Wat zou jij willen? Voor je dierbaren? Voor jezelf?

Transcriptie

1 21 juni 2016 Franca Horstink; Specialist Ouderen Geneeskunde, SCEN arts Laetitia Schillemans;Gespecialiseerd verpleegkundige oncologie en palliatieve zorg Beide Consulent; Palliatie Team Midden Nederland 1

2 Wat zou jij willen? Voor je dierbaren? Voor jezelf? youtu.be 2

3 Waar gaan deze over? Wie neemt deze? Op wie heeft dit betrekking? Vergrijzing: aantal 65+-ers van 16% naar 26% Sterftecijfer Toename chronisch zieken, Multimorbiditeit Behoefte palliatieve zorg Verschuiving van zorg van ziekenhuis naar 1 e lijn 3

4 Sterfte 2010 Incidentie toename tot 2040 Kanker % Dubbele vergrijzing Dementie % CVA % Hartfalen toename COPD toename Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van leven verbetert van patiënten en hun naasten, die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening door het voorkomen en verlichten van lijden door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en levensbeschouwelijke aard. 4

5 Vrouw 88 jaar; 3 jaar in het verzorgingshuis sinds amputatie linker been. Reedt nog auto voor de operatie Moppert veel; vindt het een zinloos bestaan zo Haar rechterbeen ontstaat een ulcus Vaatlijden neemt snel toe Mw heeft veel pijn; niet medicatie trouw Escaleert in weekend; veel pijn, schreeuwt het uit. Mw wordt opgenomen en been geamputeerd Haar vloer in haar kamer wordt aangepast en mw komt thuis; 3 weken later overlijdt ze 5

6 Praten over levenseinde is niet gewoon Niet opgeven is de basishouding in onze samenleving Doen is beter dan laten Richtlijnen en opleidingen zijn gericht op doen Betaald voor handelen Veel hulpverleners, weinig afstemming, wie is verantwoordelijk Mensen leggen onvoldoende en niet op tijd hun wensen en voorkeuren rond het levenseinde vast. Wat te doen? Aandacht voor levenseinde in media Aandacht in onderwijs Patiënten / burgers laten nadenken, bespreken en vastleggen wat hun levenseinde-wensen zijn Wilsverklaring, neutrale niet-reanimeerpenning Acceptatie van sterfelijkheid met palliatie als (ook) passende zorg 6

7 KNMG-rapport (2015) Passende zorg in de laatste levensfase 13 Afzien/ staken van behandeling(palliatief) Staken of niet starten van kunstmatige voeding en vocht Bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen(versterven) Niet-reanimeer beslissingen Palliatieve sedatie Euthanasie Hulp bij zelfdoding 7

8 Versterven Uitdroging in terminale fase geeft meestal een rustig sterfbed Dorstgevoel kun je verminderen door goede mondverzorging Afhankelijk van de conditie, sterft een terminale patient zo meestal binnen een a twee weken Andere mogelijkheden tot behandeling uitgeput zijn De levensverwachting bedraagt dagen tot maximaal één a twee weken (alleen bij diepe sedatie) Sedatie is in overeenstemming met de wens van de patiënt en/of naasten 8

9 Handelen van een arts dat het leven van een patiënt op diens uitdrukkelijk verzoek beëindigt Rol verpleegkundige Handleiding V&VN hoe handel je zorgvuldig bij euthanasie o 69% vindt dat arts een euthanasieverzoek van een patiënt met wie ze veel contact hebben, met hen moet bespreken. o 38% zegt dat zij wel eens de eerste persoon zijn geweest met wie een patiënt zijn euthanasiewens besprak. o 30% hebben ooit een arts geïnformeerd mbt de euthanasiewens o 3% zegt ooit te hebben geweigerd deel te nemen aan besluitvorming rondom euthanasie. 9

10 Verpleegkundigen 75 % wil betrokken worden bij behandelbeslissingen rond levenseinde 64% denkt dat patiënten zich makkelijker uitspreken bij hen Indien specialisatie in PZ: grotere kans op multidisciplinaire besluiten Albers et al., 2013, Attitudes of nursing staff towards involvement in medical end-of-life decisions: a national survey study. 10