Hoe herken je pijn bij een cliënt? Rhodee van Herk 26-05-2008



Vergelijkbare documenten
Inhoud presentatie. Pijn in verpleeghuizen. Pijn in verpleeghuizen. A Closer Look at Pain in Nursing Home Residents

Observatie van pijn bij mensen met een uitingsbeperking A. Boerlage 1, R. van Herk 1, S.J. Swart 2, F.P.M. Baar 2

Gespannen gezicht Eén of meer spieren in het gezicht worden aangespannen (zijn niet ontspannen). Dit wordt NIET gescoord als cliënt praat.

Wat als je niet kunt zeggen dat je pijn hebt? Gabrielle van de Graaf en Anneke Boerlage

observeren van pijngedrag met de REPOS Anneke Boerlage 16 oktober 2014

Gedrag of pijn, wat zou het zijn?

Oorzaken. Pijn in de Palliatieve Fase. Programma. Stellingen. Vóórkomen van pijn Pijn in de palliatieve fase onderbehandeld?!

Gedragsproblematiek bij dementie: een uitdaging!?

Begeleider gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg

Zorgconsulent Palliatieve Zorg. van idee, naar pilot, naar project, naar Goed Voorbeeld. - 5 zorginstellingen - 9 zorgconsulenten

Artsen symposium. Bidden voor bruine bonen de meerwaarde van multidisciplinair handelen bij probleemgedrag. 21 mei 2019

Hoe herkennen jullie pijn?

Diagnostiek pijnmeetinstrumenten

Palliatieve zorg en Dementie verbinden. Jet van Esch Specialist ouderengeneeskunde

27/10/2015. Pijn bij mensen met dementie Veerle De Bou. Pijn. Onderbehandeling. Ziekte van Alzheimer en pijn

Mensen met een verstandelijke beperking Geertrui Peirens Kinderarts Centrum Ganspoel

Palliatieve Zorg. Marjolein Kolkman en Ingrid Kienstra. Verpleegkundigen Palliatieve Zorg

Herkenning en behandeling van pijn bij kwetsbare ouderen

Casuïstiek bespreking. delier

Pijn bij kwetsbare ouderen. Rob van Marum Klinisch geriater, klinisch farmacoloog JBZ

Pijn bij dementie. Monique Durlinger, Specialist Ouderengeneeskunde Vivre. dialogen rond dementie, 5 september 2012

Kenniscentrum Palliatieve Zorg Stichting Prisma

Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase?

Psychiatrie. De Stemmenpolikliniek

Heeft u laaggeletterde patiënten in beeld? Gudule Boland PhD Programmaleider Verantwoord medicijngebruik bij migranten en laaggeletterden

Sympomatologie 1: meetinstrumenten. Hoogleraar Verplegingswetenschap Sectie Verplegingswetenschap Universiteit Maastricht & Stafgroep Verpleging azm

Dementie in de palliatieve fase

Onbegrepen gedrag. Trudy Jacobs en Maartje Willems Geriatrie Radboudumc. /

Eigenzinnige palliatieve zorg

Hemofilie / stollingsstoornissen en Pijn

Pijn meten bij ouderen met dementie; hoe doe je dat?

Pijnevaluatie bij dementerende ouderen: Pijngedrag Observatie Schaal. Hans Bogaert Huisarts CRA Groepspraktijk De Schakel - Brugge

Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking

Pijn en dementie. Inhoud. Introductie! Pijn. Pijn

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Ziektebeelden Vormen van gedrag. Waar wordt gedrag door beïnvloed? Casus Kernelementen SOFI (DCM)

Pijn bij kinderen. Informatiebrochure

Waarom schrijven specialisten ouderen- geneeskunde psychofarmaca voor?

Wat maakt dat jullie hier vandaag zijn; bij deze workshop? Wat zou deze workshop nuttig maken voor jullie? Wat gaan we doen?

Rapport vragenlijst PAIC symposium

Geschiedenis van de gehandicaptenzorg en voorzieningen. 3.3 Zorgprofielen voor mensen met een beperking

Kritische beschouwing

Vergeetachtig of dement?

Sportief bewegen met dementie. Dementie

Meten is weten. Baccaert Griet

Netwerkbijeenkomst Revalideren met een cognitieve beperking

Delirium op de Intensive Care (IC)

VIO. Bij bijzondere zorgvragen. een samenwerking met het CCE en de Wever

Met welke vragen. 2 Diagnostisch Centrum

Oefentherapie op maat bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit

Informatiebijeenkomst. Dementie

Cuff-repair schouderoperatie Ofwel Gescheurde pees/pezen in uw schouder

VISIE OP PROBLEEMGEDRAG

Signalering in de palliatieve fase

Dementie bij mensen met een verstandelijke beperking

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold

De behandelaren van Archipel

Omaha System Support, juli Oefen-zorgplan cliënt met dementie

multidisciplinaire richtlijn Signaleren van pijn bij mensen met een verstandelijke beperking

Rachele Arends - specialist ouderengeneeskunde Annemieke Wagemans - AVG

Workshop GRIP op probleemgedrag

Fysiotherapie Van Heeswijk en Van der Valk

Azora Advies- en behandelcentrum. Wanneer maak ik een afspraak? Meer weten? Azora. Zo zorgen we voor elkaar in de Achterhoek.

Cognitieve revalidatie

Ouderen en ondervoeding

Parkinson en neuropsychiatrie

Delier voor de patiënt. Workshop Delier in de palliatieve fase. n droom woar ge geen sodemieter van op aan kunt. angstdroom.

Meer informatie MRS

VOOR WELKE CLIËNTEN IS DE PALLI?

Depressie. Informatiefolder voor zorgteam. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober

Pijn bij kinderen in het ziekenhuis

Patiënt weigert medicijnen in te nemen. Probleemoplossend gesprek

Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen. Peter F M Verhaak NIVEL

Beleidsregels indicatiestelling AWBZ Bijlage 2. Grondslagen

Poliklinische revalidatie programma s

Workshop communicatie

See mee. Programma Gedicht See me Onbegrepen gedrag en Video Interactie Begeleiding Door Henriëtte Houben. Programma. Video Interventie Ouderenzorg

MAGENTAZORG. Indicatiewijzer 1 mei 2017

Depressie. Informatiefolder voor cliënt en naasten. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober

Als de ZZP niet toereikend is om de juiste behandeling en zorg te leveren voor de patiënt

PIJN BIJ KINDEREN VOORLICHTING VOOR OUDERS/VERZORGERS

Je cliënt loopt het risico slachtoffer te worden van grensoverschrijdend gedrag. Hoe bescherm je hem daartegen?

Wat is dementie? Radboud universitair medisch centrum

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter

Delier voor de patiënt. Inhoud presentatie delier. Delier. Symptomen. Diagnose delier n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt

p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 2

Inzet van games in de praktijk van het verpleeghuis. Hogeschool Zuyd, juni 2012

Pijnbestrijding bij kanker

Farmacotherapie bij ouderen

UW KIND HEEFT PIJN INFORMATIE VOOR OUDERS EN VERZORGERS

Leer meer van de dagelijkse praktijk. KBA s als handvat voor aios en opleiders

Behandelingen opname. 1 Cognitieve Behandelunit. 2 Intensief Communicatie Programma

Ouderen en pijn Tips voor verpleegkundigen en verzorgenden

Depressie bij verpleeghuiscliënten

Beste zorgverlener, Ik hoop u en/of uw collega s dan ook in 2012 te mogen begroeten. Met vriendelijke groet, Desiree Helmond, trainen met zorg

Aandacht voor mensen met onbegrepen gedrag

Cursus en Thema voor mantelzorgers en vrijwilligers

Behandeling. Leven zoals jij dat wilt. Rian leerde voor zichzelf opkomen. Ondersteund door SDW

Heb je de instructies voor het invullen (bijlage 6) gelezen?

Transcriptie:

Hoe herken je pijn bij een cliënt? Rhodee van Herk 26-05-2008

Pijn bij verstandelijk gehandicapten 110.000 mensen met een verstandelijke handicap (VH) Ruim de helft ernstig Veel bijkomende stoornissen, zoals epilepsie, motorische problemen, gedragsproblemen, etc. Mensen met VH lijden veel vaker aan lichamelijke aandoeningen die gepaard gaan met pijn dan mensen zonder handicap Pijngevoeligheid en pijngedrag hetzelfde? Pijn observatieschaal voor kinderen: Checklist Pijn Gedrag (CPG)

Pijn in verpleeghuizen Hoge pijn prevalentie op somatische afdelingen (68%) Substantiële pijn in 51% (NRS 4) 40% vindt het moeilijk om pijnintensiteit aan te geven ± 25% niet in staat om hun pijn te uiten Pijn wordt vaak onderbehandeld ± 20 % met pijn krijgt geen enkele vorm van pijnbestrijding

Onderzoek pijn bij verpleeghuisbewoners met een uitingsbeperking Uitgangspunt: pijn observatieschaal voor verstandelijk gehandicapte kinderen 174 verpleeghuisbewoners gefilmd pijnlijke situatie in rust Verschillende diagnoses dementie, afasie, niet-aangeboren hersenletsel, terminaal zieke patiënten

5 6

Implementatie REPOS Scholing (n = 15 verzorgenden) Pijngedragingen Uitleg beslisboom Oefenen met videobeelden Scoren REPOS in praktijk

Resultaten Opleiding niveau 3 (n = 13); niveau 4 (n = 2) Mediane leeftijd 42 jaar (range 21-60) Mediane werkervaring 15 jaar (range 1-31 jaar) Per verzorgende Aantal weken kappa >.60: mediaan 7 (range 4-10) Aantal observaties nodig: mediaan 12 (range 8-22) Ondersteunende video observaties (n=12 verzorgenden)

Ervaringen implementatie Verzorgenden gevoel instrument te hebben dat helpt bij bepalen pijn vooral evaluatie maakt het duidelijker zelfstandig scoren soms eng bewuster van moment pijnmedicatie bewuster ook tijdens zorg Problemen moeite met objectief observeren / helemaal niet zien van gedrag specifieke gedragingen (geluiden, adem inhouden) werkdruk onbegrip collega s afdeling ontbreken samenwerking teamleiding / arts

Conclusies / adviezen REPOS goed te implementeren Voorwaarden: Train minimaal 2 gemotiveerde verzorgenden met de REPOS Betrek zoveel mogelijk teamleiding/afdelingshoofd en arts erbij Advies: Gebruik behandelschema: REPOS is meer dan alleen een cijfer! REPOS rol in multidisciplinaire overleg

Casus 1 Mw. P, 83 jaar vasculaire dementie (vergevorderd) Tijdens het wassen is zij erg onrustig en scoort een 7 op de REPOS. Door haar algehele achteruitgang, is verergering van pijn in spieren en gewrichten meest voor de hand liggend (NRS=6) Afgesproken: mevrouw een half uur voor de verzorging 500 mgr paracetamol geven en opnieuw observeren (REPOS=2). Men besluit voorlopig de paracetamol te blijven geven en de REPOS na een week te herhalen.

Casus 2 Mw K, 29 jaar verbale uitingsbeperking agv ernstig hersenletsel na een auto-ongeval taalbarrière Tijdens ADL aanwijzingen van pijn (REPOS=6). Evaluatie verzorgenden: waarschijnlijk geen sprake van pijn, maar eerder gevoelens van ongemak (NRS=2). Dag later tijdens de verzorging (REPOS=5) en tijdens de fysiotherapie (REPOS=2) opnieuw scoren. Multidisciplinaire evaluatie: geen sprake van (ernstige) pijn maar meer van verdriet en schaamte over de afhankelijke positie. Besloten om de pijnmedicatie niet aan te passen, maar het oordeel van de psycholoog te vragen over de pijnbeleving. Bij twijfel zal er opnieuw een observatie met de REPOS plaats vinden.

Wees bewust van (je eigen) vooroordelen Pijn hoort bij ouder worden Mensen die het niet (kunnen) uiten hebben geen pijn Het duurt maar even.. Medicatie Angst voor verslaving Hij / zij slikt al zoveel pillen

Toekomst Meer onderzoek Proefschrift / instructie cd-rom Train-de-trainer (2 keer per jaar) Voor meer informatie of aanvragen proefschrift/instructie cd-rom: Erasmus MC-Sophia Anneke Boerlage (a.boerlage@erasmusmc.nl)