Bijscholing Palliatieve sedatie

Transcriptie

1 Bijscholing Palliatieve sedatie

2

3 Programma Palliatieve sedatie; wat weten we er al van > stellingen Wettelijk kader Richtlijn KNMG Rol van de arts Indicatie refractaire symptomen Jullie rol Sedatiescore Observeren, signaleren, rapporteren en evalueren Casus Uitvoering Aandachtspunten en complicaties Afronding en evaluatie

4

5 Dormicum <> Morfine Dormicum > sederen (Midazolam) Morfine > pijnbestrijding

6 Euthanasie <> Palliatieve sedatie Euthanasie Vervroegen levenseinde Palliatieve sedatie Ondraaglijk lijden voorkomen op het sterfbed

7 Wettelijk kader Normale medische handeling Arts indiceert Arts dient bij de start van de palliatieve sedatie aanwezig te zijn

8 Richtlijn KNMG KNMG: De Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) maakt zich sinds de oprichting in 1849 sterk voor de kwaliteit van de medische beroepsuitoefening. Voor de indicatiestelling van palliatieve sedatie, de randvoorwaarden, het besluitvormingsproces en de uitvoering heeft de KNMG de richtlijn Palliatieve sedatie opgesteld.

9

10 Belangrijkste zaken uit de richtlijn (I) Palliatieve sedatie: Het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een cliënt in de laatste levensfase.

11 Belangrijkste zaken uit de richtlijn (II) Palliatieve sedatie is een medische interventie en daarom berust de verantwoordelijkheid voor indicatiestelling, besluitvorming en uitvoering bij de behandelend arts.

12 Belangrijkste zaken uit de richtlijn (III) Multidisciplinaire aanpak: Verpleegkundigen kunnen een belangrijke taak hebben bij het leveren van input voor het stellen van de indicatie, het inschatten of aan de voorwaarden is voldaan en bij de uitvoering van palliatieve sedatie.

13 Belangrijkste zaken uit de richtlijn (IV) De arts dient bij de aanvang van continue sedatie zelf aanwezig te zijn.

14 Aanbeveling uit de richtlijn Het verdient aanbeveling dat de arts en de verpleegkundige vooraf goede afspraken maken, alsmede de evaluatiecriteria vaststellen. Hiermee kan worden voorkomen dat de verpleegkundige, aan wie de verdere uitvoering in belangrijke mate veelal wordt overgelaten, in een ongewenste situatie en positie terecht komt.

15 Wanneer mag de arts palliatieve sedatie indiceren?

16 Indicatie palliatieve sedatie: Verwacht wordt dat de cliënt binnen 1 of 2 weken zal sterven en Ondraaglijk lijdt aan symptomen (zoals pijn of angst) en Deze symptomen niet (meer) op andere wijze te verhelpen zijn

17 Refractaire symptomen

18 Doel: symptomen bestrijden Niet de mate van bewustzijnverlaging, maar de mate van symptoomcontrole bepaalt de dosering, de combinaties en de duur van de inzet van medicamenten. Het gaat er niet om hoe diep iemand slaapt, maar in hoeverre hij of zij nog last heeft van de symptomen (pijn, angst, etc)

19 Doel: symptomen bestrijden Sedatiescore wordt genoemd in richtlijn, maar... Observeer symptomen in plaats van slaap Palliatieve sedatie is bedoeld om comfort te bieden, licht specialist ouderengeneeskunde Rogier van Deijck s copromotor en oncoloog Stans Verhagen toe. Daarom zou je moeten kijken of de cliënt comfortabel genoeg is, en niet of hij diep genoeg in slaap is.

20 Vormen van sedatie Kortdurend / intermitteren <> continue sedatie Oppervlakkige sedatie <> diepe sedatie

21 Jouw rol? Goede afstemming met de arts Goede afstemming met familie / naasten Observeren, signaleren, rapporteren, evalueren Wanneer een pomp wordt gebruikt, verdiep je in deze pomp (lees gebruiksaanwijzing, bekijk filmpje op internet, of vraag demonstratie van collega/ fabrikant) Voel je je onbekwaam/ kom je er niet uit, vraag hulp!

22 Casus

23 Uitvoering (technisch) Uitvoeringsverzoek Medicatie Dosering Wijze van toediening (continue) Volg protocol (Vilans: Inbrengen subcutane canule, aankoppelen infuusslang en pomp ) Plak stickers op de spuit met daarop: naam cliënt, medicatie, datum en tijd (tenzij voorgevulde spuit) Noteer bij gebruik van zowel pijnmedicatie als sedatie in welk pomp wat zit (plak bijvoorbeeld op de pomp stickers met SLAAP en PIJN) Controleer de insteekplaats dagelijks op infectieverschijnselen.

24 Uitvoering (begeleiding) Heb aandacht voor een waardig afscheid alvorens te starten met de sedatie, van groot belang voor de rouwverwerking van de nabestaanden Geef uitleg over de sedatie en het doel ervan. Vertel familie dat de cliënt wakker kan worden en dat symptomen leidend zijn in het beleid Maak afspraken over de zorg, mantelzorgers kunnen hierin geïnstruceerd worden (mondzorg, wisselligging, wasbeurt, geen vocht geven)

25 Pomp

26 Pomp Wanneer je de naam weet van de pomp die je gebruikt kun je op internet verschillende informatie vinden, zoals filmpjes. Ook is het prettig als de gebruiksaanwijzing aanwezig is. Er kan contact opgenomen worden met de fabrikant van de betreffende pomp voor uitleg of scholing. Wanneer er collega s zijn met ervaring met een pomp kunnen zij andere medewerkers instrueren (in de thuiszorg bijvoorbeeld een technisch team)

27 Aandachtspunten en complicaties Houd dormicum en morfine gescheiden van elkaar (aparte canule en pomp) Leg afspraken met betrekking tot toediening en handelen bij complicaties vast tussen betrokken partijen. Observeer de cliënt zorgvuldig op mate van bewustzijn en aanwezigheid van symptomen. Overleg bij verschijnselen van terugkomend bewustzijn, waarbij de refractaire symptomen de cliënt oncomfortabel maken, direct met de arts.

28 Welke vragen zijn er nog?

29 Alle informatie en meer...

30 Evaluatie Wij leren ook graag van jullie!

31 Wel thuis!