Rachele Arends - specialist ouderengeneeskunde Annemieke Wagemans - AVG
|
|
- Christiaan de Coninck
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Rachele Arends - specialist ouderengeneeskunde Annemieke Wagemans - AVG
2 Beslissingen rond het levenseinde bij verminderde wilsbekwaamheid Voorbeelden uit de praktijk van de specialist ouderengeneeskunde en de arts voor verstandelijk gehandicapten
3 Doel van deze presentatie Illustreren van beslissingen rondom het levenseinde in de praktijk bij mensen die verminderd wilsbekwaam zijn
4 Inhoud Wilsonbekwaamheid Medische beslissingen rond het levenseinde Voorbeelden uit praktijk specialist ouderengeneeskunde Voorbeelden uit praktijk AVG Afsluiting
5 Vuistregels wilsbekwaamheid Ter zake. Bij behandelbeslissingen. Dementie wilsonbekwaam Verstandelijke beperking wilsonbekwaam Proportionaliteitsprincipe
6 Wanneer denken aan wilsonbekwaamheid Antwoord past niet bij vraag Emotie past niet bij vraag Herhaling info (zelf of pt) Toestemming te vlot Weigering niet weloverwogen Verzet (ongerijmd) Ongebruikelijke argumenten
7 Wilsonbekwaamheid Gesprek met arts Observatie door zorgverleners Psychologisch onderzoek
8 Medische Beslissingen rond het Levenseinde Het niet starten of staken van behandeling Pijn- en symptoombestrijding met mogelijke levensbekortende effecten Levensbeëindigend handelen
9 Probleemstelling In 40 % van de overlijdens in Nederland wordt een medische beslissingen rond levenseinde (MBL) genomen Over de wijze waarop deze MBL bij verminderde bekwaamheid worden genomen is maar beperkte informatie beschikbaar
10 Voorbeelden Uit zorg voor ouderen Uit de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
11 Casus Mevr. B. Vrouw, 93 jaar Dementie vasculair 12 jaar Verminderde motoriek rolstoelafhankelijk Sinds 8 jaar verblijf in verpleeghuis op een gesloten afdeling Stopt met eten en drinken zonder ander ziekteproces
12 Hoe hier mee om te gaan? Wie zou dit accepteren? Steek de hand op
13 Wilsbekwaam? Navragen bij haar of ze consequenties overziet (met regelmatige tussenpozen) Familiegesprek plannen Wilsverklaring? Overleg met collega (arts/psycholoog)
14 Beloop Mevr. B bleef consistent in haar vraag om dood te willen gaan door te stoppen met eten en drinken Familie herkende mevr. B hierin en accepteerde dat mevrouw dit zelf wilde Er was geen wilsverklaring Mevr. B bleek wilsbekwaam ter zake volgens behandelend arts en geconsulteerde collega
15 Afloop Veertien dagen na het bewust minderen en daarna volledig stoppen met eten en drinken is mevrouw B. met behulp van goede palliatieve zorg rustig in het bijzijn van haar familie overleden
16 Vragen Annemieke Wagemans
17 Interview met drie bewoners van Maasveld Maastricht
18 Onderzoek MBL Maasveld In de helft van de gevallen was de familie betrokken bij de beslissing Groepsleiding werd altijd betrokken Waar er geen familie werd betrokken was deze er niet Patiënt nooit betrokken
19 Beëindiging leven zonder verzoek Eenmaal verzoek tot levensbeëindiging door een bejaarde moeder voor haar zoon vanwege forse achteruitgang
20 Hoe hier mee om te gaan? Wie vindt het aanvaardbaar dit leven te beëindigen? Steek de hand op
21 Vervolg Volgens zowel verzorging als arts was er geen sprake van lijden Nog voldoende palliatieve mogelijkheden Moeder accepteerde dit besluit
22 Patiënt niet wilsbekwaam Jongen 15 jaar oud, praat niet Non-Hodgkin Combinatie van onbegrepen gedrag en gezondheidsproblemen Wel of niet behandelen?
23 Hoe hier mee om te gaan? Wie wil behandelen? Steek de hand op
24
25 ERROR: stackunderflow OFFENDING COMMAND: ~ STACK:
Eerste richtlijnen voor het omgaan met euthanasie vragen van cliënten en hun families die bij Geriant in behandeling zijn
Eerste richtlijnen voor het omgaan met euthanasie vragen van cliënten en hun families die bij Geriant in behandeling zijn Praat erover: 1. Je hoeft niet alles te weten of te begrijpen over euthanasie bij
Nadere informatieMedische beslissingen rond het levenseinde
Medische beslissingen rond het levenseinde Adri Jobse, huisarts, kaderarts, consulent PTMN Gon Uyttewaal, gesp. vpk pz, consulent PTMN 26 juni 2014 1. Wet geneeskundige op de behandelingsovereenkomst 2.
Nadere informatieZorg en behandeling rondom het levenseinde. Het beleid van de Frankelandgroep inzake reanimatie, palliatieve sedatie, versterving en euthanasie
Zorg en behandeling rondom het levenseinde Het beleid van de Frankelandgroep inzake reanimatie, palliatieve sedatie, versterving en euthanasie Inleiding In deze folder kunt u het beleid van de Frankelandgroep
Nadere informatieACP bij dementie. Eliane Perree, verpleegkundige Annemieke Wagemans, arts Expertisecentrum palliatieve zorg MUMC+
ACP bij dementie Eliane Perree, verpleegkundige Annemieke Wagemans, arts Expertisecentrum palliatieve zorg MUMC+ Palliatieve zorg en dementie Zorg benoemen als palliatieve zorg resulteert in betere patiëntenzorg
Nadere informatieAgenda. Levenseinde: keuzes, wil, wet en praktijk t.b.v. Parkinsoncafé Rosmalen. Wetten. Keuzes aan het einde van het leven
Levenseinde: keuzes, wil, wet en praktijk t.b.v. Parkinsoncafé Rosmalen Jannie Willemsen Medewerker Presentatiedienst Agenda Wetten en patiëntenrechten Keuzes aan het einde van het leven NVVE en Wilsverklaringen
Nadere informatieZorg en behandeling rondom het levenseinde. Het beleid van de Frankelandgroep inzake reanimatie, palliatieve sedatie, versterving en euthanasie
Zorg en behandeling rondom het levenseinde Het beleid van de Frankelandgroep inzake reanimatie, palliatieve sedatie, versterving en euthanasie Inleiding In deze folder leest u de visie en het beleid van
Nadere informatieTwee mannen verblijven al enige tijd op een psychogeriatrische afdeling van het verpleeghuis. Beiden zijn, zoals dat heet, gevorderd dement.
Twee mannen verblijven al enige tijd op een psychogeriatrische afdeling van het verpleeghuis. Beiden zijn, zoals dat heet, gevorderd dement. Beiden hebben ooit, vóór het begin van de dementie, een wilsverklaring
Nadere informatieZorg en behandeling rondom het levenseinde. Het beleid van de Frankelandgroep inzake reanimatie, palliatieve sedatie, versterving en euthanasie
Zorg en behandeling rondom het levenseinde Het beleid van de Frankelandgroep inzake reanimatie, palliatieve sedatie, versterving en euthanasie Inleiding In deze folder kunt u de visie en het beleid van
Nadere informatieAlgemeen. Euthanasie.
Algemeen Euthanasie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG051 / Euthanasie / 09-11-2018 2 Euthanasie Artsen kunnen in bijzondere omstandigheden
Nadere informatieThema avond euthanasie en dementie Ad Römkens: voorzitter commissie ethiek geestelijk verzorger, zorgethicus
Hartelijk welkom Thema avond euthanasie en dementie Ad Römkens: voorzitter commissie ethiek geestelijk verzorger, zorgethicus Inhoud avond 1 Inleiding op thema m.b.v. presentatie 2 filmdocumentaire: Als
Nadere informatieDe eindsprint als keuze
De eindsprint als keuze Erica van Maanen en Classien Rebergen beiden huisarts/kaderarts palliatieve zorg/scen-arts Lovah-congres 2016 Stelling 1: Als een patiënt kiest voor overlijden dan is euthanasie
Nadere informatiePRAKTISCHE VRAGEN OVER BESLISSINGEN ROND HET LEVENSEINDE. Cor Spreeuwenberg
PRAKTISCHE VRAGEN OVER BESLISSINGEN ROND HET LEVENSEINDE Cor Spreeuwenberg HOE KOMT HET DAT OVER DIT SOORT BESLISSINGEN MEER WORDT GESPROKEN DAN VROEGER? vroeger dood door infectieziekten en ongevallen
Nadere informatieOordeel: gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen
Oordeel: gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Inhoudsindicatie: Op basis van art.2 lid 2 WTL vervangt de schriftelijke wilsverklaring een mondeling verzoek; evidente uitingen van lijdensdruk;
Nadere informatieScen. Malaga 2014 Petrie van Bracht en Rob van Lier scenartsen
Scen Malaga 2014 Petrie van Bracht en Rob van Lier scenartsen inhoud Inleiding Getallen Zorgvuldigheidscriteria Valkuilen Euthanasie versus palliatieve sedatie De scenarts S: staat voor steun: informatie,
Nadere informatieBeslissingen omtrent het levenseinde
Beslissingen omtrent het levenseinde Heb je er al over nagedacht? Als ik mijn vrouw niet meer herken, wil ik euthanasie (Etienne Vermeersch) Dit is volgens de wet onmogelijk! als ik mijn vrouw niet meer
Nadere informatieKunnen wij ook het laatste stuk van ons levenspad in eigen regie afleggen?
Kunnen wij ook het laatste stuk van ons levenspad in eigen regie afleggen? Maaike Veldhuizen Arts palliatieve zorg in het Elkerliek ziekenhuis, palliatief consulent en SCEN arts Ingrid van Asseldonk, verpleegkundige
Nadere informatieWat deze uitgangspunten betekenen voor behandeling en verzorging in de laatste levensfase, wordt in het navolgende omschreven.
Medisch Beleid Medisch ethisch beleid De waardigheid van de mens en de kwaliteit van leven staan centraal in de zorg van De Blije Borgh. Zo ook in de zorg tijdens de laatste levensfase van onze bewoners
Nadere informatieDag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie
Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie Workshop Paul Vogelaar, verpleegkundig expert palliatieve zorg en pijn Lux Nova, palliatieve zorg & training 2 Work-shoppen 3 Dementie Combinatie
Nadere informatieVroegtijdige Zorgplanning
Vroegtijdige Zorgplanning Theoretisch kader Dr Ruth Piers Dienst Geriatrie UZ Gent 1 Inleiding Wetgevend kader MAAR praktijk Kanttekeningen vanuit de patiënt Kanttekeningen vanuit de zorgverstrekkers Toegepast
Nadere informatieWils(on)bekwaamheid. Belangenbehartiging en eigen keuzen. Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht van de Gezondheidszorg DONDERDAG 12 APRIL 2019
Wils(on)bekwaamheid Belangenbehartiging en eigen keuzen Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht van de Gezondheidszorg DONDERDAG 12 APRIL 2019 Perspectief: wie ben ik? Docent en onderzoeker medische ethiek
Nadere informatieBESLISSEN RONDOM HET EINDE VAN HET LEVEN
BESLISSEN RONDOM HET EINDE VAN HET LEVEN Palliatieve sedatie, morfine en euthanasie in de praktijk; enkele juridische aspecten, waaronder de tuchtrechtelijke Begrippenkader palliatieve sedatie euthanasie
Nadere informatieVoorafgaande zorgplanning Wetgeving en communicatie VRAGEN ROND HET LEVENSEINDE
Voorafgaande zorgplanning Wetgeving en communicatie SEL Zuid-West-Vlaanderen Lokale Steunpunten Thuiszorg 18 mei, 15 juni en 27 juni 2017 VRAGEN ROND HET LEVENSEINDE Halve eeuw medische spitstechnologie
Nadere informatieYvonne G. van Ingen, arts, Gids in geriatrie en levenseinde.
Yvonne G. van Ingen, arts, Gids in geriatrie en levenseinde info@yvonnegvaningen.nl @ygvaningen @levenseindearts YvonneGvan Ingen.nl Tijdig in gesprek over behandelkeuzes; een ervaring uit de praktijk
Nadere informatieOORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de Regio ( ) betreffende de melding van levensbeëindiging op verzoek
Oordeel: Gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Samenvatting: Patiënte, een vrouw tussen 90 en 100 jaar, leed aan progressieve geheugen- en oriëntatiestoornissen. Tevens werd een tumor in de
Nadere informatie11 februari Rob Bruntink
11 februari Rob Bruntink Stelling 1: Als je een euthanasieverzoek wilt doen, moet je een euthanasieverklaring hebben. Stelling 2: Als je een euthanasieverzoek doet (en daarbij ook kunt verwijzen naar
Nadere informatieSAMEN IN GESPREK OVER ETHISCHE VRAAGSTUKKEN
WAT VINDT U BELANGRIJK? SAMEN IN GESPREK OVER ETHISCHE VRAAGSTUKKEN LEVEN OP EEN MANIER DIE BIJ U PAST Wat heeft u nodig om te kunnen leven op een manier die bij u past? Om u te leren kennen, gaan we met
Nadere informatieEthische vragen. Dick Willems. Medische ethiek / Huisartsgeneeskunde AMC
Ethische vragen Dick Willems Medische ethiek / Huisartsgeneeskunde AMC d.l.willems@amc willems@amc.uva.nl Voorbeelden van ethische vragen in de palliatieve zorg Toegankelijkheid van zorg Cognitieve problemen
Nadere informatieMedische beslissingen aan het einde van het leven: een belangrijk gespreksonderwerp. Rozemarijn van Bruchem-Visser Internist ouderengeneeskunde
Medische beslissingen aan het einde van het leven: een belangrijk gespreksonderwerp Rozemarijn van Bruchem-Visser Internist ouderengeneeskunde Wat zegt de wet? Belangrijkste argument is wilsbekwaamheid
Nadere informatieZorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen: een begaanbare weg
Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen: een begaanbare weg Jeroen Janssens Specialist Ouderengeneeskunde, commissielid 8-12-2016 Opbouw Workshop 1. Vragen
Nadere informatieBeslissingen rond het levenseinde
Beslissingen rond het levenseinde 13 juni 2013 Mick Raeven Mathieu Hendriks Monique van den Broek Welkom Lied Toon Hermans Casus Tijdens de casus worden vragen voorgelegd Overdenkingen Wettelijke kaders
Nadere informatieDankwoord 13. Achtergrond en opzet van de studie Inleiding Onderzoeksmethodes 21
Inhoud Dankwoord 13 DEEL 1 Achtergrond en opzet van de studie 15 1. Inleiding 17 2. Onderzoeksmethodes 21 1. SENTI-MELC studie (Hoofdstukken 6, 7, 8, 9, 15) 21 2. Studie naar de frequentie en kenmerken
Nadere informatieHet toetsingsproces toegelicht
Het toetsingsproces toegelicht Drs. Ronald T.C.M. van Nordennen Specialist Ouderengeneeskunde/ Hospice arts SCEN-arts / RTE-arts. 1 Wat is allemaal geen euthanasie? 1. Staken of niet starten van kunstmatige
Nadere informatieEuthanasie en hulp bij zelfdoding vallen beiden onder de euthanasiewet.
00 Euthanasie 1 Inleiding Euthanasie of actieve levensbeëindiging is in dit ziekenhuis bespreekbaar en wordt serieus benaderd. Euthanasie is een onderwerp waar mensen heel verschillend over kunnen denken.
Nadere informatieOordeel: gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen
Oordeel: gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Inhoudsindicatie: arts en consulent zijn overtuigd van wilsbekwaamheid van dementerende patiënte ten aanzien van haar euthanasiewens. Arts is specialist
Nadere informatie1. PROCEDURE. Oordeel
Oordeel: Gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Samenvatting: Patiënt, een man tussen de 50 en 60 jaar, leed aan een preseniele vorm van Alzheimer. Vanwege agressief gedrag werd hij voor noodopvang
Nadere informatieBeleid rondom het levenseinde
Beleid rondom het levenseinde V1_2012 Inleiding Veel van onze cliënten zijn op vergevorderde leeftijd en dan komt het levenseinde dichterbij. Omdat veel cliënten binnen de muren van onze organisatie overlijden
Nadere informatieDementie, regeren is vooruit zien. R. Dingenouts, specialist ouderengeneeskunde
Dementie, regeren is vooruit zien R. Dingenouts, specialist ouderengeneeskunde Dementie Dementie is een dodelijke hersenziekte Dementie = zijn geest verliezen 10 % van de bevolking ouder dan 65 jaar heeft
Nadere informatiePalliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries
Saskia Danen Palliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries Laatste levensfase Patiënten met dementie bevinden zich allen in een chronisch progressief proces. Palliatieve zorg bij dementie Laatste
Nadere informatieEuthanasie en hulp bij zelfdoding
Euthanasie en hulp bij zelfdoding Richtlijn bespreking voor verpleegkundigen. Irene Bas, verpleegkundige Astrid Hofstra, verpleegkundige Marian Zuure, specialist ouderengeneeskunde en SCEN arts. www.netwerkpalliatievezorg.nl/rotterdam
Nadere informatieAls genezing niet meer mogelijk is
Algemeen Als genezing niet meer mogelijk is www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG043 / Als genezing niet meer mogelijk is / 06-10-2015 2 Als
Nadere informatieEuthanasie bij dementie en de rol van de wilsverklaring casuïstiek. Dr. M.E. (Marike) de Boer NVVE symposium 29 november
Euthanasie bij dementie en de rol van de wilsverklaring casuïstiek Dr. M.E. (Marike) de Boer NVVE symposium 29 november 2018 1 Wet toetsing levensbeëindigend handelen en hulp bij zelfdoding De zorgvuldigheidseisen
Nadere informatieSamenvatting. Beleid en richtlijnen ten aanzien van beslissingen rond het levenseinde in Nederlandse zorginstellingen
Beleid en richtlijnen ten aanzien van beslissingen rond het levenseinde in Nederlandse zorginstellingen 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 196 Beleid en richtlijnen
Nadere informatiePALLIATIEVE ZORG. IFPC Turnhout 23 oktober Hilde Michiels coördinator palliatief support team
PALLIATIEVE ZORG IFPC Turnhout 23 oktober 2017 Hilde Michiels coördinator palliatief support team Palliatieve zorg - definitie Palliatieve zorg is de actieve totaalzorg voor mensen die ongeneeslijk ziek
Nadere informatieContinue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013. Specialist ouderengeneeskunde/docent. Probeer te verwoorden wat volgens jou
Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013 Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde/docent Wat is het? Probeer te verwoorden wat volgens jou palliatieve sedatie is PALLIATIEVE SEDATIE
Nadere informatieBeslissingen rond het levenseinde
Beslissingen rond het levenseinde 21 mei 2013 Mick Raeven Mathieu Hendriks Monique van den Broek Welkom Lied Toon Hermans Casus Tijdens de casus worden vragen voorgelegd Overdenkingen Wettelijke kaders
Nadere informatieWAT PLAN JE ZOAL IN JE LEVEN?
CONCRETE ZORGPLANNING WAT PLAN JE ZOAL IN JE LEVEN? 1 ZORGZAME ZORG OP MEERDERE DOMEINEN OMTRENT MEDISCHE ZORGEN 3 OMTRENT HET BLIJVEN WONEN ALS JE EEN DAGJE OUDER WORDT DE KINDEREN NIET KORTBIJ WONEN
Nadere informatieHet beloop van dementie in het verpleeghuis
Home no. 3 Juni 2017 Eerdere edities Verenso.nl Het beloop van dementie in het verpleeghuis Palliatief beleid inzetten vanaf opname? Eefje Sizoo redactie@verenso.nl Het is een zonnige dag deze 10 april.
Nadere informatieMODEL voor een VERSLAG van de BEHANDELEND ARTS
MODEL voor een VERSLAG van de BEHANDELEND ARTS In verband met een melding aan de gemeentelijke lijkschouwer van het overlijden als gevolg van de toepassing van de levensbeëindiging op verzoek of hulp bij
Nadere informatieVoorwoord 11 Inleiding 13
Voorwoord 11 Inleiding 13 1 Een gemeenschappelijk perspectief 13 2 Herkenning, reflectie en argumentatie 14 2.1 Herkenning 14 2.2 Reflectie 14 2.2.1 Ethisch kader 14 2.2.2 Términologisch kader 15 2.3 Argumentatie
Nadere informatiePalliatieve zorg: leven tot het einde
Palliatieve zorg: leven tot het einde Bijeenkomst Marikenhuis, 22 januari 2019 Carel Veldhoven, kaderhuisarts palliatieve zorg Berg en Dal en arts pijn en palliatieve geneeskunde Radboudumc Welkom Waar
Nadere informatieOordeel: niet gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen
Oordeel: niet gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Inhoudsindicatie: euthanasie bij patiënte met een verlaagd bewustzijn waarbij een schriftelijke wilsverklaring ontbreekt en de ondraaglijkheid
Nadere informatieEuthanasie: de wet en de praktijk Informatiefolder voor patiënten en familieleden
voorzitter ethisch comité Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper www.yperman.net Euthanasie: de wet en de praktijk Informatiefolder voor patiënten en familieleden Inleiding U leest deze infobrochure
Nadere informatieHET LEVENSEINDE Een doodgezwegen onderwerp. Lia Verlinde 6 November 2012
HET LEVENSEINDE Een doodgezwegen onderwerp Lia Verlinde 6 November 2012 Het levenseinde Inleiding Levenseinde Levensloop Waardering van het leven en wil om te leven Rol hulpverlening Richtlijnen Tot slot
Nadere informatieWat zou jij willen? Voor je dierbaren? Voor jezelf?
21 juni 2016 Franca Horstink; Specialist Ouderen Geneeskunde, SCEN arts Laetitia Schillemans;Gespecialiseerd verpleegkundige oncologie en palliatieve zorg Beide Consulent; Palliatie Team Midden Nederland
Nadere informatieCommunicatie rond palliatieve sedatie
Communicatie rond palliatieve sedatie D A G VA N D E M E D I C AT I E V E I L I G H E I D, 2 1 M A A R T 2 0 1 7 M A R G OT V E R KU Y L E N, S P E C I A L I S T O U D E R E N G E N E E S KU N D E / K
Nadere informatiePallium = Latijns woord voor mantel Palliatieve zorg, een mantel van warmte en bescherming
Workshop Palliatieve Zorg 11 oktober 2012 Hedi ter Braak Monique van den Broek 1 Wat is palliatieve zorg? Pallium = Latijns woord voor mantel Palliatieve zorg, een mantel van warmte en bescherming 2 1
Nadere informatieWat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg?
Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg? 2 Definitie Palliatieve zorg (WHO 2002) Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van leven verbetert van patiënten en hun naasten,
Nadere informatieVragenlijst. KOPPEL-studie: Kennis en Opvattingen van Publiek en Professionals over Einde Leven beslissingen
Vragenlijst KOPPEL-studie: Kennis en Opvattingen van Publiek en Professionals over Einde Leven beslissingen 2 Inleiding op de vragenlijst Deze vragenlijst is onderdeel van een onderzoek naar medische beslissingen
Nadere informatieDe rol van de schriftelijke wilsverklaring in de toetsingspraktijk
De rol van de schriftelijke wilsverklaring in de toetsingspraktijk Casuïstiek Mr. drs. L. (Liselotte) Postma NVVE symposium Euthanasie bij dementie. Een wilsverklaring alléén is niet genoeg 12 april 2019
Nadere informatieDe laatste levensfase. Hoe IJsselheem omgaat met een euthanasieverzoek
De laatste levensfase Hoe IJsselheem omgaat met een euthanasieverzoek In gesprek In de laatste levensfase krijgen mensen te maken met allerlei vragen. Misschien ziet u op tegen de pijn en benauwdheid die
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/29740 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Booij, Suzanne José Title: Wishes for the end of life in Huntington's Disease.
Nadere informatieWat als ik niet meer beter word
Wat als ik niet meer beter word moeilijke keuzes & beslissingen rondom levenseinde Manon Boddaert Arts palliatieve geneeskunde Consulent en adviseur IKNL Antoon van Dijck Palliatieve zorg is integrale
Nadere informatieWilsverklaringen vanuit de (huis)arts gezien. Els Roelofs kaderhuisarts palliatieve zorg
Wilsverklaringen vanuit de (huis)arts gezien Els Roelofs kaderhuisarts palliatieve zorg Uitgebreide volmacht: Wie beslist namens een patiënt als deze dat zelf (tijdelijk) niet meer kan Voorkomen: Onder
Nadere informatieOordeel: Gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen
Oordeel: Gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Samenvatting: Een vrouw met Alzheimer leed ondraaglijk onder cognitieve achteruitgang, fatische, praktische en executieve stoornissen en onder
Nadere informatieVoltooid Leven Nu doorpakken. Robert Schurink Directeur NVVE
Voltooid Leven Nu doorpakken. Robert Schurink Directeur NVVE Inleiding NVVE bestaat sinds 1973 en had als doel de legalisering van euthanasie NVVE heeft in 2003 doelstelling verbreed en het brede palet
Nadere informatieMedische Beslissingen rond het levenseinde
Medische Beslissingen rond het levenseinde Jo Lisaerde Eric Triau Maartje Wils Bewonersadviesraad 7 december 2011 Definitie Palliatieve Zorg Palliatieve zorg is een totaalzorg voor mensen die aan een ziekte
Nadere informatieVAN BETEKENIS TOT HET EINDE; DOEN ÉN LATEN IN DE LAATSTE LEVENSFASE.
Welkom! WE DENKEN VANAVOND MET ELKAAR NA OVER HET THEMA: VAN BETEKENIS TOT HET EINDE; DOEN ÉN LATEN IN DE LAATSTE LEVENSFASE. Openingslied: psalm 139: 7 en 8 7. Gij hebt mij immers zelf gemaakt, mij met
Nadere informatieWils(on)bekwaamheid. Belangenbehartiging en eigen keuzen. Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht van de Gezondheidszorg DONDERDAG 29 NOVEMBER 2018
Wils(on)bekwaamheid Belangenbehartiging en eigen keuzen Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht van de Gezondheidszorg DONDERDAG 29 NOVEMBER 2018 Perspectief: wie ben ik? Docent en onderzoeker medische ethiek
Nadere informatieDe juridische context van de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (Wtl)
De juridische context van de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (Wtl) mr. S.R. Bakker 10 juni 2015 Aanleiding jurisprudentieonderzoek Aflevering Zembla over euthanasie en
Nadere informatiePraten over behandelwensen en -grenzen. Informatie voor patiënten en familie over behandelbeperkingen
Praten over behandelwensen en -grenzen Informatie voor patiënten en familie over behandelbeperkingen Utrecht april 2019 Praten over behandelwensen en -grenzen Inleiding Bent u ziek of heeft u klachten?
Nadere informatieEthische kwesties. bij de Zorgboog. Behandeling en zelfbeschikking. Wat betekent dit voor u?
Ethische kwesties bij de Zorgboog In deze folder leest u over een aantal levensaspecten die een rol kunnen spelen bij uw behandeling, verzorging en verpleging binnen de Zorgboog. Het gaat hierbij om vragen
Nadere informatieVoorafgaande zorgplanning en omgaan met het levenseinde informatie voor patiënten
Voorafgaande zorgplanning en omgaan met het levenseinde informatie voor patiënten 2 Wilsverklaring en levenseinde Stilstaan bij je levenseinde is nooit gemakkelijk. Toch kan het zinvol zijn erover na te
Nadere informatieOordeel: gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen
Oordeel: gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Inhoudsindicatie: arts en patiënt onderhielden intensief contact na de diagnose vasculaire dementie. Patiënt had altijd duidelijk aangegeven welke
Nadere informatieWilsonbekwaamheid in de zorg. PGGM&CO Renée Smid 6 december 2017
Wilsonbekwaamheid in de zorg PGGM&CO Renée Smid 6 december 2017 Programma Wim de Bie maakt zich zorgen Ethiek en het zelfbeschikkingsrecht Wils(on)bekwaamheid Voorbeeld: Nemen we de juiste beslissing?
Nadere informatieCasus Hoe wensen mensen te sterven? Samen werken rond. vroegtijdige zorgplanning. Samen werken rond. Vroegtijdige Zorgplanning
DEELSEL Gent : (SEL : samenwerking Eerste Lijn) Samen werken rond vroegtijdige zorgplanning Samen werken rond Vroegtijdige Zorgplanning Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Uitgangspunt van dit project : Toename
Nadere informatieNiet-reanimeren verklaring
Niet-reanimeren verklaring 1 van 4 Niet-reanimeren verklaring Algemene informatie over een wilsverklaring Een wilsverklaring is een document waarin u uw wensen rondom het levenseinde vastlegt. Schriftelijke
Nadere informatieAchtergrondinformatie
Onderdeel van de patiëntenbrochure Spreek tijdig over het levenseinde. - www.knmg.nl/spreken-over-levenseinde Achtergrondinformatie Hieronder leest u achtergrondinformatie die u kan helpen om het gesprek
Nadere informatieStoppen met eten en drinken
Stoppen met eten en drinken Haijo Wit, specialist ouderengeneeskunde. Palliatief netwerk Achterhoek. Donderdag 22 maart 2018, 16.30-18.30 uur, de Lunette, Zutphen. Wat gaan we vanmiddag doen? 16.30 Opening
Nadere informatieCOMMUNICEREN OVER HET LEVENSEINDE : WAAROM???
Ik wil niet leven zoals een plant Als ik mijn familie niet meer ken, wil ik liever dood Ik wil niet afzien! Mijn broer denkt zus, en ik zo, wat moeten we nu doen? Hebben wij nu wel de juiste keuzes gemaakt?
Nadere informatiegoede zorg voor mensen met ernstig hartfalen
IKNL, lid van coöperatie Palliatieve Zorg Nederland (PZNL) goede zorg voor mensen met ernstig hartfalen Informatie voor mensen met hartfalen die palliatieve zorg krijgen of daar binnenkort voor in aanmerking
Nadere informatieDilemma s rond levenseindebeslissingen. Suzanne van de Vathorst Ilse Schuller
Dilemma s rond levenseindebeslissingen Suzanne van de Vathorst Ilse Schuller Ethiek? Watis het goedeomtedoen? Waarden en normen Morele problemen Moreel dilemma Levenseindebeslissingen In Nederland jaarlijks
Nadere informatieEUTHANASIE EN OUDEREN: dilemma s (in de praktijk) EUTHANASIE EN OUDEREN: dilemma s (in de praktijk) EUTHANASIE EN OUDEREN: dilemma s (in de praktijk)
Disclosure belangen Agnes van der Heide Agnes van der Heide Erasmus MC Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg 13 maart 2015 (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieCasus Hoe wensen mensen te sterven? Waarom vroegtijdig nadenken over zorg? Samen werken rond. vroegtijdige zorgplanning.
DEELSEL Gent : (SEL : samenwerking Eerste Lijn) Samen werken rond vroegtijdige zorgplanning Samen werken rond Vroegtijdige Zorgplanning Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Uitgangspunt van dit project : Toename
Nadere informatieInformatie over euthanasie
Informatie over euthanasie Inleiding Euthanasie is een onderwerp waar mensen heel verschillend over kunnen denken. Wat u van euthanasie vindt, hangt onder meer af van uw (religieuze) achtergrond, opvoeding,
Nadere informatieStudiemiddag 12 april ACP, hoe begin je daar nu mee: in je spreekkamer of aan de keukentafel?
Studiemiddag 12 april 2019 ACP, hoe begin je daar nu mee: in je spreekkamer of aan de keukentafel? 1 ALV 09.30 11.15 Algemene ledenvergadering Programma studiemiddag over Advance Care Planning (ACP) Dagvoorzitter
Nadere informatieEthiek. Wat is ethiek? Moreel beraad
Ethiek Euthanasie en Palliatieve sedatie Wat is ethiek? Een kritische bezinning over het juiste handelen. In algemene zin probeert ethiek de criteria vast te stellen om te kunnen beoordelen of een handeling
Nadere informatieZorg bij dementie: Altijd palliatieve zorg? Prof. dr. Cees Hertogh. 15 januari Ouderengeneeskunde & Ethiek van de zorg
Zorg bij dementie: Altijd palliatieve zorg? Prof. dr. Cees Hertogh 15 januari 2013 Ouderengeneeskunde & Ethiek van de zorg Reis naar het ongerijmde Ignatieff: reis naar het ongerijmde Mysterieuze ziekte:
Nadere informatieTOELICHTING BIJ WILSVERKLARINGEN. Formulierenset i : (1) volmacht. (2) euthanasieverzoek. (3) behandelverbod met een niet reanimeren verklaring
TOELICHTING BIJ WILSVERKLARINGEN Formulierenset i : (1) volmacht (2) euthanasieverzoek (3) behandelverbod met een niet reanimeren verklaring (4) vrijwaringverklaring (5) laatste wensen en praktische informatie
Nadere informatieDe lange weg is vaak te kort.
www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw De lange weg is vaak te kort. Dr. F. Krekelbergh Geriater Verantwoordelijke arts palliatieve zorgen Levenseinde is belangrijk moment Vroeg of laat Leven : veel verlieservaringen
Nadere informatieWat kunt u zelf doen. Carla Bekkering Adviescentrum NVVE 30 november 2017
Wat kunt u zelf doen Carla Bekkering Adviescentrum NVVE 30 november 2017 Vliegtuig Trein Vliegtuig: je neemt zelf de stap om door de douane te lopen. Dat is een besluit. Trein: de conducteur fluit, de
Nadere informatieBijlage B 2.1 Leidraad bij de kwalitatieve interviews 1
Bijlage B 2.1 Leidraad bij de kwalitatieve interviews 1 Toelichting (leidraad) bij de wijze waarop tekst is afgedrukt: CAPS Vet Normaal Cursief aanduiding van onderdelen de vraag zo stellen aspecten die
Nadere informatieAdvance Care Planning
Advance Care Planning 23 maart 2017 Gea Antonides, specialist ouderengeneeskunde, Beweging3.0 Marieke de Korte, praktijkverpleegkundige en coördinator zorgprogramma ouderenzorg HE Zorg Inhoud netwerkbijeenkomst
Nadere informatieOORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de regio ( ) betreffend e de melding van levensbeëindiging op verzoek
Oordeel: zorgvuldig Samenvatting: Bij patiënte, een vrouw van 80-90 jaar, werd na drie jaar van cognitieve achteruitgang de ziekte van Alzheimer geconstateerd. Vooral de laatste weken voor overlijden ging
Nadere informatieInleiding. Wat is euthanasie? Euthanasie bespreekbaar
Euthanasie Inleiding Euthanasie, ofwel een verzoek om het leven te beëindigen is misschien wel de meest ingrijpende keuze die mensen kunnen maken. U heeft aangegeven dat u met de afweging tot een dergelijke
Nadere informatieDoodgewoon Rijpwetering 12 september 2016 Tijdig spreken over het levenseinde
KBO-KAAG EN BRAASSEM Doodgewoon Rijpwetering 12 september 2016 Tijdig spreken over het levenseinde Yvonne G. van Ingen, Ouderenarts Twitter @ygvaningen info@yvonnegvaningen.nl www.yvonnegvaningen.nl (C)
Nadere informatieRichtlijn Reanimatie. Richtlijn Reanimatie, De Lichtenvoorde, verpleegkundig adviseur, oktober 2012 1
Richtlijn Reanimatie Inleiding Binnen De Lichtenvoorde leven met enige regelmaat vragen met betrekking tot het reanimeren van cliënten: heeft De Lichtenvoorde beleid ten aanzien van reanimatie, wie mag
Nadere informatieWilsverklaring. Grenzen, wensen en verwachtingen rond uw levenseinde
00 Wilsverklaring Grenzen, wensen en verwachtingen rond uw levenseinde 1 Hoe maak ik mijn wensen duidelijk in mijn laatste levensfase? In de laatste levensfase van zieke mensen moeten er moeilijke beslissingen
Nadere informatiedasfwefsdfwefwef Euthanasie
Euthanasie Inleiding Euthanasie, ofwel een verzoek om het leven te beëindigen, is misschien wel de meest ingrijpende keuze die mensen kunnen maken. U heeft aangegeven dat u met de afweging tot een dergelijke
Nadere informatieAls t leven niet meer zo rooskleurig is Euthanasiewens bij M. Parkinson Rol voor jou als hulpverlener?
Als t leven niet meer zo rooskleurig is Euthanasiewens bij M. Parkinson Rol voor jou als hulpverlener? Parkinsonnet jaarcongres 2013 Y.G. van Ingen, specialist ouderengeneeskunde Leerdoelen Wat is euthanasie
Nadere informatieBrochure. Medisch - ethische zaken
Brochure Medisch - ethische zaken Informatie vanuit Wittenbergzorg over medisch-ethische zaken In een veranderende maatschappij en een veranderend zorglandschap wil Wittenbergzorg kwalitatief hoogwaardige
Nadere informatie