PALLIATIEVE ZORG. IFPC Turnhout 23 oktober Hilde Michiels coördinator palliatief support team

Transcriptie

1 PALLIATIEVE ZORG IFPC Turnhout 23 oktober 2017 Hilde Michiels coördinator palliatief support team

2 Palliatieve zorg - definitie Palliatieve zorg is de actieve totaalzorg voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en hun omgeving, met de bedoeling het comfort te optimaliseren. 2

3 Palliatieve zorg - definitie Actieve totaalzorg Ongeneeslijk zieke patiënt (vs. terminale pt) Omgeving Comfort

4 Cicely Saunders Palliatieve zorg is alles wat nog dient gedaan te worden als men denkt dat er niets meer kan gedaan worden.

5 PZ - uitgangspunten Respect voor het leven en voor het sterven als normaal levensproces De behandeling is niet gericht op het verlengen van het leven, noch op het verkorten ervan Pijn en andere symptomen worden onder controle gehouden Aandacht voor psychische en spirituele aspecten van de zorg De autonomie van de patiënt wordt maximaal gerespecteerd en gestimuleerd Expliciete aandacht voor de naasten

6 PZ misverstanden Enkel voor kankerpatiënten Enkel in laatste levensfase (stervensbegeleiding) Enkel in gespecialiseerde diensten Zeer duur

7 PZ - wetgeving Wet op patiëntenrechten (2002) Wet palliatieve zorg (2002 wijziging 2016) de inzet van palliatieve zorg verloopt idealiter progressief in functie van de zorgnoden en wensen, onafhankelijk van de levensverwachting. Wet op euthanasie (2002)

8 Curatieve zorg Palliatieve zorg Curare = genezen Doel: genezing Middel: behandeling Ziekte centraal Doen Palliare = ommantelen Doel: comfort Middel: symptoomcontrole Zieke en omgeving centraal Zijn

9 Van curatief naar palliatief Dikwijls vage overgang In behandelproces toenemende aandacht voor totale zorgbehoefte en comfort Multidisciplinaire benadering: arts, verpleegkundige, sociaal werker, psycholoog, pt, familie, kinesist, gezinshelpster,

10 Palliatieve zorg concreet Pijnbestrijding Pijn moet onderdrukt worden, 24u op 24 Vroegtijdige behandeling van pijn is belangrijk om de levenskwaliteit te verbeteren Belang van de juiste medicatie Belang van correcte en stipte toediening van de medicatie Symptoomcontrole Misselijkheid, braken, hik, Aandacht voor hygiënische verzorging Mondzorg Obstipatie(preventie)

11 Palliatieve zorg concreet Belang van communicatie Omgaan in waarheid ( de waarheid moet gezegd worden ) Voor een gesprek heb je tijd nodig Aandacht voor de omgeving Patiënt en familie kiezen zelf hun vertrouwenspersoon (- personen)

12 Palliatieve zorg concreet Palliatieve zorg = basiszorg Iedere zorgverlener kan dit Op de plaats waar de patiënt voor kiest Thuiszorg Ziekenhuis Palliatieve eenheid

13 Palliatieve zorg - structuren Basiszorg iedere zorgverlener kan het expertteams ter ondersteuning In het ziekenhuis: palliatief support team In de thuiszorg: palliatieve thuiszorgequipe (arrondissement Turnhout: Ispahan) In het woonzorgcentrum: referentiepersonen palliatieve zorg Specifieke eenheden voor palliatieve zorg: ziekenhuisafdeling huiselijk karakter hoge expertise (Turnhout, Wuustwezel, Brasschaat, Antwerpen, Lier)

14 Medisch beslissingen levenseinde Het al of niet opstarten van behandeling / stoppen van een behandeling Doorgedreven comfortzorg Actieve levensbeëindiging

15 Voedsel- en vochttoediening Individueel te bekijken Aandacht voor beleving van patiënt en familie Belang van informatie +++

16 Palliatieve sedatie Soms geeft een symptoom ondanks palliatieve zorg ondraaglijk lijden, is een symptoom onbehandelbaar (refractair) Onrust Kortademigheid

17 Palliatieve sedatie Het doelbewust toedienen van sedativa (rustgevende medicatie) in doseringen en combinaties die vereist zijn om het bewustzijn van de terminale patiënt zoveel te verlagen als nodig om één of meerdere refractaire symptomen te controleren.

18 Palliatieve sedatie - kenmerken Opzettelijke bewustzijnsverlaging ( diepe slaap) Continu of intermittent (onderbroken) Behandeling van 1 of meer onbehandelbare symptomen Enkel bij terminale patiënt (korte levensverwachting) Duur is onvoorspelbaar Doel = comfort zonder stervensproces te versnellen Palliatieve sedatie = symptoomcontrole

19 Palliatieve zorg ondersteunende maatregelen Statuut palliatieve patiënt in de thuiszorg Aanvraag door huisarts Palliatief forfait (647,16 euro 2x) Geen remgeld huisarts, kinesist Verhoogde vergoeding voor thuisverpleging Palliatief verlof Loopbaanonderbreking 1/5 of 1/2 of volledig 2 maanden Kan voor iedereen (cfr. verlof medische bijstand)

20 Euthanasie Euthanasie is het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een andere dan de betrokkene op diens verzoek. Wet op de euthanasie

21 Euthanasie voorwaarden Meerderjarige patiënt (sinds 2014 uitbreiding naar minderjarige bijkomende voorwaarden) Wilsbekwame patiënt Verzoek: schriftelijk, vrijwillig, weloverwogen, herhaald en duurzaam Lijdend aan een ziekte die ernstig, ongeneeslijk en uitzichtloos is Ondraaglijk lijden (fysiek of psychisch) Lijden niet te lenigen

22 Euthanasie procedure Vraag van de patiënt aan zijn behandelend arts (huisarts / specialist) Herhaalde vraag Schriftelijke vraag Wettelijke voorwaarden te evalueren door arts In geval van terminale situatie (overlijden binnen afzienbare tijd te verwachten): advies 2 de arts (over ernst en ongeneeslijkheid van de aandoening en het ondraaglijk lijden) Multidisciplinair overleg: palliatief team, arts, verpleging, Overleg pt / familie

23 Euthanasie procedure In geval van niet-terminale situatie (overlijden niet binnen afzienbare tijd te verwachten): Advies 3 de arts (psychiater of onafhankelijk specialist in de aandoening in kwestie) Minstens 1 maand tussen verzoek en uitvoering van de euthanasie In geval van onomkeerbaar onbewustzijn van patiënt: op basis van wilsverklaring Wettelijke voorwaarden euthanasie Wettelijke voorwaarden wilsverklaring

24 Wilsverklaring euthanasie Schriftelijk opgesteld ondertekend door patiënt 2 meerderjarige getuigen (1 zonder materieel belang) Geldigheid: 5 jaar vernieuwen Eén of meer vertrouwenspersonen kunnen aangeduid worden Enkel van toepassing in geval van onomkeerbaar coma (door arts te beoordelen) Document kan geregistreerd worden op de gemeente Document best overhandigen aan huisarts, specialist en vertrouwenspersoon.

25 Wettelijke regeling euthanasie Patiënt heeft het recht om euthanasie te vragen Arts kan niet gedwongen worden euthanasie uit te voeren Weigering tijdig aan patiënt of vertrouwenspersoon meedelen Verslaggeving in dossier van alle verzoeken, handelingen van de zorgverleners, verslagen geraadpleegde artsen, Binnen 4 werkdagen na uitvoering van euthanasie registratieformulier opsturen naar federale controle- en evaluatiecommissie

26 Euthanasie uitvoering Kan zowel thuis als in het ziekenhuis Toediening van medicatie met als doel het leven te beëindigen in voldoende dosis om het leven te beëindigen Overlijden van de patiënt binnen enkele minuten Aandacht voor naasten Aandacht voor rustig verloop van de procedure Vraag kan ten allen tijden ingetrokken worden

27 Zijn er nog vragen? Bedankt voor uw aandacht!