Thema: Arbeidsrecht - nu - in de toekomst - in de praktijk Mr. G.W. (Govert) Brouwer 15 januari 2013 1
Programma: I II III De procesgang in het O.O. De procesgang in het B.O. Wet normalisering rechtspositie ambtenaren IV Normalisering + regeerakkoord V Casuïstiek 15 januari 2013 2
I De procesgang (bij ontslag) in het Openbaar Onderwijs. 15 januari 2013 3
I.1 De procesgang is in O.O. vastgelegd in: q de rechtspositieregelingen (m.n. CAO VO); q de Algemene wet bestuursrecht. 15 januari 2013 4
I.2 Ontslagbesluit moet volgens de voornemenprocedure art. 9.b.8 CAO VO cfr 4:8 AWB 15 januari 2013 5
I.3 Voornemenprocedure q voorgenomen besluit q per aangetekend schrijven q 3 weken voor zienswijze q van mondelinge zienswijze p.v. (voorleggen) q definitief besluit door bevoegd gezag 15 januari 2013 6
I.4 Procesgang: q besluit (ieder) q bezwaar q beroep rechtbank, sector bestuursrecht q hoger beroep (CRvB) * bestuursrechtelijk kort geding bij de voorzieningenrechter 15 januari 2013 7
I.5 In Openbaar Onderwijs wordt: q ontslagbesluit repressief getoetst q via een voorlopige voorziening kan een ontslagbesluit worden geschorst. 15 januari 2013 8
II. Procesgang (bij ontslag) in het bijzonder onderwijs 15 januari 2013 9
II.1 Procesgang is geregeld in: a. Wet V.O. (art. 52), CB b. CAO V.O. (art. 19), CB c. Reglementen van Commissies van Beroep d. Wetboek van Burg. Rv. (civ. rechter) e. BBA niet van toepassing 15 januari 2013 10
II.2 Ook in O.O. bij ontslagbesluit voornemenprocedure (art. 9.a.8 CAO V.O.) maar alleen bij ontslag wegens: q Plichtsverzuim q Ongeschiktheid anders dan q Gewichtige redenen 15 januari 2013 11
II.3 Voornemenprocedure: q niet bij ontslag op staande voet (9.a.1 lid 2 sub a) q wel bij ontslag wegens ongeschiktheid of gewichtige redenen q wel bij een disciplinair ontslag (CB V.O. St. Onderwijsgeschillen nummer 105077) 15 januari 2013 12
II.4 Verloop voornemenprocedure B.O. identiek aan O.O. 15 januari 2013 13
II.5 Wijzen van eenzijdige beëindiging: a. opzegging met opzegtermijn b. opzegging met onmiddellijke ingang (o.s.v.) c. ontbinding door de kantonrechter (7:685 BW) * Strafontslag (art. 9.a.7 lid 1 sub c CAO V.O.) 15 januari 2013 14
II.6 Rechtsmiddelen werknemer tegen ontslag: q naar CB (bodemprocedure) (volledige toetsing) q naar CB (voorlopige voorziening) q naar civiele rechter (KO / schadevergoeding) q naar voorzieningenrechter 15 januari 2013 15
II.7 Tussenbalans / Verg. O.O. O.B. q O.O. + O.B. toetsing van ontslag achteraf q werkn. O.O.: - volle toets bestuursrechter - volwaardige voorl. voorziening - herstel dienstverband reële optie. q werkn. B.O.: - bij civ. rechter k.o. toets amper kans op herstel - voorzieningenrechter idem - bij CB op papier volwaardige voorziening maar leidt die ook tot herstel? 15 januari 2013 16
II.8 Tot Amghane arrest (1996) was heersende opvatting: Werkgever wordt gebonden door uitspraak CB. Praktijk was: beroep werknemer tegen ontslagbesluit gegrond, werkgever trekt ontslag in. 15 januari 2013 17
II.9 Hoge Raad in Amghane arrest (NJ 1996/ 693): Oordeel CB bindt partijen niet tenzij zij ondubbelzinnig zijn overeengekomen dat dit oordeel als bindend advies heeft te gelden. 15 januari 2013 18
II.10 Bartels arrest (NJ 2010/692); q Bartels mocht direct naar Ktr. wegens k.o., hoefde niet eerst langs CB; q Art. 52 en 53 W.V.O. zijn slechts bekostigingsvoorwaarden en binden werkgever noch werknemer jegens de ander. 15 januari 2013 19
II.11 Art. 19 lid 5 CAO V.O. bepaalt: De uitspraak van de commissie is voor de werkgever bindend. 15 januari 2013 20
II.12 ABN AMRO arrest (NJ 2004/2080) Een arbitraal beding in een doorgecontracteerde CAO bindt de ongebonden werknemer. Annotator: dit geldt ook voor bindend advies. 15 januari 2013 21
II.13 Jurisprudentie tot nu toe: q CAO bepaalt niet dat uitspraak CB partijen bindt; q Werknemer wordt door CAO niet verplicht naar CB te gaan (kan bepaling); q Werknemer die door CB in het gelijk wordt gesteld vordert: - betaling van loon; - nietig verklaring van het ontslag. q I.p.v. nakoming van de uitspraak van de CB op straffe van dwangsom 15 januari 2013 22
II.14 Na gegrond verklaring CB is juiste vordering bij civiele rechter: q nakoming van uitspraak CB; q veroordeling tot herstel wegens K.O.O. Voorwaarde: CAO bindt werkgever aan uitspraak CB (zie A.G. Vranken onder Amghane + overwegingen rechtbank Zwolle-Lelystad JAR 2006 nr. 275). 15 januari 2013 23
II.15 Casus bezorgde leraar V.O. Commissie verklaart beroep tegen O.S.V. + gewichtige redenen gegrond, en nu? q wat moet leraar doen? q wat moet werkgever doen? 15 januari 2013 24
III. Wet Normalisering Rechtspositie Ambtenaren 15 januari 2013 25
III.1 Kern van de Wet Normalisering is dat met een ambtenaar een arbeidsovereenkomst wordt gesloten. Gevolg: de ambtenaar valt onder het arbeidsrecht van het BW en de burgerlijke rechter wordt bevoegd. 15 januari 2013 26
III.2 Er blijft een Ambtenarenwet. Extra eisen aan bepaalde beroepsgroepen die overheidstaken uitvoeren. Het gaat om: q afleggen eed; q beperking meningsuiting; q integriteitsbeleid; q klokkenluidersregeling q etc. 15 januari 2013 27
III.3 Onderdeel Wetsontwerp Normalisering is schrapping van art. 2 lid 1 sub a BBA. Gevolg: ambtenaren vallen onder BBA preventieve ontslagtoets UWV. 15 januari 2013 28
III.4 Nieuwe situatie voor O.O. zou dan zijn: q O.O. wordt gewoon werknemer BW + Rv. q O.O. valt onder BBA: - preventieve ontslagtoets; - opzegging zonder ontslagvergunning vernietigbaar. 15 januari 2013 29
III.5 Art. 2 lid 1 sub b BBA zou gehandhaafd blijven. De situatie B.O. zou dan zijn: B.O. valt onder BW + Rv. + CB B.O. valt niet onder BBA. q q q geen preventieve ontslagtoets; geen vernietigbare opzegging; herstel dienstverband alleen via K.O.O. of vordering tot nakoming uitspraak CB. 15 januari 2013 30
III.6 2 amendementen: q Personeel O.O. verliest ambtelijke status; q Art. 2 lid 1 sub b wordt geschrapt waardoor ook (onderwijs)personeel B.O. onder BBA valt. 15 januari 2013 31
III.7 Resultaat: Volledige gelijkschakeling van O.O. + B.O. Beide vallen onder BW, BBA en Rv. Preventieve ontslagtoets UWV. Geen rol meer voor CB. 15 januari 2013 32
IV. Normalisering + Regeerakkoord 15 januari 2013 33
IV.1 Beëindiging door: q Wederzijds goedvinden; q Opzegging (preventief advies UWV); q Art. 7:685 BW (vervalt). Behoudens opzegverboden en niet tussentijds opzegbare arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd. 15 januari 2013 34
IV.2 Bij positief ontslagadvies: q Rechter kan opzegging niet ongedaan maken; q Rechter kan alleen een financiële vergoeding toekennen indien ontslag onterecht is of aan werkgever te wijten; q Bij beoordeling moet rechter beleidsregels toepassen + advies UWV zwaar laten wegen. 15 januari 2013 35
IV.3 Bij opzegging ondanks negatief ontslagadvies: q Rechter kan dienstverband herstellen; q Schadevergoeding; q Beleidsregels zijn toetsingskader voor rechter. 15 januari 2013 36
IV.4 Vergoedingen: q Vergoeding door rechter is max. half maandsalaris per dienstjaar. Max 75.000,--. q Daarnaast bij ieder onvrijwillig ontslag transitiebudget van ¼ mnd sal. per dienstjaar. Max. 4 mnd sal. 15 januari 2013 37
IV.5 Alleen nog eerste beoordeling bij rechter: q O.O.S. (vernietigbaar / K.O.O.?); q i.g.v. opzegverboden (ontbinding); q i.g.v. tussentijdse beëindigingen van niet opzegbare arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd (ontbinding). 15 januari 2013 38
IV.6 Betekent dit het einde van de commissies van beroep? Regeerakkoord: De preventieve ontslagtoets vervalt als in CAO is voorzien in een qua inhoud en snelheid vergelijkbare procedure. 15 januari 2013 39