Huishoudboekje Raadscommissie Ontwikkeling 31 oktober 2016

Vergelijkbare documenten
Activiteiten STJA in ALMELO. Bod onderdelen c.f. woningwet Beschikbaarheid woningen en woonvoorzieningen in Almelo:

Bijlage 2: Financiële paragraaf. Het bod in aantallen

Activiteiten Beter Wonen in ALMELO

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Verbetering energetische kwaliteit huurvoorraad in Gelderse steden 2014 en ambities voor 2020

Q en A s IBW2018 website

WSW trendanalyse woningcorporaties

Zomerse Bewonersavond Welkom!

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer deer Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

Raadsstuk. Onderwerp: Aanvullende uitgangspunten Woonvisie ; Haarlem, duurzame ongedeelde woonstad; BBV nr: 2015/387028

ber ng V 19 decem gro3 AL Be

Rekenen aan sociale huur en middeldure huur

Woningmarkt Leiderdorp. DEEL 2: Strategieën Rijnhart Wonen (theorie vs praktijk) Verkoop Betaalbaarheid/huurbeleid Nieuwbouw

Boxmeer Herzieningswetproof. Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016

In deze brief informeren wij u over onderwerpen die in het ambtelijk overleg met QuaWonen van 28 juni ter sprake zijn geweest:

Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten

gemeente Rotterdam Raadscommissie Bouwen, Wonen & Buitenruimte Postbus AN ROTTERDAM 3002an6575

Een boom opzetten over onze visie Presentatie Strategisch model Door Karo van Dongen

Welkom. Stakeholdersdag. 27 mei 2015

samen met huurders voor een krachtig huurbeleid

2 Trendanalyse Woningcorporaties

Collegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018

Ontwikkelingen in het huurbeleid: kansen voor beleggers

HUURBELEIDSPLAN WOONPARTNERS MIDDEN-HOLLAND

EEN BUSINESSMODEL VOOR ALL ELECTRIC

Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten

Wij maken een uitzondering voor de groep huurders in Amsterdam met een langdurig laag inkomen, zij krijgen geen huurverhoging.

POORT6. Poort6, corporatie in ontwikkeling

WSW Trendanalyse. Woningcorporaties

Rotterdam. Stook je rijk Monitoring Energiebesparing Huursector

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag

Financieel Statuut. Woonstichting SSW

Parallelsessie I&O thema Wonen. 16 juni 2016

Raadsstuk. Onderwerp: Vaststellen woonvisie Haarlem "Doorbouwen aan een (t)huis" BBV nr: 2017/47534

Ondernemingsplan Ambities blijven overeind door scherpe focus op kerntaken

Energiecafé beleid en stand van zaken. Huurders Holland Rijnland

Bijlage: Financiële paragraaf

Hoofdstuk 9: Financiële gang van zaken

Woningwet op weg: Workshop spoedcursus corporatiefinanciën 30 september Eindhoven

Corporatie in Perspectief

Rekenmodel IBW Handleiding Mei 2017

FACTSHEET WOONPARTNERS MIDDEN HOLLAND 53,0 = Exploitatie Verkoop Waardeverandering Markt Rente Overige. Financiële ratio's.

Corporatie in Perspectief

Corporatie in Perspectief

Introductie woningcorporaties. Welkom! Kennismaking raadsleden stadsregio en woningcorporaties. 4 juli 2018

de gemeenten in de regio Alkmaar Woonwaard, Kennemer Wonen, Van Alckmaer, Wooncompagnie en Ymere

Geconsolideerde balans per 31 december 2014 (na voorgestelde resultaatbestemming x 1.000)

Rekenmodel IBW Handleiding Mei 2018

8. Financiën. 8.1 Kerncijfers. 8.2 Algemeen. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen. Loan to value 27%

1 Naar aanleiding van de vergadering van de raadscommissie Ruimte en Wonen 8 april 2015

Aedes-benchmark Duurzaamheid. Prestatieveld letter. Prestatieveld letter. Energetische prestatie. Energie-Index. CO2-uitstoot.

Raadsstuk. Onderwerp: Lokaal Akkoord Haarlem 2013 t/m Reg.nummer: 2013/ Inleiding

VERDIEPING FINANCIAL RISK - UITLEG EN BEREKENING FINANCIËLE RATIO S

De woningcorporatiesector in beeld: 2018 Basis op orde, minder investeringsruimte

Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Bij deze opgave horen de informatiebronnen 1 tot en met 4.

Fakton. Solving complex real estate challenges. Consultancy

Corporatie in Perspectief

Corporatie in Perspectief

Sociaal Huurakkoord 2018

Prestatieafspraken Domesta. Borger - Odoorn

Trendanalyse WSW 2015

gemeenteraad Leidschendam-Voorburg 2002 van de fractie GBLV inzake Rechtsongelijkheid huurders binnen één wooncomplex

Verhuurderheffing en effecten investeringsfaciliteit

Corporatie in Perspectief

Vivare Gemeente Renkum

Activiteitenoverzicht gemeente Aa en Hunze 2019

Middeninkomens tussen wal en schip

Spoedcursus corporatiefinanciën. Fleur Elderhorst Hoofd BNG Advies 17 juni 2015

Stichting Woongoed Middelburg L0943

Advies keuze woningmarktregio Vijfheerenlanden. Vijfheerenlandenberaad 5 juni 2018

Stichting Woontij L1560

Bijlage 1: Beschrijving berekening beleidwaarde

Indicatieve bestedingsruimte woningcorporaties 2018

Stichting De Leeuw van Putten L1896

VERSLAG BIJEENKOMST Hervormde Kerk Hollandscheveld

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019

ENERGIEAKKOORD. Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN

Wonen Noordwest Friesland L0003

Corporatie in Perspectief

Investeringen in de woningmarkt

Corporatie in Perspectief

Investerings- en financieel statuut

Corporatie in Perspectief

FINANCIËLE HAALBAARHEID DOELSTELLINGEN ENERGIEAKKOORD CORPORATIESECTOR. 12 oktober 2016

De woningcorporatiesector in beeld

Naar een nieuwe Woonvisie. Menno Moen Informatiebijeenkomst raadsleden 15 april 2014

Duurzaamheidsaanpak en de Stroomversnelling. Chris Faro Beleidsadviseur Tiwos

Gevolgen van Woningwet en Regeerakkoord voor het lokale speelveld

ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT

StookjerijkTrofee 2014 prijsuitreiking op slotbijeenkomst donderdagavond 20 november te Utrecht

Voorwoord van het bestuur bij de begroting

Corporatie in Perspectief

Corporatie in Perspectief

Verduurzamen van monumentaal vastgoed. Rianne Koster 30 juni 2011

Woningbouwvereniging Bergopwaarts. Versie I, Pagina 0

Woningstichting SWZ. Versie I, Pagina 0

Corporatie in Perspectief

Prestatieafspraken. Prestatieafspraken gemeente Assen

Transcriptie:

Huishoudboekje 2.0 2.0 Raadscommissie Ontwikkeling 31 oktober 2016

Agenda 1. Aanleiding 2. Waar staan de Haarlemse corporaties voor 3. Het Kasstroommodel door 4. Indicatieve bestedingsruimte door 5. Strategieën en effecten op kengetallen door

Deel 1. Aanleiding Indicatieve bestedingsruimte (Woningwet / Blok) Prestatieafspraken 2017 e.v. Behoefte bij Gemeente aan verdieping (t.o.v. van april 2015) 2.0

Deel 2. Waar staan Haarlemse corporaties voor?

Deel 2. Wat is de opgave waar we voor staan? Onderhoud en Verduurzaming woningvoorraad!!!!! 1 november 2016 pagina 5

Deel 2. De samenhang Huren Betaalbaarheid Relatie prijs/kwaliteit Kosten Bedrijfslasten Beheer op orde houden Rente en aflossing Verhuurders-/saneringsheffing Strengere normen Autoriteit Verkoop Verkoop bestaand bezit Investeringen Sloop/nieuwbouw Nieuwbouw toevoegen Renovaties Duurzaamheid

Deel 3. Kasstroommodel Haarlemse corporaties IN UIT exploitatie 180-250 investeringen nieuwbouw verkopen 170-160 investeringen bestaande bouw nieuwe lening 250-190 aflossingen 600-600 Disclaimer: Voor Ymere is een inschatting gemaakt om de uitgaven naar Haarlem en Haarlemmerliede & Spaarnwoude uit te splitsen. Voor Pré en Elan is het hele bezit in Zuid-Kennemerland meegenomen. Gedurende 2016 zal het kader voor de toekomstige ontwikkelingen binnen de nieuwe ondernemingsstrategie en de nieuwe woningwet verder worden vormgegeven. De dpi2015 kent daarom na 2017 een grotere mate van onzekerheid.

Deel 4. Indicatieve Bestedingsruimte Budgetteren op de grens of niet? Balans tussen wat mag en wat verantwoord is

Wat betekent: Indicatieve bestedingsruimte? In welke mate Pré Wonen de financiële ruimte heeft om extra bestedingen te kunnen doen. Met andere woorden: hoeveel kan Pré Wonen volgens minister Blok extra lenen. Er ligt dus geen geld op de plank! Drie categorieën bestedingen zijn te onderscheiden: Of Investeringen in nieuwbouw van huurwoningen; Of Investeringen in verbetering (renovatie/duurzaamheid) van bestaande huurwoningen; Of Huurmatiging.

Hoe is de leencapaciteit door de minister berekend? Minister Blok: LTV maximaal 75% LTV staat voor Loan To Value leningenportefeuille in % van de waarde = bedrijfswaarde Dus maximaal 75% van de bedrijfswaarde mag maar met vreemd vermogen zijn gefinancierd Bedrijfswaarde = contante waarde van alle opbrengsten en kosten uit verhuur over de restant looptijd

Indicatieve bestedingsruimten Haarlem Nieuwbouw ( dzd.) Verbetering ( dzd.) Huurkorting ( dzd.) Elan Wonen 46.400 36.900 1.950 Pré Wonen 60.600 48.200 2.750 Ymere 11.100 11.100 1.600

Praktijk voorbeeld vhe effect bedrijfswaarde Loan LTV effect LTV Voorjaarsrapportage 14965 647.060.236 406.251 62,8% Inflatie (dus huur) 14965-28.179.647 618.880.589 406.251 65,6% 2,9% Onderhoudsuitgaven 14965-30.085.900 588.794.689 406.251 69,0% 3,4% Verhuurdersheffing 14965-18.422.961 570.371.728 406.251 71,2% 2,2% Begroting 2017 14965-76.688.508 570.371.728 406.251 71,2% Stijging LTV % niet beïnvloedbare posten inflatie en verhuurdersheffing is 2,9% + 2,2% = 5,1% Indien we geleend hadden tot 75% van de BW dan hierdoor onder curatele! Dus NOOIT op het randje van maximale norm gaan zitten!

Mogelijk proces voor de toekomst bod en prestatieafspraken - Is er ruimte - Hoe komen we gezamenlijk tot invulling van die ruimte (afweging ambities - gezamenlijke prioriteiten - mogelijkheden corporaties)

Deel 5. Strategieën en effect op kengetallen Knop Focus bij Elan Wonen op LTV Norm externe toezichthouder: 75% Norm financieel beleid Elan: 68% Begroting 2016: 66% Veiligheidsmarge 7% Speelruimte 2% LTV: totaal leningen 300.000.000 bedrijfswaarde 456.000.000 Extra investeringsruimte bij speelruimte 2%: 10.000.000-15.000.000 Effect op hoofdlijnen: Investeringen Leningen LTV Huuropbrengsten Bedrijfswaarde LTV

Strategieën Uitgangspunt: strategie Elan Wonen Effect op LTV bij alternatieve strategie Vier beleidsvelden: Beleidsveld Thema s prestatieafspraken Streefhuurprijzen Betaalbaarheid Beschikbaarheid Huurverhogingen Betaalbaarheid Verkopen Ongedeelde stad Beschikbaarheid Energetische investeringen Betaalbaarheid Duurzaamheid

Streefhuurprijsbeleid - sociale woningen Strategie Elan Wonen: 85% maximale huur cf puntenstelsel Effect op LTV - speelruimte 2% Alternatieve strategie 2017 2020 2025 80% maximale huur 3,3 % 4,5 % 5,2 % 75% maximale huur 5,2 % 5,5 % 5,7 % Effect op omvang sociale woningportefeuille Alternatieve strategie 2025 80% maximale huur Geen effect 75% maximale huur Toename 200 woningen NB: - bij 75% daalt nieuwbouw opgave van 400 naar 200 woningen - geen investeringskracht meer voor nieuwbouw

Huurverhogingsbeleid Strategie Elan Wonen : Reguliere verhoging - inflatie + 0,3% Scheefwoners - inflatie + 4,0% Effect op LTV - speelruimte 2% Alternatieve strategie 2017 2020 2025 Regulier + 0% Scheefwoners + 4% Regulier + 0% Scheefwoners + 0% 0,6 % 0,9 % 1,1 % 4,1 % 4,5 % 5,2 %

Omvang verkoopportefeuille Strategie Elan Wonen: jaarlijks 23 woningen verkopen aan particulieren Effect op LTV - speelruimte 2% Alternatieve strategie 2017 2020 2025 6 woningen minder 0,3 % 0,5 % 0,7 % 13 woningen minder 0,8 % 2,5 % 4,2 % Effect op omvang sociale woningportefeuille Alternatieve strategie 2025 6 woningen minder Regio: toename 64 woningen Haarlem: toename 9 woningen 13 woningen minder idem

Investeringen in energetische kwaliteit Strategie Elan Wonen: gemiddeld label C in 2020 Effect op LTV - speelruimte 2% Alternatieve strategie 2017 2020 2025 Gem. label B in 2020 + hogere streefhuren Idem + gedeeltelijke doorberekening aan zittende huurders 2,2 % 4,5 % 6,3 % 0,3 % 2,7 % 3,9 %

Conclusies Vele conclusies zijn mogelijk Voorbeeld: Effect LTV 2017 Streefhuurprijzen verlagen naar 80% MRH + 3,3 % 13 woningen per jaar extra verkopen - 0,8 % Afname energetische investeringen met 1500 labelstappen - 0,5 % Oproep aan gemeenteraad: maak keuzes, prioriteer ambities + 2,0% ==========

Vragen / onduidelijkheden Vragen?