Meneer is 87 jaar Verblijft in het WZC Weduwnaar 4 kinderen slechts 1 dochter erg betrokken en regelmatig bezoek

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Meneer is 87 jaar Verblijft in het WZC Weduwnaar 4 kinderen slechts 1 dochter erg betrokken en regelmatig bezoek"

Bernard van der Heijden
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

2 Meneer is 87 jaar Verblijft in het WZC Weduwnaar 4 kinderen slechts 1 dochter erg betrokken en regelmatig bezoek

3 Terminale Parkinsonpatiënt 2 x CVA Diabetes type II Volledig hulpbehoevend Rolstoelgebonden Verward, wisselend aanspreekbaar

4 Comtan 200 mg 3 x pd Cordarone 200 mg 1 x pd Coversyl 5 mg 1 x pd Dulcolax Durogesic 12µ Folavit 1 x pd Plavix 1 x pd Prolopa x ¾ Seroquel 200 mg 1 ½ Lactulose siroop Mixtard 30/70

5 Sinds enkele weken progressieve achteruitgang (suffer, eet minder, ) Op maandag wordt patiënt volledig bedlegerig, weigert voedsel en orale medicatie lukt niet meer Zeer onrustig, motorische onrust Wat met de orale medicatie? (Seroquel)

6 Wat doe je met de perorale medicatie als de patiënt niet meer kan slikken?

7 1. Alles stoppen en zien wat er gebeurt en daarop reageren 2. Alles stoppen en haldol geven ter vervanging van seroquel 3. Alles stoppen en haldol (ipv seroquel) en catapressan (ipv coversyl) 4. Alles stoppen en direct sederen met dormicum

9 Evalueer welke medicatie kan gestopt worden. Overleg hierover met patiënt (indien mogelijk), familie en andere zorgverleners.

10 Pijn en dyspnoe Morfine : SC dagdosis is ½ van orale dagdosis morfine

11 Nausea door vertraagde maaglediging - Primperan : 30 tot 80 mg/dag (3-8 amp) - Litican : mg/dag (4-8 amp) Nausea, metabool of medicamenteus - Haldol : mg/dag (½ - 2 amp) (kan ook gebruikt worden voor agitatie of hik : 5-30 mg/dag = 1-6 amp)

12 Angst, onrust, sedatie, anti-epilepticum - Dormicum : mg (amp van mg) Steroïden - Aacidexam : 5-20mg (1 amp = 5 mg, komt overéén met 32 mg medrol) Maligne obstructie - Sandostatine : mg/dag

13 Anti-cholinergica : opdrogen secreties - Scopolamine : mg/dag (amp van 0.25 en 0.5) (start met shot van 0.5 mg SC) - Robinul : mg/dag(2-6 amp)(duur!) - Buscopan : mg/dag (½-6 amp) (kan ook voor ernstige krampen of intestinale obstructie)

14 Contra-indicaties : Valium nooit SC : te pijnlijk Combinaties : wat kan en wat niet? - Terug te vinden in Leidraad pijn- en symptoomcontrole van De Mantel - Binnenkort op - Ook

15 Geagiteerde patiënt, weigert medicatie per os Alle medicatie per os stoppen Vervangen wat kan vervangen worden : neurolepticum : haldol Agitatie behandelen met dormicum Insuline? - beperken en veréénvoudigen van het moment dat verminderde voedselinname - stoppen indien patiënt niet bij bewustzijn

16 Familie vindt dat patiënt lijdt. Onrustig gedrag blijft (bewegen armen en benen) doch niet erger dan hetgeen de verpleging en huisarts al jaren ziet bij pt. 1 zoon eist onmiddellijk palliatieve sedatie wegens mensonwaardige toestand De rest van de familie volgt hem.

17 Volg je de zoon in zijn eis?

18 1. Neen, gezien de patiënt er zelf niet om vraagt 2. Neen, gezien deze motorische onrust geen refractair lijden betreft 3. Ja, gezien de zoon hier veel ervaring mee heeft 4. Ja, gezien het voor de patiënt toch geen verschil meer maakt

20 Toedienen van sedativa In doseringen en combinaties vereist om het bewustzijn zoveel als nodig te verlagen Bij een terminale patiënt Om één of meerdere refractaire symptomen te controleren

21 Kan licht of diep zijn, continu of intermittent, tijdelijk of tot het overlijden Doel is symptoomcontrole Belang van proportionaliteit

22 Fysieke symptomen : dyspnoe, pijn, delirium, nausea en braken, agitatie, epilepsie, Psychisch en existentieel Is niet hetzelfde als moeilijke symptomen : daarvoor deskundig palliatief advies nodig Overleg multidisciplinair

23 Inname meestal reeds gestopt 2 aparte beslissingen

24 Beide als laatste optie Fundamentele verschillen : intentie, handeling, resultaat Palliatieve sedatie is geen alternatief voor euthanasie Begripsverwarring zoveel mogelijk proberen te vermijden

$VOORWAARDEN Terminale patiënt (overlijden verwacht binnen uren of dagen) Ondraaglijk lijden door één of meerdere refractaire symptomen, bepaald door overleg met alle betrokkenen, interdisciplinaire$

25 VOORWAARDEN Terminale patiënt (overlijden verwacht binnen uren of dagen) Ondraaglijk lijden door één of meerdere refractaire symptomen, bepaald door overleg met alle betrokkenen, interdisciplinaire benadering, gespecialiseerd palliatief advies. Voor patiënten begeleid door De Mantel wordt gevraagd dat er contact is tussen equipearts en huisarts. Bij wilsbekwame patiënten : geïnformeerde toestemming van de patiënt Uitzonderlijk : acute palliatieve sedatie

26 Zeer belangrijk Comfort is het doel, niet levensverkorting of bewusteloosheid Stabiele sedatie niet altijd direct bereikt Tijd tot het sterven zeer variabel Effect van sedativa niet altijd te voorspellen (soms dieper slapen dan bedoeling)

27 Vooraf heldere afspraken over uitvoering en opvolging Alleen behandelingen die voor het comfort van de patiënt dienen, worden gecontinueerd (bv voor pijn, nausea, dyspnoe) Beslissen over voeding en vocht Afscheid vooraf

28 Proportioneel en stapsgewijs - Trap 1 : Midazolam (Dormicum) : Start : 5-10 mg SC, mg IV. Bij onvoldoende effect (na 15 min of 5 min) : helft van startdosis toevoegen. Na start : per uur de helft van de totale startbolus als onderhoudsdosering. Aanpassing : met helft verhogen en steeds bolus bijgeven (helft van startdosis) Maximum : 250 mg /24u

29 - Trap 2 : toevoegen van Etumine of Nozinan (niet in België te krijgen) Etumine : inductie : 20 mg IV of SC, mg/ dag - Trap 3 : Anesthetica : bv Diprivan IV, alleen in overleg met anesthesist

30 Arts is steeds aanwezig bij de inductie en blijft tot stabiele sedatie Opvolging cruciaal: continu opvolgen en zeker 3 keer per dag evalueren Behandelende arts continu telefonisch beschikbaar, minstens 1 keer per dag langs gaan Aandacht voor nazorg

31 Overleg tussen zorgverleners, De Mantel, familie Nagaan van de voorwaarden Beslissing tot palliatieve sedatie 5mg Dormicum in shot en 60 mg over 24 u Hiermee rustig tot overlijden dag later

33 Actief luisteren Intense betrokkenheid Eigen deskundigheid Onderlinge samenwerking

34 Doel: aanbieden maximale comfortzorg bereiken consensus tussen alle betrokken partijen

35 intermediair = neutraal Tussen bewoner, familie, huisarts Dichte relatie met bewoner en familie Detectie en signaalfunctie Hoofdverpleegkundige is vertegenwoordiger

36 Centraal en neutraal aanspreekpunt Doorspelen van correcte info Optimaliseren vertrouwensrelatie Noodzaak Continu observatie en rapportage Continu overleg binnen het team

37 Voldoende kennis Actief luisteren Empathie Eerlijkheid Assertiviteit

38 Tijd maken om te luisteren Geloven in deskundigheid van het team Openstaan voor eigen beperkingen (eerlijkheid) Alertheid: team heeft nood aan ventilatie Beschikbaarheid Correct gebruik van medisch dossier

39 Pt wordt redelijk rustig onder zijn dormicum Familie draait beetje bij na gesprek met verpleegkundige van De Mantel Pt sterft op donderdagvoormiddag Tot dan hadden Ludo en zijn team nog een serieuse taak naar de familie

40 Belang van nazorg binnen het team

41 Ruimte scheppen voor ventilatie Positief groepsgevoel Openheid in communicatie bevorderen Belang van zelfzorg Factor humor

Vergelijkbare documenten

PALLIATIEVE SEDATIE

PALLIATIEVE SEDATIE Ik heb er geen bezwaar tegen dat de mensen tijdens de voordracht naar hun horloge kijken, maar ik aanvaard niet dat ze met hun horloge beginnen te schudden om er zeker van te zijn dat het ding nog werkt.