RADIOPLATFORMS 2013 Onderzoek naar het gebruik van radioplatforms

RADIOPLATFORMS 2013 Onderzoek naar het gebruik van radioplatforms Mei 2013 Judith Dudok 31923 Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 1

INHOUDSOPGAVE 1. Doelstelling en opzet 2. Management samenvatting 3. Resultaten Bezit en gebruik platforms Beoordeling en luistergedrag per platform Radio via internet DAB+ Gebruik online muziekdiensten Bijlage-onderzoeksverantwoording Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 2

1. Doelstelling en opzet Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 3

Inleiding en opzet Inleiding Er zijn diverse platforms waarop radio kan worden beluisterd. Naast het traditionele radiotoestel is dat onder meer: via de PC (internet), via de digitale settop box, mobiele telefoon/smartphone, tablet mp3 speler, ipod, digitale televisie, autoradio, etc. Het platformonderzoek geeft inzicht in het gebruik van deze platforms. Omdat dit onderzoek in 2009 en 2011 ook heeft plaatsgevonden, geeft het bovendien inzicht in de trends in het gebruik van de platforms. Hierbij zal in het speciaal worden ingezoomd op het gebruik van internet als transmissieplatform. De volgende aspecten worden in kaart gebracht: Via welke transmissieplatforms luistert men zoal naar de radio? Beoordeling van de verschillende platforms. Naar welke zenders luistert men? Hoeveel luistert men via de verschillende platforms? Op welke momenten? Op welke wijze luistert men (koptelefoon, oordopjes, e.d.)? Luisteren naar radio via internet (op welke manier, waar, etc.). Gebruik online muziekdiensten. Bekendheid en gebruik DAB+ (nieuw in 2013). Profiel van de luisteraars per platform. Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 4

Onderzoeksopzet Methode: Online (CAWI) op deelnemers van het Intomart GfK Online panel dat bestaat uit ca. 127.000 personen. Veldwerkperiode: 14 mei t/m 22 mei 2013 Doelgroep: Nederlanders 13+ Steekproef: n=5001, representatief voor de Nederlandse bevolking (internetpopulatie) Belangrijke wijzingen t.o.v. 2011: Televisie en Digitale Settopbox (digitale ontvanger zoals Ziggo Digitaal,UPC digitaal e.d.) zijn samengevoegd tot Televisie/digitale settop box PC (Personal Computer) is veranderd in Desktop computer Laptop is veranderd in Laptop/netbook Mobiele telefoon en Smartphone (Blackberry, iphone, PDA e.d.) zijn samengevoegd tot Mobiele telefoon/smartphone ipod/mp3 speler is veranderd in Mediaspeler (ipod of MP3 speler) Tablet (ipad, Samsung Galaxy tab e.d) is veranderd in Tablet (bijv. ipad of Android tablet) Vanwege bovenstaande wijzigingen is een vergelijking in bezit en gebruik met voorgaande metingen niet/beperkt mogelijk Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 5

Management samenvatting Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 6

Samenvatting Autoradio meest gebruikt voor radio luisteren Er wordt het meest gebruikt gemaakt van de autoradio voor het luisteren naar de radio. Vorig jaar stond de radio/stereo installatie nog aan kop. Het bezit en het gebruik van de radio/stereo installatie neemt echter af. Dit platform wordt nog wel het meest intensief gebruikt voor het luisteren naar de radio; het platform is goed voor bijna de helft van de totale luistertijd per week. Deze intensiteit neemt echter ook iets af ten opzichte van voorgaande jaren. Gebruik tablet neem toe De tablet wordt dit jaar meer gebruikt voor radio beluistering dan vorig jaar: zeven procent van de radioluisteraars luistert wel eens via de tablet, in 2011 was dit nog één procent. Vijftien procent van de radioluisteraars luistert wel eens via de mobiele telefoon/smartphone. Radio/stereo installatie het best beoordeeld Ondanks de daling in het gebruik van de radio/stereo installatie, wordt dit platform nog wel altijd overall het best beoordeeld. Op de aspecten geluidskwaliteit en gemak scoort het platform het hoogst. Het aanbod van zenders en het gemak van het vinden van zenders wordt van de televisie/digitale settop box en de desktop computer/laptop/tablet beter beoordeeld. De mobiele telefoon/smartphone scoort dit jaar hoger op de aspecten dan voorgaande jaren. Wederom zijn Sky Radio, 538, Q-music en 3FM de meest populaire zenders voor vrijwel alle platforms. Luisteren via internet blijft stabiel Uit de NLO basisondervraging blijkt dat het luisteren via internet in 2012 stabiel blijft. Net als voorgaande jaren gaat in 2013 12 procent van de totale luistertijd per week via pc, laptop en/of tablet. Wanneer men via de mobiele telefoon/smartphone luistert, gebeurt dit ook steeds vaker via internet in plaats van de FM frequentie. Net als voorgaande jaren luistert de internetluisteraar met name via de website van de radiozender en doet hij/zij dit voornamelijk thuis. De populariteit van uitgesteld luisteren is nog altijd beperkt. Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 7

Samenvatting Bekendheid en gebruik DAB+ De bekendheid en het gebruik van DAB+ is nog beperkt in Nederland; ruim drie kwart heeft geen idee wat het is en slechts twee procent luistert via DAB+. Ruim één op de tien Nederlanders die nog niet via DAB+ luisteren, is echter wel van plan in de toekomst (zeker/waarschijnlijk) een DAB+ toestel aan te schaffen. Met name de betere geluidskwaliteit is een reden om via DAB+ te luisteren. Overige resultaten Wanneer men via de radio/stereo installatie luistert, luistert men met name via de kabel (6); Ruim twee derde van de ondervraagden luistert minimaal 1 keer per week via de FM frequentie; De bekendheid en het gebruik van podcast blijft beperkt; ca. een kwart van de internetluisteraars weet exact wat het is en 16 procent gebruikt het soms Het gebruik van (gratis) Spotify is toegenomen van 6 naar 12 procent. Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 8

Resultaten Bezit en gebruik platforms Beoordeling en luistergedrag per platform Radio via internet DAB+ Gebruik online muziekdiensten Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 9

Bezit platforms en gebruik voor radio luisteren De autoradio wordt het meest gebruikt voor het luisteren naar de radio. Voorgaande jaren was dit nog de radio/stereo installatie. Het gebruik van de desktop computer als radioplatform is afgenomen sinds 2011. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de wijziging van PC naar Desktop computer. De tablet wordt juist meer gebruikt voor het luisteren naar de radio. Mobiele telef oon/smartphone Televisie/digitale settop box Radio/stereo installatie Laptop/netbook Autoradio Desktop computer Wekkerradio Tablet (bijv. ipad of Android tablet) Mediaspeler (ipod of MP3 speler) Draagbare radio Badkamerradio Geen van deze A1: Welke apparaten heeft u tot uw beschikking, thuis, op uw werk, of elders? Platforms ter beschikking vs. Gebruikt voor radio Totaal 2013 (n=5567) 8% 7% 8% 6% 0% 2% 15% A2. Via welke apparaten luistert u wel eens naar de radio, thuis, op uw werk, of elders? 22% 19% 18% 20% 28% 36% 48% 43% 60% 78% 76% 74% 66% 65% 62% 84% platforms ter beschikking 90% gebruikt voor radio luisteren 0% 20% 40% 60% 80% 100% Bezit vs. Gebruik 2011 (n=5269) 2009 (n=5182) Mobiele telefoon 90% 96% 1 12% Smartphone 28% 3% 8% Televisie 97% 97% 22% 23% Digitale Settop Box 34% 7% 9% 2% Radio/stereo installatie 83% 87% 66% 73% Autoradio 75% 76% 65% 66% Laptop 73% 59% 2 18% PC 80% 86% 27% 32% Wekkerradio 69% 72% 33% 36% Tablet 7% - - ipod/mp3 speler 45% 45% 9% 8% Draagbare radio 4 45% 24% 28% Badkamerradio 9% 9% 6% 6% Geen van deze 0% 0% - 3% Basis: allen Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 10 10

Profiel van de luisteraar De radio/stereo installatie, draagbare, desktop computer, en autoradio worden meer door mannen gebruikt. Jongeren gebruiken relatief vaak de nieuwe platforms als laptop/netbook, mobiel/smartphone en mediaplayer. Terwijl de ouderen meer middels de traditionele platforms luisteren zoals de radio/stereo installatie en de draagbare radio. Hoger opgeleiden luisteren vaker via de desktop computer, laptop/netbook, wekkerradio, autoradio en tablet dan laag en middelbaar opgeleiden. De hogere sociale klasse gebruiken vaker een autoradio om radio mee te luisteren dan lagere sociale klassen. Boodschappers gebruiken de televisie, digitale settop box vaker om radio mee te luisteren dan niet boodschappers. Fulltime en parttime werkzame personen gebruiken vaker de televisie/digitale settop box om radio mee te luisteren dan personen die niet werkzaam zijn. Studerenden gebruiken vaker de desktop computer, laptop/netbook, mobiele telefoon/smartphone, mediaplayer en tablet om radio mee te luisteren dan niet studerenden. A3. Via welke van onderstaande apparaten luistert u het meest naar de radio, thuis, op uw werk of elders? Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 11 11

Meest gebruikte radioplatform 2013 (n=5001) radio/stereo installatie autoradio 29% 37% Meest gebruikte platform 2011 (n=5002) 2009 (n=5002) Radio/stereo installatie 42% 45% Autoradio 28% 28% televisie/digitale settop box 6% Televisie 4% 4% draagbare radio 6% Digitale Settop Box 2% 0% Ondanks dat minder ondervraagden via de radio/stereo installatie naar radio luisteren, wordt dit platform nog altijd wel het meest intensief gebruikt. Het platform wordt echter wel minder intensief gebruikt dan voorgaande jaren. desktop computer wekkerradio laptop/netbook mobiele telef oon/smartphone de tablet mediaspeler (ipod of MP3 speler) badkamerradio 5% 5% 4% 3% 0% Draagbare radio 5% 7% PC 6% 6% Wekkerradio 4% 4% Laptop 4% 3% Mobiele telefoon Smartphone* 0% Tablet* 0% 0% ipod/mp3 speler Badkamerradio 0% anders 4% Anders 0% 20% 40% 60% 80% 100% A3. Via welke van onderstaande apparaten luistert u het meest naar de radio, thuis, op uw werk of elders? Selectie: luistert regelmatig radio via meerdere apparaten Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 12 12

Favoriete platform Uitgesplitst naar leeftijd 13-19 (n=359) 28% 17% 13% 1 9% 5% 4% 3% 3% 3% Via de radio/stereo installatie Via de autoradio 20-34 (n=958) 28% 32% 4% 7% 4% 7% 8% 3% 3% Via de mobiele telef oon/smartphone Via de laptop/netbook Via de wekkerradio 35-49 (n=1305) 33% 35% 2% 3% 3% 6% 6% 6% 4% Via de desktop computer Via de televisie/digitale settop box Via de tablet (bijv. ipad of Android tablet) 50-64 (n=1369 4 30% 4% 4% 5% 7% 3% Via de draagbare radio Via de mediaspeler (ipod of MP3 speler) 65+ (n=1010) 52% 22% 6% 3% 5% 6% 4% Via de badkamerradio Anders 0% 20% 40% 60% 80% 100% A3. Via welke van onderstaande apparaten luistert u het meest naar de radio, thuis, op uw werk of elders? Selectie: luistert regelmatig radio via meerdere apparaten Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 13 13

Bezit platforms en gebruik voor radio luisteren Totaal vs. 13-19 jaar. Ook onder jongeren staat de radio/stereo installatie weer op nummer 1. Het gebruik van de laptop/netbook en mobiele telefoon/smartphone voor radio luisteren, ligt onder jongeren iets hoger dan gemiddeld. radio/stereo installatie autoradio televisie/digitale settop box draagbare radio desktop computer wekkerradio laptop/netbook mobiele telef oon/smartphone tablet mediaspeler (ipod of MP3 speler) badkamerradio anders 6% 4% 6% 3% 5% 5% 5% 9% 4% 12% 3% 3% 2% 0% 4% 4% 37% 28% 29% 16% 14% 2013 (n=5001) 13-19 (n=359) 0% 20% 40% 60% 80% 100% 2011 (n=5002) 2009 (n=5002) Radio/stereo installatie 42% 45% 30% 38% Autoradio 28% 28% 12% 13% Televisie 4% 4% 3% 3% Digitale Settop Box 2% 0% 0% 0% Draagbare radio 5% 7% 5% 4% PC 6% 6% 8% 1 Wekkerradio 4% 4% 8% 8% Laptop 4% 3% 12% 13% Mobiele telefoon 6% 5% Smartphone 0% 5% Tablet 0% 0% 0% 0% ipod/mp3 speler 6% 2% Badkamerradio 0% Anders 2% A3. Via welke van onderstaande apparaten luistert u het meest naar de radio, thuis, op uw werk of elders? Selectie: luistert regelmatig radio via meerdere apparaten Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 14 14

Resultaten Bezit en gebruik platfoms Beoordeling en luistergedrag per platform Radio via internet DAB+ Gebruik online muziekdiensten Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 15

Beoordeling platforms Gemiddelde beoordeling over alle kenmerken Radio / stereo installatie (n=3097) 10 De radio/stereo installatie en de digitale settop box krijgen wederom de hoogste beoordeling. De scores zijn overall vergelijkbaar met voorgaande jaren. Alleen de mobiele telefoon/smartphone scoort dit jaar met een 7,5 hoger dan in 2011 (7,1) en 2009 (6,9). Draagbare radio (n=1052) Autoradio (n=3426) 7,7 ipod / MP3 speler (n=326) 7,0 7,5 9 8 7 6 5 8,2 7,5 8,2 8,0 Digitale Settop Box (n=1110) Mobiele telefoon / smartphone (n=716) PC / Laptop / Tablet (n=1726) 2013 2011 2009 B1/B2/B3/B4: Als u de geluidskwaliteit / het gemak / het aanbod aan zenders / het gemak van vinden van favoriete radiozenders van onderstaande apparaten om radio mee te luisteren moet beoordelen met een rapportcijfer, welk cijfer zou u elk apparaat dan geven? Selectie: luistert radio via <apparaat> Een overzicht van het aantal waarnemingen per platform is te vinden in de bijlage Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 16 16

Beoordeling platforms De radio/stereo installatie scoort op geluidskwaliteit het hoogst, op de voet gevolgd door de televisie/digitale settop box. Ook scoort de radio/stereo installatie het best op gemak. De televisie/digitale settop box en de autoradio worden hier ook goed op beoordeeld. De televisie/ digitale settop box en de PC/laptop/ Tablet scoren het hoogst op het aanbod van zender en het gemak van het vinden van zenders. Radio/stereo installatie Televisie / digitale settop box Desktop computer / Laptop / Tablet Mobiele telefoon / smartphone Mediaspeler (ipod of MP3 speler) Autoradio Draagbare radio Geluidskwaliteit 2013 2011 2009 2013 2011 2009 2013 2011 2009 2013 2011 2009 2013 2011 2009 8,5 8,4 8,2 7,5 7,1 7,7 7,6 6,7 8,3 7,4 6,8 7,6 7,6 6,7 8,4 8,3 7,4 6,6 7,5 7,6 6,8 8,3 8,1 7,8 7,6 7,8 8,1 7,5 Gemak 8,2 7,8 7,6 7,3 7,7 8,1 7,6 8,2 7,4 7,7 7,2 7,8 8,1 7,6 8,2 8,4 8,5 7,7 7,4 7,6 7,1 Aanbod zenders 8,2 8,5 8,4 7,2 7,1 7,5 8,2 7,8 8,5 8,3 6,8 6,8 7,5 7,0 7,1 Gemak vinden favoriete zender 8,2 8,2 7,6 7,3 7,6 6,6 7,8 8,2 8,1 7,0 7,0 7,4 6,5 7,8 8,1 8,1 6,7 6,7 7,4 6,6 Gemiddelde 8,2 8,2 8,0 7,5 7,5 7,7 7,0 8,1 8,2 7,9 7,1 7,4 7,6 6,9 8,2 8,1 7,9 6,9 7,2 7,6 7,0 B1/B2/B3/B4: Als u de geluidskwaliteit / het gemak / het aanbod aan zenders / het gemak van vinden van favoriete radiozenders van onderstaande apparaten om radio mee te luisteren moet beoordelen met een rapportcijfer, welk cijfer zou u elk apparaat dan geven? Selectie: luistert radio via <apparaat> Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 17 17

Radiozenders Top 10 per platform (1) Radio/stereo installatie (n=3097) 2013 2011 2009 Televisie/digitale settop box (n=1110) 2013 2011 2009 Sky Radio 38% 38% 4 538 29% 28% 30% 3FM 27% 22% 2 Radio 2 25% 23% 22% Q-music 24% 23% 26% Radio 1 23% 22% 20% 100%NL 2 19% 15% Radio Veronica 18% 15% 16% Radio 10 Gold 13% 1 14% Classic FM 1 12% 12% Sky Radio 3 3 32% 538 28% 33% 32% Q-music 26% 28% 26% 3FM 2 24% 17% 100%NL 19% 19% 13% Radio Veronica 14% 18% 12% Slam!FM 13% 12% 9% Radio 2 13% 14% 19% Radio 1 13% 1 1 Radio 10 Gold 1 1 1 Desktop computer/laptop/tablet (n=1726) 2013 2011 2009 Mobiele telefoon/smartphone (n=716) 2013 2011 2009 Sky Radio 25% 25% 25% 538 24% 29% 28% 3FM 24% 2 18% Q-music 20% 26% 24% Radio Veronica 13% 12% 12% Radio 1 13% 1 9% 100%NL 12% 13% 12% Radio 2 1 10% 8% Slam!FM 10% 13% 1 Arrow Classic Rock 8% 8% 10% 538 34% 30% 3 3FM 28% 25% 24% Q-music 23% 23% 23% Sky Radio 23% 20% 18% Slam!FM 13% 14% 14% Radio Veronica 13% 13% 1 Radio 1 13% 14% 13% 100%NL 12% 9% 1 Radio 2 10% 10% 7% BNR Nieuwsradio 5% 3% 3% Sky Radio, 538, Q-music en 3FM staan bij de meeste platforms in de top-4 van de meest beluisterde radiozender. Dit is vergelijkbaar met de voorgaande metingen. B5: Naar welke van onderstaande zenders luistert u wel eens via de verschillende apparaten om radio mee te luisteren? Selectie: luistert radio via <apparaat> Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 18 18

Radiozenders Top 10 per platform (2) Mediaspeler (ipod of MP3 speler) (n=326) 2013 2011 2009 Autoradio (n=3426) 2013 2011 2009 3FM 27% 20% 22% 538 23% 29% 27% Sky Radio 19% 20% 18% Q-music 19% 20% 22% Radio 1 13% 8% 13% Radio 2 1 6% 10% Radio Veronica 1 8% 12% Slam!FM 10% 12% 13% 100%NL 7% 8% 9% Radio 10 Gold 5% 2% 3% Sky Radio 42% 4 42% 538 36% 32% 33% Q-music 33% 29% 30% 3FM 3 27% 26% 100%NL 28% 23% 19% Radio 1 27% 26% 24% Radio 2 25% 2 2 Radio Veronica 2 19% 20% Slam!FM 14% 12% 1 BNR Nieuwsradio 10% 9% 7% Draagbare radio (n=1052) 2013 2011 2009 Sky Radio 23% 25% 24% Radio 1 20% 2 2 538 20% 20% 2 Radio 2 19% 18% 20% 3FM 19% 18% 17% 100%NL 16% 12% 12% Q-music 14% 17% 16% Radio Veronica 12% 1 12% Radio 10 Gold 7% 6% 6% BNR Nieuwsradio 6% 5% 3% Bij de draagbare radio zijn Radio 1 en Radio 2 ook populair. B5: Naar welke van onderstaande zenders luistert u wel eens via de verschillende apparaten om radio mee te luisteren? Selectie: luistert radio via <apparaat> Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 19 19

Andere radiozenders Luistert niet naar andere radiozenders 65% 64% 63% Net als voorgaande jaren geeft ongeveer een derde van de ondervraagden aan naar andere radiozenders te luisteren. Dit gebeurt met name via autoradio, radio/stereo installatie en desktop computer/laptop/tablet. Autoradio Radio/stereo installatie Desktop computer / laptop / tablet Televisie / digitale settop box Mobiele telef oon / smartphone Draagbare radio 14% 15% 15% 12% 13% 14% 9% 12% 13% 4% 2% 3% 2% 2% 3% 4% 5% Net als voorgaande metingen vult een deel van de respondenten die aangeven ook naar andere zenders te luisteren, alsnog een NLO zender in. Ook worden weer veel buitenlandse zenders genoemd, zoals BBC, België/BRT en buitenlandse in het algemeen. 2013 (n=4947) Mediaspeler (ipod of MP3 speler) 2011 (n=4860) 2009 (n=4885) B6.1: Via welke van de onderstaande apparaten luistert u wel eens naar andere radiozenders? B6.2: Naar welke andere radiozender(s) luitster u via de <apparaat>? 0% 20% 40% 60% 80% 100% Selectie B6.1: luistert naar (een van) de apparaten Selectie B6.2: luistert andere zender via <apparaat> Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 20 20

Luisterduur per platform Basis luistert via dat platform Gemiddeld aantal uren per week 2013 2011 2009 In 2013 wordt net als voorgaande jaren - per week het meest radio geluisterd via radio/stereo installatie. De luistertijd is echter wel significant afgenomen. Ook de luistertijd via autoradio, tv/digitale settop box en desktop computer/laptop/tablet is afgenomen. Radio/stereo installatie 18,0 20,6 20,0 Draagbare radio 10,5 10,1 10,1 Televisie / digitale settop box 7,7 8,9 6,9 Desktop computer / Laptop / Tablet 7,5 8,4 7,7 Autoradio 6,2 7,2 7,4 Mediaspeler (ipod of MP3 speler) 4,7 4,4 3,2 Mobiele telefoon / smartphone 3,9 3,9 3,2 B7: Op hoeveel dagen per week luistert u gewoonlijk naar de radio via de < >? B8: Op de dagen dat u naar de radio via de < > luistert, hoeveel uur luistert u dan gewoonlijk per dag? Selectie: luistert radio via <apparaat> Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 21 21

Luisterduur per platform Gemiddeld aandeel platforms op totale luisterduur Gemiddeld aantal uren per week 2013 2011 2009 Radio/stereo installatie 49% 54% 56% De totale luistertijd naar radio is in 2013 gemiddeld 23,2 uur per week. Gekeken naar de totale luisterduur, wordt het grootste deel via radio/stereo installatie geluisterd. Autoradio 19% 19% 18% Desktop computer / Laptop / Tablet 12% 12% 12% Draagbare radio 9% 9% 10% Televisie / digitale settop box 8% 3% Mobiele telefoon / smartphone 3% 2% 2% Mediaspeler (ipod of MP3 speler) B8: Op de dagen dat u naar de radio via de < > luistert, hoeveel uur luistert u dan gewoonlijk per dag? Selectie: luistert radio via <apparaat> Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 22 22

Luistermoment Ochtend Middag Avond Nacht Autoradio 80% 77% 77% 73% 76% 77% 47% 50% 49% 6% 8% 7% Radio/stereo installatie 70% 72% 69% 69% 66% 66% 33% 3 3 4% 4% 4% Draagbare radio 6 54% 58% 63% 63% 62% 33% 35% 35% 5% 7% 6% Mobiele telefoon / smartphone 49% 49% 47% 57% 59% 63% 43% 39% 33% 1 9% 7% Televisie / digitale settop box 45% 38% 35% 57% 59% 45% 43% 45% 57% 5% 8% 4% Desktop computer / laptop / tablet Mediaspeler (ipod of MP3 speler) 4 35% 3 40% 40% 42% 62% 56% 57% 54% 50% 56% 46% 53% 55% 47% 44% 45% 6% 6% 5% 10% 13% 13% 2013 2011 2009 0% 20% 40% 60% 80% 100% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 0% 20% 40% 60% 80% 100% De ochtend en middag zijn met name voor radio/stereo installatie, autoradio en draagbare radio populair. s Avonds worden alle platforms ongeveer evenveel gebruikt. De resultaten zijn tijdens de drie metingen vrijwel gelijk. B9: Op welk moment van de dag luistert u gewoonlijk naar de radio via de < >? Selectie: luistert radio via <apparaat> Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 23 23

Oordopjes/koptelefoon % van luistertijd door oordopjes / koptelefoon Gemiddelde luistertijd door oordopjes / koptelefoon in minuten per dag Mediaspeler (ipod of MP3 speler) 60% 70% 76% 50 46 59 Oordopjes worden met name gebruikt voor het luisteren via de mediaspeler en mobiele telefoon/smartphone. We zien echter dat dit gebruik wel iets afneemt. Mobiele telefoon / smartphone Desktop computer / laptop / tablet Draagbare radio Radio/ stereo installatie Televisie / digitale settop box 15% 14% 1 4% 3% 3% 2% 2% 2% 0% 58% 67% 68% 2013 2011 2009 5 3 3 3 4 4 1 1 17 17 13 44 51 52 2013 2011 2009 0% 20% 40% 60% 80% 100% 20 40 60 80 B10: Welk percentage van de tijd die u per dag via de < > naar de radio luistert, luistert u gewoonlijk door middel van oordopjes of een koptelefoon? Selectie: luistert radio via <apparaat> Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 24 24

Manier van luisteren via radio/stereo installatie Bron van ontvangst via radio/stereo Aantal dagen luisteren via FM etherfrequentie 100% 100% Bijna twee derde van de Nederlanders die wel eens via de radio/stereo installatie naar de radio luistert, luistert dan via de kabel. Ruim twee derde van de ondervraagden luistert minmaal 1 keer per week via de FM etherfrequentie. 80% 60% 40% 20% 0% 6 24% 5% 3% 7% 2013 (n=3097) Via de kabel Via FM ether Via internet DAB+ Anders Weet niet 80% 60% 40% 20% 0% 32% 29% 8% 4% 2% 26% 2013 (n=4947) Dagelijks Meerdere keren per week Ongeveer 1 keer per week Meerdere keren per maand Ongeveer 1 keer per maand (Bijna) nooit Selectie B10b: luistert radio via radio/stereo installatie B10b: U heeft eerder aangegeven wel eens naar de radio te luisteren via uw radio/stereo installatie. Selectie B10c luistert radio via Op welke manier luistert u via uw radio/stereo installatie naar de radio? <apparaat> B10c: Hoe vaak luistert u naar de radio via de FM etherfrequentie? Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 25 25

Radio op mobiel/smartphone 100% In vergelijking met 2011 wordt in 2013 op de mobiele telefoon/smartphone veel meer via internet geluisterd. 80% 60% 40% 35% 44% 57% 26% Via FM Via internet Beide 20% 0% 14% 13% 7% 4% 2013 (n=716) 2011 (n=815) Weet niet B11: Op welke manier luistert u via uw mobiel/smartphone naar de radio? Selectie: luistert radio via mobiel/smartphone Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 26 26

Resultaten Bezit en gebruik platforms Beoordeling en luistergedrag per platform Radio via internet DAB+ Gebruik online muziekdiensten Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 27

Circa 1/3 luistert wel eens naar de radio via internet 50% Weleens radio luisteren via internet 40% 30% 27,9% 31,8% 30,9% 33,8% 35,2% 35,7% 23,4% 20% 19,3% 10% 0% 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Bron: Radio basisondervraging NLO 2005-2012 Basis: totale bevolking, 13+ Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 28 28

Wijze van Luisteren (1) Radio via internet Via site van de radiozender 59% 65% 68% 77% 32% van de ondervraagden heeft de afgelopen maand naar radio via internet geluisterd. 33% Het gebruik van verzamelsites en websites van radiozenders neemt wat af ten opzichte van voorgaande jaren. Via portal site of verzamelsite 16% 43% 40% 23% Via een App op mijn smartphone en/of tablet * 2013 (n=1571) 2011 (n=1886) 2009 (n=1983) 2007 (n=1002) 0% 20% 40% 60% 80% 100% *Deze categorie is toegevoegd in 2013 C1: Heeft u de afgelopen maand naar radiozenders via internet geluisterd? C2: Op welke wijze luistert u naar radio via internet? Selectie: luistert minstens één keer per week naar de radio via internet Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 29 29

Wijze van luisteren (2) Radio via internet Via interne speakers van pc 45% 50% 47% 47% Nog altijd wordt het meest via de interne speakers van de pc geluisterd als men radio luistert via internet. Via speciale PC-boxen Via koptelef oon/oordopjes 33% 40% 48% 52% 26% 24% 18% 25% De stereo-installatie wordt meer gebruik voor internetbeluistering dan vorig jaar. Via stereo-installatie Anders 15% 10% 9% 8% 5% 2% 0% 2013 (n=1571) 2011 (n=1886) 2009 (n=1983) 2007 (n=1002) 0% 20% 40% 60% 80% 100% C3: Hoe luistert u naar radio via internet? Selectie: luistert radio via internet Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 30 30

Media player-venster Radio via internet Net als voorgaande jaren laten de meeste ondervraagden het Media Player venster altijd/meestal klein. 100% 80% 60% 40% 7% 5% 5% 5% 1 9% 9% 10% 2 33% 2 19% 20% 36% 40% 35% Altijd open Meestal open Soms open/soms klein Meestal klein 20% 28% 29% 28% 30% Altijd klein 0% 2013 (n=1571) 2011 (n=1886) 2009 (n=1983) 2007 (n=1002) C4: Als u naar de radio via internet luistert, laat u het media player-venster dan openstaan of maakt u het venster dan meteen klein? Selectie: luistert radio via internet Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 31 31

Plek van luisteren Radio via internet thuis 82% 85% 88% 90% Als men via internet naar de radio luistert, gebeurt dit meestal thuis. op het werk onderweg 30% 27% 23% 22% 1 8% 4% 3% op school/opleiding ergens anders 5% 7% 6% 8% 2% 3% 2013 (n=1571) 2011 (n=1886) 2009 (n=1983) 2007 (n=1002) 0% 20% 40% 60% 80% 100% C5: Waar, op welke plek, luistert u naar radio via internet? Selectie: luistert radio via internet Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 32 32

Live of uitgesteld luisteren Radio via internet 100% Uitsluitend live Uitgesteld luisteren via internet is nog altijd niet erg populair. 80% 60% 65% 57% 54% 54% Grotendeels live Deels live, deels uitgesteld Ondervraagden die dit wél doen, doen dit gemiddeld 4,4 uur per week. 40% 20% 0% 25% 27% 27% 20% 8% 8% 8% 1 2% 2% 2% 5% 6% 8% 6% 2013 (n=1571) 2011 (n=1886) 2009 (n=1983) 2007 (n=1002) Grotendeels uitgesteld Uitsluitend uitgesteld Weet niet C6: Luistert u live naar een radio-uitzending of luistert u op een later tijdstip (uitgesteld luisteren)? C6b: Op hoeveel dagen per week luistert u gewoonlijk uitgesteld naar een radio-uitzending? Selectie: luistert radio via internet C6c: Op de dagen dat u uitgesteld naar een radio-uitzending luistert, hoe lang luistert u dan gewoonlijk per dag? Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 33 33

Bezoek websites bedrijven/informatiesites Radio via internet Bezoek specifieke website n.a.v. radio 100% 80% 37% 33% 37% 46% Het bezoek van websites n.a.v. wat men op de radio hoort, blijft stabiel over de jaren: ca. een derde van de internetluisteraars doet dit wel eens. 60% 40% 20% 63% 67% 63% 54% Ja, wel eens Nee, nooit 0% 2013 (n=1571) 2011 (n=1886) 2009 (n=1983) 2007 (n=1002) C7: Bezoekt u naar aanleiding van wat u hoort op radio via internet, wel eens specifieke websites van bedrijven of andere informatiesites? Selectie: luistert radio via internet Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 34 34

Regels voor luisteren via internet op het werk Radio via internet geen regels voor luisteren via internet 43% 36% 40% 33% regels gesteld door mijn werkgever 17% 16% 13% 12% Wat betreft de regels op het werk voor radio luisteren via internet, zien we hetzelfde beeld als voorgaande jaren: bij bijna de helft van de respondenten die radio luisteren via internet, zijn er op het werk geen regels gesteld. luisteren via internet door werkgever verboden werkgever weet niet van luisteren via internet weet niet of er regels voor zijn 12% 17% 15% 18% 3% 3% 2% 3% 25% 28% 29% 34% 2013 (n=957) 2011 (n=1012) 2009 (n=1099) 2007 (n=581) 0% 20% 40% 60% 80% 100% C8: Is het beluisteren van radio via internet op uw werk aan regels gebonden? Of heeft uw werkgever geen problemen met het luisteren naar de radio via internet? Selectie: luistert radio via internet en is werkzaam Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 35 35

Bekendheid podcast Radio via internet 100% 80% 26% 25% 22% 22% ik weet precies wat dat is De bekendheid met podcasts blijft stabiel. Al neemt het percentage internetluisteraars die de term niet kent, over de jaren wel iets af. 60% 40% 20% 48% 47% 46% 26% 28% 32% 37% 4 ik heb er van gehoord nee, geen idee 0% 2013 (n=1571) 2011 (n=1886) 2009 (n=1983) 2007 (n=1002) C9: Nu willen wij u enkele vragen stellen over podcasts van radiozenders. In hoeverre bent u bekend met de term podcast? Selectie: luistert radio via internet Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 36 36

Podcast luisteren en doorsturen Radio via internet Luisteren podcasts Doorsturen podcasts 100% 80% 4% 3% 4% 5% 12% 14% 1 12% 15% 17% 13% 12% 8% 5% 1 13% 9% 8% 12% 1 Regelmatig 60% Soms 40% 70% 67% 7 7 80% 8 77% 79% Een enkele keer 20% Nooit 0% 2013 (n=1571) 2011 (n=1886) 2009 (n=1983) 2007 (n=1002) 2013 (n=461) 2011 (n=610) 2009 (n=560) 2007 (n=290) Het gebruik van podcasts blijft in 2013 beperkt. C10: Luistert u wel eens naar podcasts? C11: Stuurt u wel eens podcasts door naar anderen? Selectie C10: luistert radio via internet Selectie C11: luistert wel eens naar podcasts Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 37 37

Resultaten Bezit en gebruik platforms Beoordeling en luistergedrag per platform Radio via internet DAB+ Gebruik online muziekdiensten Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 38

Bekendheid en gebruik DAB+ 100% 5% 100% 2% 80% 17% ik weet precies wat dat is 80% ja, luister wel eens via DAB+ 60% De bekendheid en het gebruik van DAB+ is nog beperkt in Nederland. 40% 78% ik heb er van gehoord, maar kan het niet (goed) uitleggen 60% 40% 82% nee, luister niet via DAB+ 20% nee, geen idee 20% weet niet 16% 0% 2013 (n=5001) 0% 2013 (n=5001) E1: In hoeverre bent u bekend met DAB+ (Digital Audio Broadcasting)? E2: Luistert u weleens naar de radio via DAB+? Basis: allen Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 39 39

Redenen/voordelen om via DAB+ te luisteren Betere geluidskwaliteit 58% Met name de betere geluidskwaliteit is een reden om via DAB+ te luisteren. Mijn favoriete radiozender(s) zijn via DAB+ overal te ontvangen Er zijn meer radiozenders via DAB+ te ontvangen 14% 33% Anders 12% 2013 (n=90) Weet niet 6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% E3: Waarom luistert u naar de radio via DAB+? Met andere woorden, wat zijn voor u de voordelen om via DAB+ te luisteren? Selectie: luistert via DAB+ Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 40 40

Aanschafintentie DAB+ radiotoestel 100% 12% 12% Betere geluidskwaliteit 7 80% 60% 27% zeker wel waarschijnlijk wel Mijn f avoriete radiozender(s) zijn via DAB+ overal te ontvangen 3 40% 16% waarschijnlijk niet Er zijn meer radiozenders via DAB+ te ontvangen 30% 20% 45% zeker niet Anders, namelijk 5% 2013 (n=605) 0% 2013 (n=4911) 43% weet niet % zeker/waarschijnlijk wel Weet niet 7% 0% 20% 40% 60% 80% 100% % zeker/waarschijnlijk niet Ruim één op de tien Nederlanders die nog niet via DAB+ luisteren, is van plan in de toekomst (zeker/waarschijnlijk) een DAB+ toestel aan te schaffen. De voornaamste reden hiervoor is de betere geluidskwaliteit. E4: In hoeverre bent u van plan om (in de toekomst) een radiotoestel met DAB+ aan te schaffen? Selectie E4: luistert niet via DAB+ E5: Waarom bent u van plan een radiotoestel met DAB+ aan te schaffen? Met andere woorden, wat zijn voor u de voordelen om via DAB+ te luisteren? Selectie E5: is van plan DAB+ aan te schaffen Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 41 41

Resultaten Bezit en gebruik platforms Beoordeling en luistergedrag per platform Radio via internet DAB+ Gebruik online muziekdiensten Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 42

Gebruik online muziekdiensten 2013 2011 Spotif y 15% 4% 20% 5% 6% Grooveshark Last.f m 2% 2% Blip.f m 0% 0% TubeRadio 0% Surf 2music 0% Jaha.nl 0% MyRadio 0% 0% 0% 0% 0% Andere dan bovenstaande 2% 2% 0% 5% 10% 15% 20% 25% gratis2013 betaald2013 0% 5% 10% 15% 20% 25% gratis 2011 betaald 2011 Ruim drie kwart van de ondervraagden geeft aan geen gebruik te maken van online muziekdiensten. De gebruikers van online muziekdiensten doen dit gemiddeld 5,4 uur per week. D1: Maakt u gebruik van online muziek diensten en zo ja, welke aanbieder(s) gebruikt u hiervoor? D1b: Op hoeveel dagen per week gebruikt u gewoonlijk online muziekdiensten? D1c: Op de dagen dat u gebruik maakt van online muziekdiensten, hoe lang luistert u dan gewoonlijk per dag? D2: U maakt gebruik van onderstaande online muziekdienst(en). Heeft u een gratis of betaald abonnement/lidmaatschap? Basis: allen Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 43 43

BIJLAGE- PROFIEL EN AANTAL WAARNEMINGEN Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 44

Profiel van de luisteraar (1) Per platform radio/stereo installatie autoradio televisie/digitale settop box draagbare radio desktop computer wekkerradio laptop/netbook mobiele telef oon/smartphone tablet mediaspeler badkamerradio radio/stereo installatie autoradio televisie/digitale settop box draagbare radio desktop computer wekkerradio laptop/netbook mobiele telef oon/smartphone tablet mediaspeler badkamerradio 20% 18% 18% 20% 15% 16% 15% 15% 17% 18% 17% 5 53% 49% 53% 58% 49% 48% 50% 49% 50% 53% Geslacht 50% 49% 5 48% 50% 48% 42% 48% 45% 5 47% 49% 47% 5 47% 42% 5 52% 50% 5 50% 47% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Man Vrouw Opleiding 30% 33% 3 29% 37% 35% 43% 37% 38% 3 36% radio/stereo installatie autoradio televisie/digitale settop box draagbare radio desktop computer wekkerradio laptop/netbook mobiele telef oon/smartphone tablet mediaspeler badkamerradio 8% 6% 7% 6% 13% 29% 30% 22% 19% 24% 13% 2 18% 20% 28% 27% Leeftijd 27% 30% 26% 29% 22% 9% 24% 32% 23% 8% 20% 28% 26% 20% 18% 14% 12% 18% 35% 35% 24% 27% 16% 7% 10% 3% 24% 22% 3 30% 22% 20% 10% 8% 9% 20% 32% 24% 15% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 13-19 20-34 35-49 50-64 65+ 0% 20% 40% 60% 80% 100% Laag Midden Hoog Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 45 45

Profiel van de luisteraar (2) Per platform radio/stereo installatie autoradio televisie/digitale settop box draagbare radio desktop computer wekkerradio laptop/netbook mobiele telef oon/smartphone tablet mediaspeler badkamerradio Boodschapper 63% 63% 69% 65% 62% 64% 59% 56% 62% 56% 65% 37% 37% 3 35% 38% 36% 4 44% 38% 44% 35% radio/stereo installatie autoradio televisie/digitale settop box draagbare radio desktop computer wekkerradio laptop/netbook mobiele telef oon/smartphone tablet mediaspeler badkamerradio 3 36% 35% 33% 35% 33% 33% 35% 38% 32% 37% Werkzaamheid 22% 47% 23% 4 23% 42% 22% 45% 2 44% 23% 44% 19% 48% 20% 44% 24% 38% 22% 45% 22% 4 0% 20% 40% 60% 80% 100% Ja Nee Sociale Klasse radio/stereo installatie autoradio televisie/digitale settop box draagbare radio desktop computer wekkerradio laptop/netbook mobiele telef oon/smartphone 17% 19% 16% 17% 18% 20% 2 2 35% 36% 36% 36% 36% 34% 35% 35% 2 20% 2 2 19% 2 20% 18% 24% 22% 24% 23% 23% 22% 2 22% 3% 3% 3% 4% 4% 3% 3% 4% tablet 19% 38% 2 18% 4% mediaspeler badkamerradio 18% 2 35% 3 2 2 23% 26% 3% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Fulltime Parttime Niet werkzaam Studerend radio/stereo installatie autoradio televisie/digitale settop box draagbare radio desktop computer wekkerradio laptop/netbook mobiele telef oon/smartphone tablet mediaspeler badkamerradio 10% 7% 9% 8% 14% 1 27% 30% 15% 24% 12% 90% 93% 9 92% 86% 89% 73% 70% 85% 76% 88% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 0% 20% 40% 60% 80% 100% A (hoog) B1 B2 C D (laag) Ja Nee Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 46 46

Aantal beoordelingen per platform 2013 2011 2009 Radio/stereo installatie 3079 3533 3779 Televisie / digitale settop box 1110 466 112 Desktop computer / Laptop / Tablet 1726 1972 2097 Mobiele telefoon / smartphone 716 815 666 Mediaspeler (ipod of MP3 speler) 326 443 393 Autoradio 3426 3427 3459 Draagbare radio 1052 1335 1500 Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 47 47

BIJLAGE- ONDERZOEKSVERANTWOORDING Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 48

Onderzoeksverantwoording Vragenlijst, methode De vraagpunten zijn in overleg met de opdrachtgever vertaald in een vragenlijst. Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een online vragenlijst (CAWI) onder het Intomart GfK Online panel. De vragenlijst is van tevoren uitvoerig getest door Intomart GfK en de opdrachtgever. Na definitief akkoord van de opdrachtgever op de online vragenlijst is het veldwerk gestart. De respondent krijgt via e-mail een uitnodiging voor het onderzoek. In de e-mail is een link opgenomen naar de vragenlijst. Door op de link te klikken opent het onderzoek automatisch en kan de respondent zelf via de computer de vragenlijst invullen. Deze CAWI-benadering biedt het voordeel dat het doorlopen van de vragenlijst automatisch wordt geregeld inclusief selectieve routings. Op deze manier zijn tevens mogelijkheden opgenomen om de vragenlijst te controleren op interne consistentie. Veldwerk Het veldwerk voor dit onderzoek werd uitgevoerd in de periode 14 t/m 22 mei 2013. Tijdens het veldwerk is 1 maal een herinnering uitgestuurd om zo de benodigde respons te behalen. Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 49 49

Onderzoeksverantwoording Steekproef en responsverantwoording De steekproef is getrokken uit het Intomart GfK Online panel. Bij het trekken van de steekproef zijn de volgende selecties aangehouden: Minimum leeftijd 13 jaar Responsverantwoording Aantal uitgestuurde uitnodigingen 9400 Vragenlijst niet afgemaakt 287 Geen apparaten in huis/ 566 luistert nooit radio Vragenlijst niet geopend 2866 Groep vol 680 RESTEERT: aantal ingevulde vragenlijsten 5001 Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 50 50

Onderzoeksverantwoording Weging en samenstelling steekproef Vanwege het feit dat een a-selecte groep mensen wordt ondervraagd, is het mogelijk dat de netto-steekproef afwijkingen vertoont op de variabelen geslacht, leeftijd en opleiding in vergelijking met de populatie. In onderzoek is het gebruikelijk om de resultaten op deze variabelen te herwegen naar de populatie. Bij de resultaten die gepresenteerd worden in dit rapport is een dergelijke weging toegepast. Het vermelde aantal respondenten (n) in de rapportage is overigens het werkelijke (ongewogen) aantal. Het effect van deze weging is minimaal en kan in de tabel hiernaast worden afgelezen. De steekproef is, uitgesplitst naar enkele achtergrondkenmerken, als volgt samengesteld: Ongewogen Gewogen (n=5001) (n=5001) Geslacht Man 5 50% Vrouw 49% 50% Leeftijd 13-19 7% 9% 20-34 19% 22% 35-49 26% 27% 50-64 27% 24% 65+ 20% 17% Opleiding Laag 20% 2 Midden 49% 48% Hoog 3 3 Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 51 51

Onderzoeksverantwoording Rapportage De rapportage bestaat uit een grafische weergave van de gestelde vragen. Hieraan vooraf gaat een beknopte samenvatting van de resultaten. De vragenlijst bevat een open vraag, waarbij de respondent het gegeven antwoord heeft ingetypt. Deze antwoorden zijn in ongecorrigeerde vorm in de bijlage opgenomen. Daar waar de som van de resultaten niet precies op 100% uitkomt, wordt dit veroorzaakt door afrondingsverschillen of was meer dan één antwoord toegestaan. Certificering Het onderzoek is uitgevoerd in overeenstemming met het kwaliteitssysteem van Intomart GfK dat is gecertificeerd volgens de normen van NEN-EN-ISO 9001, ISO 20252 en ISO 26362. Intomart GfK onderschrijft de gedragsregels van E.S.O.M.A.R. (European Society for Opinion and Market Research) en is lid van de brancheorganisatie MOA (zie http://www.moaweb.nl). Het is toegestaan de uitkomsten van onderzoek extern te publiceren. Wel dient in dat geval bij de onderzoeksresultaten als bron "Intomart GfK mei 2013" te worden vermeld. Exclusiviteit van verzamelde gegevens is gebaseerd op de Gedragscode van de MOA, art. 9 (zie http://www.moaweb.nl). Intomart GfK 2012 31923 RAB Radioplatforms 2013 Mei 2013 52 52