf - P * Pp + (A + B) * pc 2 + (Q - A) * Paf + (B - P) * Pp + (A + B) * pc 2, nd (B - Np) * Pnd + (Q - A) * Paf - P * Pp + (A + B) * pc
Een psitieve cmpnent aan saldvrming treedt p bij: pc > 0, Pnd > Pp. Bij perfecte uitvering en pc = 0 treedt geen saldvrming p in de verige cmpnenten bij: regeltestand 1 indien P = 0, regeltestand +1 indien Q = 0. In andere gevallen is het teken van de bijdrage van de cmpnentenvariabel en hangt af van vlumes en prijzen; een veelal psitieve bijdrage treedt p bij. regeltestand 0, indien B > A én Pmid > 0, regeltestand 2, indien (A + B) > (P + Q) én Pp > Paf. 4.2 Imperfecties Bij perfecte uitvering geldt: N + P + A Q B = 0, fwel N + P - Q = B A. Imperfecte uitvering resulteert fysiek in nwillekeurige uitwisseling en is het gevlg van: het reactieve karakter (UCTE-regel: binnen 30 sec na verstring begin (lineair) herstel), de vereiste traagheid (UCTE-regel: kwartier na verstring herstel, geen versht), het indirecte karakter (ngewisheid ver het vlgen van delta's (FVR) en afrep (LIBRA)) 20. Deze imperfecties zijn niet direct beïnvledbaar dr TenneT, maar wel van invled p saldvrming. Er zijn enkele mgelijkheden waarbij binnen een PTE zwel P als Q > 0 zijn: regeltestand 2, regeltestand 1 én P > 0, regeltestand +1 én Q > 0. Dit kan zwel sequentieel als simultaan ptreden met als rzaken: Verlp Vermgensbalans: gedrag aangesltenen binnen en tussen PTE s,inertie LIBRA: afrep reserve bepalend 2 PTE s, Inertie regelvermgen: limiet d/dt.ok deze imperfecties zijn niet direct beïnvledbaar dr TenneT, maar wel van invled p saldvrming. 4.3 Relatie met Systeemdiensttarief De systematiek verschaft PV's een level playing field, waarp zij hun eigen bijdrage aan nbalansverrekening en dus k aan saldvrming, in cncurrentie met andere PV's, kunnen minimaliseren dr hun gedrag p het gebied van: Prgrammering, Biedingen, Uitvering. Omdat alle aangesltenen via hun PV bijdragen aan saldvrming, en een eventueel sald wrdt verrekend met het systeemdiensttarief met als tariefdrager de verbruikte kwh, kmt een psitief sald neer p een verdracht van pwek naar verbruik, en een negatief sald vice versa. 20 Het (administratieve) systeem van balanshandhaving van TenneT kent geen verplichting maar alleen een marktcnfrme incentive vr de bieder m afrep f inzet van een bieding te hnreren, zie 3.5.
5. Verwijzingen E-Wet 1998 Netcde Systeemcde Tarievencde Uitveringsregels UCTE Operatin Handbk